ศูนยฟนฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางการเคลื่อนไหว

โดย นางสาวสุธิดา สัจจะหฤทัย 49050019

แหลงที่มาของเงินทุนและหนวยงานที่สนับสนุนรัฐบาล-มีนโยบาลสนับสนุนการดูแลรักษาคนพิการทางการแพทยมูลนิธิเพ่ือคนพิการเงินบริจาคจากบุคคลทั่วไปมูลนิธิอนุเคราะหคนพิการในพระบรมราชูปถัมภมูลนิธิคนพิการแหงประเทศไทยหนวยงานเอกชน

รายละเอียดท่ีใชสอยและองคประกอบหลักของอาคารในโครงการมีสวนประกอบดานหนาที่ใชสอยหลายสวน ซึ่งสามารถแยกโครงสรางใหชัดเจนไดดังนี้

สวนกลางและสวนบริหารเปนสวนกลางในดานการบริหารทั้งหมดของโครงการ ทั้งในดานฝายธุรการ และบริหาร สวนนี้

มักใชเนื้อที่ใชสอยอยูสวนหนาของโครงการ แยกเปนอาคารออกมา เพ่ือใหสะดวกตอการติดตอ ประสานงาน ซึ่งจะประกอบดวย หองผูบริหารระดับตางๆ หองประชุมยอย หองธุรการ หองพัสดุกลาง หองโถงตอนรับ และหองประชาสัมพันธเปนตน

สวนพัฒนาวิชาการมีหนาที่รับผิดชอบงานดานวิชาการ การวางแผนงาน งานทะเบียนและสถิติ งานประชุม การ

ฝกอบรมสัมมนา และติดตามประมวลผลผูเขารับการฟนฟูดานหองสมุด รวมถึงการวิจัยคนควาเพ่ือการพัฒนางานฟนฟูใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น ควรจัดวางพ้ืนที่ไวใกลสวนบริหารเพ่ือความสะดวกในการติดตองานทั้งภายในและภายนอก

สวนฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทยมีหนาที่รับผิดชอบในเร่ืองการตรวจสภาพความพิการ และความสามารถของอวัยวะ

ที่เหลืออยู วางแผนการฟนฟูสมรรถภาพทางการแพทย ใหบริการบําบัดดานตางๆ ประสานงานกับโรงพยาบาลในการสงตอผูปวยรับการฟนฟู รวมถึงดานการปฐมพยาบาลเบื้องตนดวย สามารถแบงสวนตางๆออกเปน

สวนผูปวยนอกมีหนาที่ใหบริการผูปวยและประชาชนที่มาขอรับบริการตรวจโรค ทั่วไป หรือโรค

เฉพาะทาง จะประสานงานกับฝายอ่ืนๆของศูนยเพ่ือการตรวจวินิจฉัย รักษาพยาบาล และฟนฟูสภาพโดยจะประกอบดวยหองทําบัตร หองรอตรวจ หองจายยา หองเก็บเงิน หองแสดงนิทรรศการ และหองอาหารสําหรับผูปวยนอก

สวนรักษาทางการแพทย ประกอบไปดวยหองสําหรับตรวจผูปวย หองผาตัดยอย หองพยาบาล มีโถงพักคอย

เชื่อมตอกับสวนผูปวยนอก

สวนภายนอกอาคาร ประกอบไปดวยพ้ืนที่ทํากายภาพบําบัดเชน พ้ืนที่หัดเดิน ซึ่งอาจใชวัสดุตางๆกัน เชน พ้ืนทราย

, พ้ืนหญา พ้ืนที่ออกกําลังกายดวยเคร่ืองมือเฉพาะคลายสวนสุขภาพ โดยในสวนนี้ ตองการรมเงาคอนขางมาก เพ่ือใหสะดวกสบายตอผูปวย

สวนงานกิจกรรมบําบัดเปนสวนที่ชวยปรับปรุงสภาพจิตใจและรางกายผูพิการ ใหสอดคลองกับสภาพการใชงาน โดย

การสอนใหผูพิการสามารถทํากิจวัตรประจําวันไดตามปกติ โดยในการบําบัด อาจแบงไดเปน 2 รูปแบบ คือการฝกกิจวัตรประจําวัน ไดแก อาบน้ํา นอน แตงตัว และทักษะการหยิบจับตางๆ เปนตนการทํากิจกรรมตางๆรวมกัน เพ่ือเปนการฝกฝนการเขาสังคม โดยมีทั้งกิจกรรมภายในโครงการ เชน กิจกรรมประกอบเพลง กิจกรรมการพัฒนาภูมิทัศน และกิจกรรมภายนอก เชน การพาผูปวยออกนอกสถานที่เชน ไปทองเที่ยวตามที่ตางๆโดยสวนของอาคารควรมีสภาพแวดลอมที่เงียบสงบ เพ่ือใหผูฝกมีสมาธิในการฝกมากที่สุดและมีบรรยากาศเปนธรรมชาติเพ่ือความผอนคลาย และควรมีสวนฝกทํากิจกรรมตางๆภายนอกอาคารเชน ลานประกอบกิจกรรมรวมกัน

