САБИТ МУКАНОВ

НАСЛЕДИЕ ПИСАТЕЛЯ

ВДОХНОВЛЯЕТ ПОТОМКОВ

«ӘРІ АҚЫН, ӘРІ РОМАНШЫ, ӘРІ ДРАМАТУРГ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ ТАРИХЫНЫҢ ЗЕРТТЕУШІСІ –

СӘБИТТІҢ АТЫ ҚАЗАҚ ОҚУШЫСЫНЫҢ МОЛ ҚАУЫМЫНА ӨТЕ ДАҢҚТЫ, АНЫҚ

ҚЫМБАТ АТТЫҢ БІРІ».

МҰХТАР ӘУЕЗОВ

ЫСҚАҚҰЛЫ, Д. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТТАНУШЫЛАРЫ : ЭНЦИКЛОПЕДИЯЛЫҚ АНЫҚТАМАЛЫҚ. – АЛМАТЫ : «ҚАЗАҚ ЭНЦИКЛОПЕДИЯСЫ», 2013. – Б. 319-320.

КІТАП ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІН ЗЕРТТЕП, ЕЛЕУЛІ ТАБЫСТАРҒА ЖЕТКЕН ӘДЕБИЕТТАНУШЫЛАРДЫҢ ӨМІРБАЯНДЫҚ, ҒЫЛЫМИ-ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖОЛДАРЫНА АРНАЛҒАН. БАСҚА ЕЛДЕРДЕ ТҰРҒАНЫМЕН ДЕ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІН ЗЕРТТЕУМЕН ШҰҒЫЛДАНҒАН ҒАЛЫМДАР ДА МҮМКІНДІГІНШЕ ҚАМТЫЛДЫ. ӘДЕБИЕТ ЗЕРТТЕУШІЛЕРІНІҢ ӨМІР ЖОЛДАРЫ, НЕГІЗГІ ЕҢБЕКТЕРІ ЖАЙЛЫ МАҒЛҰМАТТАРМЕН ҚАТАР, ҒЫЛЫМИ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНА ДА ҚЫСҚАША СИПАТТАМАЛАР БЕРІЛДІ.КІТАП ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРГЕ, ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНЫҢ ОҚЫТУШЫЛАРЫ МЕН СТУДЕНТТЕРІНЕ, МАГИСТРАНТГАРҒА, ЖАЛПЫ ЭДЕБИЕТ СҮЙЕР ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН.

НҰРҒАЛИ, Р. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ АЛТЫН ҒАСЫРЫ : ЗЕРТТЕУ / Р. НҰРГАЛИ. – АСТАНА : "КҮЛТЕГІН" БАСПАСЫ, 2002. - 528 БЕТ.

ҚРҮҒА КОРРЕСПОНДЕНТ-МҮШЕСІ. МЕМЛЕКЕТТІК СЫЙЛЫКТЫН ЛАУРЕАТЫ, ҒЫЛЫМҒА ЕҢБЕГІ СІҢГЕН ҚАЙРАТКЕР, ЖОҒАРЫ МЕКТЕПТІҢ ҮЗДІК КЫЗМЕТКЕРІ, ФИЛОЛОГИЯ ҒЫЛЫМДАРЫНЫҢ ДОКТОРЫ. Л. Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫК УНИВЕРСИТЕТІ ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ШЕТЕЛ ӘДЕБИЕТІ КАФЕДРАСЫНЫН МЕҢГЕРУШІСІ, ПРОФЕССОР РЫМҒАЛИ НҰРҒАЛИДЫҢ БҰЛ КІТАБЫНДА XX ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ АХМЕТ, ӘЛИХАН, МАҒЖАН, МІРЖАКЫП, МҰХТАР, СӘКЕН, ІЛИЯС, СӘБИТ, ҒАБИТ СЫНДЫ АЛЫП ТҮЛҒАЛАРЫНЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ТАҒДЫРЫ ҰЛТТЫҚ РУХТЫН БЕЙНЕЛЕНУ ДЕҢГЕЙІ ТҰРҒЫСЫНАН ЖАҢАША ЗЕРТТЕЛГЕН.

ӘДЕБИ ӨМІР ШЕЖІРЕСІ / ҚҮРАСТ. Ә.НАРЫМБЕТОВ, Е.ЖАППАСҰЛЫ, С.ҚАЖИ. — АЛМАТЫ : «АН АРЫС» БАСПАСЫ, 2009. — 672 Б.

ҚОЛДАРЫҢЫЗДАҒЫ БҰЛ КІТАП ҚАЗАҚСТАН ЖАЗУШЫЛАР ОДАҒЫНЫҢ 70 ЖЫЛДЫҒЫНА ОРАЙ 2005 ЖЫЛЫ «АНА ТІЛІ» БАСПАСЫНАН ЖАРЫҚ КӨРГЕН «ӘДЕБИ ӨМІР ШЕЖІРЕСІ» АТТЫ КІТАПТЫҢ ТОЛЫҚТЫРЫЛҒАН ЖАҢА НҮСҚАСЫ.БҰЛ НҰСҚАҒА ҚАЗАҚСТАН ЖАЗУШЫЛАРЫНЫҢ 1-ҚҮРЫЛТАЙЫ МЕН 13-ҚҮРЫЛТАЙЫ (1934—2009 Ж.Ж.) АРАЛЫҒЫНДАҒЫ ҚАЛАМГЕРЛЕРДІҢ ӘДЕБИ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ӨМІРІНДЕГІ ЕЛЕУЛІ ОҚИҒАЛАР МЕН МЕРЕЙЛІ МЕРЕКЕЛЕР, ҚАЗАҚСТАН ЖАЗУШЫЛАР ОДАҒЫ БАСҚАРМАСЫНЫҢ ТАРАПЫНАН ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛҒАН ӘРАЛУАН ИГІ ІС-ШАРАЛАР ЕНГІЗІЛІП ОТЫР. СОНДАЙ-АҚ ОСЫ АРАЛЫҚТА ӨТКЕН ҚҰРЫЛТАЙЛАРДА ЖАСАЛҒАН БАЯНДАМАЛАРҒА ДА' КЕҢІНЕН ОРЫН БЕРІЛГЕН.КІТАП ҚАЛАМГЕРЛЕР МЕН ӘДЕБИЕТ СҮЙЕР ҚАУЫМҒА АРНАЛҒАН.

