МЭРГЭЖЛЭЭ СУРТАЛЧЛАХ АЯНЫ ХҮРЭЭНД НУДС-ИЙН ОЮУТНУУДАД МЭДЛЭГ, МЭДЭЭЛЭЛ ОЛГОХОД ЗОРИУЛАВ.

БЭЛТГЭСЭН: НА-ЫН

IV КУРСЫН ОЮУТАН О.БАТБАЯ

Р

Нийгмийн ажилтны тухай ерөнхий ойлголт

*Нийгмийн ажилтан гэж хэн бэ?

Нийгмийн ажилтан нь хувь хүн, гэр бүл, бүлэг болон олон нийтийг хөгжүүлж тэдэнд тохиолдсон бэрхшээлийг даван туулах, нөөц боломжийг нь бодит байдал болгоход нь туслах зорилготой мэргэжлийн үйл ажиллагаа явуулдаг мэргэжилтэн юм.

* Нийгмийн ажилтанг хуульд тодорхойлохдоо:

Нийгмийн халамжийн тухай хуулиас:Нийгмийн ажилтан нь халамж хүртэх иргэдийг үнэн зөв тодорхойлогч, олон нийтийн оролцоонд тулгуурлан олон нийтийг идэвхижүүлэгч, чадваржуулагч, мэдээллээр хангагч, судлаач юм.

Боловсролын тухай хуулиас: Нийгмийн ажилтан нь хүүхэд бүрийн сурах, хөгжих тэгш боломжийг хангах, тэдний оролцоог дэмжих, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг үзүүлэх чиглэлээр багш сурагчид, анги хамт олон, гэр бүл, олон нийт, мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтран ажилладаг, хүүхэдтэй ажиллах хүсэл сонирхолтой, нийгмийн ажлын мэргэжлийн мэдлэг чадвартай, нийгмийн ажлын боловсрол эзэмшсэн, нийгмийн ажил үйлчилгээ эрхлэх эрхтэй магадлан итгэмжлэгдсэн мэргэжилтэн байна.

Нийгмийн ажлын тодорхойлолт:

НИЙГМИЙН АЖИЛ НЬ нийгмийн өөрчлөлт шинэчлэлтийг дэмжиж хүмүүсийн харилцаан дахь бэрхшээлтэй асуудлыг шийдвэрлэх, хүмүүсийн сайн сайхны төлөө тэдний эрх чөлөө боломжийг нь өргөжүүлэх, тэднийг чадваржуулахад туслах мэргэжлийн үйл ажиллагаа юм. Нийгмийн ажлын тулгуур зарчим нь хүний эрхийн зарчмууд байдаг. Нийгмийн ажил нь хүний зан байдал, нийгмийн тогтолцооны онолд тулгуурлан хүн орчинтойгоо харилцах харилцаанд нөлөөлж оролцоно.

Олон Улсын Нийгмийн Ажилтны Холбооноос

гаргасан тодорхойлолт 2002 он

oНийгмийн ажлын шинжлэх ухааны тухай ярихын өмнө нийгмийн ажил нь юунд чиглэх яагаад нийгмийн ажлын үйлчилгээ явагдах ёстой вэ? Гэдгийг анхаарах хэрэгтэй Иймээс бид нийгмийн ажилтны үйлчилгээг бий болгохыг шаардаж байдаг тэр зүйлийн тухай ярилцах хэрэгтэй.

oНийгмийн ажил нь хүний хэрэгцээг хангахад чиглэгдсэн үйл ажиллагаа юм. Тухайн үеийн тухайн хүний нөхцөл байдал нь хэрэгцээтэйгээ нягт уялдаж байдаг. Иймээс нийгмийн ажилтан нь хүний зан байдлын шалтгааныг ойлгох хандлагын хүрээг тэлээд зогсохгүй зан төлөвт нөлөөлөх орчны хүчин зүйлүүдийг харгалзан үздэг байх ёстой

oНийгмийн ажлын үйлчилгээ нь хувь хүний болон нийгмийн хэрэгцээн дээр тулгуурлан явагддаг нийгмийн ажил юм.

