45
36 วิชาชีววิทยา ผศ.ดร.สมาน แกวไวยุทธ นิเวศวิทยา (Ecology) 1. ลําดับของความสัมพันธระดับอะตอมจนถึงโลกของสิ่งมีชีวิต 2. การปรับตัวของสิ่งมีชีวิต (Adaptation) พบ 3 รูปแบบคือ การปรับตัวทางดานรูปราง (Morphological adaptiation), การปรับ ตัวทางดานสรีระ (Physiological adaptation) และการปรับตัวทางดานพฤติกรรม (Behavioral adaptation) 3. ความสัมพันธระหวางสิ่งมีชีวิต หรือ Interspecific relationship โดยใหสัญลักษณ + คือ ไดประโยชน - คือ เสียประโยชน และ 0 คือ ไมมีการไดหรือเสียประโยชน 4. การถายทอดพลังงานและการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศ ระดับอะตอม (Atomic level) ระดับโมเลกุล ระดับออรแกแนลล (Organelle level) ระดับเซลล (Cell level) เนื้อเยื่อ (Tissue) อวัยวะ (Organ) ระบบ (System) สิ่งมีชีวิต (Organism) ที่อยูอาศัย (Habitat) ประชากร (Population) กลุมของสิ่งมีชีวิต (Community) ระบบนิเวศ (Ecosystem) โลกของสิ่งมีชีวิต รูปแบบความสัมพันธ ตัวอยาง 1. ภาวะพึ่งพา (Mutualism) +, + แยกกันไมได เชน ไลเคนส (Lichens), Escherichia coli (E. coli) ในลําไสของคน Mycorrhiza ในรากสน, สาหรายเขียวแกมนํ้าเงินจําพวก มี Rhizobium spp. กับพืชตระกูลถั่ว, Trichonympha spp. Anabaena และ Nostoc ในเซลลแหนแดง ในลําไสปลวก สาหรายมีแสชื่อ Zooxanthallae ในปะการัง 2. ภาวะไดประโยชนรวมกัน (Protocooperation) +, นกเอี้ยงกับควาย แมลงกับดอกไม ปูเสฉวนกับดอกไมทะเล + แยกจากกันได 3. ภาวะอิงอาศัย (Commensalism) +, 0 ปลาฉลามกับเหาฉลาม, กลวยไมกับตนไม ใหญ, นกทํารังบนตนไม 4. ภาวะลาเหยื่อ (Predation) +, - โคกินหญา กบกินแมลง เสือกินกวาง 5. ภาวะปรสิต (Parasitism) +, - พยาธิและเชื้อโรคตางๆ เชน เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส 6. ภาวะปรสิต (Competition) -, - การแยงกันกินซากเนื้อของนกแรง, ผักบุงกับผักกระเฉดในสระนํ้า 7. ภาวะการหลั่งสารตอตาน (Antibiosis) 0, - ราเพนิซิลเลียมสรางสารเพนิซิลลินยับยั้งแบคทีเรียที่กําลังเจริญ 8. ภาวะการยอยสลาย (Saprophytism) +, - เห็ดที่ขึ้นตามรากไมที่เริ่มตาย เชื้อราที่ทําใหเกิดโรคกลากเกลื้อน สามารถนํามาเขียนเปนพีระมิดแสดงได 3 รูปแบบ ไดดังนี- พีระมิดจํานวนของสิ่งมีชีวิต (Pyramid of number) มีทั้งแบบฐานกวางและฐานแคบ - พีระมิดมวลของสิ่งมีชีวิต (Pyramid of Mass) อาจจะเปนฐานกวางหรือฐานแคบก็ได - พีระมิดปริมาณพลังงาน (Pyramid of Energy) เปนแบบฐานกวางเสมอ ภาพแสดงสายใยอาหาร (Food web) เกิดจากหลายหวงโซ (Food chain)

ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

by vajirasorn

Citation preview

Page 1: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

36

วชาชววทยาผศ.ดร.สมาน แกวไวยทธ

นเวศวทยา (Ecology)1. ลาดบของความสมพนธระดบอะตอมจนถงโลกของสงมชวต

2. การปรบตวของสงมชวต (Adaptation) พบ 3 รปแบบคอ การปรบตวทางดานรปราง (Morphological adaptiation), การปรบ ตวทางดานสรระ (Physiological adaptation) และการปรบตวทางดานพฤตกรรม (Behavioral adaptation)

3. ความสมพนธระหวางสงมชวต หรอ Interspecific relationship โดยใหสญลกษณ + คอ ไดประโยชน - คอ เสยประโยชน และ 0 คอ ไมมการไดหรอเสยประโยชน

4. การถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสารในระบบนเวศ

ระดบอะตอม (Atomic level) ระดบโมเลกล ระดบออรแกแนลล (Organelle level) ระดบเซลล (Cell level) เนอเยอ (Tissue) อวยวะ (Organ) ระบบ (System) สงมชวต (Organism) ทอยอาศย (Habitat) ประชากร (Population) กลมของสงมชวต (Community) ระบบนเวศ (Ecosystem) โลกของสงมชวต

รปแบบความสมพนธ ตวอยาง

1. ภาวะพงพา (Mutualism) +, + แยกกนไมได เชน ไลเคนส (Lichens), Escherichia coli (E. coli) ในลาไสของคน Mycorrhiza ในรากสน, สาหรายเขยวแกมนาเงนจาพวก ม Rhizobium spp. กบพชตระกลถว, Trichonympha spp. Anabaena และ Nostoc ในเซลลแหนแดง ในลาไสปลวก สาหรายมแสชอ Zooxanthallae ในปะการง

2. ภาวะไดประโยชนรวมกน (Protocooperation) +, นกเอยงกบควาย แมลงกบดอกไม ปเสฉวนกบดอกไมทะเล + แยกจากกนได

3. ภาวะองอาศย (Commensalism) +, 0 ปลาฉลามกบเหาฉลาม, กลวยไมกบตนไม ใหญ, นกทารงบนตนไม

4. ภาวะลาเหยอ (Predation) +, - โคกนหญา กบกนแมลง เสอกนกวาง

5. ภาวะปรสต (Parasitism) +, - พยาธและเชอโรคตางๆ เชน เชอแบคทเรย เชอไวรส

6. ภาวะปรสต (Competition) -, - การแยงกนกนซากเนอของนกแรง, ผกบงกบผกกระเฉดในสระนา

7. ภาวะการหลงสารตอตาน (Antibiosis) 0, - ราเพนซลเลยมสรางสารเพนซลลนยบยงแบคทเรยทกาลงเจรญ

8. ภาวะการยอยสลาย (Saprophytism) +, - เหดทขนตามรากไมทเรมตาย เชอราททาใหเกดโรคกลากเกลอน

สามารถนามาเขยนเปนพระมดแสดงได 3 รปแบบ ไดดงน - พระมดจานวนของสงมชวต (Pyramid of number) มทงแบบฐานกวางและฐานแคบ - พระมดมวลของสงมชวต (Pyramid of Mass) อาจจะเปนฐานกวางหรอฐานแคบกได - พระมดปรมาณพลงงาน (Pyramid of Energy) เปนแบบฐานกวางเสมอ ภาพแสดงสายใยอาหาร (Food web) เกดจากหลายหวงโซ (Food chain)

Page 2: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

37

5. วฏจกรและการหมนเวยน (Biogeochemical cycle) ยกตวอยางวฏจกรของไนโตรเจนประกอบดวย 6 ขนตอน

6. การเปลยนแปลงแทนท (Succession) เปนการเปลยนแปลงของกลมสงมชวตทงในดานจานวนและชนดของสงมชวต ในธรรมชาตโดยอาศยระยะเวลาม 2 ประเภท คอ 6.1 การเปลยนแปลงแทนทแบบปฐมภม (Primary succession) คอการเปลยนแปลงแทนทในพนท ซงไมเคยมสงมชวตอาศยอยมากอน เชน การเปลยนแปลงในสภาพทแหงแลง เรยกวา Xerosere เรมจากสาหรายสเขยวแกมนาเงน Crustose li-chens และ Foliose lichens Moss & fern หญา ไมพม ปาไม 6.2 การเปลยนแปลงแทนทแบบทตยภม (Secondary succession) คอการเปลยนแปลงแทนทในพนท ซงเคยมสงมชวตอาศยอย แตถกทาลายโดยมนษย ภยธรรมชาตหรอสตว เชน ไฟไหม นาทวม การทาไรเลอนลอย การเกดการพงทะลายของดนภเขา การสรางเขอน พชพวกแรกทสามารถเขามาแทนทไดคอ หญาคากบไมยราบ7. ระบบนเวศ (Ecosystem) Ecosystem = Community + Habitat (Complex species)8. รปแบบการถายทอดพลงงาน 1. หวงโซอาหาร (food chain) มากสด มวลอนทรยสงมชวต นอยสด = กฎ 10%

(100 kg.) (10 kg.) (1 kg.)

(10-3 ug/kg.) (10-2 ug/kg.) (10-1 ug/kg.) นอยสด สารพษทไมถกยอยสลาย มากทสด 2. สายใยอาหาร (food web) = complex food chains

Protein tissue

N2 Amino acid

AmmoniaNitrate

NitriteNitrobactor sp. Nitrosomonas, Nitrococcus, Nitrosocystis

การตรงไนโตรเจน Nitrogen fixation การยอยโปรตน (Proteolysis)

การสรางแอมโมเนย (Ammonification)การสรางแกสไนโตรเจน (Denitrification)

Nitrate Reduction

การสรางไนเตรต (Nitrification)

ผผลต ผบรโภคพช ผบรโภคสตว

Page 3: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

38

ชววทยาของเซลล (Cell Biology)1. อปกรณทใช ในการศกษาเซลลและออรแกแนลล

ชนดกลอง องคประกอบกลองทสาคญ ลกษณะภาพ

ก. กลองสเตอรโอ (Stereo microscope) เลนสใกลตาและเลนสใกลวตถ ภาพทเหนจะเปนภาพเสมอนหวตงและ และมองวตถชวงมลลเมตร เปนภาพสามมต (Three dimension)

ข. กลองจลทรรศน (Microscope) ลากลอง สวนควบคมแสง ปมปรบ ภาพทเหนจะเปนภาพจรงหวกลบและ ความสามารถในการมองวตถชวงไมครอน ภาพหยาบละเอยดและชดโฟกสภาพ เปนภาพสองมต (Two dimensions)

ค. กลองจลทรรศนอเลกตรอน 1. ใชลาแสงอเลกตรอน มองเหนเปนภาพสองมตหรอภาพ 3 มต (Electron microscope) มองวตถ ทมความยาวคลนเพยง 0.05 Ao

ขนาด 0.0005 ไมโครเมตรหรอ 2. เลนสแมเหลก (Megnetic lens) 0.5 นาโนเมตรได

กาลงขยายกลองจลทรรศน = กาลงขยายเลนสใกลตา x เลนสใกลวตถ

ขนาดจรงของวตถ = ขนาดของภาพทปรากฎจากกลอง กาลงขยายของกลองจลทรรศน

Membrane protection Plasma membrane, Cell wall & Glycocalyx

Nuclear membrane with Nuclear pore

Nuclear Nucleoplasm Nucleoli (ribosomal RNA) Karyolymph + chromatin (DNA)

Inclusion Pigment, Fat droplet, Uric acid,

Cell

Protoplasm

Cytoplasm

Organelles 1. Non membrane bound organelles Centriole, Ribosome 2. Single unit membrane organelles Lysosome, Peroxisome, Glyoxysome, Golgi body, ER 3. Double unit membrane organelles Nucleus, Mitochondria, Chloroplast 4. Cytoskeleton 'Microtubules, Intermediate filament, Microfilament

ภาพโครงสรางเซลล โปรคารโอต(เซลลแบคทเรย)

ภาพโครงสรางเซลลยคารโอต (พช) ภาพโครงสรางเซลลยคารโอต (สตว)

Plasma membrane

Cytoplasm

Cell wall

DNA

RibosomesPili

Flagella

Mitochondria

Flagellum

Plasmamembrane

Smooth endoplasmic reticulum

Lysosome

Glogi apparatus

Page 4: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

39

2. ตารางเปรยบเทยบโครงสรางและหนาทของออรแกแนลลตางๆ

ออรแกเนลล (Organelle) โครงสราง (Structure) หนาท (Function)

1. เยอหมเซลล โครงสรางเปน Fluid-mosaic model ควบคมการแลกเปลยนสาร (Semipermeability) (Cell membrane membrane) ประกอบดวยฟอสโฟลปดสองชน คาจน ปกปอง คงรปรางของเซลลและการเชอมตอ (Phospholipid bilayer) รบการสอสารและสญญาณ

2. ผนงเซลล (Cell wall) เปน แบคทเรยมสาร Peptidoglycan, ยอมใหสารทกอยางผานได มคณสมบตเปน โครงสรางทไมมชวต ในเซลลสตว พชม cellulose, cutin, lignin, Permeability คาจน ปกปอง ปองกนและการคง ม Glycocalyx เคลอบเซลล pectin, suberin, ราม chitin รปรางของเซลล 3. รางแหเอนโดพลาสซม มเยอหนงชน (Endoplasmic reticulum, ER) 3.1 แบบขรขระ (Rough ribosomes เกาะตด, ม enzyme ขนสงสารผลตภณฑ, สงเคราะหโปรตน แยก endoplasmic reticulum, ER) เกยวกบการสงเคราะหสาร แยก protein พบมากทตบออน กระเพาะ ลาไส 3.2 แบบเรยบ (Smooth ไมม ribosome เกาะควบคม สรางไขมน เชน ฮอรโมนสเตยรอยด พบมากทเซลล endoplasmic reticulum, sER) การปลดปลอย Ca2+ จาก sER ในอณฑะกบรงไขและตอมหมวกไตชนนอกและตบ

4. กอลจ บอด (Golgi body, Golgi มหนงชนพบไปมามดาน trans & cis สะสม ขนสงและบรรจภณฑ, สราง glycoprotein, complex & apparatus, บรรจเอนไซม & glycoprotein สราง acrosome, cell plate พบในเซลล ตบออน Dictyosome)

5. ไลโซโซม (Lysosomes) สรางมา มเยอหมชนเดยว ยอยอาหารในเซลลของโปรโตซว กาจดสงแปลกปลอม จากกอลจ บอด ภายในบรรจ เชอโรคเชนในเซลลตบและปอด ทาลาย organelles Acid phosphatase & Kathepsin organelles ทหมดอายและเรงการสลาย glycogen

6. ไมโตคอนเดรย (Mitochondria) มเยอหมสองชน ภายใน matrix ผลต ATP จาก Oxidative phosphorylation พบ Protein, DNA, RNA และ ribosomes

7. เพอรอกซโซม (Peroxisome) มเยอหมชนภายในบรรจเอนไซม ลดความเปนพษ เชน H2O2 Catalase สรางมาจาก sER คะตะเลส (Catalase) H2O +

1/2O2 8. พลาสตด (Plastids) มเยอหมสองชน ประกอบดวย DNA, การสงเคราะหแสง (photosynthesis) คลอโรพลาส (Chloroplast) และอนๆ RNA และรงควตถ เชน Chromoplast, Leucoplast

9. แวควโอล (Vacuole) ม 4 ชนด ไดแก Vacuole ประกอบดวยเยอหมชนเดยว Food vacuole เกบและยอยอาหารในโปรโตซว เชน Food, Sap, Contractile, เรยกวา Tonoplast มความสามารถ อะมบา, พารามเซยม Sap vacuole เกบอาหารในพช Fat vacuole แลกเปลยนสารและเกบสารได Contractile vacuole กาจดนาในโปรโตซวนาจด เชน อะมบา, พารามเซยม

Inclusion คอ โครงสรางไมมชวตใน Cytoplasm เชน Pigment, Fat droplet, Uric acid, Oxalic acid

10. ไมโครทวบล (Microtubule) microtubules (9+2) เสนขน Cilia, รกษารปรางเซลล cell shape, สราง spindle fiber, Flagella microtubules (9+0) การหมนเวยนไซโตพลาสซม (cyclosis) การโบกพด basal body, Centrioles, เคลอนไหวและเคลอนท locomotion, mitotic spindel fiber การหมนเวยนไซโตพลาสซคม (cyclosis)

Page 5: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

40

3. สรปการลาเลยงสารในเซลล

การรกษาดลยภาพ (Homeostasis)1. การรกษาสมดลแรธาตและนา (Mineral and Water homeostasis)

