Dvxp t05-edit-07-3-2013 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC

Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC

-1-

VĂN HÓA PHẬT GIÁO

ĐƯỜNG VỀ XỨ PHẬT

TẬP V

ÑÖÔØNG VEÀ XÖÙ PHAÄT – TAÄP I

-2-

mailto:[email protected]


-3-

TAÄP V

TRÖÔÛNG LAÕO THÍCH THOÂNG LAÏC

NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO

ÑÖÔØNG VEÀ XÖÙ PHAÄT – TAÄP V

-4-

TIEÁNG CHUOÂNG CAÛNH TÆNH

“Tieáng chuoâng caûnh tænh raên traàn theá Gioïng moõ töø bi nhaéc moïi ngöôøi Phaät phaùp hieän giôø meâ tín quaù

Ai ôi! Neân hieåu chôù laàm meâ”


-5-

Lôøi noùi ñaàu

Töø nay veà sau trong phaàn vaán ñaïo,

ñeå traû lôøi moãi caâu hoûi, chuùng toâi seõ giaûi

ñaùp, thaønh moät baøi phaùp, chæ thaúng nhöõng

phaùp naøo cuûa ñaïo Phaät vaø nhöõng phaùp naøo

khoâng phaûi cuûa ñaïo Phaät, baèng caùch chöùng

minh cuï theå, xaùc thöïc qua nhöõng baøi kinh

Nguyeân Thuûy cuûa ñöùc Phaät, ñeå quyù vò

traùnh khoûi bò taø giaùo ngoaïi ñaïo laáy phaùp


-6-

cuûa mình maïo danh laø giaùo phaùp cuûa Phaät

giaùo.

Ngoaøi ñôøi, treân thöông tröôøng coù bieát

bao nhieâu maët haøng giaû maïo baèng nhöõng bao

bì, nhaõn hieäu, nhöng beân trong toaøn laø ñoà

“doûm”. Trong Phaät giaùo cuõng theá, chaéc

chaén phaûi coù phaùp moân giaû. Taïi sao chuùng

toâi bieát nhö vaäy?

Vì traûi qua nhieàu thôøi gian naêm thaùng,

tröôùc kia chuùng toâi chæ nghe caùc baäc toân tuùc

thuaät laïi söï tu chöùng ñaéc cuûa caùc Toå maø

khoâng tröïc tieáp thaáy, coøn hieän giôø chuùng toâi

ñaõ thaáy bieát raát roõ raøng vôùi thôøi gian hôn

theá kyû nay (100 naêm). Thaày Toå cuûa chuùng

toâi töø ngöôøi naày ñeán ngöôøi khaùc qua ñôøi

(vieân tòch), khoâng ñeå laïi cho chuùng toâi moät

nieàm tin saâu vôùi Phaät phaùp. Khi coøn soáng


-7-

caùc Ngaøi thuyeát phaùp raát hay, naøo laø thaáy

caùc phaùp nhö moäng, nhö huyeãn; naøo laø tieáp

xuùc vôùi saùu traàn nhö hoa ñoám giöõa hö khoâng;

naøo laø cheát bieát ngaøy, bieát giôø, bieát khaéc,

bieát ñöôïc taùnh linh; naøo laø laøm chuû söï soáng

cheát. Nhöng ñeán giôø phuùt cuoái cuøng, chuùng

toâi chæ thaáy moät hình aûnh ñau thöông naèm

treân giöôøng beänh meät nhoïc khoå sôû, ñau ñôùn

traên trôû vaø coøn coù luùc laïi meâ man chaúng coøn

bieát gì caû tröôùc khi vieân tòch (cheát).

Thaày Toå chuùng toâi, hoï ñeàu laø baäc

chôn tu, tinh caàn sieâng naêng, thöùc khuya, daäy

sôùm, xaâu chuoãi khoâng rôøi tay, luùc naøo cuõng

thaáy ngoài thieàn, nieäm Phaät, coâng phu, baùi

saùm khoâng thôøi naøo khoâng coù maët, tröø khi

laøm Phaät söï hoaëc beänh ñau.


-8-

Töø luùc beù, taùm tuoåi chuùng toâi ñöôïc

vaøo chuøa tu hoïc vôùi caùc Thaày Toå, ñeán ôû

chuøa naøo cuõng mang doøng phaùi Thieàn

Toâng, Laâm Teá, Taøo Ñoäng, Lieãu Quaùn,

Thaùi Thöôïng v.v.. Nhöng khoâng thaáy

Thaày Toå tu Thieàn Toâng, maø laïi tu Tònh

Ñoä Toâng.

Sau nhöõng naêm thaùng theo Thaày tu

hoïc, loøng tin töôûng phaùp moân Tònh Ñoä, noi

theo göông haïnh cuûa Thaày Toå tu taäp, nuoâi

hy voïng nieäm Phaät caàu vaõng sinh ñeå veà coõi

Cöïc Laïc Taây Phöông.

Thôøi gian aáy, boãng döng laøn gioù

Thieàn Toâng thoåi ñeán, kinh saùch Thieàn roä

nôû nhö hoa muøa xuaân: naøo laø Phaùp Baûo

Ñaøn Kinh, Thuû Laêng Nghieâm Kinh,

Kim Cang Kinh; naøo laø Nguoàn Thieàn,


-9-

Luaän Toái Thöôïng Thöøa, Saùu Cöûa Vaøo

Ñoäng Thieáu Thaát, Thieàn Luaän, Thieàn

Ñoán Ngoä v.v..

