1 9 veilig organiseren van externe schoolmanifestaties welzijn op school

Veilig organiseren van

externe schoolmanifestaties

Welzijnsdag 12 november 2012

Dagdagelijks worden activiteiten

georganiseerd

Dagdagelijks is er onbewust blootstelling

aan gevaren

Normale klassituatie verdwijnt

Onbekend terrein

mogelijk gevolg verkeerde inschatting van risico’s

Vaak worden we geconfronteerd met incidenten en/of ongevallen, waarvan we weten dat het had kunnen voorkomen worden…

Veilig organiseren van externe

schoolmanifestaties

www.welzijn-op-school.be

een goede voorbereiding

een uitgestippeld scenario

een kritische vraagstelling

een veilig externe schoolmanifestatie


schoolmanifestaties


Procedure

behandelt de organisatie van externe

schoolactiviteiten met betrekking tot de aspecten

veiligheid en preventie


schoolmanifestaties


Veiligheid

voldoen aan de wetgeving terzake:

– Welzijnswet van 04-08-1996 en zijn uitvoeringsbesluiten

– Wet 09/02/’94 - consumenten

– KB actieve evenementen

– KB extreme activiteiten

– KB verhuur

– Ongevallenwetgeving

– Verzekeringspolis


schoolmanifestaties


Preventie

- Organiseer een veilige activiteit veilig concept, degelijk informeren, samenwerking erkende firma,

begeleiding, instructeur…

- Zijn de nodige collectieve beschermingsmiddelen voorzien? materiële beperkingen van de mogelijkheden, leuningen,

afschermingen, …

- Deelnemers voorzien van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen

zwemvest, helm, handschoenen…

- Duidelijke instructies geschreven of mondelinge instructies, tekeningen, kaarten…


schoolmanifestaties


Betrokken partijen - De organisator (= intern personeelslid van de school)

van de externe activiteit is verantwoordelijk voor het

naleven van de procedure.

- De eindverantwoordelijkheid van de activiteit ligt bij de

directie.

- Het is de bevoegdheid van de preventieadviseur om

advies en ondersteuning te verlenen.


schoolmanifestaties


Toepassingsgebied Externe activiteiten georganiseerd buiten de schoolmuren - Algemene activiteiten: wandelen, fietsen, mountainbike, paardrijden,

boogschieten, ...

- Gemotoriseerde activiteiten: karting, 4x4-tochten…

- Activiteiten in de lucht: ballonvaren, zweefvliegen, parachutespringen, …

- Activiteiten op/in het water: zwemmen, duiken, zeilen, windsurfen, waterski,

kano, kayak, rafting…

- Bergactiviteiten: wandelen, rotsklimmen, canyoning, alpinisme…

- Buitenlandse activiteiten: skiën, snowboard, langlaufen…

- …


schoolmanifestaties


Methode

Risicoanalyse:

Kan de activiteit doorgaan? - nemen we niet teveel risico? - extra maatregelen?

Welke maatregelen nemen we ter plaatse? Welke afspraken ter plaatse? Welke PBM’s voor de deelnemers? Welke instructies moet elke deelnemer krijgen? Welke afspraken moeten er met elke deelnemer gemaakt worden? …

…


schoolmanifestaties


Definitie risico – gevaar

• Laaghangende takken boven een bospad vormen een wezenlijk gevaar voor een mountainbiker die er onderdoor fietst; als de geplande tocht niet door het bos loopt dan vormt dit geen risico.

• Een bevroren fietspad vormt een enorm gevaar maar is geen risico tijdens een zomerse fietstocht.

• De weersomstandigheden (storm, hitte…) vormen zeer dikwijls een gevaar voor de veiligheid en gezondheid, maar als het weer gunstig is zijn ze geen risico.


schoolmanifestaties


Definitie schade

- Ontstaat als een gevaarlijke eigenschap zich in een

bepaalde gebruiksomstandigheid omgezet heeft tot een

gevolg.

- Onder schade verstaan we hier zowel:

menselijke schade: kwetsuren (snijwonden, breuken,

ontwrichting…)

materiële schade: beschadiging van de infrastructuur, toestellen...


schoolmanifestaties


Definitie risicobeoordeling

- Een inschatting maken van de mogelijkheid

dat de schade zich kan voordoen, bij een

bepaald risico.

