Γράφω δημιουργικά

Μπούνας Κωνσταντίνος

1ο Δημοτικό Σχολείο Ανατολής (Ν.Ιωαννίνων)

Σχολικό έτος: 2014/2015

Τάξη/Τμήμα: Δ’2

Γ Ρ Α Φ Ω Δ Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Α

Ε Ν Ο Τ Η Τ Α 1

Η παράγραφος και η δομή της



Σχολικό έτος: 2014/2015 , Τάξη/Τμήμα: Δ’2

«Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ»

• Π α ρ ά γ ρ α φ ο ς είναι

μια οργανωμένη ομάδα προτάσεων

που εκφράζει ένα ν ό η μ α , μια θ ε μ α τ ι κ ή ε ν ό τ η τ α.

• Κάθε π α ρ ά γ ρ α φ ο ς , όπως θα δούμε,

είναι

μια μικρογραφία ενός ο λ ο κ λ η ρ ω μ έ ν ο υ κ ε ι μ έ ν ο υ.





Ο Αρίων ήταν ο καλύτερος κιθαρωδός της εποχής του. Και, όσο γνωρίζουμε, είναι ο πρώτος που συνέθεσε διθύραμβο. Του έδωσε μάλιστα και όνομα και τον απάγγειλε σε δημόσια γιορτή στην Κόρινθο. Αυτός ο Αρίων που λένε ότι έμενε τον περισσότερο καιρό στην αυλή του Περίανδρου, θέλησε να ταξιδέψει με καράβι στην Ιταλία και τη Σικελία. Εκεί εργάστηκε, κέρδισε πολλά χρήματα και αποφάσισε να επιστρέψει στην Κόρινθο.

Ηρόδοτος, Ιστορίαι, Κλειώ

(Ελεύθερη απόδοση: Σωτήρης Μπαμπατζάνης)





Η παραπάνω π α ρ ά γ ρ α φ ο ς

αποτελείται από τρία (3) μέρη





1. Τη θεματική πρόταση

Είναι η πρόταση κάθε παραγράφου

και ουσιαστικά μας δίνει το θέμα που πρόκειται ν’ αναπτύξουμε στη συνέχεια.

«Ο Αρίων ήταν ο καλύτερος κιθαρωδός της εποχής του.»

Ποιο είναι λοιπόν το θέμα της παραγράφου;

Ο Αρίων, ο οποίος υπήρξε ο καλύτερος κιθαρωδός της εποχής του.





2. Τις λεπτομέρειες ή τα σχόλιαΕίναι ο κορμός της παραγράφου που εκεί αναλύουμε τη θεματική πρόταση.

«Και, όσο γνωρίζουμε, είναι ο πρώτος που συνέθεσε διθύραμβο. Του έδωσε μάλιστα και όνομα και τον απάγγειλε σε δημόσια γιορτή στην Κόρινθο. Αυτός ο Αρίων που λένε ότι έμενε τον

περισσότερο καιρό στην αυλή του Περίανδρου, θέλησε να ταξιδέψει με καράβι στην Ιταλία και τη Σικελία.»

Αναπτύχθηκε σωστά η θεματική πρόταση;

Μας εξήγησε απλά και κατανοητά γιατί ο Αρίων υπήρξε σπουδαίος κιθαρωδός και ότι ήταν ο πρώτος που συνέθεσε διθύραμβο, δηλαδή τραγούδι νίκης. Ακόμη μας αναφέρει πως το

παρουσίασε για πρώτη φορά στην Κόρινθο. Τέλος γίνεται μια αναφορά για το ότι ζούσε στην αυλή του Περίανδρου και φαίνεται η επιθυμία του να ταξιδέψει στην Ιταλία και τη Σικελία.





3. Και την πρόταση κατακλείδαΜε την οποία συνοψίζουμε το θέμα της παραγράφου ή το κλείνουμε.

Πώς έκλεισε το θέμα;

Λέγοντάς μας πως στις περιοχές που πήγε εργάστηκε και αφού κέρδισε χρήματα πήρε την απόφαση να γυρίσει στην Κόρινθο.





Παράγραφος

Θεματική πρόταση

Λεπτομέρειες

Πρόταση κατακλείδα

Κείμενο

Πρόλογος

Κυρίως θέμα

Επίλογος





Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς

Μια παράγραφος δεν είναι απαραίτητο

να έχει κ α τ α κ λ ε ί δ α .





Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς

Ο πρώτος στίχος κάθε παραγράφου,

δε βρίσκεται στο ίδιο ύψος με τους άλλους στίχους.

Αρχίζει στο αριστερό περιθώριο,

με την πρώτη λέξη πιο μέσα από τις πρώτες λέξεις των άλλων στίχων.





Σ η μ ε ί ω σ ε ι ς

Βέβαια, δεν ισχύει το ίδιο

και για την π ρ ώ τ η π α ρ ά γ ρ α φ ο ενός κειμένου

την οποία ξεκινάμε κανονικά από την ά κ ρ η τ η ς σ ε ι ρ ά ς .






