BANJE SRBIJEBANJE SRBIJE

ANA MIŠČEVIĆANA MIŠČEVIĆ

Reč ‘’banja’’ označava Reč ‘’banja’’ označava kupalište. kupalište.

• Opšte usvojen pojam Opšte usvojen pojam banjskih centara označava banjskih centara označava i lečilište, koje se ne i lečilište, koje se ne zasniva samo na kupanju, zasniva samo na kupanju, već uključuje brojne već uključuje brojne stručnjake, različite stručnjake, različite tretmane, kozmetičku tretmane, kozmetičku negu, brigu o ishrani, negu, brigu o ishrani, brojne vidove rekreativnih brojne vidove rekreativnih sadržaja sadržaja

• Dugo je vladalo ubeđenje Dugo je vladalo ubeđenje da su banje mesta za da su banje mesta za odmor penzionera.odmor penzionera.

• Osavremenjavanje ponude Osavremenjavanje ponude je promenilo strukturu je promenilo strukturu gostiju u banjama...gostiju u banjama...

• Još su stari Rimljani Još su stari Rimljani od II do IV veka n.e. od II do IV veka n.e. gradili kupatila, gradili kupatila, bazene i vile  na bazene i vile  na izvorima termo-izvorima termo-mineralnih voda.mineralnih voda.

• Ostaci tih kupatila Ostaci tih kupatila

danas se mogu naći danas se mogu naći u Niškoj, Vrnjačkoj, u Niškoj, Vrnjačkoj, Sokobanji, Sokobanji, Jošaničkoj i Jošaničkoj i Kuršumlijskoj banji.Kuršumlijskoj banji.

• Novija arheološka Novija arheološka istraživanja ukazuju istraživanja ukazuju na postojanje na postojanje arhitektonskih arhitektonskih ostataka i ostataka i današnjoj Ovčar današnjoj Ovčar banji, ali i u banji, ali i u Vranjskoj i Vranjskoj i Ribarskoj. Ribarskoj.

• I u doba Vizantijskog I u doba Vizantijskog carstva znalo se za carstva znalo se za lekovita svojstva lekovita svojstva nekih danas, nekih danas, najpoznatijih banja najpoznatijih banja Srbije. Srbije.

• Koristila ih je Koristila ih je vlastela ali i narod vlastela ali i narod srednjevekovne srednjevekovne Srbije, Srbije,

dok su neke kao dok su neke kao Trepča i Ovčar banja Trepča i Ovčar banja bile metosi srpskih bile metosi srpskih manastira.manastira.

• Pošto su osvojili ovaj deo Balkana, Turci ostavljaju Pošto su osvojili ovaj deo Balkana, Turci ostavljaju tragove svog prisustvatragove svog prisustva

• u Koviljači, Ribarskoj, Sijerinskoj banji, a turska u Koviljači, Ribarskoj, Sijerinskoj banji, a turska kupatila "amami" i danas se upotrebljavaju u kupatila "amami" i danas se upotrebljavaju u Sokobanji, Novopazarskoj ali i Brestovačkoj banji. Sokobanji, Novopazarskoj ali i Brestovačkoj banji.

• Krajem XIX i početkom XX veka banje postaju sve popularnije Krajem XIX i početkom XX veka banje postaju sve popularnije među srpskim industrijalcima, trgovcima, ali i piscima, među srpskim industrijalcima, trgovcima, ali i piscima, slikarima i drugim umetnicima, što doprinosi da naše banje slikarima i drugim umetnicima, što doprinosi da naše banje postaju sve popularnije i interesantnije i za turiste iz Evrope.postaju sve popularnije i interesantnije i za turiste iz Evrope.

• Tako Koviljača, Niška, Vrnjačka banja postaju omiljeno Tako Koviljača, Niška, Vrnjačka banja postaju omiljeno boravište gostiju iz Austrije, Grčke, Mađarske.  boravište gostiju iz Austrije, Grčke, Mađarske. 

Nakon I svetskog rata, u banjama se grade Nakon I svetskog rata, u banjama se grade velelepne vile, letnjikovci, saloni.velelepne vile, letnjikovci, saloni.

