กฎแหงกรรม

ความหมายของกรรม

ค ำวำ “กรรม (Actions)” แปลตำมศพทวำ “กำรกระท ำ”

แตในทำงธรรม หมำยถงกำรกระท ำทประกอบดวยเจตนำหรอจงใจ

กรรมเกดขนโดยมเจตจ ำนงหรอพลงน ำทเปนตวกระท ำ

การกระท าม ๓ ระดบ คอ

1. กำรกระท ำด เรยกวำ”บญกรรมบำง กศลกรรมบำง”

2. กำรกระท ำชว เรยกวำ “บำปกรรมบำง อกศลกรรมบำง”

3. กำรกระท ำไมดไมชว เรยกวำ”อพยำกตกรรม” ไดแกกรยำอำกำร และกจวตรท

คนท ำประจ ำ-วน เชน ยน เดน นง นอน แปรงฟน อำบน ำ รบประทำน

อำหำร เปนตน

การกระท าจะเปนกรรมหรอไมเปนกรรมนน ทางพระพทธศาสนามหลกเกณฑชดเจน

ตามพทธภาษตวา

เพรำะฉะนน กำรกระท ำใดๆ ทไมมเจตนำไมจดเปนกรรม

เชนคนเปนลมบำหม ชกดน ชกงอ เปนตน กำรกระท ำไมไดเกดจำกเจตนำ

แตเปนเพรำะฤทธของโรค จงไมจดเปนกรรม คนทละเมอพดอะไร ตำงๆ ออกมำ

คนทนอนหลบฝนถงเรองตำงๆ ลวนขำดเจตนำ จงไมจดเปนกรรม

“เจตนาห ภกขเว กมม วทาม”

ภกษทงหลาย เรากลาววาเจตนาเปนกรรม

ความหมายของกฎแหงกรรม

กรรมทกระท ำดวยเจตนำ เมอกระท ำแลวยอมใหผล กรรมดใหผลด

กรรมชวใหผลชว กฎแหงกรรมจงหมำยถง กฎแหงเหตและผล

เหตอยำงใดใหผลอยำงนน และผลทปรำกฎใหเหนอยในปจจบนยอมมำจำกเหตในอดต

“กำรไมท ำควำมชว กำรท ำแตควำมดและกำรท ำใจใหบรสทธ”ทงสำมประกำรน เปนบทสรปค ำสอนทงหมดของพระพทธเจำและถอเปนแกนค ำ

สอนเกยวกบหลกและ กฎแหงกรรม

ในทำงหลกจรยศำสตรของพระพทธสำสนำจงไดชอวำเปน

“กรรมวาท กรยวาท”

หมำยถงศำสนำทสอนวำกรรมหรอกำรกระท ำของมนษยเองเปนเรองใหญเปน เรอง

ส ำคญยงและเปนสงทกอใหเกดผลตำมมำได ตำมหลกควำมสมพนธระหวำงเหตกบผล

ในควำมหมำยทวไปค ำวำ “กรรม” คอ กำรกระท ำ ควำมเคลอนไหว กรยำและ

”ปฏกรยา” แตในควำมหมำยทลกซงกคอ กำรกระท ำทถอเปนกรรมและมผลทำง

ศลธรรมจะตองเปนกำรกระท ำทประกอบขน ดวยควำมจงใจและตงใจ เรยกวำ

“เจตนา”

เจตนา เปนกำรชบอกกำรกระท ำ แตกำกระท ำหำไดเปนตวบงบอกเจตนำเสมอไปไม

กำรกระท ำโดยไมมจดประสงคหรอปรำศจำกเจตนำชบอกและก ำกบใหกระท ำไดชอวำ

“กรยำ” เปนอำกำรสกแตวำกระท ำ ไมนบวำเปนกรรมทกอใหเกดผลหรอวบำกทำงศลธรรม เชน

ควำมถกควำมผด เปนตน แตกำรกระท ำโดยประมำทเลนเลอรเทำไมถงกำรณจดวำเปน “กรรม” เพรำะเกยวของ

กบเรองจรยธรรม คอกำรขำดสตกบควำมไมประมำท อนงกำรกระท ำทไมมเตนำของสำมญชนกลบเปนกำรกระท ำ

ของพระอรหนตและเปน ไปโดยควำมจงใจ เพรำะพระอรหนตไมมกเลสอนเปนเหตใหประกอบกรรมชวและควำมผด

โดยสน เชงแลว ดงนน กฎแหงกรรมจงหมายถงกฎแหงความสมพนธระหวางเหตกบผล

กฎแหงกรรม

ม ๒ ระดบ(ลกษณะ)

1. กฎแหงกรรมในลกษณะเปนกฎธรรมชำต

เปนกฎแหงควำมสมพนธระหวำงเหตกบผลในระดบทเปนกฎธรรมชำต

พระพทธศำสนำถอวำ

“เพราะอาศยสงนเปนเหต จงท าใหสงนนเกดขนเปนผลตามมา”

