Upload
chacrit-sitdhiwej
View
665
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย (๒)ชาคริต สิทธิเวช
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย (๑)
ความหมายและลักษณะของกฎหมาย
ขอบเขตการใช้บังคับกฎหมาย
ประเภทของกฎหมาย
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
2
– a law maxim
Ubi societas, ibi iusWherever there is a society, there is law.
ที่ใดมีสังคม ที่นั่นมีกฎหมาย
chacrit.wordpress.com
3
ความหมายและลักษณะของกฎหมาย
รัฐ
กฎหมายตามเนื้อความ
กฎหมายตามแบบพิธี
กฎหมายลายลักษณ์อักษร
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
4
รัฐ
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
Image courtesy: http://wwwnc.cdc.gov/travel/images/map-thailand.png
chacrit.wordpress.com
อำนาจอธิปไตย
อาณาเขต
ราษฎร
5
ความหมายและลักษณะของกฎหมาย
รัฐ
กฎหมายตามเนื้อความ
กฎหมายตามแบบพิธี
กฎหมายลายลักษณ์อักษร
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
6
กฎหมายตามเนื้อความ
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
ผลร้าย
มนุษย์
ความประพฤติ
รัฐ
ข้อบังคับ
อำนาจอธิปไตย
อาณาเขต
ราษฎร
7
กฎหมายตามแบบพิธี
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
8
อำนาจอธิปไตย
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
อำนาจตุลาการ
อำนาจบริหาร
อำนาจนิติบัญญัติ
chacrit.wordpress.com
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗
“มาตรา ๓ อํานาจอธิปไตยเป็นของปวงชนชาวไทย พระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นประมุข ทรงใช้อํานาจนั้นทางสภานิติบัญญัติแห่งชาติ คณะรัฐมนตรี และศาล ตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้”
9
กฎหมายตามแบบพิธี
อำนาจตุลาการ
อำนาจบริหาร
อำนาจนิติบัญญัติ
พระราชบัญญัติ (ม. ๑๔ และ ม. ๑๕)
พระราชกำหนด (ม.๒๑)
พระราชกฤษฎีกา (ม.๒๒)กฎกระทรวงข้อบัญญัติท้องถิ่น
10
chacrit.wordpress.com
พระราชบัญญัติ
ผู้เสนอ:
ผู้พิจารณา:
ผู้ตรา:
การใช้บังคับเป็นกฎหมาย:
คณะรัฐมนตรี, สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร, ราษฎรผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
รัฐสภา
พระมหากษัตริย์
ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว
11
chacrit.wordpress.com
พระราชกำหนด
ผู้เสนอ:
ผู้พิจารณา:
ผู้ตรา:
การใช้บังคับเป็นกฎหมาย:
รัฐมนตรีผู้จะรักษาการตามพระราชกำหนดนั้น
คณะรัฐมนตรี
พระมหากษัตริย์
ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว
12
chacrit.wordpress.com
พระราชบัญญัติ V พระราชกำหนด
chacrit.wordpress.com
13
พระราชกฤษฎีกา
ผู้เสนอ:
ผู้พิจารณา:
ผู้ตรา:
การใช้บังคับเป็นกฎหมาย:
รัฐมนตรีผู้จะรักษาการพระราชกฤษฎีกานั้น
รัฐมนตรี
พระมหากษัตริย์
ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว
14
chacrit.wordpress.com
กฎกระทรวง
ผู้เสนอ:
ผู้พิจารณา:
ผู้ตรา:
การใช้บังคับเป็นกฎหมาย:
รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัติหรือพระราชกำหนด ที่ให้อำนาจออกกฎกระทรวงนั้น
รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัติหรือพระราชกำหนด ที่ให้อำนาจออกกฎกระทรวงนั้น
รัฐมนตรีผู้รักษาการตามพระราชบัญญัติหรือพระราชกำหนด ที่ให้อำนาจออกกฎกระทรวงนั้น
ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว
15
chacrit.wordpress.com
ข้อบัญญัติท้องถิ่น
เทศบัญญัติ (พระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖)
ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร (พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘)
ข้อบัญญัติเมืองพัทยา (พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. ๒๕๔๒)
ข้อบัญญัติองค์การบริหารส่วนจังหวัด (พระราชบัญญัติองค์การบริหารส่วนจังหวัด พ.ศ. ๒๕๔๐)
ข้อบัญญัติองค์การบริหารส่วนตำบล (พระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. ๒๕๓๗)
16
chacrit.wordpress.com
กฎหมายลายลักษณ์อักษร
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
17
ขอบเขตการใช้บังคับกฎหมาย
เมื่อใด?