Κάθε π α ρ ά γ ρ α φ ο ς

έχει διαφορετικό περιεχόμενο από τις άλλες.

Αυτό όμως δε σημαίνει

ότι οι παράγραφοι δε σχετίζονται μεταξύ τους ν ο η μ α τ ι κ ά .






Πολλές π α ρ ά γ ρ α φ ο ι μαζί,

ο ρ γ α ν ω μ έ ν ε ς λ ο γ ι κ ά

γύρω από ένα σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ο θ έ μ α

αποτελούν ένα ολοκληρωμένο κ ε ί μ ε ν ο.





Σ η μ ε ί ω σ ε ι ς- Μια παράγραφος δεν είναι απαραίτητο να έχει κατακλείδα.

- Ο πρώτος στίχος κάθε παραγράφου, δε βρίσκεται στο ίδιο ύψος με τους άλλους στίχους. Αρχίζει στο αριστερό περιθώριο, με την πρώτη λέξη πιο μέσα από τις πρώτες λέξεις των

άλλων στίχων.

- Βέβαια, δεν ισχύει το ίδιο και για την πρώτη παράγραφο ενός κειμένου την οποία ξεκινάμε κανονικά από την άκρη της σειράς.

- Κάθε παράγραφος έχει διαφορετικό περιεχόμενο από τις άλλες. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι παράγραφοι δε σχετίζονται μεταξύ τους νοηματικά.

- Πολλές παράγραφοι μαζί, οργανωμένες λογικά γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα αποτελούν ένα ολοκληρωμένο κείμενο.





Πως γράφουμε ένα κείμενο




«ΠΩΣ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ»

Εφόσον είστε πια μαθητές της Δ’ τάξης του δημοτικού σχολείου, αντιλαμβάνεστε πως μόλις αρχίζετε να μαθαίνετε σχετικά με τη σύνθεση ενός ολόκληρου κειμένου. Η διαδικασία αυτή άρχισε όταν με τη βοήθεια των δασκάλων σας ξεκινήσατε να γράφετε τις πρώτες λέξεις και σύντομες φράσεις στο νηπιαγωγείο και στην πρώτη τάξη. Αργότερα σας έμαθαν πως μπορούν να συνδυαστούν προτάσεις σε μια παράγραφο, στην δευτέρα και τρίτη τάξη. Στην τετάρτη τάξη, θα μάθετε πώς να συνδυάζετε παραγράφους σε ένα ενιαίο κείμενο.





Ε ι σ α γ ω γ ι κ έ ς ο δ η γ ί ε ς

1. Επιλέξτε ένα θέμα. Μερικές φορές ο δάσκαλος μπορεί να σας δώσει μια λίστα θεμάτων, ή μπορεί να χρειαστεί να ανταλλάξετε ιδέες. Κατά τη λήψη της απόφασης σχετικά με κάποιο θέμα, να επικεντρωθείτε σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να γράψετε για τα σκυλιά, να επιλέξετε μια φυλή (ράτσα) του σκυλιού ή να συζητήσετε τα χαρακτηριστικά των σκύλων που είναι τα σπουδαιότερα κατοικίδια ζώα.






2. Γράψτε την εισαγωγή. Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος του δοκιμίου σας. Θα περιέχει δύο ή τρεις φράσεις που λένε στον αναγνώστη αυτό που θα αναπτύξετε στη σύνθεσή σας.






3. Γράψτε το κυρίως θέμα του κειμένου. Το κυρίως θέμα αποτελείται συνήθως από δύο ή τρεις παραγράφους που περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για την υποστήριξη του θέματός σας. Για παράδειγμα, εάν το κείμενό σας είναι για τον αγαπημένο σας χαρακτήρα σε ένα μυθιστόρημα, θα πρέπει να συζητήσουμε μια πτυχή του χαρακτήρα που σχετίζεται με τους λόγους για τους οποίους αυτός ή αυτή είναι η αγαπημένη σας.






4. Γράψτε το συμπέρασμα. Ο επίλογος είναι ανάλογος με την εισαγωγή, αλλά δεν χρησιμοποιούμε τις ίδιες λέξεις. Το συμπέρασμα οφείλει να συνοψίζει το κύριο σημείο του κειμένου σας. Για παράδειγμα, ένα συμπέρασμα για μια έκθεση σχετικά με τον αγαπημένο σας χαρακτήρα θα μπορούσε να γραφτεί ως εξής:






«Ο Λεωνίδας είναι ο αγαπημένος χαρακτήρας μου σ’ αυτό το μυθιστόρημα, επειδή έμεινε γενναίος ακόμα κι όταν έπρεπε να αντιμετωπίσει πολλούς κινδύνους. Ήταν επίσης ένας πολύ καλός φίλος και συμπολεμιστής του Αριστείδη και τον βοήθησε να δει πόσο άσχημα ήταν η ζωή χωρίς δράση».






