9 ลกษณหลกบร หาร

คน (Enneagram)

หากบคลากรของทกองคกรเปนบคลากรทเปยมไปดวยประสทธภาพ  กยอมเปนประโยชนตอองคกรนนๆ  

และตวบคลากรเองกยงเปนทนาเชอถอเปนแบบอยางทดใหคนรนใหมได

ปฏบตเปนอยางทด แตการททำาใหทกคนมประสทธภาพเหมอนกนไดหมดคงไมใชเรองงาย  ซงตองอาศยเวลาพอ

สมควร  แตทวานนกไมใชสงทยากเกน

ความสามารถนก  หากรจกเรยนรและพฒนาตนเองอยางสมำาเสมอ  เมอรจกตนเองดพอแลวตองไมลมทจะใหความ

“รวมมอกนในองคกรดวย ศาสตร 9 ลกษณ”

“หรอ เอ นเน ยแกรม(ENNEAGRAM)”

เอ นเน ยแกรม(Enneagram) คออะไร 

เอนเนยแกรม เปนศาสตรโบราณเกยวกบการวเคราะหลกษณะของบคคล  ไดศกษาและ

รวบรวมโดยนกบวชลทธ ซ ฟ ของศาสนาอสลาม  ซงนบเปนอกหนงแนวคดทไดรบความนยมอยางกวางขวางในตางประเทศ  สำาหรบประเทศไทย

เอนเนยแกรมไดเขามาเมอไมนานน และแพรหลายในกลมเลกๆ  โดยทานสนต กโรภกข   พระภกษชาวอเมรกน  ซงศาสตรนภาษาไทยเรยกวา  นพลกษณ  อนหมายถงลกษณะ 9 แบบ คำาวา” เอนเนยแกรม” มาจากภาษากรก

เอนเนย แปลว าเก า และ แกรม แปลว าแบบจำาลอง โดยรวมแลวหมายถง ศาสตรเพอ

ความเขาใจตนเองและผอน นนเอง

9 ลกษณประกอบดวย

เปนคนลกษณะทเรยกวาตองการปรบปรงตนเองและมชวตในแบบทถกตอง  เปนคนชอบวพากษวจารณตนเองและผอน  ในดานเดนคนลกษณนเปนคนทำางานหนก  อทศตนใหงาน  มวนยในตนเองสง  ทำาอะไรเปนแบบแผน  ซอสตย  มอดมคตและจรยธรรม  เมอโกรธจะไมคอยแสดงออก  ในดานดอยอาจมแนวโนมชอบตดสนคนอน  ชางวตกกงวล  ชอบโตเถยง  เหนบแนม  และมกเอาจรงเอาจงเกนไป  รวมไปถงนสยทชอบ

ควบคมคนอนสอสารกบคนลกษณ 1 พยายามเตมอารมณขน

เลกๆ  นอยๆไปในวงสนทนา  แสดงใหเหนวาไมไดหวเราะสงทเขาพด  เพมนำาหนกใหกบประเดนทเขาคานหวชนฝาหากเปนวธเดยวททำาใหงานเดน 

1.  คนสมบรณแบบ (Reformer หรอPerfectionist)

เปนคนทตองการมคณคา  เปนทรกของคนอน  มจตวทยาในการสอสารกบคนอนมาก  เขากบคนอนไดด  และมพลงเหลอเฟอมาจากความภาคภมใจทมาพรอมกบภาพลกษณในฐานะผใหความชวยเหลอ  ชอบทำาตวเปนมอขวาในการทำางาน  เหมอนพวก

เลขาฯ  รความลบเจานาย  ประมาณวากมอำานาจอยเบองหลง  ชอบเปนศนยกลางขอมลของทกๆ อยาง  ชอบใหความชวยเหลอและคำาแนะนำา  ไมวาคนอนตองการหรอไมกตาม  มหลายบคลก  ปรบเปลยนตนเองไปตามสถานการณและความตองการของคนอน  ดานไมดอาจควบคมคนอนดวยการประจบ  เยนยอ  คนลกษณนจดเปนนกสอสารตวยง

  สอสารกบคนลกษณ  2 ควรใชกรยาและนำาเสยงทอบอน แสดงความสนใจเปนการสวนตวและชนชมใน

ตวเขา ไมควรใหความคาดหวงเพราะเขาอาจหวงวา จะตองไดรบ ในเรองการวพากษตองชชดตรง

ประเดน  

2.  ผให   (Helper หรอ Giver)

เปนผใฝความสำาเรจ  แรงจงใจคอการเปนทยอมรบนบถอ  ประสบความสำาเรจในงานทกดาน  ภายนอกดเปนคนมความสขและมองคนในแงด  การรกษาภาพลกษณเปนสงทเขาใสใจทมเททำางานหนก  บางานจนทง

ครอบครว  ไมดแลตวเองหวงวาคนอนจะทำางานหนกดวย  เลยงความลม

เหลวทกประการ  เลอกทางทจะไดรบการตอบรบทดเทานน  ถาเกดความลมเหลวจะโยนใสคนอน  ชอบแขงขน  มงเอาชนะ  ตองการชงตำาแหนงผนำา 

