Хүүрнэмж эхийн найруулга

Б.Отгон-Эрдэнэ

ӨМНӨХИЙГ СЭРГЭЭН САНАЦГААЯ !

ХҮҮРНЭМЖ ЭХ НЬ:Үйл явдлын дэс

дараатай.Цаг хугацаа, орон зайн

дараалалтай.Эхлэл, гол хэсэг,

төгсгөлтэй байна.Хүүрнэмж эх нь

өгүүлбэр, цогцолбороос бүтнэ.

Хүүрнэмж эхийн найруулгын онцлог нь:

Хэрэг явдлыг цагийн дэс дарааллаар эхнээс нь дуустал энгийн хүүрнэн өгүүлсэн байна.

Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгтэй байна.

Тухайн үйл явдал, хэрэг явдлын тухай харилцан уялдаатай, дэс дараатай, цогц мэдээлэл олж авдаг.

• Хүүрнэмж эхийн найруулга нь .“үйл явдал+үйл явдал+үйл явдал” гэсэн загвартай байна.

• Тууль, үлгэр, домог, тууж, роман, өгүүллэг, найраглал, шог яриа, намтар, өдрийн тэмдэглэл, замын тэмдэглэл зэрэг төрлүүдтэй байна.

Хүүрнэмж эхийн найруулгын онцлог

• Хэрэг явдлыг цагийн дарааллын дагуу одоо, ирээдүй, өнгөрсөн гурван цагт хүүрнэн бичнэ.

• Хэрэг явдал нь эхлэл, төгсгөл үргэлжлэлтэй.

• Үйл явдлын шалтгаантай холбоотой.

• Дүр дүрслэл ихтэй.• Баймж үнэлэмж

тодорхой илэрч байдаг.

• Хэн? Юу? Яаж байна? гэсэн асуултад хариулагдана. 

• Эхлэл, гол, төгсгөл хэсэгтэй.

Хүүрнэмж эхийн найруулгын шаардлага

Хүүрнэмжийн эхэнд тухайн үйл явдалд оролцох эзэн, үйл явдлын болох орон зэрэг хамгийн чухал мэдээллийг өгсөн байх.

Цаг хугацааны дарааллаар үйл явдлыг эрэмбэлсэн байх.

Сонирхолтой жишээ, баримт, бүрдэл хэсэг оруулсан байх

• Бичсэн зүйлээ ойлгомжтой болгох нэмэлт дүрслэл, баримт туссан байх.

•  Хэл найруулгын хувьд ойлгомжтой байх.

Дасгал ажил

Зургийн үйл явдлыг ажиглан Хэн? Юу? Яав? гэсэн асуултын дагуу хүүрнэмж эх зохион бичээрэй.

Уулс, хангай, хөдөө нутаг, үхэр сүрэг, гол, гэрүүд, аргалын утаа, ой мод, тэнгэр, үүлс

Зургийг ажиглан доор өгөгдсөн тулгуур үгсийн дагуу хүүрнэмж эх зохион бичээрэй. Хүүрнэмж эхийн найруулгын онцлогийг санаарай!

Бататгал

Үнэг ба усан үзэмӨлсөж явсан нэгэн үнэг усан

үзмийн сөрөн дээр нэг багц жимс бөнжигнөж байхыг хараад түүнд хүрэх гэж хичнээн оролдсон боловч чадсангүй.

Тэгээд буцаж холдохдоо усан үзэм рүү хандаж. “Өө та нар чинь шал түүхий юм шив дээ” гэж хэлсэн гэдэг. /Ёгт үлгэр/Сөр- жимсний тавиурБагц- нэг хэсэг, бүлэг зүйлийг хэмжих нэр

Эхийг уншаад даалгаврыг гүйцэтгээрэй.

Үнэг ямар байдалтай байсан бэ?

Юутай тааралдаад юу хийсэн бэ?

Үнэг яагаад “Өө та нар чинь шал түүхий юм байна” гэж хэлсэн бэ?

Дараах асуултын дагуу эхийн үйл явдлын дэс дарааг олж дуурайлган эх зохион бичээрэй.

Дараах жимсний төрлүүдийг ажиглан өөрийн дуртай жимсээ сонгон, нэмэлт баримтаар дэлгэрүүлэн бичээрэй.

-Юмаа хийж чадахгүй болохоороо уурладаг хүн.-Хорон санаатай хүний тухай.-Ховдог өлсгөлөн хүний тухай.-Атаархуу хүний тухай

Эхэд гарч буй үнэгээр хүний ямар занг илэрхийлснийг олж ярилцаад, үнэгний зан байдалтай холбоотой хүүрнэмж эх зохион бичээрэй.

Үйл явдлыг ургуулан бодож, эхийн төгсгөл хэсгийг цогцолбороор дэлгэрүүлэн бичээрэй.

...Тэгээд буцаж холдохдоо усан үзэм рүү хандаж. “Өө та нар чинь шал түүхий юм шив дээ” гэж хэлсэн гэдэг.

Хичээлийн дүгнэлт:ХҮҮРНЭМЖ ЭХ НЬ: Үйл явдлын дэс дараатай. Цаг хугацаа, орон зайн

дараалалтай. Эхлэл, гол хэсэг, төгсгөлтэй

байна. Хүүрнэмж эх нь өгүүлбэр,

цогцолбороос бүтнэ. Эх зохиохдоо зөв оновчтой үг

сонгоно. Өгүүлбэрийг ижил нөхцөлөөр

төгсгөхгүй байх. Нэг үгийг олон давтахгүй

байх.