ผลของโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรมทมตอการเพมการยอมรบตนเองของเดกทถกทารณกรรม : กรณศกษา สถานสงเคราะหเดกหญงจงหวดอดรธาน

โดย

นางสาวอจฉรา วรรธนานนต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา ภาควชาจตวทยา

คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2553

The Effects of Group Rational Emotive Behavior Therapy in Increasing Self-Acceptance of Abused Children

: A Case Study at Udonthani Home for Girls

By

Miss. Achara Wattananan

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Arts in Counseling Psychology

Department of Psychology Faculty of Liberal Arts Thammasat University

2010

ก

บทคดยอ

การศกษาวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงผลของการปรกษาแบบกลมตาม

แนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม (Rational Emotive Behavior Therapy หรอค า

ยอ REBT) ทมตอการเพมการยอมรบตนเองของเดกทถกทารณกรรม รวมทงผลของการ

เปลยนแปลงอารมณและพฤตกรรมของเดกทถกทารณกรรมใหมความเหมาะสมมากขน ซงเปน

การวจย กงทดลองแบบมกลมทดลองและกลมควบคม ทดสอบกอนและหลงการทดลอง

กลมตวอยางเปนเดกถกทารณกรรมทอยในความดแลของสถานสงเคราะหเดกหญง

จงหวดอดรธาน อายระหวาง 12 – 15 ป ทมความสมครใจและสามารถเขารวมโปรแกรมไดจน

สนสดโครงการ ผานการท าแบบวดการยอมรบตนเองอยางไมมเงอนไข ไดคะแนนอยระดบ

คอนขางต า ปานกลาง และคอนขางสง และใชแบบบนทกพฤตกรรมทเหมาะสม ไดคะแนนอย

ระดบต า ปานกลาง และสง โดยคดเฉพาะผ ทมความสมครใจเขารวมโปรแกรมจ านวน 17 คน

แบงเปนกลมทดลอง 8 คน และกลมควบคม 9 คน โดยกลมทดลองเขารวมโปรแกรมการปรกษา

แบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม มการด าเนนกลมรวม 8 ครง ครงละ

1.5 – 2 ชวโมง รวม 14 ชวโมง ตลอดระยะเวลา 4 สปดาห โดยผวจยเปนผน ากลม สวนกลม

ควบคมไมไดเขารวมโปรแกรม เครองมอทใชในการวจย ไดแก

1. โปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และ

พฤตกรรม ทผวจยสรางและพฒนาขน

2. แบบวดการยอมรบตนเองอยางไมมเงอนไข (Unconditional Self – Acceptance

Questionnaire: USAQ) ของเชมเบอลน (Chamberlian) ซงผวจยปรบปรงจากการแปลและเรยบ

เรยงของชนานาถ วไลรตน

3. แบบบนทกพฤตกรรมทเหมาะสมทผวจยสรางขนเพอใชในการประเมนพฤตกรรม

ของกลมตวอยาง โดยใหเจาหนาทเปนผประเมนพฤตกรรมของเดก

การเกบขอมลเปรยบเทยบกลมทดลองและกลมควบคมใน 3 ระยะ คอ กอนการ

ทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผลตอเนอง 4 สปดาห จากนนน าขอมลมาวเคราะหดวยสถต

ข

เชงพรรณนา ใชการทดสอบแบบ Nonparametric ไดแก Wilcoxon Signed-Rank Test และ

Mann-Whitney-Test เพอทดสอบสมมตฐานทตงไว ซงผลการศกษาสรปวา

เดกถกทารณกรรมทเขารวมโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวคดพจารณา

เหตผล อารมณ และพฤตกรรม มคะแนนการยอมรบตนเองสงขนภายหลงการทดลองอยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .05 และไมมความแตกตางระหวางภายหลงการทดลองและระยะ

ตดตามผล 4 สปดาห เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมพบวากลมทดลองม

คะแนนการยอมรบตนเองสงกวาอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงในระยะหลงการทดลอง

และระยะตดตามผล สวนกลมควบคมมคะแนนทงในระยะกอนการทดลอง หลงการทดลอง และ

ตดตามผลไมแตกตางกน

จากผลการศกษาสรปไดวา โปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวคดพจารณา

เหตผล อารมณ และพฤตกรรมทมงเนนการปรบเปลยนความเชอทไรเหตผล ประกอบกบหลก

กระบวนการเปลยนแปลง โดยใชเทคนคผสมผสานทงดานความคด อารมณ และพฤต กรรม

สามารถเพมการยอมรบตนเองของเดกทถกทารณกรรมได และปรบเปลยนอารมณและพฤตกรรม

ของเดกทถกทารณกรรมใหมความเหมาะสมมากขนได ดงนนจงควรมการน าโปรแกรมนไป

ประยกตใชเพอสงเสรมการยอมรบตนเองในกลมบคคลตาง ๆ ในสงคมทควรไดรบการชวยเหลอ

หรอพฒนาดานสขภาพจตตอไป

ค

Abstract

This study of the effect of Group Rational Emotive Behavior Therapy (REBT)

on increasing self-acceptance of abused children participating in Group REBT would

make changes in their personality and increase their self-acceptance level. The study

was a quasi-experimental research with pretest-posttest control group design.