* Нийгмийн ажил ба хэрэгцээ

Нийгмийн ажлын тулгуурлах онолууд

Экологийн онол

Системийн онол

Давуу талд тулгуурлах хандлага

Хүмүүнлэгийн онол

Хүний хөгжлийн онолууд

Системийн онол

*Үйлчлүүлэгчийг нийгмийн ажилтантай холбоо тогтоох байдлаар нь:

Үйлчлүүлэлгч

Сайн дурын

бус

Сайн дурын

Сайн дурын үйлчлүүлэгч: Өөрийн тулгамдсан асуудлаа мэдэн, хэрэгцээндээ үндэслэн нийгмийн ажилтнаас тусламж,үйлчилгээ авахаар ирэх хүнийг хэлнэ.

Сайн дурын бус үйлчлүүлэгч: Үйлчлүүлэгчийг ангийн багш, хороон дарга, хэсгийн ахлагч, цагдаа бусад нийгмийн ажилтнууд албадан явуулах гэж авч үздэг.

*Нийгмийн ажлын хөгжлийн чиг хандлага

Нийгмийн хөгжлийн чиг хандлагатай

нийгмийн ажил

Эрхэд тулгуурлан нийгмийн ажил

Уламжлалт нийгмийн

ажил

Монголд хөгжиж буй нийгмийн ажилтнын салбарууд

Төрийн байгууллагад

Төрийн бус байгууллагад

Олон Улсын Байгууллагад

Хөдөлмөр халамжийн байгууллага

дахь НА

Хүүхэд хамгааллын

салбарын НА

Хүмүүнлэгийн үйлчилгээ

Сургуулийн нийгмийн ажилтан

Хорооны нийгмийн ажилтан

Хорих байгууллага дахь

НА

Хүчирхийллийн эсрэг НА

Хүний эрхийн чиглэлээр НА

Олон нийтийг хөгжүүлэх

Шашны чиглэлээр

Хүүхэд хамгаалал

*Нийгмийн ажлын практик зарчим

1.НИЙГМИЙН АЖИЛ БОЛ ХЭРЭГЦЭЭНЭЭС ҮҮДЭЛТЭЙ МЭРГЭЖЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

2.НИЙГМИЙН АЖИЛ БОЛ БАЙНГЫН ХӨГЖИЖ ДЭВШИЖ БАЙДАГ МЭРГЭЖИЛ

3.НИЙГМИЙН АЖИЛ БОЛ МЭДЛЭГ,ҮНЭТ ЗҮЙЛ, УР ЧАДВАРЫН ХОСЛОЛ

4.НИЙГМИЙН АЖИЛ БОЛ АСУУДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

5.НИЙГМИЙН АЖИЛ БОЛ ИНТЕРВЕНЦИ

* Нийгмийн ажлын практикийн үйл ажиллагааны түвшин, үйлчилгээний төрөл хэлбэрүүд

Микро

•Микро түвшин: түвшний үйл ажиллагаа нь хувь хүн, бүлэг, гэр бүлтэй ажиллах үйлчилгээг хамарна. Энэ түвшний нийгмийн ажил нь хүмүүсийн амьдрал, өдөр тутам ярилцах байдал, харилцаанд тулгуурладаг. Үйлчлүүлэгчтэй шууд тулж ажилладаг учраас нийгмийн ажилтны зан үйлийг нь үйлчлүүлэгч харж хариу үйлдэл үзүүлдэг. Энэ нь өндөр хариуцлага ур чадварыг шаардаж байдаг. Микро түвшний нийгмийн ажил үйлчилгээ нь Хувь хүн, гэр бүлтэй ажиллах НА нь чадавхижуулах, зөвөлгөө өгөх нөхөн сэргээх зэрэг үйл ажиллагаанд голчлон анхаарлаа хандуулдаг. Гэр бүлийн гишүүдийн харилцаа холбоонд тулгуурлана.

