BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)

Bigarren Mundu Gerra (1939-1945)

BIGARREN MUNDU GERRA

HASIERAK

ALEMANIAREN

OFENTSIBA

ALIATUEN GARAIPENA

BAKEAREN ANTOLAKETA

GERRAREN ONDORIOAK

HIROSHIMATIK ARMA

NUKLEARREN UGALTZERA

1 Mundu Gerran sinaturiko baldintza gogorrek sorturiko umilazio

sentimentua.

1929ko Krisi Ekonomikoak eragindako krisi politikoaren

ondoriozko faxismoaren gorakada.

Alemania, Italia eta Japoniako politika militarista,

espantsionistak eta ultranazionalista.

Versaillesko Itunaren apurketa (Alemania).

Nazioen Elkartearen erantzun apala faxismoaren aurka.

Alemania-Italia-Japonia herrialdeen arteko lankidetza

Erroma-Berlin ardatza

Antikomintern Ituna (Sobietar Batasunaren aurka)

Baretze-politikaren porrota

Bigarren mundu gerrararako bidea. URRUNEKO KAUSAK

Bigarren mundu gerrararako bidea

1.Mundu Gerraren ondorioak

Versailleko Itunak ezarritako baldintza gogorrak

Alemaniako umilazio sentimentua eta menderako gogoa

Italiak ez zituen eskuratu gerran sartu orduko aginduriko lurraldeak


1929ko Krisi Ekonomikoaren ondorioak

Gobernuen ezintasunak herritarren haserraldia eta

mesfidantza eragin zituen.

Demokraziaren, alderdi tradizionalen eta sistema

parlamentarioaren kontrako argudioak.

Liberalismo politikoa eta

kapitalismoaren kontrako ideologien

gorakada. Muturreko erantzunen gorakada:

faxistak eta naziak

komunistak


Italia eta Alemaniako politika militarista: berrarmatze-planak, ejertzitorako

presupuestoen igoera, gazteen formakuntzan ideologia militarraren

agerpena, industria astunaren garapena, ….

Italiaren hedapena: politika inperialista eta espantsionista


1935ean, Italiak Etiopia inbaditu zuen

Nazioen Elkarteak zigorrak ezarri zizkion Italiari

Italiak ez zituen aurrekoak onartu eta erakundetik kanpo gelditu zen handik bi urtera

Lurralde-hedapen alemaniarra: politika espantsionista


Versailleko Itunaren

apurketa:

• 1936an, Alemaniak

Renania militartu zuen


Erroma-Berlin ardatza.

Komunismoaren kontrako

politikak ANTIKOMINTERN ITUNA

sinatzera eraman zituen Japonia,

Alemania eta Italia.

Alemania, Italia eta Japonia herrialdeen lankidetza-politika

Alemaniaren lurralde-hedapena bizi-espazioa eskuratzeko


Anschlüss


Nazio Elkartearen erantzun apala.

1933an, Alemaniak Nazioen Elkartea uztea erabaki zuen.

Nazioarteko politikaren inplikazio falta eta baretze-politikaren porrota

Europa eta AEB-ek beldur zioten gerra handia pizteari

Alemaniaren jokabide espantsionistaren aurrean ez ziren neurri

gogorrak hartu gerra piz zitekeelakoan.

Austriaren inbasioaren aurrean ixilik

Sudeteak lurraldea (Txekoslovakia) eman zioten Alemaniari

alemaniar asko bizi zelako aitzakiaz.

MUNICH-eko KONFERENTZIAn Hitlerren eskaerak onartuak

izan ziren eta Txekoslovakia osoa eman zioten (Frantzia, BH,

Italia)

1 Mundu Gerran sinaturiko baldintza gogorrek sorturiko umilazio

sentimentua.

1929ko Krisi Ekonomikoak eragindako krisi politikoaren

ondoriozko faxismoaren gorakada.

Alemania, Italia eta Japoniako politika militarista,

espantsionistak eta ultranazionalista.

Versaillesko Itunaren apurketa (Alemania).

Nazioen Elkartearen erantzun apala faxismoaren aurka.

Alemania-Italia-Japonia herrialdeen arteko lankidetza

Erroma-Berlin ardatza

Antikomintern Ituna (Sobietar Batasunaren aurka)

Baretze-politikaren porrota

Bigarren mundu gerrararako bidea. URRUNEKO KAUSAK

Bigarren mundu gerrararako bidea. HURBILEKO KAUSA

Casus belli: Poloniaren inbasioa

1939ko abuztuan, itun anti-natura sinatu zuten Alemaniak eta SESB-k, elkar ez

erasotzeko ituna.

