Inzicht in de Verborgen Dynamiek en Complexiteit van Menselijk Gedrag

SDi-Level 1

Spiral Dynamics Integral

Agenda SDi-IDag 1 Welkom & Introductie Spiral Experience (m.m.v. Ruud Boxma)

Dag 2 Context & Achtergrond Theorie 1e bandbreedte vMemes (Beige - Groen)

Dag 3 2e bandbreedte vMemes (Geel - Turkoois) Integrale Theorie & Macro- en veranderdynamica SDi Testen Persoonlijke Cases

Dag 4 Historische Memeontwikkeling Nederland (m.m.v. Wilbert van Leijden) Toepassing SDi - Persoonlijke Cases

…wat vraagt dat van ons?

Onze wereld nu …

Onze turbulente wereld…

TOENEMENDE DYNAMIEK

TOENEMENDE COMPLEXITEIT

TOENEMENDE DIVERSITEIT

TOENEMENDE SNELHEID

MilieuvervuilingTerrorisme

Toenemende Planetaire Risico’s

Demografische Veranderingen

Toenemende Snelheid van Verandering

Digitalisering

Ethnische Conflicten

Informatie OvervloedFundamentalisme

Technologische Vooruitgang

Integratievraagstukken

Toenemende Diversiteit

Ecologische Bedreigingen

Toenemende Stress

BewustzijnsverschuivingMondialisering

Balans Leven & Werken

Bronnen: Senge et al. (2004), Trevino (2005), Merry (2005)

Ingezoomd: onze samenleving wordt complexer

Naast onze welvaart, veel burn-out en stress op het werk Roep om meer regels, roep om minder regels Verschil tussen bevolkingsgroepen neemt toe Politieke speelveld in beweging Normen en waarden v.s. individuele vrijheid Gezondheidszorg wordt duurder, kwaliteit staat onder druk Nederlandse identiteit v.s. Europese samenwerking Veel partijen betrokken bij complexe sociale vraagstukken, gebrek aan

effectieve interne en externe samenwerking

Mens en cultuur zijn constant in ontwikkeling

Complexiteit, dynamiek, diversiteit en snelheid nemen toe

Existentieel probleem wordt opgelost, het volgende dient zich aan

Barrières kunnen leiden tot nieuwe ontwikkeling of tot terugval

Evolutie kenmerkt zich door evenwichtige periodes gevolgd door chaos en sprongen naar complexer niveau

Het oude bevecht het nieuwe!

Dat vraagt om: evolutionair denken

Gegeven de toenemende complexiteit in maatschappij en onderneming…

Als gevolg van globalisering en individualisering is het wereldbeeld zo complex dat verschillende principes van sturing en zelfsturing naast elkaar moeten worden toegepast.

Een succesvolle maatschappij of onderneming vraagt van haar leiders veerkracht en zelfkennis om snel passende beslissingen te nemen.

De succesvolle leider/manager is degene die dit beheerst en op natuurlijke wijze doet wat nodig is voor het systeem als geheel: evolutionair leiderschap.

Dat vraagt om: leiderschap vanuit complex en evolutionair perspectief

‘The significant problems we have cannot be solved at the same level of thinking with which we created them.’ - Einstein

‘Gegeven de nieuwe realiteiten zijn onze oude orientaties niet toereikend meer. We hebben nieuwe zienswijzen nodig om

effectiever in het belang van het geheel te kunnen werken. We zijn toe aan een nieuwe grote stap, zo niet srpong in de

ontwikkeling van de maatschappij. We kunnen doen of er niet veel aan de hand is en ons hoofd beneden het maaiveld houden.

We kunnen er ook voor kiezen, zoals we eerder in de geschiedenis hebben gedaan, in de voorhoede van een nieuwe

tijd te staan.’ – Herman Wijffels

een perspectief op menselijke ontwikkeling en toenemende complexiteit

Spiral Dynamics

Wat is Spiral Dynamics? een positionering

Grondleggers: Dr. Clare W. Graves Dr. Don E. Beck Chris C. Cowan

Evolutionair Ontwikkelingsmodel voor Menselijk Bewustzijn.

Beschrijft waardesystemen (dieperliggende drijfveren, bestaansniveaus, wereldbeelden, leefregels en gedragscodes en waarden) van mensen en culturen.

Geeft inzicht in de natuurlijk dynamiek achter verandering en menselijke veranderprocessen.

Gericht op het creëren van gezonde leef- en werkomgeving (fit & alignment).

Toepasbaar op zowel individueel, organisatorisch, samenleving, als geopolitiek niveau.

Spiral Dynamics – Theorie & Ontwikkeling

Grondlegger is Prof. Dr. Clare W. Graves Menselijke Ontwikkelingstheorie Gebaseerd op werk van Jung, Erikson, Rogers, Piaget & Maslow Modellen gebruikt uit ontwikkelingspsychologie, humanistische psychologie &

transpersoonlijke psychologie Gekeken naar de samenhangende patronen tussen fysiologische (biologische),

psychologische en sociologische (culturele) ontwikkeling van het menselijk bewustzijn.

Onderzoek onder 50,000+ respondenten Basisvraag: What is mental health? Verder uitgewerkt in theorie omtrent waardesystemen door Beck & Cowan

(1996)

Het menselijk bewustzijn ontwikkelt zich sprongsgewijs (cyclisch & dialectisch) a.g.v. veranderingen in de leefomstandigheden waarmee mensen geconfronteerd worden.