Мезо

•Мезо түвшин: гэдэг нь нийгмийн үйлчилгээний байгууллагаар дамжин нийгмийн үйлчилгээг зохион байгуулж хэрэгжүүлнэ. Тус түвшин нь хамрах хүрээгээрээ хувь хүн, гэр бүл, бүлгийн хүрээнд хамрагдах асуудлыг авч үзнэ. Тухайлбал: Үйлчилгээ өсвөр насандаа хүүхэд төрүүлсэн залуу ээжүүдийг дэмжих үйлчилгээ, орон нутгийн хөгжлийг дэмжих үйлчилгээний төвийн үйлчилгээ гэх мэт тодорхой үйлчилгээний байгууллагуудаар дамжих хэрэгжинэ.

Макро

•Макро түвшин : нийгмийн ажил, нийгмийн бодлогыг дүгнэн шинжлэх болвсруулалт, хэрэгжүүлэлтэнд нөлөөлөх, олон нийттэй ажиллах, орон нутгийг хөгжүүлэх, судалгаа хийх эрх зүй, нийгмийн бүтэц, тогтолцоог өөрчлөх нөлөөллийн үйл ажиллагаа хамаарна. Олон нийтийн түвшинд ажиллахад орон нутгийн бүх системийг ашиглан олон нийтийн нэгдсэн нэгэн зорилгыг бий болгоход анхааран ажиллах шаардлагатай. Ололн нийттэй ажиллахад орон нутгийн хөгжлийн талаарх ойлголт маш чухал бөгөөд орон нутгийн хөгжил гэдэг нь тодорхой асуудлыг шийдвэрлэх чадвар бий болгох, зорилгоор хүмүүс өөрсдийнхөө төлөө ажиллах, байгууллага бүтэц бий болгохыг хэлнэ.

Нийгмийн ажлын практикийн үйл явц гэдэг нь нийгмийн ажлын мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэхийн тулд үйлчлүүлэгчтэй холбоо тогтоож эхлэхээс үйлчилгээг дуусах хүртэлх алхмуудыг хамруулсан ойлголт юм. Нийгмийн ажлын үйл явцыг үндсэн 4 үе шатанд хуваана. Үүнд:Эхний үе шат: Үйлчлүүлэгчийн нөхцөл байдлын үнэлгээ хийх

Хоёр дах үе шат: Үйлчилгээг төлөвлөх

Гурав дах үе шат: Үйлчилгээ интервенци үзүүлэх

Дөрөв дэх үе шат: Үйлчилгээг үнэлэх ба дуусгах гэсэн үе шатуудад хуваадаг

Нийгмийн ажлын практикын үйл явц

* НИЙГМИЙН АЖЛЫН ПРАКТИК АРГУУД

* Хувь хүнтэй ажиллах нийгмийн ажил

*Энэ нь хувь хүн, гэр бүлийг нийгмийн амьдралд татан оруулах, нөөц чадвахийг илрүүлэх, чадваржуулах замаар тэдэнд тохиолдож буй харилцаа,нийгэм ,сэтгэл зүйн асуудлыг шийдхэд нйигмийн ажилтны зүгээс хэрэглэж буй чиглэл үнэт зүйл, практик үйл ажиллагаа юмаа. Энэхүү аргын хүрээнд үйлчлүүлэгч нь хүүхэд, залуучуудын, эмэгтэйчүүдийн ,ахмад настангуудын гэх мэт хувь хүмүүст туслах үйлчилгээ байдаг.

*Хувь хүнтэй ажиллах аргыг хэрэглэх үе шат:

1. Нөхцөл байдлын үнэлгээ хийх

2. Үйлчилгээг төлөвлөх

3. Үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх

4. Үйлчилгээг үнэлэх, дуусгах

Хувь хүнтэй ажиллах нийгмийн ажил

Гэр бүлтэй ажиллах нийгмийн ажил

Бүлэгтэй ажиллах нийгмийн ажил

Олон нийттэй ажиллах нийгмийн ажил

oМэргэжлийн хил хязгаарыг баримтлан ажиллах

oҮйлчлүүлэгчийн давуу талд тулгуурлан ажиллах

oҮйлчлүүлэгчийн орчин байдлыг анхааран ажиллах

oМэргэжилтний мэдрэмжинд тулгуурлах

oМэргэжлийн ёс зүйн хэм хэмжээг баримтлан ажиллах

Нямдорж Н, Түмэннаст Г, Мягмарсүрэн Б, Нийгмийн ажлын сургалтын гарын авлага., УБ.2006.тал.20.