- Alle invloeden op het risico moeten hierbij

gekend zijn, waarbij de omstandigheden,

de frequentie en de te verwachten schade

bepalend zijn voor het “gewicht” van het

risico.

- Afhankelijk van het “gewicht” van het risico

dienen er bepaalde risicomaatregelen te

worden genomen.


schoolmanifestaties


Risicoanalyse volgens het principe

van taakanalyse

Risico wordt bepaald door:

- Waarschijnlijkheid (W)

- Blootstellingfrequentie (B)

- Effect of ernst (E)


schoolmanifestaties


Risicoanalyse volgens het principe van taakanalyse

Bepalen van de risicograad


schoolmanifestaties





schoolmanifestaties



Risico-evaluatie

- Nagaan of de aanwezige risico’s aanvaardbaar zijn of niet

- De uitkomst van de risicoanalyse geeft via zijn bekomen

getalwaarde (som) een duidelijke indicatie van de impact

van het risico (max. 10).


schoolmanifestaties


R < 2 Geen maatregelen

R>2 en R< 8 Maatregelen nemen

R > 8 Activiteit NIET aanvaardbaar



1.2.2.1. RISICOANALYSE EXTERNE SCHOOLMANIFESTATIE Gegevens betreffende de activiteit

Doelgroep: LEGENDE E = Ernst W = Waarschijnlijkheid B = Blootstelling Datum Verantw.

Locatie Activiteit: EHBO E=0 DOKTER E=2 BLIJVEND E=4 DOOD E=6

Aant. begel. Aant. deeln.:

Uitgevoerd door: W=-1, komt waarschijnlijk niet voor; W=0 zou kunnen; W=1 reëel Opmerking

Datum RA = B = 1 weinig, B = 2 gemiddeld, B = 3 veel

R = W + B + E

R < 2 = geen maatregelen R > 2 en < 8 = maatregelen te nemen

R > 8 = manifestatie niet te aanvaarden

E W B R Instructie PBM

Gevaar Omschrijving Gevolg Preventiemaatregelen E W B R Lln. Begel. PBM

Vallen/uitglijden op

begane grond

Kneuzing Aangepast schoeisel, orde en netheid,

antislip ondergrond

0 0 0 0

Vallen van hoger gelegen

vlak

Breuken Correct gebruik van ladders (VIK),

valbeveiliging, klimtouwen,

valverzekering,… Koorden niet langs

scherpe randen laten schuren, afstand

tot de rand respecteren, afscherming of

hekwerk

0 0 0 0

Vallen van voorwerpen Kneuzing en/of breuken,

kwetsuren aan hoofd/voet

PBM: helm, voorwerpen verankeren,

opkant voorzien, gevarenzone

afbakenen,…

0 0 0 0

Vallen

2

3


schoolmanifestaties



Risicoverlaging

- Het risico wordt bepaald door de som van 3 factoren

(waarschijnlijkheid, ernst en blootstelling).

- Het risico verkleinen: door één of meerdere van de factoren te

verkleinen.


schoolmanifestaties



Risicoverlaging


schoolmanifestaties



Risicoverlaging


schoolmanifestaties



Risicoverlaging


schoolmanifestaties


Formulieren

- Activiteitenformulier

- Organisatie uitstap

(te voet, met de auto, met de autobus…)

- Risicoanalyse

- Veiligheidsinstructies

Info voor leerkracht (begeleider) en leerling


schoolmanifestaties


Activiteitenformulier

Klas(sen): Aantal leerlingen:

Bestemming: Aantal begeleiders:

Datum: Vertrekplaats:

Vertrek terug naar de school om ……… uur op ……………...…………………………. (plaats)

Voorzien aankomstuur:

Handtekening: Datum:

Doel: studiebezoek klasuitstap bezinningsdagen andere (omschrijf!)

