ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

1Ο Δημοτικό ΣκιάθουΣχολικό έτος 2014-15Τάξεις ΣΤ 1 ΚΑΙ ΣΤ 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ελληνική επανάσταση του 1821 υπήρξε ο αγώνας

για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την οθωμανική καταπίεση. Ήταν η τελευταία από μια

σειρά εξεγέρσεων που άρχισαν από τον 15ο αιώνα. Προετοιμάστηκε από την Φιλική Εταιρία, τα μέλη

της οποίας δημιούργησαν επαναστατικές εστίες από την Μολδοβλαχία μέχρι την Κρήτη. Στην επιτυχία της συνέβαλε και το κίνημα του Ελληνικού Διαφωτισμού που αναπτύχθηκε από τον 18ο αιώνα. Στις περιοχές

που επαναστάτησαν συγκαταλέγονται η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, η Κρήτη, περιοχές της Ηπείρου

και της Θεσσαλίας, περιοχές της Μακεδονίας και η Κύπρος.

Παρά την προσπάθεια καταστολής από την πλευρά του Σουλτάνου, η επανάσταση κατάφερε να επιζήσει οδηγώντας μετά από μία σειρά διεθνών συνθηκών μεταξύ 1827 και 1832 στη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Η Ελληνική επανάσταση υπήρξε

από τα σημαντικότερα γεγονότα του 19ου αιώνα. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις της

Δυτικής Ευρώπης, προκάλεσε τη διάλυση της Ιεράς Συμμαχίας, ενέπνευσε διανοούμενους και καλλιτέχνες της δύσης και γέννησε το κίνημα του Φιλελληνισμού.

Έτσι στα πλαίσια του μαθήματος της Ιστορίας

αποφασίσαμε μετά από συζήτηση με τους μαθητές της ΣΤ τάξης, να ασχοληθούμε με τα πρόσωπα εκείνα που

πρωταγωνίστησαν πριν, κατά τη διάρκεια και λίγο μετά την επανάσταση των Ελλήνων του 1821 για την αποτίναξη

του τουρκικού ζυγού. Τα πρόσωπα αυτά , αγωνιστές, διανοούμενοι , ευεργέτες , θρησκευτικοί ηγέτες,

κλέφτες , αρματολοί, φιλέλληνες κ.α. τις περισσότερες φορές στην πρώτη γραμμή του αγώνα , άλλοτε κινούμενα στο παρασκήνιο, πότε αγωνιζόμενα με το σώμα και πότε

με την πένα και το νου, συνέβαλαν με διάφορους τρόπους στην επιτυχία του παραπάνω εγχειρήματος .

Αποφασίσαμε λοιπόν να διαθέσουμε κάποιες ώρες της Ευέλικτης Ζώνης , για να τα μελετήσουμε, να

γνωρίσουμε τη ζωή , το έργο και τις δράσεις τους με απώτερο σκοπό να συνθέσουμε τη βιογραφία τους.

Αυτό που μας παρακίνησε κυρίως να ασχοληθούμε με το θέμα , ήταν το μεγαλείο και η ανιδιοτελής

προσφορά των ανθρώπων αυτών που θυσιάστηκαν για μια ελεύθερη Ελλάδα. Παραδειγματιστήκαμε πολλές φορές από το έργο τους , θαυμάσαμε τη γενναιότητά

τους , τον αλτρουισμό και την φιλοπατρία τους , μείναμε άφωνοι από την αγριότητα του θανάτου τους και «κάναμε σκέψεις» με το έργο που άφησαν πίσω

τους . Και κατανοήσαμε έτσι καλύτερα κάποια γεγονότα της Ιστορίας μας.

