Δεν Ξεχνω Δ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014

ΕΝΟΤΗΤΑ

Όνομα μαθητή/ τριας: ……………………………………………………………………………………………………………………….

Σελίδα 2 ΓΝΩΡΙΖΩ, ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΙ

Ο Μακάριος αφηγείται …

Πολύ νωρίς τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου, ξεκίνησα από το Τρό-

οδος επιστρέφοντας για τη Λευκωσία. Ούτε για μια στιγμή

δεν πέρασε από το μυαλό μου η σκέψη για κάτι κακό. Πού

να φανταζόμουν τι με ανέμενε… Όλα ήταν τόσο ήσυχα.

Στις 7:40 το πρωί ήμουν ήδη στο γραφείο μου. Στις 8:20

δεχόμουνα μερικά Ελληνόπουλα από το Κάιρο. Αφού χαι-

ρέτησα τα παιδιά, ο επικεφαλής της ομάδας, ένα αγόρι 17

χρονών περίπου, άρχισε να με προσφωνεί διαβάζοντας από

χειρόγραφο. Δεν πρόλαβε να τελειώσει, όταν ακούστηκαν οι

πρώτοι πυροβολισμοί. Το παιδί τρόμαξε και σταμάτησε.

Σύντομα μπήκε στο σαλόνι ένας αξιωματικός της Προεδρικής Φρουράς, για να μου πει

πως τανκς και θωρακισμένα της Εθνικής Φρουράς

έφτασαν στην είσοδο του κτιρίου. Δεν μπορούσα να

πιστέψω ότι γινόταν πραξικόπημα...

Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι,

«Ο Μακάριος αφηγείται», σελ.17 (διασκευή)

ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ— ΕΙΣΒΟΛΗ— ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ

Το Προεδρικό σήμερα.

Το Προεδρικό μετά το πραξικόπημα.

1. Ακούμε μαγνητοφωνημένα τα πρώτα λόγια του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου μετά

τη διαφυγή του από το Προεδρικό.

2. Ένα δεντράκι στην αυλή του Προεδρικού διηγείται τι έγινε εκείνη τη μέρα.

3. Βρίσκουμε πληροφορίες για τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και δημιουργούμε την

«ταυτότητά» του.


Ξημερώματα Σαββάτου, 20 Ιουλίου… Σειρήνες, βόμβες, πυροβολισμοί ακούστηκαν

στην πόλη μας.

Όλα τα σπίτια κουνιόντουσαν σαν να ήθελαν να πέσουν κάτω. Τα τζάμια σπάζανε

και πέφτανε κομματάκια κομματάκια σαν μικρούτσικες χάντρες ή εκσφενδονίζονταν σαν

λόγχες.

Όλος ο κόσμος έβγαινε έξω από τα σπίτια του τρομαγ-

μένος. Τα μικρά παιδιά που δεν ήξεραν τι είχε συμβεί, ακούγο-

ντας τις βόμβες, τους πυροβολισμούς και τα αεροπλάνα να

τριγυρίζουν από πάνω τους, έκλαιγαν και μαζεύονταν κοντά

στους μεγάλους.

Το ραδιόφωνο κάλεσε γενική επιστράτευση. Οι άντρες

πήραν το δρόμο του πολέμου. Οι γυναίκες και τα παιδιά

έκλαιγαν και ήθελαν πίσω τους αγαπημένους τους.

Δεν ξεχνώ και Αγωνίζομαι,

«Η τουρκική εισβολή», σελ.24 (διασκευή)

Η τουρκική εισβολή

1. Παρακολουθούμε βίντεο σχετικό με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο μας το 1974.

Συζητούμε το τι συνέβηκε. Μήπως έχουμε ακούσει τις εμπειρίες κάποιου πρόσφυγα

από το τραγικό καλοκαίρι του 1974;

φδφ

2. Εκφράζουμε με «παγωμένη εικόνα» κάτι που συνέβηκε στις 20 Ιουλίου 1974.

Στη συνέχεια καταγράφουμε τα συναισθήματά μας.

Φδσ φδ

3. (α) Διάβασε ξανά τη δεύτερη παράγραφο. Σε ποιο χρόνο βρίσκονται τα ρήματα;

(β) Υπογράμμισε τα ρήματα, διάλεξε τρία και βάλε τα στους πιο κάτω χρόνους:

Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος

Μέλλοντας Εξακολουθητ. Μέλλοντας Στιγμιαίος


1. Δίνω ένα διαφορετικό τίτλο στο κείμενο.