5. Διορθώστε το δοκίμιό σας. Ο δάσκαλός σας θα σας καθοδηγήσει πιθανώς μέσω αυτής της διαδικασίας έως ότου να μάθετε να την ακολουθείτε μόνοι σας.






Διαβάστε το κείμενό σας, αφού έχετε γράψει για να βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιήσατε το κατάλληλο υλικό που υποστηρίζει το θέμα.






Διαγράψτε ή προσθέστε στοιχεία που απαιτούνται.






Στη συνέχεια ελέγξτε για τα γραμματικά και συντακτικά λάθη (όπως αντικείμενο / ρήμα, τη συμφωνία τους) και για ορθογραφικά λάθη.






Είναι επίσης καλή ιδέα να πάρει ένας συμμαθητής σας στο σπίτι να διαβάσει το κείμενό σας.






Να θυμάστε πως οι άλλοι μπορούν να είναι σε θέση να δουν πράγματα που εσείς ξεχάσατε.






Μπορούν επίσης να σας πουν αν το κείμενό σας ήταν εύκολο να το καταλάβει κανείς.





Χτίζω ένα αξιόλογο κείμενο για ένα πρόσωπο

Όταν ένας μαθητής της τετάρτης τάξης γράφει ένα

π ε ρ ι γ ρ α φ ι κ ό κ ε ί μ ε ν ογια ένα πρόσωπο και πρέπει να δημιουργήσει μία σαφή και

ζωντανή εικόνα του προσώπου αυτού, είναι σημαντικό να ενσωματώσει όλες τις αισθήσεις του: όραση, ακοή, όσφρηση, αφή, γεύση και τη συγκίνηση. Αυτή η στρατηγική θα βοηθήσει

ουσιαστικά την περιγραφή.1ο Δημοτικό Σχολείο Ανατολής (Ν.Ιωαννίνων)





Οφείλουμε να περιλαμβάνουμε

α ι σ θ η τ ι κ έ ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ςόταν γράφουμε π ε ρ ι γ ρ α φ ι κ ά δ ο κ ί μ ι α.






1. Π ε ρ ι γ ρ α φ ή







1. Επιλέξτε το πρόσωπο που θα αποτελεί το θέμα του κειμένου σας. Μπορεί να είναι κάποιος που γνωρίζετε καλά, όπως η μητέρα, ο πατέρας σας ή ο καλύτερος φίλος σας. Μπορείτε να επιλέξετε να γράψετε για ένα πρόσωπο που δεν συναντήσατε ποτέ, όπως έναν αθλητή ή ένα αστέρι της μουσικής, κάποιον που τραυματίστηκε σε μια μάχη ή κάποιον που σας βοήθησε ή ακόμα και για ένα ενδιαφέρον πρόσωπο που συναντήσατε στο εμπορικό κέντρο.







2. Δημιουργήστε ιδέες για το κείμενό σας. Γράψτε οποιεσδήποτε σκέψεις σας έρχονται στο μυαλό σχετικά με τα φυσικά χαρακτηριστικά ή την προσωπικότητα του ατόμου. Συμπεριλάβετε ιδιομορφίες, εξέχοντα χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα ταλέντα και ξεχωριστές στιγμές. Σε αυτό το σημείο, μην ανησυχείτε για τη γραμματική και τις ολοκληρωμένες προτάσεις. Απλά σημειώστε πολλές λέξεις ή φράσεις που θα χρησιμοποιηθούν ως εφαλτήριο για το τραχύ σχέδιό σας.







3. Κάντε μία λίστα με αισθητηριακές πληροφορίες για το άτομο. Τα στοιχεία αυτά είναι ζωτικής σημασίας για ένα περιγραφικό κείμενο. Γράψτε τις λέξεις «θέαμα», «ήχος», «αφή», «άρωμα», «γεύση» και «συγκίνηση» σε χωριστές γραμμές. Δίπλα σε κάθε λέξη, γράψτε μια σύντομη περιγραφή του ατόμου. Οι Συγγραφείς συχνά επικεντρώνονται στην όραση. Αυτή η άσκηση θα σας βοηθήσει να ενσωματώσετε τις άλλες αισθήσεις επίσης στο γραπτό σας.







4. Χρησιμοποιείστε ένα σχεδιάγραμμα για να διαιρέσετε τις ιδέες σας σε παραγράφους. Αποφασίστε πώς θέλετε οι αναγνώστες να αισθάνονται μετά την ανάγνωση του κειμένου σας. Συμπεριλάβετε τις πιο σχετικές περιγραφές που θα μεταφέρουν αυτά τα συναισθήματα.







5. Γράψτε μια εισαγωγική παράγραφο που να παρουσιάζει το πρόσωπο για να καταλάβουν οι αναγνώστες σας. Συμπεριλάβετε φράσεις μεταβατικές στην εισαγωγή των νέων παραγράφων. Αυτό βοηθάει τους αναγνώστες να ξέρουν τι να περιμένουν στις παραγράφους που ακολουθούν.