Caøng ñoïc nhöõng kinh saùch naøy, chuùng

toâi caøng say meâ vaø töôûng mình nhö ñöôïc cuûa

baùu. Chuùng toâi ñöôïc theo tu hoïc thieàn, lôùp

hoïc ñaàu tieân taïi tu vieän Chôn Khoâng, do

Hoøa Thöôïng Thích Thanh Töø ñaûm traùch

höôùng daãn, ba thaùng an cö tu hoïc ôû ñoù, sau

ba thaùng tu hoïc, chuùng toâi lieàn rôøi khoûi tu

vieän veà Traûng Baøng thuoäc tænh Taây Ninh,

nhaäp thaát tu taäp suoát chín naêm trôøi, chuyeân

caàn tu taäp phaùp moân “Tri voïng” (Bieát voïng

lieàn buoâng), vaø haèng ngaøy thöôøng soáng nhìn

caùc phaùp nhö moäng, nhö huyeãn, thaáy luïc traàn

nhö hoa ñoám giöõa hö khoâng. Gaàn chín naêm

maøi mieät tu haønh, chuùng toâi ngoä taát caû “coâng


-10-

aùn Thieàn Toâng, ngoài thieàn thì khoâng coøn

voïng töôûng, (chaúng nieäm thieän nieäm aùc)

traïng thaùi taâm hoàn yeân laëng nhö hoaø mình

trong vuõ truï, luùc baây giôø chuùng toâi tænh thöùc

raát roõ. Nhöng xeùt laïi khoâng bieát caùch naøo

laøm chuû söï soáng cheát, taâm mình cuõng vaãn

coøn baát an, baát toaïi nguyeän, phieàn naõo,

(tham, saân, si), bieát raèng gaëp nhöõng vieäc

baát toaïi nguyeän thì thaáy nhöõng vieäc ñoù nhö

moäng, nhö huyeãn, nhö hoa ñoám giöõa hö

khoâng. Duø bieát vaäy, nhöng taâm vaãn coøn

phieàn naõo chöa thaät saïch, phaûi ñôïi coù thôøi

gian nöõa, nhöng phaûi ñôïi ñeán bao laâu? Hay

ñôøi naøy heát qua ñôøi khaùc... Caùc Toå daïy:

“Tuyø duyeân tieâu cöïu nghieäp”, coù choã daïy:

“Hoàn nhieân” caâu noùi naøy laø moät lyù thuyeát

suoâng, “tuyø duyeân” nhö theá naøo ñeå tieâu cöïu


-11-

nghieäp? Khoâng coù phaùp haønh cuï theå roõ

raøng, lôøi noùi suoâng ñeå löøa ngöôøi.

Ñoái vôùi caùc phaùp Ñaïi Thöøa, töø Tònh

Ñoä Toâng cho ñeán Maät Toâng, söï tu taäp

ñoái vôùi chuùng toâi gaàn nhö maát hy voïng. Vì

chính oâng thaân cuûa chuùng toâi laø moät tu só

Maät Toâng, chuù thuaät cuûa oâng coù nhieàu

thaàn löïc laï kyø, nhöng laïi ñeå trò beänh, boùi

toaùn nhö moät phuø thuûy, buøa chuù tuy linh hieån

nhöng chuùng toâi khoâng thaáy noù laøm chuû söï

soáng cheát, töï taïi an vui trong cuoäc soáng maø

chæ laøm chuyeän danh lôïi nhö caùc ngheà khaùc

trong theá gian.

Chuùng toâi tö duy, suy nghó vaø raát khaéc

khoaûi trong loøng, nghó ñeán mình tu haønh ñeán

giôø naày "Ñôøi chaúng ra ñôøi, Ñaïo chaúng ra

ñaïo”. Neáu baây giôø chuùng toâi trôû ra ñôøi thì


-12-

quaù muoän maøng, tuoåi ñaõ 44 roài coøn gì nöõa,

ôû trong ñaïo thì bieát phaùp naøo tu cho ñeán nôi

ñeán choán ñaây: “Öng voâ sôû truï nhi sanh kyø

taâm, ñoä heát chuùng sanh thì thaønh Phaät”.

Nhöõng ñieàu kinh saùch phaùt trieån ñaõ daïy,

chuùng toâi ñeàu chuyeân caàn sieâng naêng, tinh

taán tu haønh khoâng daùm bieáng treã, theá maø xeùt

laïi taâm mình chöa ñöôïc laøm chuû, cuoäc soáng

coøn nhieàu baát toaïi nguyeän, taâm vaãn coøn ham

muoán “danh lôïi, aên nguû coøn thích, thaáy nöõ

saéc coøn muoán nhìn”, gaàn suoát chín naêm trôøi,

söï tu haønh döôøng nhö traùnh neù vaø troán chaïy

caùc phaùp theá gian, khoâng tìm thaáy moät söï

giaûi thoaùt chaân thaät ôû noäi taâm mình, chuùng

toâi tö duy vaø suy nghó: “coù phaûi chaêng caùc

phaùp moân cuûa heä phaùi phaùt trieån laø phaùp

moân öùc che á taâm chaêng?”.


-13-

Ñeå ñöôïc traû lôøi caâu hoûi naøy moät caùch

cuï theå. Sau naøy chuùng toâi töï tu “Giôùi,

Ñònh, Tueä” phaùp moân cuûa ñöùc Phaät, theo

kinh saùch Nguyeân Thuûy daïy, chuùng toâi

thaáy keát quaû xaû taâm ngay khi baét ñaàu tu raát

roõ raøng. Nhôø coù tu taäp, coù keát quaû trong

phaùp moân, “Tam Voâ Laäu Hoïc”. Baây giôø

chuùng toâi ñaõ thaáu bieát ñöôïc roõ vaø môùi daùm

quaû quyeát xaùc ñònh “kinh saùch phaùt trieån laø

phaùp moân öùc cheá taâm thuoäc loaïi thieàn töôûng”

(taø thieàn).

“Chaúng nieäm thieän nieäm aùc, thaáy caùc

phaùp nhö moäng, nhö huyeãn, thaáy saùu traàn

nhö hoa ñoám giöõa hö khoâng”, chuùng toâi ñaõ

thöïc hieän nhöõng caâu naøy ñaõ naèm loøng, heã coù

caùc phaùp ñeán thì nhöõng caâu naøy xuaát hieän

nhanh choùng, chuùng toâi duøng noù ñuoåi caùc aùc


-14-

phaùp ñi hoaëc taâm tham muoán cuûa mình (taâm

duïc), ñuoåi moät luùc noù môùi chòu tan bieán.