Uređuju se banjski parkovi po ugledu na francuske i Uređuju se banjski parkovi po ugledu na francuske i italijanske. italijanske.

Sve više pažnje se posvećuje i lečilištima. Sve više pažnje se posvećuje i lečilištima. 

• Nakon II svetskog rata, banje se ubrzano Nakon II svetskog rata, banje se ubrzano razvijaju, grade se veći smeštajni objekti i razvijaju, grade se veći smeštajni objekti i lečilišta, te se banje sve više orijentišu kao mesta lečilišta, te se banje sve više orijentišu kao mesta za oporavak, ali to ne umanjuje njihovu za oporavak, ali to ne umanjuje njihovu privlačnost kao mesta za zabavu i razonodu. privlačnost kao mesta za zabavu i razonodu.

Zašto se baš u Srbiji gradi Zašto se baš u Srbiji gradi toliko banja?toliko banja?• Srbija sa više od 300 izvora mineralnih i Srbija sa više od 300 izvora mineralnih i

termo-mineralnih voda spada u jedno od termo-mineralnih voda spada u jedno od najbogatijih područja u Evropi. najbogatijih područja u Evropi.

• Pored toga i broj vazdušnih banja nije Pored toga i broj vazdušnih banja nije zanemarljiv.zanemarljiv.

• Obratimo li pažnju i na prirodne lepote, Obratimo li pažnju i na prirodne lepote, rezultat je sledeći:rezultat je sledeći:

Najpoznatije banje Srbije :Najpoznatije banje Srbije :

Severna Srbija:Severna Srbija:

Banja PalićBanja Palić

Banja JunakovićBanja JunakovićBanja KanjižaBanja Kanjiža

Banja Kanjiža

Položaj:Položaj:200 km severno od Beograda 200 km severno od Beograda

Indikacije:Indikacije: Reumatizam, stanja nakon povrede lokomotornog aparata, povrede perifernog nervnog Reumatizam, stanja nakon povrede lokomotornog aparata, povrede perifernog nervnog sistema, stanja postoperativne ortopedije,stanja posle operacije kičmenog stuba, sistema, stanja postoperativne ortopedije,stanja posle operacije kičmenog stuba, rehabilitacija dece i stanja oštećenog nervnog sistema. rehabilitacija dece i stanja oštećenog nervnog sistema. Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori:

Termo-mineralna vode ove banje spada u natrijum -hidrokarbonatne - sulfidne Termo-mineralna vode ove banje spada u natrijum -hidrokarbonatne - sulfidne hiperterme, čija je temperatura na izvorima 51°C, 64°C, 72°C. hiperterme, čija je temperatura na izvorima 51°C, 64°C, 72°C. Mineralno blato (peloid), specifičnog sastava takođe se primenjuje u terapiji. Mineralno blato (peloid), specifičnog sastava takođe se primenjuje u terapiji.    

Položaj i prirodaPoložaj i priroda

• Kanjiža je bački grad, 20 Kanjiža je bački grad, 20 km severno od Sente, a km severno od Sente, a 36 km jugoistočno od 36 km jugoistočno od Subotice. Grad i banja u Subotice. Grad i banja u njemu leže na 87 m njemu leže na 87 m nadmorske visine, nadmorske visine, pokraj puta i pruge Novi pokraj puta i pruge Novi Sad-Segedin i reke Tise. Sad-Segedin i reke Tise. Banja se nalazi u Banja se nalazi u gradskom parku, gde je gradskom parku, gde je podignuto kupatilo. podignuto kupatilo. Klima je kontinentalna Klima je kontinentalna sa toplim letima i sa toplim letima i hladnim zimama. hladnim zimama.

Rekreacija i izletišta:Rekreacija i izletišta: Posebno su intreresantna stara gradska jezgra Subotice i Kanjiže... Posebno su intreresantna stara gradska jezgra Subotice i Kanjiže...