ШАЛАБАЕВ, Б. ИСТОРИЯ КАЗАХСКОГО РОМАНА : УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ ДЛЯ СТУДЕНТОВ / БЕЛЬГИБАЙ ШАЛАБАЕВ. – АЛМА-АТА : МЕКТЕП, 1975.

УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ ПОСВЯЩЕНО ИСТОРИИ ЗАРОЖДЕНИЯ, СТАНОВЛЕНИЯ И РАЗВИТИЯ КАЗАХСКОГО РОМАНА ОТ МАЛЫХ ФОРМ ДО ЭПОПЕИ. ЧИТАТЕЛЬ НАЙДЕТ В НЕМ ОТВЕТЫ НА ВОПРОСЫ: ПОЧЕМУ В ДОРЕВОЛЮЦИОННОЙ КАЗАХ СКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ ПРЕОБЛАДАЛА ПОЭЗИЯ, КАКУЮ РОЛЬ В РАЗВИТИИ ПРОЗЫ СЫГРАЛИ ФОЛЬКЛОРНЫЕ СКАЗАНИЯ, НОВЕЛЛЫ И. АЛТЫНСАРИНА, НАЗИДАНИЯ ВЕЛИКОГО АБАЯ, РОМАНЫ И. КУБЕЕВА И С. ТОРАЙГЫРОВА. ДАНЫ КОНКРЕТНЫЕ НАУЧНЫЕ АНАЛИЗЫ ПОПУЛЯРНЫХ РОМАНОВ, ПОВЕСТЕЙ С. СЕЙФУЛЛИНА, Б. МАЙЛИНА, И. ДЖАНСУГУРОВА, С. МУКАНОВА, М. АУЭЗОВА, Г. МУСРЕПОВА И Г. МУСТАФИНА.ВО ВВЕДЕНИИ И ЗАКЛЮЧЕНИИ ДАНЫ СООТВЕТСТВУЮЩИЕ ОБОБЩЕНИЯ ПОИСТОРИИ РАЗВИТИЯ КАЗАХСКОЙ ПРОЗЫ.ПОСОБИЕ РАССЧИТАНО НА СТУДЕНТОВ ФИЛОЛОГИЧЕСКИХ ФАКУЛЬТЕТОВ,ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ ЛИТЕРАТУРЫ И ШКОЛЬНИКОВ СТАРШИХ КЛАССОВ.

КИРАБАЕВ, С. ВЫСОКОЕ НАЗНАЧЕНИЕ : СТАТЬИ, КРИТИЧЕСКИЕ ОЧЕРКИ / С. КИРАБАЕВ. - ПЕР. С КАЗ. — АЛМА-АТА : ЖАЗУШЫ, 1985.—352 С.

КНИГА ИЗВЕСТНОГО КРИТИКА, ДОКТОРА ФИЛОЛОГИЧЕСКИХ НАУК С. КИРАБАЕВА ПОСВЯЩЕНА АКТУАЛЬНЫМ ПРОБЛЕМАМ КАЗАХСКОЙ СОВЕТСКОЙ ЛИТЕРА ТУРЫ. В НЕЙ ИССЛЕДУЮТСЯ ОСНОВНЫЕ ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СОВРЕМЕННОЙ КАЗАХСКОЙ ПРОЗЫ И ПОЭЗИИ.С БОЛЬШОЙ ЛЮБОВЬЮ АВТОР ПИШЕТ О ТВОРЧЕСТВЕ САКЕНА СЕЙФУЛЛИНА, БЕИМБЕТА МАЙЛИНА, САБИТА МУКАНОВА И ДР.. НА ОСНОВЕ АНАЛИЗА ПРОИЗВЕДЕНИЙ ПОСЛЕДНИХ ЛЕТ ПРОСЛЕЖИВАЮТСЯ ЗАКОНОМЕРНОСТИ И ОСОБЕН НОСТИ, ЯЗЫК И СТИЛЬ, ПРОБЛЕМЫ НОВАТОРСТВА.

ҢАЙЫРБЕКОВ, Ә. ТҰЛҒАЛАР ТАҒЫЛЫМЫ: СӘБИТ ПЕН ҒАБИТ : ЭССЕЛЕР, ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ, МАҚАЛАЛАР, ОЙ-ТОЛҒАМ, СЫР-СҰХБАТ / Ә. ҢАЙЫРБЕКОВ. – АЛМАТЫ : АЙҒАНЫМ, 2014. - 286 БЕТ.