2. Βρίσκω 4 πρόσωπα του κειμένου και δίνω ένα χαρακτηρισμό στο καθένα:

…………………………………………………………………………………

________________ …………………… ________________ ……………………

________________ …………………… ________________ ……………………

3. Ποια εικόνα του κειμένου σου έχει κάνει εντύπωση;

4. Τι να έγιναν άραγε η αφηγήτρια και η οικογένειά της; (συμπλήρωσε πρώτα

το πλάνο στην επόμενη σελίδα)

5. Βάζω λεζάντες στις φωτογραφίες:

6. Συμπληρώνω τα κενά απ’ τα λόγια του πατέρα και βάζω τόνους :

- Χ...ριαν…, χ...ριαν…, με τα κλαματα δεν μπορουμ… να καμουμ… τιποτε.

Πρεπ… να κρατ…σουμ… την ψ...χρ…μια μας, για να δουμ… πως θα

προχωρ...σουμ…. .

………………………………………………

……………………………………………...

………………………………………………

……………………………………………... ………………………………………………

……………………………………………...

Διαβάζω: «Εκείνο το σημαδιακό καλοκαίρι» (Κυπριακό Ανθολόγιο_ μέρος Α’, σελ.19)


Το πλάνο της ιστορίας μου

ΤΙΤΛΟΣ: ………………………………………………………………………………………………………………………………..

ΗΡΩΕΣ:

Πληροφορίες για τους ήρωες: εξωτερική εμφάνιση, τι χαρακτήρα έχουν, τα συ-

ναισθήματά τους, τις σκέψεις τους.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΑΡΧΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (σε τι κατάσταση βρίσκονται οι ήρωες τώρα):

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΓΕΓΟΝΟΤΑ:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΤΕΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


Το Μπέλαπαϊς είναι ίσως το ωραιότερο χω-ριό του νησιού μας. Βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κερύνειας σε μια μαγευτική πλαγιά της οροσειράς του Πενταδακτύλου. Πήρε το όνομά του από το περίφημο φράγκικο μοναστήρι που δεσπόζει στο χωριό. Το μοναστήρι αυτό, γνωστό ως Αββαείο του Μπέλαπαϊς, χτίστηκε στις αρχές της Φραγκο-κρατίας (1192- 1489 μ.Χ.) από Φράγκους μοναχούς. Οι Φράγκοι το ονόμαζαν «Αββαείο της ειρήνης». Το μοναστήρι λειτουργούσε κανονικά μέχρι το 1460 μ.Χ. Μετά άρχισε να ξεπέφτει. Το 1571, όταν η Κύπρος έπεσε στα χέρια των Τούρκων, το μοναστήρι λεηλατήθηκε και οι καλόγεροι διώχτηκαν. Η εκκλησία του μο-

ναστηριού δόθηκε από τους Τούρκους στους Έλληνες που την αφιέρωσαν στην Παναγία την Ασπροφορούσα. Το όνομα αυτό το πήρε γιατί οι Φράγκοι μοναχοί φορούσαν άσπρα ράσα. Σ’ αυτή την εκκλησία οι κάτοικοι του Μπέλαπαϊς λειτουρ-γούνταν μέχρι και την προσφυγοποίησή τους το 1974. Κοντά στο Αββαείο ήταν η πλατεία του χωριού με τα καφενεία και τα καταστήματα. Πολλοί ήταν οι επισκέπτες του χωριού κάθε μέ-ρα, ντό- πιοι και ξένοι. Ιδιαίτερα τις Κυριακές το χωριό έπαιρνε μια κοσμοπολίτικη όψη.

Ένα σπάνιο δέντρο που βρίσκεται στην πλατεία έγινε πασίγνωστο. Έίναι το φη-μισμένο «τεμπελόδεντρο». Πολλοί ήταν οι τουρίστες που έρχονταν στο χωριό κι επιθυ-μούσαν να αγγίξουν τον κορμό του. Η παράδοση έλεγε πως όποιος καθόταν στη σκιά του γινόταν τεμπέλης, μα η αλήθεια ήταν άλλη: όποιος καθό-ταν από κάτω, απολάμβανε τόσο πολύ αυτό το παραδεισένιο περιβάλλον που δεν του έκανε καρδιά να σηκωθεί και να φύγει. Η ζωή στο χωριό συνεχιζόταν ειρηνικά κι ευτυχισμένα μέχρι την καταραμένη μέρα του πραξι-κοπήματος και της τραγικής τουρκικής εισβολής. Οι κάτοικοί του ξεριζώθηκαν και σκορπίστηκαν σε όλα τα σημεία της ελεύθερης Κύπρου. Από τότε περιμένουν κι αυτοί μαζί με όλους τους άλλους πρόσφυγες την πολυπόθητη μέρα της επιστροφής...

Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι Α΄ & Β΄ «Το Μπέλαπαϊς», σελ. 70, 203 (διασκευή)


1. Απάντησε τις πιο κάτω ερωτήσεις:

Α) Πού βρίσκεται το χωριό Μπέλαπαϊς; Β) Από πού πήρε το όνομά του; Γ) Ποιοι και πότε έκτισαν το μοναστήρι; Πώς το ονόμαζαν; Δ) Τι απέγινε το μοναστήρι όταν το νησί μας κατακτήθηκε από τους Τούρκους; Ε) Γιατί αφιερώθηκε στην Παναγία την ασπροφορούσα; Στ) Τι ήταν το «τεμπελόδεντρο»;

1. Αρίθμησε τις παραγράφους του κειμένου και δώσε ένα τίτλο

στην καθεμιά.

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

3. Ξαναγράψε σωστά τις πιο κάτω λέξεις αφού τις υπογραμμί-

σεις πρώτα στο κείμενο:

4. Τι σημαίνει η φράση «δεν του έκανε καρδιά»; Γράψε μια

σύντομη παράγραφο χρησιμοποιώντας αυτή τη φράση.

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________


5. Βρες όσα περισσότερα μέρη του λόγου μπορείς:

άρθρα αντωνυμίες ουσιαστικά ρήματα

επίθετα επιρρήματα ενεργ. μετοχές παθ. μετοχές

Το Μπέλαπαϊς είναι ίσως το χωριό του νησιού μας.





Ο Πενταδάχτυλος είναι η κατεχόμενη από τους Τούρκους οροσειρά της Κύπρου

που δεσπόζει πάνω από την Κερύνεια.

Πολλοί είναι οι θρύλοι και οι παραδόσεις που αναφέρονται στα φρούρια που

είναι κτισμένα στην οροσειρά αυτή. Ένας θρύλος λέει πως ο Διγενής Ακρίτας κυνηγού-

σε κάποτε τον αρχηγό των Σαρακηνών. Μόλις τον είδε στον κάμπο της Μεσαορίας,

στην προσπάθειά του να τον προλάβει, στήριξε τα δάχτυλα του χεριού του στο βουνό,

για να πηδήξει στον κάμπο. Έτσι χαράχτηκαν εκεί τα τεράστια δάχτυλά του και σχημα-

τίστηκαν οι κορφές του Πενταδάχτυλου.

Από το 1974 ο Πενταδάχτυλος μας βλέπει

αυστηρός, βουβός και περιμένει...

Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι Α΄

«Πενταδάχτυλος», σελ. 78

Ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές μας, ο Κώστας Μόντης, έγραψε το παρακάτω ποίημα το οποίο μελοποίησε ο

Μάριος Τόκας και τραγούδησε ο Γιώργος Νταλάρας.

Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα


Στην Κύπρο έχουν κτιστεί διάφορα κάστρα.

Αρκετά από αυτά βρίσκονται στις κατεχόμενες

περιοχές.

Βρες πληροφορίες για ένα από αυτά.

Μπορείς να εργαστείς εδώ ή στον ηλεκτρονικό

υπολογιστή.


1. Τι έχει συμβεί στην κούκλα;

2. Τι τίτλο θα έδινες στο ποίημα;

3. Ποιες προσωποποιήσεις συναντούμε στο ποίημα;

Αυτή η κούκλα με το κομμένο χέρι,

που κρεμάστηκε στο παράθυρο

του γκρεμισμένου σπιτιού,

ποιο παιδάκι ήθελε ν’ αποχαιρετήσει,

σε ποιο παιδάκι σύρθηκε ως το παράθυρο

ν’ ανεμίσει το χέρι και της το ‘κοψαν;

Κώστας Μόντης («Πικραινόμενος εν εαυτώ», 1975)

Βρες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Κώστα Μόντη

από το διαδίκτυο ή/και από άλλες πηγές.

4.


5.

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________


το έκανε …………………………...…

το ήθελα …………………………...…

τα άγρια …………………………...…

με εκείνο …………………………...…

να είσαι …………………………...…

σε όλο …………………………...…

που έχω …………………………...…

να αλλάξω …………………………...…

Βρες στο ποίημα λέξεις με απόστροφο. Γράψε πώς ήταν αρχικά. 6.

