1

รายงานสบเนองจากการประชมพะเยาวจย กลมการวจยวทยาศาสตรสขภาพ

2

ระบาดวทยา การกระจายตวของซโรทยปและการทดสอบความไวยาตานจลชพ

ของเชอ Salmonella ในฟารมสกรพนทเชยงใหม-ล าพน

Epidemiology, Serotypes Distribution and Drug Susceptibility Testing

of Salmonella Isolated from Swine farms in Chiang Mai-Lamphun กตตพงษ กมภาพงษ1 ดนย สนธยะ1 ณฐกานต อวยวานนท2 ภานวฒน แยมสกล3 และ ประภาส พชน3

Kittipong Kumpapong1 Danai Sinthuya1 Nattakarn Awaiwanont2 Panuwat Yamsakul3 and

Prapas Patchanee3

บทคดยอ ท าการศกษาความชก ปรมาณการปนเปอน ความไวยาตานจลชพของเชอ Salmonella ในฟารมสกร โดยเกบ

ตวอยางจากตวสกรและสงแวดลอมภายในฟารม มาเพาะเชอในหองปฏบตการดวยวธทางจลชววทยา ผลการศกษาพบ

ความชกและปรมาณการปนเปอนเชอ Salmonella ในสกรอาย 12 สปดาหสงสดทรอยละ 41.23 และตวอยางจาก

สงแวดลอมภายในฟารมพบตวอยางจากรองเทาบทมคาความชกและปรมาณการปนเปอนสงสดทรอยละ 36.84 การ

ทดสอบความไวตอยาตานจลชพพบเชอ Salmonella มความไวตอยากลม Norfloxacin และดอตอยากลม Ampicillin

มากทสด

ค าส าคญ: ระบาดวทยา, การทดสอบความไวยา, การกระจายตวของซโรทยป, เชอ Salmonella

Abstract The purpose of this study was to determine prevalence, quantification and drug susceptibility testing

of Salmonella contamination in swine farms. Pigs’ fecal and environmental samples were collected from pigs’

farms. Then all samples were cultured in a laboratory for Salmonella detection using conventional

microbiological method. The findings revealed that, the highest Salmonella prevalence was demonstrated in

pigs aged 12 weeks at 41.23 percent. From environment samples, boot sample was found to contain the

highest prevalence at 36.84 percent. Salmonella showed the highest susceptibility for Norfloxacin and the

highest resistant Ampicillin.

Keywords: Epidemiology, Drug susceptibility, Serotypes distribution, Salmonella

1นกศกษาสาขาวทยาศาสตรสตวแพทย คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 2นกวจย คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม | 3ภาควชาคลนกสตวบรโภค คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 1Master Student in Veterinary Science, Faculty of Veterinary Medicine,Chiang Mai University. Email: 541431010@cmu.ac.th 2Researchers, Faculty of Veterinary Medicine, Chiang Mai University. Email: a.nattakarn@gmail.com 3Department of Food Animal Clinic, Faculty of Veterinary Medicine, Chiang Mai University. Email: patprapas@gmail.com

3

บทน า

Salmonella เปนแบคท เรยท กอให เกดโรคอาหารเปนพษ ซ ง เปนสาเหตส าคญของปญหาทาง ดานสาธารณสขอยางกวางขวางในหลายประเทศทวโลก [1] ส าหรบประเทศไทยจากการรายงานการสอบสวนโรคอาหารเปนพษของส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ในป พ.ศ.2555 พบมผปวยดวยโรคอาหารเปนพษทเกดจากเชอ Salmonella เปนสาเหตจ านวน 87,557 ราย [2] การตดตอและการแพรระบาดของ เชอ Salmonella สคนเกดจากการไดรบเชอทปนเปอนอยในสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยงการบรโภคอาหาร [3] ซงมกเกดการปนเปอนเชอระหวางกระบวนการผลตอาหารหรอการปนเปอนจากกระบวนการจดเกบและถนอมอาหารทไมถกสขอนามย อาหารทมกพบการปนเปอนของเชอ Salmonella ไดแก เนอสตว น านมดบ เนยแขง ชอคโกแลต พชผกประเภทถวงอก ธญพชและน า [4]