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ «АЛАШ» ӨДЕБИ СЫЙЛЫҒЫНЫҢ ЛАУРЕАТЫ, ФИЛОЛОГИЯ ҒЫЛЫМДАРЫНЫҢ КАНДИДАТЫ, АҚЫН ӘДІЛҒАЗЫ ҚАЙЫРБЕКОВТІҢ «ТҮЛҒАЛАР ТАҒЫЛЫМЫ» АТТЫ КІТАБЫНА ОНЫҢ КӨП ЖЫЛДАР БОЙЫ АЛМАТЫДАҒЫ «СӘБИТ МҰҚАНОВ ПЕН ҒАБИТ МҮСІРЕПОВТІҢ МЕМЛЕКЕТТІК ӘДЕБИ-МЕМОРИАЛДЫҚ МУЗЕЙ КЕШЕНІНДЕ» ҚЫЗМЕТ ІСТЕЙ ЖҮРІП ЖАЗҒАН, ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНІҢ АЛЫПТАРЫНЫҢ ӨМІРІ МЕН ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ, ӘДЕБИ МҰРАЛАРЫ, ҚҰНДЫ ЖӘДІГЕРЛІКТЕРІ, Т.Б. ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМИ- ЗЕРТТЕУ МАҚАЛАЛАРЫ, ЭССЕЛЕРІ, ОЙ-ТОЛҒАМДАРЫ, СЫР-СҮХБАТТАРЫ ТОПТАСТЫРЫЛҒАН. ҰЛТТЫҚ ӘДЕБИЕТІМІЗДІҢ ТАРИХЫНДА ӨШПЕЙТІН ІЗ ҚАЛДЫРҒАН, ХАЛЫҚТЫҢ ЖҮРЕГІНЕН БЕРІК ОРЫН ТАПҚАН ҚОС ҚАЛАМГЕРДІҢ ҚОҒАМДЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК, ЖАЗУШЫЛЫҚ-АЗАМАТТЫҚ ТҰЛҒАЛАРЫ ЖАН- ЖАҚТЫ АШЫЛАДЫ. ОЛАРДЫҢ СОҢДАРЫНДА ҚАЛДЫРҒАН МҰРАЛАРЫНЫҢ КӨРКЕМДІК, ТАҒЫЛЫМДЫҚ, ӨНЕГЕЛІК СИПАТТАРЫ САРАЛАНАДЫ.КІТАП ӘДЕБИЕТ ӘЛЕМІНЕ ЫНТЫЗАР, КӨРКЕМ ТУЫНДЫ ТАБИҒАТЫНА, ҚАЛАМГЕРЛЕРДІҢ ӨСКЕН ОРТАСЫ МЕН ӨМІРДЕГІ ТЫНЫС-ТІРШІЛІГІН БІЛМЕККЕ ҚҰМАР ҚАЛЫҢ ОҚЫРМАН ҚАУЫМҒА, ҰСТАЗДАР МЕН ШӘКІРТТЕРГЕ АРНАЛҒАН.

КӘКІШЕВ, Т. СӘБИТ МҮҚАНОВ : ӘДЕБИ-ҒЫЛЫМИ ҒҰМЫРНАМА / Т. КӘКІШЕВ, АХМЕТ К. С. - АЛМАТЫ : АРДА, 2005. - 304 БЕТ ; ЖАПСЫРМАЛЫ.

ҮЛТТЫҚ МӘДЕНИ ӨМІРІМІЗДЕ ІРІ ҚАЙРАТКЕРЛІГІМЕН БЕЛГІЛІ СӘБИТ МҰҚАНОВ ТУРАЛЫ БҰЛ ЕҢБЕК БҮГІНГІ ӨСКЕЛЕҢ ҮРПАҚҚА АЛЫП ТҰЛҒАНЫҢ ҚИЛЫ ЗАМАНЫ МЕН ҚИЯН ТАҒДЫРЫН ТАНЫТАДЫ. КӨРНЕКТІ ҒАЛЫМ, БІЛІКТІ ӨДЕБИЕТ ЗЕРТГЕУШІСІ, АЛЫМДЫ СЫНШЫ Т.КӨКІШҰЛЫ ТАРИХИ ТҮЛҒАМЕН РУХАНИ СЫРЛАС БОЛҒАН. ОЛ СӘБЕҢНІҢ КҮЛЛІ ӨМІР ЖОЛЫН, ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЕРЕН ЕҢБЕГІН ТАРИХИ ПРОЦЕСС БАРЫСЫНДА ТЕРЕҢ ТАЛДАП, ЖАН-ЖАҚТЫ ЗЕРТТЕП, ӨДІЛ БАҒАСЫН БЕРЕДІ.КІТАПТА БҰРЫН ЖҰРТ КӨЗІНЕ ТҮСПЕГЕН, ҚАЛЫҢ ОҚЫРМАНҒА БЕЛГІСІЗ ТЫҢ ДЕРЕКТЕРМЕН ҚОСА, СӨБЕНДЕЙ ТЕҢДЕССІЗ ТҮЛҒАНЫҢ БҮГІНГІ ҚОҒАМДЫҚ- ЕЛЕУМЕТГІК ӨМІРІМІЗДЕ АЛАТЫН ОРНЫ ТУРАЛЫ СОНЫ КӨЗҚАРАСТАР ДА БАРШЫЛЫҚ.ЕҢБЕК ҚАЛЫҢ ОҚЫРМАН МЕН ӘДЕБИЕТТАНУШЫЛАРҒА, ОҚУШЫЛАР МЕН СТУДЕНТТЕРГЕ, МҰҒАЛІМДЕРГЕ АРНАЛАДЫ.

НУРТАЗИН, Т. САБИТ МУКАНОВ : КРАТКО-БИОГРАФИЧЕСКИЙ ОЧЕРК / Т. НУРТАЗИН. – АЛМА-АТА : КАЗАХСКОЕ ГОСУДАРСТВЕННОЕ ИЗДАТЕЛЬСТВО ХУДОЖЕСТВЕННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ, 1958. – 200 С.