Ñuoåi maõi chuùng, chuùng môùi ñi, nhöng chaúng

bao giôø dieät chuùng ñöôïc, moät baèng chöùng

hieån nhieân, vì khoâng coù ñoái töôïng thì chuùng

khoâng coù maët, maø heã coù ñoái töôïng thì chuùng

hieän ra. Thaám thoaùt thôøi gian gaàn chín naêm

trôøi maø taâm chuùng toâi vaãn chöa an. Töï caûm

thaáy nhö mình laø keû troán chaïy caùc phaùp theá

gian, traùnh neù saùu traàn vaø cuoái cuøng xeùt laïi

caùc phaùp moân tu haønh cuûa Ñaïi Thöøa vaø

Thieàn Ñoâng Ñoä naøy khoâng theå giaûi thoaùt

ñöôïc thaân taâm.

Khoâng bieát giôø naøy caùc baïn ñoàng tu

cuûa chuùng toâi, tu haønh ra sao? Rieâng chuùng

toâi luùc naøy (naêm 1980), chuùng toâi raát ngao

ngaùn vôùi soá phaän laøm thaày tu. Moät hình


-15-

aûnh ñen toái ñeán vôùi chuùng toâi, vaø töï nghó:

“hay mình tìm moät nôi ñaâu, trong röøng hoang

vaéng roài töï töû cho xong ñôøi (kieáp ñôøi tu só)”,

nhöng moät hình aûnh hieän leân trong chuùng toâi,

moät ngöôøi meï giaø yeáu ñuoái, toùc baïc phô,

löng coøm, tuoåi ñôøi gaàn chín möôi, söï soáng

khoâng coøn bao laâu nöõa, haèng ngaøy naáu côm

böng vaøo thaát, giuùp chuùng toâi soáng tu haønh.

Nhôø hình aûnh aáy, neáu khoâng coù meï, chaéc

chuùng toâi khoâng theå soáng vaø tieáp tuïc tu theo

con ñöôøng giaûi thoaùt cuûa ñaïo Phaät, nieàm hy

voïng tu haønh giaûi thoaùt ñaõ trôû thaønh maây

khoùi.

Trong luùc taâm hoàn chuùng toâi ñang

chaùn naûn taän cuøng, tröôùc maët laø böôùc ñöôøng

cuøng cuûa kieáp ñôøi tu só.


-16-

Boãng nhieân, chuùng toâi nhôù ñeán lôøi cuûa

Hoøa Thöôïng Minh Chaâu, Ngaøi ñaõ noùi

trong baøi töïa kinh Trung Boä taäp 2 Paøli-

Vieät ñoái chieáu: “Caøng dòch chuùng toâi caøng

thaáy roõ aùc yù cuûa caùc nhaø Baø La Moân ñaõ

duøng danh töø Tieåu Thöøa ñeå gaùn vaøo nhöõng

lôøi daïy thöïc söï Nguyeân Thuûy cuûa ñöùc

Phaät vaø khieán cho caùc Phaät töû, khoâng daùm

ñoïc, khoâng daùm hoïc, khoâng daùm tu nhöõng

phaùp moân aáy. Caøng dòch caøng thaáy roõ duïng

taâm hieåm ñoäc cuûa caùc Baø La Moân, ñaõ

khoân kheùo xuyeân taïc ñaïo Phaät, khieán cho

nhöõng giaùo lyù caên baûn, tinh hoa cao ñeïp

nhaát cuûa tö töôûng nhaân loaïi, ñaõ bò nhöõng tö

töôûng taø giaùo xen laãn, bò ruoàng boû, bò che

giaáu khoâng ñöôïc bieát ñeán, khoâng ñöôïc hoïc

hoûi tu haønh. Nhöng chaân lyù bao giôø cuõng laø


-17-

chaân lyù. Maët trôøi bao giôø cuõng laø maët

trôøi”.

Nhôù ñeán ñaây, nhöõng lôøi naøy, chuùng

toâi coá tìm laïi boä kinh Nguyeân Thuûy Paøli-

Vieät ñeå treân tuû saùch trong thaát, do Hoøa

Thöôïng Minh Chaâu dòch laàn ñaàu tieân. Toâi

laáy xuoáng vaø baét ñaàu nghieân cöùu laïi boä kinh

saùch naøy. Sau khi nghieân cöùu, tìm hieåu lôøi

Phaät daïy raát kyõ, chuùng toâi soáng vaø tu taäp

ñuùng theo lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät: “Giôùi,

Ñònh, Tueä”.

Theo loä trình “Tam Voâ Laäu Hoïc”,

soáng ñuùng giôùi haïnh, laáy giôùi luaät phoøng hoä

saùu caên, ñôøi soáng thieåu duïc ít muoán, bieát ñuû

luoân theo phaùp “Ñònh Tö Cuï”, ngaên aùc,

dieät aùc, sanh thieän, taêng tröôûng thieän. Nhôø

ñoù, keát quaû taâm hoàn thanh thaûn, an laïc, taâm


-18-

thöôøng quay voâ, khoâng phoùng daät, bieát roõ

nhöõng hoaït ñoäng trong noäi thaân, taâm luoân

khoâng ñeå yù saùu traàn, neân thaáy roõ thaân taâm

coù moät cuoäc soáng giaûi thoaùt an laïc, voâ söï.

Caøng giöõ gìn “Giôùi luaät”, caøng tu taäp

“Töù Chaùnh Caàn” thì keát quaû thaân taâm giaûi

thoaùt raát roõ raøng vaø cuï theå. Caøng tu laïi

caøng ham thích, töï taâm sieâng naêng vaø tinh

taán khoâng caàn coá gaéng nhieàu vaø baét buoäc

mình, töï noù sieâng naêng tinh taán.

Nhôø söï nghieân cöùu vaø tu taäp caùc phaùp

moân naøy keát quaû taâm baát ñoäng tröôùc caùc

phaùp, neân trí tueä ñöôïc trieån khai, nhôø theá

chuùng toâi raát am töôøng thoâng hieåu kinh saùch

Nguyeân Thuûy vaø coù ñaày ñuû kinh nghieäm, vì

vöøa nghieân cöùu lyù thuyeát, vöøa thöïc haønh lôøi

daïy cuûa ñöùc Phaät neân töøng baøi kinh, töøng


-19-

caâu, töøng chöõ trong taïng kinh Paøli chuùng

toâi hieåu raát vöõng vaøng.