ทนการวพากษวจารณไมไดสอสารกบคนลกษณ  3 ใชวธการ

สอสารแบบเซลลแมน  เขาสามารถปรบตวใหเขากบทกโอกาส  ดวยความทเปนคนหวงภาพลกษณอยางมาก  ดงนน  วธการสอสารคอแสดงใหเหนวา  “ นบถอความสามารถเขาจรงๆ  แตไม

เหนดวยกบประเดนน ”

3.  นกแสดง  ( Achiverหรอ Performer )

เปนคนทตองการทจะเขาใจความรสกตวเอง  แสวงหาความหมายของชวต  หลกเลยงความ

สามญธรรมดา  ตองการงานทแตกตาง  งานทใชความคดสรางสรรคประสทธภาพของงานขนอยกบ

สภาพอารมณ  มบคลกศลปน  ชางจนตนาการ  อยากใหคนอนมองวาเปนคนพเศษ  ขอดอยไมสามารถแยกเรองรกใครสวนตวออกจากกจธระ  กาวราว  หรอพยายามขบคแขงขนออกไปจากพนทการ

ทำางาน  แตชอบคนเกงทอยนอกทม  จะวาวนรสกเหยวเฉาถาอยในสภาพแวดลอมทมแตคนเกงกวา สอสารกบคนลกษณ 4 ตองการ

ความสนบสนนทางจตใจ  ความรสกเปนสงสำาคญ  อยาหนหนา

เวลาเขาแสดงอารมณ  แมอารมณ จะขนๆ ลงๆ แตประสทธภาพการ

ทำางานจะกลบคนมาดวยเมอสตเขากลบคนมา

4.  คนโรแมนตกหร อโศกซง ( IndividualistหรอTragic  Romantic )

เปนคนทตองการรและเขาใจในสงตางๆ  ดวยตนเอง  หลกเลยงความรสกของการถกครอบงำาหรอบกรก  ชอบสะสม  ชอบอยคนเดยว  ใชความคดหรอในสงทตนสนใจ  ตองการอะไรทคาดการณได 

ตดสนใจโดยปราศจากความรสกสวนตว  จะถอวาการแสดงอารมณเปนการเสยการควบคมตนเอง  หลกเลยงความขดแยงจนถงทสด  จะมประสทธภาพมากถาไมตองยงเกยวหรอสงสรรคกบใคร  ทำางานหนกไดถาไดรบความเปนอสระและความ

เปนสวนตวสอสารกบคนลกษณ  5 เปนคน

ทคนอนอาจรจกเขานอยหรอไมคอยเขาใจ เพราะไมชอบเลาเรองสวนตวใหใครฟง ยงเขาใกลยงถอยหาง ดงนน พงเคารพในพนทของเขา ปลอยใหคดเหนอยางเปนอสระ 

5.  นกส งเกตการณ  ( Investigator หรอ Observer )

เปนคนตองการความมนคงปลอดภย  เปนคนกลวการขคกคามแลวจะแสดงความกลวออกมา  ระแวดระวง  ขสงสย  ลงเล  มองโลกในแงราย  บางครงพยายามทำาตวใหถกใจคนอน  สวนประเภทกลวแลวจะสจะดกลาหาญ  ทาทายเพอปกปดความกลว  สวน

ใหญจะมลกษณะทงสองปนกนสอสารกบคนลกษณ  6 พยายามลดชอง

วางของความเสยงใหมากทสด  แตคาดหวงผลลพธสง  เปนคนทไมสามารถพดในท

สาธารณะ  ตองการการยนยนทแนนอนกอนจะเคลอนไหว

6.  นกป จฉาหร อพลรบ 

( Loyalist หรอ Questioner )

เปนคนตองการทจะมความสข  หลกเลยงความทกข  ความเจบปวด  ปดบงความกระวนกระวาย

ดวยการทำาตวใหยง  และมแผนการมากมายทยงไมไดลงมอทำา  มความรสกขางในวาตวเองเกงและมคณคา  เปดรบความคดใหมๆ  มากกวาความจำาเจ  ละมนละมอมในการแกปญหา  มกเปนเพอนรวมงานทสรางความสข  สนกสนานใหเสมอ  ดวยการมอารมณขน  ความคดสรางสรรคและการใหอภย 

ชอบความสมพนธแบบเทาเทยมกน สอสารกบคนลกษณ  7 ดวยความเปนคนมอง

โลกในแงด ทำาใหเปนคนสบายๆ งายๆ แตบอยครงกหละหลวม จงยากทจะควบคมคนพวกน สงหนงคอควรชวยประสานแนวคดใหเปนไปในทาง

เดยวกน พยายามใหเขามองดานลบไปพรอมกบดานบวก

7.  นกผจญภยหร อเสพประสบการณ(Enthusiast หรอ  Adventure )

