‘Convenantafspraken aanval op de uitval: cure or pay?’

Managementconferentie ‘Netwerken’

Zaal Boston, woensdag 25 maart 2009; 16.45 uur tot 17.45 uur

Henk Ritzen & Annette van Liere

Lectoraat ‘Onderwijsarrangementen in maatschappelijke context’

Opbouw

Deel 1:Brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer

Casus Twente ‘verplichtingen RMC-monitor’

Theoretische noties voortijdig schoolverlaten

Deel 2:Debat: managen convenantafspraken

• Regio Amsterdam• Regio Rotterdam• Regio Eindhoven• Regio Amersfoort• Aansluiting vmbo-mbo• Rest…

Acties: van de deelnemers uit het debat

Alle cartoons in deze presentatie zijn afkomstig van de conferentie van 2 maart met de bewindslieden. Bron, opgehaald: http://www.voortijdigschoolverlaten.nl/vervolg3.php?h_id=10000&s_id=10000&v_id=263&titel=Overige_cartoons

Brief aan de voorzitter Tweede Kamer: cijfers 2007-2008 vsv

Prestatieafspraken in de convenanten in 39 RMC’s (p.1)In 2007-2008 48.800 nieuwe vsv’ers (4300 minder als in 2006-2007) conform Basisregister Onderwijs (BRON)Jaarlijkse reductie van 10% -> 40% in 2010-2011 (p.2)Conclusie daling over de hele linie (p.3):

Vsv in alle RMC-regio’s gedaald (Flevoland lichte stijging vanwege toename aantal leerlingen)25 regio’s reductie van ten minste 10%12 regio’s reductie 15% of meer5 regio’s minder dan 5%Grote verschillen in de G-4 A’dam en Haaglanden/Westlanden >15%Rijnmond en Utecht daling van 7% en 3%

… uit de brief ‘doel nieuwe convenanten’

Preventie en geen curatie -> reductie

No cure – no pay prestatieafspraken -> bij behaalde reductie € 2000,- per leerling

Meting en afrekening op basis van BRON

Middelen:Sluitende verzuimregistratie (elektronisch verzuimloket per 1 augustus 2009)

Experiment VM2

ZAT’s

Kwalificatieplicht voor alle jongere tot 18 jaar

Acties overgang vmbo-mbo

We zitten op koers maar resteert 30%

Samenvattend de inhoud uit 39 convenanten

Meeste inzet op meer dan 2 maatregelen; tussen 6 en 60!

In bijna alle regio’s inzet op:

Overgang vmbo-mbo

Zorg op school

Verzuim

Veel koppeling tussen die 3 maatregelen en ook tussen LOB/vmbo-mbo

Opvangklassen zijn populair

Meeste regio’s geïntegreerde aanpak maatregelen vo en mbo

Weinig inzet op:

Sport en cultuur

Vmbo-ers leren met handen

Maatwerktrajecten

EVC-trajecten / curatie

Ouderbetrokkenheid

Trainen docenten/mentoren in omgang uitvallers

Nieuwe maatregelen o.a.:

Onderzoek relatie pesten/ VSV

Wajong

Taalachterstanden

Bron: Quick Scan OC&W 2008

Bron: Cfi maart 2008.

Almelo

Borne

Enschede

Haaksbergen

Hellendoorn

Hengelo Ov

LosserOldenzaal

Tubbergen

Wierden

Twenterand

Hof Van Twente

Rijssen-Holten

Dinkelland

vsv'ers 2005-2006

minder dan 2,5% (4)2,5-3% (6)3-4% (2)meer dan 4% (2)

Casus: RMC 12 regio Twente

Casus Twente ‘verplichtingen RMC-monitor’

RMC Naam school

Activiteit:Zorgstruc-tuur(ZAT)

Leerlingbegel. &llnvolg-sys-teem.

Mento-ring&Coach-ing

Vraag-OmbuigingBeroeps-oriënta-tie & stage

Op-vang-Klas-sen

Dag-be-ste-ding

Ver-zuimbe- leid

To-taal Acti-vi-tei-ten.

Ensche-de

Stedelijk Lyceum

X X X X X 5

Bonhoeffer College

X X X X 4

Het Assink X X X X X 5Hengelo De Grundel X X X 3

Twickel X X X 3OSG Hengelo

X X 2

ROC v Twente X X X X X X X 7Almelo CSG Het

NoordikX X X 3

Pius X College

X 1

Kath. SGM St Canisius

X 1

Opb. SGM Erasmus

X X X X 4

Olden-zaal

TwentsCarmel

X X X 3

Holten Waerden-borch

X X X X 4

Overig AOC-Oost X X X X 4Totaal 11 6 8 7 2 3 12 49

Monitor

Brengt mate van ‘succes’ van de interventies/methodieken van het verzuimbeleid van de contractpartners in kaart

Hoe verloopt het schoolverzuim bij de deelnemende contractpartners?