ออรแกเนลล (Organelle) โครงสราง (Structure) หนาท (Function)

11. อนเทอรมเดยต ฟลาเมนต เปนเสนใยคาจนระดบกลางบดเปนเกลยว เชน neurofilament พบในเซลลประสาท (Intermediate filament) tonofilament, Keratin filament เซลลผวหนง

12. ไมโครฟลาเมนต (Microfilament) เปนโปรตนกอนประกอบดวย Amoebiod movement actin complex

Phagocytosis ในเซลล Amoeba

Pinocytosis ในเซลล ของทอไต

Receptor Mediated Endocytosisในเซลลลาไสเลก

โครงสรางในการขบถาย ลกษณะและการทางานของโครงสราง พบในสงมชวต

1. Contractile vacuole กาจดของเสยดวยการออสโมซสของเสยเขาสถง พบใน Amoeba และ Paramecium กาจดแอมโมเนยและนา Contractile vacuole และขบของเสยหรอนาออกไป (ม Contractile vacuole 2 อน)

2. Flame cells Flame cells มลกษณะคลายหลอดไฟ พบในพลานาเรยและพยาธตวตด กาจด แอมโมเนยและนา และมเสนขน cilia พยาธใบไม ในตบ

3. Nephridia ประกอบดวยปากทอเรยกวา Nephrostome พบในสงมชวตจาพวกไสเดอน กาจดนา แอมโมเนยและยเรย ทอลาเลยงเรยกวา Nephridia tubule และ และแมเพรยง ขบของเสยออกนอกตวเรยกวา Nephridiopore

4. Malpighian tubules ประกอบดวยทอเลกๆ จานวนมากมาย บรเวณรอยตอ พบในแมลง เชน แมลงสาบ ตกแตน กาจด uric acid ของแขงสขาว ของทางเดนอาหารสวนกลางและสวนทาย

5. กลมปลากระดกออน ใชวธสะสมยเรยในกระแสเลอดใหเขมขนกวานาทะเล ฉลาม กระเบน (Chondricthyes) และมตอมเรกตล (Rectal gland) กาจดเกลอ

6. กลมปลากระดกแขงปลานาจด ปญหา : นาเขาตวมากและเสยเกลอแร ปลาดก ปลาชอน (Marine bony fish) แกปญหา : มผวหนง เกลด, ใชเหงอกดดเกลอแรกลบ, กาจดนา แอมโมเนยและยเรย ขบปสสาวะเจอจาง (Hypotonic urine)

7. กลมปลากระดกแขงปลานาเคม ปญหา : นาออกตวมากและรบเกลอแรมาก ปลาอนทรย ปลาทนา (Fresh water bony fish) แกปญหา : มผวหนง เกลด, ใชเหงอกขบเกลอแร, กาจด แอมโมเนยและยเรย กนนาทะเล, ขบปสสาวะเขมขน (Hypertonic urine)

Page 6: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

41

2. การขบถายในคน (Human Excretion) ไต ประกอบดวยชนนอก (Cortex) ประกอบไปดวยหนวยไตนบลานหนวย เรยกหนวยไตวา Nephron และไตชนนอก (Medulla)

สรปการกรองสารในไตของคนปกต

โครงสรางในการขบถาย ลกษณะและการทางานของโครงสราง พบในสงมชวต

8. สตวครงบกครงนา (Amphibian) กระเพาะปสสาวะทดดนากลบได คางคก กบ กระทาง กาจดแอมโมเนย

9. สตวปก (Avian) มตอมเกลอ (nasal gland) ทเหนอตากาจดเกลอ นกทะเล เชน นกนางนวล กาจดเกลอและยรก ทเกนความจาเปนออกทางรจมก นกโจรสลด

10. สตวเลยงลกดวยนม มทอไตซบซอนและยาว ในสตวทอยในทะเลทราย สตวเลยงลกดวยนม เชน (Mammals) กาจดยเรย จะมหวงเฮนเลยาวเพอดดนาและแรธาตกลบ หนทะเลทราย (Kangaroo rat)

Nephron หรอหนวยไตประกอบดวย 2 สวน ก. Renal corpuscle หรอ Renal capsule ทหนาทกรองแบบพเศษ เรยกวา Ultra filtration ประกอบดวย Glomerulus และ Bowman's capsule ข. Renal tubules ชวยดดกลบสารดเขาเสนเลอดและลาเลยงของเสยสไตชนใน ม 4 สวน คอ Proximal convoluted tubules : PCT, Henle's, Distal convoluted tubules : DCT และ Collecting tubule : CT

ตวอยางศกษา เลอดในเสนเลอดแดง สารทกรองไดจาก ปสสาวะ เลอดในเสนเลอดดา (Renal artery) โกลเมอรลส (Urine) (Renal vein) กอนกรองทโกลเมอรลส (Glomerular filtrate) หลงดดกลบสาร

1. เมดเลอด เกลดเลอดและ X 0 0 X ปรมาณโปรตนในเลอด เชน อลบมน โกลบมน (X = ปรมาณสมมต)

2. ปรมาณนาตาลกลโคส Y Y หรอนอยกวา Y 0 Y (Y = ปรมาณสมมต)

3. ปรมาณของเสย เชน Z Z หรอนอยกวา Z มากกวา Z นอยกวา Z มากๆ ยเรย (Z = ปรมาณสมมต)

Page 7: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

42

Anatomy of the Human Excretory System at four size scales

ระบบหมนเวยนเลอด (Circulatory system)1. ตารางสรปววฒนาการระบบหมนเวยนเลอด

สงมชวต ระบบเลอด หวใจ

1. Annelids ไสเดอน เลอดปด (รงควตถ Haemoglobin, หวใจเทยม (Pseudoheart) แลกเปลยนแกสโดยผวหนง Chlorocruonin ในนาเลอด 2. Arthropods แมลง เลอดเปดและไมมรงควตถ หวใจยาวมรเขาออกเลอด (Ostia), หายใจโดยใช trachea มชองเลอด (Hemocoel), ม hemolymph

3. Mollusk หอย หมก เลอดปดและเปด (รงควตถ หวใจมสองหองอยางงายและมแองเลอด หายใจดวยเหงอกและปอด Haecyanin, Haemoerythrin)

4. Echinoderms ดาวทะเล เลอดปดและเปด เลอดอยในชองตว (Coelomic fluid) หายใจดวยเหงอก (รงควตถ Chlorocruonin)

Page 8: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

43

2. ระบบเลอดในคนประกอบดวย หวใจ เสนเลอดและนาเลอด

การยอยอาหาร (Digestion)1. ววฒนาการของการยอยอาหาร

สงมชวต ระบบเลอด หวใจ

5. Chordates พวกมแกน สวนใหญเลอดปด, ม Haemoglobin Phylum Chordata 5.1 เพรยงหวหอม (Tunicate) เลอดเปด มหวใจและเลอดไหลตามชองลาตว 5.2 ปลา (Pisces) เลอดปด หวใจ 2 หอง (Atrium หรอ auricle, ventricle) 5.3 ครงบกครงนา (Amphibian) เลอดปด (มจงหวะการบบ, สนนน หวใจ 3 หอง (Atrium ซาย ขวา, ventricle) ทหองลางไมใหเลอดปนกนมาก) 5.4 เลอยคลาน (Reptiles) เลอดปด (มเยอกน, จงหวะการบบ - หวใจ 4 หองไมสมบรณ จงจก ง เตา - หวใจ 4 หองสมบรณ จระเข 5.5 นก (Aves) เลอดปด หวใจ 4 หอง (Atrium ซาย ขวา, ventricle ซาย ขวา) 5.6 เลยงลกดวยนม (Mammals) เลอดปด หวใจ 4 หอง (Atrium ซาย ขวา, ventricle ซาย ขวา)

หมเลอด

หมเลอด Antigen บน Antibody เมดเลอดแดง ในนาเลอด

A A (Galactosamine) B B B (Galactose) A AB A, B (Galactosamine - และ Galactose) O - A, B

สงมชวต ลกษณะ

1. โปรโตซว ม food vacuole ยอยอาหารรวมกบเอนไซมยอยโปรตน (lysozyme) จาก lysosome (นายอยเปนกรดเสมอนในกระเพาะ) พบใน Amoeba sp. & Paramecium sp.

2. การยอยอาหารใน Poriferans ฟองนาไมมระบบทางเดนอาหาร พบการยอยอาหารภายในเซลลโคอะโนไซท เชน ฟองนา (Intracellular digestion) (Choanocyte cell or Collar cell) โดยยอยใน Food vacuole + Lysosome 3. สตวเคยวเออง (ruminant) ไดแก อาจยาวถง 40 เมตร สตวเคยวเอองมกระเพาะแบงเปน 4 สวน ไดแก วว ควาย แพะ แกะ กวาง ยราฟ เปนตน - รเมน (Rumen) หรอกระเพาะผาขรว มขนาดใหญทสดและหมกโดยจลนทรย สตวกนพช (Herbivore) เชน มา มาลาย - เรทควลม (Reticulum) หรอกระเพาะรงผง ขนสงอาหารสกระเพาะสามสบกบ กระตาย ชาง มลาไส ใหญสวนซกม - โอมาซม (Omasum) หรอกระเพาะสามสบกบ บดอาหารและสงกระเพาะจรง (Caecum) และไสตงโต - อโบมาซม (Abomasum) หรอกระเพาะจรง หนาทยอยและสงตอลาไสเลก

Page 9: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

44

2. การยอยอาหารในคน 2.1 การยอยคาร โบไฮเดรต (Carbohydrate digestion)

2.2 การยอยไขมน (Lipid digestion)

2.3 การยอยโปรตน (Protein digestion)

ตาแหนง แหลงสราง เอนไซม กระบวนการยอย

ปาก (Mouth) - ตอมนาลาย - Salivary Polyaccharides + amylase + H2O maltose + dextrin (Salivary gl.) amylase (Ptyalin) (oligosaccharide)

ลาไสเลก 1. ลาไสเลก - Disaccharase - Maltose + Maltase + H2O Glucose + Glucose (Small intestine) (Maltase, Sucrase, - Sucrose + Sucrase + H2O Glucose + Fructose Lactase) - Lactose + Lactase + H2O Glucose + Galactose 2. ตบออน - Pancreatic Polysaccharides, dextrin + amylase + H2O maltose (Pancreas) amylase

ตาแหนง แหลงสราง เอนไซม กระบวนการยอย

ลาไสเลก (Small 1. ตบ (Liver) - เกลอนาด (Bile salt) Fat + H2O + Bile Emulsified fat intestine) และถงนาด (Triglyceride, Fat droplet) (Lipase สราง (Gall bladder) กระเพาะได 2. ตบออน Pancreatic lipase Triglyceride + lipase + 3H2O glycerol + 3 fatty acids แตทางานไมได) (Pancreas) 3. ลาไสเลก Intestinal lipase Triglyceride + lipase + 3H2O glycerol + 3 fatty acids (Small intestine)

ตาแหนง แหลงสราง เอนไซม กระบวนการยอย

กระเพาะ Chief cell จาก - Pepsinogen + HCl Polypeptids + pepsin + H2O oligopeptide + Peptone (Stomach) Gastric gl. (Mucosa) Pepsin Gastric gl. (Mucosa) - Prorennin + HCl Cesein ในนม + Ca2+ + Rennin Paracesein Rennin (Protein drop)

ลาไสเลก 1. ตบออน (Pancreas) - Typsin, Oligopeptide + H2O + Enzyme Tri. Dipeptides (Small intestine) Chymotrypsin, carboxypeptidase 2. ลาไสเลก Enterokinase Trypsinogen + Enterokinase + Base Trypsin (Small intestine) Carboxypeptidase, Oligopeptide + H2O + Enzyme Tri. Dipeptides Dipeptidase Aminopeptidase Dipeptides + Dipeptidase + H2O 2 Amino acid

Page 10: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

45

อนกรมวธาน (Taxonomy)1. การวนจฉยลกษณะของสงมชวต (Identification) โดยใช Dichotomous keys2. การจดจาแนกสงมชวต (Classification)3. การตงชอหรอบญญตชอสงมชวต (Nomenclature) ม Taxonomic categlory : Domain or Empire Kingdom Division / Phylum Class Order Family Genus Species การตงชอวทยาศาสตร (Scientific name) ใชหลกเกณฑ Binomial Nomenclature คอ เรมตนดวยชอสกล (Generic name) แลวตามดวยชอเฉพาะ (Specific epithet) เชน ตกแตนชนด Manningia kloomi

อาณาจกรสงมชวต

1. อาณาจกรไวรสและไวรอยด (Vira) อนภาคสงมชวต (particle) ไมมคณสมบตของการเปน cell เพราะไมมองคประกอบของเยอหมเซลลและไซโตพลาสซมอนภาคไวรสและไวรอยดประกอบดวยอนภาคทสมบรณเรยก Virion ไดแก สารพนธกรรม (nucleoid เปน DNA หรอ RNA อยางเดยวอยางใดอยางหนง) และสวนหอหมเปนโปรตนประกอบดวย 2 สวน คอ โปรตนปลอกเปน glycoprotein (protein coat or viralenvelop) และโปรตนแกน (protein core or capsid) ไวรสมขนาดเลกกวา 20 millimicron หรอ นาโนเมตร (มองเหนจากกลองจลทรรศนอเลกตรอนเทานน) เปนปรสตทเพมจานวนอนภาคไดเมออยในเซลลอนๆ เทานน (obligatory intracellularparasite) โรคทเกดจากเชอไวรส ไดแก ไขหวด ไขหวดใหญ โปลโอ ตบอกเสบ พษสนขบา งสวด เอดส ฝดาษ อสกอใส โรคกลวนา ไขเหลอง คางทม หด หดเยอรมน ปากและเทาเปอย โรคอโบลา ไขหวดนก ซารส ไขเลอดออก ** ไวรสตางจากไวรอยด คอ ไวรอยดมสารพนธกรรมเปน RNA อยางเดยว ไมม protein coat มแต protein core และมสารพนธกรรมนอยกวาไวรส (ขนาดเลกกวาไวรส) ทาใหเกดโรคพชดอก เชน ในมนสาปะหลง, มะเขอเทศและแอปเปล เปนตน2. อาณาจกรโมเนอรา (Monera Kingdom, Domain Bacteira) เปนเซลลแบบโปรคารโอต (Procayotic cells) (ม RNA, DNA, Ribosome 70 s = 30s + 50s) มขนาดเลก 1-5 ไมครอน, มองเหนดวยกลองจลทรรศน, มโครงสราง flagellum (โปรตน flagellalin) ใช โบกพก เคลอนท, มผนงเซลล, ม 3 รปราง คอ กลม (coccus), แทง (bacillus), เกลยว (spirillum) ดารงชวตหลายแบบ แบงเปน 4 กลม 1. กลม Positive gram bacteri (ตดสแกรมบวก) ผนงเซลลตดสมวงนาเงนของส Crytal-Violet พบในสกล Staphylo-coccus Actinomycetes และสกล Bacillus & Clostridium 2. Clamydia (คลาไมเดย) เปนเชอแบคทเรยกอใหเกดโรคในคนและในสตว เชน กามโรค หนองใน (Niesseria spp.) ซฟลส เปนตน 3. Proteobacteria (โปรตโอแบคทเรย) ดารงชวตเปนผผลตสามารถสงเคราะหแสงได โดยไมมโครงสราง Chloroplast ใช H2S เปนสารตงตนในการสงเคราะหแสง พบในแบคทเรยกามะถนมวง (Purple sulfur bacteria) และแบคทเรยกามะถนเขยว (Green sulfur bacteria) 4. กลม Cyanobacteria สวนใหญเซลลยอมตดสแกรมลบ (Gram-Negative Cell) ผนงเซลลตดสแดงของส Safranin สงเคราะหแสงได แตไมม Chloroplast (มรงควตถ carotenoid, chlorophyll a, phycobilin) หรอสามารถตรงไนโตรเจน (nitrogen fixation) เชน Anabaena & Nostoc ในเซลลแหนแดง เปนแหลงให โปรตนสง เชน สาหรายเกลยวทอง (Spirulina platensis) โรคจากแบคทเรย (parasite) เชน ปอดบวม วณโรค เรอน บาดทะยก อหวาต คอตบ ไอกรน ไทฟอยด บดไมมตว ซฟลส หนองใน โกโนเรย (Niesseria sppl) แอนแทรกซ (Bacillus anthracis) อาหารเปนพษ (Clostridium botulinum)