ที่ไหน?
แก่ใคร?
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
18
ประเภทของกฎหมาย
กฎหมายทั่วไปกับกฎหมายพิเศษ
บทหลักกับบทยกเว้น
กฎหมายมหาชนกับกฎหมายเอกชน
กฎหมายภายในกับกฎหมายระหว่างประเทศ
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
19
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย (๒)
การใช้กฎหมาย
การตีความกฎหมาย
การอุดช่องว่างแห่งกฎหมาย
การร่างกฎหมาย
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
20
– a law maxim
Ubi societas, ibi iusWherever there is a society, there is law.
ที่ใดมีสังคม ที่นั่นมีกฎหมาย
chacrit.wordpress.com
21
การใช้กฎหมาย
หมายถึง การออกกฎหมาย
หมายถึง การนำกฎหมายมาใช้แก่ข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆ ไป
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
22
๑. การใช้กฎหมาย หมายถึง การออกกฎหมาย
มีกฎหมายแม่บทให้อำนาจออกได้
ขัดกับกฎหมายแม่บทไม่ได้ มิฉะนั้น ใช้บังคับมิได้ (เท่ากับไม่มีกฎหมายนั้นอยู่เลย)
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
23
๒. การใช้กฎหมาย หมายถึง การนำกฎหมายมาใช้แก่ข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆ ไป
ศาล
เจ้าพนักงาน
ราษฎร
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
24
๒. การใช้กฎหมาย หมายถึง การนำกฎหมายมาใช้แก่ข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆ ไป: แนวทาง
เรื่องอะไร
มีหลักเกณฑ์ของกฎหมายที่เกี่ยวกับเรื่องนั้นหรือไม่ อย่างไร
ข้อเท็จจริงต้องกับหลักเกณฑ์ของกฎหมายเหล่านั้นหรือไม่ อย่างไร
เกิดผลอย่างไรImage courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
25
คำถาม???
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
การตีความกฎหมาย
การค้นคว้าหาความหมายของกฎหมายที่มีถ้อยคำไม่ชัดเจน
เมื่อมีข้อสงสัยในความหมายของกฎหมาย
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
27
การตีความกฎหมาย: หลัก
การตีความตามตัวอักษร
การตีความตามเจตนารมณ์
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
28
การตีความกฎหมาย: การตีความตามตัวอักษร
ภาษาธรรมดา
ภาษาเทคนิคหรือภาษาวิชาการ
นิยามเพื่อให้ถ้อยคำบางคำมีความหมายพิเศษไปกว่าที่เข้าใจกันในภาษาธรรมดา ภาษาเทคนิคหรือภาษาวิชาการ
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
29
การตีความกฎหมาย: การตีความตามเจตนารมณ์
เพื่อทราบความหมายของถ้อยคำในกฎหมายจากเจตนารมณ์หรือความมุ่งหมายของกฎหมายนั้นๆ
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
30
การตีความกฎหมาย: การตีความตามเจตนารมณ์
ทฤษฎี
Subjective Theory (เจตนารมณ์ของผู้ออกกฎหมาย)
Objective Theory (เจตนาของกฎหมายนั้นๆ)
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
31
การตีความกฎหมาย: การตีความตามเจตนารมณ์
วิธีการ
พระราชปรารภ
บันทึกหลักการและเหตุผล
สภาพการณ์ที่เป็นอยู่ก่อนวันใช้บังคับกฎหมายนั้นๆ
ศึกษาเทียบเคียงกฎหมายหลายๆ ฉบับหรือหลายๆ มาตราในเรื่องเดียวกัน
ต้องถือว่ากฎหมายมีความมุ่งหมายในทางที่จะใช้บังคับได้
ต้องถือว่ากฎหมายออกมาเป็นข้อยกเว้นหลักทั่วไป