6. Γράψτε για τρία τουλάχιστον σημεία του σώματος. Σιγουρευτείτε ότι γίνονται ορατά και δεν γράφονται μόνο. Θα μπορούσατε να περιγράψετε τα χαρακτηριστικά του προσώπου και τα φυσικά χαρακτηριστικά στην πρώτη παράγραφο. Η δεύτερη παράγραφος θα μπορούσε να ενημερώσει τους αναγνώστες σας για τις ιδιομορφίες και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Η Τρίτη παράγραφος θα μπορούσε να αναμεταδώσει ένα ανέκδοτο περιστατικό που δίνει μια νέα πληροφορία για τον χαρακτήρα του ατόμου που περιγράφετε.







7. Γράψτε μια παράγραφο που συνοψίζει τα παραπάνω. Επιβεβαιώστε ότι το πρόσωπο αυτό είναι ιδιαίτερο με κάποιον τρόπο.







8. Ρωτήστε έναν φίλο ή έναν γονέα αφού διαβάσει το περιγραφικό σας κείμενο. Πείτε του να περιγράψει το πρόσωπο με τα δικά του λόγια.







9. Επεξεργαστείτε το κείμενο για σωστή ορθογραφία, για γραμματική και στίξη και για λάθη στη δομή της πρότασης και των παραγράφων.







10. Ξαναγράψτε το διορθωμένο πρόχειρο κείμενο στην τελική του μορφή.






2. Α φ ή γ η σ η







Το πρώτο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε σχετικά με ένα αφηγηματικό κείμενο είναι ότι αφηγείται μια ιστορία.

Ο μικρός συγγραφέας μπορεί να γράψει:

- μια εμπειρία ή ένα γεγονός από το παρελθόν του

- μια πρόσφατη ή μια συνεχιζόμενη εμπειρία ή εκδήλωση

- κάτι που συνέβη σε κάποιον άλλο, όπως σ’ έναν γονέα ή σε κάποιον παππού κτλ.







Το δεύτερο σημαντικό πράγμα για ένα αφηγηματικό κείμενο είναι ότι η ιστορία καλό θα ήταν να έχει ένα σημαντικό ή ανατρεπτικό σημείο.







Στην τελευταία παράγραφο, ο μικρό συγγραφέας οφείλει να καταλήξει σ’ ένα σημαντικό συμπέρασμα σχετικά με την εμπειρία που μόλις περιγράφηκε.







1. Το κείμενο ξεκινά με μια γενική δήλωση. Η δήλωση αυτή εισάγει το θέμα του κειμένου, η οποία είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία που ο συγγραφέας είχε. Η χρήση του προσώπου στο δοκίμιο δείχνει ότι αυτό που περιγράφεται είναι μια προσωπική εμπειρία.







2. Το κείμενο είναι ουσιαστικά μια ιστορία για κάτι που συνέβη. Ο συγγραφέας δίνει επαρκείς λεπτομέρειες για τους ανθρώπους, τον τόπο, και τα γεγονότα έτσι ώστε ο αναγνώστης παίρνει μια σαφή ιδέα για το πως ο συγγραφέας αισθάνεται γι’ αυτούς.







3. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου απεικονίζονται με ιδιαίτερο τρόπο η σημασία της εμπειρίας που περιγράφεται.







4. Το κείμενο οφείλει να είναι καλά οργανωμένο. Ο συγγραφέας μπορεί να επιλέξει, όμως, να μιλήσει για τα πράγματα που έμαθε κατά σειρά σπουδαιότητας ή με βάση τη δυσκολία που του προκάλεσαν.







5. Η γραφή σε ένα κείμενο πρέπει να είναι ζωντανή και ενδιαφέρουσα. Προσπαθήστε να προκαλέσετε το ενδιαφέρον του αναγνώστη με την προσθήκη στοιχείων ή προσωπικών παρατηρήσεων. Η ανταλλαγή προσωπικών σκέψεων και λεπτομερειών προκαλεί τον αναγνώστη στον κόσμο του συγγραφέα και κάνει την ιστορία πιο προσωπική και πιο ενδιαφέρουσα.






3. Ε π ι χ ε ι ρ η μ α τ ο λ ο γ ί α







Ο σκοπός ενός επιχειρηματολογικού κειμένου είναι να πείσει τον αναγνώστη να συμφωνήσει με την άποψή σας ή να αποδεχθεί τη σύστασή σας για την πορεία της δράσης. Για παράδειγμα, μπορεί να υποστηρίζουν κάποιοι ότι οι μισθοί των επαγγελματιών αθλητών είναι πολύ υψηλοί. Ή μπορεί να συστήσει κάποιος να απαγορευθεί από το κυλικείο του σχολείου σας οτιδήποτε παχαίνει και είναι ανθυγιεινό. Ένα επιτυχημένο επιχειρηματολογικό κείμενο θα χρησιμοποιήσει στοιχεία που να υποστηρίζουν την άποψή σας.