ЗА 40 ЛЕТ ТВОРЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ С. МУКАНОВЫМ НАПИСАНО БОЛЬШОЕ КОЛИЧЕСТВО ПРОИЗВЕДЕНИЙ В САМЫХ РАЗНООБРАЗНЫХ ЖАНРАХ: ПОЭЗИЯ, ПРОЗА, РАССКАЗЫ, ОЧЕРКИ, ФЕЛЬЕТОНЫ И Т.Д.. АВТОР КНИГИ Т. НУРТАЗИН ДАЛ ОБЩИЙ ОБЗОР ПОЭЗИИ И ПРОЗЫ С. МУКАНОВА В ПЕРИОД ЕГО СТАНОВЛЕНИЯ КАК ПИСАТЕЛЯ И ДАЛЬНЕЙШЕЙ ПИСАТЕЛЬСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ, ЧАСТИЧНО КОСНУЛСЯ ДРАМАТУРГИИ ПИСАТЕЛЯ.

СӘБЕҢДІ ЕСКЕ АЛҒАНДА... : ӘДЕБИ АЛЬМАНАХ / ҚУРАСТ. Г. МҰҚАНОВА. – ПЕТРОПАВЛ : СҚУ БАСПА ОРТАЛЫҒЫ, 2000. – 161 БЕТ.

СӘБИТ МҰКАНОВ ТАҒЛЫМЫ : ӘДЕБИ-СЫН МАҚАЛАЛАР / ҚҰРАСТ. Ң. МҰҚАНОВА, Қ. РАЕВ.— АЛМАТЫ : ЖАЗУШЫ, 1990, — 384 БЕТ, СУРЕТТІ.

ХАЛКЫМЫЗ СҮЙГЕН КАЛАМГЕР, КАЗАК СОВЕТ ӘДЕБИЕТІНІҢ КЛАССИГІ С. МҰКВНОВ ТВОРЧЕСТВОСЫНЫҢ ТАҒЛЫМДЫ ЖАҚТАРЫНАН СЫР ШЕРТЕР БҰЛ КІТАПҚА ӘДЕБИЕТІМІЗДІҢ НЕГІЗІН ҚАЛАУШЫ М. ӘУЕЗОВ, Ғ. МҮСРЕПОВ, Ғ. МҮСТАФИН СЫНДЫ ҚАЛАМДАС-ТҰСТАСТАРЫНАН БАСТАП, ОДАҚ КӨЛЕМІНДЕГІ АЙТУЛЫ СӨЗ ЗЕРГЕРЛЕРІНІҢ ӘДЕБИ-СЬН МАҚАЛАЛАРЫ ЕНІП ОТЫР. ӘДЕБИЕТІМІЗДІҢ БАРЛЫҚ ЖАНРЫНДА БІРДЕЙ ҚАЛАМ ТЕРБЕГЕН САРАБДАЛ ЖАЗУШЫМЫЗДЫҢ ӘДЕБИ ІЗДЕНІСТЕРІНЕ ЯҒНИ ТВОРЧЕСТВОЛЫҚ ЛАБОРАТОРИЯСЫНА ЖЕТЕ ҮҢІЛГЕН ҒЫЛЫМИ МАҚАЛАЛАР ЖИНАҚТЫҢ КҰНЫН АРТТЫРА ТҮСЕТІНІ СӨЗСІЗ.

ЕСҚОЖИН, І. СӘБИТ МҰКАНОВ — ПУБЛИЦИСТ / ІЗІМБЕРГЕН ЕСКОЖИН. - АЛМАТЫ, «ҚАЗАҚСТАН», 1978. - 176 БЕТ.

ХАЛҚЫМЫЗДЫҢ ҚАЛАУЛЫ ҚАЛАМГЕРІ, АКАДЕМИК СӘБИТ МҰҚАНОВТЫҢ ЖАЗУШЫЛЫҚ ЕНЕГЕСІ ЖАЙЛЫ БІРАЗ ЕҢБЕҚТЕР БАР ЕКЕНІ БЕЛГІЛІ. АЛ БҰЛ ТУЫНДЫДА АВТОР С. МҰҚАНОВТЫҢ ЖУРНАЛИСТІК-ПУБЛИЦИСТІК ШЕБЕРЛІГІНІҢ СЫРЫН АШЫП КӨРСЕТУДІ МАҚСАТ ТУТҚАН. КІТАПТА ЖАЗУШЫНЫҢ ПУБЛИЦИСТ РЕТІНДЕ ҚАЛЫПТАСУ ЖОЛЫ, ҚАЗАҚ ЖУРНАЛИСТИКАСЫНА ЫҚПАЛЫ, ҮЛГІ-ӨНЕГЕСІ НАҚТЫ ДЕРЕКТЕР НЕГІЗІНДЕ КЕҢІНЕН БАЯНДАЛАДЫ.КІТАП ЖАЛПЫ ЖҰРТШЫЛЫҚҚА АРНАЛҒАН.

Писатели Михаил Шолохов, Сабит Муканов, Иван Шухов. 2-ой съезд писателей Казахстана. Пресновка 28.09.1954 г.

МУКАНОВ, М. СЫН НАРОДА : ЭТЮДЫ ИЗ ЖИЗНИ САБИТА МУКАНОВА / МАРАТ МУКАНОВ.— АЛМАТЫ : "ИЗДАТЕЛЬ СКИЙ ДОМ "ҚАЗАҚСТАН", 2000. - 176 СТР.