Bestemming:

Adres:

Tel. en Fax:

Contactpersoon:

Gebruikte materialen:

Directie: Vakverantwoordelijke:

Datum:

Activiteitenformulier recto / verso 35

Aangevraagd door:

VAK II - INFORMATIE ACTIVITEIT

GSM:

VAK I - ALGEMENE GEGEVENS

Aankomstplaats:

VAK III - GOEDKEURING DIRECTIE ONDER VOORBEHOUD

Vervoer: te voet fiets auto autobus trein ……………

Raming kostprijs vervoer: Aan te vragen ja / neen

Raming kostprijs andere: door:

Begeleiders:

Vervanging begeleiders:

Verwittigen van ouders: Melding met brief door: Melding in agenda door:

Volgende controlelijsten moeten worden doorgenomen:

reisformulier

noodprocedures

uitstap te voet

uitstap met de fiets

uitstap autobus

uitstap auto

meerdaagse reizen

Advies preventieadviseur: gunstig mits bovengenoemde maatregelen zijn genomen

ongunstig

Handtekening: Datum:

Beslissing: akkoord

niet akkoord Handtekening:

akkoord mits ………………………………

FORMULIER TE BEZORGEN AAN: Leerlingensecretariaat

Leerkrachtensecretariaat

Vervangingen

Boekhouding

Datum: Regeling vervoer

Vakverantwoordelijke

Preventieadviseur

Activiteitenformulier recto / verso 35 bis

De organisator verklaart de controlelijsten te hebben doorgenomen en de preventie-

maatregelen te hebben besproken met collega's en leerlingen.

DEFINITIEF AKKOORD DIRECTIE

………………………………………………

Resultaat risicoanalyse en te nemen

preventiemaatregelen (instructies, PBM's, EHBO)…

VAK V - ADVIES PREVENTIEADVISEUR

Datum:

Goedkeuring logistiek verantwoordelijke:

GSM

VAK IV - ORGANISATIE

GSM

GSM

GSM



schoolmanifestaties

Praktisch voorbeeld: skiën

Leidraad verplaatsing

per autobus

1.2.7.1. Met de autobus

1.2.7.4.1. ALGEMENE INFO

Het maximaal aantal inzittenden in een autobus moet steeds aangegeven staan vooraan in de bus en mag

niet overschreden worden.

In een lijnbus, al of niet ingehuurd, mag men maximaal het aantal toegestane zit- en staanplaatsen niet

overschrijden. De zitplaatsen dienen eerst ingenomen te worden. Zitplaatsen voorzien voor één passagier

mogen niet door meerdere passagiers worden bezet.

Indien de autobus voorzien is van veiligheidsgordels dienden deze gedragen te worden door de passagiers.

De betrokken busmaatschappij dient met de uitrusting volledig in orde te zijn.

Indien je niet met een vaste busmaatschappij werkt en telkens de goedkoopste neemt vraagt het telkens

wat meer administratie. De “zekerheid” of “garantie” dat alles in orde is met de busmaatschappij kan je

dan wel sterk in vraag stellen.

Aan te bevelen is per schooljaar met één maatschappij te werken en:

- éénmaal per schooljaar de minimumeisen bij de busmaatschappij te laten ondertekenen

(indien vaste maatschappij);

- offerteaanvraag per uitstap te doen;

- een bestelbon per uitstap te doen;

- checklist per uitstap in te vullen.

Wetgeving

De wetgeving en reglementering inzake verplaatsingen per autocar zijn hoofdzakelijk

terug te vinden in: KB 15 maart 1968 (zie bijlage);

KB 25 maart 1986 (zie bijlage).

Verder dient men o.a. volgende reglementering correct toe te passen:

- verkeersreglementering;

- verzekeringen;

- voorwaarden voor ingezet personeel door de vervoersfirma;

- rij- en rusttijden;

- controles en keuringen;

- ...

Verzekering

De weg naar school:

- BA: familiale polis (BA: burgerlijke aansprakelijkheid)

- LO: schoolpolis (LO: lichamelijke ongevallen)

Op de speelplaats:

- BA + LO: schoolpolis

Instappen (aan de school) in de autobus:


Tijdens de heenreis (in de autobus):


- Schade aan de bus aangebracht door leerlingen: afhankelijk van de situatie al of niet gedekt door

schoolpolis. Hier spreekt men van contractuele aansprakelijkheid.

- De verzekering van de busmaatschappij kan mogelijk van toepassing zijn.

Uitstappen op “tussenstop” of plaats van bestemming:


Bezoek aan ...:




schoolmanifestaties


Leidraad verplaatsing

per autobus

Voorbereiding JA NEEN NVT

1 Is er een aanvraagformulier extra/intra-murosactiviteit volledig ingevuld en

goedgekeurd?

2

Zijn alle geplande activiteiten gedekt door de verzekeringspolissen van de

school?