มความตองการพงตนเอง  เขมแขง  มอทธพลตอโลกเปนพวกมปญหาเกยวกบความโกรธและหลงลมตวเอง  ชอบสวมบทบาทผคมกฎ  แตกตางจากลกษณ 1  ตรงทเขาพรอมจะแสดงความโกรธออกมาไดเสมอ  ในสถานการณทไมมผนำากแสดงบทบาทเอง  อาจมองการประนประนอมวาเปนการยนยอม  ออนแอ  สนใจเรองความถกตองยตธรรมและการปกปองคน  ขอดอย  มกมองวาตนเองถกยดเปนศนยกลางโกรธอยางตรงไปตรงมา  ไมมวาระซอนเรน  แสดงความโกรธแบบไมยง  สนบสนนกฎเกณฑทเขากบตนเอง  เบยงเบนกฎทไม

ถกใจสอสารกบคนลกษณ  8 ควรสอสารแบบตรงไปตรง

มา  เมอเขาโกรธหรอตำาหนตเตยนกยอมรบ  แตอยาเอามาเปนเรองสวนตว  คนลกษณนรบมอกบขาวรายไดด  แตหากมองขามเขาจะทำาใหรสกเหมอนถกทรยศ

หกหลง  ตรงไปตรงมาดกวา  

8.  เจ านาย(Challenger หรอ The  Boss )

เปนคนหลกเลยงความขดแยงทกรปแบบ  ดผอนคลายสบายๆ  มความตองการมสมพนธทดกบเพอนรวมงานและเจานาย  ชอบการทำางานชดเจนหรอทำางานเปนกระบวนการทำางานไดรวดเรว 

ประสานงานด  วางลำาดบความสำาคญงานยาก  แตกไมชอบถกกะเกณฑโดยคนอน  ทำางานแขงกบเสนตาย  ใชเวลาจนนาทสดทาย  ขอดอย  มกหลงลมความตองการ  แตบางทกแสดงความโกรธออกมาอยางไมรตว  เพกเฉยปญหาแลวกโทษระบบ  โทษการจดการวาไมดซะอยางนนสอสารกบคนลกษณ  9 หากเขาไมตอบรบ

แสดงวาเขาปฏเสธ หากตองการใหตกลงควรวางกรอบการสนทนาทชดเจน พยายามควานหาความ

ตองการของเขาใสไปในโครงการดวย

9.  นกไกล เกล ย หร อประสานไมตร  

( The  Peacemaker )

บทสรป“ ” นพลกษณ ศาสตรสำาหรบนก

บรหาร• มนษย โลกเก ดมาพร อม ว น - เด อน - ป

และเวลาตกฟาก ของใครกของมน เราม ราศ เก ด ดวงใครกของคนๆนน ไมเพ ยง

ทาน คนทกคนยงม "ลกษณ" ประจ ำาต ว ซงไม ตองเปดต ำาราโหราพยากรณ ไมต อง

ผกดวงปเก ด คนๆ นนก เก ดมาพร อม"ลกษณ" ประจ ำาต วเฉกเชนราศ เก ด ...

ลกษณ หร อล กษณะ คอบคล กนสยประจ ำา ตว คณมความคด ความร สก อยางไร

อธบายไว ในล กษณท ง 9 หรอ "นพลกษณ" ดงได กล าวแลว ซ งปจจ บนนก

ว ชาการดานบร หารบคคล นกจ ตว ทยา จ ด ใหนพลกษณ เปนศาสตร แห งการเร ยน

ร ตวคน เข าถ งบคลกและจ ตว ญญาณของ คน จะเร ยกว านพลกษณคอ "แผนท

มนษย " กไมน าจะผด ... นพลกษณ เปนท ง แผนทไว ด ต วเอง ด คนอ น เพ อคนหาและ

พฒนาศกยภาพของแตละคน เพมความ เข าใจคน เข าใจชว ต ลดอ ตตา ลดความ

เปนต วของฉน ของๆ ฉน หากชวยเพ ม ความเข าใจ ความมเมตตากร ณา และมอง

เพ อนมนษย ท กคนดวยความเข าใจ

นพลกษณเปนศาสตร ใหม แห งการเร ยนร มนษย แมจะย งไมได จ ดเข าหล กสตรสาขาว ชา

จ ตว ทยาอยางเปนทางการ แต นกจ ตว ทยาร น ใหมก ำาล งศ กษา ใหถ งแก นแท ปจจ บนน ก

จ ตว ทยาจากหลายสำานก พบว า นพลกษณสอดคลองอย างนาประหลาดกบหล กการ

อธบายบคล กภาพสมยใหม ด วยความงาย แมนย ำา หากล กซ ง และสามารถเช อมโยง อธบาย และชให เห นถ งโครงสร าง

ของความแตกตางก นในความเปน "ตวฉน" และ "ของคนอน" ในขณะทกระบวนการ

ว เคราะหตามหลกจ ตว ทยาทวไป ต องใชเวลา หลายปกว าจะเข าใจ นพลกษณ หร อ Enneagram

(เอนเนยแกรม) เปนศาสตร ใหมในเม องไทยจงนาสนใจเร ยนร ศ กษาอยางย ง .