อนภาคของสงมชวต

Vira Kingdom - ขนาดเปนนาโนเมตร (10-9 m) อนภาค Virion (Capsids + Nucleoids) - Obligatory intracellular parasite (เปนปรสตทเพม จานวนไดเมออยในเซลล - ม DNA หรอ RNA มองเหน จากกลองจลทรรศนอเลกตรอน - ประกอบดวย Virus Viroid & Prion

อาณาจกรสงมชวตทเปนเซลลเปน 3 Domains (5 Kingdoms)

Domain Archea Domain Bacteria Domain Eukarya แบคทเรยโบราณ เกดมาในชวง ประกอบดวยแบคทเรย และ เปนสงมชวตทเปนเซลล 3500 ลานป เชน Stomatolite สาหรายสเขยวแกมนาเงน Eukaryote มทงหมด 4 อาณาจกร แบงเปน 3 กลม (Cyanobacteria) แบงเปน - Protista Kingdom 1. แบคทเรยทนรอน ทนกรด 4 กลม พวก สาหราย & โปรโตซว (Thermo-Acidophiles) 1. Clamydia - Fungi Kingdom 2. แบคทเรยทนเคม 2. Proteobacteria พวกเหดรา (Halophiles) สงเคราะหแสงได - Plantae Kingdom 3. แบคทเรย anaerobe 3. Cyanobacteria สาหราย พวกพช ผลตแกสมเทน (กลม สเขยวแกมนาเงน - Animalia Kingdom Methanogenic bacteria) 4. Positive gram bacteria พวกสตว (แบคทเรย แกรมบวก)

Page 11: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

46

3. อาณาจกรโปรตสตา (Protista Kingdom) เปนเซลลแบบยคารโอต (Eucaryotic cells) มเยอหมออรแกแนลล, มออรแกแนลล ชนสง เชน mitochondria, chloroplast ม RNA, DNA, Ribosome (80s) แบงเปน 2 กลม กลมโปรโตซว (ไฟลมโปรโตซว : Phylum Protozoa) - มโครงสรางในการเคลอนท แบงเปน 4 classes 1. Flagellata ใชแฟลกเจลลม เชน Euglena, Trypanosoma (โรคเหงาหลบมแมลงเซส-ซ เปนพาหะ), Trichonympha (ลาไสปลวก) 2. Ciliata ใชซเลย (cilia), ม 2 นวเคลยส เชน Paramecium, Vorticella, Stentor 3. Sarcodina ใชเทาเทยม (pseudopodia) เชน Amoeba, Entamoeba histolytica (โรคบดมตว), Acanthamoeba 4. Sporozoa (Apicomplexa) ไมมโครงสรางในการเคลอนทเกาะอยบนเมดเลอดแดงมวงชวต 2 ชวง คอ คนและยง เชน Plasmodium spp. เกดโรคไขมาเลเรย มยงกนปลองเปนพาหะ กลมสาหราย (Algae) ม Carotenoid Chlorophyll a 1. Phylum chlorophyta (สาหรายสเขยว) ม chlorophyll b, xanthrophyll เชน สาหรายเทา (Spirogyla), Chorella, Closterium 2. Phylum chrysophyta (สนาตาลแกมทอง) ม chlorophyll c, fucoxanthin เชน Navicular, Diatom ใชทายาสฟน 3. Phylum Rhodophyta (สาหรายสแดง) ม chlorophyll d, phycobillin เชน จฉาย (Porphyra), สาหรายผมนาง(Glaciralia) 4. Phylum Phaeophyta (สาหรายสนาตาล) ม chlorophyll c เชน เคลป (Kelp), สาหรายทน Sargassum, Padina, Fugus, Laminaria (ทาปย K) 5. Phylum Phaeophyta ม chlorophyll c พวก Gonyaulax, Gymnodinium, Ceratium (ขปลาวาฬ, กระแสนาแดง Red tide) 4. อาณาจกรฟงไจ (Fungi Kingdom) 1. Phylum Myxomycota ราเมอก, ไมมผนงเซลล, มการดารงชวต 2 ชวง 1.1 ระยะพลาสโมเดยม (Plasmodium) เหมอนวนมสตางกน เคลอนทไดแบบอะมนา พบฤดฝน ทาใหเกดโรคในพชมดอก เชน กะหลาดอก 1.2 ระยะสรางฟรตตง บอด (fruiting body) ระยะสราง สปอรสบพนธ เกาะอยกบท พบในฤดแลง 2. Phylum Eumycota เหดราแทจรง ม cell wall, มเสนใย hypha, mycelium, ไมมพลาสโมเดยมกบฟรตตง บอด, ม 4 class Zygomycetes ราดา (Mucor, Rhizopus), Ascomycetes ยสต, เหด, หง, Truffles Basidiomycetes เหดฟาง, เหดหอม Deuteromycetes กลาก, เกลอน, Aspergillus, Penicillium ไมโคไฟโคไฟตา (Mycophycophyta) = ไลเคนส (สาหรายสเขยว, เขยวแกมนาเงน + รา ม 3 แบบ คอ ครสโตส (Crustose), โฟลโอส (Foliose), ฟรตโคส (ฝอยลม : Fruticose)5. อาณาจกรพช (Plantae kingkom) สงมชวตหลายเซลล Multicellular, เซลลแบบยคารโอต, สรางอาหารเองได (Autotroph), การแบงอาณาจกรพชอาศยกฎเกณฑคอวงจรชวตแบบสลบระยะ 2n (Sporophyte) สรางสปอรและระยะ n (Gametophyte) สรางเซลลสบพนธ การมหรอไมมทอลาเลยง การมดอกหรอไมมดอก และการมเมลดหรอไมมเมลด

Page 12: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

47

6. อาณาจกรสตว (Animalia kingdom) 1. Porifera ลาตวมรพรน, ม spicule, มเนอเยอ 2 ชน, ชอง spongocoel, ยอยอาหารในเซลล choanocytem, ไมมชองวาง, แบงเปน 3 classes (ฟองนา) Calcarea ฟองนาหนปน, Demospongiae ฟองนาถตว, Hexactinellida ฟองนาแกว พบฟองนาจดและเคม 2. Coelenterata, Cnidaria มเขมพษ (Nematocyst, Cnidoblast) ชวตม 2 แบบ คอ รม (Medusa) และแจกน (Polyp) แบงเปน 3 class (Hydrazoa, Scyphozoa, Anthozoa) เชน ไฮดรา, แมงกะพรน, ปะการง, กลปงหา, ปากกาทะเล, ดอกไมทะเล 3. Platyhelminthes ลาตวแบนบน-ลาง, มโครงสรางขบถายของเสย คอ Flame cells มเนอเยอ 3 ชน, ไมมชองวาง, มปากไมมทวาร, แบงเปน 3 class (ใช โครงสราง, การดารงชวต) Terbellaria พลานาเรย, Trematode พยาธใบไม, Cestoda) พยาธตวตด 4. Nematoda ตวกลม หวแหลมทายแหลม, ม Renette cells ไมมปลอง มปากมทวาร มเนอเยอ 3 ชน, มชองวางเทยม, แยกเพศ ไดแก หนอนตวกลม, พยาธเสนดาย, ไสเดอน, ปากขอ, แสมา, ไสเดอนฝอย, หนอนนาสม, พยาธโรคเทาชาง, พยาธเขมหมด 5. Annelida ตวกลม หวแหลมทายแหลม, มปลอง ขบถายของเสยโดย Nephidria มปากมทวาร 3 ชน, มชองวางแทจรง, เลอดปด, มเสนประสาทดานลาง ม 3 class ใชปมลาตวและเสนขน (Polychaeta, Oligochaeta, Hirudinea) แมเพรยง, ไสเดอน, ปลง, ดดเลอด 6. Arthropoda ลาตว รยางคเปนขอปลอง ม 3 Subphylum คอ Trilobita (Trilobite สญพนธ), Chelicherata ไมมกรรไกร และ Mandibulata มขากรรไกร class ทสาคญใน subphylum Chelicherata คอ Arachnida ม 8 ขา เชน แมงมม, แมงปอง, เหบ, ไร และ Merostomata ม 10 ขา, หวตดอก เชน แมงดาทะเลถวย, แมงดาทะเลจาน class ทสาคญใน subphylum Mandibulata คอ Crustacea 10 ขา, หนวด 2 ค เชน ป ไรนา ไรแดง ตวกะป เพรยง เพรยงหน เพรยงคอหาน จกจนทะเล Diplopoda ขา 2 ค/ปลอง เชน กงกอ Chilopoda ขา 1 ค/ปลอง เชน ตะขาบ, ตะเขบ Insecta ม 6 ขา แยกหว อก ทอง เชน แมลงดานา จกจน ผเสอ มวน เพลย หมด เหา ตวสองงาม สามงาม มด ผง ตอ แตน 7. Mollusca ตวนม, เมนเทล, ฟนขด (Radula), กลามเนอเทา, อวยวะภายใน (Visceral mass), เลอดปด ม 6 class แยกโดยจานวนเปลอก, ม 6 Classes Gastropoda ทากเปลอย เชอร, Pelecypoda หอยแครง, Scapopoda หอยงาชาง,Monoplacophora หอยโบราณ, Polyplacophola ลนทะเล และ Chephalophoda) หมกยกษ หอยงวงชาง (หอยปากเปด Phylum Brachiopoda)

ไมมทอลาเลยงและแกมมโตไต (n) เดน มทอลาเลยงและสปอรโรไฟต (2n) เดน

1. Division Bryophyta ตนสปอรโรไฟต (2n) อยบนแกมมโตไฟต (n) สบพนธแบบอาศยเพศ : เพศเมยสรางไขโดยอารคโกเนยม (Archegonium), และเพศผสรางสเปรมโดยแอนเทอรรเดยม (antheridium)- แบงเปน 3 subdivisions1. Hepaticopsida มใบเหมอนแผนตบ เชน ลเวอรเวรต (liverwort)2. Anthoceropsida มสวนใบยนออกมาเปนขา เชน ฮอรนเวรต (hornwort)3. Bryopsida เชน มอสขาวตอกฤาษ

กลมมดอก

10. Division Anthophyta(Angiospermae)- มดอก, มเมลด, มรงไขหอหมเจรญเปนเนอผล (แกมมโตไฟอยบนสปอรโรไฟต)แบงเปน 2 classes1. พชใบเลยงเดยว(Monocotyledonae) ม 1 ใบเลยง, เสน vein ใบขนาน, มรากฝอย2. พชใบเลยงค(Dicotyledonae) ม 2 ใบเลยง, vein ใบเปนรางแห, มรากแกว พชดอกอนๆ เชน สนทะเล สนปฏพทธ สนญปน สาหรายหางกระรอก, สาหรายขาวเหนยว จอก แหน แหนเปด ไขนา ฝอยทอง

กลมไมมดอกก. ไมมดอกและไมมเมลด (สปอรโรไฟตอยบนแกมมโตไฟต)2. Division Psilophyta มราก rhizoid, sporangium เชน Psilotum spp.(หวายทะนอย)3. Division Lycophyta ม strobillus ทยอด เชน ชองนางคล, สามรอยยอด, สรอยสกรมและตนตกแก4. Division Sphenophyta ลาตนเปนปลอง, ม strobillus เชน Equisetum หรอหญาถอดปลอง5. Division Pterophyta ม circinate venation, ม sorus เชน เฟรนกานดา, ใบมะขาม, ขาหลวงหลงลาย, เกลดหอย, ยานลเภา, ชายผาสดา, ผกแวน, กดนา, กดเกยะ, จอกหหน, แหนแดงข. ไมมดอกแตมเมลดแบบเปลอย (Gymnosperrmae แกมมโตไฟอยบนสปอรโรไฟต)6. Division Coniferophyta ม strobillus (cone) ตวเมยและผ เชน สนสอง, สองใบ, สนภเขา7. Division Cycadophyta ลาตนใหญ เตย ใบใหญเหมอนดาบ เชน ปรง (cycad)8. Division Ginkgophyta ใบเหมอนเฟรนกานดา เชน แปะกวย (Gingko biloba)9. Division Gnetophyta ใบแผกวางเหมอนไมดอกทวไป เชน เครอมะเมอย, Welwitchia

Page 13: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

48

8. Echinodermata ผวหนงเปนหนาม, มระบบหมนเวยนนาชวยเคลอนท, เลอดเปด, อยในทะเลหมด, endoskeleton, ทวารเกดกอนปาก ม 5 classes Asteriodea ดาวทะเล, Echinoidea เมนทะเล อแปะทะเล, Ophiuroidea ดาวเปราะ ตะกราทะเล, Holothuroidea ปลงทะเลและ Crinoidea พลบพลงทะเล ขนนกทะเล 9. Chordata มโนโตคอรด, แผนเหงอกทคอหอย, เสนประสาทดานบน, ทวารเกดกอนปาก โครงรางภายใน ม 3 Subphylum 1. Urochordata เพรยงหวหอมม notochord ชวคราวในตวออน เลอดเปด 2. Chephalochordata Amphioxus เหมอนปลา notochord ตลอดชวต 3. Vertebrata มกระดกสนหลง 3.1 Cyclostomata ปากกลม, ไมมขากรรไกร, มกระดกออน ม notochord ตลอดชวต เชน ปลาปากกลม (Lampray) และเฮกฟช (Hag fish) 3.2 Chondricthyes ปลากระดกออน (chondroitin sulphate) ไมมแผนปดเงอก เชน ฉนาก ฉลาม กระเบน ราหล 3.3 Osteichtyes ปลากระดกแขง (Calcium alphatite) มแผนปดเหงอก เชน ปลาชอน ดก มานา 3.4 Amphibian วงชวต 2 ชวง mucous gl. เชน จงจกนา กะทาง กบ เขยด คางคง งดน 3.5 Reptilia มผวหนงเปนเกลด เชน จงจก ตกแก ง ตดต เตา ตะกวด จระเข 3.6 Aves มขนแผง มปก เชน นกเพนกวน กระจอกเทศ อม เรย 3.7 Mammalia ม ตอมนานม ตอมเหงอ ตอมไขมน เสนขน เชน ตนปากเปด กระแต คางคาว จงโจ ชะมด ลง ชาง พะยน โลมา วาฬ

ความหลากหลาย อาณาจกรของสงมชวต

เซลลของสงมชวตเซลลสงมชวต (Cells of organisms) โครงสรางเซลล โครงสรางของเซลล ทไดจากการศกษาดวยกลองจลทรรศนอเลกตรอน มดงน เยอหมเซลล (Cells membrane) ประกอบดวย ไขมน (Phospholipid) โปรตน นอกจากน ยงมคาร โบไฮเดรตเลกนอย

Kingkom สงเปรยบเทยบ Monera Protis Fungi Plantae Animalia

1. โครงสรางของเซลล Peptidoglycan Eubaryotic2. ผนงเซลล (Cell wall) Peptidoglycan Cellulose Cellulose Cellulose ไมม3. เนอเยอ (Tissue) ไมม ม4. ตวออน (Embryo) ไมม ม5. ออรแกเนลลชนดมเยอหม ไมม ม6. ไมโครทบล ไมม ม7. ไรโบโซม ม8. เซนตรโอลและไลโซโซม ไมม ม9. คอลโรพลาสต ไมม มในสาหราย ม ไมม10. การแบงเซลลไมโอซส ไมม ม

Page 14: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

49

โครงสราง สมมตฐานอธบายโครงสรางของเยอหมเซลลม 2 แนวคดทสาคญคอ Unit membrane และ fluid mosaic model 1. เยอยนต (Unit membrane) ไขมนจะเรยงตวเปน 2 ชน และมโปรตนขนาบอย 2 ขางของไขมน

เยอยนตของเยอหมเซลลตามโครงแบบของ Davson-Danielli 2. ฟลอด-โมเสค โมเดล (Fluid-mosaic model) ไขมนจะเคลอนทไดและมโปรตนลกษณะเปนกอนแทรกอยในระหวางชนของไขมน นกวทยาศาสตรยอมรบ ฟลอด-โมเสค โมเดล มากกวา

หนาทของเยอหมเซลล 1. เปนเยอเลอกผาน (Semi-permeable membrane) เปนคณสมบตสาคญทสด 2. เปน receptor site รบสาร 3. Recognition จดจาสาร 4. Carrier protein