Επίσης θα σας κατευθύνει μέσα από αντιτιθέμενες απόψεις να παρουσιάσετε ένα ισχυρό συμπέρασμα.







Χρησιμοποιήστε στοιχεία που να υποστηρίζουν την άποψή σας.

Στατιστικά, γεγονότα, αποσπάσματα από εμπειρογνώμονες και παραδείγματα θα σας βοηθήσουν να ο ι κ ο δ ο μ ή σ ε τ ε ένα ι σ χ υ

ρ ό ε π ι χ ε ί ρ η μ α για την περίπτωσή σας. Προσπαθήστε να κάνετε έκκληση προς την αίσθηση της λογικής του αναγνώστη από

την παρουσίαση συγκεκριμένων θέσεων και με τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία σε έναν κ α λ ά ο ρ γ α ν ω μ έ ν ο τ ρ ό π ο.







Εξετάστε αντίθετες απόψεις.

Προσπαθήστε να προβλέψετε τις ανησυχίες και τα ερωτήματα που ο αναγνώστης μπορεί να έχει για το θέμα σας. Απαντώντας σε αυτά τα σημεία θα σας δώσει την ευκαιρία να εξηγήσετε γ ι α τ ί η

άποψή σας ή η σύστασή σας είναι η κ α λ ύ τ ε ρ η.







Παρουσιάστε ένα ισχυρό συμπέρασμα.

Όλα τα στοιχεία και τις εξηγήσεις σας θα πρέπει να τις ο ι κ ο δ ο μ ή σ ε τ ε έτσι ώστε να έχουν μια ι σ χ υ ρ ή κ α τ ά λ η ξ η η

οποία θα συνοψίσει την άποψή σας με έναν σαφή και αξέχαστο τρόπο. Το συμπέρασμα σ’ ένα επιχειρηματολογικό κείμενο θα

μπορούσε να περιλαμβάνει μια πρόσκληση για δράση.







Συμβουλή

Χρησιμοποιήστε ένα ευχάριστο και λογικό τόνο στο κείμενό σας.

Η ειρωνεία και ο σαρκασμός αποδυναμώνουν ένα επιχείρημα.

Η λογική υπερισχύει.







Συνοπτικές οδηγίες

- Αναλύστε

- Επιχειρηματολογήστε

- Συγκρίνετε και προκαλέστε αντίθεση

- Περιγράψτε

- Συζητήστε

- Συνοψίστε







Συνοπτικές οδηγίες

Για παράδειγμα, σας έχει ζητηθεί να γράψετε ένα κείμενο 250 λέξεων για κάποιον στην οικογένειά σας. Δεδομένου ότι έχετε μόνο έναν περιορισμένο αριθμό λέξεων, μπορεί να θέλετε να επικεντρωθείτε σε ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό του εν λόγω προσώπου, ή ένα συγκεκριμένο περιστατικό από τη ζωή του ατόμου, αντί να προσπαθείτε να γράψετε για ολόκληρη τη ζωή του.

Πολύ γενικά: Η αδελφή μου

Αναθεώρηση: Η αδελφή μου είναι ο καλύτερος φίλος μου.1ο Δημοτικό Σχολείο Ανατολής (Ν.Ιωαννίνων)




Ένας τρόπος δουλειάς




«ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ»

B r a i n s t o r m i n g

ή

προς ελληνικό «καταιγισμός ιδεών» χωρίς λογική σειρά.

Αυτός είναι ένας χ ρ ή σ ι μ ο ς τ ρ ό π ο ς

για να φέρετε στην επιφάνεια

τις ιδέες που δεν ξέρατε ότι υπήρχαν.





Καθίστε κάτω με ένα μολύβι και χαρτί

ή στον υπολογιστή σας,

και γράψτε ό,τι σας έρχεται στο μυαλό σας

για το θέμα σας,

ανεξάρτητα

από το πόσο σ υ γ χ έ ε τ α ι ή σας α π ο δ ι ο ρ γ α ν ώ ν ε ι.





Κρατήστε σημειώσεις

για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ας πούμε 3 με 5 λεπτά.

Μ η ν π ρ ο σ π α θ ή σ ε τ ε

να αλλάξετε ό,τι έχετε γράψει

ή να το διορθώσετε

ως προς την ορθογραφία ή τα γραμματικά λάθη.





Μετά από λίγα λεπτά, διαβάστε τι έχετε γράψει.

Μάλλον το μεγαλύτερο μέρος όσων γράψατε

να μην σας είναι χρήσιμα,

αλλά μ ε ρ ι κ ά α π ό α υ τ ά που έχετε γράψει

μπορεί να σας δώσουν

μια Ι Δ Ε Α

που μπορεί να α ν α π τ υ χ θ ε ί.





Προβληματιστείτε περισσότερο και θα δείτε!

Μ π ο ρ ε ί τ ε !