Rieâng veà kinh saùch Ñaïi Thöøa vaø

Thieàn Ñoâng Ñoä, chuùng toâi ñaõ boû coâng tu

taäp chín naêm trôøi, neân nhöõng traïng thaùi öùc

cheá taâm, tu taäp caùc phaùp haønh cuûa thieàn

Ñoâng Ñoä vaø Ñaïi Thöøa chuùng toâi ñeàu bieát

raát roõ. Vì vaäy, khi ñöôïc hoûi ñieàu gì ñeán

nhöõng traïng thaùi ñònh coù lieân quan ñeán Phaät

giaùo duø ôû boä kinh naøo cuûa: Ñaïi Thöøa,

Thieàn Toâng vaø Nguyeân Thuûy cuûa Ñaïi

Thöøa, Thieàn Toâng vaø Nguyeân Thuûy.

Chuùng toâi xin trình baøy ngay ñeán quyù vò, ñaùp

öùng caùc yeâu caàu ñeå laøm saùng toû laïi Phaät

giaùo, coøn neáu khoâng coù ai hoûi thì thoâi. Ñoái

vôùi chuùng toâi ai tu sao cuõng ñöôïc, coù giaûi

thoaùt hay khoâng giaûi thoaùt laø quyù vò nhôø vaø


-20-

chòu laáy. Chuyeän Phaät Phaùp khoâng phaûi

chuyeän rieâng cuûa chuùng toâi maø laø cuûa chung

moïi ngöôøi.

Chuùng toâi traû lôøi ñaây, vì duyeân cuûa quyù

vò hoûi, chöù khoâng phaûi töï chuùng toâi ñaët ra

caâu hoûi ñeå traû lôøi nhaèm coù muïc ñích gì.

Maëc duø, chuùng toâi bieát phaät giaùo phaùt

trieån ñaõ truyeàn vaøo ñaát nöôùc Vieät-Nam

ñaàu theá kyû thöù ba cuoái theá kyû thöù hai vaø

Thieàn Toâng truyeàn vaøo theá kyû thöù naêm,

thaønh moät truyeàn thoáng daân toäc cuûa ñaát nöôùc

naøy, muoán xoùa noù khoâng phaûi laø moät vieäc deã

laøm, nhöng chuùng toâi nghó ñeán soá phaän cuûa

nhöõng ngöôøi tu nhö chuùng toâi, neân chuùng toâi

noùi, ai coù tin thì tin, khoâng tin thì thoâi, tu

haønh coù ñöôïc thì quyù vò nhôø, khoâng ñöôïc thì


-21-

quyù vò chòu, giaûi thoaùt cho quyù vò ñaâu coù lieân

quan gì ñeán chuùng toâi.

Chuùng toâi traû lôøi vì söï baét buoäc ôû caâu

hoûi cuûa quyù vò, neáu khoâng traû lôøi, chuùng toâi

phuï loøng quyù vò, maø traû lôøi cho quyù vò thì

phaûi noùi thaúng, noùi ñuùng, noùi caùi sai, caùi

khoâng ñuùng cuûa ñaïo Phaät; noùi caùi sai tu

haønh sanh ra beänh taät ñieân khuøng; noùi caùi

sai ñeå quyù vò khoâng bò keû khaùc löøa ñaûo bôûi

nhöõng phaùp meâ tín, phi ñaïo ñöùc; noùi caùi sai

ñeå quyù vò khoûi bò keû khaùc löôøng gaït, laøm

tieàn, laøm danh, hoaëc buoân Phaät, baùn phaùp

(kinh doanh toân giaùo).

Vì caûm thoâng söï tu haønh raát khoù khaên

vaø deã bò laàm ñöôøng laïc loái. Do ñoù, chuùng

toâi noùi ra caùi sai ñeå quyù vò khoâng uoång phí

moät ñôøi tu haønh, ngöôïc laïi quyù vò cho raèng


-22-

chuùng toâi baøi baùc caùc Toå sö, choáng traùi kinh

saùch phaùt trieån.

Kính thöa quyù vò! Chuùng toâi choáng traùi

ñeå laøm gì? Khi chuùng toâi cuõng laø moät naïn

nhaân cuûa caùc phaùp moân naøy, chuùng toâi noùi ra

vì quyù vò, quyù vò coù hieåu thaáu chaêng? Chuùng

toâi laø chieác xe ñaõ loït hoá muoán cho caùc xe sau

ñöøng loït hoá nöõa neân caûm thoâng nhöõng caâu

hoûi cuûa quyù vò maø chuùng toâi traû lôøi, bieát nhö

theá naøo chuùng toâi noùi nhö theá naáy, ñuùng sai

quyù vò coøn suy ngaãm.

Khi chuùng toâi traû lôøi, chæ mong quyù vò

suy ngaãm kyõ lôøi chuùng toâi noùi vaø lôøi kinh

Nguyeân Thuûy daïy, coù töông öng, coù phuø

hôïp, coù ñuùng nghóa hay khoâng? Ñuùng thì

quyù vò tin chuùng toâi, baèng khoâng ñuùng thì


-23-

quyù vò ñöøng tin vaø cuõng ñöøng cöôøi cheâ vì

chuùng toâi cuõng chæ laø con ngöôøi nhö quyù vò.

Chuùng toâi cuõng laø moät con ngöôøi phaøm

phu nhö quyù vò, nhôø soáng ñuùng giôùi haïnh vaø

giôùi ñöùc, tu taäp ñuùng caùc phaùp cuûa Phaät ñaõ

daïy. Töø ñoù, chuùng toâi soáng trong ñaïo ñöùc

“Nhaân quaû khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi”. Haèng ngaøy tu taäp tænh thöùc trong

moïi oai nghi teá haïnh, caû nieäm hôi thôû, chuùng

toâi ñeàu höôùng taâm ly tham, saân, si vaø aùi

duïc, nhôø theá chuùng toâi thaáy ñöôïc taâm mình

giaûi thoaùt, ñoù cuõng laø maõn nguyeän laém roài.

