Projekt „ROZWÓJ PRZEZ KOMPETENCJE” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków

Europejskiego Funduszu Społecznego

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013

CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA

Publikacja jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu SpołecznegoPrezentacja jest dystrybuowana bezpłatnie

DANE INFORMACYJNE• Nazwa szkoły:

ZESPÓŁ SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH W SYCEWICACH

• ID grupy:

96/5_G2

• Kompetencja:

MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• Temat projektowy:

MOJA DROGA DO SZKOŁY

• Semestr/rok szkolny:

SEMESTR II, ROK SZKOLNY 2010/2011

CZAS DAWNIEJ I DZIŚ…

Prezentacja wykonana na zajęciach 4 września 2010r.

Tematy poruszone w prezentacji:

Jak mierzono czas dawniej?

Ciekawie o zegarach

Jak odmierzać czas?

Strefy czasowe na ziemi

Czas w przyrodzie

JAK MIERZONO CZAS DAWNIEJ ?

Autorzy: Aleksandra DybowskaPatrycja Podlewska

ZEGAR SŁONECZNY

Pierwsze zegary słoneczne powstały w Egipcie w trzecim w. p.n.e. Okazały się jednak nieprecyzyjne, ale ok. 700r.p.n.e zegar słoneczny przekształcił się w coś ,co przypomina jego obecny kształt.

Pierwsze zegary słoneczne powstały w Egipcie w trzecim w. p.n.e. Okazały się jednak nieprecyzyjne, ale ok. 700r.p.n.e zegar słoneczny przekształcił się w coś ,co przypomina jego obecny kształt.

ZEGAR WODNY

Kolejnym etapem rozwoju miernictwa czasu były zegary wodne., Pierwsze zegary tego typu powstały w Egipcie i Mezopotamii gdzie woda stanowiła egzystencję. Najpopularniejszy zegarem wodnym w starożytności była klepsydra. Składała się z dwóch przeciwbieżnie pracujących układów. Woda płynęła z górnej kuli przez jedną z rurek na dół. Po godzinie górna część się poróżniała i klepsydrę odwracano, a cały proces zachodził w drugiej rurce. Dzięki zegarom tego typu ludzie nie musieli już obserwować słońca. Mogli mierzyć czas nawet nocą.

ZEGAR WAHADŁOWY

W roku 1656 Huygnes zbudował pierwszy zegar wahadłowy. Wskazywał dokładność 1 minuty na dobę, późniejsze doskonalenia doprowadziły do dokładności około 10 sekund na dobę. Zaletą zegara wahadłowego jest fakt, że okres drgań wahadła można regulować, niezależnie od mechanizmu napędowego samego zegara.

KLEPSYDRA

W średniowiecznej Europie zaczęto stosować klepsydry piaskowe. Miały one bardzo prostą konstrukcję i nie wymagały wiedzy matematycznej, ani astronomicznej. Stosowano je w kościołach i katedrach. Później kilka klepsydr łączono w jeden zegar, każda z nich wskazywała inny okres czasu. Zaczęto zaopatrywać klepsydry w podziałki minutowe i sporządzać zegary piaskowe o krótszym upływie czasu. W roku 1660 wynaleziono tzw. mechaniczną klepsydrę piaskową, która odwracała się samoczynnie gdy tylko dolna jej część została zapełniona.

ZEGAR MECHANICZNY

Zegar wykorzystujący jako regulator chodu wahadło lub balans. Energia do napędu regulatora przekazywana jest za pomocą wychwytu. Zegar taki nazywany jest mechanicznym niezależnie od tego, czy energia potrzebna do ruchu zegara pochodzi z energii sprężyny czy np. z napędu elektrycznego. Jako zegary mechaniczne budowane są zarówno zegary wieżowe, jak i zegarki naręczne. Obecnie masowo produkuje się także zegary kwarcowe, tańsze, ale bardzo punktualne.

ZEGAR KSIĘŻYCOWYZegar słoneczny używany nocą, w którym światło Księżyca zastępuje słoneczne. Cień rzucany przez Księżyc pada na powierzchnię z siatką współrzędnych umożliwiającą odczytanie aktualnej godziny w podobny sposób, jak podczas obserwacji dziennych. Zegar księżycowy wskazuje dokładną godzinę tylko o północy podczas pełni Księżyca, ponieważ górowanie Księżyca opóżnia się 48 minut na dobę. Żeby ustalić moment prawdziwej północy koniecznym jest zatem uwzględnianie tej zmiany, jak również informacja o tym, jak wiele dni dzieli od poprzedniej pełni. Bez uwzględniania tej różnicy odczytanie czasu jest niemożliwe.