สวนอรรถบําบัดหมายถึงการชวยบําบัดผูปวยบางรายที่มีปญหาทางการไดยินมีผลทางปญหาการพูด

ประกอบดวยหองทดสอบการไดยิน หองบําบัดแบบเดี่ยวและหองบําบัดแบบกลุม โดยจะตองมีการควบคุมเสียงใหเงียบและกันเสียงรบกวนเพ่ือเกิดสมาธิมากที่สุด ภายนอกอาคารควรมีสวนสําหรับทําการบําบัดแบบกลุมเชนที่นั่งพักผอนพูดคุยที่สงบและรมร่ืน

สวนจิตบําบัด หมายถึงการรักษาทางสภาพจิตใจ โดยการใหการรักษา ใหคําแนะนํา กําลังใจ เพ่ือใหผูปวยมี

จิตใจ ผอนคลาย สดชื่น มีความหวัง มีกําลังใจ โดยอาจรวมเปนสวนหนึ่งอยูในอรรถบําบัดไดเนื่องจากการใชงานใกลเคียงกัน

สวนกายอุปกรณเทียมคือสวนที่ผลิตเคร่ืองชวยเหลือผูพิการในแงแขนขา เทียม เกาอ้ีลอเลื่อนโดยจะประกอบดวยหองทดลอง คือหองทําการวัดและลองอุปกรณ รวมถึงการถอดอวัยวะเทียมหรือเคร่ืองชวย

ภายในมีอุปกรณทดสอบการหัดเดิน บันไดลาด ลักษณะเปนหองโลงคลายโรงยิมโรงงาน คือสถานที่ลิต และเก็บอุปกรณเชนเกาอ้ีลอเลื่อน มีการใชอุปกรณขนาดใหญ และมักมี

เสียงดังจากการผลิต จึงควรมีการแยกโรงงานเพ่ือเปนการลดเสียง และอันตรายที่อาจเกิดจากไฟไหม โดยอาจมีพ้ืนที่นอกอาคารซึ่งเปนลานสําหรับทดลองเกาอ้ีลอเลื่อนที่สะดวกและกวางขวางกวาในอาคาร

สวนหนวยจายกลางแผนกปราศจากเช้ือกลาง มีหนาที่จัดเตรียมเครื่องมือเครื่องใชทางการ

รักษา ใหกับทุกหนวยงานภายในศูนย ใหมีมาตรฐานเดียวกัน ดวยสุขวิธีการนึ่งดวยความดัน แชน้ํายาฆาเช้ือโรค อบแกสเปนตน

แผนกโภชนาการ มีหนาที่ประกอบอาหารใหผูปวยในและเจาหนาที ่ควรอยูติดกับสวนโรงอาหารรวมแผนกซักรีด และดูแลความสะอาด มีการติดตอโดยตรงกับผูปวยในทั้ง2 ประเภท โดยเฉพาะผูปวยแบบNursing

แผนกซอมบํารุงและพัสดุกลาง เปนที่ตั้งของหองเครื่อง หองระบบตางๆ เชนหองไฟฟา หองปมน้ํา หอเก็บของเปนตัน

สวนพักเจาหนาท่ีเนื่องจาการบําบัด ตองใชบุคลากรในการรักษาผูปวยมากกวาปกต ิดังนั้น

สัดสวนในการรองรับที่พักของเจาหนาที่จึงมีมากไปดวย โดยจะใชอัตราสวนของศูนยสิรินธรเพ่ือการฟนฟูมาเปนเกณฑ สวนอาคารสวนกลาง ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดังนี้

อาคารเอนกประสงค สามารถใชเปนอาคารหอประชุมรวม โรงยิมในรม และพ้ืนที่จัดกิจกรรมอเนกประสงค ตาง ๆ สหกรณ รานขายของ เปนสวนที่ผูใชภายนอกและภายในสามารถใชรวมกันได โดยมีศูนยจําหนายอาหาร และ รานคาขายสินคาเพ่ือผูใชในโครงการ