* Нийгмийн ажилтны анхаарах шаардлагатай асуудал

* Мэргэжлийн ур чадвар гэдэг нь:Мэргэжлийн үйлчилгээг стандартын дагуу, хүртээмжтэй, чанартай, үр нөлөөлтэй хүргэхэд зайлшгүй шаардагдах мэргэжилтэн хүнд байвал зохих мэдлэг, чадвар, дадлын нэгдэл цогц юм.

Нийгмийн ажлын ур чадварууд

Зохион байгуулах ур

чадвар

Төлөвлөх ур чадвар

Харилцааны ур чадвар

Судлан, оношлох ур

чадвар

Нөлөөлөх ур чадвар

Өөрийгөө хөгжүүлэх ур чадвар

Үйлчлүүлэгчийн төвт зарчим

Нийгмийн эрхийн хамгааллын зарчим

Урьдчилан сэргийлэх

Түгээмэл зарчим

Хувь хүний хүчинд тулгуурлах зарчимНийгмийн нөөцийг дээд хэмжээнд байлгах зарчим

Нууцлах зарчим

Толерант зарчим

Нийгмийн ажилтны баримтлах 8-н зарчимтай

1. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ òºâò çàð÷èì:¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéã íèéãìèéí õàëàìæ ¿éë÷èëãýýíä òàòàí îðîëöóóëàõ,ººðèé㺺 õºãæ¿¿ëýõ àÿòàé íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä îðøèíî.¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ýðýëò õýðýãöýýã ºíäºðò òàâèõ,¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí èäýâõè ñàíàà÷ëàãàä òóëãóóðëàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëíà.¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ýðõ àøãèéí òºëºº áóñàä ñóáúåêòóóäòàé õàìòðàí àæèëëàõ,

2. Íèéãìèéí ýðõèéí õàìãààëëûí çàð÷èì:¯éë÷ë¿¿ëýã÷èä ¿éë÷ëýõäýý òóõàéí òîõèîëäîë íºõöºë îíöëîãèéã äýýä çýðãýýð ìýäýð÷,íèéãìèéí ýðõ àøãèéã ñºð㺺ð õºíäºõã¿é áàéõàä àíõààð÷ àæèëëàíà.Íèéãìèéí ºìíº õ¿ëýýñýí ¿¿ðýã õàðèóöëàãàà äýýäëýõ,íèéãìèéí ýðõ àøãèéã çºð÷èõ ¿éë àæèëëàãààã õèéõýýñ òàòãàëçàõ,

3. Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çàð÷èì: Íèéãìèéí àñóóäëûã øèéäýæ áîëîõ àðãà õýìæýýí¿¿äèéã àâàõ,¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã àñóóäàëä ºðòºõººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýíý.Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿éë àæèëëàãààã íèéãýì,õóâü õ¿í,ãýð á¿ë,îëîí íèéòèéí äóíä õèéõ,ìýäýýëýë ºãºõ 4. Õóâü õ¿íèé õ¿÷èíä òóëãóóðëàõ çàð÷èì:үéë÷ë¿¿ëýã÷èéí ñóáúåêòèâ ¿¿ðýã,ººðèéíõºº àñóóäëûã øèéäýõ èäýâõòýé ¿çýë áîäëûã õºõ¿¿ëýí äýìæèõ.¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí íººö áîëîìæ äàâóó òàëä òóëãóóðëàí àæèëëàõ.

5.Ò¿ãýýìýë çàð÷èì: Íèéãìèéã õàëàìæ òóñëàìæèéã ¿ç¿¿ëýõ ¿åä ¿çýë ñóðòàë,óëñ òºð,øàøèí ø¿òëýã,¿íäýñ óãñàà,àðüñ ºíãº,íàñ õ¿éñèéí ÿëãàâàðòàé õàíäëàãà áàéæ áîëîõã¿é.