Sportsko-rekreativni sadržaji:Sportsko-rekreativni sadržaji:Gostima stoje na raspolaganju dva zatvorena bazena, sauna, sportska Gostima stoje na raspolaganju dva zatvorena bazena, sauna, sportska dvorana kao i tereni za fudbal, košarku, rukomet i tenis. Na obali Tise se dvorana kao i tereni za fudbal, košarku, rukomet i tenis. Na obali Tise se nalazi potpuno opremljen kamp... nalazi potpuno opremljen kamp...

Centralna SrbijaCentralna Srbija

Palanački kiseljakMladenovačka "Selters" banja

Banja Vrujci

Bukovička Banja

Vrnjačka banjaVrnjačka banja

Mataruška banjaMataruška banja

Jošanička banjaJošanička banja

Ovčar banjaOvčar banja

Gornja Gornja Trepča Trepča

Ribarska banjaRibarska banjaBogutovačka banjaBogutovačka banja

Bukovička Banja Bukovička Banja

• Položaj:Položaj:76 km juzno od Beograda, u 76 km juzno od Beograda, u centru Arandjelovca centru Arandjelovca

• Indikacije:Indikacije:Periferne vaskulopatije, bolesti Periferne vaskulopatije, bolesti metabolizma, hronične metabolizma, hronične profesionalne bolesti i trovanja profesionalne bolesti i trovanja teškim metalima, hronične teškim metalima, hronične neuralgije, polineuropatije, neuralgije, polineuropatije, distrofičke promene. distrofičke promene.

• Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori:Više mineralnih izvora Više mineralnih izvora temperature od 12 do 28°C. temperature od 12 do 28°C. Hladni izvori spadaju u grupu Hladni izvori spadaju u grupu alkalnih ugljeno-kiselih alkalnih ugljeno-kiselih hipotermi. Lekovita glina se hipotermi. Lekovita glina se koristi hladna. koristi hladna.

Mineralni izvori Mineralni izvori • Mineralni izvori Mineralni izvori

Aranđelovačke Banje Aranđelovačke Banje izbijaju u rasednoj zoni na izbijaju u rasednoj zoni na severnoj strani Bukulje. severnoj strani Bukulje.

• Pored četiri izvora hladne Pored četiri izvora hladne mineralne vode mineralne vode temperature 13-14 C, temperature 13-14 C, postoji i hipotermalni izvor postoji i hipotermalni izvor sa temperaturom vode od sa temperaturom vode od 25,7 C. Vode izvora se 25,7 C. Vode izvora se razlikuju po temperaturi, razlikuju po temperaturi, količini ugljene kiseline i količini ugljene kiseline i koncentraciji mineralnih koncentraciji mineralnih sastojaka. sastojaka.

Rekreacija i izletištaRekreacija i izletišta• Pored boravka u prostranom parku sa alejom borova, stablima Pored boravka u prostranom parku sa alejom borova, stablima

topola, lipa, jablana, hrasta, jele, smrče i žalosne vrbe, gostima topola, lipa, jablana, hrasta, jele, smrče i žalosne vrbe, gostima su na raspolaganju sportski tereni, plivački bazen sa su na raspolaganju sportski tereni, plivački bazen sa skakaonicom i terasama za sunčanje, bioskopska dvorana, skakaonicom i terasama za sunčanje, bioskopska dvorana, biblioteka i dr. biblioteka i dr.

• Severoistočno od grada otkrivena je Severoistočno od grada otkrivena je pećina Risovačapećina Risovača, jedna od , jedna od retkih paleolitskih stanica u Srbiji, koja svedoči o davnašnjoj retkih paleolitskih stanica u Srbiji, koja svedoči o davnašnjoj naseljenosti Šumadije, kao i naseljenosti Šumadije, kao i pećinica Gradacpećinica Gradac kod Kragujevca. kod Kragujevca.

• Posebno je ugodno izletište Posebno je ugodno izletište BukuljaBukulja, sa zaštićenim šumama, , sa zaštićenim šumama, punim srna i fazana i punim srna i fazana i Garaškim jezeromGaraškim jezerom dužine hiljadu metara dužine hiljadu metara i dubine 15 m. Svojom visinom (696 m), ostrvskim položajem i i dubine 15 m. Svojom visinom (696 m), ostrvskim položajem i vidikom planina privlači goste banje, a u toku je izgradnja i vidikom planina privlači goste banje, a u toku je izgradnja i vidikovca. vidikovca.