Ας γνωρίσουμε τα πρόσωπα που μελετήσαμε.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑΣ (1773-1821)

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ (1776- 1831)

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΕΚΕΡΗΣ (1783-1846)

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΥΟΒΟΥΝΙΩΤΗΣ (1757-1831)

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ (1782-1827) AΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ

(1748-1833)

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ (1767-1829)

ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΡΑΣ (1760-1825)

ΑΝΘΙΜΟΣ ΓΑΖΗΣ (1764-1828)

Β Ι Κ Τ Ω Ρ Ο Υ Γ Κ Ω (1802-1885)

Δανιήλ Φιλιππίδης (1758-1832

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ (1798- 1857)

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ( 1797-1864)

Κόμης ΣΑΝΤΟΡΕ ντι ΣΑΝΤΑΡΟΖΑ (1783-1825)

ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΣ ΚΛΑΔΑΣ (1425-1490)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΜΑΣ (1777-1836)

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ (1752-1804)

ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΒΑΜΒΑΣ (1776- 1855)

ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΔΟΥΚΑΣ (1760- 1845)

ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ (1771 - 1826)

ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΛΟΥΚΑΡΙΣ (1572 – 1638)

ΤΖΟΡΤΖ ΓΚΟΡΝΤΟΝ ΜΠΑΙΡΟΝ (1788- 1824)

ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΤΣΩΡΤΣ (1784-1873)

ΤΟΜΑΣ ΚΟΧΡΑΝ (1775-1860)

ΛΑΜΠΡΟΣ ΒΕΙΚΟΣ ( - 1827)

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΑΪΡΗΣ (1784- 1853)

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ (1769- 1835)

ΠΕΤΡΟΜΠΕΗΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ

(1765-1848)

ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ (1771-1825)

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ (1796-1848)

ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΖΑΒΕΛΑΣ (1745-1795)

ΚΙΤΣΟΣ ΤΖΑΒΕΛΑΣ (1800-1855)

ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄(1746-1821)

Η κλειστή πύλη του Πατριαρχείου μπροστά στην οποία απαγχονίστηκε

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ ή ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ (1788-1825)

ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ ή ΦΕΡΑΙΟΣ (1757-1798)

Τμήμα της Χάρτας της Ελλάδας(έργο του Ρήγα)

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

(1794 -1832)ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

(1792-1828)

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ (1791-1865)

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ ή ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ (-1821)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ (1793 - 1877)

ΝΙΚΟΤΣΑΡΑΣ ή Νίκος Τσάρας

(1774- 1807)

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ (1790-1823)

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ (1770-1843)

ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ (1772- 1821)

ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ (1772-1821)

ΙΩΣΗΠΟΣ ΜΟΙΣΙΟΔΑΚΑΣ (1730-1800)

ΦΡΑΝΣΟΥΑ ντε ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ (1768-1848)

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ (1750 ή 1753 ή 1758- 1843)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΣ (1772-1852)

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΥΦΑΣ (1779-1889)

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΦ (1788-1851)

Το έμβλημα της Φιλικής Εταιρείας Φέρει τον ιερό δεσμό με τις 16 στήλες, σταυρόν εντός κλάδων ελαίας και

λογχοφόρους σημαίες με τα γράμματα Η ΕΑ (Ελευθερία) Η ΘΣ (Θάνατος). Τη σημαία αυτή που σχεδίασε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ύψωσε ο Γεώργιος

Σισίνης το 1821 στην Ήλιδα.

Σχεδίασμα σημαίας που ύψωσε ο Άνθιμος Γαζής στη Θετταλομαγνησία το 1821. Σταυρός ερυθρός και τέσσερις

μικρότεροι σταυροί.

Σπουδαίοι ζωγράφοι ασχολήθηκαν με την επανάσταση του 1821.

( Η Ελλάδα πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου, Ντελακρουά 1826)

Η καταστροφή της Χίου, Ντελακρουά 1824

ΜπότσαρηςLudovico Liparini

Ανδρέας ΜιαούληςPeter von Hess

Μπουμπουλίνα Peter von Hess

Αθανάσιος ΔιάκοςΘεόφιλος

Το κρυφό σχολειόΝικόλαος Γύζης

Ρήγας και ΚοραήςΘεόφιλος

Πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη

«Είναι θέλημα θεού. Είναι κοντά μας και βοηθάει, γιατί πολεμάμε για την πίστη μας, για την πατρίδα μας, για τους γέρους γονιούς, για τα αδύνατα παιδιά μας, για την ζωή μας, την λευτεριά μας… και όταν Ο δίκαιος θεός μας βοηθάει ποιος εχθρός ημπορεί να μας κάνει

καλά…;».

