Κυριακή Τσιαλέρα

*Θεομητορικές εορτές ονομάζονται οι θρησκευτικές χριστιανικές εορτές που έχουν καθιερωθεί με τις "Δεσποτικές εορτές" και ειδικά για την Παναγία. Με αυτές τις εορτές τιμώνται γεγονότα του επίγειου βίου της από τη γέννηση έως και την Κοίμησή της.

*Κατά τις εορτές αυτές φέρνομε στο νου μας τη σεπτή μορφή της Υπεραγίας Θεοτόκου και εμπνεόμαστε από το υπέροχο παράδειγμα αρετής εκείνης που την μακαρίζουν όλες οι γενεές και την τιμούν οι άγγελοι και οι Αρχάγγελοι σαν «τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν των Σεραφείμ». Ακόμη την παρακαλούμε να μεταφέρει τα αιτήματά μας στον Υιό και Θεό της και γνωρίζουμε ότι η Παναγία θα μας ακούσει, γιατί είναι μητέρα μας, από τότε που ο σταυρωμένος Υιός της την έδειξε με το βλέμμα στον Ιωάννη -και άρα σε κάθε μαθητή Του κάθε εποχής- και είπε: «Ιδού η μήτηρ σου».

*Κατά τις Θεομητορικές εορτές δεχόμαστε μέσα από τα μηνύματα των εορτών αυτών και την προτροπή της Παναγίας, να υπακούμε στον Κύριο. «Ό,τι αν λέγη υμίν ποιήσατε», είπε κάποτε στους υπηρέτες η Θεοτόκος. Το ίδιο λέει και σε μας. Έτσι τιμώντες με τις εορτές της την Θεομήτορα οδηγούμαστε προς τη λατρεία του Σωτήρος μας, πράγμα στο οποίο αποβλέπουν οι Θεομητορικές εορτές.

*1. Ο Ευαγγελισμός (25 Μαρτίου)

*2. Της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή της Διακ/σίμου)

*3. Η Κατάθεσις της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου (2 Ιουλίου)

*4. Η Κοίμησις της Θεοτόκου (15 Αυγούστου)

*5. Η Κατάθεσις της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου (31 Αυγούστου)

*6. Το Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)

*7. Η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου (28 Οκτωβρίου)

*8. Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)

*9. Η Σύναξις της Υπερ. Θεοτόκου (26 Δεκεμβρίου)

*Ἡ εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου είναι η μόνη θεομητορική, τα γεγονότα της οποίας μαρτυρούνται από βιβλικό κείμενο (Λκ. Α΄, 26-38), συγχρόνως δε από την απόκρυφη πηγή του Πρωτευαγγελίου του Ιακώβου.

*Ο Ευαγγελισμός αποτελεί το σωτηριώδες γεγονός της αναγγελίας και συλλήψεως του Κυρίου.

*Είναι σφάλμα να ταυτίζουμε το γεγονός αυτό με την εορτή.

*Η διήγηση του κατά Λουκά είναι παρούσα στα αρχαιότερα Σύμβολα της πίστεως (ήδη από το 2ο αι.), καθώς και στις παλαιοχριστιανικές παραδόσεις, σε εποχή, όμως, κατά την οποία δεν υφίσταται εορτή του Ευαγγελισμού.

*Στις αρχές του 5ου αι., στον τόπο της προβατικής κολυμβήθρας κτίστηκε μία Εκκλησία χωρίς σχέση με τη Θεοτόκο.

*Έναν αιώνα αργότερα, στο ναό αυτό άρχισε να τιμάται το Γενέσιο της Θεοτόκου, λόγω της εγγύτητας του με την πατρική οικία της Θεοτόκου, οπότε και μαρτυρείται ως ναός της «κυρίας Θεοτόκου».

*Η συνάφεια της προβατικής κολυμβήθρας με το γεγονός της γεννήσεως της Θεοτόκου εμπερικλείει και μία μεταφορική αναλογία, εφόσον η εν λόγω κολυμβήθρα αποτελούσε πηγή ιάσεων, ενώ η γέννηση της Θεοτόκου αποτελεί την απαρχή της σωτηρίας.

*Αυτή είναι η ιεροσολυμιτικὴ έναρξη της εορτής, όπως μαρτυρά και ο Κώδικας Τιμίου Σταυρό (10ος αι.).

*Το κατά την 21η Νοεμβρίου εορταζόμενο γεγονός των Εισόδων της Θεοτόκου στο ναό αποτελεί μία ακόμα θεομητορική εορτή, η οποία εμφανίστηκε σταδιακά και μέσα από ορισμένες συγκυρίες.

*Τα γεγονότα της εορτής δεν μαρτυρούνται στα Ευαγγέλια, μνημονεύει δε αυτά το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, στο οποίο περιγράφεται πώς η Παρθένος οδηγήθηκε από το τρίτο έτος της ηλικίας της στο ναό, όπου και έμεινε ως το δωδέκατο έτος.

*Το Εισόδια ήταν γνωστά ως γεγονός στην εκκλησιαστική παράδοση προφανώς από τους αποστολικούς χρόνους, εορτή όμως σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού δεν μαρτυρείται κατά τους πέντε πρώτους αιώνες.