___________________ ___________________

___________________ ___________________

___________________ ___________________

Γράψε τις πιο κάτω λέξεις με απόστροφο. 7.


Διαβάζω: «Η σπασμένη κούκλα» (Κυπριακό Ανθολόγιο_ μέρος Α’, σελ.41)

1. Συμπληρώνω τις προτάσεις με τα αντίθετα περιγράφοντας πώς ήταν τα πράγματα στο χωριό της Ζωής πριν την τουρκική εισβολή και μετά.

ΠΡΙΝ Οι άνθρωποι ήταν ………………………..…

Ο μπαμπάς ήταν …………………………….

Ο κρυψώνας ήταν …………………………..

Ο Κώστας έβαζε …………………………….

Τα σπίτια ……………………………………….

ΤΩΡΑ Οι άνθρωποι είναι κατσουφιασμένοι.

Ο μπαμπάς είναι νευρικός.

Ο κρυψώνας είναι αλλιώτικος, θλιμμένος.

Ο Κώστας έβαλε τα κλάματα.

Τα σπίτια χαλούν.

2. “Έτσι πήραμε το δρόμο της προσφυγιάς μαζί με χιλιάδες άλλους». Συζήτησε με την ομάδα σου πώς να ήταν η ζωή στους προσφυγικούς καταυλισμούς.

3. Φτιάχνω σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το σιγο—:

Γράφω μερικές από τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι πρόσφυγες στους καταυλισμούς. ______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

ψιθυρίζω πολύ σιγά: σιγοψιθυρίζω

τραγουδάω σιγανά: ………………...

γελάω σιγά: ………………...

κλαίω σιγά: ………………...

σφυρίζω σιγανά: ………………...

περπατάω σιγά: ………………...


Ένα ψωμί, πολλά στόματα

Μια από τις πρώτες μέρες που γίναμε πρόσφυγες, σαν καθόμασταν κάτω από τη χαρου-

πιά, ακούσαμε την αστυνομία που έκανε ανακοίνωση: Θα παίρναμε ψωμιά!

Την άλλη μέρα άρχισε η διανομή. Ένα ψωμί για δεκαπέντε άτομα. Ίσως αυτό να φαίνεται

απίστευτο. Είναι όμως η πραγματικότητα.

Ο πατέρας με πολλή προσπάθεια κατάφερε να πάρει το ένα ψωμί που μας αναλογούσε.

Με πολλή προσοχή, φροντίδα και προφύλαξη το έφερε στο σπίτι. Κι ευθύς μετά έγινε η συγκέ-

ντρωση όλων των μελών της οικογένειας. Όλοι μας δεκαπέντε. Πάρα πολλοί για ένα μόνο ψωμί.

Ο πατέρας πήρε το μαχαιράκι που είχε στην τσέπη του και αφού «ευλόγησε» το ψωμί, το έκανε

πολύ μικρά κομματάκια, σαν κι αυτά που δίνουν στην εκκλησία.

Τριάντα λαίμαργα μάτια κοίταζαν το ψωμί συνεχώς. Το τρώγαμε με τα μάτια μέχρι που

να τελειώσει το κόψιμο και να γίνει η διανομή. Επιτέλους ήρθε η στιγμή που πήρα το μερίδιό

μου. Το κοίταξα και σιγομουρμούρισα:

- Ούτε και το μικρό μου γατάκι δε θα χόρταινε με τόσο λίγο ψωμάκι!

Τι να κάνουμε όμως; Είναι ανάγκη να κάνουμε υπομονή, σκέφτηκα.

Οι μεγάλοι προσπαθούσαν να μας δώσουν ένα μικρό κομματάκι από το δικό τους μερίδιο.

Μα δεν το δέχτηκε κανένας από εμάς. Γιατί να τους το στερήσουμε;

Αυτή η κατάσταση κράτησε μια βδομάδα περίπου. Τραβήξαμε πολλή πείνα.

Έτσι περάσαμε τις πρώτες μέρες της μαύρης προσφυγιάς. Μέρες δύσκολες, μέρες που δεν

είναι δυνατό να ξεχαστούν, όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Γεώργιος Κώστα

Στ’1

Από το: Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι, σελ. 31 (διασκευή)

1Φαντάσου πως βρίσκεσαι στον προσφυγικό καταυλισμό που βρισκόταν και ο αφηγητής.