Σ κ ε φ τ ε ί τ ε !





Οργανώστε τις ιδέες σας

● Αναπτύξτε ένα σχεδιάγραμμαγια να οργανώσετε τις ιδέες σας.

● Γράψτε όλες τις βασικές ιδέες.

● Φτιάξτε έναν κατάλογο με τις δευτερεύουσες ιδέες κάτω από τις βασικές ιδέες.

● Αποφύγετε οποιαδήποτε επανάληψη των ιδεών.





Γράψτε ένα πρώτο σχέδιο

● Εισαγωγή – Πρόλογος

● Κυρίως θέμα – Ανάπτυξη

● Συμπέρασμα – Επίλογος






Η Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

είναι η πρώτη παράγραφος του κειμένου.

Συχνά ξεκινά με μια γενική δήλωση σχετικά με το θέμα

και τελειώνει με μια πιο συγκεκριμένη αιτιολογία,

την κύρια ιδέα του κειμένου σας.






Ο σκοπός της Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Σ είναι να:

□ αφήσει τον αναγνώστη να γνωρίζει τι περιέχει το θέμα

□ ενημερώνει τον αναγνώστη σχετικά με την άποψή σας

□ διεγείρει την περιέργεια του αναγνώστη, έτσι ώστε αυτός ή αυτή να θέλει να διαβάσει το θέμα σας.






Το Κ Υ Ρ Ι Ω Σ Θ Ε Μ Α

ακολουθεί την εισαγωγή.

Αποτελείται από μια σειρά από παραγράφους,

στις οποίες θα αναπτύξετε τις ιδέες σας

με κάθε λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α.






○ Περιορίστε την κάθε παράγραφο σε μια κεντρική ιδέα. (Μην προσπαθήσετε να μιλάτε για περισσότερες από μία ιδέες ανά παράγραφο)

○ Αποδείξτε τις θέσεις σας συνεχώς, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα παραδείγματα και αναφορές.

○ Χρησιμοποιήστε λέξεις μεταβατικές για να εξασφαλιστεί η ομαλή ροή των ιδεών από παράγραφο σε παράγραφο.






Το Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α

είναι το τελευταίο μέρος του κειμένου.

Σκοπός του είναι να:

● συνοψίζει τα κ ύ ρ ι α σ η μ ε ί α σας, αφήνοντας έξω συγκεκριμένα παραδείγματα

● επαναδιατυπώνει τη β α σ ι κ ή ι δ έ α του κειμένου





Αναθεωρήστε το πρώτο σχέδιο

Προσπαθήστε να αναιρέσετε το σ χ έ δ ι ο σας

για μια ημέρα ή δύο πριν από την αναθεώρηση.

Αυτό καθιστά ευκολότερο το να δ ε ί τ ε τη δουλειά σας

και να δείτε αντικειμενικά τυχόν κενά ή προβλήματα.






Η α ν α θ ε ώ ρ η σ η περιλαμβάνει επανεξέταση των ιδεών σας, την επανεξέταση των επιχειρημάτων σας, τις σκέψεις αναδιοργάνωσης, και

την επαναδιατύπωση των φράσεων. Μπορεί να χρειαστεί να αναπτύξετε τις ιδέες σας με περισσότερες λεπτομέρειες, να δώσετε

περισσότερα στοιχεία για να υποστηρίξετε τους ισχυρισμούς σας, ή να διαγράψετε υλικό που είναι περιττό.






Λίγες ακόμα συμβουλές:

Διαβάστε το κείμενό σας δυνατά. Αυτό μερικές φορές καθιστά ευκολότερη την αναγνώριση γραφής που είναι δύσκολη ή ασαφή.

Να διαβάσει κάποιος άλλος το κείμενό σας και να σας πει αν υπάρχει κάτι που είναι ασαφές.





Διορθώστε το τελικό σχέδιο

◘ Κοιτάξτε για λάθη απροσεξίας

όπως λέξεις με ορθογραφικά λάθη και εσφαλμένη στίξη

◘ Ξαναγράψτε το διορθωμένο κείμενο





Λέξεις που θα με βοηθήσουν

στη σύνδεση προτάσεων και παραγράφων

Και ◦ επιπλέον ◦ μεταξύ των άλλων ◦ επιπροσθέτως ◦ συνάπτω ◦ δεν αποκλείω ◦ συναθροίζω ◦ σύγχρονα ◦ ταυτόχρονα ◦ κατά τη διάρκεια ◦

ακολούθως ◦ με την προϋπόθεση ◦ όμως ◦ αλλά ◦ αντιθέτως ◦ από τη μια μεριά ◦ εξάλλου ◦ παρόλο που ◦ αν και ◦ αντίρρηση ◦ αντίλογος ◦ σε

περίπτωση που ◦ το κυριότερο ◦ συγκριτικά με ◦ ανάλογα με ◦ παρομοιάζοντας ◦ δηλαδή ◦ δίνοντας άλλη ερμηνεία ◦ επομένως ◦ ώστε ◦

άρα ◦ ως εκ τούτου ◦ συμπεραίνεται ◦ ανακεφαλαιωτικά ◦ συγκεντρωτικά… κλπ.