Welke knelpunten doen zich voor bij het schoolverzuim en op welke wijze kunnen deze worden weggenomen? (Bedreigingen voor het behalen van gewenst resultaat)

Link naar de monitor

Monitor: verwachtingen managen

Innoveren = leren op alle niveaus (lerende aanpak)Conceptueel kader: relatie prestaties en capaciteit/lerend vermogen/innovatief vermogen:

Reflectie bevorderenWerkvloer staat centraal Systematiek: niet los, maar in elkaars verlengde

Toegang tot kennis (o.a. masterclasses, conferenties, netwerken)Ruimte en systematiek voor veelvormigheid in aanpakkenConvenantafspraken worden vertaald in een open programma

Theoretische noties voortijdig schoolverlaten

Geen sluitende theorie

Fit tussen studentkenmerken en opleidingskenmerken

Voortijdige schooluitval is het resultaat van een langdurig proces van terugtrekking en onbetrokkenheid, waardoor leerlingen de school in toenemende mate mentaal, emotioneel en feitelijk de rug toekeren

… vervolg theoretische noties voortijdig schoolverlaten

Proces van terugtrekking begint heel vroegBetrokkenheid en actieve deelname van leerlingen bij het leren (huiswerk) en in het sociale leven van de school. (Interventie en preventie strategie)Grootste succes bij het terugdringen van vroegtijdige schoolverlaters bij een meervoudige aanpak als onderdeel van een alomvattende strategie om betrokkenheid van studenten te verhogenVoorkomen anonimiteit van studenten en een gevoel van saamhorigheid creëren Zinvol leren en consequente aandacht door docent en begeleiders

Aanbevelingen voor managers…

Diagnostische processen: Identificatie van voortijdig schoolverlaten van student en school

Gerichte interventies:Voor voortijdige schoolverlatersVoor mentoren (begeleiders); Gericht op verbetering van schoolresultaten, gedrag en sociale vaardigheden

Schoolbrede interventies gericht op:Verbetering van de betrokkenheid van risicoleerlingenOntwikkeling van leeromgevingen waarin studenten persoonlijk worden benaderdVerbetering van het gevoel van saamhorigheidSchoolklimaat waar leerlingen en leraren elkaar kennen en waarin leerlingen op het gebied van leerprestaties en sociale gedragingen worden aangemoedigd

START DEBAT…

“De goede resultaten zijn de verdienste van de regio, samenwerking is het sleutelwoord” -Lodewijk Asscher, wethouder gemeente Amsterdam  “De kern van de Rotterdamse aanpak is de zorg in en rond de school. De zorg moet niet van de juf komen, die moet lesgeven!” - Leonard Geluk, wethouder gemeente Rotterdam  “Als de zaken stagneren moet je als wethouder kunnen doorpakken”-Marriet Mittendorff, wethouder gemeente Eindhoven “Doe wat je belooft en laat dat ook zien. Durf te experimenteren!”- Gerda Eerdmans, wethouder gemeente Amersfoort “De persoonlijke band met de leerling is essentieel en overlappende verantwoordelijkheid is dé manier voor goede aansluiting“ - Kars Veling, voorzitter Johan de Witt Scholengroep Den Haag “Je kunt het ook zakelijk bekijken: een jongere die afglijdt en in de gevangenis belandt kost een paar ton per jaar, maar met een veel kleinere investering hou je hem op school”- Bart Eigeman, wethouder gemeente ’s-Hertogenbosch “We moeten van de jongeren houden. Het zijn plantjes die je water moet geven!”- Piet Boekhoud, Albeda College Rotterdam “De aanpak van convenanten werpt nu zijn eerste vruchten af, maar blijvende inspanning is noodzakelijk omdat ook de volgende 30% gehaald moet worden”- minister Plasterk “In deze tijd is het moeilijk een stageplaats te vinden. Leerlingen kiezen nu meer voor Beroeps Opleidende Leerweg (BOL) in plaats van een Beroeps Begeleidende Leerweg”- staatssecretaris Marja Van Bijsterveldt

Bron, opgehaald op http://www.voortijdigschoolverlaten.nl/userfiles/file/Verslag%20Aanval%20op%20Schooluitval%202%20maart.pdf

Debat: succesfactoren Amsterdam daling – 17,5%

Samenwerking is belangrijk:Tussen VO en ROC;Tussen gemeentelijke organisaties; regievoering met ketenpartners.

Elektronisch systeem om leerlingen te volgenPraktische oplossingen:

In Waterland worden jongeren opgebeld die nog geen keuze hebben gemaakt;Summerschool mbo op eigen locatie;Mbo-gids om goede keuze te helpen maken.

Registratie op orde:Leerplichtplus ambtenaar

Warme overdracht jongerenloketPlusscholenGoede zorgstructuur ook in mboInvesteer in onderwijs

Bron: Lodewijk Asscher, wethouder Financiën, Economische Zaken, Onderwijs, Jeugd en Inburgering. Rede uitgesproken 2 maart 2009, overleg bestuurders en ministerie Aanval op de schooluitval – Uitvoeren en doorzetten, Spoorwegmuseum Utrecht.

“De goede resultatenzijn de verdienste n vande regio. Maar er is geenreden tot tevredenheid. De economie verslechtert en kinderen krijgen het nog lastiger.”