ต้องถือว่ากฎหมายที่จำกัดหรือตัดสิทธิหรือเสรีภาพของราษฎร ไม่มีความมุ่งหมายจะให้ขยายความออกไป
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
32
การตีความกฎหมาย: กรณีตัวอักษรกับเจตนารมณ์ขัดแย้งกัน
ความมุ่งหมายอันแท้จรง
พิจารณาตัวอักษรกับเจตนารมณ์ประกอบกันไป
เจตนารมณ์เป็นใหญ่กว่าตัวอักษร เพราะเป็นการตีความไปในทางได้ผลสมความมุ่งหมายของกฎหมาย
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
33
การตีความกฎหมาย: ผล
ตรงกับภาษาธรรมดา ภาษาเทคนิคหรือภาษาวิชาการ
กว้างกว่าภาษาธรรมดา ภาษาเทคนิคหรือภาษาวิชาการ
แคบกว่าภาษาธรรมดา ภาษาเทคนิคหรือภาษาวิชาการ
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
34
การตีความกฎหมาย: ผู้ตีความกฎหมาย
ศาล
เจ้าพนักงาน
นักนิติศาสตร์
ราษฎร
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
35
คำถาม???
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
การอุดช่องว่างแห่งกฎหมาย
ช่องว่างแห่งกฎหมาย หมายถึง กรณีที่ไม่มีกฎหมายที่จะนำมาใช้
ผู้ออกกฎหมายบกพร่อง
ผู้ออกกฎหมายไม่ทราบหรือคาดไม่ถึงมาก่อน
ผู้ออกกฎหมายเห็นว่ายังไม่สมควรมีบทบัญญัติที่ตายตัว เพราะยังขาดความชัดเจนแน่นอน
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
37
ช่องว่างแห่งกฎหมาย
ทราบได้ด้วยการตรวจค้นกฎหมาย
ทราบได้จากการตีความกฎหมาย
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
38
การอุดช่องว่างแห่งกฎหมาย
กฎหมายกำหนดไว้
ใช้หลักเกณฑ์ทั่วไป
ในทางอาญา การอุดช่องว่างแห่งกฎหมายจะเป็นไปในทางที่จะลงโทษบุคคลให้หนักขึ้นไม่ได้
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
39
คำถาม???
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
40
การร่างกฎหมาย
นโยบาย
แนวนโยบายแห่งรัฐ
นโยบายของพรรคการเมืองที่เป็นรัฐบาล
หลักการที่รัฐบาลมอบหมาย
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
41
การร่างกฎหมาย: การใช้ถ้อยคำ
ธรรมดา กระทัดรัด
เทคนิค หรือวิชาการ
นิยาม
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
42
การร่างกฎหมาย: แนวทาง
กฎหมายไทย
สภาพของประเทศไทย
กฎหมายต่างประเทศ
การตีความกฎหมาย
ช่องว่างแห่งกฎหมาย
ราษฎร
chacrit.wordpress.com
Image courtesy: http://www.qsleap.com/wp-content/uploads/2015/05/book.png
43
คำถาม???
Image courtesy: http://blueprintlsat.com/lsatblog/wp-content/uploads/2016/04/branden-lsat-blog-admissions-intro-1.jpg
chacrit.wordpress.com
44
เอกสารอ้างอิง
ประสิทธิ์ ปิวาวัฒนพานิช, ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับกฎหมาย ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๓ แก้ไขเพิ่มเติม (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๕๙) ๑๖๗-๑๗๕ และ ๑๙๙-๒๐๐.
หยุด แสงอุทัย แก้ไขปรับปรุงโดยสมยศ เชื้อไทย, ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๒๐ (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๕๙) หน้า ๑๑๑-๑๔๔ และ ๑๖๗-๒๑๖.
chacrit.wordpress.com
45
คราวหน้าความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายสิ่งแวดล้อม
chacrit.wordpress.com
46