Funkcjonowanie urządzenia nocą zapewnia duża jasność Księżyca, co najmniej w okresie pełni.

ZEGAR ATOMOWY

W drugiej połowie XX wieku powstały niezwykle dokładne zegary atomowe. Stanowią one obecnie podstawę pomiaru czasu , wyznaczając tzw. standard (wzorzec) czasu.

Powszechnie obowiązująca definicja sekundy, przyjęta w 1967 roku: jedna sekunda jest to czas 9 192 631 770 drgań w atomie cezu w zegarze atomowym.

JAK MIERZONO CZAS ?

Zastanawiałeś się kiedyś, jak mierzono czas, gdy nie było jeszcze zegarów?

Używano do tego przesypującego się piasku albo sączącej się wody. Na tej podstawie budowano pierwsze przyrządy do odmierzania czasu - klepsydry wodne i piaskowe.

Oliwa i świece jako zegar. W miarę upływającego czasu zbiorniczek z oliwą opróżniał się, a zaznaczona na nim skala pozwalała odczytać godzinę. Podobnie paląca się świeca skracała się z każdą ubywającą kroplą wosku.

Zastanów się, co się działo, gdy w pomieszczeniu z taką świeczką był przeciąg? 

Klepsydra wodna i piaskowa. Poziom wody w dużym naczyniu z maleńką dziurką pozwalał mieszkańcom starożytnego Egiptu określać godziny nocne. Takie klepsydry, zegary wodne, były używane aż do końca średniowiecza. Potem te przyrządy zostały zastąpione przez klepsydry na piasek

MAMY NADZIEJE ŻE SLAJD SIĘ PODOBAL

JAKI ZEGAR?

Kamila, Karolina, Gosia

Ciekawie o zegarach….

JAKI ZEGAR?

Zegar – to przyrząd służący do mierzenia czasu. W starożytności używano głównie zegarów słonecznych i klepsydr piaskowych lub wodnych. Stosowano również zegary ogniowe, które mierzyły czas długością spalającego się knota lub ilością wypalonej oliwy. Wyróżnia się:1) zegary monumentalne, związane z architekturą, np. wieżowe,2) zegary przenośne, przeznaczone do użytku osobistego lub do wnętrz mieszkalnych.Wśród tych ostatnich w XVI-XVIII w. wykształciło się wiele typów, m.in.: zegary stołowe, tzw. wieżyczkowe, z tarczą ustawioną pionowo, oraz tzw. kaflowe, z poziomą tarczą na kwadratowej lub wielobocznej szkatule, a także zegary przyścienne, szafkowe, wiszące itd. Bywały one bogato zdobione, montowane w oprawach metalowych, drewnianych, porcelanowych.

ZEGAR ŚCIENNY

Zegar Nextime Wired o nowoczesnym i ciekawym designie można powiesić w salonie lub kuchni. Gustowny kształt stworzy piękną dekorację. Wykonany jest ze stali nierdzewnej, a  jego wymiary

wynoszą 45 na 45 cm. 

STARODAWNY ZEGAREK

Zegar AVRM nakręcany jest obrotowym pierścieniem umieszczonym wokół tarczy. Trójkącik umieszczony na obrotowym pierścienu może służyć jako znacznik. Ustawia się go w położeniu wskazówki minutowej i nawet w ciemności widać ile czasu upłynęło od tego momentu. Zegary AVRM posiadają z tyłu zaciski do podłączenia 27V napięcia do znajdującej się na tylniej ścianie grzałki. Tego typu zegary montowane były między innymi w czołgu T-55 oraz lekkim czołgu PT-76.

PUBLICZNY ZEGAR W OPOLU

W XIII w. rozpowszechniły się zegary mechaniczne z ciężarkiem, montowane na wieżach. W XIV w. zegary stawały się coraz popularniejsze, zwłaszcza kiedy zaczęły wybijać godziny. Taki zegar został zamontowany we Wrocławiu w 1368 r.

Pierwszy publiczny zegar mechaniczny w Opolu pojawił się na wieży ratuszowej w 1566 r.

DROGOCENNY ZEGAR

Przy rynku, w dwóch kamieniczkach z XVIII w., mieści się Muzeum Zegarów założone i prowadzone przez rodzinę Przypkowskich. Posiada bogate i zróżnicowane zbiory setek zegarów słonecznych i przyrządów gnomonicznych, rozmaite przyrządy do mierzenie czasu: klepsydry, zegary ogniowe i mechaniczne a także przyrządy astronomiczne. Uznaje się, iż jest to trzeci taki zbiór na świecie po Oxfordzie i Chicago.

JAK ODMIERZAĆ CZAS?

Autorzy:Dawid Zajkowski Kamil Wąsik

KLEPSYDRA

Zegar wodny, w późniejszych czasach także piaskowy, składający się z dwóch, zazwyczaj szklanych baniek, z czego jedna znajduje się dokładnie nad drugą, połączonych rurką przepuszczającą określoną ilość wody lub piasku w określonym czasie. Znane są klepsydry odmierzające od kilkudziesięciu sekund do doby.

Klepsydra III w p.n.e

ZEGAR SŁONECZNY

Zegar wyskalowany w godzinach, określający czas na podstawie pozycji słońca, przez wskazanie kierunku, z którego pada światło. Jest znany od starożytności.

Istnieją także zegary: przenośne (kieszonkowe) mierzące wysokość słońca nad horyzontem.

Zegar słoneczny – III wiek p.n.e.

JAK ODMIERZAĆ CZAS?

Minuta=60 sekund

Kwadrans=15 minut

Godzina=60 minut

Doba=24 godziny

Tydzień=7 dni

Miesiąc=29-31 dni

Rok-365-366 dni

Dekada=10 lat

Wiek=100 lat

Millenium=1000 lat

STREFY CZASOWE NA ZIEMI Patrycja Gajda, Justyna Tetera

RACHUBA CZASU

Podstawową jednostką czasu wyznaczaną przez ruch obrotowy Ziemi jest doba (24h). Na podstawie położenia Słońca na nieboskłonie w czasie wykonywania ruchu wirowego wyznaczony został czas słoneczny, określany inaczej jako czas miejscowy. Jest on jednakowy dla wszystkich punktów leżących na tym samym południku (miejscach o jednakowej długości geograficznej).

Rachuba czasu wynikająca z ruchu wirowego Ziemi:

360° - 24 godziny (1 pełny obrót)

15° - 1 godzina (360° : 24)

1° - 4 minuty (gdyż 60 minut : 15)

15’ (sekundy w mierze kątowej – ¼ stopnia) – 1 minuta

STREFY CZASOWE NA ŚWIECIE

Czas określany na podstawie położenia Słońca (tzw. czas słoneczny) jest różny w każdym miejscu, oddalonym choćby o kilometr na wschód lub zachód, a przy większych odległościach różnice te są bardzo znaczne. Wynikające z tego problemy stały się oczywiste z chwilą wprowadzenia kolei, a wraz z nią rozkładów jazdy. W roku 1884, podczas międzynarodowej konferencji dotyczącej zagadnień czasu, podzielono 360 stopni długości geograficznej na 15-stopniowe strefy czasowe, po jednej dla każdej z 24 godzin. Ponieważ południk zerowy przebiegał przez Greenwich w Anglii, za podstawę uznano średni czas zachodnioeuropejski . Na wschód od GMT czas przesuwa się do przodu, a na zachód do tyłu; na międzynarodowej linii zmiany daty – na szerokości geograficznej wynoszącej 180 stopni – różnica czasu w stosunku do GMT wynosi 12 godzin. Podróżni mijający tę linię ze wschodu na zachód dodają 24 godziny i opuszczają jeden dzień, natomiast ci, którzy mijają ją z zachodu na wschód, odejmują 24 godziny i powtarzają dzień.