КНИГА НАПИСАНА СЫНОМ ВЫДАЮЩЕГОСЯ ПИСАТЕЛЯ, ИЗВЕСТНЫМ ИСТОРИКОМ-ЭТНОГРАФОМ, ДОКТОРОМ ИСТОРИЧЕСКИХ НАУК, ПОКОЙНЫМ МАРАТОМ СА БИТОВИЧЕМ МУКАНОВЫМ В КОНЦЕ СЕМИДЕСЯТЫХ ГОДОВ. ПО КОНЪЮНКТУРНЫМ СООБРАЖЕНИЯМ ОНА В СВОЕ ВРЕМЯ НЕ БЫЛА ОПУБЛИКОВАНА И ПРОЛЕЖАЛА ОКОЛО ДВАДЦАТИ ЛЕТ В АРХИВЕ УЧЕНОГО.АВТОР ВВОДИТ ЧИТАТЕЛЯ В ТВОРЧЕСКУЮ ЛА БОРАТОРИЮ ПИСАТЕЛЯ, ПОКАЗЫВАЕТ ЕГО МЕТОД СБОРА МАТЕРИАЛОВ ДЛЯ БУДУЩИХ КНИГ, РАСКРЫВАЕТ ЧИСТО ЧЕЛОВЕЧЕСКИЕ КАЧЕСТВА, ПРИВОДИТ НЕИЗВЕСТНЫЕ РАНЕЕ ЧИТАТЕЛЯМ СВЕДЕНИЯ.КНИГА ОБРАЩЕНА ШИРОКОМУ КРУГУ ЧИТАТЕЛЕЙ И ПОСВЯЩЕНА 100-ЛЕТИЮ ПИСАТЕЛЯ, КОТОРОЕ ПО РЕШЕНИЮ ЮНЕСКО ОТМЕЧАЕТСЯ ВО ВСЕМИРНОМ МАСШТАБЕ.

МУКАНОВ, С. СВЕТЛАЯ ЛЮБОВЬ : РОМАН / С. МУКАНОВ ; ПЕР. С КАЗ. А. БРАГИН. – АСТАНА : АУДАРМА, 2010. – 568 С.

КАЖДЫЙ ПИСАТЕЛЬ ПРИХОДИТ В «БОЛЬШУЮ» ЛИТЕРАТУРУ СО СВОЕЙ ТЕМОЙ И СВОИМ ЖАНРОМ. ПРИШЕЛ В НЕЕ И САБИТ МУКАНОВ - ЗАМЕЧАТЕЛЬНЫЙ ПОЭТ, ПИСАТЕЛЬ-РОМАНИСТ, ЛИТЕРАТУРНЫЙ КРИТИК, УЧЕНЫЙ. ОДНИМ СЛОВОМ, ЧЕЛОВЕК НЕЗАУРЯДНОГО УМА И ТАЛАНТА. КЛАССИК КАЗАХСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ XX ВЕКА. О ТВОРЧЕСТВЕ ЕГО НАПИСАНО НЕМАЛО. НО ИНТЕРЕС К ЛИЧНОСТИ ПИСАТЕЛЯ, ЕГО ТВОРЕНИЯМ ПО-ПРЕЖНЕМУ НЕ ИССЯКАЕТ. ВСЕ, ЧТО БЫЛО НАПИСАНО ИМ - А ЭТО СТИХОТВОРЕНИЯ, ПОЭМЫ, РОМАНЫ - ПО СУТИ, ОТРАЖАЕТ ВАЖНЫЕ ВЕХИ ИСТОРИЧЕСКОГО ПУТИ КАЗАХСКОГО НАРОДА. ИЗ ВСЕХ НАПИСАННЫХ ИМ ПРОИЗВЕДЕНИЙ ПОИСТИНЕ ВЕЛИЧАЙ ШИМ ЯВЛЯЕТСЯ РОМАН «СВЕТЛАЯ ЛЮБОВЬ». В ЛИТЕРАТУРОВЕДЕНИИ ЖАНРОВУЮ ПРИРОДУ ЕГО ОПРЕДЕЛЯЮТ КАК ИСТОРИКО- РЕВОЛЮЦИОННЫЙ РОМАН. ЭТА КНИГА О ТОМ, КАК СУДЬБА ЧЕЛОВЕКА ПОРОЙ ЗАВИСИТ ОТ ВНЕШНИХ ОБСТОЯТЕЛЬСТВ И ИЗМЕНЯЕТСЯ ВОПРЕКИ ЕГО ЖЕЛАНИЯМ И СТРЕМЛЕНИЯМ. ГЛАВНАЯ ЗАСЛУГА АВТОРА РОМАНА ЗАКЛЮЧАЕТСЯ В ТОМ, ЧТО С. МУКАНОВ ВОПЛОТИЛ ИМЕННО СОБСТВЕННОЕ ВИДЕНИЕ ПРОБЛЕМЫ СУДЬБЫ ЧЕЛОВЕКА И ИСТОРИИ.

Джамбул Джабаев, Мухтар Ауэзов, Сабит Муканов, Жароков и другие

МҰҚАНОВ, С. ШЫҒАРМАЛАР ЖИНАҒЫ / С. МҰҚАНОВ. – АЛМАТЫ : «ӨЛКЕ» БАСПАСЫ, 2012.- 448 БЕТ.