• Nedaleko od banje je vinorodni Nedaleko od banje je vinorodni OplenacOplenac.. Jugoistočno od Banje u Jugoistočno od Banje u nastavku šumovite Bukulje nalazi se nastavku šumovite Bukulje nalazi se Venčac sa vinogorjemVenčac sa vinogorjem i i majdanima poznatog mermera. Na severu je majdanima poznatog mermera. Na severu je KosmajKosmaj (628 m).(628 m).

Turističke atrakcije su i :Turističke atrakcije su i :

• Karađorđev grad u Karađorđev grad u Topoli,Topoli,

• mauzolej kralja Petra I mauzolej kralja Petra I na Oplencu, na Oplencu,

• Orašac (mesto podizanja Orašac (mesto podizanja Prvog srpskog ustanka), Prvog srpskog ustanka),

• manastiri Blagoveštenje, manastiri Blagoveštenje, Voljavča i Nikolje itd. Voljavča i Nikolje itd.

• Poznata je i Poznata je i Međunarodna kulturna Međunarodna kulturna manifestacija "Mermer i manifestacija "Mermer i zvuci". zvuci".

Zapadna SrbijaZapadna Srbija

Banja Koviljača

PribojskaPribojska banjabanja

Banja KoviljačaBanja Koviljača

• Položaj:Položaj:142 km jugozapadno od 142 km jugozapadno od BeogradaBeograda

Indikacije:Indikacije:U banji se leče svi oblici U banji se leče svi oblici reumatizma, bolesti reumatizma, bolesti lokomotornog aparata, lokomotornog aparata, posttraumatska stanja, posttraumatska stanja, ginekološka oboljenja, ginekološka oboljenja, neurološka oboljenjaneurološka oboljenja

Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori:Sumporovita mineralna voda Sumporovita mineralna voda 15 do 20°C i lekovito blato 15 do 20°C i lekovito blato predstavljaju prirodne lekovite predstavljaju prirodne lekovite faktore Banje Koviljačefaktore Banje Koviljače

Položaj Položaj • Nalazi se Jadarskom kraju, sa desne strane donje Nalazi se Jadarskom kraju, sa desne strane donje DrineDrine. . • Smeštena je u severozapadnom podnožju planine Smeštena je u severozapadnom podnožju planine GučevaGučeva,  na nadmorskoj ,  na nadmorskoj

visini od samo 128 metara.visini od samo 128 metara.• Južno od lečilišta diže se Južno od lečilišta diže se Vasino brdoVasino brdo (270 m) (270 m)• Na jugoistoku je najviša tačka Na jugoistoku je najviša tačka Gučeva – Crni vrhGučeva – Crni vrh sa visinom od 779 m. sa visinom od 779 m. • Od Loznice je udaljena šest kilometara a od Zvornika 19 km. Od Loznice je udaljena šest kilometara a od Zvornika 19 km. • Banja je utonula u park i šumu listo padnog i četinarskog drveća. Zeleni Banja je utonula u park i šumu listo padnog i četinarskog drveća. Zeleni

pojas banje nastavlja se na šumu. Pored kompaktnog naselja Banja pojas banje nastavlja se na šumu. Pored kompaktnog naselja Banja Koviljača, južno, nalazi se selo Gornja Koviljača. Koviljača, južno, nalazi se selo Gornja Koviljača.

PrirodaPriroda

• Podneblje Koviljače je umereno kontinentalno. Šume čine Podneblje Koviljače je umereno kontinentalno. Šume čine vazduh čistim i svežim, omorine i žega nema, a večeri su sveže vazduh čistim i svežim, omorine i žega nema, a večeri su sveže pod uticajem planine i Drine. Vetrovi su retki i slabi, kao i pod uticajem planine i Drine. Vetrovi su retki i slabi, kao i magle. Najčešći je jugozapadni vetar, koji duva niz dolinu magle. Najčešći je jugozapadni vetar, koji duva niz dolinu Drine. Vetar sa Gučeva osvežava vazduh u Banji naročito u Drine. Vetar sa Gučeva osvežava vazduh u Banji naročito u letnjim večerima. Prijatno podneblje daje Koviljači karakter letnjim večerima. Prijatno podneblje daje Koviljači karakter vazdušnog, odnosno klimatskog mesta, iako leži nisko. To vazdušnog, odnosno klimatskog mesta, iako leži nisko. To termalno-mineralnom lečilištu povećava ugled i daje značaj termalno-mineralnom lečilištu povećava ugled i daje značaj balneo-turističkog mesta. balneo-turističkog mesta.