Η περίληψη




«Η ΠΕΡΙΛΗΨΗ»

Η δυνατότητα να γράψουμε

μια αποτελεσματική περίληψη

θα μπορούσε να είναι η πιο σημαντική ικανότητα γραφής

που μπορεί να κατέχει ένας μαθητής.

Οφείλουμε να είμαστε σε θέση να σ υ ν ο ψ ί σ ο υ μ ε.





Η περίληψη στην καθημερινή μας ζωή

Για να απαντήσουμε σε ε ρ ω τ ή μ α τ α όπως«πώς ήταν η ταινία;» «πώς πάει τι παιχνίδι;» και «τι μου λείπει στην τάξη σήμερα;»

θα πρέπει να είμαστε σε θέση να Σ Υ Ν Ο Ψ Ι Σ Ο Υ Μ Ε .Αυτός που ρωτά δεν θέλει να ξέρει κάθε λεπτομέρεια και δράση στην ταινία, κάθε παιχνίδι.

Το ερώτημα σας ζητά να επιλέξετε

τις σημαντικές λεπτομέρειες και να τις συνοψίσετε.

Ομοίως, όταν συνοψίζετε ένα κείμενο θα πρέπει να είστε σε θέση να βρείτε τα σημαντικά στοιχεία και στη συνέχεια να τα παρουσιάζετε όσο

πιο κ α θ α ρ ά και πιο σ υ ν ο π τ ι κ ά γίνεται.





Τα χαρακτηριστικά της περίληψης

1. είναι μικρότερη από την πηγή, δηλαδή το κείμενο που έχουμε μπροστά μας

2. επαναλαμβάνει τις ιδέες του συγγραφέα με διαφορετικές φράσεις και προτάσεις.

3. φροντίζει ο μαθητής οι φράσεις αυτές να είναι συνώνυμες των φράσεων του συγγραφέα.

4. περιλαμβάνει τα σημαντικότερα στοιχεία του κειμένου.

5. αποφεύγει την ανάπτυξη ενός μέρους σε βάρος κάποιου άλλου.

6. αποτελεί δικό μας δημιούργημα

Όταν έχετε συνοψίσει το κείμενό σας, η περίληψή σας έχει τελειώσει.





Ελέγχουμε την περίληψή μας μόνοι μας ή με τους συμμαθητές μας

Διαβάστε την περίληψη προσεκτικά και απαντήστε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

◌ Τι σας αρέσει περισσότερο;

◌ Είναι σαφές αυτό που συνοψίζεται;

◌ Είναι η θέση του αρχικού κειμένου σαφής στην περίληψη;

◌ Μήπως χάνετε κανένα από τα βασικά σημεία του κειμένου;

◌ Μήπως περιλαμβάνει κάποιες από τις απόψεις σας;

◌ Μήπως περιλαμβάνει τυχόν ασήμαντες λεπτομέρειες;

◌ Υπάρχουν σημεία που χάθηκαν επειδή ορισμένες πληροφορίες φαίνεται να έχουν παραληφθεί;





Τελική συγγραφή περίληψης

► Διαβάζουμε το κείμενο προσεκτικά

► Υπογραμμίζουμε θεματικές προτάσεις και σημαντικές λέξεις

► Βάζουμε πλαγιότιτλους στις παραγράφους

► Χρησιμοποιούμε συνώνυμες λέξεις ή φράσεις του συγγραφέα

► Γράφουμε το δικό μας κείμενο





Παράδειγμα σύνταξης περίληψης

Απρόβοχο (Γ. Άννινος)

1η Παράγραφος Η βροχή είχε πια σταματήσει, κι απάνω στα βρεμένα κλαδιά απόμειναν οι τελευταίες σταγόνες αναποφάσιστες. Να πέσουν, να μην πέσουν; Κι άλλες κατρακύλησαν από φύλλο σε φύλλο ίσαμε τις λούμπες* του νερού, ταράζοντας την ήρεμη θολή επιφάνεια, άλλες σταμάτησαν στην άκρη των φύλλων, δροσοσταλίδες που αντικατόπτριζαν το συννεφιασμένο ουρανό… Σιγά-σιγά άρχισε να ξεφωτίζει στο νοτιά, και μια γαλάζια λουρίδα απλώθηκε απάνω απ’ τη θάλασσα και φάνηκαν βαθυγάλαζα τα βουνά των νησιών, απάνω σε μια γκρίζα θάλασσα.