ไซโทพลาซม (cytoplasm) Cytoplasmic inclusion เปนสงทไมมชวต เชน อาหารสะสม ไดแก หยดไขมน เมดแปงหรอพวกผลกตางๆ Organelle (ออรเนลล) เปนโครงสรางททาหนาทเฉพาะอยางของเซลล เปรยบเสมอนบคลากรในบรษท หรอคนงานในโรงงานอตสาหกรรม

Surface proteins extracellular fluid

intracellular fluid

proteinlinedporeprotein

linedpore

lipidbilayer

เยอยนตชนเดยว(Single unit m

embrane)

Extracellutar sideCarbohydrate

Glycolipid

ProteinsCholesterol

Fluid-Mosaic model

Chap

ter Th

ree

Non polar ends

Phospholipids

Page 15: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

50

หนาทของออรแกเนลลตางๆ

RER = intracellular transport

ออรแกเนลล หนาท

1. เอนโดพลาสมก เรตควลม (endoplasmic reticulum) มลกษณะเปนเยอบางๆ ชนเดยว พบซอนไปมา แบงเปน 2 ชนดคอ 1.1 เอนโดพลาสมก เรตควลม ชนดขรขระ หรอชนดหยาบ - สรางโปรตนสงออกไปใชนอกเซลล (exoprotein) (rough endoplasmic reticulum = RER) - พบมากในตบออน ลาไสเลก ตอมใตสมอง โครงสราง - ลาเลยงสารภายในเซลล (Intracellular transport) เปน ER ทมไรโบโซมเกาะอยมากมาย

ออรแกเนลล หนาท

1.1 เอนโดพลาสมก เรตควลม ชนดเรยบ 1. สรางไขมนเตมเขาไปในโปรตนทสรางจาก RER กลายเปน lipoprotein (Smooth endoplasmic reticulum = SER) 2. สรางสารสเตยรอยด จงพบมากในตอมหมวกไตชนนอก คอรปสลเทยม โครงสราง ในรงไขและเซลลอนเตอรสตเชยลในอณฑะ เปน ER ทไมมไรโบโซมเกาะอย 3. กาจดสารพษในรางกาย จงพบ SER มากในเซลลตบ 4. ดดซมไขมน พบมากในเซลลผนงของวลลส

ออรแกเนลล หนาท

2. กอลจ คอมเพลกซ (Golgi complex) 1. รบโปรตนมาจาก RER แลวนามาตกแตงโดย โครงสราง ลกษณะเปนถงแบนๆ โดยปลายถง - อดใหแนน พองเปนกระเปาะ และเรยงซอนกนเปนตงๆ - สรางคาร โบไฮเดรตเพมเตมเขาไปกลายเปน glycoprotein ตงละ 5-15 ถง - สรางเยอลอมรอบโปรตนและหลดออกมาเปนถง (transport vesicle) 2. สรางคาร โบไฮเดรตโมเลกลใหญ เชน แปง ไกลโคเจนและเซลลลโลส 3. สรางสารอนาเมล (enamel) เคลอบฟน 4. สรางเมอก จงพบมากในตอมสรางเมอก ตอมนาลาย

Page 16: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

51

ออรแกเนลลทมเยอยนต 2 ชน

ออรแกเนลล หนาท

3. ไลโซโซม (lysosome) 1. ยอยอาหารทเซลลกนเขาไป ซงยอยไดทงโปรตน ไขมน และคาร โบไฮเดรต โครงสราง เปนถงกลมๆ ภายในบรรจเอนไซม เทยบไดกบลาไสเลกและตบออน hydrolytic สาหรบยอยอาหารและบรรจ 2. ยอยสลายออรแกเนลลตวเอง และยอยสลายเซลล เมอเซลลออนหมดอาย เอนไซม acid phosphatase เรยกกระบวนการนวา Autolysis - พบเฉพาะในเซลลสตว 3. กาลงจดสงแปลกปลอมทเขาไปในเซลล เชน แบคทเรย จงพบมากในเซลล เมดเลอดขาว พวก Moncyte และ Neutrophil

4. แวควโอล (Vacuole) ม 4 ชนด คอ 1. Sap vacuole พบในเซลลพช 1. เกบสะสมของเสย เชน ผลก Calcium oxalate 2. บรรจรงควตถ Anthocyanin ทาใหกลบดอกม สแดง ชมพ มวง นาเงน 3. สะสม Sucrose, คาเฟอน, นามนหอมระเหย 2. Food vacuole พบในโพรโตซว - บรรจอาหารทเซลลกนเขามาเพอรอการยอยจากนายอยของไลโซโซม และสตวชนตา 3. Contracttile vacuole พบเฉพาะใน - ขจดนาทมากเกนพอออกจากเซลล เทยบไดกบไตคนเรา โพรโตซวนาจด 4. Fat vacuole พบในเซลลไขมน - เกบสะสมไขมน

5. เพอรอกซโซม (Peroxisome) ภายในบรรจเอนไซม Catalase ใชยอยสลายไฮโดรเจนเปอรออกไซด (H2O2) ใหเปน H2O และ O2

2H2O2 2H2O + O2Catalase

ออรแกเนลล หนาท

1. ไมโทคอนเดรย (mitochondria) - เปนแหลงสรางพลงงานในรปสารอนทรยพลงงงานสง (ATP = Adenosine triphosphate) จากการหายใจแบบใช O2 ของเซลลเปรยบเสมอนเปน โรงผลตไฟฟาของเซลล (Powerhouse of cell) - พบมากในแคมเบยมของพช ในคนมมากทสดในเซลลกลามเนอหวใจ

2. คลอโรพลาสต (Chloroplast) - เปนเมดส (plastid) ทมสเขยวทาหนาทสงเคราะหแสงพบเฉพาะในสาหราย (ยกเวน สาหรายสเขยวแกมนาเงน) และพช

Page 17: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

52

ออรแกเนลลทไมมเยอหมรอบ

Outer boundarymembrane

Inner boundarymembrane

Granum

Intermembranespace

Thylakoid spaceStroma

Partition

LIGHT REACTIONS CALVIN CYCLE

Sucrose (export)O2

H2O CO2

STROMA

THYLAKOIDMEMBRANE

THYLAKOIDSPACE

STROMA

To Calvincycle

ออรแกเนลล หนาท

1. ไรโบโซม (ribosome) - เปนออรแกเนลลทมขนาดเลกสด - สรางโปรตนโดยพบอยในโครงสรางตอไปน 1. ลอยเปนอสระในไซโทพลาซม สรางโปรตนไว ใช ในเซลลเอง เชน พบในเซลลกลามเนอ 2. เกาะอยทผวนอกของ ER กลายเปน RER ทาหนาทสรางโปรตนสงไปใชนอกเซลล 3. เกาะอยทเยอหมนวเคลยส 4. บรรจอยในไมโทคอนเดรยและคลอโรพลาสต

growing polypeptide chain

incoming RNA charged withamino acid

outgoing 'empty' tRNA

aminoacid

a b

anticodon

mRNAribosome

3' 5'5'

Page 18: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

53

เซลล (Cell) ชนสารเคลอบเซลล เยอหมเซลล โพรโทพลาสซม (Cell coat) (Cell membrane) (Protoplasm)

ผนงเซลลในเซลลพช, ไกลโคแคลกซ นวเคลยส ไซโทพลาสซม สาหราย, รา, แบคทเรย ในเซลลสตว เยอหมนวเคลยส โครมาตน นวคลโอลส นวเคลยรแซป

ไรโบโซม เซนทรโอ ไมโครทบล ออรแกเนลล อนคลซน ไมมเยอหม ไมโครฟลาเมนท อนเตอรมเดยท ฟลาเมนท มเยอหม เยอยนตชนเดยว เยอยนต 2 ชนเอนโดพลาสมก เรตคลม กอลจบอด แวควโอล เพอรอกซโซม

ชนดขรขระ = RER ชนดเรยบ = SER ไมโทคอนเดรย คลอโรพลาสต

ตวอยาง แบคทเรย สาหรายสเขยวแกมนาเงน โพรโตซว สาหราย (ยกเวนสาหรายสเขยวแกมนาเงน) ไมโครพลาสมา คลามายเดย เหด รา ยสต ราเมอก พชและสตว ★ ไมมเยอหมนวเคลยส จงเรยกวาไมมนวเคลยส ★ มเยอหมนวเคลยส จงเรยกวา มนวเคลยส แตมกเรยกเปนนวคลออยด (nucleoid) ★ ไมมออรแกเนลลชนดมเยอหม ★ มออรแกเนลลชนดมเยอหม ★ ไมม Centriole Microtubule ★ ม Centriole ★ ไมม Cytoskeleton Microfilament ★ ม Cytoskeleton ★ ไมม Meiosis Intermediate filament ★ ม Meiosis ★ ผนงเซลลเปนสาร Peptidoglycan ★ ผนงเซลลเปนสาร Cellulose

- ม Ribosome - ม DNA - ม RNA

ประเภทเซลล

Prokaryotic cell Eukaryotic cell

Page 19: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

54

สรปการลาเลยง

วฏจกรของเซลลและการแบงเซลล

วฏจกรของเซลลแสดงระยะตางๆ และกระบวนการทเกดขนขนตอนตางๆ ของการแบงเซลลทมการแบงนวเคลยสแบบไมโทซส

การแบงเซลล (Cell Division) ë การแบงเซลล จะม 3 ขนตอน คด อนเทอรเฟส (Interphase) การแบงนวเคลยส (Karyokinesis) การแบงไซโทพลาซม (Cytokinesis) ë การแบงนวเคลยสจะม 2 แบบ คอ การแบงแบบไมโทซส และการแบงแบบไมโอซส ë การแบงไซโทพลาซม จะม 2 แบบ คอ แบบทเยอหมเซลลคอดกวจาก 2 ขาง เขาใจกลางเซลลเรยกวา เปนแบบ Cleavage furrow type ซงพบในเซลลสตว แบบทมการสรางเซลลเพลท (Cell plate) มากอตวบรเวณกงกลาง เซลลขยายไป 2 ขางของเซลล เรยกวา เปนแบบ Cell plate type ซงพบในเซลลพช

การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล

การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลลโดยผานเยอหมเซลล

แบบไมผานเยอหมเซลล

ไมใชพลงงานจากเซลลPassive transport

ใชพลงงานจากเซลลActive transport

การนาสารเขาสภายในเซลล

(Endocytosis)

การนาสารออกนอกเซลล

(Exocytosis)

การนาสารผานเซลล

(Cytopempsis)

การแพร ออสโมซส ไดอะไลซส การแลกเปลยนอออน พโนไซโตซส

(Pinocytosis)ฟาโกไซโตซส

(Phagocytosis)การนาสารเขาส

เซลล โดยอาศยตวรบ(Receptor-mediated

endocytosis)การแพรธรรมดา การแพรโดยอาศยตวพา

Page 20: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

55

= + +

ไมโทซส ไมโอซส (Mitosis) (Meiosis)

Cleavage furrow type Cell plate type

การแบงไซโทพลาซมของเซลลสตว โดยรอยคอดจะเรมตนทแนวกลางเซลลตรงตาแหนงลกศร และเวาเปนรองแคบลกเขาไปในไซโทพลาซม โดยการแบงนเกดจากแถบไมโครฟลาเมนตทยนออกมารอบๆ เซลลตรงรอยคอด

แผนภาพแสดงการแบงเซลลพช โดยการสรางเซลลเพลทขนกลางเซลล

การแบงเซลล(Cell division)

อนเทอรเฟส(Interphase)

การแบงนวเคลยส(Karyokinesis)

การแบงไซโทพลาซม(Cytokinesis)

a b c d

(a) Cell wall Polar microtubules

Plasmodesmata

Late telophase nucleus

Golgi vesicles move toward equatorEarly cell plate

(b)

(c)

Microtubulas disassembleand reform later

Gogli vesicles fuse, eatablishingcontinuity with cell membrane,and contribute their contentsto formation of the plate

Microtubules

Incomplete vesicle fusion leadsto plasmodesmata formation

Page 21: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

56

การแบงเซลลแบบไมโทซส (mitosis) เปนการแบงเซลลเพอเพมจานวนเซลลของรางกายในการเจรญเตบโตในสงมชวตหลายเซลล เปนการแบงเซลลเพอการสบพนธ ในสงมชวตเซลลเดยว (Binary fission) ★ เปนการแบงเนอสรางเซลลพนธ ในพช ★ ไมมการลดจานวนชดโครโมโซม (2n 2n หรอ n n) ★ พบทเนอเยอเจรญปลายยอด, ปลายราก, แคมเบยม ของพชหรอเนอเยอบผว, ไขกระดกในสตว, การสรางสเปรมและ ไขของพช ★ ม 5 ระยะ คอ อนเตอรเฟส (interphase) โพรเฟส (prophase) เมทาเฟส (metaphase) แอนาเฟส (anaphase) เทโลเฟส (telophase)สรปขนตอนการแบงแบไมโทซส

โครโมโซมเมทาเฟส แสดงตาแหนงไคเนโตคอร และซสเตอร โครมาตด

ระยะการแบง การเปลยนแปลงทสาคญ

อนเตอรเฟส (Interphase) เพมจานวนโครโมโซม (Duplication) ขนมาอกชดหนง และตดกนอยทเซนโทเมยร (1 โครโมโซม ม 2 โครมาทด) มการเปลยนแปลงทางเคมมากทสด (Metabolic stage) เซนตรโอ แบงเปน 2 อน ใชเวลานานทสด, โครโมโซมมความยาวมากทสด

โพรเฟส (Prophase) โครมาทดหดสน ทาใหมองเหนเปนแทงชดเจน เยอหมนวเคลยสและนวคลโอลสหายไป เซนตรโอเคลอนไป 2 ขางของเซลล และสรางไมโทตก สปนเดลไปเกาะทเซนโทรเมยร ระยะนจงมเซนตรโอ 2 อน

เมตาเฟส (Metaphase) โครโมโซมเรยงตวตามแนวกงกลางของเซลล เหมาะตอการนบโครโมโซมและศกษารปราง โครงสรางของโครโมโซม เซนโทเมยรจะแบงครง ทาให โครมาทดเรมแยกจากกน โครโมโซมหดสนมากทสด สะดวกตอการเคลอนท

แอนาเฟส (Anphase) โครมาทดถกดงแยกออกจากกน กลายเปนโครโมโซมอสระ โครโมโซมภายในเซลลเพมเปน 2 เทาตว หรอจาก 2n เปน 4n (tetraploid) มองเหนโครโมโซม มรปรางคลายอกษรรปตว V, J, I ใชเวลาสนทสด

เทโลเฟส (Telophase) โครโมโซมลก (Daughter chromosome) จะไปรวมอยขวตรงขามของเซลล เยอหมนวเคลยส และนวคลโอลสเรมปรากฎ มการแบงไซโทพลาสซม เซลลสตว เยอหมเซลลคอดเขาไป บรเวณกลางเซลล เซลลพช เกดเซลลเพลท (Cell plate) กนแนวกลางเซลลขยายออกไปตดกบผนงเซลลเดม ได 2 เซลลใหม เซลลละ 2n เหมอนเดมทกประการ

centromereregion of chromosome

kinetochore microtubules(mitotic spindle)

kinetochore

sisterchromatids

Page 22: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

57

การแบงเซลลแบบไมโอซส (meiosis) การแบงเซลลมการแบงนวเคลยสแบบไมโอซสเปนการแบงเซลลเพอสรางเซลลสบพนธของสตว ซงเกดในวยเจรญพนธ ของสงมชวต โดยพบในอณฑะ (testes), รงไข (ovary) เปนการแบงเพอสรางสปอร (spore) ในพช ซงพบในอบละอองเรณ (pollen sac) และอบสปอร (sporangium) หรอโคน (cone) หรอในออวล (ovule) มการลดจานวนชดโครโมโซมจากดพลอยดไปเปนแฮพลอยด (2n n) ซงเปนกลไกหนงทชวยใหจานวนชดโครโมโซมคงท ในแตละสปชส ไมวาจะเปนโครโมโซม ในรนพอ-แม หรอรนลก-หลานกตาม ม 2 ขนตอน คอ 1. ไมโอซส I (Meiosis - I หรอ First meiotic division) ไมโอซส I (Meiosis - I) หรอ Reductional division ขนตอนนจะมการแยก homologous chromosome ออกจากกนม 5 ระยะยอย คอ 1.1 Interphase - I 1.2 Prophase - I 1.3 Metaphase - I 1.4 Anaphase - I 1.5 Telophase - I 2. ไมโอซส II (Meiosis - II หรอ Second meiotic division) ไมโอซส II (Meiosis - II) หรอ Equational division ขนตอนนจะมการแยกโครมาทด ออกจากกนม 4-5 ระยะยอย คอ 2.1 Interphase - II 2.2 Prophase - II 2.3 Metaphase - II 2.4 Anaphase - II 2.5 Telophase - II เมอสนสดการแบงจะได 4 เซลลทมโครโมโซมเซลลละ n (Haploid) ซงเปนครงหนงของเซลลตงตนและเซลลทไดเปนผลลพธ ไมจาเปนตองมขนาดเทากน