เนอสตวและผลตภณฑจากสตวถอเปนแหลงส าคญของการปนเปอนเชอ Salmonella ในอาหาร เนองจาก เชอ Salmonella เปนแบคทเรยทสามารถเจรญเตบโตในระบบทางเดนอาหารของสตวทเลยงเพอการบรโภคแทบ ทกชนด โดยเฉพาะสกร ดงรายงานการปนเปอนเชอ Salmonella ในกระบวนการผลตสกร เรมตงแตกระบวนการกอนการเกบเกยว การปนเปอนเชอในวตถดบอาหารสตว การไดรบการถายทอดเชอจากแมสลกตลอดจนถงสกรขน การตดตอและแพรกระจายเชอในระหวางการเลยงสกรระดบฟารม ระดบโรงฆาและช าแหละสกร และกระบวนการหลงการเกบเกยวตงแตระดบโรงงานแปรรป ระดบคาปลกจนถงผบรโภค ซงในประเทศไทยมการรายงานความชกของ การพบเชอ Salmonella ในสกรแมพนธถงรอยละ 20 [5] ในสกรขนพบรอยละ 12.3 [6] ในโรงฆาและช าแหละสกรพบรอยละ 28 [7]

สาเหตหลกของการปนเปอนเชอ Salmonella เกดจากการแพรกระจายของสงปฏกลจากระบบทางเดนอาหารของสกร ซงโดยทฤษฎหากกระบวนการฆาและช าแหละสกรตามมาตรฐานทดจะไมพบการปนเปอนของสงปฏกลจากระบบทางเดนอาหารดงกลาวออกมาปนเปอนในเนอสกร แตในทางปฏบตกลบพบวาการควบคมกระบวนการฆาและช าแหละสกรไมสามารถลดปรมาณการปนเปอนของเชอ Salmonella ไดจรง โดยจะเหนจากผลการศกษาดงกลาวขางตน

แมวาเชอ Salmonella สามารถถกท าลายไดดวยความรอนทอณหภมอยางต า 70 องศาเซลเซยส เมอผานความรอนในการปรงอาหารตามปกต กยงคงพบปญหาการตดเชอจากอาหารปรงสกได ทงนอาจเนองจากการใหความรอนไมเหมาะสม โดยปรมาณเชอ Salmonella ทคาดวาจะท าใหปวย คอนขางต าโดยอยทประมาณ 101-103 เซลลขนอยกบสายพนธของเชอ ดงนนการควบคมเชอ Salmonella ในทกขนตอนการผลตสกรจงถอเปนสงจ าเปนและ การควบคมปรมาณการปนเปอนเชอ Salmonella ในสกรระดบฟารม ถอเปนการปองกนการน าเชอ Salmonella เขาสกระบวนการฆาและช าแหละสกรเปนการปองกนตงแตตนสายการผลต ซงจะสงผลใหการปนเปอนเชอ Salmonella ในเนอสกรทสงไปยงผบรโภคมความปลอดภยมากยงขน

ปจจบนมการระบชนดของเชอ Salmonella ทพบทวโลกมากถง 2,579 ชนด[8] โดยเชอ Salmonella ทพบมากทสดคอ Salmonella Enteritidis และ Salmonella Typhimurium [9] การเปลยนแปลงความชกในการพบ เชอ Salmonella แตละสายพนธในแตละประเทศและในแตละภมภาคพบมมากขน ทงนอาจเนองมาจากการคมนาคมและการคาระหวางประเทศทมการพฒนาเพมขนอยางรวดเรว จงมกมรายงานการพบเชอสายพนธใหมในแตละภมภาคมากขน [10] ในเขตภมภาคเอเชยโดยเฉพาะประเทศไทยพบอบตการณของ Salmonella Weltevreden เปนอนดบตนๆ [11,12]

เชอ Salmonella ไมเพยงแตมความส าคญตอสาธารณสขในแงทเปนสาเหตกอโรคทส าคญของโรคอาหารเปนพษ แตยงมสวนส าคญในการท าใหเกดการดอตอยาปฏชวนะในคนมากขนอกดวย เนองจาก Salmonella เปนเชอจลนทรยทสามารถเหนยวน าและถายทอดยนดอยาใหเชอแบคทเรยชนดอนๆ กอใหเกดการดอตอยาปฏชวนะ อกทงมรายงานการดอตอยาปฏชวนะหลายชนด (Multi-drug resistant) ของเชอ Salmonella [13-15] น าไปสปญหา

