Ρώμη

Ταφικά έθιμα και

θέματα πίστης για

τη ζωή μετά το θάνατο Αίγυπτος

ΕλλάδαΡώμη

Πέρα από τις αποστάσεις χρόνου και τόπου και παρά τις διαφορετικές πεποιθήσεις,

συναντούμε σε όλους τους λαούς του κόσμου ένα μεγάλο ενδιαφέρον

για τη "μεταθανάτια ζωή". Είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε ότι

όλοι οι λαοί, παρά τις όποιες άλλες διαφορές,

έχουν μια κοινή αντίληψη: ότι η ανθρώπινη ψυχή επιζεί μετά το θάνατο

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΠΕΡΙΦΡΟΝΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΤΗΣ ΓΚΙΖΑΣ

ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΝ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΕΔΩ ΚΑΙ 4.500 ΧΡΟΝΙΑ

Η Μεγάλη Πυραμίδα του Χέοπα Σκοπός της

πυραμίδας ήταν να βοηθήσει

τον νεκρό φαραώ να κερδίσει

την αιώνια ζωή

Η ΣΦΙΓΓΑΆγρυπνος φρουρός

στη Νεκρόπολη της Γκίζας

ΑΙΓΥΠΤΟΣΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Η μαρμάρινη σαρκοφάγος του Τουταγχαμών

ΚΤΕΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

Στις πεποιθήσεις των Αιγυπτίων

περί ψυχής περιλαμβανόταν η πίστη πως

με την ταρίχευση και τη μουμιοποίηση

διατηρείτο η ταυτότητα του

ατόμου στην μεταθανάτια ζωή.

η ταρίχευση της μούμιας

Αφαιρούνταν όλοι οι μαλακοί

ιστοί, ενώ οι κοιλότητες

πλένονταν και γεμίζονταν με

νάτρον. Κατόπιν ολόκληρο το το

σώμα εμβυθιζόταν σε

νάτρον.

Η μούμια του Τουταγχαμών

Μετά την εμβάπτισή τους, τα σώματα

αλείφονταν εσωτερικά και εξωτερικά με

ρητίνες, για να διατηρούνται και τυλίσσονταν με

επιδέσμους από λινό ύφασμα, με ενσωματωμένα

φυλακτά

Τάφος του Τουταγχαμώνη μούμια του Φαραώ

Χρυσό προσωπείο(Τουταγχαμών)

Στην περίπτωση του Φαραώ ή μελών της οικογενείας του

και υψηλών αξιωματούχων το σώμα τοποθετείτο

σε μια σειρά αλληλοκαλυπτόμεν

ων φέρετρων.

Τάφος του Τουταγχαμών

Το μεγαλύτερο και εξωτερικό -μέσα στο οποίο τοποθετούνταν με σειρά όλα τα

άλλα- ήταν συνήθως μια λίθινη σαρκοφάγος.

Τάφος του Τουταγχαμώνη χρυσή μάσκα-

ανάπλαση του προσώπου με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα

Το κανωπικό αγγείο

Το κανωπικό αγγείο

Οι πνεύμονες, το συκώτι,

το στομάχι και τα έντερα

διατηρούνταν ξεχωριστά,

αποθηκευμένα σε σφραγισμένο

αγγείο

Το κανωπικό αγγείο (λεπτομέρεια)

Οι τέσσερις γιοι του Ώρου

προστατεύουν τον νεκρό

Φαραώ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ελληνική μυθολογία

Άδης και Περσεφόνη.

Ερυθρόμορφο αγγείο,

μέσα 4ου αι. π.Χ.

Ελληνική μυθολογία

Ερμής Ψυχοπομπός

Ελληνική μυθολογία

Ο Οδυσσέας και ο Τειρεσίας

στον Κάτω Κόσμο

Μυκήνεςτομή θολωτού τάφου

Θολωτός τάφοςστην Πύλο

ΜΥΚΗΝΕΣ

Ταφικός Περίβολος Α Η κατασκευή περιβόλων

γύρω από τάφους δεν ήταν

απλό δείγμα σεβασμού αλλά αποτελούσε

μαρτυρία ότι η θέση της ταφής

έμενε στη μνήμη για πολύ

μετά την κηδεία

ΜΥΚΗΝΕΣΟ Θησαυρός του Ατρέως

ΜΥΚΗΝΕΣΟ Θησαυρός του Ατρέως

ΤοΧρυσό προσωπείο

ΓνωστόΩς

«η μάσκα του Αγαμέμνονος»

(Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)

Χρυσό προσωπείο 16ου αιώνα π.Χ.

Τάφοι IV - V του ταφικού κύκλου Α

Ο νεκρός κρατά ζωντανό και αιώνιο το πρόσωπό του για να τον αναγνωρίσουν στην άλλη ζωή οι σύντροφοι του, νεκροί και ζωντανοί, όταν θα ξαναγυρίσει μετά

το μεγάλο ταξίδι.