СӘБИТ МҰҚАНОВТЫҢ БҰЛ КІТАБЫНА ЖАЗУШЫНЫҢ «БАЛУАН ШОЛАҚ» РОМАНЫ МЕН «БАҚТАШЫНЫҢ БАЛАСЫ» ПОВЕСІ ЖӘНЕ БІРҚАТАР ӘҢГІМЕЛЕРІ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР.ШЫҒАРМА НЕГІЗІНЕ КҮРЕС, ТАРТЫС ЖОЛДАРЫНЫҢ БОЯНДАЛУЫНДА ҚАЗАҚ ӨМІРІНІҢ ӨЗІНЕ ҒАНА ТӘН СУРЕТТЕРІНІҢ МОЛДЫҒЫ, ҚАҺАРМАНДАР АРАСЫНДАҒЫ ТАРТЫСТЫҢ ЖЕЛІСІ «БАЛУАН ШОЛАҚТЫ» ҚАЗАҚ ЭДЕБИЕТІНІҢ ЕЛЕУЛІ ТУЫНДЫЛАРЫ ҚАТАРЫНА ҚОСАДЫ. КУҒЫННАН ҚАШЫП ҚҰТЫЛМАҚ БОЯҒАН НҰРМАҒАНБЕТ - БАЛУАН ШОЛАҚ ӘРЕКЕТІ ОСЫҒАН ДӘЛЕЛ. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНДЕ РОМАН ЖАНРЫН ЖЕТІЛДІРІП, ҚАЛЫПТАСТЫРУДА С.МҰҚАНОВТЫҢ ЕҢБЕГІ ҮЛКЕН.ӘҢГІМЕЛЕРІНДЕГІ ОҚИҒАЛАРДЫҢ ӨМІР ШЫНДЫҒЫНАН АЛЫНУЫ ШЫҒАРМАНЫҢ ТӘРБИЕЛІК МӘНІН АРТТЫРАДЫ. АУЫЛДЫ КЕҢЕСТЕНДІРУ, БАЙЛАРДЫҢ ЖЕРІН, МАЛ-МҮЛКІН КӘМПЕСКЕЛЕУ, ЕСКІ ИДЕОЛОГИЯНЫ ТАРАТУШЫЛАРМЕН КҮРЕС, ӘЙЕЛ ТЕҢДІГІ ҮШІН ҮГІТ, ЕЛДІ ОҚУҒА, БІЛІМГЕ ШАҚЫРУ СИЯҚТЫ САН ТҮРЛІ ТАҚЫРЫП - ОНЫҢ ӘР ЖАНРДАҒЫ ШЫҒАРМАЛАРЫНДА КӨРІНІС БЕРЕДІ. Бюст писателя в

Петропавловске в сквере ОУНБ им. С. Муканова

МУКАНОВ, С. ШКОЛА ЖИЗНИ : РОМАН. – / С. МУКАНОВ ; ПЕР. С КАЗ. Г. АНДРЕЕВОЙ. - АЛМА-АТА : ЖАЗУШЫ, 1985.КН. 1 : ДЕТСТВО . - 1985.— 384 С., ПОРТР.

АВТОБИОГРАФИЧЕСКИЙ РОМАН «ШКОЛА ЖИЗНИ» ЗАНИМАЕТ ВИДНОЕ МЕСТО КАК В ТВОРЧЕСТВЕ С, МУКАЙСВА, ТАК И В КАЗАХСКОЙ СОВЕТСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ В ДЕЛОМ. ВМЕСТЕ С МАЛЬЧИКОМ-ПЕВЦОМ, ОСТАВШИМСЯ СИРОТОЙ В АУЛЕ НА БЕРЕГУ ОЗЕРА ДОС, МЫ МЫСЛЕННО СОВЕРШАЕМ ПУТЬ, КОТОРЫЙ ПРОШЕЛ КАЗАХСКИЙ АУЛ ДО РЕВОЛЮЦИИ. С БОЛЬШИМ МАСТЕРСТВОМ, УБЕДИТЕЛЬНО И ДОСТОВЕРНО ПЕРЕДАЕТ АВТОР СОБЫТИЯ ДАЛЕКИХ ПРЕДРЕВОЛЮЦИОННЫХ ЛЕТ.

Бюст писателя в Алматы

МУКАНОВ, С. ПРОМЕЛЬКНУВШИЙ МЕТЕОР : РОМАН. В 2 Т. Т. 2 / ПЕР. С КАЗ. А. БРАГИН. - АЛМА-АТА : ЖАЗУШЫ, 1980.

ПОСЛЕДНИЕ ГОДЫ ЖИЗНИ С. МУКАНОВ РАБОТАЛ НАД ТРИЛОГИЕЙ О САМОМ ЛЮБИМОМ СВОЕМ ГЕРОЕ — ЧОКАНЕ ВАЛИХАНОВЕ, ВЫДАЮЩЕМСЯ КАЗАХСКОМ ПРОСВЕТИТЕЛЕ, ИССЛЕДОВАТЕЛЕ, ПУТЕШЕСТВЕННИКЕ. «КАК БЛЕСТЯЩИЙ МЕТЕОР ПРОМЕЛЬКНУЛ НАД НИВОЙ ВОСТОКОВЕДЕНИЯ ПОТОМОК КИРГИЗСКИХ ХАНОВ, И В ТО ЖЕ ВРЕМЯ ОФИЦЕР РУССКОЙ АРМИИ, ЧОКАН ВАЛИХАНОВ. РУССКИЕ ОРИЕНТАЛИСТЫ ЕДИНОГЛАСНО ПРИЗНАЛИ В ЛИЦЕ ЕГО ФЕНОМЕНАЛЬНОЕ ЯВЛЕНИЕ И ОЖИДАЛИ ОТ НЕГО ВЕЛИКИХ И ВАЖНЫХ ОТКРЫТИЙ О СУДЬБЕ ТЮРКСКИХ НАРОДОВ». В ЭТИХ СЛОВАХ ИЗ ПРЕДИСЛОВИЯ ИЗВЕСТНОГО РУССКОГО УЧЕНОГО Н. И. ВЕСЕЛОВСКОГО К ПЕРВОМУ ИЗДАНИЮ В 1904 Г. СБОРНИКА ТРУДОВ Ч. ВАЛИХАНОВА НАХОДИТСЯ КЛЮЧ К НАЗВАНИЮ РОМАНА «ПРОМЕЛЬКНУВШИЙ МЕТЕОР».

