Bai 17

CHƯƠNG 6

GVHD: Nguyễn Thị Ngọc Hoa

SVTH: Lê Thị Diễm Hương

MSSV: K37.103.107

Đặt vấn đềYêu cầu: Xác định input, ouput và viết (cài đặt)

chương trình tính:

a. Nhóm 1: an

b. Nhóm 2: bm

c. Nhóm 3: cp

d. Nhóm 4: dq

( a, b, c, d, m, n, p, q đều là số nguyên dương)

Chương trình tính tổng: an+bm+cp+dq

Program

Var Tluythua, luythua1, luythua2, luythua3, luythua4:Real;

a, b, c, d : Real;

i, n, m, p, q : integer;

Tinh_tong;

Begin

Write(‘Hay nhap du lieu theo thu tu a,b,c,d,m,n,p,q’);

Readln(a,b,c,d,m,n,p,q);

Var j:integer

Tich:=1.0;

For j:=1 to n do

Tich:=Tich*a;

luythua1:=1.0;

For i:=1 to n do

luythua1:=luythua1*a;

luythua2:=1.0;

For i:=1 to m do

luythua2:=luythua2*b;

luythua3:=1.0;

For i:=1 to p do

luythua3:=luythua3*c;

luythua4:=1.0;

For i:=1 to q do

luythua4:=luythua4*d;

Write(‘Tong luy thua = ’,Tluythua: 8:4);

Tluythua := luythua1 + luythua2 + luythua3 + luythua4;

Readln;

End.

Function luythua(x : real; k : integer) : real;

Var Tich : real;

J : integer;

Begin

End;

Tich := 1.0;

For j := 1 to k do

Tich := Tich*x;

Luythua := Tich;

Program chuongtrinhcon;

Tluythua := luythua(a,m) + luythua(b,n) + luythua(c,p) + luythua(d,q);

END.

BEGIN

Write(‘Hay nhap du lieu theo thu tu a,b,c,d,m,n,p,q’);

Readln(a,b,c,d,m,n,p,q);

NỘI DUNG

Khái niệm chương trình con

Lợi ích của chương trình con

Phân loại chương trình con

1

2

3

Khái niệm hàm và thủ tục4

- Các chương trình giải các bài toán phức tạp

thường rất dài.

+ Khó đọc, khó hiểu và khó hiệu chỉnh.

+ Đặt ra vấn đề làm sao dễ đọc, dễ hiểu và dễ

hiệu chỉnh hơn.

Một bài toán thường có thể phân tích thành

nhiều bài toán con nhỏ hơn.

M

A B C D

1. Khái niệm chương trình con.

- Chương trình con là một dãy lệnh mô tả một

số thao tác nhất định và có thể được thực

hiện(được gọi) từ nhiều vị trí trong chương

trình.

Trưởng

nhómViệc A

Việc B

Lợi ích của việc sử dụng chương trình con:

- Tránh được sự lặp lại cùng một dãy lệnh. Khi cần dùng

có thể gọi lại chương trình con đó.

- Hỗ trợ việc thực hiện các chương trình lớn và phức tạp

- Phục vụ quá trình trừu tượng hoá

- Mở rộng khả năng ngôn ngữ lập trình thành thư viện

cho nhiều ngừơi dùng.

- Thuận tiện cho phát triển và nâng cấp chương trình.

a. Phân loại

2. Phân loại và cấu trúc của chương trình con.

o Hàm (Function): Là chương trình con thực hiện một

số thao tác nào đó và trả về một giá trị qua tên của nó.

Sin(x) nhận giá trị thực x và trả về giá trị sinx.

Cos(x) nhận giá trị x và trả về giá trị cosx.

Sqrt(x) nhận giá trị x và trả về giá trị căn bậc 2

của x.

length(x) nhận xâu x và trả về độ dài của sâu x.

Hàm (Function)

Thủ tục (Procedure)

o Thủ tục (Procedure): Là chương trình con thực

hiện một số thao tác nhất định nhưng không trả về

giá trị qua tên của nó.

2. Cấu trúc và phân loại chương trình con.

writeln,

readln,

delete,

insert,...

b. Phân loạiHàm (Function)

Thủ tục (Procedure)


a. Cấu trúc chương trình con

<phần đầu>

[<phần khai báo>]

<phần thân>

Cấu trúc chương trình con tương tự chương trình chính,

nhưng nhất thiết phải có phần đầu để khai báo tên, nếu là

Hàm thì phải có khai báo kiểu dữ liệu trả về.


a. Cấu trúc chương trình con

Phần khai báo: có thể khai báo cho dữ liệu vào và ra,

các hằng được sử dụng trong chương trình con.

