ΤΟ ΦΙΣΤΙΚΙ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Έλενα Αγοραστού

Φωτεινή Ζαραβέλλα

Μαρία Γρυπαίου

1ο ΔΣ Αίγινας Σχ. Έτος 2014-2015Τμήμα Ε1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σήμερα η συγκομιδή Οι καρποί Τα συστατικά Η ιστορία

ΣΗΜΕΡΑ Η ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Οι γεμάτοι καρποί κατά την ωρίμανση

αποκτούν μια ροζ – κόκκινη απόχρωση στο τμήμα που βλέπει ο ήλιος

Όταν ο φλοιός γίνει μαλακός και ξεκολλήσει από το τσόφλι εύκολα, αρχίζει η συγκομιδή, τέλη Αυγούστου μέχρι Σεπτέμβρη.Χρησιμοποιούνται ξύλινα ραβδιά ντυμένα στην άκρη με λάστιχα ή πανιά για να μην τραυματίζονται τα δέντρα.

Κάτω από τα δέντρα απλώνονται πανιά απ΄όπου συλλέγονται και τσουβαλιάζονται οι καρποί που οδηγούνται όσο το δυνατόν γρηγορότερα στις αποφλοιωτικές μηχανές για να μη μαυρίσει το τσόφλι και δεν είναι εμπορεύσιμοι.

Η καλλιέργεια της φιστικιάς τα τελευταία χρόνια εκτός από την Αίγινα, την Σαλαμίνα και τα Μέγαρα, που ήταν παραδοσιακά φιστικοπαραγωγές περιοχές, επεκτάθηκε Φθιώτιδα Θεσσαλία Βοιωτία Εύβοια

Φυστικοπαραγωγές περιοχές

Το Ιράν έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., η Τουρκία και η Συρία. Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη και έκτη στον κόσμο με 9.500 τόνους ετησίως.

Πρώτες αναφορέςΗ φιστικιά είναι συνδεδεμένη με την Αίγινα. Δεν ξέρουμε όμως πότε ήρθε στο νησί.Ο διάσημος Γερμανός Βοτανικός Theodor von Heldreich επισκέφθηκε την Αίγινα κατά τον 19ο αιώνα έξι φορές

Τη φιστικιά δεν την αναφέρει. Αυτό όμως δεν αποκλείει να υπήρχαν μεμονωμένα δένδρα μέσα σε κήπους που διέφυγαν της προσοχής του.

Στο έργο του «Η Χλωρίς της Αιγίνης» αναφέρει όλα τα αυτοφυή φυτά που προσδιορίστηκαν από τον ίδιο και από προγενέστερους βοτανικούς. Καταγράφει επίσης τα φυτά που καλλιεργούντο στις διάφορες περιοχές (αμπέλι, ελιές, σιτηρά, λαχανικά κ.α.).

Υπάρχει μια εκδοχή ότι η φιστικιά ήρθε από την Περσία στην Αίγινα το 1867. Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι στο κτήμα Κυπρίου υπήρχαν μερικά πολύ γέρικα δένδρα που έφερε κάποιος πρόγονος από τη Χίο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ένα από αυτά τα δένδρα υπάρχει ακόμα.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Τελευταία στα ιστορικά αρχεία της Αίγινας, η Άννα Γιαννούλη βρήκε ένα έγγραφο που αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι υπήρχαν στην Αίγινα καρποφορούν δένδρα φιστικιάς το 1896. Το έγγραφο είναι μια αγωγή που έκανε ο Κωνσταντίνος Τσούμας κατά του Βασιλείου Γρανίτσα

Ο Τσούμας γράφει ότι παρέδωσε στον Γρανίτσα 12 οκάδες φιστίκι για να τις πουλήσει για λογαριασμό του προς 4 δραχμές την οκά. Ο Γρανίτσας, εφόσον τις πουλούσε, έπρεπε να δώσει στον Τσούμα το αντίτιμο των 48 δραχμών. Ο Γρανίτσας, αν και πούλησε το φιστίκι, αρνήθηκε να καταβάλει την αξία του

Τα φιστίκια είναι από τους καλύτερους ποιοτικά και πιο νόστιμους ξηρούς καρπούς. Είναι μεγάλης θρεπτικής αξίας, πλούσια σε βιοτική, πρωτεΐνες και ανόργανα άλατα. Καταναλώνονται ψημένα με αλάτι, είτε νωπά ανάλατα. Χρησιμοποιούνται και στη ζαχαροπλαστική.

Ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας εγκαταστάθηκε στην Αίγινα από τον Νικόλαο Περόγλου το 1896, στη θέση Αγ. Ειρήνη – Λίμπονες, κοντά στη θάλασσα. Ο Περόγλου είχε αγοράσει μια έκταση από 20 περίπου στρέμματα

Τα συστατικά

Στο μεγαλύτερο μέρος του κτήματος φύτεψε οπορωφόρα δένδρα, μεταξύ των οποίων και φιστικιές. Το φτωχό έδαφος και η γειτνίαση με τη θάλασσα δεν ευνόησαν την ανάπτυξη των διαφόρων ειδών με μια εξαίρεση, τη φιστικιά. Τότε αντικατέστησε όλα τα άλλα είδη με φιστικιές.

Το 1916 δημοσίευσε ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Η φιστικιά», στο οποίο περιγράφει όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες για το δένδρο. Προέτρεπε τους Αιγινήτες να φυτέψουν φιστικιές, μοίραζε εμβόλια από τα καλύτερά του δένδρα και όταν ήθελε να κάνει ένα δώρο, χάριζε ένα δενδρύλλιο. Δύο τέτοια δέντρα, δώρα του Περόγλου, υπάρχουν ακόμη στην πόλη της 

Η φιστικιά αναπτύσσεται πολύ αργά. Όταν τα δένδρα έφτασαν σε μια ηλικία 12-15 ετών ο Περόγλου διαπίστωσε ότι η φιστικιά ήταν ένα δένδρο με λίγες απαιτήσεις και ότι ο καρπός της είχε υψηλή τιμή.

Το ξηρό φιστίκι πουλιόταν 3-4 δραχμές η οκά, ενώ το ψωμί είχε 75 λεπτά. Εξ άλλου, παρατήρησε ότι το κλίμα και τα εδάφη της Αίγινας ήσαν κατάλληλα για την ανάπτυξη του δένδρου.Αποφάσισε λοιπόν να διαδώσει την καλλιέργεια της φιστικιάς.