ARABSKA WIOSNA

Arabska Wiosna (określana także jako Arabska Wiosna Ludów, Zima Ludów, Arabska Zima Ludów lub Arabskie przebudzenie). Są to protesty społeczne i konflikty zbrojne w 20 państwach, trwające nadal od 17 grudnia 2010r.

DŻIBUTI

SOMALIA

Na procesy prowadzące do wybuchu protestów społecznych czy rewolucji, wpływ miało wiele czynników:

Niezadowolenie obywateli z warunków życia Autorytarne władze, brak pluralizmu i

wolnych wyborów Bezrobocie

Rosnące ceny żywności Korupcja Nepotyzm władz Ograniczenie swobód obywatelskich Kreowanie wizerunków reżimów

jako stabilnych, umiarkowanych i nowoczesnych

Przestarzałe zarządzanie gospodarką

Rosnąca liczba migrantów

JAK TO SIĘ ZACZĘŁO?

17 grudnia 2010r. Bezrobotny sprzedawca, Tunezyjczyk Mohamed Bouazizi podpalił się w proteście przeciwko braku perspektyw swojej sytuacji życiowej. I to właśnie desperacja przedstawiciela Arabskiej młodzieży wywołała gniew, który stał się siłąnapędową masowych demonstracji.

TUNEZJA

Choć Tunezja cieszyła się najlepszym systemem oświaty, największą klasą średnią i najsilniej zorganizowanym ruchem politycznym, to za tymi osiągnięciami krył się reżim prezydenta Z. Ben Alego zakazujący swobody wypowiedzi i działalności partii politycznych. W grudniu rozpoczęła się fala wystąpień przeciwko autorytarnemu reżimowi. W 2010 i do 7 marca 2011 miały miejsce masowe demonstracje. W ich wyniku obalony został wieloletni prezydent Zin Al- Abidin Ben Ali. Ostatecznie 12 grudnia 2011 nowym prezydentem kraju został Moncefa Marzoukiego.

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, brak reform gospodarczych

EGIPT

Do wybuchu rewolucji doszło 25 stycznia 2011. Egipcjanie wyszli na ulice domagając się ustąpienia prezydenta Hosniego Mubaraka.Początkowo chciano uciszyć nastroje społeczne, tworząc nowy gabinet polityczny, jednak po 18 dniach Mubarak ostatecznie został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska. Władzę do czasu planowanych wyborów przejęło wojsko na czele z marszałkiem. Mohamed Mursi został zaprzysiężony na prezydenta 30 czerwca 2012. Był to pierwszy wybranie demokratyczny prezydent w historii Egiptu. Ważną rolę w egipskich protestach odegrał internet, do którego miało dostęp ok. 20% mieszkańców kraju. Umożliwił on przygotowanie akcji.

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, brak swobód obywatelskich, bezrobocie

ALGIERIA

Powód wystąpień: podwyżki cen żywności, autorytarne rządy w kraju

Zamieszki wybuchły 29 grudnia 2010r. Po 1 stycznia 2011 protesty przybrały na sile i rozszerzył się ich zasięg. Powodem były ogłoszone wraz z nowym rokiem 30% podwyżki cen żywności. Dochodziło do aktów samospaleń, wielotysięcznych demonstracji i bójek. Jednak władze algierskie opanowały sytuację w kraju i załagodziły protesty zapowiedzią zwiększenia transferów społecznych w związku z dużymi rezerwami finansowymi. 15 kwietnia 2011 prezydent w wystąpieniu w państwowej telewizji zapowiedział m. in. zmiany w konstytucji i reformy legislacyjne. Obiecał zmodyfikowanie prawa wyborczego oraz przeprowadzenie uczciwych wyborów prezydenckich w 2014 roku.

LIBIA

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, niezadowolenie z sytuacji materialnej

Do pierwszych wystąpień pod wpływem sytuacji w innych krajach arabskich doszło w styczniu 2011 roku. Rząd, obawiając się wzmocnienia protestów, obniżył podatki i cła na krajowe oraz importowane produkty żywnościowe. Mimo tego, 17 lutego zorganizowano tzw. Dzień Gniewu – masowe antyrządowe wystąpienia w całym kraju. Do walki przeciwko rebeliantom prezydent - Muammar Kaddafi zaciągnął zagranicznych najemników. Konflikt przerodził się w wojnę domową. W rezultacie jednak obalono i zabito Kaddafiego. W sierpniu Narodowa Rada Tymczasowa stała się jedyną realną władzą w Libii, uznaną przez większość krajów świata i ONZ.