Debat: zorg in en rond de school in Rotterdam

Zorgstructuur op ROC te mager. Kan beter:Wijkschool instellen;Zorgstructuur op ROC op orde.

ZorgAdviesTeams (ZATs) om de schoolinterne zorg af te stemmen op deexterne zorg:

Verbinding school met zorginstanties eromheen als Jeugdzorg, GGZ, maatschappelijk werk, etc;Start Centrum voor Jeugd en Gezin.

In Rotterdam heeft de gemeente de provinciale taak voor zorg. De verantwoordelijkheid van gemeente en provincie kunnen meer aan elkaar verbonden worden.

Bron: Leonard Geluk, wethouder Jeugd, Gezin en Onderwijs te Rotterdam. Rede uitgesproken 2 maart 2009, overleg bestuurders en ministerie Aanval op de schooluitval – Uitvoeren en doorzetten, Spoorwegmuseum Utrecht.

“We moeten de verantwoordelijkheidvan gemeente enprovincie meer aanelkaar verbinden.”

Debat: onderwijsbeleid is jeugdbeleid in Eindhoven

Onderwijsbeleid is jeugdbeleid:School is schakel in jeugdbeleid

Jeugdbeleid is faciliterend aan school

Functies onderscheiden:Zorg overlaten aan deskundigen

Samenwerken

Doorpakken

Meer mogelijkheden tot experimenteren

Bron: Marriet Mittendorff, wethouder Jeugd en Gezin, Cultuur, Onderwijs en Veiligheid te Eindhoven. Rede uitgesproken 2 maart 2009, overleg bestuurders en ministerie Aanval op de schooluitval – Uitvoeren en doorzetten, Spoorwegmuseum Utrecht.

“Het uitgangspunt is het kind. Ieder kind is uniek en verdient maatwerk.”

Debat: aansluiting vmbo-mbo en onderwijs arbeidsmarkt

Ga en blijf in gesprek:Met jongeren

Als partners met elkaar

Kritische succesfactor is transparantie- de voortdurende bereidheid van de partners om inzicht te geven in de eigen inspanningen en bestedingen om VSV te voorkomen

Doe wat je belooft en laat dat zien

Durf te experimenteren“Doe wat je belooft en laat dat ook zien.”

Bron: Gerda Eerdmans, wethouder Milieu, Onderwijs en Integratiebeleid te Amersfoort. Rede uitgesproken 2 maart 2009, overleg bestuurders en ministerie Aanval op de schooluitval – Uitvoeren en doorzetten, Spoorwegmuseum Utrecht.

Debat: aansluiting vmbo-mbo

Overlappende verantwoordelijkheden is dé manier voor een goede aansluitingEstafetteloopploeg:

Voor een goede overdracht beweeg met het stokje – de leerling – meeDe persoonlijke band met de leerling is essentieelWarme overdrachtPilotproject ‘verlengde coaching’ begeleiders van bovenbouw- vmbo-ers

Volgen en steunen hun oud-leerlingen een jaar lang na de overstap naar het mbo. NS en Connexxion:

Benoem geen overstapfunctionaris, maar laat NS en Connexxion het samen doen

Oplossen:Biedt beiden een belang bij goede overstap door bijvoorbeeld financiële prikkels

“Zie het als eenestafetteloopploeg:beweeg met het stokje mee. Dus beweeg met deleerling mee. Eenpersoonlijke band tussen scholen en leerlingen is cruciaal. De sleutel ligt bijoverlappende verantwoordelijkheden tussen vmbo en mbo.”

Bron: Kars Veling, Voorzitter College van Bestuur Johan de Witt Scholengroep te Den Haag. Rede uitgesproken 2 maart 2009, overleg bestuurders en ministerie Aanval op de schooluitval – Uitvoeren en doorzetten, Spoorwegmuseum Utrecht.

Acties…

Investeer in samenwerkingsverbanden

Verzuimbeleid: korte lijn, student direct bellen

Elke echelon houdt zich aan gemaakte afspraken

Maak gebruik van de bestaande (werkzame) structuren

Bestuurders moeten de doelen realistisch houden

Deel de kennis, best practices

Durf de leerling over te laten aan deskundigen, niet te lang pamperen

Help de docent bij het formuleren van de juiste vragen

Bij aansluiting vmbo-mbo: deel ook de formatie

Overdracht via digitaal leerlingdossier

Belangrijke url’s

Mark Dynarski; Clearinghouse ‘What works?’:http://ies.ed.gov/ncee/wwc/publications/practiceguides/

Dropout Risk Factors and Exemplary Programs: A Technical Report Hammond et al.:http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED497057&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED497057

Lectoraat ‘Onderwijsarrangementen in maatschappelijke context’:www.edith.nl

Cijfers en beleid:www.voortijdigschoolverlaten.nl

Jeugdbeleid; Nederlands Jeugdinstituut:http://www.nji.nl/smartsite.dws?id=103087

Met dank voor uw bijdrage in het debat!

Informatie:

hritzen@rocvantwente.nl

avanliere@rocvantwente.nl

Goede en gezellige conferentie toegewenst