4 วงกวางในการเลอกใชยาปฏชวนะในการรกษาโรคคนและสตว

วตถประสงคของการศกษาในครงนเพอศกษาดานระบาดวทยาของความชก ปรมาณการปนเปอน เชอ Salmonella การกระจายตวของซโรทยปและการทดสอบความไวยาของเชอ Salmonella ในฟารมสกรพนทเชยงใหม-ล าพน

วสดอปกรณและวธการศกษา

ตวอยางและการเกบตวอยาง ท าการศกษาแบบภาคตดขวาง (Cross-sectional study) เพอหาระบาดวทยา การกระจายตวของซโรทยปและ

ทดสอบความไวยาของเชอ Salmonella ในฟารมสกรจ านวน 6 ฟารมในพนทเชยงใหมและล าพน ท าการเกบตวอยางจ านวนทงสน 830 ตวอยาง แบงเปนอจจาระสกรทกชวงอายจ านวน 642 ตวอยาง ไดแก อจจาระสกรพอแมพนธ สกรชวงอาย 3, 8, 12, 18 และ 24 สปดาหตามล าดบ และตวอยางจากสงแวดลอมภายในฟารมสกรไดแก อาหารสกร น า ส าหรบใหสกรกน หวกอกน ากนสกร พนโรงเรอน รางอาหาร มอและรองเทาบทของผปฏบตงานใกลชดตวสกร เปนจ านวน 188 ตวอยาง

การเกบตวอยางน าส าหรบใหสกรกนท าการเกบตวอยางปรมาตร 100 มลลลตร ใสลงในอาหารเลยงเชอ Buffered Peptone Water (BPW) ทมความเขมขนเปนสองเทา อตราสวน 1:10 ในตวอยางอจจาระและอาหารท า การเกบตวอยางปรมาณตวอยางละ 25 กรม การเกบตวอยางจากหวกอกน ากนส าหรบสกร รางอาหาร พนโรงเรอน มอและรองเทาบทของผปฏบตงานใกลชดตวสกร ดวยวธ Swab Technique โดยท าการเชดกานส าลปลอดเชอเปนพนท 100 ตารางเซนตเมตรตอตวอยาง โดยตวอยางทงหมดจะถกบรรจลงในภาชนะปลอดเชอและปดสนททอณหภม 4-8 องศาเซลเซยส และท าการเพาะแยกเชอภายใน 24 ชวโมงหลงจากเกบตวอยางดวยวธทางจลชววทยา

วธการทางหองปฏบตการ ท าการตรวจวเคราะหตามมาตรฐาน ISO 6579:2002, Amendment 1:2007, Annex D โดยตรวจหาปรมาณ

การปนเปอนเชอ Salmonella ดวยวธ Most Probable Number (MPN) ชนด 3 หลอด โดยการชงตวอยาง 25 กรม ใสลงในอาหารเลยงเชอ Buffered Peptone Water (BPW) 225 มลลลตร หรออตราสวน 1:10 ตผสมใหเขากนดวยเครอง Stomacher เปนเวลา 2 นาท และบมในตควบคมอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จากนน ดดสารละลายตวอยางปรมาตร 100 ไมโครลตร ใสลงในอาหารเลยงเชอ Modified Semi-solid Rappaport-Vassiliadis (MSRV) น าไปบมทอณหภม 42 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จากนนน าเชอทไดจาก MSRV ซงมลกษณะโคโลนสเทาขนไปเพาะเลยงตอบนอาหารเลยงเชอ Xylose Lysine Deoxycholate หรอ XLD agar และ Brilliant-green Phenol-red Lactose Sucrose หรอ BPLS agar บมในตควบคมอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง

ตวอยางน าส าหรบใหสกรกนตวงน าปรมาตร 100 มลลตร ใสลงในอาหารเลยงเชอ BPW ทมความเขมขนสองเทาหรออตราสวน 1:10 ผสมใหเขากนและบมในตควบคมอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จากนนดดสารละลายตวอยางปรมาตร 100 ไมโครลตรใสลงในอาหารเลยงเชอ Rappaport-Vassilliadis หรอ RV broth 10 มลลลตรและดดสารละลายตวอยางปรมาตร 1 มลลลตรใสลงในอาหารเลยงเชอ Tetrathionate หรอ TT broth 9 มลลลตร เขยาใหเขากนแลวบมทอณหภม 42 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมงส าหรบ RV broth และบมทอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24-48 ชวโมง ส าหรบ TT broth จากนนใชลวดเขยเชอจมลงใน RV และ TT broth มาเพาะเลยงตอบนอาหารเลยงเชอ XLD agar และ BPLS agar บมในตควบคมอณหภม 37 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง จากนนท าการทดสอบคณสมบตทางชวเคม เชอ Salmonella ทเพาะแยกไดทงหมดจะถกสงไปยงศนย WHO: The National Salmonella and Shigella Center สถาบนวทยาศาสตรสขภาพ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เพอตรวจจ าแนกชนดของ

5 ซโรทยปและทดสอบความไวตอยาตานจลชพของเชอ Salmonella

การวเคราะหขอมลทางสถต

วเคราะหขอมลเพอแสดงคาความชกและคาความชกแบบชวงทระดบความเชอมน 95เปอรเซนต (95% Confident Interval) โดยใชโปรแกรม PHStat 2.7 (Add-In for Microsoft Excel 2010) จากนนท าการวเคราะหคาความชกของปรมาณการปนเปอนเฉลย (Average Log10MPN/g) หาลกษณะการกระจายตวของการปนเปอนและซโรทยปของเชอ Salmonella ในฟารมสกรทใหผลบวกดวยโปรแกรม @Risk 5.5 (Palisade Corporation 798 Cascadilla Street Ithaca, New York 14850 U.S.A.) เพอแสดงขอมลการกระจายตวของความชกและปรมาณการปนเปอนเชอเฉลย

ผลการศกษา

ตารางท 1 ความชก ปรมาณการปนเปอนและการกระจายตวของเชอ Salmonella ในฟารมสกร

Type of sample Prevalence (%(n)) 95% Confident

Interval Average Log10MPN/g

95% Confident

Interval

Sow 19.79 (19/96) 11.82-27.76 2.07 1.47-4.04

Boar 21.21 (14/66) 11.34-31.07 2.45 1.86-2.96

3 weeks old 10.41 (10/96) 4.30-16.52 1.97 1.47-2.72

8 weeks old 10.52 (17/95) 4.35-16.69 1.69 1.47-1.96

12 weeks old 41.23 (40/97) 31.44-51.03 2.08 1.47-3.46

18 weeks old 25 (24/96) 16.33-33.66 2.02 1.47-3.66

24 weeks old 23.95 (23/96) 15.42-32.49 1.98 1.47-3.38

Feed 0 0 0 0

Water 0 0 0 0

Feeder 13.33 (4/30) 1.16-25.49 2.45 1.55-3.38

Nipple 16.66 (5/30) 3.30-30.00 2.45 1.55-3.38

Floor 16.66 (5/30) 3.30-30.00 2.45 1.55-3.38

Worker hand 0 0 0 0

Worker boot 36.84 (7/19) 15.15-58.53 2.45 1.55-3.38

6 ตารางท 2 ความไวยาตานจลชพของเชอ Salmonella

ชนดของยาตานจลชพ เปอรเซนต (%) Ampicillin 92.3

Amoxicillin-clavulanic acid 5.7 Chloramphenicol 24

Ciprofloxacin 1.9 Cefotaxime 6.7

Nalidixic acid 0.9 Norfloxacin 0

Streptomycin 88.5 Tetracycline 80.76

Sulfamethoxazole-Trimethoprim 45.19

ตารางท 3 ซโรทยปของเชอ Salmonella และเปอรเซนตทพบแตละซโรทย

ซโรทยป (สายพนธ) เปอรเซนตซโรทยป (%) Salmonella Rissen 34.61 Salmonella Typhimurium 29.80 Salmonella Anatum 8.65 Salmonella Weltevreden 5.76 Salmonella I. 4,5,12:i:- 5.76 Salmonella Panama 4.80 Salmonella Lexington 4.80 Salmonella Weltevredenvar 15+ 2.88 Salmonella Augustenborg 0.96 Salmonella Krefeld 0.96 Salmonella I. 4,12:i:- 0.96