6.Íèéãìèéí íººöèéã äýýä õýìæýýíä áàéëãàõ çàð÷èì: ßìàð ÷ íèéãýì ººðèéí ãèø¿¿ääýý íººö áàÿëàãààñ õ¿ðòýýæ áàéõ øààðäëàãàòàé.Ýíý òóñëàìæèéí áîäèò õýìæýý íü òóõàéí óëñûí íèéãýì,ýäèéí çàñãèéí áîëîìæ áîëîëöîîíîîñ øàëòãààëíà.Íèéãìèéí àæèëòàí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä íýìýëò òóñëàìæ îëãîõ áîëîëöîîã ýðýí ñóðâàëæèëæ ýíý òóõàé ñàíàëàà òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà,ñàéí äóðûíõàí,áóÿíû áàéãóóëëàãà çýðýã áàéãóóëëàãààð äàìæóóëàí óëàìæèëæ áàéõ øààðäëàãàòàé.

7. Íóóöëàõ çàð÷èì: Эíý çàð÷èì íèéãìèéí àæëûí áèå äààñàí çàð÷ìóóäûí íýã áºãººä íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿éí ¿íäñýí àñóóäàë áîëäîã. Íèéãìèéí àæèëòàí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷òýé àæèëëàæ áàéõ ÿâöàä ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí òàëààð õàìãèéí äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã àâäàã.¯¿íèéã çºâõºí ìýðãýæëèéí çîðèëãîîð àøèãëàõ ¸ñòîé áºãººä áóñäàä çàäðóóëàõ ýðõã¿é.

8. Òîëåðàíò çàð÷èì: Хувь хүмүүсийн шашин үндэсний онцлог гадаад төрх, зан авир зэрэгт тэвчээртэй хандаж тухайн хүний хэрэгцээг нэгдүгээрт тавих хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл үйлчлүүлэгчийн хувьд түүний авахыг хүсч буй үйлчилгээ буюу нийгмийн ажилтны тусламж дэмжлэг ихээхэн хэрэгтэй гэсэн үг юм. Ийм учраас үйлчлүүлэгчийн өөрийгөө тодорхойлох чадвар, тэдгээрийн соёлын ялгаа байдлыг харгалзан үзэх шаардлагатай байдаг.

1.Нийгмийн ажилтан зуучлагч болох нь /mediator/

2.Нийгмийн ажилтан нөлөөлөгч болох нь /advocater/

3.Нийгмийн ажилтан сургагч болох нь

4.Нийгмийн ажилтан зөвлөгөө өгөгч болох нь /counselor/

5.Нийгмийн ажилтан кейс менежер болох нь /case manager/:

6.Нийгмийн ажилтан хөгжүүлэгч болох нь

7.Нийгмийн ажилтан өөрчлөгч болох нь /changer/

8.Нийгмийн ажилтан удирдан зохион байгуулаж болох нь /administrator and organizer/

9.Нийгмийн ажилтан идэвхжүүлэгч болох нь /mobilize/

10.Нийгмийн ажилтан судлан оношлогч болох нь /researcher and evaluator/

11.Нийгмийн ажилтан санаачлагч болох нь /initiater/

Нийгмийн ажилтны мэргэжлийн үндсэн 12 үүрэгтэй

Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿é,¿íýò ç¿éë õî¸ð íü õîîðîíäîî íÿãò õîëáîî õàìààðàëòàé ç¿éë áºãººä õ¿í “íèéãìèéí àæèëòàí” íü ¿íýò ç¿éëòýé áàéõ íü ¸ñ ç¿éòýé áàéãààãийí èëðýë þì.