Vì ñaõ khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi,

chuùng toâi thaáy raát roõ laø taâm chuùng toâi ñaõ

“ly duïc, ly aùc phaùp”. Ly duïc ly aùc phaùp, töùc

laø chuùng toâi ñaõ laøm chuû ñöôïc cuoäc soáng cuûa

chuùng toâi. Laøm chuû cuoäc soáng, töùc laø laøm


-24-

chuû ñöôïc “Sanh” nhö trong kinh Phaät ñaõ

daïy. Sanh laø moät trong boán caùi khoå cuûa

kieáp con ngöôøi.

Chuùng toâi trôû veà phaùp moân Nguyeân

Thuûy, tu taäp chæ trong voøng saùu thaùng, laøm

chuû ñöôïc taâm, khoâng coøn thaáy caùc phaùp nhö

moäng, nhö huyeãn, saùu traàn nhö hoa ñoám giöõa

hö khoâng nöõa maø laïi ñöôïc giaûi thoaùt.

Nhôø tu taäp coù kinh nghieäm vaø nghieân

cöùu toaøn boä kinh Nguyeân Thuûy, neân laäp

tröôøng traû lôøi cuûa chuùng toâi ñeàu döïa vaøo ñoù

döïng laïi Phaät giaùo, trong luùc giaùo phaùp

cuûa Phaät ñaõ bò dìm maát, ít coù ngöôøi ñöôïc

bieát ñeán. Vì vaäy, chuùng toâi traû lôøi quyù vò

khoâng ngoaøi lôøi Phaät daïy. Tin hay khoâng

tin, ñoù laø quyeàn cuûa quyù vò, chuùng toâi thì noùi


-25-

thaúng, noùi thaät maø thoâi, chöù khoâng coù taâm

phæ baùng giaùo phaùp ai heát.

Xin thöa cuøng quyù vò, chuùng toâi bieát

raèng, “lôøi thaät maát loøng”, nhöng vì bò hoûi

chuùng toâi phaûi noùi toaïc söï thaät thaúng thöøng

ñeå cho moïi ngöôøi khoâng bò taø giaùo ngoaïi ñaïo

cuûa kinh saùch phaùt trieån löøa ñaûo vaø nhöõng

ngöôøi ñang tu haønh khoâng laàm laïc phaùp moân

cuûa ngoaïi ñaïo naøy ñaõ tu dôû cheát dôû soáng

(Ñôøi chaúng ra ñôøi, Ñaïo chaúng ra ñaïo)

gioáng nhö chuùng toâi tu haønh ôû nhöõng naêm

1980. Chuùng toâi caûm thoâng vôùi nhöõng ngöôøi

tu só aáy, coù nhieät taâm coù quyeát taâm tìm

ñöôøng giaûi thoaùt trong ñaïo Phaät nhö chuùng

toâi luùc tröôùc.

Chuùng toâi chæ öôùc mong nhöõng caâu traû

lôøi cuûa chuùng toâi seõ laøm saùng toû nhöõng gì


-26-

cuûa ñaïo Phaät ñang bò che môø bôûi giaùo phaùp

cuûa Baø La Moân. Vôùi thaâm yù cuûa chuùng

toâi khoâng muoán choáng traùi ai heát, ai coù

duyeân tu phaùp moân naøo cuõng ñöôïc, nhöng coù

tu giaûi thoaùt ñöôïc thì daïy ngöôøi, baèng tu

chöa coù keát quaû thì ñöøng duøng lyù thuyeát

suoâng löøa ñaûo gaït ngöôøi, gaây meâ tín, dò

ñoan khieán cho moïi ngöôøi khoå sôû, phí heát

kieáp ngöôøi vaø cuõng ñöøng vì quyeàn lôïi, ích kæ,

nhoû moïn maø gaùn caùc phaùp moân cuûa ngoaïi

ñaïo ñoù cho laø cuûa Phaät giaùo, thì chuùng toâi

raát ñau loøng.

Phaät giaùo khoâng coù caùc phaùp moân

thieàn töôûng, khoâng coù phaùp meâ tín, tröøu

töôïng, mô hoà. Vì theá, buoäc loøng chuùng toâi

phaûi noùi thaúng ñeå cho ngöôøi ñôøi sau ñöøng

laàm laïc moät caùch ñaùng thöông.


-27-

Chuùng toâi tu haønh theo Phaät giaùo maø

ñaõ bò löøa gaït vaø laàm laïc phaùp moân cuûa

ngoaïi ñaïo, nhieàu khi chuùng toâi muoán cheát hôn

laø soáng. Vì soáng laøm gì “Ñôøi chaúng ra ñôøi,

Ñaïo chaúng ra ñaïo”, soáng baèng ba taác löôõi,

gaït ngöôøi, boû cha, boû meï, boû gia ñình, vôï

con, boû caû thaân baèng quyeán thuoäc, boû cuûa

caûi, taøi saûn, söï nghieäp, nhaø cöûa, ñeå ñi tu,

mong tìm ñöôøng giaûi thoaùt thaân taâm mình,

chöù ñaâu phaûi ñeå thaønh teân löøa ñaûo coù saùch

vôû.

Vì caûm thoâng noãi khoå ñau cuûa nhöõng

ngöôøi ñoàng “beänh”, neân chuùng toâi noùi thaúng,

chaúng heà sôï haõi tröôùc theá löïc quyeàn uy cuûa

keû khaùc, duø chuùng toâi coù ra sao vaø nhö theá

naøo, chuùng toâi cuõng vui möøng, vì ñaõ noùi moät


-28-

söï thaät, coù lôïi ích cho muoân ngöôøi, khoâng

phaûi vì caù nhaân cuûa chuùng toâi.

Chuùng toâi traû lôøi thaúng vì tín ñoà Phaät

giaùo khaép naêm chaâu boán bieån ñang höôùng veà

Phaät giaùo chaân chaùnh.