Meerdaagse uitstappen vragen speciale aandacht.

3

Is er een brief meegegeven aan de ouders en alle deelnemers met vermelding van

het doel van de reis, de uitrusting, het proviand, de begeleiding, de kosten, het

zakgeld, plaats en uur van vertrek en aankomst?

4 Heb je nagegaan of er deelnemers zijn met gezondheidsproblemen of medische

begeleiding?

5 Beschik je over een volledige lijst van de deelnemers?

6 Is er voldoende begeleiding?

7 Is er een telefoonnummer of gsm-nummer waarop de school een begeleider altijd

kan bereiken?

8 Is er een telefoonnummer of gsm-nummer waarop een begeleider de school

tijdens de schooluren kan contacteren?

9 Is er een telefoonnummer of gsm-nummer waarop een begeleider de school of

een verantwoordelijke naschools kan contacteren?

10 Zij alle praktische gegevens op school doorgegeven aan de betrokken

verantwoordelijke op school?

Vertrek

11 Is de controle op afwezigheden uitgevoerd en doorgegeven aan het

secretariaat?

12 Is de EHBO-uitrusting aanwezig (niet enkel in de bus, maar ook tijdens de

uitstap)?

13 Zijn er duidelijke afspraken met alle deelnemers i.v.m. verzamelen, oversteken,

plaats op de openbare weg, houding, gedrag, eten, drinken, e.d. ?

14 Zijn alle formaliteiten met de busmaatschappij in orde?

15 Zijn er duidelijke en concrete afspraken gemaakt met de chauffeur?

16 Zijn er duidelijke en concrete afspraken tussen de begeleiders?

17 Is er controle bij het in- en uitstappen van de leerlingen?

Tijdens de uitstap

1.2.7.4.2. CONTROLELIJST UITSTAP PER AUTOBUS


schoolmanifestaties


Praktisch voorbeeld: skiën Risicoanalyse

Datum

Locatie

E W B R PBM

Gevaar Omschrijving Gevolg Preventiemaatregelen E W B R leerling begeleider

Vallen Vallen/uitglijden op

skipiste

Kneuzingen, gebroken

armen, benen

Deelnemers in categoriën

onderverdelen, opleiding door

gespecialiseerd personeel

2 1 2 5 C C

Uitstekende delen Kneuzingen, snijwonden Obstakels verwijderen en/of

signaleren, veilig traject voorzien

2 0 1 3 C C

Ruwe oppervlakken Schaafwonden, kneuzingen PBM handschoenen, beschermende

kleding voorzien, hoofdbescherming

2 0 1 3 A A Aangepaste

kledij/schoeisel

Botsing Hersenschudding,

kneuzingen, breuken en

andere verwondingen

PBM integraalhelm, snelheid

aanpassen, kleurencodes pistes

respecteren

4 1 2 7 C C Aangepaste

kledij/schoeisel

Contact met

bewegende of

draaiende

delen

Pletten, wrijven, klemmen,

schaven, snijden,

doorboren, wegschieten,

haken

Diverse ernstige

verwondingen

CBM, bewegende/draaiende delen

zijn steeds afgeschermd, gebruik

van PBM handschoenen, losse haren

zijn samengebonden, loshangende

kleding vermijden

2 1 2 5 D D Aangepaste

kledij/schoeisel

Contact met

thermische

energie

Verbranding door de zon Verbranding van de huid Hoofd en blootgestelde

lichaamsdelen beschermen tegen de

zon, EHBO voorzien

2 1 3 6 E E Muts,

zonnecrème,

zonnebril,

lippenbalsem

Agressie Leerlingenruzies Diverse verwondingen Voldoende begeleiding voorzien 0 -1 1 0 F F

Storm, onweer,

extreme koude,

temperatuurverschillen,

Gesprongen lippen,

onderkoeling, bevriezing

Weersvoorspelling, beschermende

kledij, blootgestelde lichaamsdelen

beschermen

2 1 2 5 E E Aangepaste

kledij/schoeisel

Lichtweerkaatsing Blindheid Skibril 2 1 3 6 E E Skibril

Andere Gebruik van alcohol Verminderd

reactievermogen,

vergiftiging

Streng toezicht op het gebruik van

alcohol, instructies

2 0 1 3 H H

R= E+W+B

E=0 EHBO; E=2 dokter; E=4 blijvend; E=6 dood Aant. deelnemers:

