19
Ο Στρατός στο Βυζάντιο

λαγογιαννη βασιλικη

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: λαγογιαννη βασιλικη

Ο Στρατός στο Βυζάντιο

Page 2: λαγογιαννη βασιλικη
Page 3: λαγογιαννη βασιλικη

Ο Βυζαντινός Στρατός, χαρακτηριζόταν από πειθαρχεία, δυναμισμό και οργάνωση, στοιχεία που ανέπτυξαν από τον Ρωμαϊκό Κόσμο. Το Βυζάντιο είχε πολλούς αξιόλογους στρατιωτικούς συγγραφείς και πολλοί απ’ τους ιστορικούς του ενδιαφέρθηκαν για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Χάρη σ’ αυτούς μπορούμε να παρακολουθήσουμε, με ορισμένα βέβαια κενά, την ιστορική εξέλιξη των βυζαντινών όπλων.

Αν και η σημασία τους για τη βυζαντινή τακτική ποικίλε κατά περιόδους, συχνά έπαιζαν αποφασιστικό ρόλο στις βυζαντινές νίκες. Συνήθως έφεραν αλυσιδωτό θώρακα, μεγάλες ασπίδες και κρατούσαν κοντάρια και ξίφη. Υπό ικανή ηγεσία, συνιστούσαν ένα από τα καλύτερα σώματα πεζικού στον κόσμο.

Page 4: λαγογιαννη βασιλικη

Ο όρος θέμα αναφέρεται στη νέα στρατιωτική και διοικητική μονάδα της Μεσοβυζαντινής περιόδου υπό την εξουσία ενός στρατηγού, η οποία αντικαθιστά την παλαιότερη οργάνωση των επαρχιών του κράτους. Τα θέματα ήταν τμήματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, θεσπισμένα από το κράτος, με δικό τους στρατό. Στους πολίτες παρεχόταν από το κράτος ένα στρατιοτόπι, ένα οικόπεδο, που ανήκε στο κράτος, για να καλλιεργούν, και να βγάζουν χρήματα.. Την ενδυμασία τους, τα όπλα

τους, και τα ζώα που χρησιμοποιούσαν για τη μάχη, τα αγόραζαν με δικά τους έξοδα, όπως αυτά της οικογένειας τους. Το χρέος τους ήταν να πολεμούν για να σώσουν τον τόπο τους σε περίπτωση επίθεσης, ώστε να σώσουν τον τόπο τους. Αυτό ωφελούσε ταυτοχρόνως, τους πολίτες, διότι τους παρεχόταν καλλιεργήσιμη γη, καθώς και το κράτος διότι τα εδάφη του παρέμειναν στην αυτοκρατορία.

Page 5: λαγογιαννη βασιλικη

Οι Βυζαντινοί δεν ήταν από φυσικό τους λαός στρατοκρατικός. Πίστευαν βέβαια, ότι η στρατιωτική ανδρεία ήταν κάτι το αξιοθαύμαστο, δεν ήταν όμως γι’ αυτούς όπως για την μετέπειτα ιπποτική Δύση, το μόνο επιθυμητό χάρισμα. Ο θριαμβευτής στρατηγός έμενε πάντα ένας δοξασμένος θεράπων του κράτους. Η ανάγκη ήταν που τους υποχρέωνε να οργανωθούν εγκαίρως από άποψη στρατιωτική και να δώσου στις στρατιωτικές υποθέσεις μια προσοχή επιστημονική. Αυτό τους ωφέλησε πάρα πολύ. Σε όλο το Μεσαίωνα, το Βυζάντιο ήταν η μόνη χώρα όπου μελετούσαν με προσοχή και ηρεμία την τακτική του πολέμου, την οργάνωση του στρατού και γενικά την στρατηγική τέχνη.

Η συγκέντρωση όλων των βάνδων, σε περίπτωση πολέμου, ήταν έργο του αρχιστράτηγου. Στρατεύματα τακτικά δεν υπήρχαν, εκτός απ’ τους βουκελλαρίους, τους φοιδεράτους και τους οπτιμάτους, που ήταν τα κατάλοιπα των ξένων μισθοφόρων και αποτελούσαν τώρα ένα είδος αυτοκρατορικής φρουράς.

Page 6: λαγογιαννη βασιλικη
Page 7: λαγογιαννη βασιλικη

Αξιωματικός πεζικού της εποχής του Ιουστινιανού (6ος αιώνας μ.Χ.)

Σκουτάτος (ασπιδοφόρος πεζός) των πρώτων γραμμών κρούσης (950-100 μ.Χ.)

Σκουτάτος βαριά θωρακισμένος (10ος-11ος αι.)

Page 8: λαγογιαννη βασιλικη

Θωρακοφόρος λεγεωνάριος της πρώτης γραμμής κρούσης (4ος-5ος αι. μ.Χ.)

Βαθμοφόρος της αυτοκρατορικής σωματοφυλακής των Εξκουβιτόρων (870 μ.Χ.)

Πεζός πολεμιστής του βυζαντινού στρατού (μέσα 10ου αιώνα μ.Χ.)