Την πίστη των Μυκηναίων στη

μεταθανάτια ζωή μαρτυρούν και

οι ζυγοί της «ψυχοστασίας»

χρυσοί, με πεταλούδες

στις πλάστιγγες

Θαλαμωτοί τάφοι λαξευμένοι στο μαλακό φυσικό βράχο

Ρόδακες από μυκηναϊκό τάφο

Ο νεκρός συνοδευόταν από

τα κοσμήματά του, πολύτιμους λίθους,

όπλα (ξίφη), χρυσά και ασημένια

κύπελλα. Τα πολύτιμα

κτερίσματα χρησιμοποιήθηκαν από ό,τι φαίνεται ως ένδειξη της

κοινωνικής θέσης του νεκρού.

Προσωπίδες

ΑΘΗΝΑτύμβος Μαραθώνα

(για τους 192 νεκρούς της ομώνυμης μάχης - 490 π.Χ.)

Μαραθώνας

ΑΘΗΝΑνεκροταφείο Κεραμεικού

Επιτύμβιες στήλες

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣΟ ταφικός περίβολος

με αντίγραφο της στήλης της Ηγησώς (410π.Χ)Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό

ΜουσείοΡόλος της σήμανσης

των τάφων: Να δηλωθεί

1) ο τόπος ταφής του νεκρού

2) η κοινωνική τάξη στην οποία ανήκε3) η οικονομική κατάστασή του

4) το φύλο του 5) το πού, πώς και πότε

έχασε τη ζωή του Να διαιωνιστεί η

μνήμη του (υστεροφημία).

Να γίνει επίδειξη πλούτου και κύρους

το υλικό της κατασκευής, το μέγεθος,

η διακόσμηση και η αισθητική αρτιότητα

των σημάτων(στηλών, αγγείων,

αγαλμάτων)

συχνά φανέρωναν την ιδιότητα

ή την κοινωνική θέση του νεκρού

και το κύρος της οικογένειάς του.

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣΟ ταφικός περίβολος

με αντίγραφο της στήλης του Δεξίλεω (410π.Χ). Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο μουσείο του

Κεραμεικού

Δημόσιο Σήμα Η επισημότερη οδός της πόλης καθώς εκατέρωθεν

θάβονταν οι επιφανείς πολίτες.

Μπροστά από αυτό υπήρχε πλατεία όπου οι Αθηναίοι συγκεντρώνονταν για να τιμήσουν

τους νεκρούς των πολέμων.Ο Επιτάφιος του Περικλή για τους πρώτους νεκρούς

του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.)εκφωνήθηκε εδώ.

Κεραμεικός

Πενθούντες συγγενείς

εναποθέτουν προσφορές στο

επιτύμβιο μνημείο του νεκρού τους. Η παράσταση κοσμεί μια αττική

λευκή λήκυθο από το 430 π.Χ

Ερέτρια

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Δύο όψεις μιας αττικής λευκής ληκύθου, ζωγραφισμένες από τον λεγόμενο

«Ζωγράφο του Bonsaquet».

Ο νεαρός οπλίτης ατενίζει την επιτύμβια στήλη του, στην οποία μια συγγενής προσέρχεται για να εναποθέσει προσφορές μέσα σε κάνιστρο

Θουκυδίδη, Περικλέους Επιτάφιος, κεφ. 34

Τον ίδιο χειμώνα οι Αθηναίοι, ακολουθώντας την πατροπαράδοτη συνήθεια,

τέλεσαν δημόσια την ταφή εκείνων που πρώτοι σκοτώθηκαν σε αυτόν τον

πόλεμο. Η ταφή γίνεται με τον ακόλουθο τρόπο.

Φτιάχνουν μια σκηνή κι εκθέτουν τα οστά των νεκρών για δυο μέρες,

κι ο καθένας φέρνει στον δικό του κάτι, αν θέλει.

Κι όταν έρθει η ώρα της εκφοράς, αμάξια μεταφέρουν κυπαρισσένια φέρετρα,

ένα για κάθε φυλή. Ένα όμως φέρετρο άδειο, στρωμένο, το

μεταφέρουν στα χέρια. Είναι των αφανών,

εκείνων που τα σώματα δε βρέθηκαν να τα σηκώσουν.

Την εκφορά παρακολουθεί όποιος θέλει, πολίτης και ξένος.