The sample was abused children between the age of 12-15 years who were

at Udonthani Home for Girls. Seventeen subjects were divided into two groups, eight in

the treatment group and nine in the control group. Participants of each group

volunteered and had moderate to low levels on the Self-Acceptance Scale. The

treatment group participated in a four-week Group REBT program consisting of eight

sessions 90-120 minutes each with the researcher performing as the group leader.

Instruments used in this study were:

1. The Group REBT program as constructed by the researcher.

2. Unconditional Self-Acceptance Questionnaire (USAQ) of Chamberlian

as adapted by the researcher.

3. Behavior record of children was constructed by the researcher and

recorded by officer of Udonthani Home for Girls.

The statistical Wilcoxon Sign-Rank Test and Mann-Whitney-Test were

conducted to determine significant differences in mean scores between two groups at

pretest and posttest and at four-week follow-up.

ง

The result revealed that, comparing the two groups at posttest, the

treatment group that participated in Group REBT had statistically significant higher

mean scores than the control group at 0.05 level. Also the analysis of the treatment

group at pre-test and posttest revealed statistically significant increases in mean scores

at .05 level. The analysis of the treatment group at posttest and four-week follow-up were

not found to be significantly different. The control group did not have a statistically

significant increase in mean score between the pretest, posttest and four-week follow-

up.

In conclusion, the study indicated that the Group REBT program focused on

disputing irrational beliefs along with the process of therapeutic change applying the

cognitive-emotive-behavior techniques achieved satisfactory results in changing

personality and increasing self-acceptance levels. Thus, the program can be used or

adapted to promote self-acceptance for those who need psychological help.

จ

กตตกรรมประกาศ การศกษาวจยครงนส าเรจลลวงไดดวยความชวยเหลอ ความรวมมอ ความกรณาและการสนบสนนจากบคคลหลายทานดวยกน โดยผวจยใครขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารยสรนทร รณเกยรต ทกรณาใหทงความร ค าแนะน า ค าปรกษา รวมออกแบบตรวจสอบเครองมอและแกไขขอบกพรองตาง ๆ รวมถงการใหขอคดในการด าเนนชวต ขอกราบขอบพระคณศาสตราจารย ดร.ศรเรอน แกวกงวาล ทกรณาใหความร ค าแนะน า ขอคด และความเมตตาทเปนก าลงใจใหผวจย ขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารยอารย สอาดอาวธ ทมความเมตตากรณาใหความร ค าแนะน า ขอเสนอแนะในการแกไขขอบกพรองตาง ๆ รวมทงใหก าลงใจในการท าวจยครงน ขอขอบพระคณอาจารยภมรตน ฤทธเกด ทไดกรณาตรวจตรวจสอบคณภาพของแบบวด ตลอดจนค าแนะน าตาง ๆ

ขอขอบพระคณผปกครองสถานสงเคราะหเดกหญงจงหวดอดรธาน ทยนยอมใหผวจยเขาไปท าการศกษาวจยในครงน ขอขอบพระคณเจาหนาทสถานสงเคราะหทใหความรวมมอในการตอบแบบบนทกพฤตกรรมและอ านวยความสะดวกใหกบผวจย และขอขอบคณนอง ๆ ทสถานสงเคราะหทกคนทใหความรวมมอในการเขารวมงานวจย โดยเฉพาะนอง ๆ กลมทดลองทง 8 คนทเสยสละเวลาและใหความรวมมอเขารวมโปรแกรมตลอดระยะเวลา 4 สปดาห นอกจากน ขอขอบพระคณเจาหนาทสถานสงเคราะหเดกหญงจงหวดสระบรทกรณาใหผวจยไดทดสอบใชแบบวด และขอบคณนอง ๆ ทใหความรวมมอตอบแบบวด

ขอขอบพระคณเจาหนาทโครงการปรญญาโททกทานทใหความชวยเหลอและอ านวยความสะดวกตลอดระยะเวลาทผวจยศกษาและท าวจย ขอขอบคณพ นอง และเพอนสาขาจตวทยาการปรกษาทกคนทใหความชวยเหลอและใหก าลงใจแกผวจยมาโดยตลอด

ทายทสดนผวจยขอขอบพระคณทกคนในครอบครววรรธนานนตและพระอาทตยทใหความรก ความหวงใย และการสนบสนนในทก ๆ ดานตลอดมา