สรปการเปลยนแปลงสาคญทเกดขนในการแบงเซลลทมการแบงนวเคลยสแบบไมโอซส

ÃÐÂÐ ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§·ÕèÊÓ¤Ñ−

äÁâÍ«ÔÊ I ÍÔ¹àμÍÃ�à¿Ê I - ¨ÓÅͧâ¤ÃâÁâ«Á¢Öé¹ÁÒÍÕ¡ 1 à·‹ÒμÑÇ áμ‹ÅÐâ¤ÃâÁâ«Á»ÃСͺ´ŒÇ 2 â¤ÃÁÒ·Ô´â»Ãà¿Ê I - âÎâÁ¡ÑÊ â¤ÃâÁâ«ÁÁҨѺ¤‹ÙṺªÔ´¡Ñ¹ (Synapsis) ·ÓãËŒÁÕ¡Å‹ØÁâ¤ÃâÁâ«Á ¡Å‹ØÁÅÐ 2 ·‹Í¹

(Bivalent) áμ‹ÅСŋØÁ»ÃСͺ ŒÇ 4 â¤ÃÁÒ·Ô´ (Tetrad)- à¡Ô´¡ÒÃáÅ¡à»ÅÕ蹪Ôé¹Ê‹Ç¹¢Í§â¤ÃÁÒ·Ô´ (Crossing over) ÃÐËÇ‹Ò§ Homologous chrcmosome

àÁ·Òà¿Ê I - ¤‹Ù¢Í§âÎâÁâÅ¡ÑÊ â¤ÃâÁâ«Á àÃÕ§μÑÇÍ‹ÙμÒÁá¹ÇÈÙ¹Â�¡ÅÒ§¢Í§à«ÅÅ�á͹Òà¿Ê I - âÎâÁâÅ¡ÑÊ â¤ÃâÁâ«Á ᡤ‹ÙÍÍ¡¨Ò¡¡Ñ¹ä»Âѧáμ‹ÅТŒÒ§¢Í§¢ÑéÇà«ÅÅ�·ÕâÅà¿Ê I - à¡Ô´¹ÔÇà¤ÅÕÂÊãËÁ 2 ¹ÔÇà¤ÅÕÂÊ áÅÐáμ‹ÅйÔÇà¤ÅÕÂÊÁըӹǹâ¤ÃâÁâ«Á໚¹áξÅÍ � (n)

äÁâÍ«ÔÊ II ÍÔ¹àμÍÃ�à¿Ê II - ໚¹ÃÐÂоѡªÑèǤË٠áμ‹äÁ‹ÁÕ¡ÒèÓÅͧâ¤ÃâÁâ«Á¢Öé¹ÁÒÍÕ¡ËÃ×ÍÍÒ¨äÁ‹ÁÕã¹à«ÅÅ�ºÒ§ª¹Ô´â»Ãà¿Ê II - â¤ÃâÁâ«ÁË´ÊÑé¹ÁÒ¡ ·ÓãËŒàËç¹áμ‹ÅÐâ¤ÃâÁâ«ÁÁÕ 2 â¤ÃÁÒ·Ô´àÁ·Òà¿Ê II - â¤ÃâÁâ«Á¨ÐÁÒàÃÕ§μÑÇÍ‹Ùá¹ÇÈÙ¹Â�¡ÅÒ§¢Í§à«ÅÅ�á͹Òà¿Ê II - à¡Ô´¡ÒÃᡢͧâ¤ÃÁÒ·Ô´ ·ÕèÍ‹Ùã¹â¤ÃâÁâ«Áà ÕÂǡѹä»Âѧ¢ÑéÇáμ‹ÅТŒÒ§¢Í§à«ÅÅ�

·ÓãËŒâ¤ÃâÁâ«Áà¾ÔèÁ¨Ò¡ n 2n·ÕâÅà¿Ê II - à¡Ô´¹ÔÇà¤ÅÕÂÊãËÁ‹à»š¹ 4 ¹ÔÇà¤ÅÕÂÊ áÅÐẋ§ä«â·¾ÅÒ«ÖÁà¡Ô´à»š¹ 4 à«ÅÅ�ÊÁºÙó� áμ‹ÅÐ

à«ÅÅ�Áըӹǹâ¤ÃâÁâ«Á໚¹áξÅÍ � (n) ËÃ×Í෋ҡѺ¤ÃÖè§Ë¹Ö觢ͧà«ÅÅ�àÃÔèÁμŒ¹

Page 23: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

58

พลงงานในสงมชวต

รปพลงงานและการแสดงออกของขอความทางพนธกรรมในยนในการทางานของเซลล

ATP

การแบงตวของเซลล

DNA นวเคลยส

ไรโบโซม

โปรตน

RNA

ไมโทคอนเดรย คลอโรพลาสต

โปรตน ไขมน คาร โบไฮเดรต

แสง เซลลพช

ไซโทพลาซม เยอเซลล องคประกอบอนๆ

คลงอาหาร คาร โบไฮเดรต ไขมน

งานขนสง งานกลงานชนดอนๆ{

Page 24: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

59

Cellular Respiration There are two types of cellular respiration I. Aerobic respiration 1.1 Glycolysis 1.2 Pyruvate oxidation 1.3 Krebs cycle 1.4 Electron transport system (ETS) II. Anareobic respiration 2.1 Glycolsis 2.2 Fermentation Alcoholic fermentation Lactic acid fermentation Glycolysis

C6H12O6 2C3H4O3

4H 2ATP (Pyruvic acid) (2 NADH + H+) ผลลพธ 1. C3H4O3 2 โมเลกล 2. ATP สทธ 2 โมเลกล (เกด 4 ATP, ใช 2 ATP) 3. 4H (2NADH + H+) เกดใน cytoplasm ไกลโคลซส 1. ไกลโคลซส เปนกระบวนการสลายกลโคสหรอไกลโคเจนไปเปนกรดไพรวก (C3H4O3) ซงเกดในไทโทพลาซมของเซลลทกเซลลไมวาจะมแกสออกซเจน (O2) หรอไมมกตาม แตไมใชแกสออกซเจนเขารวมปฏกรยา 2. ถาเรมตนจากกลโคส 1 โมเลกล จะได 2.1 กรดไพรวก 2 โมเลกล 2.2 NADH + H+ 2 โมเลกล (4H) 2.3 ATP สทธ 2 โมเลกล การออกซเดชนกรดไพรวก 1. การออกซเดชนกรดไพรวกหรอการสรางอะซตลโคเอนไซม เอ เปนปฏกรยาออกซเดซนของกรดไพรวกไปเปนอะซตลโค Oเอนไซม เอ (CH3 - C - S - COA) ซงเกดในแมทรกซ (martrix) ของไมโทคอนเดรย เมอม O2 เปนตวเหนยวนา ไมใช O2 เขารวมปฏกรยา 2. ถาเรมตนจากกลโคส 1 โมเลกล หรอกรดไพรวก 2 โมเลกล จะได 2.1 อะซตลโคเอนไซม เอ 2 โมเลกล 2.2 CO2 2 โมเลกล 2.3 NADH + H+ 2 โมเลกล (4H) การสราง Acetyl COA O2 present 2 COASH O 2C3H4O3 2CH3 - C - S - COA Decarbo (2/3 ของ C ใน C6H12O6) xylation + 2 CO2 (1/3 ของ C ใน C6H12O6) + 2 NADH + H+ (4H) ★ ไมม ATP อสระเกดขน ★ เกนใน matrix ของ mitochondria เมอม O2 แต O2 ไมไดเขารวมปฏกรยาโดยตรง O2 inducer Krebs cycle 2 Krebs cycle O 2CH3 - C - S - COA 4CO2 (2C) + 6 NADH + H+ + 2 FADH2 + 2 GTP (ATP) ★ เกนใน matrix ของ mitochondria เมอม O2 แต O2 ไมไดเขารวมปฏกรยาโดยตรง ★ การเปลยนแปลง C ใน Krebs cycle 2C 6C 5C 4C 6C 5C 4C

cytoplasm

6C

5C 5C

CO2

CO2

2C

Page 25: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

60

วฏจกรเครบส 1. วฏจกรเครบส เปนปฏกรยาออกซเดชนของอะซตลโคเอนไซม เอ ไปเปน CO2 ซงเกดทแมทรกซของไมโทคอนเดรย เมอม O2 แตไมใช O2 เขารวมปฏกรยาการยนหนาผาก 2. ถาเรมตนจากกลโคส 1 โมเลกล หรอะซตลโคเอนไซม 2 โมเลกล จะได 2.1 CO2 4 โมเลกล (2CO2/วฏจกรเครบส) 2.2 NADH + H+ 6 โมเลกล (3 NADH + H+/วฏจกรเครบส) 2.3 FADH2 2 โมเลกล (1 FADH2/วฏจกรเครบส) 2.4 GTP 2 โมเลกล (1 GTP/วฏจกรเครบส) (GTP เมอเกดปฏกรยาไฮโดรลซสจะใหพลงงานเทากบ ATP) 3. ลาดบการเปลยนแปลงของคารบอน (C) ในวฏจกรเครบสเปนดงน คอ 6C 5C 4C หรอ 2C 6C 5C 4C หรอ

4. วฏจกรเครบส เปนปฏกรยาทสลายสารอาหารอนทรยใหเปน CO2 โดยสมบรณ และเปนปฏกรยาทเกดไฮโดรเจนพลงงานสง (H) มากทสด ถง 2 ใน 3 ของ H ทงหมดจากกลโคส (16/24) ความสาคญของ Krebs cycle 1. สลายสารอาหารอนทรย (C - อนทรย) ใหเปนสารอนนทรย (CO2) ไดหมดสนสมบรณ 2. เกด H พลงงานสงมากทสด

2/3 ของ H จาก C6H12O6 (16/24 H) ปฏกรยากลางของการสลายทง Carbohydrate, Lipid, Protein

Aerobic Respiration Glycolysis Pyruvate Oxidation Krebs Cycle ใน cytoplasm (การสราง acetyl COA) ใน mitochondria ใน mitochondria

2ATP 2NADH + H+ 2CO2 2NADH + H+ 2ATP 6NADH + H+

(4H) (4H) 2FADH2 (16H) Electron transport system ใน mitochondria

+

Electron transport system

6C

5C 4C 2C

C6H12O6 2C3H4O3 2CH3-C-S-COA 4CO2

1 2 3

6C 3C 2C 1C

6O212H2O

32 หรอ 34 ATP

O

Page 26: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

61

Electron transport system (ETS)

2H + O2 H2O + ATP (NADH + H+ , FADH2)

NADH + H+ 3ATP FADH2 2ATP

O2 = Hydrogen acceptor เกดท Innermembrane of cristae of mitochondria

★ ลาดบการถายทอดอเลกตรอน ตาสด ศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลล สงสด

NADH FAD Cyt. b c a O2

ATP H+ ATP ATP สงสด ระดบพลงงาน ตาสด

★ ผลต ATP มากทสด O2 = Hydrogen accepton

Summary of the Energy Harvest

2 ATP - 2 ATP 2 NADH + H+ 2 NADH + H+ 6 NADH + H+ , 2FADH2 10 NADH + H+ x 3 ATP = 30 ATP 2 FADH2 x 2 ATP = 4 ATP 34 ATP from ETS Net ATP : 38 ATP/C6H12O6 (in liver, heart and kidney cells) Net ATP : 36 ATP/C6H12O6 (in skeletal muscle and brain cells)

12

ETSETS

H+ , e- e- e- e- e- H2O

C6H12O6

Glycolysis Pyruvate oxidation Krebs Cycle

Page 27: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

62

Anaerobic respiration

Glycolysis

Cytoplasm 2 NADH + H+

Fermentation (reducer)

4H 2NAD+

2C3H6O3 2C2H5OH + 2CO2 (Lactic acid) C3H4O3 Hydrogen acceptor 2 ATP/C6H12O6 นอยเปน 18 หรอ 19 เทาของแบบใช O2

การสลายอาหารไมสมบรณ Products of fermention 1. Lactic acid fermentation นาเปรยว C3H6O3 (ทง 6C ของ C6H12O6) Butter, cheese Fatique

C6H12O6 2. Alcoholic fermentation C2H5OH (2/3 C ของใน C6H12O6) Beer, wine, whiskey CO2 (1/3 ของใน C6H12O6) ขนมปงฟ

C6H12O6

2 ATP1

2

3

2C3H4O3

bac teriaกลามเนอลาย

ตบ คน

Page 28: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

63

การสงเคราะหดวยแสง (Photosynthesis) ปฏกรยาการสราง AGAL จาก CO2 กบ H ชอง H2O หรอ H2S โดยอาศยพลงงานแสง และได O2 หรอ S เปน by products Algae, Plants 6CO2 + 12H2O C6H12O6 + 6H2O + 6O2

green sulfur bacteria Photosynthetic bacteria purple sulfur bacteria

6CO2 + 12H2O C6H12O6 + 6H2O + 12S

การสงเคราะหดวยแสง แบงเปน 2 ขนตอน คอ 1. ปฏกรยาใชแสง (light reaction หรอ photochemical reaction) เปนปฏกรยาขนทพชรบพลงงานแสงมาใชสรางสารอนทรยพลงงานสง 2 ชนด คอ NADPH + H+ และ ATP โดยใช H2O เปนวตถดบและเกด O2 เปนผลตผลพลอยได 2. ปฏกรยาไมใชแสง(dark reaction หรอ enzyme reaction) เปนปฏกรยาขนตอนการสรางนาตาล PGAL จาก CO2 กบ H ของ H2O ทอยในรป NADPH + H+ โดยใชพลงงานจาก ATP

ATP NADPH + H+

(H2O)

ATP NADP+

60 sec. = 1 min ความสาคญของ Photosynthesis 1. สรางสารประกอบอนทรยไดมากสดในโลก 2. ชวยลด CO2 และชวยเพม O2

ขอสรป : Photosynthesis ตองเกดนาตาลเสมอ ไม จาเปนตองเกด O2 เสมอไป

ปจจยทตองใช ในปฏกรยาใชแสง 1. ระบบแสง (Photosystem) อยทเยอหมไทลาคอยด ม 2 ระบบ คอ 1.1 ระบบแสง 1 (Photosystem I) ประกอบดวย chlorophyll a ชนดดดแสงไดดทความยาวคลน 700 nm ซงจดเปนสารทระบบ 1 (pigment system 1) 2. แสง จะใช ในการ

2.1 กระตนให e- หลดออกจาก chlorophyll (excited state e-)

แสงChloroplast

แสงBacteriochlorophyll

แสง แสง

ปฏกรยาใชแสง(Light reaction)

ปฏกรยาไมใชแสง(Dark reaction)

H2O O2

CO2 PGAL

ลดปญหาGreen house effect

Photo oxidation

Page 29: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

64

2.2 Photolysis ของ H2O

H2O 2H+ + 2e- + O2

2.3 สรางสารอนทรยพลงงานสง 2 ชนด คอ ATP และ NADPH + H+

H - donor 3. H2O Proton & electron donor (H*) 4. ADP, Pi รบพลงงานทถายทอดมาจาก e- เกดเปน ATP Photophosporylation *** 5. NADP+ เปน H-acceptor จาก H2O เกดเปน NADPH + H+ NADP+ + 2H NADPH+ H+