Phần thân: Là các dãy lệnh được thưc hiện trong

chương trình con từ dữ liệu vào và được kết quả như

mong muốn.

Phần đầu: dùng để khai báo tên, nếu là hàm phải khai

báo kiểu dữ liệu cho giá trị trả về của hàm.

CHƯƠNG TRÌNH CON

HÀM (Function)

- Là chương trình con

thực hiện dãy lệnh.

- Trả về giá trị cụ thể

qua tên của nó.

THỦ TỤC (Procedure)

- Là chương trình con

thực hiện dãy lệnh.

- Không trả về giá trị nào

qua tên của nó.

Ví dụ hàm:

3! = 6

32= 9

Sin(30o) = 0.5

Ví dụ thủ tục:

Readln;

Delete;

Writeln;

17

Function <TÊNHÀM>[(<ds tham sỐ>)]

: Kiểu của hàm;

[< Phần khai báo >]

Begin

[<Dãy lệnh>];

TÊNHÀM := Giá trị;

End;

Procedure <TÊNTHỦTỤC> [(<ds tham số>)];

[< Phần khai báo >]

Begin

[<Dãy lệnh>];

End;

HÀM(Function) THỦ TỤC (Procedure)

18

1. Hoán đổi hai số a và b: Hoandoi(a,b)

Các bài toán sau dùng hàm hay thủ tục:

2. Tìm ước chung lớn nhất của a và b: UCLN(a,b)

3. Tính độ dài của 1 xâu a: Length(a)

4. Kiểm tra a,b,c có là ba cạnh của một tam giác: KT(a,b,c)

Function Dodai(a:string;n:integer;): integer;

Function tamgiac (a,b,c: word): Boolean;

Procedure Hoandoi (a,b:real)

Function UCLN (a,b: integer): integer;

Khái niệm

chương trình

con

Phân loại CTC

CỦNG CỐ

Lợi ích của

chương trình

con

TRỌNG TÂM

Phân biệt hàm

và thủ tục

Là 1 dãy lệnh

mô tả 1 số thao

tác nhất định.

Có thể được

gọi từ nhiều vị

trí trong

chương trình.

Tránh được sự

lặp lại cùng một

dãy lệnh.

Hỗ trợ việc thực

hiện chương

chình lớn.

Phục vụ cho quá

trình trừu tượng

hóa.

Mở rộng ngôn

ngữ, dễ nâng

cấp.

Hàm: trả

về một giá

trị qua tên

của nó

Thủ tục:

không trả về

giá trị nào đó

qua tên của

nó.

KIỂM TRA BÀI CŨ

1. Nêu khái niệm chương trình con và

những lợi ích của CTC?

2. Phân loại chương trình con? Sự khác

biệt giữa hàm và thủ tục?

NỘI DUNG

Cấu trúc của chương trình

Biến cục bộ, biến toàn cục, TSHT

Củng cố bài hoc4

1

2

3 TS thực sự và thực hiện CTC

Sự khác nhau

giữa chương

trình chính và

CTC?

SỰ KHÁC NHAU GIỮA CHƯƠNG TRÌNH

CHÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH CON

Trong cấu trúc CTC phần đầu và phần

thân nhất thiết phải có, phần khai báo có

thể có hoặc không.

Sau End kết thúc thân chương trình con

phải là dấu chấm phẩy (;).


b. Cấu trúc chương trình con

Tham số hình thức:

- Các biến được khai báo cho dữ liệu vào/ra được gọi là

tham số hình thức của chương trình con.

Tham số thực sự:

- Các hằng số hoặc biến chứa dữ liệu tương ứng với các

tham số hình thức đặt trong cặp ngoặc ( ). Các hằng và

biến này được gọi là các tham số thực sự.

Function luythua(x : real; k : integer) : real;

Var Tich : real;

J : integer;

Begin

End;

Tich := 1.0;

For j := 1 to k do

Tich := Tich*x;

Luythua := Tich;

Program chuongtrinhcon;

BEGIN

Writeln(‘Luy thua cua 2 mu 3 la:’, luythua(2,3));

END.