Rekreacija i izletištaRekreacija i izletišta• Interesantan je izlet do Interesantan je izlet do Jerininog gradaJerininog grada

kod Zvornika (19 km od Banje),kod Zvornika (19 km od Banje),

• do sela do sela TršićaTršića, rodnog mesta Vuka , rodnog mesta Vuka Karadžića (8 km jugoistočno od Loznice).Karadžića (8 km jugoistočno od Loznice).

• U selu se nalazi etnografski park sa U selu se nalazi etnografski park sa spomen kućom i više objekata narodne spomen kućom i više objekata narodne arhitekture. Ceo etno park je smešten u arhitekture. Ceo etno park je smešten u živopisnoj dolini rečice živopisnoj dolini rečice ŽeravijeŽeravije. .

• Središnje mesto ovog osobitog Središnje mesto ovog osobitog etnografskog spomen parka je Vukova etnografskog spomen parka je Vukova kuća, zapravo rekonstruisana kuća kuća, zapravo rekonstruisana kuća porodične zadruge sa okućnicom, kakve porodične zadruge sa okućnicom, kakve su bile uobičajene u XIX veku i u kome se su bile uobičajene u XIX veku i u kome se svake godine održava "Vukov sabor". svake godine održava "Vukov sabor".

• Put vas može odvesti i do Put vas može odvesti i do manastira manastira Tronoše,Tronoše, u kojem se Vuk učio u kojem se Vuk učio pismenosti. U njemu je monah Josif pismenosti. U njemu je monah Josif napisao poznati Tronoški letopis čija se napisao poznati Tronoški letopis čija se kopija čuva u manastiru, a orginal u kopija čuva u manastiru, a orginal u Beču. Beču.

Istočna SrbijaIstočna Srbija

Gamzigradska banja Brestovačka banja Zvonačka banja

Sokobanja

Sokobanja Sokobanja

• Položaj:Položaj:250km južno od Beograda250km južno od Beograda

Indikacije:Indikacije:Bronhijalnu astmu, hronični hepatitis, Bronhijalnu astmu, hronični hepatitis, psioneuroze, neurastenije, lakši oblici psioneuroze, neurastenije, lakši oblici povišenog krvnog pritiska, hronični povišenog krvnog pritiska, hronični reumatizam, hronična reumatska i reumatizam, hronična reumatska i degenerativna oboljenja, išijas, degenerativna oboljenja, išijas, stanja nakon povreda. stanja nakon povreda.

•   Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori Sokobanje su Prirodni lekoviti faktori Sokobanje su termomineralni izvori temperatura termomineralni izvori temperatura od 28°C (Banjica) do 45,5°C (Park), od 28°C (Banjica) do 45,5°C (Park), gas radon uz povoljnu jonizaciju, čist gas radon uz povoljnu jonizaciju, čist planinski vazduh bez prisustva planinski vazduh bez prisustva aerozagađenja i izuzetno blagotvorna aerozagađenja i izuzetno blagotvorna umereno-kontinentalna klima.umereno-kontinentalna klima.

Položaj i priroda Položaj i priroda

• Banjsko naselje je podignuto u Banjsko naselje je podignuto u severnoj podgorinisevernoj podgorini Ozrena Ozrena, sa , sa leve strane leve strane MoraviceMoravice i leži mimo i leži mimo glavnih saobraćajnica u dolinama glavnih saobraćajnica u dolinama Morave i Timoka, ali je dobrim Morave i Timoka, ali je dobrim asfaltnim putem povezana sa asfaltnim putem povezana sa AleksincemAleksincem i i Knjaževcem.Knjaževcem.