สวนที่จอดรถที่จอดรถเจาหนาที่พิจารณาจากจํานวนเจาหนาที่และอัตราการพักในโครงการที่จอดรถผูมาใชบริการ- ผูปวยนอก ใชบริการที่จอดรถในชวงเชา สวนมากเปนการมาสงผูปวยแบบ drop-off แลวมารับกลับเวลากลางวัน- ญาติที่มาเย่ียมผูปวยใน ใชบริการในชวงเย็นของวันธรรมดา และชวงทั้งวันของวันหยุดตางๆ

การหาพ้ืนที่องคประกอบของโครงการผูพิการที่ใชเกาอ้ีลอเลื่อนมาตรฐานตองการเนื้อที่เมื่ออยูเฉยๆประมาณ66x177 เชนติเมตร(7722ซม.)มากกวาบุคคลปกติที่ตองการเนื้อที่ประมาณ 66x30 เซนติเมตร(1980 ตร.ซม.และในการที่จะหมุนเกาอ้ีลอเลื่อนอยางสบายๆตองใชพ้ืนที่ประมาณ 150x160 เซนติเมตร (22500ตร.ม.)หรือมากกวา Normal ambulant person ประมาณ 8.8% การหาพ้ืนที่ใชสอยจากพ้ืนที่คนปกติ บวกกับ 8.8% สําหรับผูพิการใชลอเลื่อน

หองฝกกิจกรรม1.หองฝกแตงตัวท่ีมา Facilities for special education servicesหองฝกแตงตัว 1 หองพื้นท่ีเด็ก 1คน =16.5คาราเมตรจํานวนเด็ก 5 คน 82.5 ตารางเมตร

2.หองฝกทักษะท่ีมา Facilities for special education servicesหองฝกทักษะ 1 หองพื้นท่ีเด็ก 1คน =16.5คาราเมตรจํานวนเด็ก 5 คน 82.5 ตารางเมตร

3.หองเก็บของท่ีมา Ernst neufert architect’s dataพื้นท่ี 30 ตารางเมตร

4.หองนํ้าชาย-หญิงพื้นท่ี 3 ตารางเมตรจํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตร

หองผูอํานวยการท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการพื้นท่ีผูอํานวยการ 16 ตารางเมตรหองสุขา 4 ตารางเมตรรวมพื้นท่ีหองผูอํานวยการ 20 ตารางเมตรหองธุรการท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการหองธุรการ 1 หองเจาหนาท่ี 1 คน / พื้นท่ี 4.5 ตารางเมตรเจาหนาท่ี 3 คน 13.5 ตารางเมตรหองรับแขกท่ีมา Ernst neufert architect’s dataหองรับแขก 1 หองหองรับแขก /พื้นท่ี 1 คน 6.5หองรับแขก 6 คน 39 ตารางเมตรหองประชุมท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการหองประชุม 1 หองหองประชุม/พื้นท่ี1คน 2 ตารางเมตรหองประชุม 30 คน 60 ตารางเมตร

สวนบําบัดรักษาท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการหองหองพักเจาหนาท่ีบําบัด 1 หองเจาหนาท่ี 1 คน / พื้นท่ี 4.5 ตารางเมตรเจาหนาท่ี 3 คน 13.5 ตารางเมตรโถงพักคอยท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการโถงพักคอย 1 หองเด็ก 1 คน /พื้นท่ี 5 ตารางเมตรเด็ก 20 คน/พื้นท่ี 100ตารางเมตรหองตรวจท่ัวไปท่ีมา Ernst neufert architect’s dataท่ีมา พื้นท่ีใชสอยปกติบวกกับ 8.8% สําหรับผูพิการลอเลื่อนหองตรวจท่ัวไป 2 หองผูใช 1 คน/พื้นท่ี 14 ตารางเมตรผูใช 2 คน/พื้นท่ี 28 ตารางเมตร

หองพยาบาลท่ีมา มาตรฐานอาคารทางการศึกษา พ.ศ2524หองพยาบาล 35 ตารางเมตร

หองกายภาพท่ีมา Facilities for special education servicesหองกายภาพบัดบัด 1หองเด็ก 1 คน/พื้นท่ี 13 ตารางเมตรเด็ก 5 คน/พื้นท่ี 65 ตารางเมตร

หองธาราบําบัด ท่ีมา Facilities for special education servicesสระบําบัด 1 สระเด็ก 1 คน/พื้นท่ี 28.5 ตารางเมตรหองนํ้าและหองเปลี่ยนเสื้อผา 1 หองเด็ก 1 คน/พื้นท่ี 13.5 ตารางเมตร