2η Παράγραφος Απ’ το σχολειό πετάχτηκαν θορυβώδη τα παιδιά, κι άλλα έτρεξαν τσαλαβουτώντας στην κατηφοριά, άλλα στάθηκαν κι έβλεπαν τα νερά, που κατηφόριζαν σε ποταμάκια μέσα στα νιόσκαφτα νεροφαγώματα. Κάτι λιθάρια έφερναν αντίσταση και το νερό πηδούσε αφρισμένο. Τα παιδιά έβαζαν τα χέρια κάνοντας μικρά φράγματα, διχάζοντας* το νερό, πιτσιλίζοντας τις ποδιές τους, και το νερό τιναζόταν ίσαμε το πρόσωπό τους, κάνοντάς τα να τινάζονται προς τα πίσω, γελώντας και ξεφωνίζοντας.

- Ε, παιδιά! Θα λερωθείτε!







3η Παράγραφος Τα παιδιά κοίταξαν με έκπληξη τον φρόνιμο και σχολαστικό που ‘δινε τάχα συμβουλές. Λέρωμα; Μα ήταν λέρωμα το νερό που τιναζόταν, λέρωμα η χαρά και το γέλιο; Και ξαναμπρουμύτισαν στο νεροφάγωμα τινάζοντας τα νερά και πάρα πέρα. Μια πιτσιλάδα έπεσε στο πρόσωπο του άστοχου συμβουλάτορα. Κι ήταν τόσο δροσερή και τόσο πρόσχαρη, τόσο άξαφνη, που για να μην μπρουμυτίσει κι αυτός με τα παιδιά στο παιχνίδι με το νερό, κατηφόρισε γοργά για να φύγει τον πειρασμό.

* λούμπα (η): λακκούβα με νερό

διχάζοντας: χωρίζοντας στα δύο





Σχεδιάγραμμα περίληψης

Παράγραφοι

1η : Η βροχή είχε πια σταμα-τήσει, κι απάνω στα βρεμένα κλαδιά απόμειναν οι τελευταίες σταγόνες αναποφάσιστες (…) και φάνηκαν βαθυγάλαζα τα βουνά των νησιών, απάνω σε μια γκρίζα θάλασσα.

Μέρη του κειμένου

Θεματική πρόταση: Η βροχή είχε πια σταματήσει, κι απάνω στα βρεμένα κλαδιά απόμειναν οι τελευταίες σταγόνες αναπο-φάσιστες.

Σημαντικές λέξεις ή φράσεις: «κατρακύλησαν», «ταράζοντας την ήρεμη θολή επιφάνεια», «δροσοσταλίδες», «γαλάζια λου-ρίδα απλώθηκε απάνω απ’ τη θάλασσα»

Πλαγιότιτλοι

Το σταμάτημα της βροχής







2η : Απ’ το σχολειό πετάχτηκαν θορυβώδη τα παιδιά, (…) – Ε, παιδιά! Θα λερωθείτε!


Θεματική πρόταση: Απ’ το σχολειό πετάχτηκαν θορυβώ-δη τα παιδιά.

Σημαντικές λέξεις ή φράσεις: «στα νιόσκαφτα νεροφαγώμα-τα», «νερό πηδούσε αφρισμέ-νο», «μικρά φράγματα», «διχά-ζοντας το νερό», «γελώντας και ξεφωνίζοντας»


Το τσαλαβούτημα των παιδιών στο νερό







3η : Τα παιδιά κοίταξαν με έκ-πληξη τον φρόνιμο και σχο-λαστικό (…) για να μην μπρουμυτίσει κι αυτός με τα παιδιά στο παιχνίδι με το νε-ρό, κατηφόρισε γοργά για να φύγει φύγει τον πειρασμό.


Θεματική πρόταση: Τα παι-διά κοίταξαν με έκπληξη τον φρόνιμο και σχολαστικό που ‘δινε τάχα συμβουλές.

Σημαντικές λέξεις ή φράσεις: «λέρωμα η χαρά και το γέλιο», «ξαναμπρουμύτισαν», «νερο-φάγωμα», «τόσο δροσερή», «τόσο πρόσχαρη», «τόσο ά-ξαφνη»


Το γέλιο κι η χαρά πειρασμοί του συμβουλάτορα.





Περίληψη

Το τέλος της βροχής έφερε τη χαρά και το γέλιο στα παιδιά που μαζί με τις σταγόνες που τσαλαβουτούσαν πέρα δώθε συντάρασσαν τις λούμπες του νερού. Πετάχτηκαν με κέφι από τις τάξεις τους και τα παιχνίδια με το νερό δεν εμποδίζονταν από τίποτα ούτε καν από την πιθανή περίπτωση να λερωθούν τα ρούχα και το πρόσωπό τους. Μόνον ένας ήταν αντίθετος, αυτός που θεωρούσε το νερό λέρωμα. Ποιος τον άκουγε όμως. Ξανά όρμησαν με δύναμη και χαρά στα παιχνίδια τους που τον πιτσίλισαν. κι αυτός για να μην μπει σε πειρασμό που ήδη είχε αρχίσει να θέλει να κάνει τα ίδια, έφυγε γρήγορα.




Education

Γράφω δημιουργικά