• Podneblje Sokobanjske kotline je Podneblje Sokobanjske kotline je umereno-kontinentalno. Planinski umereno-kontinentalno. Planinski povetarci donose lečilištu čist i povetarci donose lečilištu čist i svež vazduh. Naročito su večeri svež vazduh. Naročito su večeri sveže. Kako su planine šumovite, sveže. Kako su planine šumovite, vazdušne struje donose Banji vazdušne struje donose Banji prijatan miris ozona. prijatan miris ozona.

• Ugodno podneblje, planinska i Ugodno podneblje, planinska i šumovita okolina čine Banju šumovita okolina čine Banju kompletnim balneo-klimatskim kompletnim balneo-klimatskim lečilištem. lečilištem.

Rekreacija i Rekreacija i izletištaizletišta • U centru se nalazi prostrani park sa U centru se nalazi prostrani park sa

borovima, lipama i ružičnjacima. Šumom borovima, lipama i ružičnjacima. Šumom obrasle planinske strane iznad lečilišta obrasle planinske strane iznad lečilišta omogućuju jednodnevne izlete do omogućuju jednodnevne izlete do vidikovaca, sa odličnim pogledom na vidikovaca, sa odličnim pogledom na RtanjRtanj i kotlinu. i kotlinu.

• Na samo kilometar od Banje, uz Moravicu Na samo kilometar od Banje, uz Moravicu nalazi se nalazi se izvor "Lepterijaizvor "Lepterija" sa motelom, " sa motelom, plažom. plažom.

• Interesantna je Interesantna je Soko-gradska klisuraSoko-gradska klisura sa sa Soko-gradom i modernim hotelom visoko Soko-gradom i modernim hotelom visoko nad rekom sa "kacama" u koritu nad rekom sa "kacama" u koritu (džinovski lonac) i brzacima. Reka (džinovski lonac) i brzacima. Reka omogućuje kupanje, sunčanje i ribolov, a omogućuje kupanje, sunčanje i ribolov, a klisura šetnje i penjanje vrletnim stazama. klisura šetnje i penjanje vrletnim stazama.

• Izvanredni vidici se takođe pružaju sa puta Izvanredni vidici se takođe pružaju sa puta prema Ozrenskom. Dolina prema Ozrenskom. Dolina GradašniceGradašnice je je dobrim delom ispunjena bigrom, sa dobrim delom ispunjena bigrom, sa kaskadama, nizom vodopada ukupne kaskadama, nizom vodopada ukupne visine 40 m, među kojima je najviši visine 40 m, među kojima je najviši RipaljkaRipaljka 17 metara. 17 metara.

• Istočno od Sokobanje, u Dugopoljskom Istočno od Sokobanje, u Dugopoljskom proširenju nalazi se vrelo proširenju nalazi se vrelo MoraviceMoravice, sa , sa pećinama iz kojih je ranije isticala voda, pećinama iz kojih je ranije isticala voda, gradeći reku. gradeći reku.

Južna SrbijaJužna Srbija

Niška banja

Bujanovačka banjaVranjska banja

Novopazarska banjaSijarinska banja

Kuršumlijska banja Prolom banja

Lukovska banja

Prolom banja Prolom banja

• Položaj:Položaj:300 km južno od Beograda300 km južno od Beograda

Indikacije:Indikacije:Bolesti bubrega i mokraćnih Bolesti bubrega i mokraćnih puteva, bolestiorgana za puteva, bolestiorgana za varenje, bolesti kože, bolesti varenje, bolesti kože, bolesti krvnih sudova i vanzglobni krvnih sudova i vanzglobni reumatizamreumatizam

Prirodni lekoviti faktori:Prirodni lekoviti faktori:Prolom Banja ima više izvora Prolom Banja ima više izvora termomineralne vode termomineralne vode temperature od 26 do 31,5°C. temperature od 26 do 31,5°C. "Prolom voda" je prijatnog "Prolom voda" je prijatnog ukusa i bez mirisa, pa se ukusa i bez mirisa, pa se preporučuje i zdravim osobama preporučuje i zdravim osobama kao pijaca voda izuzetnog kao pijaca voda izuzetnog kvalitetakvaliteta

Položaj i prirodaPoložaj i priroda• Nalazi se 23 km jugoistočno od Nalazi se 23 km jugoistočno od

Kuršumlije, kod sela Prolom, po Kuršumlije, kod sela Prolom, po kojem je dobila naziv. kojem je dobila naziv.