Chuùng toâi traû lôøi thaúng vì ñaïo ñöùc cuûa

Phaät giaùo ñaõ bò ñaùnh maát, bôûi giaùo phaùp

cuûa ngoaïi ñaïo (Ñaïi Thöøa), thay theá vaøo

moät ñaïo ñöùc meâ tín, laøm cho nhaân loaïi maát

ñi moät neàn ñaïo ñöùc soáng thöïc, moät nguoàn

haïnh phuùc, an vui cuûa moïi ngöôøi.

Chuùng toâi traû lôøi thaúng, chæ vì con ngöôøi

treân haønh tinh naøy ñang caàn moät neàn ñaïo

ñöùc “nhaân baûn – nhaân quaû soáng khoâng laøm

khoå mình, khoå ngöôøi”.


-29-

Treân cuoäc ñôøi naøy duy chæ coù ñaïo Phaät

môùi coù moät neàn ñaïo ñöùc coâng lyù vaø coâng

baèng ñuùng ñaén nhö vaäy maø thoâi.

Chuùng toâi noùi thaúng vì lôïi ích chung cho

con ngöôøi treân haønh tinh naøy, duø ai coù nghó

sao veà chuùng toâi, cho chuùng toâi laø ñieân

khuøng, doát naùt, khoâng thoâng suoát kinh saùch

Phaät giaùo, khoâng hieåu giôùi luaät Phaät laø

gì, noùi baäy baï khoâng truùng vaøo ñaâu, chuùng

toâi vui loøng chaáp nhaän caû. Nhöng xin moïi

ngöôøi haõy theo ñuùng giaùo phaùp Nguyeân

Thuûy cuûa ñöùc Phaät maø tu taäp vaø söûa

nhöõng gì sai traùi ñeå xaây döïng cho mình moät

taâm hoàn thaám nhuaàn ñaïo ñöùc nhaân quaû cuûa

ñaïo Phaät (khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi)

thì chuùng toâi ñaõ maõn nguyeän laém roài.


-30-

Traûi qua thôøi gian tu taäp chuùng toâi bieát

raát roõ con ñöôøng naøo tu taäp ñi ñeán keát quaû

laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát cuûa Phaät

giaùo. Con ñöôøng aáy khoâng phaûi ñeå cho nhöõng

ngöôøi tu haønh phaïm giôùi, beû vuïn giôùi, phaù

giôùi nhö caùc vò Tyø Kheo cuûa Phaät giaùo

phaùt trieån baây giôø. Phaïm giôùi, phaù giôùi, beû

vuïn giôùi, soáng khoâng ñuùng giôùi ñöùc, giôùi

haïnh, ñôøi soáng khoâng thieåu duïc tri tuùc,

khoâng laáy giôùi boån phoøng hoä saùu caên, aên

uoáng nguû nghæ phi thôøi, khoâng soáng ñoäc cö

thì duø hoï coù tu traêm ngaøn kieáp vaãn khoâng

ñeán ñaâu, chæ uoång cho moät ñôøi tu maø thoâi.

Traû lôøi nhöõng caâu hoûi cuûa quyù vò, noùi

thaúng seõ ñuïng chaïm raát nhieàu, mong quyù vò

vui loøng tha thöù cho vaø quyù vò haõy suy ngaãm

nhöõng lôøi chuùng toâi noùi, neáu sai xin quyù vò boû


-31-

qua cho, coøn ñuùng xin caàu chuùc quyù vò may

maén gaëp thieän höõu tri thöùc coù kinh nghieäm

höôùng daãn tu taäp ñeán nôi ñeán choán.

Tu haønh giaûi thoaùt laøm chuû thaân taâm

khoâng phaûi vieäc deã laøm, neáu tu taäp moät

mình, gioáng nhö ngöôøi ñi bieån khoâng coù la

baøn, vaøo röøng khoâng coù ngöôøi höôùng ñaïo.

Neáu chuùng toâi coù traû lôøi ñieàu chi sai

soùt xin nhöõng baäc cao minh, chaân tu, thaïc

ñöùc chæ giaùo, chuùng toâi thaønh kính tri aân.

Kính ghi

Tröôûng Laõo Thích Thoâng Laïc

Ngaøy 11- 12- 1998


-32-


-33-

BỒ TÁT BỆNH VÌ CHÚNG SANH BỆNH

Caâu hoûi cuûa Dieäu Quang

Hoûi: Kính thöa Thaày! Nhö trong kinh

Duy Ma Caät daïy: “Boà taùt beänh vì chuùng sanh

beänh”, caâu kinh naøy daïy coù ñuùng theo giaùo lyù

cuûa ñaïo Phaät hay khoâng? Kính xin Thaày chæ

daïy cho chuùng con ñöôïc roõ.

Ñaùp: Kinh Duy Ma Caät laø kinh phaùt

trieån. Kinh giaùo phaùt trieån laø kinh saùch chòu

aûnh höôûng cuûa nhieàu toân giaùo khaùc nhau vaø

nhöõng phong tuïc taäp quaùn cuûa con ngöôøi treân

haønh tinh naøy maø thaønh laäp ra giaùo lyù cuûa

mình, noù khoâng coù gì ñaëc bieät rieâng cuûa noù, chæ

kheùo duøng nhöõng danh töø thaät keâu vaø cuõng

gioáng nhö veõ raén theâm chaân, theâm raâu, khieán

cho moïi ngöôøi deã bò laàm töôûng laø roàng thaät.

Giaùo lyù kinh saùch phaùt trieån cuõng löôøng gaït tín

ñoà nhö vaäy, töôûng laø moät chaân lyù sieâu vieät cuûa

ñaïo Phaät, naøo ngôø laø moät giaùo lyù chaép vaù, nhö

chieác aùo may nhieàu loaïi vaûi thoâ xaáu.

Caâu: “Boà taùt beänh vì chuùng sanh beänh”

cuõng gioáng nhö caâu: “Chuùa chòu ñoùng ñinh treân


-34-

thaùnh giaù laø vì Chuùa chòu khoå thay cho con

ngöôøi”.