JORDANIA

Powód wystąpień: brak swobód obywatelskich, pogarszająca się sytuacja gospodarcza

Demonstracje rozpoczęły się w styczniu 2011 roku. Demonstranci protestowali przeciwko rosnącym kosztom życia. 11 stycznia rząd przeznaczył 169 mln dolarów amerykańskich na obniżenie cen i tworzenie miejsc pracy. Pomimo tego 14 stycznia miała miejsce kolejne demonstracje, żądano również obalenia rządu. Premier Samir Rifai ugiął się pod żądaniami tłumów i podał się do dymisji, jego następcą był Maruf al- Bachit. Mimo tego, na ulice wyszło 6-10 tys. żądających od króla demokratycznych reform, dalszych obniżek cen, przyśpieszenia demokratyzacji systemu politycznego oraz reform gospodarczych. W rezultacie obniżono ceny, jednak nie doprowadziło to do przełomu. Jordania wciąż jest monarchią konstytucyjną.

JEMENPowód wystąpień: ograniczenie swobód obywatelskich, bezrobocie

27 stycznia 2011 rozpoczęły się wystąpienie antyrządowego ruchu zbrojnego, przeciwko bezrobociu, korupcji, ograniczaniu swobód obywatelskich i długoletnim rządom prezydenta Alego Abdullaha Saliha. W reakcji na te wydarzenia prezydent zapowiedział że nie będzie się ubiegał o kolejną kadencję w wyborach w 2013 r. Dzień później, na ulicach pojawili się również zwolennicy urzędującego prezydenta, którzy starli się z jego przeciwnikami. 16 lutego br. doszło do kolejnych starć. W rezultacie kraj pogrążył się chaosie, zwiększona została aktywność terrorystów Al-Kaidy, ale również wybrano nowego prezydenta Abd Rabu Mansur Hadiego.

ARABIA SAUDYJSKA

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, brak swobód obywatelskich

Początek wystąpień miał miejsce 27 stycznia 2011r. Setki demonstrantów przeszło przed miasto, krytykując słabą infrastrukturę, która podczas powodzi doprowadziła do śmierci 11 osób. Konflikt do tej pory nie został rozwiązany.

MAROKO

Powód wystąpień: ograniczenie swobód obywatelskich

Protesty rozpoczęły się 30 stycznia 2011r. samospaleniem 4 mężczyzn. Tego samego dnia doszło do pierwszych wystąpień. Na ulice marokańskich miast, głównie Rabatu i Casablanki wyszło 3 tys. ludzi. Manifestanci domagają się zmiany konstytucji, demokratycznych przemian, oraz rozwiązania rządu i parlamentu. Rząd Maroka poinformował, że niemal dwukrotnie zwiększy kwotę dopłat do artykułów żywnościowych, przeprowadzi demokratyczne reformy oraz znowelizuje konstytucję. Przeprowadzono referendum, które miało ograniczyć władzę monarchy na rzecz rządu.

MAURETANIA

Powód wystąpień: sprzeciw wobec polityki Muhammada ulda Abda al-Aziza

Przeciwko rządom obecnego prezydenta, 17 stycznia 2011, Yacoub Ould Dahoud podpalił się na znak protestu w pobliżu pałacu prezydenckiego w stolicy kraju, Nawakszucie. Demonstracje doprowadziły jedynie do zapowiedzi zwiększenia świadczeń społecznych.

SUDAN

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, brak stabilizacji w Sudanie

Wystąpienia rozpoczęły się 30 stycznia 2011r. przeciwko długoletnim rządom prezydenta Omara al- Baszira. J ego autorytarne rządy doprowadziły do eskalacji konfliktu miedzy muzułmańską północą i czarnym południem. Miało miejsce wiele protestów antyrządowych i studenckich. W stolicy Sudanu doszło do starcia z siłami bezpieczeństwa. Jednak manifestacje zostały stłumione.

DŻIBUTI

Powód wystąpień: długoletnie rządy prezydenta kraju

Protesty rozpoczęły się 28 stycznia 2011r, Prezydent Ismail Omar Guelleh jest u władzy przez 34 lat. Zmienił konstytucję, tak aby mógł rządzić przez trzecią kadencję. Zostało to skrytykowane przez ludności kraju. Organizowane były protesty i zamieszki,, które były rozpędzane przez policję przy użyciu gazu łzawiącego, pałek oraz aresztowań. 8 kwietnia 2011 w Dżibuti odbyły się wybory prezydenckie, które wygrał z poparciem 80,63% głosów Ismail Omar Guelleh. Wybory zostały uznane przez opozycję za nieuczciwe.

