8 сыныпБиология

Ас қорыту жүйесі.( қайталау )

АбайАбай “ “ ...адам баласы адам баласынан ақыл,...адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады.озады. Онан басқа нәрселермен оздым ғойОнан басқа нәрселермен оздым ғой демектің бәрі де – ақымақшылық.”демектің бәрі де – ақымақшылық.”

( ( Он сегізінші сөзОн сегізінші сөз ) )

Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты:

Өтілген тақырыптар бойынша оқушылырдың Өтілген тақырыптар бойынша оқушылырдың білімін қорытындылау, материалды меңгіру білімін қорытындылау, материалды меңгіру дәрежесін тексеру, пәнге қызығуын, логикалықдәрежесін тексеру, пәнге қызығуын, логикалықойлау қабілеттерін дамыту, сынып лидерін табу.ойлау қабілеттерін дамыту, сынып лидерін табу.

Мағжан ЖұмабаевМағжан Жұмабаев

“ “ Арыстанбай айбатты,Арыстанбай айбатты, Жолбарыстай қайратты –Жолбарыстай қайратты – Қырандай күшті қанатты,Қырандай күшті қанатты, Мен жастарға сенемін!Мен жастарға сенемін! Көздерінде от ойнар,Көздерінде от ойнар, Сөздерінде жалын бар,Сөздерінде жалын бар, Жаннан қымбат оларға арЖаннан қымбат оларға ар Мен жастарға сенемін! “ Мен жастарға сенемін! “

I ТУР “ Бәйге”

“ “ Менен сұрақ – сіздерден жылдам Менен сұрақ – сіздерден жылдам жауап ”жауап ”

Адамның ішкі құрылысындағы ең Адамның ішкі құрылысындағы ең кішкентай бөлшектер? кішкентай бөлшектер?

Ұлпа дегеніміз не? Ұлпа дегеніміз не?

Мүше дегеніміз не?Мүше дегеніміз не?

Қоректік заттардың құрамына Қоректік заттардың құрамына қандай заттар кіреді?қандай заттар кіреді?

Бір тәулікте адамға қанша грамм Бір тәулікте адамға қанша грамм тұз қажет?тұз қажет?

Биология ғылымының негізгі Биология ғылымының негізгі салалары?салалары?

Адамның сілекейі үнемі бөлінеді, Адамның сілекейі үнемі бөлінеді, оның мөлшері 1 тәулігіне ......оның мөлшері 1 тәулігіне ......

литр дейін жетеді?литр дейін жетеді?

Сілекей безінің қызметін Сілекей безінің қызметін зерттеген?зерттеген?

Бауырдан бөлінетін өт?Бауырдан бөлінетін өт?

Неше жаста ақыл тіс шығады?Неше жаста ақыл тіс шығады?

“ “ Ас – адамның ....... “ .Ас – адамның ....... “ .

Ауыз қуысында неше жұп сілекей Ауыз қуысында неше жұп сілекей бездері бар? бездері бар?

II ТУР “ ПОЛИГЛОТ ”

ҚАРЫН ҰЛТАБАРҚАРЫН ҰЛТАБАР ӨҢЕШ БАУЫРӨҢЕШ БАУЫР АУЫЗ ҚУЫСЫ ҰЙҚЫ БЕЗАУЫЗ ҚУЫСЫ ҰЙҚЫ БЕЗ ТОҚ ІШЕК СОҚЫР ІШЕКТОҚ ІШЕК СОҚЫР ІШЕК ЖҰТҚЫНШАҚ ӨТ ҚАБЫЖҰТҚЫНШАҚ ӨТ ҚАБЫ АШ ІШЕК ТІК ІШЕКАШ ІШЕК ТІК ІШЕК

III ТУР “ ДӘРУМЕНДЕР ӘЛЕМІ ”

20 20 20

30 30 30

40 40 40

20/1 – Май қышқылдарын, бүйрек безінің гармондарын, ацетилхолинді түзу үшін керек. Жетіспегенде адам әлсізденіп, тез шаршайды, басы айналып, терісі жарылады. Ауыздың шырышты қабықшасы бұзылып, жүйке ауруына

ұшырайды. ( В5) .20/2 – Организмде тотығу-тотықсыздану реакциясының өтуіне қатысады. Бұл реакция жүрмесе, астың сіңімділігі төмендейді.

Қан тамырларының жұмысын нашарлатып, құрқұлақ ауруына ұшыратады, тіс түбі қанайды. (С ) .

20/3 - Тері қабатың түзеді, жетіспегенде – ақтандық пайда болып, биотин авитаминозы пайда болады. 30/1 - Қанның дұрыс ұюына әсер етеді. ( К ). 30/2 - Көзге және көбеюге әсер етеді. 30/3 - Жасушаның тыныс алуына, зат алмасуға, ас қорыту мүшелерінің жұмысына, бауырдың қызметіне әсерін тигізеді. ( Р ).40/1 - Кальций мен фосфор тұздарының алмасуын реттейді. Жетіспегенде – қаңқа бұлшық етінің бұзылуына, жыныс безінің әлсізденуіне себепші болады.( D ).40/2 - Тамақта дәрумендер сақталу үшін қандай ережелерді орындау керек ?40/3 - Йод қандай өсімдікте өте көп ? ( теңіз өсімдіктерде ).

IV ТУР “ ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ ”

1.Органикалық заттарға жатады? А) майлар: Ә) минералды заттар; Б) су.

2. Ас қорыту деп айтады?А) қоректік заттардың күрделі түрінен жай, суда еритін, қанның

құрамына жеңіл өте алатын күйіне айналуын айтады; +Ә) заттардың алмасуын;Б) оттегінің бөлуінің, көмірқышқыл газдың ыдырауның.

3. Ауру тістер:А) микробтардың жиналатын орны; Ә) асты толық қорытады Б) заттарды бірнеше бөліктерге бөледі.

4. Сілекей бездерінің жұмысын зерттеп, анықтады?А) И.П: Павлов; Ә) Д.И. Менделеев;Б) Қ. Сатпаев.

5. Аш ішектің ұзындығы ?А) 12 еліге тең; Ә) 9 еліге тең;Б) 10 еліге тең.

V ТУР “ ЕГЕР МЕН БОЛСАМ ...”

Стомотолог маманы – тістерді күту Стомотолог маманы – тістерді күту ережелері.ережелері.

VI ТУР “ ОРАТОР ”

№№1” Күн тәртібіндегі тамақтану мерзімі ”.1” Күн тәртібіндегі тамақтану мерзімі ”.№№2 “ Ішекқұрттардан пайда болатын 2 “ Ішекқұрттардан пайда болатын аурулардың алдың алу “.аурулардың алдың алу “.№№3 “ Алкоголь және никотиннің ас қорытуға 3 “ Алкоголь және никотиннің ас қорытуға әсері ”.әсері ”.№№4 “ Пластикалық және энергиялық 4 “ Пластикалық және энергиялық алмасу “. алмасу “.