Ang Pinagmulan ng Tao

Babylonia◦ Ang diyos na si Marduk ang lumikha ng lahat

mula sa pagkakagapi niya kay Tiamat at pagkakapanaig kay Kingu

Maya (Meso-america)◦ And diyos na sina Tepeu at Gucamatz ang lumikha

ng lahat mula sa minasang mais

Ibat’t-ibang Paniniwala Ukol Sa Pinagmulan Ng Tao

Hunduismo◦ Ang tao ay mula sa katawan ng kauna-unahang

tao na si Purusa◦ Naniniwalang ang paglikha at patuloy at pailu-ulit

lamang Islam

◦ Ang tao ay nagmula kay Allah na siyang kaisa-isa nilang diyos

Judaism at Kristiyanismo◦ Ang lahat ay nilikha ng nag-iisang Panginoon

Japan◦ Mula ang mga mamamayan nito sa diyos na si

Izanagi at Izanami China

◦ Cosmic egg na naglabas kay Phan Ku

Pilipinas◦ Malakas at Maganda (Tagalog)◦ Sikalak at Sicavay (Bisaya)◦ Kabunian (Cordillera)

Mga Pangunahing Teorya Ukol Sa Pinagmulan ng Tao

Ang lahat ng nilalang ay nilikha ng nag-iisa at makapangyarihang Diyos

Ito ay nahahati sa dalawang pangkat:◦ Young Earth Creationists◦ Old Earth Creationists

Creationism o Teorya ng Paglalang

Naniniwala na ang daigdig ay halos 10,000 taon na ang tanda

Kaunting pagbabago sa species Walang panibagong uri ang lumitaw at

nalikha Itinaguyod ng nga taong naniniwala sa

kawalang kamalian ng Bibliya at pinakahuluganan ito ng literal

Young Earth Creationists

Naniniwala na ang daigdig ay may ilang bilyon na ang tanda na batay sa ipinapakita ng heolohiya (geology) at mga makabagong kagamitan hinggil sa pagtatakda ng panahon

Old Earth Creationists

Tumutukoy sa anumang pagbabagong nagaganap sa loob ng mahabang panahon

Ito ay ukol sa pagbabago sa isang organismo sa loob ng mahabang panahon

Dalawang anyo ng ebolusyon:◦ Naturalistic Evolution◦ Theistic Evolution

Teorya ng Ebolusyon

Jean – Baptiste Lamarck◦ French naturalist◦ Unang nagtaguyod

ng teorya ng ebolusyon noong ika-19 na siglo

Naturalistic Evolution

Charles Darwin at Alfred Russel Wallace◦ Aklat na On the Origin of

Species by Means of Natural Selection (1859)

◦ Natural selection Ang mga indibidwal na

nagtataglay ng pinakaangkop na katangian ay nabubuhay at dumarami nang mas mabilis kung ihahambing sa iba

Random mutation◦ Mga pagbabago upang magkaroon ng mga

kumplikadong anyong may buhay sa mga katangi-tanging paraan ng walang pinipiling mutasyon

Survival of the Fittest (matira ang matibay)◦ Naging modelo ni Darwin sa pagtaguyod ng

teorya ng ebolusyon

Una: paghahayag ng pagkakaiba (variation) sa bawat indibidwal ng uri ng nilalang

Ikalawa: ang lumalaking populasyon ay maaaring nag-aagawan sa lumiliit na suplay ng pagkain

Ikatlo: pag-angkop sa kapaligiran ng isang indibidwal

Paliwanag ni Darwin sa Kaganapan ng Ebolusyon

Ebolusyon ng Tao

Cenozoic Era◦ Panahon kung saan pinaniniwalaang nagsimula

ang kwento ng tao◦ Tinatawag ring “panahon ng mammal”