Treân böôùc ñöôøng hoaèng hoùa ñoä sanh cuûa

Phaät giaùo, caùc vò laõnh ñaïo Phaät giaùo, luùc baáy

giôø nguoàn goác laø nhöõng giaùo só Baø La Moân vaø

luïc sö ngoaïi ñaïo. Vì theá, kinh saùch phaùt trieån

do caùc vò naøy bieân soaïn vaø vieát ra, neân caùc ngaøi

coá tình dìm giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät xuoáng vaø loàng

giaùo lyù cuûa mình vaøo, ñeå phaùt trieån moät Phaät

giaùo môùi mang teân môùi theo yù mình.

Tröôùc khi nhaäp dieät, Ñöùc Phaät ñaõ nhìn

thaáy ñaùm moân ñoà cuûa mình chöa coù ai laø ngöôøi

ñuû khaû naêng laõnh ñaïo giaùo hoäi vaø duy trì giaùo

phaùp cuûa mình.

Ngaøi bieát raát roõ, nhöõng keû coù khaû naêng, coù

trí tueä, coù hoïc thöùc ñeàu xuaát thaân töø trong caùc

gia ñình cuûa Baø La Moân vaø Luïc sö ngoaïi ñaïo,

hoï coøn mang ñaày aép nhöõng kieán chaáp trong toân

giaùo cuûa hoï. Do nhöõng kieán chaáp naøy hoï khoâng

thöïc hieän theo giaùo phaùp cuûa ñöùc Phaät. Vaø cuõng

vì theá, hoï tu haønh khoâng giaûi thoaùt, khoâng

chöùng ñaït. Coøn nhöõng ñeä töû cuûa ñöùc Phaät ñaõ tu

chöùng thì hoï ñaõ nhaäp dieät tröôùc Phaät coøn laïi

moät soá ít, khi ñöùc Phaät nhaäp dieät xong vaø giaùo

ñoaøn bò phaân hoùa chia laøm nhieàu boä phaùi, do

nhöõng ngöôøi coù trình ñoä kieán thöùc tranh danh,


-35-

ñaït lôïi vôùi nhau. Vì theá, ñöùc Phaät bieát raát roõ

trong soá nhöõng ñeä töû naøy, neân khoâng trao

quyeàn thöøa keá laõnh ñaïo Giaùo Hoäi Phaät Giaùo

cho ai caû, chæ nhaéc nhôû caùc ñeä töû cuûa mình neân

laáy giôùi luaät vaø giaùo phaùp laøm thaày, khoâng neân

nöông töïa vaøo ai caû. Ngaøi ñaõ töøng daïy: con

ngöôøi coù ba töôùng:

1- Nhaân töôùng

2- Haønh töôùng

3- Ñaëc töôùng

Do ba ñaëc töôùng aáy neân con ngöôøi khoâng

ai gioáng ai ñöôïc. Vì theá, ñöùc Phaät khoâng trao

quyeàn thöøa keá cho ngöôøi ñeä töû naøo heát, neáu

ñöôïc trao quyeàn, hoï seõ daïy ñaïo theo ñaëc töôùng

rieâng cuûa hoï, thì Phaät Phaùp seõ bò leäch ñi,

khoâng coøn ñuùng chaùnh phaùp, duø ñoù laø nhöõng

ngöôøi ñeä töû ñaõ tu chöùng, coøn nhöõng haïng ñeä töû

tu khoâng chöùng, thì laïi coøn khoâng ñöôïc trao

quyeàn thöøa keá hôn nöõa. Vaäy maø sau naøy, caùc vò

giaùo só Baø La Moân coøn bòa chuyeän “Nieâm hoa”

treân nuùi Linh Thöùu raèng ñöùc Phaät ñaõ trao

quyeàn cho Ngaøi Ca Dieáp thöøa keá laøm toå thöù

nhaát. Ñoù laø moät caâu chuyeän bòa ñaët theá maø moïi

ngöôøi vaãn tin vaø coøn tieáp tuïc xaây döïng thaønh

33 vò Toå Sö Thieàn Ñoâng Ñoä.


-36-

Tuy raèng, khoâng ñöôïc trao quyeàn thöøa keá,

nhöng hoï ñaõ kheùo leùo bieán Phaät giaùo thaønh

thaàn giaùo. Giaùo lyù cuûa Phaät bieán thaønh moät

giaùo lyù chaáp ngaõ, thaàn quyeàn, meâ tín, mô hoà,

tröøu töôïng, laïc haäu, phi ñaïo ñöùc ñi ngöôïc laïi

giaùo lyù chaân chaùnh cuûa ñaïo Phaät.

Nhöõng vò giaùo só Baø La Moân vaø giaùo só cuûa

Luïc Sö Ngoaïi ñaïo ñaõ theo Ngaøi tu haønh ñaït

ñöôïc ñaïo giaûi thoaùt thì laàn löôït hoï ñaõ thò tòch

tröôùc hoaëc sau Ngaøi khoâng bao laâu, coøn laïi

nhöõng ngöôøi tu chöa chöùng ñaéc, taâm danh lôïi

coøn daãy ñaày. Nhöõng vò Tyøø Kheo naøy laø nhöõng

Tyø Kheo phaù giôùi, phaïm giôùi, soáng khoâng ñuùng

Phaïm haïnh, tu khoâng ñuùng lôøi daïy cuûa Ngaøi,

hoï laø nhöõng ngöôøi ngoaïi ñaïo, vôùi nhöõng thaâm yù

saâu ñoäc, mang lôùp tu só Phaät giaùo, aån nuùp chôø

khi ñöùc Phaät thò tòch laø seõ bieán giaùo phaùp cuûa

Phaät thaønh giaùo phaùp Baø La Moân vaø AÁn Ñoä

Giaùo.

Quyù vò, neân ñoïc laïi kinh Phaïm Voõng “Boà

Taùt Giôùi” caám khoâng cho tu só vaø cö só hoïc vaø

tu theo phaùp moân Nguyeân Thuûy, Boà Taùt Giôùi

cho giaùo phaùp Nguyeân Thuûy cuûa Phaät laø ngoaïi

ñaïo, laø Thinh Vaên Thöøa, laø Nhò Thöøa, laø Phaøm

Phu Thieàn v.v..