Tính 2 lũy thừa 3 Tham sốhình thức

Tham sốthực sự

BIẾN CỤC BỘ VÀ BIẾN TOÀN CỤC

o Các biến được khai báo dùng riêng cho chương trình

con được gọi là biến cục bộ. Chương trình chính và

các chương trình con khác không thể sử dụng được

các biến này.

o Các biến được khai báo ở chương trình chính là biến

toàn cục và các chương trình con đều sử dụng được

các biến này.

program binhphuong;

var a, x: real;

procedure binhphuong1 (b: real; var y: real);

begin

y:=b*b;

Writeln(‘ Binh phuong cua so do la’,y:4:2);

end;

BEGIN

binhphuong1(4,x);

Write(‘ Nhap so can tim a=’); readln(a);

binhphuong1(a,x);

readln;

END.

Biến cục bộ

Biến toàn cục

Uses crt;

Var T, a, b, c, d:real;

N,m,p,q : integer;

Begin

write(‘nhap a, b, c, d: ‘); readln(a,n,b,m,c,p,d,q);

Write(‘Luy thua cua 2 mu 3 la:’, luythua(2,3));

T:=Luythua(a,n)+Luythua(b,m)+Luythua(c,p)+Luythua(d,q);Writeln(‘Tong cac luy thua la: ‘,T);

Readln;

End.

Function Luythua ( x, k : integer) : integer ;

Var i, LT : integer;

begin

LT:=0;

for i:=1 to k do

LT:=LT * x;

Luythua:=LT;

End;

Biến toàn cục

Biến cục bộ

Tham số

hình thức

Tham số

hình thức

Xác định biến toàn cục và biến cục bộ, TSHT,

TSTS trong đoạn code bên dưới:

Tham số

thực sự


c. Thực hiện chương trình con

Cách thực hiện chương trình con

- Để thực hiện gọi một chương trình con, ta cần phải có

lệnh gọi, bao gồm tên chương trình con với các tham số(nếu

có) và các hằng số hoặc biến chứa dữ liệu tương ứng với

các tham số hình thức đặt trong cặp ngoặc ( ). Các hằng và

biến này được gọi là các tham số thực.

VD: Sqr(225);

Luythua(a,n);

HCN(Chieudai,Chieurong);HCN(5,4)

Cấu trúc của

CTC

Đ/N biến cục

bộ, biến toàn

cục và TSHT

CỦNG CỐ

Sự khác nhau

giữa chương

trình chính và

CTC

TRỌNG TÂM

Đ/N TSTS và

cách thực

hiện CTC

<phần đầu>

[<phần khai báo>]

<phần thân>

CTC: phần đầu

và phần thân

nhất thiết phải

có, phần khai

báo có thể có

hoặc không.

Sau End kết

thúc thân

chương trình

con phải là dấu

chấm phẩy (;).

<Tên chương

trình con>

(<tham số thực

sự>);

Các biến

được khai

báo để dùng

riêng trong

CTC là BCB.

Biến mà tất

cả các CTC

đều dung

được là BTC.

Vd: Tính lũy thừa = an+bm+cp+dq .

- Bài toán trên có thể phân tích thành những bài toán

nhỏ hơn là: Bài toán tính an , tính bm, tính cp, tính dq.

- Với 4 bài toán nhỏ ở trên ta có thể giao cho 4 người giải,

như thế công việc sẽ nhẹ nhàng hơn.

- Mỗi bài toán con lại chia thành những bài toán con nhỏ hơn.

- Quá trình làm “Mịn” như thế được gọi là cách thiết kế từ

trên xuống.

Vd: Tính = (Sin (a))n + (Cos(b))n .

Var c1, c2, c3:integer;

p := (c1+c2+c3)/2;

dt := sqrt(p*(p-c1)*(p-c2)*(p-c3);

p1 := (a+b+c)/2;

dt1 := sqrt(p1*(p1-a)*(p1-b)*(p1-c));

p2 := (c+d+e)/2;

dt2 := sqrt(p2*(p2-c)*(2p-d)*(p2-e));

p3 := (e+f+g)/2;

dt1 := sqrt(p3*(p3-e)*(p3-f)*(p3-g));

dt := dt1 + dt2 +dt3;

writeln(‘Diện tích ngũ giác ABCDEFG: ‘, dt);

Readln;

END.

Education

Bai 17