Page 9: λαγογιαννη βασιλικη

Βυζαντινός ταξίαρχος ή "Δρουγγάριος"  (1453)

Βυζαντινός σιφωνάτωρ (με χειροσίφωνα - φορητό εκτοξευτή υγρού πυρός)(1453)

Βυζαντινός πεζός των εναπομεινάντων τακτικών μονάδων (1453)

Page 10: λαγογιαννη βασιλικη

Τοξότες

Πεζοί

Τοξότης της εποχής του Ιουστινιανού

Page 11: λαγογιαννη βασιλικη
Page 12: λαγογιαννη βασιλικη

Οι κατάφρακτοι ήταν μονάδα βαρέως ιππικού του βυζαντινού στρατού. Οι κατάφρακτοι ιππείς εμφανίζονται ως στρατιωτική μονάδα και ως όρος στην ιστορία, στο βασίλειο των Πάρθων, τον 3ο αι. π.Χ.. Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται τόσο από το βασίλειο των Σελευκιδών, όσο και από τους Σασσανίδες της Περσίας, αλλά και από τους Ρωμαίους. Στην Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία (Βυζαντινή), παρότι δεν έπαψε ποτέ η χρήση διαφόρων μορφών βαρέως ιππικού, επανεμφανίζονται τον 10ο αιώνα. Το όνομα αυτό διατηρήθηκε από την κλασσική αρχαιότητα μέχρι και το τέλος του Μεσαίωνα.

Αρχικά ο όρος περιέγραφε ένα είδος θωράκισης που προστάτευε ολόκληρο το σώμα του ιππέα και του ίππου του. Αργότερα χαρακτήριζε τον ίδιο τον ιππέα.Οι κατάφρακτοι ήταν τρομεροί αλλά

και πειθαρχημένοι πολεμιστές. Άνθρωπος και άλογο ήταν βαριά θωρακισμένοι, και οι ιππείς έφεραν λόγχες, τόξα και δευτερεύοντα όπλα. Ήταν λιγότερο ευέλικτοι από άλλους ιππείς αλλά η αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο της μάχης ήταν καταστροφική.Οι βαρύτερα οπλισμένοι κατάφρακτοι λέγονταν Κλιβανοφόροι ή Κλιβανάριοι. Με τον καιρό το όνομα των Καταφράκτων επικράτησε να περιγράφει και τις δύο κατηγορίες ιππέων.

Page 13: λαγογιαννη βασιλικη

Κλιβανοφόρος ή Κατάφρακτος

Λογχοφόρος ιππέας (970-1071 μ.Χ.). Οι Βυζαντινοί Κλιβανάριοι αποτελούσαν αναβίωση των Ρωμαίων ομολόγων τους που είχαν εκλείψει μετά τον 6ο αι. Έφεραν "κλιβάνιον" από μεταλλικές πλάκες που κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, αρθρωτές θωρακίσεις στους βραχίονες και στις κνήμες και αλυσιδωτό θώρακα. Ένα εφαπλωματοποιημένο "επιλωρίκιο" φερόταν πάνω από το κλιβάνιο με απώτερο σκοπό να απομακρύνει το ενδεχόμενο υπερθέρμανσης των μεταλλικών πλακών από την ηλιακή ακτινοβολία. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ο συγκεκριμένος τύπος πανοπλίας ονομαζόταν «κλιβάνιον»,

λέξη που προέρχεται από τον αρχαιοελληνικό όρο «κλίβανος» (δηλαδή φούρνος). Χαρακτηριστικό γνώρισμα της στολής των ιππέων της μέσης περιόδου είναι και τα «τουφία» (επιχρωματισμένοι θύσανοι από αλογότριχες) που κρέμονται από τους ώμους και περιγράφονται για πρώτη φορά στα «Τακτικά» του Λέοντος του ΣΤ΄.

Page 14: λαγογιαννη βασιλικη

Οι βυζαντινοί βουκελάριοι αποτελούσαν ένα μεικτό τύπο ιππικού, ιδανικό για ανεξάρτητες κεραυνοβόλες επιχειρήσεις. Ο οπλισμός τους επέτρεπε να πολεμούν και ως ιππικό κρούσης και ως ταχυκίνητο ελαφρύ ιππικό, ανάλογα με την περίσταση. Ήταν επίλεκτοι ιππείς που αποτελούσαν τη σωματοφυλακή στρατηγών. Ο Βελισάριος πρώτος συγκρότησε τμήμα βουκελάριων από γηγενείς υπηκόους της Αυτοκρατορίας. Το τμήμα αυτό με επικεφαλής το Βελισάριο, αρχικής δύναμης 200 ανδρών, πολέμησε κατά των βαρβάρων που παραβίαζαν

Βουκελάριοι

το σύνορο του Δούναβη και τους συνέτριψε. Αργότερα σχηματίσθηκαν 5 βάνδα (τάγματα), συνολικής δύναμης 1.500 ανδρών, τα οποία πολέμησαν κατά των Περσών και των Βανδάλων και διακρίθηκαν ιδιαίτερα.Το μυστικό της επιτυχίας τους ήταν πάνω από όλα το ισχυρό πνεύμα μονάδας που είχαν αναπτύξει και η σκληρή τους εκπαίδευση. Ήταν ικανοί να πλήξουν με τρία τουλάχιστον βέλη, σε μία διέλευση, κινούμενο στόχο, καλπάζοντας με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και κατόπιν να τον λογχίσουν.

Στρατηγός Βελισάριος

Page 15: λαγογιαννη βασιλικη

Κατάφρακτος

Ευγενής Κλιβανάριος Ιππέας (Κατάφρακτος)της εποχής των Παλαιολόγων συνοδεία Σκουτάτου Αξιωματικού

Πεζός

Page 16: λαγογιαννη βασιλικη

Βυζαντινός αλυσιδωτός θώρακας

Βυζαντινή πανοπλία

Πανοπλία κατάφρακτου

Page 17: λαγογιαννη βασιλικη
Page 18: λαγογιαννη βασιλικη
Page 19: λαγογιαννη βασιλικη

Βιβλιογραφία:

http://eclass31.weebly.com/medievalswordmanship.wordpress.com

Βασιλική Λαγογιάννη Β3