2.5 milyon BP na ang nakakaraan◦ Unang umusbong ang tao sa Africa

1.8 milyon BP◦ Tinawag na “Age of Humanity” sapagkat sa

panahong ito nagsimulang lumaganap ang mga tao sa daigdig

Savanna◦ Ito ay tumutukoy sa lupaing pinagsamang

damuhan at kagubatan◦ Pinaniniwalaang dito unang umusbong ang lahi ng

tao◦ Dito matatagpuan ang iba’t-ibang uri ng malalaki

at maliliit na mammal at kabilang dito ang tao

Anthropoid◦ Gorilya, tao at unggoy

Prosimian◦ Lemur at tarsier

Hominid◦ May pagkakatulad sa ugali at pisikal na anyo

Primate

Kabilang dito ang Homo Sapiens (mga sinaunang tao) at Pongid (ang pinakamalapit na nabubuhay na kaanak ng tao na non-human primate)

Una: Naging mahirap ang kanyang paggala sa malawak na lupain (ang kanyang mga kamay ay gamit rin sa paglalakad)◦ Bipedalism o paglalakad gamit ang dalawang paa

Lumaya ang kamay ng primate at nakalikha ng mga bagay

Ang paglalakad ng mahabang distansya ay natugunan

Agarang suliranin dulot ng pagbaba mula sa puno ng mga primate

Ikalawa: Ang savanna ay hitik sa maninila (predator) dahilan ng pagiging maligalig ng isang primate◦ Mga solusyon:

Paghahanap ng tirahan na ligtas mula sa mga maninila at proteksyon laban sa init at lamig

Ikatlo: Ang mga halamang-pagkain ay kalat sa mas malaking bahagi ng lupain

Tumutukoy sa mga kabilang sa pamilya (hominidae) ng bipedal primate mammal na kinabibilangan ng pinakamodernong tao

Pagitan ng 4 milyon at 2 milyong BP◦ Ang savanna ay pinanirahan ng iba’t-ibang uri ng

hominid

Hominid

Ardipithecus ramidus◦ Nabuhay 4.4 milyon taon na ang nakakaraan

Australopithecine◦ Umusbong 4 milyon taon na ang nakakaraan

Homo◦ Umusbong 2.5 milyon taon na ang nakakaraan

Tatlong Pangkat ng Hominid

Hango sa wika ng Afar, Ethiopia◦ Ardi – ground floor◦ Ramid – root

May taglay na katangian ng tao at chimpanzee

Ardipithecus ramidus

Hango sa wikang Latin na nangangahulugang southern ape

Raymond Dart◦ Unang kumilala sa presensya ng Australopithecine

noong 1925 Nagtataglay ng katangian ng tao at ng

bakulaw

Australopithecine

Kilala sa tawag na LUCY Apat na talampakan ang

taas 19 hanggang 21 taon

gulang Bipedal May kamay katulad ng tao May utak na kasinlaki ng

sa chimpanzee

Australopithecus afarensis

Nabuhay sa pagitan ng 2.5 milyon taon hanggang 1.5 milyon taon BP

May kakayahang makalikha ng kagamitan

Natagpuan sa Olduvai Gorge

Louis and Mary Leaky◦ Nakatuklas sa Homo habilis

Homo habilis

Nabuhay sa pagitan ng 1.6 milyon taon hanggang 300,000 BP

May katangiang lumakad ng tuwid

May taas na 5 talampakan at anim na pulgada

Nahukay sa Java Indonesia ang pinakamatandang Homo erectus

Homo erectus

Kabilang dito ang Homo neanderthalensis o Neanderthal (200,000-30,000 BP) at Cro Magnon (45,000-15,000 BP)

Higit na malaki ang utak ng mga Homo sapiens

Higit ang kanilang kakayahan sa pamumuhay at paglikha

Homo sapiens

Modernong mas kumplikadong sistema tao

Nakapagpapahayag ng saloobin sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsusulat

Homo sapiens sapiens

Isang paniniwalang naganap ang ebolusyon subalit ito ay pinasimulan at pinamahalaan ng Diyos

Umusbong upang mapagtugma ang mga teorya ukol sa pinagmulan ng tao

Ang kalawakan ay tinatayang nagsimula 14 bilyong taon na ang nakakaraan mula sa organismong may iisang selula at kinasangkapan ang ebolusyon upang makabuo ng panibagong uri ng nilalang

Theistic Evolution

Mateo, Grace Estela (ed.). 2012. Kasaysayan ng Daigdig: Batayang Aklat sa Araling Panlipunan, Ikatlong Taon. Quezon City: Vibal Publishing House, Inc.

Batayang Aklat

Wakas...