Памятник С. Муканову в Городском парке культуры и отдыха. г. Петропавловск

МҰҚАНОВ, С. АЛТЫН АЙМАҚ : ПОВЕСТЕР МЕН ӘҢГІМЕЛЕР / С. МУКАНОВ.— АЛМАТЫ : ЖАЗУШЫ, 1988,—368 БЕТ; СУРЕТТІ, ПОРТР.

СӘБИТ МҰКАНОВТЫҢ БҰЛ ЖИНАҒЫНА БАЛАЛАР МЕН ЖАСӨСПІРІМГЕ АРНАЛҒАН «БАЛУАН ШОЛАҚ», «БАҚТАШЫНЫҢ БАЛАСЫ» ЖӘНЕ «ӘСИЯ», «АЛТЫН АЙМАҚ», «БАТЫР ҚЫЗ» СИЯҚТЫ ПОВЕСТЕРІ МЕН ӘНГІМЕЛЕРІ ЕНІП ОТЫР.

Г. Мусрепов, С. Муканов, И. Шухов

МУКАНОВ, С. СВЕТЛАЯ ЛЮБОВЬ : РОМАН / С. МУКАНОВ ; ПЕР. С КАЗ. А. БРАГИНА.— АЛ МА-АТА : МЕКТЕП, 1985. — 480 С.

РОМАН ИЗВЕСТНОГО КАЗАХСКОГО ПИСАТЕЛЯ САБИТА МУНАНОВА «СВЕТЛАЯ ЛЮБОВЬ» ПОСВЯЩЕН НАИБОЛЕЕ ТРУДНОМУ ЭТАПУ СОЦИАЛИСТИЧЕСКОГО СТРОИТЕЛЬСТВА В КАЗАХСТАНЕ. В ЦЕНТРЕ ПОВЕСТВОВАНИЯ ДРАМА ДВУХ ВЛЮБЛЕННЫХ — БУРКУТА И БАТЕС. АВТОР РАСКРЫЛ ВНУТРЕННИЙ МИР СВОИХ ГЕРОЕВ ЧЕРЕЗ ИХ ДНЕВНИКИ И ПРАВДИВО ОТРАЗИЛ ДРАМАТИЗМ ЭПОХИ И ПРОЦЕСС СТАНОВЛЕНИЯ НОВОГО ЧЕЛОВЕКА. ЧЕРЕЗ ТРУДНЫЕ ИСПЫТАНИЯ ПРОХОДИТ БУРКУТ — СЫН БАЯ, И В КОНЦЕ КОНЦОВ СТАНОВИТСЯ НАСТОЯЩИМ ГРАЖДАНИНОМ НОВОГО ОБЩЕСТВА.

Қазақстан пошталық маркасы, 2000 жыл

МҰҚАНОВ, С. АДАСҚАНДАР : РОМАН / С. МҰҚАНОВ. — АЛМАТЫ : РАРИТЕТ, 2006. — 288 БЕТ. — «АЛТЫН ҚОР» КІТАПХАНАСЫ.

«АДАСҚАНДАР» — АВТОРДЫҢ ҒАНА ҮЛКЕН ПРОЗА САЛАСЫНДАҒЫ ТҰЛА БОЙЫ ТҰҢҒЫШЫ ЕМЕС, СОНЫМЕН ҚАТАР КӘСІБИ ҚАЗАҚ ПРОЗАСЫНЫҢ ДА БАСТАУЫ ІСПЕТТІ СҮЙІКТІ ТУЫНДЫЛАРЫНЫҢ БІРІНЕН САНАЛАДЫ.РОМАНДА СУРЕТГЕЛГЕН ОҚИҒАЛАРДЫҢ БӘРІ ДЕ ӨМІРДЕ ШЫН БОЛ ҒАН БӘТЕС (БӘТИМА) ПЕН БУРКІТТІҢ (СҰЛТАНБЕКТІҢ) МАХАББАТЫНАН ӨРБИ ДАМЫП, ТРАГЕДИЯМЕН АЯҚТАЛАДЫ. БАЯНДАУ МӘНЕРІ АСА ТАРТЫМДЫ, ТАБИҒИ. НАҒЫЗ ХАЛЫҚТЫҚ ШЫҒАРМА.

С Розой Баглановой

МУКАНОВ, С. МОИ МЕКТЕБЫ : ПОВЕСТЬ / С. МУКАНОВ ; ПЕР.С КАЗ. В. ШКЛОВСКИЙ. – МОСКВА : ГОСУДАРСТВЕННОЕ ИЗДАТЕЛЬСТВО ДЕТСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ МИНИСТЕРСТВА ПРОСВЕЩЕНИЯ РСФСР, 1951. - 112 С.