1939ko irailean, Alemaniak Polonia inbaditu zuen

Itun nazi-sobietarrari buruzko karikatura Alemaniako tropak Polonia inbaditzen

POLONIA

Bigarren mundu gerrararako bidea. HURBILEKO KAUSA

Testua:

Nazien eta sobietarren arteko ituna

1.Baltikoko estatuetako eremuetan (Finlandia, Estonia, Letonia eta Lituania), lurralde-eta

politika-egokitzapen bat eginez gero, Alemaniaren eta SESBen eragin eremua Lituaniako

iparraldeko mugak ezarriko du. […]

2. Poloniako estatuko eremuetan lurralde-eta politika-egokitzapen bat eginez gero,

Alemaniaren eta SESBen eragin-eremua Narew, Vistula eta San ibaiek mugatuko dute.

[…]

3. Europako hego-ekialdeari dagokionez, SESBek adierazi nahi du Besarabia

interesatzen zaiola. Alemaniak adierazten du ez duela inolako interes politikorik eremu

horietan.

4. Protokolo hau guztiz sekretupean tratatu beharko dute alde biek.

Mosku, 1939ko abuztuaren 23an

Alemaniako Reicheko gobernuko ordezkaria, V. Ribbentrop;

SESBeko gobernuko guztiahalduna, V.Molotov


VERSAILLESKO

ITUNAK

NAZISMOAREN

GORALDIAK

LURRALDE GALERAK DESMILITARIZAZIOA KALTE-ORDAINAK

DEMOKRAZIAREN

KRISIA

KANPO

POLITIKA

POLITIKA

EKONOMIKOA

ALEMANIAREN

ETSIPENA

BAKETSUA ESPANTSIONISTA AUTARKIA

BEHARRA

SESBarekiko

ITUNA

LEHENGAIAK ELIKAGAIAK

“BIZI GUNEA”

KONKISTATZEA

KONKISTAK

TXEKOSLOVAKIA POLONIA AUSTRIA


dakartza

dauka

dakarte

ditu suposatzen ditu

sinatzen du

jartzen du da

dakar

darama

darama

osatzeko

darama

darama

darama

ALEMANIA

HANDIA

PANGERMANISMOA


MUTURREKO

ERANTZUNAK

BARETZE POLITIKAREN

PORROTA

1929KO

KRISIALDIA

TENTSIO POLITIKOAK ETA ZAILTASUN EKONOMIKOAK

(1919-1924)

ONGIZATEA ETA DISTENTSIOA (1924-1929)

KRISIA ETA ALDAKETA POLITIKOA (1929-1934)

GERRAREN KALTE-ORDAINAK

LURRALDEEN ERREBINDIKAZIOAK

DAWES PLANA

LOCARNOKO ITUNAK

BRIAND-KELLOG AKORDIOA

LAGUNTZA EKONOMIKOAREN BUKAERA

JAPONIA ETA ALEMANIAKO ZABALTZEKO NAHIA

SESB ETA FRANTZIAK SINATUTAKO AKORDIOA

ALEMANIA ETA ITALIAREN ARTEKO ALIANTZA

ALEMANIA ETA SESB-ren ARTEKO ITUNA

zergatiak

zergatiak

zergatiak

zergatiak

aldiak

Bigarren mundu gerrararako bidea NAZIOARTEKO HARREMANAK (1919-1939)

GERRARAKO BIDEAK (1934-1939)

Gerraren bilakaera

ETAPAK

BIGARREN MUNDU GERRAREN BILAKAERA

1.ETAPA 1939-1941

ALEMANIAREN OFENTSIBA

GERRA EUROPAN

2.ETAPA 1942-1944

ALIATUEN GARAIPENAK

MUNDU MAILAKO GERRA

3.ETAPA 1944-1945

ALIATUEN AZKEN OFENTSIBAN

Suezeko kanala konkistatzea eta Ekialde Hurbileko petrolio-hobiez jabetzea zen

helburua . Afrika Korps alemaniarra Rommel jeneralaren agindupean

Gerraren bilakaera: ALEMANIAREN OFENTSIBA (1939-1941)

I

T

A

L

I

A

A

L

E

M

A

N

I

A

POLONIA

DANIMARKA

NORVEGIA

FRANTZIA

INGALATERRA

EGIPTO

GREZIA

MENDEBALDEKO FRONTEA


BANAKETA

Frantzia atlantiarra

alemaniarren agindupean,

Paris barne

Alemaniak Alsazia eta

Lorena anexionatu zituen

Ekialdean,Vichy-ko

alemaniarren aldeko

gobernua, Petain jeneralaren

agindupean


Errendizioa ez zuten denek

onartu. De Gaulle jeneralak

erresistentziarako deitu zuen

erbestetik



Etengabeko bonbardaketak

hiri britainietan:

(Luftwaffe alemaniarra)


MENDEBALDEKO FRONTEA: INGALATERRAKO BATAILA (1940ko

irailetik-1941eko uztailera)

Britainia Handia oso egoera arriskuan geratu zen. Alemaniak Norvegia,

Danimarka, Belgika, Holanda eta Frantziako iparraldea zituen okupaturik eta

beraz, abiazio alemaniarrak erraz bonbarda zitzakeen hiri britainiarrak.

Urpekariak, bitartean, itsas flota mozteko prest zeuden

Irla britainetan

lehorreratzea ezinezko

bihurtu zuen Royar Navy-k

Instalazio militar eta

industrialak suntsitu

Herriaren morala

mindu

Erasoaldiak porrot egin zuen

SESB

AEB

AKATS ESTRATEGIKO-

MILITARRAK


1941

1941eko ekainean, aurrez gerra

deklaratu gabe, Alemaniak

Sobietar Batasuna eraso zuen.

Helburua negurako Leningrado,

Mosku ta Kiev okupatzea zen.


EKIALDEKO FRONTEA

Komunistei gorroto zien

Hitlerrek.

Errusiako lurrak alemaniarren

bizi-espazioa lortzeko konkistatu

nahi izan zituen.

Erasoaren aurrean koalizio

antifaxista osatu zen: Churchillek

eta Rooseveltek babes ekonomiko

eta militarra eskaini zioten SESBi.

Operazioa atzeratu egin zen eta negu gorria

heldu zen.

Errusiarrek erasoari eutsi zioten eta

kontraerasorako prestatu ziren baliabide

guztiak mobilizatuz.


1940 eta 1941ean, Ardatzaren herrialdeek konkista ikaragarriak

burutu zituzten. Mundua menperatuko zutela zirudien.

Europa 1942an


1941eko abenduaren 7an, urpekari eta hegazkin japoniarrek AEB-k Hawaiin zuten

base militarra eraso zuten eta partzialki suntsitu zuten. Ekintza honi esker, Aldi

baterako nagusitasuna lortu zuen Japoniak Ozeano Barean.

AEB-k gerra deklaratu zioten Japoniari eta, abenduaren 11n, Alemania eta Italia

Estatu Batuekin gerran sartu ziren. Geratu zen erabakita gerra amaitu arte iraun zuen

aliantza-sistema.

OZEANO BAREA. PEARL HARBOR. Mundu-mailako gerra

Gerraren bilakaera: ALIATUEN GARAIPENAK (1942-1944)

1942tik aurrera, aliatuek

aurrea hartu zuten.

Eragile nagusiak:

sobietarren garaipenak

estatubatuarrak gerran

sartzea


1942ko GARAIPEN ALIATUAK

STALINGRADO

EL-ALAMEIN

OZEANO BAREAN


1942-3. Ekialdeko frontean, alemaniarrek

petrolio-erreserbak nahi zituzten baina huts

egin zuten Stalingradoren konkistan, 5 hileko

bataila luze eta odoltsu baten ondoren,

sobietarrek garaipena lortu zutenean.


Rommel jenerala

1942an, Ekialde Hurbilean,

Rommel jeneralak zuzenduriko

tropa alemaniarrek El-Alamein-

ko bataila galdu zuten ejertzito

britainiarraren aurrean.

Aliatuek II.Mundu Gerran

izan zuten lehen lur-garaipena

izan zen.


Japoniak oso itsas-eremu zabalean ziurtatu behar zituen

komunikazioak eta bere armadak ezin izan zuen egoera mantendu.

1942an, Ozeano Barean, bi garaipen garrantzitsu eskuratu

zituzten aliatuek japoniarren aurrean:

Koral Itsaso Batailan eta Midway uharteetako Batailan

Japoniarren hedapenaren amaieraren hasiera eta AEBkoen

kontraerasoaren hasiera izan zen.

Aliatuek japoniarrak galdiarazi

zituzten Guadalcanal-ko

Guduan, eta erasoari ekin zioten

Mac Arthur jeneralaren igel-

jauziak izeneko taktika erabiliz.


ALIATUEN KONTRAERASOAK (1943)

Errusian, alemaniarrek

erasotzeko gaitasuna

galdu zuten eta

defentsibara igaro ziren

EKIALDEA

AFRIKA

Tropa italo-germaniarrak errenditu ziren Tunisian. Afrikako iparraldetik Italiako

inbasioari ekin zioten estatubatuarrek Sizilian lehorreratuz.

Italiako barne-krisia handitu zen eta erregeak Mussolini bere kargutik kendu zuen.

Bakearen aldeko manisfestazio jendetsuak ugaritu ziren eta Eisenhower AEBetako

jeneralak ohorezko bakea agindu zien italiarrei.

1943ko irailean Italiako gobernu berriak armistizioa sinatu zuen.

OZEANO BAREA

Ardatzaren porrota

Gerraren bilakaera: ALIATUEN AZKEN OFENTSIBAK (1944-1945))

Ekialdeko frontea 1944an


1944an, Errusiako armadak

ofentsiba arrakastatsua hasi zuen,

eta Alemaniako mugetaraino

heldu zen.


1944ko ekainaren 6an, Normandian (Frantziako kostaldean) lehorreratu ziren

aliatuak. Alemaniaren defentsak apurtzea lortu zuten eta abuztuan Paris askatu

zuten.

NORMANDIAKO LEHORRERATZEA


Alemaniarrek azken eraso bat egin zuten etsi-etsian: Ardenetako Guduan,

baina porrot egin eta azken erreserbak agortu zituzten.

Aldi berean, aliatuek Alemaniako hirien aurkako bonbardaketa estrategikoak,

masiboak burutu zituzten. Suntsiketa materialak eta hildako kopuruak

izugarriak izan ziren.

Dresdeko bonbardaketa (150.000 hildako 2 egunetan)


Sobietarrek beste ofentsiba bat egin eta

Berlin ingurutu zuten.

1945eko apirilaren 30ean, Hitlerrek bere

buruaz beste egin zuen.

1945eko maiatzaren 2an, Berlin konkistatu

zuten sobietarrek.

Italian, gobernu berria osatu zenean,

Mussolini preso hartu zuten baina

alemaniarrek askatu zuten eta gobernu

paralelo sortu zuen iparraldean: Italiako

Errepublika Soziala.

1945eko apirilean, partisanoek detenitu,

epaitu eta exekutatu egin zuten.


Ozeano Bareko gerra

1944 bukaeran, japoniarrek galduak zituzten jada konkista gehienak eta

estatubatuarrak modu arriskutsuan ari ziren Japoniara gerturatzen.

1945ean, Iwo Jiman eta Okinawan lehorreratu ziren AEBetako tropak hildako ugari

eraginda, japoniarrek hil arteko agindua jaso baitzuten. Kamikazen teknika.

AEBetako abiazioak nahi zuenean bonbardatu ahal izan zituen Japoniako lantegiak

eta hiriak.


Ozeano Bareko gerra

Alemania errenditzean Japonia aliaturik gabe gelditu zen, itsas-armada eta

abiazioa suntsituta. AEBen nagusitasuna nabarmena zen.

SESB eta Japonia ez zeuden elkarren artean gerran hitzartu eta errespetaturiko

itun batzuei esker baina Jaltako Konferentzian adostatutakoa betez, Sobietar

Batasuna gerran sartu zen eta iparraldeko lurraldeak okupatzen hasi zen ( Mantxuria,

Ipar Korea, Kurila irlak, Sakhalin irlen hegoaldea)

Japonia garaituta zegoen militarki, baina ez zuen errenditu nahi izan.

Truman presidente

estatubatuarrak arma

atomikoak erabiltzeko

agindu zuen

***Roosevel hil zen 1945eko apirilean

Ultimatuma Japoniari

1. Guk, Ameriketako Estatu Batuetako Presidenteak, Txinako Errepublikako Gobernu Nazionalaren

Presidenteak eta Britainia Handiko Lehen Ministroak, egungo gerrari amaiera eman diezaion

Japoniari aukera bat eman behar zaiola hitz egin eta adostu genuen.

3. Gure botere militarraren erabateko erabilerak, gure erabakiak lagunduta, indar armatu japoniarren

ezinbesteko eta erabateko suntsipena suposatuko du, baita lurralde japoniarrarena ere bai.

6. Herri japoniarrari iruzur egin eta mundua konkistatzen saiatzera bultzatu zutenen autoritatea eta

eragina betiko izan beharko dira erauziak; bake, segurtasun eta justizia orden berria ezartzea ez

dela posible baieztatzen baitugu, arduragabeko militarismoa mundutik erauzia ez den bitartean.

10. Ez daukagu Japonia arraza bezala esklabotzara murrizteko asmorik, ezta nazio bezala suntsitzeko

asmorik ere, baina justizia zorrotzak gerrako kriminal guztiak zigortuko ditu, gure gatibuen aurka

buruturiko ankerkerien egileak barne. Gobernu japoniarrak herri japoniarraren artean joera

demokratikoen berpizkundea eta hauen sendotzea eragotz dezaketen traba guztiak kendu behar

ditu. Hitz, erlijio eta pentsamendu askatasuna berrezarri behar da, hala nola, gizonaren oinarrizko

eskubideekiko errespetua.

Potsdamen, 1945eko uztailaren 26an


Ozeano Bareko gerra


Ozeano Bareko gerra

1945eko abuztuaren 6an, lehen bonba atomikoa jaurti zuten HIROSHIMAN. 100.000

pertsona hil ziren.

1945eko abuztuaren 9an, bigarren bonba batek NAGASAKI txikitu zuen.

1945eko irailaren 2an errenditu zen ofizialki Japonia, baldintzarik gabeko errendizioa.

AEBetako Missouri akorazatuan sinatu zuten

ofizial japoniarrek kapitulazioa

Ardatzaren porrota


Bigarren Mundu Gerra (1939-1945)

GERRA EUROPAN (1939-1941)

ALEMANIAREN KONKISTAK

FRANTZIA

EUROPAKO IPARRALDEA

POLONIA

INGALATERRAKO BATAILA

MEDITERRANEOKO GERRA

AFRIKAKO IPARRALDEAN

JUGOSLAVIA ETA GREZIAREN

OKUPAZIOA

JAPONIAREN HEDAPENA

PEARL HARBOUR-ko BONBAKETA EE.BB GERRAN

SARTZEN DIRA

ALEMANEN ERASOALDIA

ITUNA APURTU Z

ITALIAKO KANPAINIAK

SOBIETARRAK AURRERA

EKIALDEAN

NORMANDIAKO LEHORRERATZEA

OZEANO BAREA (1942-195):

EE.BB-etako GARAPENAK

ALEMANIA ETA JAPONIAREN

KAPITULAZIOA

F A

S E

AK

Dir

a

Non

NORABIDEAREN

ALDAKETA Ondorioak

Zer

a h

au

etan

ik

ust

en d

a

zergati

k

zergatik

Bukatzen da

Ondorioz

dira

dira

Non

Gerraren bilakaera (1939-1945)

HIROSHIMA ETA NAGASAKIKO BONBAKETA

EE.BB-etako GARAIPENAK

ALEMANIAREN PORROTA STALINGRADON

EUROPA (1942-195):

ALIATUEN GARAPENAK

ALEMANIA ETA SESB-ren ARTEKO

GERRA (1941-1943)

OZEANO BAREKO GERRA (1939-1941)

BAKEAREN ANTOLAKETA

•aliatuen interes ezberdinak

•desadostasun militarrak eta politikoak

•Ekonomia kapitalista

•Herrialde demokratikoa

•Ekonomia komunista

•Herrialde totalitarioa

•Britainia Handia

•AEB •SESB

•Gerrarako estrategiak

diseinatzeko

•Bakerako baldintzak adosteko

1. Washington

2. Washington

3.Casablanca

4.Teheran

5.Jalta (1945)

6.Postdam (1945)

Konferentziak gerrak iraun zuen bitartean

BAKEAREN ANTOLAKETA

YALTAKO KONFERENTZIA ( 1945eko otsaila)

Alemaniaren porrota gertu zela egin zen Krimean

Yaltako Konferentzia, ROOSEVELT, CHURCHILL eta

STALIN bertan zirela. Azken operazio militarrak eta

gerraostean egon zitezkeen arazoak aztertu ziren.

Erabakiak:

Ekialdeko Europan, hauteskunde libre eta demokratikoak egiteko konpromisoa

hartu zuen Stalinek, baina Mendebaldeko ikuskapenik onartu ez zuenez,

agindutakoa ezerezean gelditu zen.

Alemania armadarik gabe geldituko zen eta lau zatitan, lau okupazio-eremutan,

banatzea erabaki zuten. Zati bakoitza garaileetako batek administraturik ( AEB,

SESB, Britainia Handia eta Frantzia).

Nazio Batuen Erakundea (NBE) sortzea proposatu zen.

BAKEAREN ANTOLAKETA

POSTDAM-KO KONFERENTZIA

( 1945eko uda. Alemania garaitu ondoren)

**Churchill, **Truman, Stalin **Attlek ordezkatu zuen BH-ko hauteskundeengatik

** Roosevel hil zen 1945eko apirilean

Aliatuen arteko desadostasunak agerian gelditu

ziren lurralde-hedapenak zirela-eta.

Erabakiak:

Alemania desmilitarizatzea

Alemaniako desnazifikazioa

Alemaniar gerra-kriminal naziak atxilotzea eta

horien aurkako epaiketa egitea: Nurenbergeko

prozesua.

Gerra osteko Europako mapa politiko berria

diseinatu zen.

Lurralde aldaketak eta biztanleriaren lekualdaketak

BAKEAREN ANTOLAKETA

Alemaniak anexionaturiko lurralde guztiak galdu

zituen eta lau okupazio-eremutan banatuta geratu

zen, Berlin hiriaren antzera. Lehen zatiketa honetatik

sortu ziren Alemaniako Errepublika Federala eta

Alemaniako Errepublika Demokratikoa.

Polonia iparralderantz eta mendebalderantz

hedatu zen eta Oder eta Neisse ibaien artean ezarri

zen.

Hungariak 1937ko mugak berreskuratu zituen.

Italiak Istria galdu zuen (Yugoslaviarentzat)

Sobietar Batasunak Baltikoko estatuak anexionatu

zituen (Estonia, Letonia, Lituania), gerra arteko

urteetan Poloniaren ekialdea osatzen zuten

herrialdeetako batzuk, Errumaniako iparraldea eta

Finlandiako hainbat lurralde.

Japoniak gerran eskuraturiko lurralde guztiak

galdu zituen eta Sobietar Batasunak Kurileak lortu

zituen.

Lurralde aldaketak

F R A N C IA

P O R T U G A L

E S P A Ñ A

T E R R IT O R IO S A N E X IO N A D O S P O R L A U R S S

R E P Ú B L IC A D E M O C R A T IC A A L E M A N A (R D A , 1 9 4 9 )

T E R R IT O R IO S A N E X IO N A D O S P O R B U L G A R IA

R E P Ú B L IC A F E D E R A L A L E M A N A (R F A , 1 9 4 9 )

E U R O P A T R A S L A

II G U E R R A M U N D IA L

I R L A N D A

B E S A R A B IA

R U M A N IA

B U L G A R IA

M A L T A

A U S T R IA

I T A L IA

S U I Z A

Y U G O S L A V IA

A L B A N IA

G R E C IA

H U N G R ÍA

C H I P R E

D O B R U D JA

M E R ID .

T U R Q U ÍA

L I T U A N IA

L E T O N IA

E S T O N IA

F I N L A N D IA

R D A

D IN A M A R C A

P .B A J O S

B E L G IC A

L U X .R F A

R E I N O

U N I D O

P O L O N IA

N O R U E G A

I S L A N D IA

S U E C IA

R U T E N IA

S U B C A R P Á T IC A

B U K O V IN A

U R S S

C A R E L IA

C H E C O S L O V A Q U IA

1919

Lurralde aldaketak

1946

GERRAREN

ONDORIOAK

Bigarren Mundu Gerrako biktimak

Gerraren ondorio demografikoak

50-60 milioi hildako

35 milioi zauritu

3 milioi desagertutako

Sexu eta adinaren

araberako desoreka

demografikoak


Judutarren kontrako genozidioa (6 milioi)


Populazio zibilaren kontrako

etengabeko erasoak eta

horiek sorturiko goseak,

gaixotasunak,….

Herrialde askotan

zibil gehiago hil ziren

soldadu baino

Gerraren ondorio psikologikoak

Gizakiek Historiako hondamendi handienari aurre egin behar izan zioten.

Gerra oso odoltsua izan zen Europako ekialdean (Polonian, Sobietar Batasunean)

Bizirik atera zirenek benetako krisi morala jasan zuten, gizakiak buru dezakeen

basakeriaz jabeturik.

Agerian geratu zen biztanle zibilak sarraskitzeko taktika militarrak erabili zirela

Bonbardaketa masiboak hirietan

Bonba atomikoa

Gerraren ondorio ekonomikoak

Hondamendi materiala ikaragarria izan zen:

Komunikabide-sarea desagertu egin zen

Europako Erdialdean.

Petrolioa oso urria zen.

Industriaren ekoizpena gerra aurrekoaren

bostena zen.

Europako hiri nagusiak suntsituta zeuden.

Europak nagusitasun ekonomikoak galdu zuen

eta Estatu Batuek indartu ziren.

Gerraren eragile bat 1929ko krisia izan zenez, etorkizunean halakorik berriro ez

gertatzeko bi erakunde sortu ziren:

Nazioarteko Diru Funtsa (NDF)

Nazioarteko Berreraikuntza eta Garapenerako Bankua (beranduago, Munduko

Bankua)

Helburuak:

Gerra ondoren herrialdeei ekonomia berreraikitzen laguntzea

Munduko finantza-sistema berria sortzea, herrialdeen arteko

ekonomia-akordioak bideratzeko.

Gerraren ondorio geo-politikoak

Gerraren ondorio politikoak

DESNAZIFIKAZIOA. Erakunde nazi guztiak

debekatu ziren.

Gerra-kriminalak eta judutarren kontrako

genozidioaren erantzuleak epaitu egin ziren :

NUREMBERG-ko epaiketa ospetsuenetariko bat

izan zen. Nazioarteko Auzitegi Militar honetan 3

krimen mota epaitu ziren:

Bakearen kontrakoak (gerraren

planifikazioa, jaiotza eta garapena).

Gerra-krimenak .

Gizateriaren kontrakoak (populazio

zibilaren kontrakoak, genozidioaren

erantzuleak)


Mendebaldeko Europak erabat galdu zuen munduko politikaren

nagusitasuna, Estatu Batuen eta SESBen mesedetan.

Handik gutxira, Europak bere inperio kolonialak galdu zituen

(Deskolonizazioa).

Botere-galera horri aurre egiteko, Europa bateratzearen beharra

proposatzen hasi ziren Europan.

Nazio Batuen Gutuna

1. artikulua

Nazio Batuen helburuak honakoak dira:

1. Nazioarteko bakea eta segurtasuna mantentzea, eta… bide baketsuak erabiliz lortu…

bakea apur dezaketen nazioarteko egoera edo gatazkak konpontzea.

2. Nazioen artean, eskubide berdintasun eta herrien determinazio libre eskubideekiko

errespetuan oinarrituriko laguntasun harremanak sustatzea, eta bake unibertsala

indartzeko beste neurri egoki batzuk hartzea.

3. Nazioarteko kooperazioa burutu izaera ekonomiko, sozial, kultural edo humanitarioa

duten nazioarteko arazoak konpontzeko, eta giza eskubideekiko eta guztion oinarrizko

askatasunekiko errespetua garatzeko eta bultzatzeko, arraza, sexu, hizkuntza edo

erlijio arrazoiengatik bereizketarik egin gabe.

2. artikulua

artikuluan ezarritako helburuak burutzeko, Erakundeak eta bere kideek hurrengo

printzipioekin bat jardungo dute: 1. Erakundea bere kideen berdintasun subiranoaren

printzipioan oinarrituta dago.

Gerraren ondorio politikoak: NBEren sorrera

Personen eskubideak babestea

Bakerari eustea

Herrien autodeterminazioa defendatzea

Herrien arteko lankidetza



Blokeen Europa


AEBen eta SESBen artean antagonismo izugarria zegoen politiki, ideologikoki

eta ekonomikoki.

Gerraren ostean sorturiko diplomazia-sisteman, AEB eta SESB lehian aritu ziren

nagusitasuna nork lortuko. Norgehiagoka hori 40 urtez luzatu zen GERRA

HOTZA deituriko garaian.

Mundua bi bloketan nabatu zen. Bakoitzak bere eragin-eremuak sendotu zituen.

Mendebaldeko blokea, AEB eta Mendebaldeko Europako aliatuak

Bloke komunista, SESB eta Ekialdeko Europako aliatuak

GERRA HOTZAREN JAIOTZA

Munduaren banaketa bi bloketan


POLITIKOAK

EKONOMIKOAK

DEMOGRAFIKOAK

EUROPAKO BANAKETA

(LEHENENGOZ ALEMANIAN)

PROZESU DESKOLONIZATZAILEAREN GORAKADA

MUNDUA BI BLOKETAN BANATUTA

GERRA HOTZA

NBE-ren SORTZEA (SAN FRANTZISKOKO

KONFERENTZIAN, 1945)

BAKEAREN ANTOLAMENDUA (1941eko

ATALANTIKOKO GUTUNAREKIN

HASITA)

60 MILIOI HILDAKO, 35 MILIOI DESAGERTUTAKO

BIZTANLERIAREN MUGIMENDU HANDIAK

PARTE HARTU ZUTEN HERRIALDEEN HONDAMENDIA

Gerraren ondorioak


ONDORIOAK

EKONOMIKOAK POLITIKOAK LURRALDEKOAK DEMOGRAFIKOAK

HILDAKOAK MIGRAZIOAK SISTEMA EKONOMIKOAREN

GELDIALDIA

LANGABEZIA

ALEMANIAREN

BANAKETA

EUROPAKO MAPA

BERRIA NBEren

SORRERA

MUNDUAREN

BANAKETA

BI BLOKETAN

EE.BB SESB

VARTSOVIAKO

ITUNA NATO

GERRA

HOTZA

artean

zuzentzen du

dakar

da

dira

ditu

dira dira dira

zuzentzen du

dakar

isladatzen du

Gerraren ondorioak

Mendebaldeko blokearen ezaugarriak

Politika eta gizartea

Demokrazia liberala:

• Botereen banaketa (legegilea, exekutiboa

eta judiziala).

•Herri-subiranotasuna, sufragio unibertsalean

oinarrituta.

•Aniztasun politikoa.

•Konstituzioan eta demokratikoki onarturiko

legeetan jasotako oinarrizko betebehar,

eskubide eta askatasunen defentsa.

***Herrialde batzuetan erregimen diktatorialak

eratu ziren komunismoari hurbil zitezen ekiditeko.

Ekonomia

• Kapitalismoan oinarritutakoa:

•ekoizpen-bideen jabetza pribatua

•eskaera eta eskaintzaren legean oinarritzen

den merkatuan gehienezko mozkinaren

bilaketa.

• Estatuaren presentzia sendoa, oinarrizko

sektoreak kontrolatzen dituena, esaterako,

energetikoa, eta inbertsioa eta kontsumoa sustatzen

dituena.

• 1947an, amerikarrek Marshall Plana sortu zuten,

Europako ekonomia berpizteko laguntzen programa.


Armada

• Aliantza militarra edo erakunde militar komuna:

NATO (OTAN)=Ipar Atlantikoko Tratatuaren

Erakundea

Marshall Planeko ekonomia-laguntzak jasotako herrialdeak


Marshall planaren aldeko eta aurkako kartelak


Marshall planaren aurkako karikatura sobietarra


Bloke komunistaren ezaugarriak

Politika eta gizartea

Alderdi bakarra: komunista, SBPKren (Sobietar

Batasuneko Partidu Komunista) erabakien menpe.

Ez zen botereen banaketa existitzen, partidu

komunistak Estatuaren organo guztiak

kontrolatzen zituen.

Ez zen norbanakoen eskubideak bermatuko zituen

askatasun publikoen sistemarik existitzen.

SESb-k Kominform erakundea sortu zuen, mundu

osoko alderdi komunisten sobietar politikoarekiko

babesa koordinatzeko.

Ekonomia

• Estatuak ekonomiaren arlo guztiak planifikatzen eta

kontrolatzen zituen:

- Bost urteko planak

- Monetaren eta kanpoko-merkataritzaren

gaineko kontrol zorrotza

- Bankuak eta industria Estatuaren eskuetan

- Nekazarien jabetza pribatuaren garrantzi

eskasa edo eza.

• Marshall Planari erantzuteko, SESBk COMECON

(Elkarren Laguntza Ekonomikorako Kontseilua)

antolatu zuen 1949an, politika ekonomiko komunistak

koordinatzeko.


Armada

•Aliantza militarra edo erakunde militar komuna:

VARSOVIAKO ITUNA

Gerra Hotzean erabilitako armak

ARMAMENTU PILAKETA

NORGEHIAGOKA MILITARRA

ESPAZIOA KONTROLATZEKO LEHIA

TERROREZKO

OREKA

Indarren oreka, 1963 urtearen hasieran


Estatu Batuen indar militarren banaketa munduan 1989an


AEBen eta SESBren gastu militarren bilakaera Gerra hotzaren garaian



ESKUALDE-GATAZKAK

ZEHARKAKO ERAN GERRA IREKIA

Superpotentziek ez zuten

zuzenean parte hartzen, alde

babesten zuten

•Korea

• Vietnam

• Afganistan


ESKUALDE-GATAZKAK

ZEHARKAKO ERAN GERRA IREKIA

Superpotentziek ez zuten

zuzenean parte hartzen, alde

babesten zuten

•Korea

• Vietnam

• Afganistan


NORBERAREN BLOKEA

KONTROLATZEA

KONTRAKO BLOKEA

AHULTZEA

IDEOLOGIA

KONTROLATU

DISIDENTEEN KONTRAKO

ERREPRESIOA

BESTE BLOKEKO DISIDENTEENTZAKO

LAGUNTZA

GOBERNU ALDAKETAK ERAGITEKO

ESTUTA-KOLPEAK BABESTU/BULTZATU


NORBERAREN BLOKEA

KONTROLATZEA

KONTRAKO BLOKEA

AHULTZEA

IDEOLOGIA

KONTROLATU

DISIDENTEEN KONTRAKO

ERREPRESIOA

BESTE BLOKEKO DISIDENTEENTZAKO

LAGUNTZA

GOBERNU ALDAKETAK ERAGITEKO

ESTUTA-KOLPEAK BABESTU/BULTZATU

AEB-etako McCarthy senatariak sorturiko “sorgin-ehiza”

Disidente kubatarrak Miamin

1973ko Chileko estatu-kolpea Allenderen kontra


Norgehiagoka militarra eta armamentu-pilaketa. Terrorezko ohorea

Eskualde-gatazkak

Zeharka

Zuzenean

Norberaren blokea kontrolatzea

Ideologia kontrolatzea

Disidenteen kontrako errepresioa

Kontrako blokea ahultzea

Estatu-kolpeak babestea/eragitea

Kontrako blokeen disidenteak laguntzea

Denboraren lerroa: Gerra Hotzaren faseak eta gatazkak

Education

BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)