D-03 Mesin Larik

BAKRI MUAR JOHOR

Bahagian Kejuruteraan Teknologi Woksyop, Maktab Teknik PDRM, 84200 Bakri Muar Johor - Copyright 2008

P E M E S I N A N A M - M E S I N L A R I K“ Menjana Modal Insan Cemerlang”

11

3 MESIN LARIK

1. PENGENALAN

Sejarah mesin larik telah bermula pada tahun1794 yang telah diperkenalkan oleh seorangberbangsa Inggeris yang bernama Henry

Moudsley . Ianya berkembang dengan pesatselepas 50 tahun kemudian kerana berlakunya revolusi

pertanian kepada perusahaan.

2. NAMA BAHAGIAN MESIN LARIK.

Sesebuah mesin larik mempunyai 5 bahagian utama iaitu :-

a. Bahagian kepala (Headstock).b. Bahagian ekor (Tailstock).c. Bahagian ranjang (Bed).d. Bahagian pembawa (Carraige).e. Pesawat ulur (Feeding machenism).

Mesin latik masa kini

Mesin larik kurun ke 18

Bahagian kereta mesin larik

BAKRI MUAR JOHOR



12

Pelarasan PSM/RPM

Peralatan-peralatan tambahan

A. Bahagian Kepala ( Headstock ).

i. Memegang dan memutarkan bendakerja terdapat 2 jenis spindel yangdigunakan :-

- Jenis biasa (Mainspindel).

- Jenis kunci (Cam lockspindel).

ii. Tempat pemasangan alat-alat tambahanyang dipasang pada main spindel dan camlock spindel seperti :-

- Bindu 3 dan 4 rahang (chuck).- Plate pemacu (Driving plate).- Piring permukaan (Face plate).- Jenis-jenis tetengah (Center).- Cuk kolet (Chuck collet).

iii. Untuk memilih kelajuan (RPM/PSM) dan pelarasan membenang

Nama bahagian-bahagian mesin larik

Jenis spindel biasa dan cam lock

BAKRI MUAR JOHOR



13

iv. Spindle utama terbahagi kepada 2 jenis :-

- Takal (Cone pulley headstock).- Gear (Geared headstock).

B. Bahagian Ekor ( Tailstock ).

i. Terletak diatas ranjang (Bed) dan boleh digelongsorkan diatasnya mengikutpanjangnya.

ii. Menyokong bahagian hujung bendakerja.iii. Tempat pemasangan alat tambahan seperti :-

- Mata gerudi (Drill).- Cuk mata gerudi (Drill chuck).- Jenis-jenis tetengah (Center).- Pelulas (Reamers).

iv. Untuk melakukan pemotongantirus (Tapper turning).

v. Nama-nama bahgian ekor :-

- Spindle.- Kunci spindel (Spindle lock).- Hand wheel.- Clamp.- Skil pelaras (Aligment scale).- Tapak (Base).

Bahagian kepala jenis cone pulley

Bahagian kepala jenis Geared

Nama bahagian-bahagian ekor

BAKRI MUAR JOHOR



14

Bahagian Kereta dan Apron

C. Bahagian Ranjang ( Bed ).

i. Diperbuat daripada CLOSE CRAIN NICKLE CHROME GREYCAST IRON.ii. Sebagai tapak untuk bahagian lain seperti pembawa (Carriage).iii. Landasan kepada bahagian ekor (Tailstock), Sangga tetap (Fixed steady).iv. Terdapat 2 bentuk permukaan ranjang.

- Flat bed.- Raised bed.

D. Bahagian Pembawa ( Carriage ).

i. Untuk memegang dan mengerakan mata alat pemotong.ii. Untuk mengawal mata alat pemotong dengan cara manual dan otomatik.iii. Nama-nama utama bahagian Pembawa:-

- Tiang mata alat (Tool post).- Top slide.- Kekesot bergabung

(Compound rest).- Kekesot lintang (Cross slide).- Sela (Saddle).- Apron.

