Η βυζαντινή τέχνη

Αργύρης Δρούγκας

H βυζαντινή τέχνη

Η βυζαντινή τέχνη είναι χριστιανική τέχνη.

Διαμορφώθηκε στην Κωνσταντινούπολη και επηρεάστηκε από την κλασική τέχνη των αρχαίων Ελλήνων και την τέχνη της Ανατολής

Ο ναός του Οσίου Λουκά στη Φωκίδα

Η βυζαντινή τέχνη Η επίδραση της κλασικής

τέχνης των αρχαίων και της τέχνης της Ανατολής φαίνεται καθαρά την αρχιτεκτονική, όπου ο ρυθμός της βασιλικής είναι ελληνικής προέλευσης και θυμίζει τα ορθογώνια παραλληλόγραμμα των αρχαίων ελληνικών ναών, ενώ ο περίκεντρος ναός με τρούλο έχει ανατολική προέλευση.

Η Αγία Σοφία στην Κων/λη

Ο ναός της Αγίας Σοφίας

στην Κων/λη είναι το

αριστούργημα της

βυζαντινής τέχνης. Εδώ

ενώνονται τα ελληνικά

στοιχεία με εκείνα της

Ανατολής.

Η Αγία Σοφία, η Μεγάλη

εκκλησία είναι ένα

δημιούργημα αιώνιο σαν

τον Παρθενώνα.

«Σε νίκησα Σολομώντα».

Σπουδαία θέση στην βυζαντινή τέχνη έχει και η διακόσμηση και κυρίως η ζωγραφική της Αγίας Σοφίας.

Η βυζαντινή τέχνη απλώνεται…

Η βυζαντινή τέχνη δε σταματά με την Αγία Σοφία. Απλώνεται από τη Ραβέννα της Ιταλίας ως το Κίεβο και τη Μόσχα, από τη Θεσσαλονίκη και το Άγιο Όρος ως τα Ιεροσόλυμα και φτάνει ως την Κύπρο κα τη Σικελία.

Ο Άγιος Βιτάλιος στην Ραβέννα

Μεγαλοπρεπείς ναοί με θαυμάσιες

αγιογραφίες-ψηφιδωτά και τοιχογραφίες

Οι ναοί της

Θεσσαλονίκης με τα

αρχαιότατα ψηφιδωτά

και οι εκκλησίες της

Ραβέννας με τα

υπέροχα μωσαϊκά

Η ροτόντα του Αγίου

Γεωργίου της Θεσσαλονίκης

Βυζαντινή μουσική και υμνογραφία

Η τέχνη του Βυζαντίου

επεκτείνεται και στα

εικονογραφημένα

χειρόγραφα, τις φορητές

εικόνες, τα κεντήματα, τα

κοσμήματα και σε άλλα

κομψοτεχνήματα.

Στο Βυζάντιο

αναπτύχθηκαν ακόμη η

περίφημη βυζαντινή

μουσική και υμνογραφία Η Μονή Μεγίστης Λαύρας που

ιδρύθηκε στα 963.

Η βυζαντινή τέχνη

Όλα αυτά φανερώνουν ότι οι Βυζαντινοί βρήκαν πολλούς να εκφραστούν με την τέχνη.

Η τέχνη αυτή επηρέασε τους λαούς της εποχής τους κι εξακολουθεί να επηρεάζει τη σύγχρονη τέχνη, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο.

'Aποψη από το εσωτερικό

του ναού της Παναγίας στη

μονή του Οσίου Λουκά στη

Φωκίδα

Παναγία ένθρονη βρεφοκρατούσα, από την

ψηφιδωτή παράσταση της αψίδας του ιερού της

Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη

Ο Χριστός ένθρονος και ο αυτοκράτορας Λέων Στ' σε

στάση προσκύνησης. Ψηφιδωτή παράσταση από το

νάρθηκα της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη

H παράσταση της Ανάληψης που διακοσμεί τον

τρούλο της Αγίας Σοφίας στη Θεσσσαλονίκη

Ενδεικτικά του υψηλού επιπέδου της τέχνης του 11ου αιώνα είναι τα

ψηφιδωτά που διακοσμούν μοναστικά συγκροτήματα της εποχής.

Στην εικόνα ο Αρχάγγελος. Λεπτομέρεια από την ψηφιδωτή παράσταση

του Ευαγγελισμού στο καθολικό της Μονής Δαφνίου

Η Παναγία Δεομένη.

Ψηφιδωτή παράσταση

από την αψίδα του ιερού

της Αγίας Σοφίας στο

Κίεβο. 1043-1046

Ο άγιος Γρηγόριος ο

Ακραγαντινός. Τοιχογραφία από

την Παναγία των Χαλκέων στη

Θεσσαλονίκη. 1028

Στην εικόνα, ο άγιος Δημήτριος,

πολιούχος της πόλης. Με την ευκαιρία

εορτασμού της μνήμης του,

διοργάνωναν εμποροπανύγηρη που

διαρκούσε έξι μέρες. Ψηφιδωτή

παράσταση από το νοτιοδυτικό

πεσσό του ναού του 'Aγιου Δημητρίου

στη Θεσσαλονίκη που χρονολογείται

μετά το 634

Ο Χριστός Παντοκράτορας. Ψηφιδωτή παράσταση από την κόγχη του ιερού του καθεδρικού ναού της Cefalu. Σικελία 1148. Σικελία, Cefalu Μητρόπολη

Ο Επιτάφιος Θρήνος. Tοιχογραφία από τη βόρεια κεραία του ναού του Αγίου Παντελεήμονος στο Nerezi. 1164

( Μόναχο-Γερμανίας)

H ΄Aκρα Ταπείνωση. Αμφιπρόσωπη εικόνα (Β' όψη). Καστοριά, Μητρόπολη, δεύτερο μισό 12ου αιώνα. Καστοριά

Η Γέννηση του Χριστού. Λεπτομέρεια από το γλυπτό

διάκοσμο του βόρειου αψιδώματος στο ναό της Παναγίας

Παρηγορήτισσας στην Άρτα, τέλη 13ου αιώνα.

Θεοτόκος Ψυχοσώστρια. Κύρια όψη

αμφιπρόσωπης εικόνας, αρχές 14ου αιώνα.

Αχρίδα, Παναγία Περίβλεπτος.

Η Σταύρωση. Φορητή εικόνα, που ανήκει στις λεγόμενες

"σταυροφορικές", τελευταίο τέταρτο 13ου αιώνα.

Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης.

Ο επιτάφιος της Μονής Βατοπεδίου στο Άγιον Όρος, αφιέρωμα του αυτοκράτορα Ιωάννη Στ' Καντακουζηνού, περίπου 1354. Άγιον Όρος, Μονή Βατοπεδίου

Πήλινη κούπα με κίτρινη εφυάλωση, 13ος-14ος αιώνας. Θεσσαλονίκη, αρχαιολογική συλλογή Ροτόντας. Θεσσαλονίκη,