¨ñ ç¿é ãýäýã áîë í¿äýíä õàðàãäàæ, îéëãîãäîæ áàéäàã áºãººä õ¿ì¿¿ñò ìàø ÷óõàë à÷ õîëáîãäîë ºãäºã îéëãîëò þì. ¯íýò ç¿éë áîë ýñðýãýýðýý í¿äýíä ¿ë õàðàãäàõ áîëîâ÷ õ¿íèé óõàìñàðò õ¿÷òýé íºëººëäºã õèéñâýð îéëãîëò þì.

Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿é, ¿íýò ç¿éë õî¸ðûí ÿëãàà

Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿éí àñóóäëûã Íèéãìèéí àæëûí ¿íýò ç¿éë äýýð òóëãóóðëàí Îëîí óëñûí Íèéãìèéí àæëûí õîëáîîíû ¸ñ ç¿éí áàðèìò áè÷ãýýð òîãòîîæ ºãäºã. Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýýíèé àíõíû áàðèìò áè÷èã 1960 îíä ãàðñàí. Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿éí áàðèìò áè÷ãèéí áîëîâñðóóëàõàä ¿íýòýé õóâü íýìýð îðóóëñàí Werner Bohem íü “íèéãìèéí àæëûí ¿íýò ç¿éë íü õàðèóöëàãàòàé õîëáîîòîé äàâóó ýðõ áà çàí áàéäëûí èòãýë íàéäâàð áºãººä ýäãýýð îíöãîé áàéäàë íü äàâóó ýðõèéã çîõèöóóëäàã ãýñýí áàéíà. Òýðýýð íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿éã òîäîðõîéëîõäîî “”

Íèéãìèéí àæëûí ¸ñ ç¿é ãýæ þó âý?

1. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ºìíº õ¿ëýýõ ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýý: Чèí ñýòãýëýýñýý õàíäàх Õóâü õ¿íèé îíöëîãèéã õàðãàëçàí ¿çýõ Øóäðàãà ¸ñûã áàðèìòëàí àæèëëàõ Íóóöûã õàäãàëàõ Íèéãìèéí àæëûí áîëîí áóñäûí ¸ñ ç¿éã øààðäëàãàä íèéö¿¿ëýí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ

2. Áàéãóóëëàãûí ºìíº õ¿ëýýõ ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýý: Õàðèóöëàãàòàé áàéõ Õ¿íäýòãýëòýé áàéõ Õàìòà÷ áàéõ Áàéãóóëëàãûí ä¿ðýì æóðìûã áèåë¿¿ëýõ Áýëãèéí äàðàìò õ¿÷èðõèéëýë ãàðãàõã¿é áàéõ ¨ñ ç¿éä íèéöýõã¿é ç¿éëèéã áîëîõ òàëààñ íü øèéäâýðëýõèéí òóëä øèíý àðãà çàìûã ýðýëõèéëýõ

3. Ìýðãýæèë íýãòí¿¿äèéí ºìíº õ¿ëýýõ ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýý: Õ¿íäýòãýõ Íóóöûã õàäãàëàõ Ìýðãýæèë õîîðîíäûí õàìòûí àæèëëàãààã õ¿íäýòãýõ Ǻâëºëäºõ Ñàíàë ñîëèëöîõ Áýëãèéí õàðèëöàà ¿¿ñãýõã¿é áàéõ Ìàðãààí çºð÷èë人íèé ¿åä óõààëàã õàíäàõ

4. Íèéãìèéí àæëûí ìýðãýæëèéí ºìíº õ¿ëýýõ ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýý: ªºðèé㺺 õºãæ¿¿ëýõ, õ¿íäýòãýõ Íèéãìèéí àæëûí ¿íýò ç¿éë,¸ñ ç¿éã áàðèìòëàõ ªºðòºº ø¿¿ìæëýëòýé õàíäàõ ªºðèéí ìýðãýæëèéã øóäðàãà áóñ ç¿éëýýñ õàìãààëàõ Ìýðãýæëèéí ò¿âøèíã ñàéæðóóëàõ òàëààð òîãòìîë àæèëëàõ

*

Íèéãìèéí àæèëòíû ¸ñ ç¿éí õýì õýìæýýã 4 õóâààí àâ÷ ¿çäýã. ¯¿íä: