Beheersorgaan bibliotheek Kalmthout

Jan Collet / Bib Kalmthout

14 mei 2013

Wat mag u vanavond verwachten?

• Kennismaking

• Praktische afspraken • verkiezing voorzitter en ondervoorzitter

• vastleggen agenda 2013

• Beheersorgaan – werking en bevoegdheden

• Openbare bibliotheek - werking

• Rondleiding bibliotheek

kennismaking

praktische afspraken

Verkiezing voorzitter en ondervoorzitter

“Het beheersorgaan kiest onder zijn stemgerechtigde leden bij geheime zitting en bij volstrekte meerderheid een voorzitter en een ondervoorzitter, zodanig dat één van beiden behoort tot de afgevaardigden van gebruikers en van ideologische en filosofische strekkingen.”

Organiek reglement art. 8

Vastleggen datums bijeenkomsten

“Het beheersorgaan komt ten minste driemaal per jaar samen en zo dikwijls als de belangen van de gemeentelijke bibliotheek het vereisen.”

Organiek reglement art. 10

“De toetreding tot het beheersorgaan impliceert de aanvaarding van het organiek reglement en van het eventuele huishoudelijk reglement, en houdt de verplichting in tot het nakomen ervan.”

Organiek reglement art. 7 $ 4

beheersorgaan

• Cultuurpact vormt wettelijke basis voor principe van “medebeheer” van beheersorgaan met medebeslissende of adviserende bevoegdheid

• In geval van gemeentelijk beheer legt gemeentedecreet geen regels op

• Onder invloed van Planlastendecreet (2011) legt Vlaanderen geen eisen meer op op vlak van interne organisatie

• Wat al dan niet tot de bevoegdheid van het beheersorgaan behoort, is volledig een zaak van gemeentelijke autonomie en is vastgelegd in Organiek reglement (2008)

• Gemeentelijke adviesraad voor cultuurbeleid ziet af van bevoegdheid tot advies over bibliotheekbeleid (Organiek reglement 2009)

Organiek reglement

• Organiek reglement is gebaseerd op decreet lokaal cultuurbeleid van 2001

• Decreet lokaal cultuurbeleid is grondig gewijzigd in 2012

• Organiek reglement (en huishoudelijk reglement) moeten vernieuwd worden

• Afspraak met bestuur om eerst beheersorgaan te vernieuwen en dan pas een nieuw organiek reglement op te stellen

Opdracht

Er wordt een beheersorgaan opgericht dat als opdracht krijgt de inrichtende overheid (gemeenteraad en college van burgemeester en schepenen) bij te staan bij het beheer van de gemeentelijke openbare bibliotheek.

Organiek reglement art. 1

Doel

De gemeentelijke openbare bibliotheek is een basisvoorziening waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning, en die actief bemiddelt bij het beantwoorden van deze vragen. De openbare bibliotheek is actief inzake cultuurspreiding en cultuurparticipatie; ze werkt in een geest van objectiviteit en vrij van levensbeschouwelijke, politieke en commerciële invloeden. Deze taken worden geconcretiseerd in een gemeentelijk bibliotheekbeleidsplan.

Organiek reglement art. 3

Bevoegdheden en verplichtingen

• [adviseert opmaak bibliotheekbeleidsplan]

• [stelt samen met bibliothecaris jaarlijks een actieplan op met acties die het komende jaar worden ondernomen]

• [stelt samen met bibliothecaris jaarlijks een werkingsverslag op met acties die het voorbije jaar werden ondernomen]

• adviserende bevoegdheid ten aanzien van de inrichtende overheid voor alle aspecten van het bibliotheekbeleid • werkt mee aan het respecteren van de wettelijke opdrachten van de

bibliotheek

Wettelijke opdrachten (decreet LCB 2012)

• Bib speelt in op maatschappelijke uitdagingen zoals de digitalisering van de samenleving;

• Bib stelt een onafhankelijk en pluriform informatieaanbod ter beschikking, breed en zorgvuldig samengesteld, aangepast aan de behoeften van het doelpubliek en in een niet-commerciële omgeving;