Light reaction เมอ chl. Q P700 ของ PSI รบแสง 2 hr (photon) ใน 700 nm จะทาให e- หลดออกไป และมการถายทอด e- 2 ลกษณะ 1. Cyclic e- transfer e- ทหลดออกจาก PSI แลวจะกลบมาท PSI ตามเดม และพลงงานทปลดปลอยจาก e- จะนาไปสราง ATP (CyclicPhotophosphorylation) 2e- 2hr ATP ( 700 nm) Light reaction เมอ PSI รบแสง 2hr ทาให e- มพลงงาน I. Cyclic electron transfer ev -0.8 -0.6 -0.4 -0.2 0 +0.2 +0.4 +0.6 +0.8 +1.0 ผลลพธสทธ เกดเฉพาะ ATP II. Noncyclic electron transfer ev -0.8

0

+0.4

+1.0 ผ ให 2e- ลาดบสดทาย H2O PSII PSI NADP+ NADPH + H+

แสง 12

PSI

x

PSI

ferredoxin reducing substance

2e-

2e-

2e-

2e-2e-

ferredoxin

2e-

2hrPlastocyanin

Cyt. b6ADP + PiATP

x

PSI2hr

NADP+NADPH + H+

2e- 2e-

2e-

2e- 2e-2e-

2e-2e- Q

H2OPS II

ferredoxinCyt. b6 2ATP

Plasto quinone

Cyt. fCyt. b5

Plasto cyanin

Photolysis

2ADP + 2pi

5g 2hr

2H+12 O2

แสง

ผรบ 2e- ลาดบสดทาย

2e-

2e- 2e- 2e-

13 2

(P700)

700 nm2e-

Page 30: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

65

Dark reaction การตรง CO2 จะเกดได 3 Pathways 1. C3 - Plants PGA (3C) 2. C4 - Plants OAA (4C) 3. CAM - Plants กระบองเพชร สบปะรด วานหางจระเข C3-Plants สรางสารทม C3 คอ PGA เปนตวแรก Ex Dicots, Monocots สวนใหญ (CO2 fixer) ตรง CO2 ครงเดยวโดยสาร RuBP = 5C (Ribulose bisphoshate) ใน Calvin cycle ซงเกดใน Mesophyll cell (Palisade, spongy cell) ของใบ

Parenchyma C3-Plants พชทสรางสารอนทรยตวแรกจากการตรง CO2 เปนสาร 3C คอ สาร PGA

C4-Plants พชทมการสรางสารอนทรยตวแรกสดจากการตรง CO2 เปนสารทม 4C คอ OAA (oxaloacetic acid) ตวอยาง ออย ขาวโพด ขาวฟาง หญาเขตรอนบางชนด พชเมองรอน บานไมร โรย การตรง CO2 เกด 2 ครง ตรง CO2 ดมาก 1. การตรง CO2 จากอากาศโดยสาร PEP (Phosphoenolpyruvic acid) = 3C ซงเกดใน Hatch - Slack pathway บรเวณ Mesophyll cell ของใบ 2. การตรง CO2 ในเนอเยอโดยสาร RuBP ใน Calvin cycle ซงเกดใน Bundle sheath cells (Parenchyma ทม chloroplast)

สงเปรยบเทยบ Cyclic Noncyclic

1. ระบบแสง เฉพาะ PSI ทง PSI & PSII 2 700 nm 680, 700 nm 3. Photolysis ของ H2O ไมเกด เกด 4. O2 ไมเกด เกด 5. ATP เกด 6. NADPH + H+ ไมเกด เกด

ผลลพธสทธ เกดเฉพาะ ATP เกดทง ATP , NADPH + H+, O2

เกด

1. Carboxylation

6RuBP (5C)

3. Regeneration

12PGA(3A)

2. Reduction

10PGAL12PGAL

(3C)

Calvincycle

6 Keto acid (6C)

6CO2 อากาศ

reactants

สารอนทรยชนดแรกสดทอยตว Reductant

12NADPH 12NADP+

12ADP + Pi

12ATP

(3C) 2PGAL 6ADP + 4Pi

6ATP เปนนาตาลชนดแรกสด C3H12O6 Glycoolysis อนๆ

Page 31: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

66

Mesophyll cell Bundle sheath cell

C3 Plants

ไมม Chloroplast

ตรง CO2 ไดตากวา PEP

C4 Plants ม Chloroplast

ตรงดมาก

PGA(3C)

PGAL

RuBP

Clavin cycle

CO2(อากาศ)

OAA(4C)

Malic acid(4C)

Pyruvicacid(3C)

HatchSlackPathway

CO2(อากาศ)

PEP

CO2

PGA

PGALRuBP

Clavin cycle

CO2(เนอเยอ)

Palisademesophyll

Vein(vascular bundle

Spongymesophyll

Stoma

Cuticle

Stoma

Upperepidermis

Bundle shealth

XylemPhloem

Air space

Lower epidermis

Guard cells

TypicalC4 plant leaf,

in cross-section

ADP

ATP

Page 32: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

67

เปรยบเทยบพช C3 และ C4

3. พชซเอเอม (CAM-plants = Crassulacean acid metabolism plants) พชซเอเอม เปนพชทมการตรง CO2 2 ครงเหมอนพช ซ-4 แตการตรง CO2 ครงแรกจะเกดเวลากลางคน การตรง CO2 ครงทสองเกดเวลากลางวน โดยในเวลากลางคนปากใบเปด CO2 จะถกตรงโดย PEP เกดเปน malic acid เกบสะสมในแวควโอล พอถงเวลากลางวน malic acid จะถกปลอยออกจากแวควโอลและเกดปฏกรยา decarboxylation ทาใหได CO2 ออกมา เพอเขาสวฏจกรแคลวนตอไป ตวอยางพช ซเอเอม ไดแก กระบองเพชร วานหางจระเข สบปะรด เซลลมโซฟลล

เปรยบเทยบปฏกรยาไมใชแสงของพช ซ-3 พช ซ-4 และ CAM plant (Villee et. Al., 1985)

ชอเปรยบเทยบ พช C3 พช C4

1. บนเดลชท อาจมหรอไมม ม

2. คลอโรพลาสตทบนเดลชท ไมม ม

3. จานวนครงของการตรงคารบอนไดออกไซด 1 ครง 2 ครง

4. สารตวแรกทเกดจากการตรงคารบอนไดออกไซด PGA (3C) OAA (4C)

5. การเกดโฟโตเรสไพเรชน ม มนอยมาก

6. ประสทธภาพของการใชนา ตา เพราะใชนามาก สง เพราะใชนานอยตอการ ตอการตรง CO2 1 โมเลกล การตรง CO2 1โมเลกล

CAM-Plant

กลางคน กลางวน

OAA

Malic acid

Crassulacean acid metabolism

Pyruvic acid

PEPCO2

ADT + Pi

ATP

CO2

PGA

PGAL

RuBP

วฏจกรแคลวน

Outer boundarymembrane

Inner boundarymembrane

Granum

Intermembranespace

PartitionThylakoidspaceStroma Amino acids

Fatty acidsSucrose (export)O2

H2OLIGHT REACTIONS

CO2

CALVIN CYCLE

Page 33: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

68

1. ตาม fluid mosaic model เยอหมเซลลมลกษณะเปนของไหล (fluid) ความคงตว (integrity) ของเยอหมเซลลจะมากหรอนอยขนอย กบองคประกอบใดเปนหลก 1. โปรตน 2. ฟอสฟอลพด 3. คอเลสเตอรอล 4. ไกลโคโปรตน2. โครงสรางคใดทาหนาทแบบเดยวกน 1. ไรโบโซม-ไลโซโซม 2. แวควโอล-ไกลโคเคลกซ 3. ไซโตสเกเลตน - โครโมโซม 4. แกพจงกชน - พลาสโมเดสมา3. ขอใดถกตองเกยวกบการแบงเซลลของพวก prokaryote ก. มหลาย replicon ตอโครโมโซม ข. มการแบงแบบ semi-discontinuous ค. ม origin of replication ตาแหนงเดยว ง. อาศยเยอหมเซลลในการแยก DNA ทจาลองแลว 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ข ค และ ง 4. ก ค และ ง4. เนอเยอใดของพชทาหนาทเทยบไดกบโครงกระดกของสตวเลยงลกดวยนม 1. Chlorenchyma 2. Endodermis 3. Sclerenchyma 4. Vascular bundle5. ในการเพาะเลยงเนอเยอพช การควบคมให callus เจรญๆ ไปเปนรากและลาตนจะขนกบสดสวนของฮอรโมนพชใด 1. Auxin และ cytokinin 2. Auxin และ gibberellin 3. Gibberellin และ cytokining 4. Kinetin และ gibberellin6. สงมชวตทมลกษณะดงตอไปน "สมมาตรรางกายเปนแบบสมมาตรเหมอนกน 2 ซก มกระดกสนหลง มหวใจ 2 หอง โครงสราง รางกายสวนใหญเปนกระดกแขง ระบบทางเดนอาหารสมบรณ ใชเหงอกชวยในการแลกเปลยนแกส" ตรงกบขอใด 1. วาฬ ปลาฉลาม ปลากระเบน 2. ปลากะพง ปลากระเบน โลมา 3. มานา ปลาจมฟนจระเขา ปลาทอง 4. ปลาฉนาก ปลากะพง ปลาโรนน7. ความสมพนธระหวางแบคทเรย A และ B ในตารางเหมอนกนความสมพนธในขอใด

1. Bacteria - Phage 2. ปลวก - โปรโตซว 3. ปลา - แพลงตอน 4. หน - Leptospira8. เมอเปรยบเทยบเนอไมของตนไผและยางพาราทมอาย 7 ปเทากน ขอใดถกตอง

9. จากภาพดานลาง A, B และ C คออะไร ตามลาดบ

1. Xylem fiber, air space และ vessel element 2. Tracheid, phloem vessel element และ fiber 3. Phloem fiber, sieve tube member และ air space 4. Phloem fiber, sieve tube member และ vessel element

แบบทดสอบ PAT-2

แบคทเรย สารทตองการในการเตบโต สารทสงเคราะห ได

A Lysine Riboflavin B Riboflavin Lysine

ไผ ยางพารา

1. ม secondary xylem ม pith 2. ม secondary xylem ม secondary xylem 3. ม xylem และ phloem ม secondary xylem 4. ม xylem และ phloem ม secondary xylem และ secondary phloem

ABC

Page 34: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

69

10. ปจจยใดมผลทาใหอตราการหายใจเพมขน 1. CO2 และ pH ในเลอดลดลง 2. CO2 และ pH ในเลอดเพมขน 3. CO2 ในเลอดลดลง และ pH ในเลอดเพมขน 4. CO2 ในเลอดเพมขน และ pH ในเลอดลดลง11. การรกษาสมดลของของเหลวในรางกาย ขอใดถกตอง 1. การดดซมนาเขาสรางกายเมออยในสงแวดลอมทเปน hypotonic 2. การกาจดนาออกนอกรางกาย เมออยในสงแวดลอมทเปน hypotonic 3. การปรบของเหลวในรางกายใหมสภาพ isotonic เมอเทยบกบสงแวดลอมภายนอก 4. การปรบของเหลวในรางกายใหมสภาพ hypotonic เมอเทยบกบสงแวดลอมภายนอก12.

จากรปขอใดถกตอง 1. ฮอรโมน 1 คอ Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) ฮอรโมน 2 คอ Growth hormone (GH) 2. ฮอรโมน 1 คอ Thyrotropin-releasing hormone (TRH) ฮอรโมน 2 คอ Thyroxin 3. ฮอรโมน 1 คอ Growth hormone (GH) ฮอรโมน 2 คอ Insulin 4. ฮอรโมน 1 คอ Neurohormone ฮอรโมน 2 คอ Growth hormone (GH)13. ภาพนเปนสวนใด ของพชใดตามลาดบ

1. ลาตน , ถว 2. ราก , ขาวโพด 3. ใบ , ถว 4. ใบ , ขาวโพด14. จากกราฟ action potential ของเซลลประสาท ตองกระตนเซลลประสาทดวยความแรงเทาใด จงจะเกด action potential

1. 70 mV 2. 50 mV 3. 40 mV 4. 20 mV

A

ฮอรโมน 1

B

ฮอรโมน 2

กระดก ตบ กลามเนอ อวยวะเปาหมาย

+50

0

-50-70-90

0 1 2 3 4 5Time (ms)

Mem

bran

e po

tent

ial,

V m (m

V) 32

1 4

0

5

Page 35: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

70

15. เมอศกษาปลายรากขาวโพดเหนอบรเวณทมการแบงเซลลและบรเวรทเซลลมการยดตว จะพบเนอเยอชนดใดจากดานนอกเขา ไปดานใน ตามลาดบ 1. Epidermis, cortex และ pith 2. Protoderm, cortex และ stele 3. Epidermis, ground meristem และ protoderm 4. Protoderm, ground meristem และ procambium16. จากแผนภาพสดสวนของปรมาณ membrane ภายในเซลลขอใดถกตองเกยวกบหนาทของเซลล A และเซลล B

17. ชายทผดปกตพนธกรรมในกลม Kartagener's syndrome จะเปนหมนเพราะอสจเคลอนทไมได คาดวานาจะมสาเหตมาจาก ความผดปกตของโครงสรางในขอใด 1. Cilia 2. Flagella 3. Microtubule 4. Microfilament18. Transpiration กบ guttation แตกตางกนในเรองใด A. รปแบบของนาทสญเสยออกไป B. โครงสรางหรอชองทางทสญเสยนา C. ชวงเวลาหรอสภาพอากาศในขณะทมการสญเสยนา 1. A และ B 2. B และ C 3. A และ C 4. A B และ C19. ประชากรทมการเพมแบบเอกโพเนนเซยลมคณสมบตตามขอใด 1 = สบพนธไดหลายครงในชวงชวต 2 = ไมมปจจยจากด (no limiting factor) 3 = สบพนธตามศกยสงสดทางชวภาพ (biotic potential) 4 = มการสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexude reproduction) 1. ขอ 1 และ 2 2. ขอ 2 และ 3 3. ขอ 3 และ 4 4. ขอ 1, 2 และ 320. สารชนดหนงทอยใน thylakoid ของ chloroplast เคลอนทเขาไปใน matrix ของ mitochondria จะตองผานก unit membrane 1. 2 2. 3 3. 4 4. 521. กระบวนการสงเคราะห glycolipid เกยวของกบ organelles ใดตามลาดบ 1. RER, SER, Golgi complex 2. SER, Golgi complex, vesicle 3. Ribosome, SER, Golgi complex 4. Ribosome, Golgi complex, vesicle22. อวยวะในขอใดมเซลลทาหนาทเปนสวนหนงของระบบประสาท 1. ตบออน 2. ตอมหมวกไต 3. ตอมพาราไทรอยด 4. ตอมใตสมองสวนหนา

ขอ เซลล A เซลล B

1. สงเคราะห DNA สงเคราะห enzyme 2. สงเคราะหไขมน สงเคราะห secretory protein 1. สงเคราะห secretory protein สงเคราะหไขมน 1. สงเคราะห nucleic acid สงเคราะห ATP

rough ER

smooth ER

mitochondria inner

mitochondria outer

Golgi apparatus

cell surface

vesicles

nucleus

เซลล A เซลล B

Page 36: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

71

23. ใบโกสนทมสแดงและสเหลองจะดดแสงสใด เพอใหการสงเคราะหดวยแสงดาเนนตอไปได 1. สแดง และสเหลอง 2. สมวง และสนาเงน 3. สเขยว และสเหลอง 4. สนาเงน สเขยวและสแดง24. ลกษณะผวเผอกควบคมโดยยนดอยบน autosome ในกลมประชากร 20,000 คน พบคนผวเผอกจานวน 18 คน ประชากรกลมน จะมคนทเปนพาหะอยเทาใด 1. 1,264 คน 2. 1,211 คน 3. 1,164 คน 4. 664 คน25. ในการแบงเซลลแบบไมโทซส เซนโทรโซมมการจาลองตวเอง และเคลอนทแยกจากกนในระยะใดตามลาดบ 1. G1-phase และ prophase 2. G1-phase และ prometaphase 3. S-phase และ prophase 4. S-phase และ prometaphase26. ขอใดถกตองเกยวกบ crossing over ของสรางเซลลอสจ และเกด genetic variation ก. เกดขนในระยะ prophase I ข. เกดขนระหวางสองไบวาเลนท ค. เกดขนระหวาง sister chromatid ง. เกดขนระหวาง nonsister chromatid ของหนงไบวาเลนท 1. ก, ข 2. ข, ค 3. ค, ง 4. ก, ง27. ในออรกาเนลลใดจะพบวามทง ribosome DNA และ RNA 1. Leucoplast, Chloroplast 2. Chrormplast, Mitochondria 3. Chloroplast, Mitochondria 4. Tonoplast, Centriole28. Fixed action pattern (FAP) เปนรปแบบของพฤตกรรมทมมาแตกาเนด ขอใดเปน FAP ทมความซบซอนทสด 1. รเฟลกช 2. รเฟลกชตอเนอง 3. แทกซน 4. ไคเนซส29. การหมกกรดแลกตก (lactic acid fermentation) ของกลามเนอลายและการหมกแอลกอฮอล (alcoholic fermentation) ของ แบคทเรย มสารใดเปนตวรบอเลกตรอนตวสดทาย ตามลาดบ 1. ออกซเจน นา 2. กรดแลกตก เอทานอล 3. ไพรเวต อะซทลดไฮด 4. NAD+ FADH230. จากภาพเปนการลาเลยงสารโมเลกลใหญเขาหรอออกจากเซลลโดยไมผานเยอหมเซลล