Bahagian Landasan

Flat bed Raised bed

BAKRI MUAR JOHOR



15

Nama bahagian-bahagian Kereta

Bahagian Pesawat Ulur

Bahagian belakang Apron yangberhubung dengan Lead Screw

E. Pesawat Ulur ( Feeding Machanism ).

i. Untuk memberi gerakan otomatik kepada pembawa yang berkaitan denganpusingan seminit (RPM).

ii. Untuk kegunaan pemotongan benang.iii. Untuk pergerakan otomatik

cross slide.

3. FUNGSI UTAMA MESIN LARIK.

Fungsi utama masin larik ialah untuk memesin lilitan bahan-bahan supaya berbentukselinder, kerja-kerja yang boleh di lakukan oleh Mesin larik :-

a. Melarik penampang atau melarik permukaan (Facing) - merupakan tindakanpertama dalam kerja-kerja melarik.

b. Melarik penirusan (Tapper turning).c. Boleh mengulir atau membenang

luar dan dalam.d. Menggerudi (Drilling).e. Mengorek (Boring).f. Melulas/membersih dan melicinkan

lubang (Remmer).g. Membuang segi (Champer).h. Memenggal (Parting off).i. Membunga (Knurling).

Kerja Menggerudi

BAKRI MUAR JOHOR



16

4. JENIS-JENIS MESIN LARIK.

Mesin larik di bahagi kepada 3 ketogori :-

a. Mesin larik jentera.b. Mesin larik pengeluaran.c. Mesin larik NC dan CNC.

A. Mesin Larik Jentera.

i. Dalam kategori ini terdapat empat jenis mesinpelarik :-

- Jenis bangku.- Mesin pelarik piawai.- Jenis toolroom.- Jenis gap-bed.

ii. Mesin larik jentera yang digunakan dalam kejuruteraan am.iii. Dilengkapkan dengan alat-alat tambahan khas untuk kerja-kerja melarik

penirusan.iv. Mesin larik jentera yang kecil boleh di pasang diatas bangku.

Membunga

Membenang luar

Membuang segi

Mesin larik jenis bangku

Melarik Tirus Memgorek

BAKRI MUAR JOHOR



17

B. Mesin Larik Pengeluaran.

i. Digunakan dalam kerja-kerja perusahaan bagi pengeluaran yang banyak.ii. Terdapat 4 jenis mesin larik pengelauaran :-

- Pelarik turret pelana.- Pelarik capsten.- Pelarik outomatik.- Pelarik khas.

Mesin Larik Piawai

Pelarik Capsten

Jenis Turret Pelana

BAKRI MUAR JOHOR



18

Mesin Larik NC

Mesin Larik CNC - jenis meja

C. Mesin larik NC dan CNC

i. Mesin larik NC adalah pelupur mesin larikCNC, mengunakan sistem anolog, NCbermaksud ‘Namberical control’.

ii. Mesin larik CNC bermaksud ‘Computernamberical control’, adalah mesinterkini, mengunakan komputer untukmenjalankan operasi dengan jitu danekonomi.

iii. Alatan turret bulat, membolehkan berbagai-bagai mata alat dipasang dan dikendalikandengan secara otomatik.

Larik Khas

Mesin Larik CNC – saiz besar

BAKRI MUAR JOHOR



19

5. SAIZ-SAIZ MESIN LARIK

Saiz mesin larik boleh ditentukan dengan 4 cara :-

i. ( 1 ) Hanyunan (Swing).- Garispusat paling besar bendakerja yang boleh dilarik tanpa mengenai ranjang.

ii. ( 2 ) Tinggi Tetengah.- Ialah jarak diatara paksi mesin dengan landasan.

iii. ( 3 ) Jarak antara dua tetengah.- Ialah jarak ukuran yang paling panjang yang boleh di pegang antara duatetengah.

iv. ( 4 ) Panjang Landasan.- Ialah panjang keseluruhan landasan.

Mencari saiz mesin larik

Education

D-03 Mesin Larik