• Bib biedt een onlinecatalogus aan gebaseerd op de gegevens van Open Vlacc;

• Bib maakt de raadpleging in de bibliotheek van alle informatiedragers en de uitlening van materialen en bestanden zo laagdrempelig mogelijk, in het bijzonder voor moeilijk bereikbare doelgroepen en voor mensen met een beperkt inkomen;

Wettelijke opdrachten (decreet LCB 2012)

• Bib garandeert een optimale publieke dienstverlening op klantvriendelijke uren;

• Bib besteedt 75% van de middelen, bestemd voor de aankoop van gedrukte materialen, aan Nederlandstalige publicaties (context Brussel);

• Bib stelt - met het oog op monitoring, naast de door de gemeenteraad goedgekeurde jaarrekening - één keer per jaar sectorspecifieke gegevens ter beschikking over de openbare bibliotheek aan de Vlaamse overheid. Dit gebeurt via BIOS2.

Bevoegdheden – “adviseren” versus “mee beslissen” • De bevoegdheid van een beheersorgaan gaat in principe

verder dan louter “adviseren” (natuurlijk is adviestaak een zeer belangrijke opdracht van een beheersorgaan) • Beleidsplanning (binnen meerjarenplanning)

• Infrastructuur of werking (verbouwingswerken, inrichting en uitrusting, financieel beleid, gebruikersreglement, prijsbeleid …)

• Recht op informatie over alle beleidsbeslissingen betreffende de bibliotheek

• “Beheren” impliceert ook op de mogelijkheid om bepaalde “beslissingen” te nemen. De omvang van die bevoegdheden wordt bepaald in het organiek reglement (en zal dus verschillen van gemeente tot gemeente).

Locus, Beheer en verzelfstandiging in het lokaal cultuurbeleid (2013)

Bevoegdheden

De lokale besturen moeten aantonen dat ze lokale belanghebbenden en / of bevoegde adviesraden hebben betrokken bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning (beleidsprioriteit Vlaamse overheid)

Project beheersorgaan “Memorandum bibliotheek 2018”

bestaande uit 3 workshops (waarvan de eerste achter de rug is)

Waarom moet het beheersorgaan in 2013 opnieuw worden samengesteld? • Parallel met legislatuur gemeenteraad

• Kandidaten worden voorgedragen en benoemd door gemeenteraad

• Het mandaat van beheerder loopt dus maximaal voor zes jaar, maar is (onbeperkt) hernieuwbaar, tenzij hieromtrent in het organiek reglement (‘de statuten’) strengere bepalingen zijn opgenomen.

Beheersorgaan - Stand van zaken

• Samenstelling =

• Bevoegdheden en verplichtingen =

Werk maken van Organiek reglement

(op basis van model van Locus)

openbare bibliotheek

kader

Nieuw decreet lokaal cultuurbeleid (2012)

• Gemeenten maken geen cultuurbeleidsplan meer

• De Vlaamse Gemeenschap subsidieert alleen de steden en gemeenten die zich inschrijven op de Vlaamse beleidsprioriteiten (PDF).

• Vlaanderen stelt geen voorwaarden meer omtrent de personeelsformatie en –bezetting.

• De subsidieaanvraag en de rapportering verlopen via de strategische meerjarenplanning en de beheers- en beleidscyclus.

Vlaamse beleidsprioriteiten Cultuur

1. De gemeente voert een kwalitatief en duurzaam lokaal cultuurbeleid.

2. De gemeente richt een laagdrempelige bibliotheek in, aangepast aan de hedendaagse noden.

3. De gemeente, opgenomen in de lijst van steden en gemeenten die als bijlage bij het decreet is gevoegd, richt een cultuurcentrum in.

Vlaamse beleidsprioriteit - Bibliotheek

Deze beleidsprioriteit wordt als volgt gespecifieerd:

De gemeente beschikt over een openbare bibliotheek die:

• de cultuureducatie en de leesmotivatie stimuleert;

• inzet op de bevordering van e-inclusie bij moeilijk bereikbare doelgroepen en op de verhoging van informatiegeletterdheid en mediawijsheid;

• Inzet op een aangepaste dienstverlening voor personen met beperkte mobiliteit en voor moeilijk bereikbare doelgroepen op cultureel, educatief en sociaaleconomisch gebied;

• inzet op samenwerking met onderwijsinstellingen.