Τι βλέπεις, τι ακούς; Πώς νιώθεις; Τι σκέφτεσαι;

στόματα.

Πάρα για ένα μόνο ψωμί.

μικρά κομματάκια.

Περάσαμε πείνα.

Με το τέλος της μέρας ένιωθα ………………..

κουρασμένη. Είχα διαβάσει ……………….. .

Χρειάζεται όμως ……………….. προσπάθεια για

πετύχεις.

Ευτυχώς το διαγώνισμα δεν ήταν ……………….

δύσκολο. Παρόλα αυτά ……………….. συμμα-

θητές μου δεν τα πήγαν και ………………..

καλά.


Διαβάζω: «Δημοτικό σχολείο Η ΦΩΛΙΑ» (Κυπριακό Ανθολόγιο_ μέρος Α’, σελ.38)

1. Ποια προβλήματα φαίνεται να αντιμετώπιζαν τα προσφυγόπουλα μέσα από αυτό το

κείμενο;

2. Πώς λύθηκε το πρόβλημα του σχολείου;

3. Πώς ονόμασαν το σχολείο του καταυλισμού; Ήταν ένα συνηθισμένο σχολείο;

4. Ποιο άλλο όνομα θα προτείνατε για το σχολείο;

5. Όλα τα παιδιά, όπου κι αν βρίσκονται, έχουν δικαιώματα. Η εισβολή είχε ως απο-

τέλεσμα να καταπατηθούν πολλά από τα δικαιώματα των παιδιών στην Κύπρο.

Με την ομάδα σου παρατήρησε, συζήτησε και συμπλήρωσε το πιο κάτω σχήμα.

Οι ανάγκες μας

…………………..

υγεία

υγεία

…………………..

…………………..

ψυχαγωγία …………………..

…………………..


Κάνανε κάτι κομμάτια ξύλα.

Είκοσι ζευγάρια μάτια τους λάμπανε σαν μικρά .

Κι οι χτυπούσαν γρήγορα απ’ τη χαρά τους.

Οι λέξεις που μας δείχνουν ότι κάτι

είναι μικρό, είτε επειδή πραγματικά

είναι είτε επειδή το λένε έτσι χαϊδευτικά

ή κοροϊδευτικά, λέγονται υποκοριστικά.

Ύστερα, άκουσα ένα στεναγμό. Η ……………………… (γιαγιά) μου άρχισε να

διπλώνει προσεκτικά το ……………………… (μαντίλι). Το ‘κανε ένα

……………………… (δέμα) και το ξανάχωσε πίσω στην κρυφή ………………………

(τσέπη) του φουστανιού της.

Από «Το κλειδί», Κυπριακό Ανθολόγιο_ μέρος Α’, σελ.36

Αντικαθιστώ τα ουσιαστικά στις παρενθέσεις με τα υποκοριστικά τους:

Παρατηρώ και μαθαίνω

Ακούω διαφορετικές γνώμες

Διάβασε τα λόγια του κ. Ιάκωβου και συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα.

Η γνώμη του κ. Ιάκωβου:

_____________________________

_____________________________

_____________________________

_____________________________

Να φτιάξουμε σχολείο;

Πολύ δύσκολο αυτό που ζητάτε παιδιά.

Ο καταυλισμός μόλις που λειτουργεί με χίλια δυο προβλήματα.

Και πού θα βρεθούν τα υλικά κι οι τεχνίτες για να φτιαχτεί;

Επιχειρήματα:

_____________________________

_____________________________

_____________________________

_____________________________

Συμπέρασμα: Επομένως _____________________________________________

Στο τετράδιό μου φτιάχνω οικογένειες λέξεων για καθεμιά απ’ τις εξής λέξεις:


Είσαι κι εσύ ένα από τα προσφυγόπουλα του κειμένου.

Γράψε στο ημερολόγιό σου πώς περνάς τη μέρα σου

στον καταυλισμό.

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

………………………………

Εδώ γράψε λέξεις– κλειδιά

που θα χρειαστείς. ___________________________________________________________________

_________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________


Η μάνα του αγνοούμενου

« Πού’ ναι ο γιος μου; » - Τραγική κραυγή

σκίζ’ η φωνή της μάνας τον αγέρα.

Ποιος ξέρει αδέρφια να της πει;

Και χίλια μίλια πάει να τον βρει

κι ας περπατάει νύχτα μέρα.

Κανείς δεν ξέρει… Κι ο καιρός περνά

κι ούτ’ ένα μήνυμα δεν παίρνει.

Οι έγνοιες— σαύρες στην καρδιά.