B=1 weinig; B=2 gemiddeld; B=3 veel

Aant. begeleiders:

InstructiesDatum RA: 07/11/2006

Uitgevoerd door: CPA W=-1 komt waarschijnlijk niet voor; W=0 zou kunnen; W=1 reëel Opmerking:

Weersomstan-

digheden

RISICOANALYSE EXTERNE SCHOOLMANIFESTATIE Gegevens betreffende de activiteit

Doelgroep: 17-jarigen LEGENDE E= ernst W=waarschijnlijkheid B=blootstelling R=risico Voorjaar Verantwoordelijke:

Activiteit: Skiën Zwitserland

Stoten tegen/

contact met


schoolmanifestaties


Praktisch voorbeeld: skiën Veiligheidsinstructies

Informatie te verwerken in de begeleidende brief voor de leerlingen

PBM Risico Opmerking

A Stevige wandelschoenen dragen en warme kledij en handschoenen voorzien Aangepaste kledij en schoeisel 5

B Steeds op de pistes blijven Geen 3

C Veilig traject voorzien en kleurencodes pistes respecteren Geen 7

DBij gebruik van skiliften, steeds de veiligheidsinstructies opvolgen van de

liftverantwoordelijkeAangepaste kledij en schoeisel 5

F Leerkrachten en instructeurs begeleiden de groep Geen 6

H Elke vorm van alcoholgebruik is verboden Geen 4

Activiteit: Skiën

Veiligheidsinstructies

E Blootgestelde lichaamsdelen steeds beschermenMuts, zonnebril, skibril,

zonnecrème, lippenbalsem6


schoolmanifestaties


Veiligheidsinstructies voor de begeleiders

Activiteit: Skiën

Veiligheidsinstructies Opmerking

1

2

3 Plan van de streek, EHBO-koffer meenemen.

4 GSM met noodnummer bij de hand.

5 Weerberichten opvolgen.

6

7

8

Belangrijkste veiligheidsinstructies toelichten.

Toezien op het naleven van de veiligheidsinstructies.

Toezien op de tucht en het respecteren van de gedragsregels.

Leerlingen indelen in verschillende groepen naargelang ervaring.

Duidelijke afspraken maken met ski-instructeurs.


schoolmanifestaties



Veiligheidsinstructies te voorzien door de begeleiders

EHBO-koffer

Plan van de streek

Verzekeringsformulieren

GSM en lijst met nood- en belangrijke telefoonnummers

Zonnecrème

Lippenbalsem

Aanwezigheidslijst

Activiteit: Skiën



schoolmanifestaties






schoolmanifestaties

Werkwijze - Beleid

De schoolorganisator van de externe activiteit ziet erop toe dat het activiteitenformulier en de risicoanalyse voor advies wordt voorgelegd aan de preventiedienst en ter ondertekening aan de directie.

- Controle

Het ondertekende activiteitenformulier en de risicoanalyse dienen ingevuld overgemaakt te worden aan de preventiedienst.

- Registratie van controle/acties

Een kopie van het ingevulde en ondertekende activiteitenformulier en van de risicoanalyse zal ter beschikking gehouden worden op de preventiedienst.

- Overleg en evaluatie

Bespreking van de veiligheidsaspecten van de activiteit is mogelijk in het overlegorgaan.


schoolmanifestaties


Enkele belangrijke randbemerkingen bij het

opstellen van een RA

- RA maken met meerdere personen (PA, organisatoren en ev. derden);

- RA is een momentopname;

- Na de activiteit de RA evalueren, bijsturen zodat bij een volgende organisatie vertrokken kan worden van een betere en volledigere RA;

- RA is een dynamisch gebeuren;

- RA kan niet alles omvatten daarom bijsturen, vervolledigen, evalueren.

- RA wordt beter naarmate de betrokken personen meer ervaring hebben met het organiseren van en deelnemen aan de desbetreffende activiteit.


schoolmanifestaties


Praktische aanpak in uw school Maken van procedures

Kwaliteitsmanagementsysteem (vb WEVECO)

….


schoolmanifestaties


http://weveco.net/

../../../Procedures/8.01 Procedure Extra-muros-activiteiten.doc

Vragen?


schoolmanifestaties


Education

1 9 veilig organiseren van externe schoolmanifestaties welzijn op school