Cultuurbeleidsplanning

• Geen apart cultuurbeleidsplan of bibliotheekbeleidsplan

• Planning wordt geïntegreerd in gemeentelijke meerjarenplanning

• Beleidsplanning voor periode 2014 – 2019 zal gebeuren volgens de regels van de nieuwe beleids- en beheerscyclus (bbc)

kernfuncties

openbare bibliotheek

De recreatieve of ontspannende rol van de bibliotheek blijft essentieel, maar verbreedt zich tot een culturele functie.

•ontspanning blijft belangrijkste reden van bezoek

•bibliotheken helpen mensen omgaan met diverse media en cultuuruitingen, en helpen “culturele competentie” te verhogen

•de bibliotheek organiseert activiteiten die de participatie aan cultuur verhogen, verbreden en verdiepen

meer en beter van cultuur genieten

bevorderen van lezen en organiseren van activiteiten

Culturele kernfunctie

Culturele kernfunctie : praktijk

Culturele kernfunctie : praktijk

Bibliotheek ontwikkelt zich tot lokaal informatiecentrum, een plaatselijke toegangspoort tot kennis.

•De informatieve functie van de bibliotheek is sterk toegenomen en groeit uit tot een kennisfunctie. Informatie wordt betekenisvol als ze tot verworven kennis wordt.

•Bibliotheken helpen mensen hun weg vinden in de informatiejungle. Ze zijn een (digitale) wegwijzer bij het zoeken naar kwaliteitsvolle informatie. Ook en zeker voor de “nieuwe ongeletterden” / “digital natives”.

•De bibliotheek biedt gratis toegang tot internet, stelt computers ter beschikking of organiseert – via Digidak - internetcursussen.

Kennis als kernfunctie

Kennisfunctie : praktijk

Levenslang en levensbreed leren is een maatschappelijke behoefte. De bibliotheek schept als plaatselijke toegangspoort tot kennis een essentiële voorwaarde voor levenslang leren.

Bibliotheken ondersteunen niet alleen het individuele leren en het schoolse leren tijdens de vele klasbezoeken maar ook het levenslang en levensbreed leren door haar aanbod aan leermaterialen en door haar samenwerking met andere actoren die vormen van educatie organiseren.

Educatieve kernfunctie

Educatieve kernfunctie : praktijk

Het decreet spoort bibliotheken aan om een rol te spelen bij gemeenschapsvorming.

Bibliotheken organiseren ontmoetingsbevorderende activiteiten zoals leesclubs, literaire avonden, voordrachten, tentoonstellingen.

In veel bibliotheken krijgt de ontmoetingsfunctie een plaats in een leescafé, een leestuin, een polyvalente ruimte voor sociaal-culturele activiteiten.

Ontmoeting als kernfunctie

Ontmoeting als kernfunctie : praktijk

infrastructuur

bezoekers

Leden

Leden

Leden

bezit en uitleningen

medewerkers

inkomsten & uitgaven

mijlpalen

• Gebruikersonderzoek (2004)

• Marktonderzoek (2009)

• Bib web awards @twitter (2010)

• Herinrichting bib Kalmthout (2011)

• Herinrichting jeugdbib Nieuwmoer (2012)

• Herinrichting jeugdhoek bib Kalmthout + MLP plein (2013)

uitdagingen

7 uitdagingen voor de bibliotheek

1. Inzetten op wat de bib uniek maakt

2. Meer aandacht voor de gemeentelijke specificiteit en het gemeentelijk beleid

3. Inspelen op het gewijzigde gedrag van mensen in een digitale context

4. Werkprocessen optimaliseren

5. Infrastructuur aanpassen aan lokale noden

6. Nieuw organisatiemodel uitwerken

7. Uitwerken van een geschikt personeelbeleid

dank voor uw aandacht!

jan.collet@kalmthout.be

http://bibliotheek.kalmthout.be