รวม 100

จากการศกษาความชกและปรมาณการปนเปอนเชอ Salmonella จากตวอยางอจจาระสกรทกชวงอายและตวอยางจากสงแวดลอมภายในฟารมสกรพบวา ในสกรชวงอาย 12 สปดาห มคาความชกสงสดทรอยละ 41.23 รองลงมาคอ ชวงอาย 18 และ 24 สปดาห โดยพบมคาความชกรอยละ 25 และ 23.95 ตามล าดบ (ตารางท 1) ในตวอยางทเกบจากสงแวดลอมพบ ตวอยางจากรองเทาบทของผปฏบตงานใกลชดตวสกร มคาความชกสงสด ทรอยละ 36.84 รองลงมาคอ คาความชกรอยละ 16.66 (ตารางท 1) ผลการทดสอบความไวตอยาตานจลชพท พบวาเชอ Salmonella มความไวตอยา กลม Norfloxacin (NOR) รอยละ 100 ในขณะท Salmonella ดอตอยาตานจลชพสงสด 3 กลมไดแก กลมยา Ampicillin (AMP) รอยละ 92.3 กลมยา Streptomycin (S) รอยละ 88.46 และกลมยา Tetracycline (TE) รอยละ 80.76 (ตารางท 2) ผลการยนยนเชอ Salmonella ในการศกษาครงนพบ Salmonella Rissen สงสดรอยละ 34.61 รองลงมาเปน Salmonella Typhimurium รอยละ 29.8 และ Salmonella Anatum รอยละ 8.65 (ตารางท 3)

7

วจารณและสรปผล

ในสกรชวงอาย 12 สปดาหพบคาความชกสงสดทรอยละ 41.23 (ตารางท 1) และมคาเฉลยของการปนเปอนอยท 2.08 Log10MPN/g ซงมผลสอดคลองใกลเคยงกบการศกษาของ García-Feliz et al (2009) ทพบคาความชกของการปนเปอนเชอ Salmonella ในสกรขนทรอยละ 44 [16] ในสกรชวงอาย 18 และ 24 สปดาหพบคาความชกของ การปนเปอนเชอรองลงมาทรอยละ 25 มคาเฉลยของการปนเปอนอยท 2.02 Log10MPN/g และรอยละ 23.95 มคาเฉลยการปนเปอนท 1.98 Log10MPN/g ตามล าดบ แมผลจากการศกษาครงนจะพบคาความชกของการปนเปอนเชอ Salmonella ลดลงในชวงอายดงกลาวแตกอาจเปนแหลงทมาของการปนเปอนเชอในระหวางกระบวนการฆาและช าแหละสกรตอไปได หากมกระบวนการฆาและช าแหละซากทไมถกวธและสขลกษณะ ซงจะสงผลไปถงผลตภณฑเนอสกรทขายตามทองตลาดจนถงผบรโภคในทสด ดงทพบมรายงานการปนเปอนเชอ Salmonella ระหวางกระบวนการฆาและช าแหละสกรในโรงฆาทพบสงถงรอยละ 28 [7] และพบการปนเปอนเชอ Salmonella ในสวนของสกรพอแมพนธในการศกษาครงนกอาจเปนแหลงทมาของเชอ Salmonella ทพบในสกรขน โดยมรายงานกอนหนาทพบวา คา การปนเปอนเชอจากสกรพอแมพนธจะสงผานและแพรกระจายเชอไปยงลกสกรระยะใหนมไดถงรอยละ 29 [17] การศกษาสงแวดลอมภายในฟารมพบความชกของการปนเปอนเชอ Salmonella ในตวอยางจากรองเทาบทของผปฏบตงานใกลชดตวสกรสงสดทรอยละ 36.84 โดยมคาเฉลยการปนเปอนอยท 2.45 Log10MPN/g ถอเปนแหลง ทมการปนเปอนและกอใหเกดการแพรกระจายของเชอ Salmonella ภายในฟารมสกรสอดคลองกบการศกษาของ Dorn-In et al (2009) ทพบวารองเทาทสวมเขาฟารมเปนแหลงน าพาการปนเปอนและแพรกระจายเชอทส าคญไปยงบรเวณตางๆ ภายในฟารมถงรอยละ 38.6 [18] ผปฏบตงานภายในฟารมสกรตองตระหนกถงผลเสยทเกดจากการปนเปอนดงกลาว โดยการจดใหมบอน ายาฆาเชอส าหรบจมฆาเชอกอนเขาฟารมทกครงและแตละโรงเรอนตองมรองเทาไวส าหรบเปลยนกอนเขาโรงเรอนทกโรงเรอนจะชวยลดการปนเปอนเชอภายในโรงเรอนและระหวางโรงเรอนได สกรพอแมพนธมคาการปนเปอนรอยละ 19.79 และ 21.21 (ตารางท 1) ซงใกลเคยงกบคาการปนเปอนในสกรขน (ชวงอาย 3 และ 8 สปดาห) การปนเปอนในสกรพอแมพนธจะสงผลใหเกดการถายทอดเชอ Salmonella สลกสกรตงแตในชวงระยะใหนมไปจนถงชวงสกรขน [19] ในสวนการปนเปอนทพบจากตวอยางของรางอาหารรอยละ 13.33 และพนโรงเรอนพบการปนเปอนรอยละ 16.66 ซงรางอาหารสรางขนจากวสดคอนกรตแบบหยาบท าใหมซอกหรอรองทท าความสะอาดไดไมทวถงสงผลท าใหเชอสามารถฝงตวและอาศยอยไดในบรเวณดงกลาว ซงสอดคลองกบการศกษาของ Julie Funk (2004) ทพบวาพนผวและสวนประกอบของโรงเรอนมผลตอการปนเปอนและอาศยอยของเชอได [19]

การศกษาในครงนไมพบการปนเปอนเชอ Salmonella ในน าส าหรบใหสกรกน อาหารสกร และมอผปฏบตงานใกลชดตวสกร เนองจากเกษตรกรผเลยงสกรมการบ าบดน ากอนน ามาใหสกรกน ในอาหารสกรทไมพบ การปนเปอนเชออาจเนองมาจากเกษตรกรสวนใหญมการจดเกบอาหารไวเปนสดสวน มระบบการปองกนสตวอนเขาไปในโรงเกบอาหาร ส าหรบตวอยางจากมอผปฏบตงานใกลชดตวสกรภายในฟารมทไมพบการปนเปอน อาจเนองมาจากเกษตรกรสวนใหญปฏบตตามระบบความปลอดภยทางชวภาพทดภายในฟารม (Biosecurity system) โดยมการลางมอหลงสมผสตวสกร หลงการใหอาหาร มการท าความสะอาดและฆาเชอโรงเรอน จงท าใหตรวจไมพบการปนเปอนเชอ Salmonella ในบรเวณดงกลาว

ผลของการตรวจยนยนซโรทยปของเชอ Salmonella ในการศกษาครงน พบ Salmonella Rissen สงสด ทรอยละ 34.61 รองลงมาเปน Salmonella Typhimurium รอยละ 29.8 และ Salmonella Anatum รอยละ 8.65 (ตารางท 3) ความไวตอยาตานจลชพพบวา เชอ Salmonella มความไวตอยากลม Norfloxacin และดอตอยากลม Ampicillin Streptomycin และ Tetracycline การเลอกใชยาปฏชวนะในฟารมควรสอดคลองกบระบบความปลอดภยทางชวภาพ เพอใหไดผลการรกษาทดและลดปรมาณการปนเปอนเชอภายในฟารมใหไดมากทสด

8

จากผลการศกษาครงน จะเหนไดวาพบการปนเปอนของเชอ Salmonella ในสกรทกชวงอาย ระบบ การจดการภายในฟารมและระบบความปลอดภยทางชวภาพจงเปนสงส าคญทเกษตรกรควรตระหนกถง โดยเฉพาะอยางยงในสกรพอแมพนธและสกรชวงอาย 12, 18 และ 24 สปดาห นอกจากนการปนเปอนเชอ Salmonella จากสงแวดลอมยงเปนสวนส าคญทท าใหเกดการแพรกระจายของเชอ Salmonella ภายในฟารม ซงระบบความปลอดภยทางชวภาพจะมสวนชวยลดปรมาณการน าเชอผานเขาสฟารมและลดการแพรกระจายของเชอภายในฟารมได โดยเกษตรกรควรจดการระบบการฆาเชอและจดใหมการท าความสะอาดฟารมเปนประจ า

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช) ทใหทนสนบสนนการวจยในครงนตลอดทงโครงการ (รหสโครงการ P-10-10409) และ ศนย WHO: The National Salmonella and Shigella enter สถาบนวทยาศาสตรสขภาพ ในการตรวจหาซโรทยปและทดสอบความไวยาตานจลชพของเชอ Salmonella

เอกสารอางอง

1. Thorns CJ. Bacterial food-borne zoonoses. Rev.Off. Int. Epizoot. 2000; 19(1): 226–39.

2. ส านกระบาดวทยา. Annual epidemiological surveillance report 2012 [Internet]. กรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข; 2012 [update 2012; cited 2012 Sep 24] Available from: http://www.boe.moph.go.th/boedb/

d506_1/index.php

3. Hedberg C. Food-related illness and death in the United States. Emerging Infect. Dis. 1999; 5(6): 840–2.

4. International Association of Milk. Procedures to investigate foodborne illness. International Association of

Milk, Food, and Environmental Sanitarians, Inc.; 1999.

5. Ruttayaporn Ngasaman. Prevalence of Salmonella in breeder sows in Chiang Mai, Thailand.

[M.S.Thesis]: Graduate School, Chiang Mai University ; Freie Universitat Berlin; 2007.

6. Phengjai Sangvatanakul. Prevalence of Salmonella in piglets and in the fattening period in Chiang Mai,

Thailand. [M.S.Thesis]: Graduate School, Chiang Mai University ; Freie Universitat Berlin; 2007.

7. Sanguankiat A, Pinthong R, Padungtod P, Baumann MPO, Zessin K-H, Srikitjakarn L et al. A cross-

sectional study of Salmonella in pork products in Chiang Mai, Thailand. Foodborne Pathog. Dis. 2010;

7(8): 873–8.

8. Grimont P.A.D. & WF. Antigenic formulae of the Salmonella serovars. Paris; 2007.

9. WHO. WHO Global Salmonella survey; progress report 2000-2005. Geneva: World Health Organization;

2009.

10. Galanis E, Lo Fo Wong DMA, Patrick ME, Binsztein N, Cieslik A, Chalermchikit T. Web-based

surveillance and global Salmonella distribution, 2000-2002. Emerging Infect. Dis. 2006; 12(3): 381–8.

9 11. Bangtrakulnonth A, Pornreongwong S, Pulsrikarn C, Sawanpanyalert P, Hendriksen RS, Lo Fo Wong

DMA. Salmonella serovars from humans and other sources in Thailand, 1993-2002. Emerging Infect. Dis.

2004; 1(1): 131–6.

12. Padungtod P, Kaneene JB. Salmonella in food animals and humans in northern Thailand. Int. J. Food

Microbiol. 2006; 108(3): 346–54.

13. Patchanee P, Zewde BM, Tadesse DA, Hoet A, Gebreyes WA. Characterization of multidrug-resistant

Salmonella enterica serovar Heidelberg isolated from humans and animals. Foodborne Pathog. Dis.

2008; 5(6): 839–51.

14. Hendriksen RS, Bangtrakulnonth A, Pulsrikarn C, Pornreongwong S, Hasman H, Song SW. Antimicrobial

resistance and molecular epidemiology of Salmonella Rissen from animals, food products, and patients

in Thailand and Denmark. Foodborne Pathog. Dis. 2008; 5(5): 605–19.

15. Zhao S, McDermott PF, White DG, Qaiyumi S, Friedman SL, Abbott JW. Characterization of multidrug

resistant Salmonella recovered from diseased animals. Vet. Microbiol. 2007; 123(1-3): 122–32.

16. García-Feliz C, Carvajal A, Collazos JA, Rubio P. Herd-level risk factors for faecal shedding of

Salmonella enterica in Spanish fattening pigs. Prev. Vet. Med. 2009; 91(2-4): 130–6.

17. Wilkins W, Rajic A, Waldner C, McFall M, Chow E, Muckle A. Distribution of Salmonella serovars in

breeding, nursery, and grow-to-finish pigs, and risk factors for shedding in ten farrow-to-finish swine

farms in Alberta and Saskatchewan. Can. J. Vet. Res. 2010; 74(2): 81–90.

18. Dorn-In S, Fries R, Padungtod P, Kyule MN, Baumann MPO, Srikitjakarn L et al. A cross-sectional study

of Salmonella in pre-slaughter pigs in a production compartment of northern Thailand. Prev. Vet. Med.

2009 Jan1;88(1):15–23.

19. Julie Funk WAG. Risk factors associated with Salmonella prevalence of swine farms. J Swine Health

Prod. 2004; 12(5): 246–51.