อจฉรา วรรธนานนต มหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2553

ฉ

สารบญ

หนา

บทคดยอ ................................................................................................................... (ก)

กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................... (จ)

สารบญ ..................................................................................................................... (ฉ)

สารบญตาราง ............................................................................................................ (ฌ)

สารบญภาพประกอบ ................................................................................................. (ฎ)

บทท

1. บทน า ........................................................................................................... 1

ความส าคญของปญหา ............................................................................. 1

วตถประสงคการวจย................................................................................. 4

สมมตฐานการวจย .................................................................................... 5

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................................ 5

ขอบเขตการวจย ....................................................................................... 6

นยามศพทเฉพาะ..................................................................................... 6

กรอบแนวความคดในการวจย................................................................... 8

ช

หนา

2. แนวคดและงานวจยทเกยวของ ....................................................................... 9

แนวคดเกยวกบเดกทถกทารณกรรม .......................................................... 10

แนวคดเกยวกบทฤษฎพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม .................... 15

งานวจยทเกยวของ ................................................................................... 40

3. การด าเนนการวจย ........................................................................................ 44

ตวแปรทใชในการวจย ............................................................................... 44

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย .................................................. 45

เครองมอทใชในการวจย ............................................................................ 46

วธการด าเนนการวจย ................................................................................ 51

การวเคราะหขอมล ................................................................................... 54

4. ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................... 56

ลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง .......................................................... 57

การยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคม ..................................... 58

พฤตกรรมทเหมาะสมของกลมทดลองและกลมควบคม............................... 60

การทดสอบสมมตฐาน .............................................................................. 62

5. สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ ................................................. 70

อภปรายผล .............................................................................................. 72

ซ

ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง .................................................................. 72

ผลจากการเขารวมโปรแกรม ...................................................................... 73

โปรแกรมทน าไปสกระบวนการเปลยนแปลง ............................................... 75

ปญหาและอปสรรคของเดกทไมสามารถเขารวมโปรแกรม ........................... 78

ขอจ ากดของการวจย................................................................................ 78

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป.......................................................... 79

ขอเสนอแนะทวไป.................................................................................... 79

รายการอางอง ............................................................................................................ 81

ภาคผนวก

ก. ใบยนยอมเขารวมการวจย .............................................................................. 86

ข. โปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรม 87

ค. แบบวดการยอมรบตนเองอยางไมมเงอนไข.................................................... 105

ง. แบบบนทกพฤตกรรมทเหมาะสม................................................................... 107

ประวตการศกษา ........................................................................................................ 110

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

3.1 เกณฑการแบงระดบคะแนนเฉลยพฤตกรรมทเหมาะสม .............................. 48

3.2 เกณฑการแบงระดบคะแนนการยอมรบตนเอง ............................................ 50

3.3 แสดงคาสถตทใชในการวเคราะหขอมล ...................................................... 54

4.1 ลกษณะสวนบคคลของเดกทถกทารณกรรมจ าแนกเปนกลมทดลอง

และกลมควบคม ....................................................................................... 57

4.2 คาเฉลยคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคมในระยะ

กอนการทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผล ......................................... 58

4.3 คาเฉลยคะแนนพฤตกรรมทเหมาะสมของกลมทดลองและกลมควบคม

ในระยะกอนการทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผล ............................. 60

4.4 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคม

ในระยะกอนการทดลอง ............................................................................ 62

4.5 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองในระยะ

กอนการทดลองและหลงการทดลอง ........................................................... 63

4.6 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองในระยะ

หลงการทดลองและระยะตดตามผล .......................................................... 64

4.7 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคม

ในระยะหลงการทดลอง ............................................................................. 65

4.8 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมควบคมในระยะ

กอนการทดลองและหลงการทดลอง ........................................................... 66

4.9 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมควบคมในระยะ

หลงการทดลองและระยะตดตามผล .......................................................... 67

ญ

หนา

4.10 ผลการทดสอบคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคม

ในระยะตดตามผล .................................................................................... 68

4.11 สรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย ....................................................... 69

ฎ

สารบญภาพประกอบ

ภาพท หนา

2.1 ความสมพนธระหวาง A-B-C ..................................................................... 28

2.2 ปฏสมพนธขององคประกอบ A-B-C-D-E-F ................................................ 29

3.1 แผนการด าเนนการทดลองโปรแกรมการปรกษาแบบกลมตามแนวพจารณา

เหตผล อารมณ และพฤตกรรม .................................................................. 53

4.1 คาเฉลยคะแนนการยอมรบตนเองของกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะ

กอนการทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผล ......................................... 59

4.2 คาเฉลยคะแนนพฤตกรรมทเหมาะสมของกลมทดลองและกลมควบคมในระยะ

กอนการทดลอง หลงการทดลอง และตดตามผล ......................................... 61