หองดนตรีบําบัดท่ีมา Facilities for special education servicesหองดนตรีบําบัด 1หองเด็ก 1 คน/พื้นท่ี 2.25 ตารางเมตรเด็ก 5 คน/พื้นท่ี 125 ตารางเมตรหองฝกทักษะการพูดท่ีมา Facilities for special education servicesหองฝกทักษะการพูด1หองเด็ก 1 คน/พื้นท่ี 2.25 ตารางเมตรเด็ก 2 คน/พื้นท่ี 50 ตารางเมตรหองพักแพทยบําบัดท่ีมา Facilities for special education servicesหองพักแพทยบําบัด1หองเจาหนาท่ี 1 คน/พื้นท่ี 4.5 ตารางเมตรเจาหนาท่ี2 คน/พื้นท่ี 90 ตารางเมตรหองนํ้าชาย-หญิงพื้นท่ี 3 ตารางเมตรจํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตร

สวนบริหารและอํานวยการหนวยงาน Users / หนวย พื้นท่ี พื้นท่ี (ตรม.) รวม

ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวนหองผูอํานวยการ 1 16 1 16รองผูอํานวยการ 1 14 1 14เลขานุการ 1 12 1 12หองเก็บเอกสาร 12 1 12ประชาสัมพันธ 2 8.25 16.50 1 16.50หองรับแขก 4 6.5 26 1 26หองธุรการ 2 4.5 9 1 9หองบัญชีการเงิน 2 4.5 9 1 9หองทะเบียน 2 4.5 9 1 9หองนํ้า ชาย-หญิง 8-12 3 36 2 36หองพักผอน 15-20 2.5 50 1 50หองประชุม 15-20 2 40 1 40โถง 15-20 100 100

รวมสัญจร

สวนการบําบัดหนวยงาน Users / หนวย พ้ืนที่ พ้ืนที ่(ตรม.) รวม

ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวนหองศิลปะบําบัด 5 3.5 17.5 17.5หองตรวจโรค 2 14 28 28หองกายภาพ 5 13 65 65หองดนตรีบําบัด 5 2.25 11.25 11.25หองพยาบาล 6 4.5 35 35หองไฟฟาบําบัด 1 30 30หองธาราบําบัด 100หองอรรถบําบัด 4 30 30หองจิตบําบัด 4 30 30หองกายอุปกรณ 4 100 100หองแตงตัว 5 16.5 82.5 82.5โถง 40 4.5 180 180หองเก็บของ 1 30 30

สวนการบําบัดหนวยงาน Users / หนวย พ้ืนที่ พ้ืนที ่(ตรม.) รวม

ประเภท จํานวน ตรม./คน ตอหนวย จํานวนโรงอาหาร 40 2.3 92 92โรงอาหาร 94 144 135.6 135.6รานอาหาร 5 2.4 120 120เวที 1 50 50หองครัว 100 100หองซักรีด 120 120หองซอมบํารุง 2 10 20 20หองเคร่ืองไฟฟา 1 45 45หองเคร่ืองปมน้ํา 1 20 20หองเก็บของ 1 30 30หองเก็บขยะ 1 20 20หองน้ําชาย-หญิง 8 3 24 24Loading Area 36 36

หองพักพี่เลี้ยงท่ีมา มาตรฐานอาคารประเภทท่ีทําการของราชการ พ.ศ 2521 กรมโยธาธิการหองพักพี่เลี้ยง1 หองเจาหนาท่ี 1 คน/พื้นท่ี 4.5 ตารางเมตรเจาหนาท่ี 30 คน/พื้นท่ี 1350 ตารางเมตรหองนํ้าชาย-หญิงพื้นท่ี 3 ตารางเมตรจํานวนหอง 2 หอง 6 ตารางเมตรสวนบริการหองอาหารเด็ก-ผูปกครอง-เจาหนาท่ีเด็ก 1คน /พื้นท่ี 1.3 ตารางเมตรเด็ก-ผูปกครอง-เจาหนาท่ี 80 คน หองนํ้าชาย-หญิงพื้นท่ี 3 ตารางเมตรจํานวนหอง 12 หอง 36 ตารางเมตร

CASE STUDY I Hazelwood School

for the Sensory Impaired children

Hazelwood school, GlasgowGordon Murray + Alan Dunlop Architects

Ventilation Storage boxes and acoustic ceiling

Sensory wall along corridor

Nature lighting , Ventilation and Acoustic

Integrate nature –

of Time and Space

Material Temperature

Water Therapy

Ventilation Storage boxes and acoustic ceiling

Sensory wall along corridor

Nature lighting , Ventilation and Acoustic

Nature lighting , Ventilation and Acoustic

A network of paths around the school and the gardens vary in finish from bound gravel which crunches under foot to recycled bound rubber and timber decking. Each area is defined by separate finishes, which feel and sound different under foot. The outside environment is considered as an external classroom as previously highlighted and consequently areas have been left unplanted to allow the school's involvement in the design and development of sensory gardens