CZAS NA ZIEMIJednym z najważniejszych następstw ruch wirowego Ziemi jest zróżnicowanie czasu na Ziemi. Podstawową jednostką czasu wynikającą z ruchu obrotowego Ziemi jest doba - czas między dwoma kolejnymi górowaniami Słońca. Ze względu na kłopoty wynikające ze zmiany daty w południe przyjęto, że doba rozpoczyna się w momencie dołowania Słońca, czyli o północy. Średnia doba słoneczna trwa 24 godziny. Prawdziwa doba słoneczna zmienia się w ciągu roku o ±1 minutę. Wynika to ze zmiennej prędkości ruchu obiegowego Ziemi. Ziemia najszybciej porusza się po orbicie wokółsłonecznej w pobliżu peryhelium, czyli na początku stycznia, a najwolniej w aphelium, czyli na początku lipca. 

Ponieważ Słońce góruje w danej chwili nad jednym południkiem, to na każdym południku doba zaczyna się i kończy w innym momencie. Czas w ten sposób określany nazywamy czasem słonecznym miejscowym lub czasem lokalnym. Słońce przemieszcza się pozornie nad linią horyzontu z prędkością kątową 15°/h. Daje to różnicę 4 minut czasu na każdy stopień długości geograficznej. Na wschód czas jest większy (godzina późniejsza), a na zachód mniejszy (godzina wcześniejsza).

24 STREFY CZASOWE

W 1884 roku podzielono Ziemię na 24 strefy czasowe aby ujednolicić rachubę czasu. Dla ułatwienia życia codziennego wprowadzono wtedy tzw. czas strefowy. Ziemia podzielona została na 24 sektory w długości geograficznej i przyjęto, że w każdym sektorze (strefie) wszystkie zegary nastawia się tak, by pokazywały ten sam czas. Każda strefa obejmuje obszar do 7o,5 w długości geograficznej w obie strony od południka centralnego, z poprawkami na granice państwowe i regionalne. W ten sposób czasy w sąsiednich strefach różnią się o pełną godzinę, choć są od tej reguły wyjątki. Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego, o godzinę późniejszego od czasu uniwersalnego (panującego na południku Greenwich), a na okres lata (ze względów ekonomicznych) wprowadzany jest czas letni, równy czasowi wschodnioeuropejskiemu, późniejszy od UT o 2 h.

SKALA CZASU W PRZYRODZIE

Autorzy: Klaudia Owczarek, Marta Startek iNatalia Żulińska

CZAS W PRZYRODZIE PŁYNIE INACZEJ

JAK OBLICZYĆ WIEK PSA, BĄDŹ KOTA

FAZY KSIĘŻYCA

Faza Księżyca określa oglądaną z Ziemi część Księżyca oświetloną przez Słońce. Ponieważ Słońce oświetla zawsze (poza zaćmieniami) tylko połowę powierzchni Księżyca, jego fazy są rezultatem oglądania tej połowy pod różnymi kątami spowodowanymi różnymi położeniami Słońca, Ziemi i Księżyca względem siebie.

ZEGAR BIOLOGICZNY

Zegar biologiczny jest mechanizmem zezwalającym na przystosowanie procesów życiowych organizmów do cyklicznie powtarzających się zmian w wewnętrznych i zewnętrznych warunkach środowiskowych

Istnieje kilka rodzajów rytmów biologicznych człowieka:- rytm okołodobowy – cykl snu i czuwania trwający ok. 24 godzin- rytm okołomiesięczny – zależny od cyklicznego ustawienia Ziemi i jej satelity Księżyca- rytm sezonowy – zależny od pór roku- rytm wieloletni

WIEK DRZEW. ZOBACZ JAK MOŻNA DOWIEDZIEĆ SIĘ ILE DRZEWA MAJĄ LAT

Wiek drzew – określa się na podstawie przeliczania słojów (przyrostów rocznych) drewna na pniakach (oraz dodaniu liczby lat niezbędnych do osiągnięcia przez młode drzewko wysokości pniaka) ściętych drzew lub na podstawie średniej liczby okółków gałęzi. Wyraźne okółki wytwarza drzewo tylko w młodości w okresie rocznego przyrostu na wysokość. Gdy te sposoby ustalenia wieku drzew nie mogą być wykorzystane, wówczas wiek drzew określa się szacunkowo – w przybliżeniu. Wiek drzewostanu określa się jako klasa wieku drzewostanu.

Projekt „ROZWÓJ PRZEZ KOMPETENCJE” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków

Europejskiego Funduszu Społecznego

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013

CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA

Publikacja jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu SpołecznegoPrezentacja jest dystrybuowana bezpłatnie