С 1930 Г. С. МУКАНОВ ПЕЧАТАЕТ В ЖУРНАЛЕ «ЖАНА ЭДЕБИЕТ» ФРАГМЕНТЫ ИЗ СВОИХ МЕМУАРОВ, ИЗДАННЫХ ЗАТЕМ ПОД НАЗВАНИЕМ «МОИ МЕКТЕБЫ». КАК ОТМЕЧАЛА КРИТИКА, ПЕРВАЯ КНИГА МЕМУАРОВ С. МУКАНОВА, КОТОРАЯ ОХВАТЫВАЛА ПЕРИОД С 1900 ПО 1917 Г., В РАННЕЙ РЕДАКЦИИ НОСИЛА ХАРАКТЕР ОТРЫВОЧНЫХ ВОСПОМИНАНИЙ АВТОРА О СВОЕМ ДЕТСТВЕ. ПИСА ТЕЛЬ РИСОВАЛ СЦЕНЫ АУЛЬНОЙ ЖИЗНИ, ПОРТРЕТЫ ЛЮДЕЙ — ПРЕДСТАВИТЕЛЕЙ СВОЕГО РОДА. В ВОСПОМИНАНИЯХ АВТОРА МЕ МУАРОВ НАШЛИ ОТРАЖЕНИЕ И ОБЩЕСТВЕННЫЕ ПРОЦЕССЫ В КА ЗАХСКИХ АУЛАХ НАКАНУНЕ РЕВОЛЮЦИИ. В «МОИХ МЕКТЕБАХ» ЕЩЕ МНОГО ОПИСАТЕЛЬНОСТИ, СЛУЧАЙНОГО МАТЕРИАЛА, КОТО РЫЙ ЗАСЛОНЯЕТ ИНОЙ РАЗ ЦЕНТРАЛЬНЫЕ ФИГУРЫ И УВОДИТ ОТ ОСНОВНОГО ПОВЕСТВОВАНИЯ. ДЛЯ «МОИХ МЕКТЕБОВ» ХАРАК ТЕРНА ТЕСНАЯ СВЯЗЬ С ФОЛЬКЛОРНОЙ ТРАДИЦИЕЙ. ПИСАТЕЛЬ ВВОДИТ В МЕМУАРЫ НАРОДНЫЕ ПЕСНИ, ПРЕДАНИЯ, ДЛИННЫЕ ОТ СТУПЛЕНИЯ-РАССКАЗЫ О СУДЬБЕ ОТДЕЛЬНЫХ ЭПИЗОДИЧЕСКИХ ПЕРСОНАЖЕЙ, ИНОГДА СОВСЕМ НЕ ИМЕЮЩИХ ОТНОШЕНИЯ К РАЗ ВИТИЮ СЮЖЕТА.

В годы Великой Отечественной войны

МҮҚАНҰЛЫ, С. АДАСҚАНДАР : РОМАН / С. МҰҚАНҰЛЫ. – АСТАНА : ЕЛОРДА, 1999. - 309 БЕТ.

"АДАСҚАНДАР" БІРІНШІ БАСЫЛУЫНАН БҰЛ ЖОЛЫ (ЕКІНШІ БАСЫЛУЫ) БІРАЗ ӨЗГЕРДІ.БІРІНШІ БАСЫЛҒАНДА ІІІ-БӨЛІМ БОП КІРГЕН "ЕРКІННІҢ СЫРЫ" ДЕГЕН БОЛІМ БҰЛ ЖОЛЫ МҮЛДЕМ ШЫҒЫП ҚАЛДЫ. БІРІНШІ БАСЫЛҒАНДАҒЫ ІІ-БӨЛІМ (БҮРКІТТІҢ СЫРЫ) БҰЛ ЖОЛЫ ІІІ-БӨЛІМ БОЛЫП, БІРАЗ ТҮЗЕТУГЕ, ӨЗГЕРТУГЕ ҰШЫРАДЫ.БҰЛ РОМАН БИЫЛ (1935-ЖЫЛЫ) ОРЫСШАҒА АУДАРЫЛЫП МӘСКЕУДЕ БАСЫЛЫП ЖАТЫР. ЖАҚЫНДА ШЫҒАДЫ. АУДАРҒАН БІЛӘЛ МАЛДЫБАЙҰЛЫ, ТІЛІН ТҮЗЕГЕН Н. ФРЕЛИХ.БІРІНШІ БАСЫЛҒАНДА КЕТКЕН КЕМДІКТІ ОРЫСШАҒА АУДАРҒАНДА ІСІДАП ТОЛТЫРҒАН ЕМ, ЕКІНШІ БАСЫЛУЫНДА ОРЫСША АУДАРҒАН- І ІА ІІ КОРІ ДЕ ТҮЗЕТІҢКІРЕЛДІ.РОМАН ЕКІНШІ БАСЫЛЬП ШЫҚҚАННАН КЕЙІН, КЕЙБІР ӘР ТҮРЛІСЫПШЫЛАР (БУКВОЕДЫ) "АТЫ КЕЛІСПЕЙДІ" ДЕГЕН ҰСАҚ СЫН АЙТҚАН ЕДІ. СОНДЫҚГАН ОРЫСШАҒА БАСЫЛҒАНДА "БАЙ БАЛАСЫ" (СЫН БАЯ) ДЕП АТЫН ӨЗГЕРТКЕН ЕМ. ОНЫМДЫ ЕСТІГЕН БІРАЗ ОКУШЫЛАР "КӨПТІҢ КӨЗІ ҚАНЫП КАЛҒАН АТГЫ, ЕГЕР ЖАҢАДАН ЖАЗБАСАЛАР ӨЗГЕРТУГЕ БОЛМАЙДЫ" - ДЕП ХАТ ЖАЗЫСТЫ. СОЛ ХАТТАРҒА ҚОЛ ҚОЙЫП, ЕКІНШІ БАСЫЛУЫНДА ДА "АДАСҚАНДАР" ДЕГЕН АТЫН ӨЗГЕРТПЕДІМ. "ӘҢГІМЕ АТЫНДА ЕМЕС, ЗАТЫНДА" - ДЕГЕН ХАТТАР ДЫҢ СӨЗІҢ МАҚҰЛ КӨРДІМ.