ภาพ C เปนการลาเลยงสารแบบใด 1. ฟาโกไซโตซส 2. พโนไซโตซส 3. เอนโดไซโตซสโดยอาศยตวรบ 4. เอกโซไซตสโดยอาศยตวรบ31. ชนเผาหนงมประชากร 10 คน กนเหยยวเปนอาหาร เหยยวนกนงอยางเดยว งจบหนนาเปนอาหาร และหนนากนเมลดพช พชตองผลตเมลดกกโลกรมตอป สาหรบชนเผาน กาหนดใหชนเผานกนเนอเหยยว 1 กโลกรมตอวนตอคน 1. 350,000 กโลกรมตอป 2. 3,500,000 กโลกรมตอป 3. 35,000,000 กโลกรมตอป 4. 350,000,000 กโลกรมตอป

สารละลายภายนอกเซลล

สารละลายภายในเซลล

Pseudopodium

"Food" orother particle

Food vacucle

สารละลายภายในเซลล

Coated vesicle

Coated

สารละลายภายนอกเซลลpit

ภาพ C

ภาพ A ภาพ B

สารละลายภายนอกเซลล

สารละลายภายในเซลลPlasmamembrane

Vesicle

Page 37: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

72

32. เพราะเหตใดเชอไขหวดใหญสายพนธ ใหม 2009 (Influenza A H1N1) จงสามารถเขาสเซลลปอดและทาลายปอดได แตไมม รายงานการเขาสเซลลตบและทาลายตบ 1. เซลลปลดมออกซเจนมากกวาเซลลตบ 2. เซลลตบม lysosome มากกวาเซลลปอด 3. เซลลปอดม receptor ของ Influenza A H1N1 4. เซลลตบมเอนไซม RNase สาหรบยอย RNA ของ Influenza A H1N133. ทาไมรางกายคนจงไมสามารถยอยเซลลโลสได แตยอยแปงได 1. เซลลโลสและแปงมหนวยยอยตางชนดกน 2. คนไมมเอนไซมยอยพนธะ -1, 4-glycosidic ในเซลลโลส 3. เซลลโลสไมมหมทเปน hydrophilic แตแปงมหม hydrophilic 4. โครงสรางของเซลลโลส ไมมการแตกกง (non-branching) ในขณะทโครงสรางของแปงมการแตกกง34. จากรปแสดงออรแกเนลลทเกดกระบวนการหายใจของเซลลในระหวางการถายทอดอเลกตรอน มการปมโปรตอนเขาไปไวท ตาแหนงหมายเลขใด

1. หมายเลข 1 2. หมายเลข 2 3. หมายเลข 3 4. หมายเลข 435. การศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศนแบบใชแสง ทมเลนสใกลวตถกาลงขยาย 10 เทา เหนภาพเซลล 12 เซลล เรยงตอกนเปน สาย เมอเพมกาลงขยายของเลนสใกลวตถเปน 40 เทา จะเหนเซลลเรยงกนกเซลล 1. 1 2. 2 3. 3 4. 436. จากแผนภาพแสดงทางเดนอาหารของมนษย A และ B คออะไร

37. โครงสรางใดไมสอดคลองกน 1. Oocyte - spermatocyte 2. Oviduct - vas deferens 3. Vagina - seminiferous tubule 4. Follicle cells of ovary - Leydig cells of testis38. นาตนถวทมลกษณะตนสงและเมลดสเหลอง ซงเปน double heterozygote มาผสมกนเองโอกาสทจะไดลกทเกดจากการเพาะ เมลดในหลมเดยวกน 3 เมลด งอกเปนตนสงเมลดสเหลอง 2 ตน และตนเตยเมลดสเขยว 1 ตน เปนเทาใด 1. 9/256 2. 81/256 3. 81/4096 4. 243/4096

อาหารปาก ทวารหนก

กรดไขมนและกลเซอรอล

กรดอะมโนและกลโคส

A B

A B

1. Hepatic vein Hepatic portal vein 2. Lymphatic duct Hepatic portal vein 3. Hepatic portal vein Hepatic vein 4. Lymphatic duct Hepatic vein

1

4

2 3

Page 38: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

73

39. ถาลกออดกบไดรบไอโอดนไมเพยงพอ สงทจะเกดกบลกออดคอขอใด ก. ตอมไทรอยดโต ข. Thyroid-stimulation hormone ถกสรางมากขน ค. มการเจรญเตบโตเรวกวาปกต ง. ไฮโปธาลามสไมพฒนา จ. ยงคงสภาพเปนลกออด ฉ. ตอมใตสมองโต 1. ก, ข, ค 2. ก, ข, จ 3. ข, ง, จ 4. ค, ง, ฉ40. แผนภาพแสดงการทางานของตอมไรทอ ฮอรโมน 3 และ 4 คอฮอร โมนใด ตามลาดบ

41. ไดอะแกรมการสอสารระหวางเซลลประสาท ขอใดถกตอง

42. สารตวกลาง (intermediate) ทเปนจดรวมของ metabolism ของคาร โบไฮเดรต และไขมน คอขอใด 1. Pyruvic acid 2. Oxaloacetic acid 3. Acetyl CoA 4. Phosphoglyceraldehyde43. โครงสรางในภาพ เกดจากอะไรไดบาง

ก. H-bond ข. lonic bond ค. Van der Waals force ง. Hydrophobic interaction

1. ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก, ข และ ง 4. ก, ข, ค และ ง

ความเครยด

A

B

C

ฮอรโมน 3

ฮอรโมน 1

ฮอรโมน 2

ระบบประสาทซมพาเทตก

ฮอร โมน 4

1. Cortisol, norepinephrine

2. Endorphins, epinephrine 3. Adrenocorticotropic hormone, cortisol

4. Corticotropin releasing hormone, Adrenocorticotropic hormone

กระแสประสาทกอนไชแนปส กระแสประสาทหลงไชแนปส

1

5

2 3

หมายเลข 1 หมายเลข 2 หมายเลข 3 หมายเลข 4 หมายเลข 5

1. Na+ K+ Ca2+ acetylcholine Na+

2. K+ Na+ Ca2+ Na+ acetylcholine 3. Na+ K+ Na+ acetylcholine Ca2+

4. K+ Ca2+ acetylcholine Na+ K+

COOH

H2N

polypeptidechain

Page 39: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

74

44. Fructose-1, 6-bisphosphate ถาถกใช ในการหายใจแบบ anaerobic และแบบ aerobic ในเซลลพชจะได ATP กโมเลกล

45. ขอใดเรยงลาดบของ electron carriers ในกระบวนการถายทอดอเลกตรอนไดถกตอง 1. NADH FAD CoQ cytochrome a cytochrome b cytochrome c 2. NADH FMN CoQ cytochrome b cytochrome c cytochrome a 3. NADH FAD CoQ cytochrome b cytochrome c cytochrome a 4. NADH CoQ FMN cytochrome a cytochrome b cytochrome c46. Collagen เปนโปรตนทมโครงสรางแบบใด 1. Primary structure 2. Secondary structure 3. Tertiary structure 4. Quaternary structure47. ผสมตนถวทม genotype เปน AaBbCc กบ AABbCc โอกาสทรนลกจะม genotype เปน AABBCC เปนเทาใด 1. 1/64 2. 2/64 3. 3/64 4. 4/6448. จากการตรวจสอบหมเลอดของนางสมศร พบวา เลอดตกตะกอนทงใน anti-A และ anti-B ขอใดคอหมเลอดทเปนไปไดของ พอแมของนางสมศร ก. A x B ข. AB x A ค. AB x B ง. AB x O 1. ก และ ง 2. ก ข และ ค 3. ข ค และ ง 4. ก ข ค และ ง49. ขอใดเรยงลาดบเอนไซมทเกยวของกบ DNA replication ไดถกตอง 1. Primase, helicase, DNA polymerase III, DNA polymerase I 2. DNA polymerase III, DNA polymerase I, primase, helicase 3. DNA polymerase I, DNA polymerase III, helicase, primase 4. Helicase, primase, DNA polymerase III, DNA polymerase I50. จากไดอะแกรม ขอใดกลาวถงกระบวนการหมายเลข 3 ไมถกตอง

1. เกยวของกบการสราง provirus ในเซลลเจาบาน (host cell) 2. พบเฉพาะในพวกไวรสทมอารเอนเอเปนสารพนธกรรมเทานน 3. อาศยการทางานของเอนไซม RNA dependent DNA polymerase 4. ลาดบนวคลโอไทดใน DNA ทสรางไดจะเหมอนกบลาดบนวคลโอไทดในสาย RNA ทเปนแมแบบ

Anaerobic condition Aerobic condition

1. 2 36 2. 2 38 3. 4 36 4. 4 38

DNA RNA protein 2

3

5

4 1

Page 40: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

75

1. กระบวนการในขอใดทเกยวของกบการสลายไขมนในเซลลจนกระทงไดพลงงาน ก. glycolysis ข. pyruvate oxidation ค. Krebs’ cycle ง. electron transport system จ. -oxidation 1. ง, จ 2. ค, ง, จ 3. ข, ค, ง, จ 4. ก, ข, ค, ง, จ2. ขอใดถกตองทสด 1. โคเลสเทอรอล ชวยยดชน phospholipid 2. โคเลสเทอรอล เกยวของกบการคงรปของเยอหมเซลล 3. สวนทเปน hydrophilic ของโปรตนอยดานในของเยอหมเซลล 4. สวนทเปน hydrophilic ของโปรตนอยดานนอกของเยอหมเซลล3. ขอใดคอแกมโทไฟตเพศผทเจรญเตมวยแลว (mature gametophye) 1. Pollen grain ระยะทม 2 sperm cell 2. Microspore ทไดจากการแบงเซลลแบบไมโอซส 3. Pollen grain ระยะทม generative cell และ tube cell 4. Microspore ทมผนงหนาประกอบดวย generative cell และ tube cell 4. ขอใดเรยงลาดบความจาเปนของการเกดการผสมขามตนและขามดอกจากมากไปนอยไดถกตอง ก. monoecious plant ข. dioecious plant ค. complete flower ง. incomplete flower จ. perfect flower ฉ. imperfect flower 1. ข, ฉ, ง 2. ก, ง, ฉ 3. ง, ฉ, ข 4. จ, ค, ก5. พฤตกรรมของสตวในขอใดทจดเปนพฤตกรรมทเปนมาแตกาเนด (innate behavior) 1. แมลงสาบวงไปมาอยางรวดเรว เมอรางกายสมผสกบของแขง 2. ลกกวางเดนตามแมของมนทนทหลงจากคลอดและลกขนเดนได 3. สนขสนหางใหเจาของเมอเหนเจาของถอจานอาหารของมนเดนเขามาหา 4. คางคกไมใชลนตวดผงหรอแมลงทมรปรางและสคลายผงกนเปนอาหาร6. โครงสรางใดในเซลลทเกยวของกบการสะสมอาหารและการสะสมพษตามลาดบ 1. ลวโคพลาสตและไลโซโซม 2. ฟดแวควโอลและไลโซโซม 3. ฟดแวควโอลและแซบแวควโอล 4. ลวโคพลาสตและแซบแวควโอล7. โครงสรางของสารเคมใดทสามารถสรางพนธะเปปไทดได

A B C D 1. A 2. B 3. C 4. D8. ผนงเซลลของ Escherichia coli ประกอบขนจากสารชนดใด 1. glycolipid 2. aminoglycan 3. peptidoglycan 4. phospholipid และ celluloose9. เซลลในขอใดทพบ ribosome RNA มากทสด 1. ไขกบ 2. ไขหน 3. เซลลตบ 4. เซลลบทอหนวยไต

แบบทดสอบ PAT-2 (ชววทยา)เพอการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย

O

CNHC

HC CNH

O

H3CCOOH

H2N C H

(CH2)4NH2

CHO

C OH

C H

C H

C OH

CH2OH

H

HO

HO

H

O

H2C O C R1

HC O C R2

H2C O C R3

O

O

Page 41: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

76

10. การสราง receptor ทเยอหมเซลลตองผานโครงสรางใดตามลาดบ 1. RER, Golgi complex, vesicle 2. SER, Golgi complex, vesicle 3. ribosome, RER, Golgi complex 4. ribosome, Glogi complex, vesicle11. กระบวนการใด ไมได เกดจากการทางานของ microfilament ภายในเซลล 1. cytoplasmic streaming 2. amoeboid movement 3. chromosome movement 4. cytokinesis cleavage furrow12. การลาเลยงโคเลสเตอรอลเขาสเซลลใชวธการเหมอนกบการลาเลยงสารในขอใด 1. โปรตนไขแดงเขาสเซลลไข 2. กลโคสเขาสเซลลเมดเลอดแดง 3. กรดอะมโนเขาสเซลลบผนงลาไสเลก 4. สเตอรอยดฮอร โมนเขาสเปาหมาย13. ออรแกเนลในขอใดถาเสยหายไป autophagy ไมสามารถเกดขนได 1. ER, lysosome 2. ER, Golgi complex 3. ER, peroxisome 4. peroxisome, lysosome14. ขอใดไมถกเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบใชออกซเจน (cellular aerobic respiration) ก. ในการสลายกลโคส 1 โมเลกล จะตองผานวฏจกรเครบส 2 รอบ ข. ในขนตอนไกลโคลซส (glycolysis) มการสราง ATP สทธ 4 โมเลกล ค. ตวรบไฮโดรเจนตวสดทายของกระบวนการถายทอดอเลกตรอน คอ FAD ง. ในแตละโมเลกลของไพรเวตทเปลยนเปน acetyl CoA จะสราง NADH 1 โมเลกล 1. ขอ ก, ข 2. ขอ ก, ง 3. ขอ ข, ค 4. ขอ ค, ง15. นาเซลลใบพชมาปนใหแตกดวยความเรว 100,000 g นาน 60 นาท แลวใสลงในหลอดทดลองทบรรจสารละลาย sucrose gradient จากนนนาไปปนเหวยงจะพบออรแกเนลใดหนาแนนมากทสดทกนหลอดและตอนบนสดของหลอดตามลาดบ 1. mitochondria และ ribosome 2. chloroplast และ ribosome 3. endoplasmic reticulum และ peroxisome 4. Golgi complex และ peroxisome16. ถาโมเลกลของ RNA มนวคลโอไทด 5 ชนด และรหสพนธกรรมประกอบดวย 4 นวคลโอไทด เมอเรยงสลบกนแลวจะไดรหส พนธกรรมทงหมดกรหส 1. 64 2. 120 3. 625 4. 102417. เทคนคการสราง DNA สายผสมใหไดสงมชวตทตองการ ภายหลงการใชเอนไซมตดจาเพาะในการตดสาย DNA แลว สามารถ ใชเอนไซมใดเรงปฏกรยาการสรางพนธะโคเวเลนซระหวาง DNA 2 โมเลกลใหเชอมตอกนได 1. DNA ไลเลส 2. DNA ไพรเมส 3. DNA เฮลเคส 4. DNA พอลเมอเรส18. นาคลอโรพลาสตทสกดจากพชใสในหลอดทดลอง ใหแสง แลวเตม ADP, Pi และ NADP+ แตไมให CO2 ผลทเกดขนคอขอใด ก. นาตาลกลโคส ข. ATP ค. NADPH ง. O2 1. ก, ง 2. ก, ข, ง 3. ข, ค, ง 4. ก, ข, ค, ง19. การเพมปรมาณ O2 ในบรรยากาศมผลตออตราการสงเคราะหดวยแสงของพชใดนอยทสด ก. ขาวเจา (rice) ข. ขาวสาล (wheat) ค. ขาวฟาง (sorghum) ง. ขาวโพด (corn) 1. ก, ข 2. ข, ค 3. ค, ง 4. ก, ง20. ครอบครวหนง พอและแมมจโนไทปทควบคมลกษณะศรษะลานเหมอนกน แตมฟโนไทปแตกตางกน ขอใดคอลกษณะทเปนไปได ของจโนไทปและฟโนไทปของลกสาว 1. BB ศรษะไมลาน 2. Bb ศรษะลาน 3. Bb ศรษะไมลาน 4. bb ศรษะลาน21. ขอใดตอไปนไมถก 1. หลงจากเกด action potential ความตางศกยเยอหมเซลลกลบสระยะพกดวยการทางานของ Na-K pump 2. axon ทมเสนผาศนยกลางขนาดใหญ จะสามารถนากระแสประสาทไดเรวกวา axon ทมเสนผาศนยกลางขนาดเลก 3. การเกด action potential ทบรเวณ node of Ranvier จะทาใหเกด action potential ไปสปลาย axon เทานน 4. การเกด action potential เปนการเกดแบบ all or none เทานน22. ขอใดตอไปนกลาวถกตอง ก. ฟองนา มการสบพนธแบบไมอาศยเพศแบบ budding พบไดทงในนาจดและทะเล ข. Cnidaria มการสบพนธแบบไมอาศยเพศแบบ binary fission พบไดทงในนาจดและนาทะเล ค. Ctenophore มการสบพนธแบบไมอาศยเพศแบบ budding พบไดทงในนาจดและนาทะเล ง. พลานาเรย มการสบพนธแบบไมอาศยเพศแบบ binary fission พบไดทงบนบกและในนา 1. ขอ ก, ข 2. ขอ ค, ง 3. ขอ ก, ง 4. ขอ ก, ค23. เมอตดหมวกรากของตนกลาขาวโพดทกาลงงอกออก แลวนาตนกลาไปวางในแนวราบ จะมการเจรญเตบโตของรากอยางไร 1. รากโคงขน 2. รากโคงลง 3. รากโคงขนในระยะแรกแลวจงโคงลง 4. รากเจรญเตบโตตอไปในแนวราบ