SOMALIAPowód wystąpień: brak stabilizacji w kraju, bardzo trudna sytuacja materialna obywateli, chęć obalenia władcy

Wystąpienia rozpoczęły się 13 lutego 2011r, gdy setki młodych ludzi przemaszerowało ulicami w proteście przeciwko przeciągającym się walkom w stolicy15 lutego siły lojalne wobec prezydenta zaatakowały protestujących, Prezydent wezwał arenę międzynarodową do pomocy w opanowaniu zamieszek. Po zakończeniu protestów w Mogadiszu rozpoczęła się ofensywa międzynarodowych sił AMISOM (operacja pokojowa Unii Afrykańskiej ) w której zginęło kilkaset osób.

OMAN

Wystąpienia rozpoczęły się 17 stycznia 2011 roku pokojowym marszem. Pod koniec lutego przerodziły się w zamieszki, miał miejsce ,Zielony Marsz`. 16 lutego ogłoszono podwyżkę płac minimalnych dla pracowników sektora prywatnego z 364 do 520 dolarów miesięcznie oraz przeprowadzono zmiany w rządzie.

Powód wystąpień: zła sytuacja polityczna i ekonomiczna w kraju

PALESTYNA

Protesty wiązały się z próbą zorganizowania tzw. "trzeciej intifady", której celem miało być wyzwolenie Palestyny spod okupacji izraelskiej i powrót uchodźców palestyńskich z wygnania. W czasie trwania zamieszek doszło do eksplozji bomby i wielu protestów.

Powód wystąpień:Niezadowolenie z warunków życia, zła sytuacja ekonomiczna, korupcja, brak perspektyw na zakończenie okupacji izraelskiej.

IRAK

Powód wystąpień: brak swobód obywatelskich, zła sytuacja w kraju

Rozpoczęły się 12 lutego 2011 roku. Demonstranci domagali się zwiększenia bezpieczeństwa w kraju i walki z korupcją. 16 lutego 2 tys. protestujących zajęło budynek rady prowincji w mieście Kut. Protestujący domagali się dymisji gubernatora. 18 lutego ok. 1000 ludzi zablokowało most w Basrze. Społeczeństwo domaga się wyższych rent i emerytur.25 lutego zorganizowano Dzień Gniewu, tysiące ludzi wyszło na ulice by zaprotestować przeciwko korupcji i kiepskim warunkom bytowym.Władze prosiły ludzi o powstrzymanie się od demonstranci ze względu zagrożenia terrorystycznego.

SYRIA

Powód wystąpień: autorytarne rządy w kraju, problemy gospodarcze

Wystąpienia rozpoczęły się 26 stycznia podpaleniem się Hasana Ali Akleh z Al-Hasakah, Dwa dni później, zorganizowano wieczorne demonstracje. Prewencyjnie, władze zamknęły w aresztach liderów opozycji. 17 lutego bójka pomiędzy policjantami a właścicielem sklepu przerodziła się w demonstrację, w której uczestniczyło ponad 1500 osób. Stanęli oni w obronie sklepikarza wznosząc hasła "Syryjczycy nie będą poniżani!". W kraju ma miejsce wojna domowa, a w rezultacie miały miejscekrwawe represje i powolna pacyfikacja powstania. Zabito dziesiątki tysięcy ofiar oraz udokumentowane zbrodnie przeciwko ludzkości.

LIBAN

Powód wystąpień: utrzymywanie się u władzy Hezbollahu

Początki wystąpień miały miejsce w styczniu 2011 roku. Hezbollah, organizacja uznawana za terrorystyczną, która jest odpowiedzialna za śmierć wielu niewinnych cywilów, uzyskała odpowiednią większość w parlamencie by stworzyć własny rząd. Libańczycy, którzy obawiali się islamizacji kraju postanowili zaprotestować swoje poglądy na ulicy. Demonstranci m.in. symbolicznie zablokowali główną drogę do Syrii, która jest jednym z głównych sponsorów Hezbollahu. Nastąpiły reformy polityczne.

Mniejsze protesty i wystąpienia miały również miejsce w Kuwejcie(19 luty), które doprowadziły do zwiększenia pomocy socjalnej i Sacharze Zachodniej. (20 luty 2011).