« Ζει το παιδί της; Είν’ καλά; »

Κι η αγωνία— θύελλα τη δέρνει.

Κύπρος Τόκας— Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι, σελ. 44

1. Ποιος στίχος του ποιήματος σε συγκίνησε περισσότερο;

2. Ποιες παρομοιώσεις χρησιμοποιεί ο ποιητής; Γιατί το κάνει αυτό;

3. Ακρόαση τραγουδιού «Δείξ΄τη φωτογραφία του».

Τίτλος: …………………………………………………………………………...


Άσσια, το χωριό με τους πιο πολλούς αγνοούμενους

Το χωριό Άσσια βρίσκεται στην περιοχή της Μεσαορίας. Ονομάστηκε

έτσι, γιατί ολόκληρη η περιοχή γύρω– γύρω από το χωριό δεν είχε καθόλου

δέντρα. Έτσι, λοιπόν, από την κυπριακή λέξη «οσσιός», που σημαίνει σκιά,

έγινε Άσσια, δηλαδή «χωρίς σκιά».

Εκεί γεννήθηκε το 1895 ο σπουδαίος λαϊκός ζωγράφος της Κύπρου

μας, Μιχαήλ Κάσιαλος. Αρχικά ήταν παπουτσής, αλλά ύστερα ασχολήθηκε

με την κεραμική, τη γλυπτική και τη ζωγραφική. Τα θέματά του είναι παρμέ-

να από τη ζωή των Κυπρίων.

Πέθανε το 1974 στην προσφυγιά, αφού κακοποιήθηκε από τους

Τούρκους εισβολείς.

Από το Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι, σελ.108


Διαβάζω:

«Αιγιαλούσα» (Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων_ Γ΄ & Δ΄ Δημοτικού, σελ.119)

Το βλαστάρι της ειρήνης

Ελάτε όλου του κόσμου τα παιδάκια

μαυράκια, Τουρκάκια, Εγγλεζάκια

να σκάψουμε έναν τάφο

να θάψουμε τον πόλεμο,

να θάψουμε συμφέρον, ζήλεια, πάθος

και καθετί κακό.

Κι ύστερα

να σκαλίσουμε και να ποτίσουμε

το τρυφερό βλαστάρι που θα βγει,

να σκαλίσουμε και να ποτίσουμε

την τρυφερή αγάπη,

για να βγάλει κλωνάρια φυλλωτά

που θ’ απλωθούν σ’ όλη τη γη— αθώα παιδιά.

Κι από κείνο το βλαστάρι

να στηριχτεί η ζωή μας η καινούρια

που θα χτίσουμε εμείς τα αγγελούδια.

Κι ακόμα

να βάλουμε τα παιδικά μας στήθη

φρουρούς αδιαπέραστους για να φυλάγουν

την αλήθεια.

Μαρία Κυθρεώτου

Εγκλωβισμένη μαθήτρια Ριζοκαρπάσου

1. Τι παροτρύνει η μικρή ποιήτρια να κάνουν όλα τα

παιδιά;

2. Πώς είναι ο κόσμος όταν υπάρχει πόλεμος και

πώς όταν υπάρχει ειρήνη; Συζητώ με την ομάδα

μου και σημειώνω λέξεις– κλειδιά στον κενό

χώρο δίπλα.

3. Μαζί με την ομάδα μου φτιάχνω ένα «ανθρώπινο

γλυπτό» με θέμα τη συναδέλφωση των λαών.


Φτιάχνω ένα σχέδιο για ό,τι θυμάμαι από την ενότητα αυτή.

Κύπρος 1974

(Γ. Ρίτσου)

Τ' όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη.

Τ' όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη.

Τα λόγια της αγάπης κάτω απ' τα δέντρα,

είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι η μυρωδιά του φαγητού το

βράδι,

τότε που το σταμάτημα του αυτοκίνητου στο

δρόμο δεν είναι φόβος,

τότε που το χτύπημα στην πόρτα σημαίνει

φίλος,

και το άνοιγμα του παραθύρου κάθε ώρα

σημαίνει ουρανός

γιορτάζοντας τα μάτια μας με τις μακρινές

καμπάνες των χρωμάτων του,


Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα κ' ένα

βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει.

Τότε που τα στάχυα γέρνουν τόνα στ' άλλο

λέγοντας: το φως, το φως, το φως,

και ξεχειλάει η στεφάνη του ορίζοντα φως


Από :

Education

Δεν Ξεχνω Δ