Στον τάφο βρίσκονται και περιμένουν και γυναίκες

που στήνουν θρήνο. Λοιπόν, αποθέτουν τα φέρετρα στο δημόσιο

νεκροταφείο, αυτό που βρίσκεται στο πιο ωραίο προάστιο της

πόλης, και ανέκαθεν σ’ αυτό θάβουν τους νεκρούς των

μαχών, με εξαίρεση βέβαια τους Μαραθωνομάχους

γιατί εκείνων την ανδρεία έκριναν ασύγκριτη, Kι έτσι τους ενταφίασαν εκεί όπου έπεσαν.

Κι αφού τους σκεπάσουν με χώμα, άντρας που έχει οριστεί από την πόλη

και ο οποίος θεωρείται πολύ συνετός και επιβάλλεται με το κύρος του, απαγγέλλει πάνω στον τάφο τους το εγκώμιο που τους ταιριάζει,

κι ύστερα απ’ αυτό αποχωρούν.

ΡΩΜΗ –πρωτοχριστιανικά χρόνια

teguria

Ραβέννα (Ιταλία)

ο τάφος (Μαυσωλείο)

του βασιλιά των ΟστρογότθωνΘεοδώριχου

(526 μ.Χ.)

Ραβέννα (Ιταλία)

Ο τάφος(Μαυσωλείο)

τηςGalla Placidia

κόρης του αυτοκράτορα Θεοδοσίου (430 μ.Χ.)

ΥΠΟΓΕΙΟΙΤΑΦΟΙ

σε κατακόμβες - λαξευτοί στα τοιχώματα διαδρόμων σε διάφορα

επίπεδα

αρκοσόλιο

αρκοσόλια

ΚατακόμβηΑγίου Καλλίστου (Ρώμη)

Κατακόμβη στη Μήλο

Παραστάσεις από κατακόμβες στη Ρώμη με το μονόγραμμα του Ιησού Χριστού

Η άγκυρασύμβολο της ελπίδας

Ο Χριστός «Ο καλός Ποιμήν»

Ο Χριστός «η άμπελος»

Ι.Χ.Θ.Υ.ΣΙησούς Χριστός Υιός Θεού Σωτήρ

επιτύμβια στήλη με

παράστασητου Χριστού

ως Ορφέα

με λύρα               

     Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών

Το παγώνισύμβολο της αθανασίας

Το περιστέρισύμβολο της ψυχικής ειρήνης στον Παράδεισο

Μορφές του Σταυρού

Η ψυχή είναι το ανώτερο, πολυτιμότερο

και συγγενέστερο προς τον Θεό στοιχείο του ανθρώπου

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ

ΟΙ ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΟΙ ΚΟΡΑΚΙΑ

ΟΜΑΔΑ ΠΥΡΑΥΛΟΣ ΘΕΡΙΣΤΕΣ ΨΥΧΩΝ

ΟΝΕΙΡΟΠΑΓΙΔΑ Υπεύθυνοι καθηγητές:

Εύη Μαναβάκη Μιχάλης Βλαβογιλάκης

Power – point: ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

EYH MANABAKH

σύνθεση κειμένου παρουσίασης: ΟΜΑΔΑ ΟΙ ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΟΙ

ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΑΪΤΟΡΑΚΗ ΕΒΕΛΙΝΑ ΣΤΟΥΠΗ ΜΑΤΙΝΑ ΚΙΚΙΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ ΜΗΛΙΑΡΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΡΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΑΝΘΟΥΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΒΟΥΝΤΟΥΡΑΚΗ ΔΑΦΝΗ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΞΕΝΙΑ ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ ΦΙΝΤΙΑΣ ΜΕΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΜΕΡΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΙΚΙΔΗ ΑΝΝΑ ΚΟΥΝΔΟΥΡΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΤΑΚΗ ΡΑΦΑΗΛΙΑ

ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΑΡΤΕΜΙΣ ΜΑΡΜΑΤΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΚΑΝΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΧΟΝΔΡΟΖΟΥΜΑΚΗ ΜΑΡΙΑ

ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΑΪΤΟΡΑΚΗ ΕΒΕΛΙΝΑ ΣΤΟΥΠΗ ΜΑΤΙΝΑ ΚΙΚΙΔΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΜΑΝΟΥΣΑΚΑΚΗΣ ΙΩΣΗΦ ΜΗΛΙΑΡΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΡΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΑΝΘΟΥΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΒΟΥΝΤΟΥΡΑΚΗ ΔΑΦΝΗ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΞΕΝΙΑ ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ ΦΙΝΤΙΑΣ ΜΕΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΜΕΡΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΙΚΙΔΗ ΑΝΝΑ ΚΟΥΝΔΟΥΡΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΤΑΚΗ ΡΑΦΑΗΛΙΑ

ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΑΡΤΕΜΙΣ ΜΑΡΜΑΤΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΚΑΝΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΧΟΝΔΡΟΖΟΥΜΑΚΗ ΜΑΡΙΑ