Page 42: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

77

24. เสนทางและวธการเคลอนทของนาและแรธาตในเนอเยอตางๆ ขณะทพชมการคายนา ขอใดถกตอง

25. ในหลอดทดลองทม double helix DNA ถาตองการใหเกดปฏกรยาจนกระทงได nucleoside เอนไซมใดทไมจาเปนตองใสใน หลอดทดลอง 1. เอนไซมททาลายพนธะ hydrogen 2. เอนไซมททาลายพนธะ phosphodiester 3. เอนไซมททางานพนธะระหวางเบสกบนาตาล 4. เอนไซมททาลายพนธะระหวางนาตาลกบฟอสเฟต26. เรยงลาดบภาพแสดงการพนเกลยวของ DNA ไปเปนโครโมโซม

1. E, C, A, F, D, B 2. C, D, E, A, F, B 3. C, A, D, E, F, B 4. C, E, A, D, F, B

27. ขอใดไมถกตองเกยวกบ DNA Technology 1. พซอารเปนเทคนคทใชเพมปรมาณดเอนเอ จงนบเปนการโคลนยนแบบหนง 2. เมอเอนไซมตดจาเพาะตดสายดเอนเอแลว อาจทาใหสายทถกตดมปลายเหนยวหรอปลายทกได ขนกบชนดของเอนไซม 3. ในการแยกดเอนเอดวยเจลอเลกโทรโฟรซสนน ดเอนเอทมขนาดใหญ มประจลบมาก จะเคลอนทเขาหาขนบวกไดเรวกวา ดเอนเอทมขนาดเลกกวา 4. เราสามารถมองเหนโมเลกลดเอนเอทอยบนเจล หลงจากผานขนตอนเจลอเลกโทรโฟรซสแลว โดยยอมดวยสอธเดยม โบรไมด แลวสองดวยแสงอลตราไวโอเลต28. ถา mRNA สายหนงมลาดบนวคลโอไทดเปน 5’ AUGACUCGAUAACUG 3’ ขอใดถกตอง 1. ดเอนเอสายแมพมพมลาดบนวคลโอไทดเปน 5‘ATGACTCAGTAACTA 3’ 2. แอนตโคดอนมลาดบนวคลโอไทดเปน 5’ ATGACTCGATAACTG 3’ 3. โปรตนทได มกรดอะมโน 3 ตว 4. ขอ 2 และ ขอ 3 ถก29. ภาพ A คอโครงสรางใดของภาพ B

1. ก 2. ข 3. ค 4. ง

ขอ การเคลอนทของนาในเนอเยอ เสนทางการ วธการเคลอนท เคลอนทของนา ของนา 1. นาเคลอนทไปตาม vessel จากรากขนไปยงลาตน apoplast mass flow

2. นาเคลอนทไปตามชองวางระหวางเซลลในชน cortex symplast mass flow และ assage cell ทตอเนอง ผานไปยง stele

3. แรธาตเคลอนทในแนวรศมจากเนอเยอไซเลมสเนอเยอโฟลเอม apoplast diffusion โดยผานเขาไปใน ray cell ทเรยงตอกน

4. K+, Na+, Cl-, SO4 เคลอนทจากสารละลายดนเขาไป สะสมในเซลลขนราก ทาใหระดบความเขมขนสงกวาในสารละลายดน

-2

A B C D E F

A B

ข คง

chloroplast

nucleus

Page 43: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

78

30. ในมนษยลกษณะผวเผอกควบคมดวยยน autosomal recessive และลกษณะตาบอดสควบคมดวยยน X-linked recessive ถา สาม-ภรรยาคหนงมลกษณะปกตมบตรชายคนแรกผวเผอก และตาบอดส ถาเขาทงสองวางแผนครอบครววาจะมบตรคนท 2 ดงนน โอกาสททงคจะไดบตรชายทมลกษณะปกตเปนเทาใด 1. 1/16 2. 3/16 3. 6/16 4. 9/1631. ลกษณะหนงควบคมดวยยน 1 ตาแหนง 4 อลลล และมการขมของยน ดงน A1 = A2 = A3 > A4 ขอใดกลาวถกตอง

32. จาก cladogram ตอไปน ทานคดวา derived character ของจดใดถกตอง Chara Moss Psilotum Cycad Rice

1. คอ vascular tissue คอ seed 2. คอ embryo คอ megaphyll

3. คอ embryo คอ seed 4. คอ vascular tissue คอ fruit

33. สตวไมมกระดกสนหลงทเปน bilateralia และมชองตวทแทจรง (eucoelom) พบในไฟลมใด 1. Platyhelminthes และ Nematoda 2. Annelida และ Platyhelminthes 3. Arthropoda และ Nematoda 4. Mollusca และ Echinodermata34. ในการลาเลยงนาตาลจากเซลลทแหลงสราง (source) ไปยงเซลลทเปนแหลงรบ (sink) การเคลอนทของนาเขาส sieve tube ตนทาง และการเคลอนทยายนาตาลจาก sieve tube ปลายทางไปยง sink โดยผานทาง plasmodesmata เกดขนโดยวธใด

35. เมอนาออสโมมเตอรทปลายดานหนงเปน semipermeable membrane และบรรจสารละลายซโครส 0.2 โมเลล ไปแชใน นากลน จะเกดการออสโมซสของนา เมอการเคลอนทของนาถงสมดล คา water potential () ของสารละลายใน ออสโมมเตอร เปนอยางไร และเพราะเหตใด 1. ของสารละลาย มคาตากวา ของนากลนภายนอก เพราะมตวถกละลายปนอย 2. ของสารละลาย มคาเทากบ ของนากลนภายนอกได เพราะนาทแพรเขาไปทาให pressure potential (p) เพมขน 3. ของสารละลาย มคามากกวา ของนากลนภายนอก เพราะนาทแพรเขาไปทาใหเกดแรงดนขน 4. ของสารละลาย อาจมคาตากวาหรอสงกวา ของนากลนภายนอกขนกบปรมาณซโครสทแพรออกไปนอกออสโมมเตอร36. ภายในหลอดสรางอสจ (seminiferous tubule) และรงไข (ovary) ตางกประกอบดวยเซลลทเจรญเปลยนแปลงไปเปนสเปรม และเซลลไขตามลาดบ หลงจากมการปฏสนธเกดขนทบรเวณปกมดลกไดเอมบรโอเคลอนทเขาสมดลก ขอใดกลาวไดถกตอง 1. ไซโกตเปนเอมบรโอระยะทเขาฝงตวในมดลก 2. สเปรมและเซลลไขตางกมไมโอซสสมบรณแลวกอนทจะมการปฏสนธ 3. ภายในหลอดสรางอสจและในภายในรงไขตางมเซลลสรางฮอร โมนเพศดวย 4. การฝงตวของตวออนเกดในวนท 21 ของรอบเดอน ซงเยอบผนงมดลกหนาตวมากทสด

ขอ จานวนชนดจโนไทป จานวนชนดฟโนไทป

1. 9 6 2. 9 7 3. 10 6 4. 10 7

กข

คง

ก ค

ข คก งข ง

ขอ การเคลอนทของนาเขาส การเคลอนยายนาตาลจาก sieve tube sieve tube ตนทาง ปลายทางไปยง sink โดยผานทาง plasmodesmata

1. osmosis diffusion 2. active transport active transport 3. osmosis active transport 4. active transport diffusion

Page 44: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

79

37. ขอใดถกตอง เมอเปรยบเทยบเรองการตรง CO2 ของพช C3, C4 และ CAM 1. C4 และ CAM มจานวนครงของการตรง ตางกน คอ 2 และ 1 ครงตามลาดบ 2. C4 และ CAM มวฏจกรคลวนเกดขนในเวลาตางกน คอ กลางวนและกลางคน ตามลาดบ 3. C4 และ CAM มเอนไซมทใช ในการตรง CO2 ตางกน คอ PEP carboxylase และ RuBP carboxylase ตามลาดบ 4. C4 และ C4 มวฏจกรคลวนเกดขนในตาแหนงทตางกน คอ mesophyll cell และ bundle sheath cell38. พลงงานทใช ในการปฏบตการสราง ATP จาก ADP และ Pi ในปฏกรยาทตองใชแสงเกดจากขอใด 1. กระบวนการ phosphorylation 2. ปฏกรยา oxidation ของ NADPH 3. พลงงานแสงทสารส (pigment) ดดจบจากดวงอาทตย 4. ความแตกตางของความเขมขนของโปรตนระหวางภายนอกและภายในเมมเบรนของถงไทลาคอลยด39. จากกราฟ ขอใดไมถกตอง

1. resting membrane potential มคาเทากบ -70 mV 2. การทางานของเซลลประสาทเปนไปตาม all or none law 3. จากชวง A เกดการเปลยนแปลงไปเปนชวง B ความเปนขนของเซลลประสาทจะเพมขน 4. เมอกระตนเซลลประสาทถงจด threshold จะเกด action potential ทมขนาด (amplitude) คงทไมเปลยนแปลง

. ขอใดไมถกตองเกยวกบการนากระแสประสาท 1. ในแอกซอนทมปลอกไมอลนหน จะนากระแสประสาทแบบ salutatory conduction 2. การนากระแสประสาทแบบ salutatory conduction จะเรวกวาแบบ continuous conduction 3. ในแอกซอนทยาวเทากน อตราความเรวในการนากระแสประสาทขนกบจานวน node of Ranvier 4. ในแอกซอนทไมมปลอกไมอลนหม แอกซอนทมเสนผาศนยกลางใหญกวาจะนากระแสประสาทไดชากวาแอกซอนทมขนาด เลก41.

1. ข, ค 2. ก, ง 3. ข, ง 4. ก, ค, ง42. นกเรยนคนหนงตองการหาจานวนประชากรหมดบนตวสนข โดยวธทาเครองหมาย ปลอยกลบแลวจบใหม นกเรยนสมจบหมด มา 60 ตว แตมสเหลองแลวปลอยกลบลงบนสนขตามเดม และสมจบอกครง จานวน 20 ตว ในจานวนนมหมดทมจดเหลอง 5 ตว ประชากรหมดบนตวสนขมประมาณเทาไร 1. 100 ตว 2. 150 ตว 3. 240 ตว 4. 300 ตว43. ในระบบนเวศหนง เมอสตวกนเนอ (carnivores) ขนาดใหญถกกาจดออก นกนเวศวทยาพบวา พชมจานวนลดลงอยางมาก เนองจากสาเหตใด ก. พชไดรบการผสมเกสรลดลง ข. สตวกนพชจะเพมจานวนมากขน ค. การยอยสลายของสตวกนเนอเปนมลพษตอพช 1. ก 2. ข 3. ก และ ข 4. ก และ ค44. ขอใดเปนสงจาเปนสาหรบการหลงสารสอประสาททปลายแอกซอน 1. การเกดดโพลาไรเซชน 2. การเกดไฮเปอร โพลาไรเซชน 3. การทางานของ NA+/K+ pump 4. การยบยงการนาเขา Ca2+ ทปลายแอกซอน

C

E

B D

A 1 2 3 4 5 6 7

Time(ms)

Mem

bran

e po

tent

ial (

mV)

+30

0

-55-70

stimulus

เซลล A เซลล B

Lens

Lens

S

RQ

P

ChoroidSclera Retina

จากภาพขอใดถกตองก. เซลล A ไวตอแสงสเขยวมากทสด ข. เซลล B หนาแนนมากทสดทบรเวณ Q ค. ตอหนจะปรากฎในโครงสราง P ง. R เปนเสนประสาทสมองคท 2

Page 45: ติวมาม่า16th ชีววิทยา PAT2 (ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ)

80

45. ขอใดถกตองเกยวกบ crossing over 1. เกดขนในระยะโปรเฟส 2. เกดขนระหวาง sister chromtid ของโครโมโซมเดยวกน 3. เกดขนระหวาง nonsister chromatid ของหนงไบแวเลนท 4. เกดขนระหวางสองไบแวเลนสท ไมเปนโฮโมโลกสโครโมโซม46. ขอใดถกตองในการเปลยนไพรเวท 1 โมเลกล ในกระบวนการ lactic acid fermentation 1. ได 1 NADH + CO2 2. ใช 1 NADH เทานน 3. ได 2 NADH เทานน 4. ใช 2 NADH + 2CO247. ถาตรวจพบ amylopectin ในลาไสเลกของผเสยชวต จะบอกไดหรอไมวาผเสยชวตกนอาหารประเภทพชหรอเนอสตว 1. ไมสามารถบอกได เพราะ amylopection ทงในพชและเนอสตว 2. สามารถบอกได วากนพช เพราะ amylopection เปนองคประกอบของเซลลโลส 3. สามารถบอกได วากนเนอสตว เพราะ amylopection เปนองคประกอบของไกลโคเจน 4. ไมสามารถบอกได เพราะ amylopection เปนองคประกอบของผนงเซลลแบคทเรยในลาไส48. จากภาพตดตามขวางลาตวของแอมฟออกซส โครงสราง A ควรเปน

1. neural tube 2. notochord 3. dorsal nerve cord 4. neural plate

49. โครงสรางในภาพ A ทางานสมพนธกบโครงสรางในภาพใดมากทสด

1. 2. 3. 4.

50. ขอใดไมใชลกษณะของพชพวกเฟรน 1. รากเปนระบบรากฝอย 2. ลาตนขนานกบดน หรอตงขนเพอชใบ 3. ใบออนมวขนานกบเสนกลางใบ 4. อบสปอรเปนกลมกระจายหลายกลม

เฉลย

1. 4 2. 2 3. 1 4. 1 5. 1 6. 4 7. 2 8. 3 9. 1 10. 1 11. 3 12. 1 13. 1 14. 3 15. 2 16. 4 17. 1 18. 3 19. 3 20. 3 21. 3 22. 4 23. 4 24. 1 25. 3 26. 4 27. 3 28. 3 29. 2 30. 2 31. 4 32. 4 33. 4 34. 1 35. 2 36. 4 37. 4 38. 4 39. 3 40. 4 41. 2 42. 3 43. 2 44. 1 45. 3 46. 2 47. 1 48. 2 49. 1 50. 3

Gut

A

Coelom

A