ทกสงทกอยำงเปนผลของกนและกนสมพนธกนอย กฎแหงกรรมในระดบน

เปนทรรศนะทชวยใหเขำใจควำมจรงเกยวกบชวต สงคม

และโลกตำมสภำพทเปนจรง เปนขออธบำยทยอมรบไดทำงจรยศำสตร

2. กฎแหงกรรมในลกษณะเปนกฎทำงจรยธรรม

เปนกฎทไมครอบคลมถงทกสงทกอยำงในกฎธรรมชำต แตเกยวของกบสงมชวต

จตใจทมเจตจ ำนงหรอทเรยกวำ “เจตนา” มศกยภำพทจะไดรบกำรพฒนำให

เกดกำรเรยนรฝกอบรม สำมำรถใชสตปญญำหรอควำมรสกในกำรเลอกและชน ำ

พฤตกรรมตำงๆ ได สำมำรถรเหตรผล รจรงรเทจ แยกผดแยกถกได เปนตน

ซงเปนเรองเกยวกบเรองคณคำทำงศลธรรมและคณคำดำนอนๆ ของมนษย

ดงนน กฎแหงกรรมในระดบนจงมงเนนในเรองของมนษยและสงคม

มนษย รวมทงสตวชนสงอนๆ ทมพฤตกรรมไมก ำหนดโดย

สญชำตญำณลวนๆ แตถกชน ำและก ำหนดโดย เจตนำ ควำมจงใจ

และตงใจกระท ำทถอวำเปนท ำด ท ำชว ตำมทมนษยเขำใจกนและ

ยอมรบกน ค ำสอนของพระพทธศำสนำทวำ

”ท าดไดด ท าชวไดชว”

จงจดเขำในกฎแหงกรรมลกษณะน

ผลของกรรม

ผลของกรรมม ๓ แบบ คอ

1. ผลโดยตรง ศพททใชเรยกกใชค ำวำ “ผล” นนเอง หรอไมเรยกค ำใดเลย

หมำยถง กำรกระท ำสงใดแลวไดสงทกระท ำนงเอง เชน เมอปลกตนมะพรำวยอมไดตน

มะพรำว เมอรบประทำนอำหำรยอมไดอำหำร เมอฆำสตวยอมไดควำมตำยของสตว เปนตน

2. ผลพลอยได ผลพลอยไดในทำงดเรยกวำ “อำนสงส” ผลพลอยไดในทำงชว เรยกวำ”

อำทนะวะ หรออำทนพ” เมอท ำดอำจมผลพลอยไดในทำงดหรอไมมเลยกได เชน ท ำบญตก

บำตรบอยๆ แลว มสขภำพอนำมยด จตใจเอบอม ปลกตนมะมวงจนเจรญเตบโต ออก

ผลใหไดรบประทำนหรอขำยได รบประทำนอำหำรไดรบควำมอม เปนตน

3. ผลสบเนอง ศพททใชเรยกผลสบเนองคอ “วบำก” แปลวำ ผลของกรรมทจะไดรบใน

ล ำดบตอไป กรรมบำงอยำงไดรบผลทนท กรรมบำงอยำงไดรบผลชำออกไป และกรรม

บำงอยำงตองใชเวลำนำนมำกจงจะใหผล แตอยำงไรๆ กตองใหผลแนๆ ไมวนใดกวนหนง

ประเภทของกรรม

1. จ าแนกตามคณภาพ (มลเหตแหงการกระท า)

1.1 อกศลกรรม (กรรมชว)

(Bad actions:unwholesomeaction, an evil action)

1.2 กศลกรรม (กรรมด)

(Good actions:wholesome action ,meritorious action)

1.3 อพยากตกรรม

(Indeterminate :neutral action , unexplained action)

2. จ าแนกตามทวาร (ทางทท ากรรม)

2.1 กายกรรม

(Bodily action

2.2 วจกรรม

(Verbal action)

2.3 มโนกรรม

(Mental action)

๓. จ าแนกตามหลกเกณฑเกยวกบการใหผล

ก. วาโดยปากกาล(Classification according to

the time of ripening or taking

effect)

1. ทฏฐธรรมเวทนยกรรม

2. อปปชชเวทนยก

3. อปราปรยเวทนยกรรม

4. อโหสกรรม

ข. วาโดยกจ(Classification according to function)

1. ชนกกรรม

2. อปตถมภกกรรม

3. อปปฬกกรรม

4. อปฆาตกกรรม

ค. วาโดยปากทานปรยาย(Classification according to the

order of ripening)

๑.ครกกรรม

๒. พหลกรรม/อาจณณกรรม

๓. อาสนนกรร

๔. กตตตากรรม/กตตตาวาปน

ค าถามทบทวน

กรรม แปลตำมศพทวำอะไร

= กำรกระท ำ

= กำรกระท ำทประกอบดวยเจตนำหรอจงใจ

กรรม (Actions) แปลในทำงธรรมวำอะไร

= อพยำกตกรรม

กำรกระท ำไมดไมชว เรยกวำอะไร

= ไมจดเปนกรรม

กำรกระท ำไมไดเกดจำกเจตนำ

แตเปนเพรำะฤทธของโรค

คนเปนลมบำหม ชกดน ชกงอ เปนกรรมหรอไม

= ภกษทงหลำย เรำกลำววำเจตนำเปนกรรม

“เจตนำห ภกขเว กมม วทำม” แปลไดวำอยำงไร

= 1. กฎแหงกรรมในลกษณะเปนกฎธรรมชำต

2. กฎแหงกรรมในลกษณะเปนกฎทำงจรยธรรม

กฎแหงกรรม ม ๒ ระดบ(ลกษณะ) อะไรบำง

= ศพททใชเรยกผลพลอยไดคอ อำนสงส

ศพททใชเรยกผลพลอยไดคออะไร

= ศพททใชเรยกผลสบเนองคอ วบำก

ศพททใชเรยกผลสบเนองคอ อะไร

= 3 ประเภท

ประเภทของกรรม มกประเภท

= จ ำแนกตำมหลกเกณฑเกยวกบกำรใหผล

ทฏฐธรรมเวทนยกรรม อยในการจ าแนก

กรรมแบบใด