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)…..

Είπαν για την Επανάσταση:

«Μάχου υπέρ πίστεως και Πατρίδος…Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον

αφόρητον ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον, δια να υψώσωμεν το

σημείον, δι’ ου πάντοτε νικώμεν, λέγω τον Σταυρόν…».

(Αλέξανδρος Υψηλάντης)

«Η Ιστορία και το μέλλον της Ελλάδος στηρίζονται πάνω σε

τρεις λέξεις: Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς».

(Παλαιών Πατρών Γερμανός)

«Εγώ, η φαμίλια μου, τα’ άρματά μου, ό,τι έχω είναι για την

Ελλάδα».

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

"Εγώ Γρεκός γεννήθηκα, Γρεκός θε να πεθάνω"...

(Αθανάσιος Διάκος προς τον Ομέρ Βρυώνη)

«…Έλληνες ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο

σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του

Χριστού»

(Γρηγόριος – Δικαίος Παπαφλέσσας)

«Όταν σηκώσαμεν την σημαίαν εναντίον της τυραγνίας ξέραμεν ότι είναι πολλοί αυτείνοι και μαχητικοί κι’ έχουν και κανόνια κι’ όλα τα μέσα.

Εμείς σε ούλαείμαστε αδύνατοι. Όμως ο Θεός φυλάγει και

τους αδύνατους, κι’ αν πεθάνωμεν πεθαίνομεν δια την Πατρίδα μας, δια την Θρησκείαν μας και πολεμούμεν όσο μπορούμε εναντίον της

τυραγνίας κι’ ο Θεός βοηθός…».

(Στρατηγός Μακρυγιάννης)

«…Ως Χριστιανός ορθόδοξος και υιός της ημετέρας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας,

ορκίζομαι …να διαμείνω πιστός εις την Θρησκείαν μου και

εις την Πατρίδα μου. Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέρα ρανίδα του αίματός μου υπέρ

της Θρησκείας και της Πατρίδος μου. Να χύσω το αίμα μου, ίνα νικήσω

τους εχθρούς της Θρησκείας μου ή να αποθάνω ως Μάρτυς δια τον Ιησούν Χριστόν…».

(Ο όρκος των Ιερολοχιτών)

«Ως μία βροχή έπεσεν εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και

ο κλήρος μας και οι προεστοί μας και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι

και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και

εκάμαμε την Επανάσταση…».

(Θ. Κολοκοτρώνης)

«Μία δύναμις με άρπαξε από την λιτανεία πριν φύγουμε από τα Ψαρά για την Χίο. Μία δύναμις θεϊκή με γιγάντωσε…Αυτή η θεία δύναμις μου έδωσε θάρρος

δια να φθάσω με το πυρπολικό μου στην Τουρκική Ναυαρχίδα…Οι Τούρκοι ήταν τόσοι ώστε εάν έπτυον

επάνω μας θα μας έπνιγαν αναμφιβόλως…Εις το όνομα του

Κυρίου φώναξα εκείνη τη στιγμή. Έκανα τον Σταυρό μου και πήδηξα στη βάρκα. Οι φλόγες του πυρπολικού

μεταδόθηκαν στην Ναυαρχίδα που τινάχθηκε στον αέρακαι παρέσυρε στον θάνατο χιλιάδες Τούρκους…».

(Κωνσταντίνος Κανάρης)

«Μόνον του Ευαγγελίου η διδαχή εμπορεί να σώση την αυτονομίαν του Γένους, όταν μάλιστα κηρύττεται από ποιμένας φίλους της αληθείας και της

δικαιοσύνης»

(Αδ. Κοραής)