Als het oude bewustzijnsniveau niet meer voldoet, ontstaat er een periode van verwarring en frustratie (in relatie tot de geldende levensomstandigheden).

Om met de veranderende omstandigheden om te kunnen gaan ontwikkelt zich een nieuw niveau van bewustzijn. Horizontale vs. Verticale Aanpassing Individuele vs. Collectieve Aanpassing

Dit nieuwe bewustzijnsniveau bepaalt de inrichting (herordening) van het leven en de samenleving. Binnen niveau’s van bewustzijn oneindig veel mogelijkheden & manifestaties Leefomstandigheden bepalen welk niveau van bewustzijn het meest geschikt is (dus

niet beter of slechter). Bewustzijnsontwikkeling staat los van ethiek, religie, cultuur, regio, etc.

Evolutionaire ontwikkeling is nooit vanzelfsprekend. De complexiteit van de leefomstandigheden, het eigen vermogen tot emergentie (ontwikkelen nieuw bewustzijn) en de genoten opvoeding (thuis & cultuur) bepalen het vermogen van mensen tot het ontwikkelen van nieuwe bewustzijnsniveaus.

Menselijke ontwikkeling volgens Graves

De ontwikkeling van de mens

toenemende complexiteit

De acht waardesystemen (wMemes)

Wat is een waardesysteem (wMeme)?

wMemes oftewel waardesystemen: worden ook wel “Bewustzijnsstadia / Bestaansniveau’s / Referentiekaders /

Fasen van Bewustzijnsontwikkeling / Wereldbeschouwingen” genoemd. zijn de dieperliggende drijfveren, bestaansniveaus, wereldbeelden, leefregels en

gedragscodes en waarden van mensen en culturen. Kunnen worden gezien als een beeld van de wereld, waaruit een persoon een

aantal principes afleidt over wat goed, slecht, belangrijk of onbelangrijk is. Vertegenwoordigen een bepaalde manier van denken (een waardheid) ten

opzichte van normen en waarden, filosofie, familie, religie, mode, muziek, literatuur, politiek, sport, levensstijl en taal.

zijn basissystemen van gedachten, motieven, en instructies die bepalen hoe wij beslissingen nemen en prioriteiten stellen in ons leven (het zijn de gedragscodes en leefregels van mensen en culturen)

zijn het product van de interactie tussen de levensomstandigheden, iemands neurologische capaciteit en de context.

kunnen zich positief en negatief manifesteren.

Levensomstandigheden, wMemes en gedrag

Essentiële Kenmerken SDi & vMemes

SDi betreft een typologie van waardesystemen in mensen, niet een typologie van mensen.

Ieder mens heeft verschillende waardesystemen in zich. Je bent niet een kleur, je HEBT (meerdere) kleuren.

De dominante wMeme bepaalt kijk op de werkelijkheid. De onderliggende wMemes kleuren de persoonlijkheid.

In verschillende situaties, onder verschillende omstandigheden laten mensen verschillende gedragingen zien. wMemes kunnen zich positief en negatief uiten.

De lagere wMemes zijn het fundament van complexere wMemes. Het overslaan van wMemes kan, maar is niet succesvol op lange termijn (Transcend & Include).

Er is een continue wisselwerking ik – wij wMemes

1st vs. 2nd Tier: een bijzondere overgang

Beige-Groen: 1e Bandbreedte (1st Tier)

Ontwikkeling eigen persoonlijkheid

Losmaken van leefomgeving

Bewustzijnsontwikkeling ‘buitenkant’

Van onbewust naar bewust

Armoede-bewustzijn

Zwaartepunt: geconditioneerde zelf

Geel - …: 2e Bandbreedte (2nd Tier)

Overstijgen persoonlijkheid

Verbinden met leefomgeving

Bewustzijnsontwikkeling ‘binnenkant’

Eenheidsbewustzijn

Rijkdom-bewustzijn

Zwaartepunt: vrije Zelf

• Overlevings- en angstgericht• Ik OF de ander• Levensproject: compenseren &

streven• Ik ben tevreden over mijn

leven maar niet over de wereld

• Fully engaged & totally free• Autonomie = verbinding• Het is NU helemaal goed & het

moet natuurlijk helemaal anders• Ik = de wereld (fractal)

Toepassen van Spiral Dynamics

SDi heeft als doel het creëren van een gezonde manifestatie van het waardesysteem (passend bij de situatie), niet om groei naar een ‘hoger’ waardesysteem te bewerkstelligen (Fit & Alignment).

SDi geeft op persoonlijk niveau inzicht in: - De drijfveren van mensen (waarom doen mensen wat ze doen?)- Waarom en met wie men het liefst samenwerkt- Welke leiderschapsstijl bij mensen past- Waar mensen energie van krijgen (motivatie & stimuli)- Hoe mensen bij voorkeur met verandering omgaan

Op organisatorisch niveau faciliteert SDi in:- Loopbaanbegeleiding (life & job coaching) - Werving & Selectie- Medewerkerstevredenheid- Teamsamenstelling & -ontwikkeling- Fusies & Cultuurtransformaties- Marketing & Marktsegmentatie