• Smeštena je u gornjem toku Smeštena je u gornjem toku Prolomske rekeProlomske reke, desne , desne pritoke pritoke KosaniceKosanice. .

• Leži na 630 m nadmorske Leži na 630 m nadmorske visine, te se ubraja u najviše visine, te se ubraja u najviše banje Srbije. Iznad nje se dižu banje Srbije. Iznad nje se dižu Mejanska planinaMejanska planina na na jugozapadu, jugozapadu, Prolomska Prolomska planinaplanina na jugoistoku i na jugoistoku i planina Sokolovićaplanina Sokolovića (1.017 m) (1.017 m) na severu.na severu.

• Kroz Banju na obema dolinskim Kroz Banju na obema dolinskim

stranama   protiče reka,  koja stranama   protiče reka,  koja je  dala  osnovni   pečat je  dala  osnovni   pečat morfologiji   banjskog   terena. morfologiji   banjskog   terena.

Rekreacija i izletišta Rekreacija i izletišta

• Đavolju VarošĐavolju Varoš (11 km) čine dva, u svetu retka prirodna fenomena: (11 km) čine dva, u svetu retka prirodna fenomena: zemljane figure kao specifični oblici reljefa, koji u prostoru deluju vrlo zemljane figure kao specifični oblici reljefa, koji u prostoru deluju vrlo atraktivno, i dva izvora jako kisele vode sa visokom mineralizacijom. atraktivno, i dva izvora jako kisele vode sa visokom mineralizacijom. Atraktivnost fenomena dopunjuju prirodni ambijent koji oko zemljanih figura Atraktivnost fenomena dopunjuju prirodni ambijent koji oko zemljanih figura deluje surovo, skoro mistično, a u širem okruženju živopisno i pitomo. deluje surovo, skoro mistično, a u širem okruženju živopisno i pitomo.

• Crkva Sv. Petke (Crkva Sv. Petke (1,5 km) se nalazi pored puta za Rudare u neposrednoj 1,5 km) se nalazi pored puta za Rudare u neposrednoj blizini fabrike za pakovanje Prolom vode. To je ustvari rekonstruisana crkva blizini fabrike za pakovanje Prolom vode. To je ustvari rekonstruisana crkva iz nemanjickog perioda, gradena od kamena i pokrivena kamenim pločama. iz nemanjickog perioda, gradena od kamena i pokrivena kamenim pločama.

•     Crkva LazaricaCrkva Lazarica (2,4 km) koja se nalazi se u dolini Prolomske reke, na 640 (2,4 km) koja se nalazi se u dolini Prolomske reke, na 640 m nadmorske visine, u ataru sela Prolom. To je jedina crkva brvnara u m nadmorske visine, u ataru sela Prolom. To je jedina crkva brvnara u Toplici. Sagradili su je doseljenici sa planine Golije oko 1890. godine, na Toplici. Sagradili su je doseljenici sa planine Golije oko 1890. godine, na temeljima starijeg hrama, materijalom i u stilu građenja crkava u njihovom temeljima starijeg hrama, materijalom i u stilu građenja crkava u njihovom starom zavičaju. starom zavičaju.

• Osim lečenja i turističko –rekreativnih Osim lečenja i turističko –rekreativnih sadržaja, banje nude i brigu o zdravoj sadržaja, banje nude i brigu o zdravoj ishrani, fitnes i wellnes programe.ishrani, fitnes i wellnes programe.

• Šta to sve može da znači?Šta to sve može da znači?• To znači: tretmane blatom, ručnu To znači: tretmane blatom, ručnu

masažu, kozmetičke tretmane, masažu, kozmetičke tretmane, korišćenje bazena sa lekovitom korišćenje bazena sa lekovitom vodom, teretane, đakuzija, saune i vodom, teretane, đakuzija, saune i biserne kupke... biserne kupke...