-37-

Ñoïc “Boà Taùt Giôùi” chuùng ta môùi thaáy roõ

thaâm yù aùc ñoâïc cuûa ngoaïi ñaïo quyeát taâm dieät

Phaät giaùo, coù thuû ñoaïn vaø saùch löôïc roõ raøng vôùi

yù ñoà laät ñoå ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni thay vaøo

baèng ñöùc Phaät Di Laëc, ñeå deã söû duïng toaøn boä

giaùo phaùp Ñaïi Thöøa maø khoâng coøn ai nghi ngôø.

Vaø seõ caám khoâng cho tín ñoà tu vaø hoïc theo giaùo

phaùp cuûa ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni, kinh saùch

vaø giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni seõ bò

ñoát saïch.

Ñuùng vaäy, sau khi ñöùc Phaät tòch, trong

giaùo hoäi chia laøm hai boä phaùi:

1- Thöôïng Toïa Boä

2- Ñaïi Chuùng Boä

Thöôïng Toïa Boä laø nhöõng tu só giaø thuû cöïu,

coá giöõ nguyeân giaùo lyù caên baûn Nguyeân Thuûy cuûa

ñöùc Phaät khoâng cho ai theâm bôùt moät chöõ naøo

caû. Ñem kinh saùch naøy hoaèng hoùa vaø phaùt

trieån ñi veà phöông Nam neân ngöôøi thôøi baáy giôø

goïi laø Phaät giaùo Nam Toâng.

Treân ñöôøng hoaèng hoùa ñoä sanh, Thöôïng

Toïa Boä tuy coá giöõ goác Nguyeân Thuûy, nhöng vì

caùc vò tu haønh chöa chöùng ñaéc neân coù söï kieán

giaûi trong giaùo lyù aáy baèng trí tueä hoïc giaû hoaëc

baèng nhöõng kinh nghieäm chöa ñeán nôi ñeán


-38-

choán nhö: Thieàn sö Mahaøsi (Mieán Ñieän), Thieàn

sö A-Chaan-chah (Thaùi Lan). Hai Ngaøi coù

nhöõng baøi kinh soaïn theo kieán giaûi kinh

nghieäm tu haønh cuûa mình nhö: Maët Hoà Tónh

Laëng, Thieàn Minh Saùt Tueä v.v.. Laøm sai yù

nghóa vaø giaùo phaùp cuûa ñöùc Phaät raát lôùn.

Vì tu haønh chöa tôùi nôi tôùi choán, neân caùc

Ngaøi bieân soaïn nhöõng loaïi kinh saùch naøy trong

hieän taïi vaø mai sau seõ ñeå laïi cho loaøi ngöôøi

nhöõng tai haïi raát lôùn, laøm hao taøi toán cuûa vaø

phí caû cuoäc ñôøi cuûa hoï chaúng ích lôïi gì, khi hoï

theo tu nhöõng phaùp moân naøy.

Trong theá kyû naøy tín ñoà Phaät giaùo khaép

naêm chaâu boán bieån ñua nhau tu taäp thieàn Minh

Saùt Tueä. Tu taäp thieàn naøy phaûi taäp trung theo

cô buïng (Phoàng, xeïp) nhaèm dieät “voïng töôûng”,

loaïi thieàn aáy thuoäc veà thieàn öùc cheá taâm noù

khoâng phaûi laø thieàn cuûa ñaïo Phaät, thieàn cuûa

Phaät giaùo laø loaïi thieàn xaû taâm “ly duïc ly aùc

phaùp” laáy giôùi luaät ñöùc haïnh chuyeån hoùa nhaân

quaû, laøm chuû nhaân quaû (Caùc phaùp aùc khoâng neân

laøm, neân laøm caùc phaùp thieän hoaëc ngaên aùc dieät

aùc phaùp, sinh thieän taêng tröôûng thieän phaùp).

Muïc ñích tu haønh cuûa ñaïo Phaät laø phaûi khaéc

phuïc cho baèng ñöôïc taâm tham öu, töùc laø dieät

ngaõ xaû taâm ly duïc ly aùc phaùp, ñeå ñaït ñöôïc taâm


-39-

thanh tònh baát ñoäng. Theo kinh nghieäm tu

haønh cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ traûi qua thì taâm

thanh tònh baát ñoäng aáy laø taâm khoâng coøn

tham, saân, si. Khi taâm khoâng coøn tham, saân, si

thì taâm coù ñuû baûy naêng löïc Giaùc Chi (ñaïo löïc).

Töø baûy naêng löïc Giaùc Chi môùi coù ñuû Töù Thaàn

Tuùc. Töù Thaàn Tuùc laø nhöõng naêng löïc sieâu vieät

ñieàu khieån laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát vaø

chaám döùt luaân hoài.

Naêng löïc ñieàu khieån laøm chuû söï soáng cheát

cuûa kieáp ngöôøi maø ñöùc Phaät goïi laø “Boán Nhö YÙ

Muoán”. Boán Nhö YÙ Muoán töùc laø Töù Thaàn Tuùc

chöù khoâng phaûi “Minh Saùt’’ theo kieåu thieàn sö

Mahaøsi daïy.

Cuõng trong theá kyû naøy, thieàn sö A Chaan-

Chah ngöôøi Thaùi Lan ñaõ kieán giaûi qua kinh

nghieäm tu haønh cuûa mình saûn xuaát ra moät loaïi

thieàn “Tónh Laëng”.

Qua hoài kyù tu haønh cuûa Ngaøi, do öùc cheá

taâm heát voïng töôûng, Ngaøi ñaõ rôi vaøo thieàn

töôûng, thay vì Ngaøi tu ñuùng phaùp “ly duïc ly aùc

phaùp” thì taâm Ngaøi thanh tònh, khi taâm Ngaøi

thanh tònh thì Ngaøi nhaäp ñöôïc Nhò Thieàn, Tam

Thieàn ñeán Töù Thieàn vaø thöïc hieän Tam Minh,

laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát moät caùch deã

daøng, khoâng coù khoù khaên meät nhoïc. Nhöng vì


-40-

öùc cheá taâm ñeå ñöôïc taâm tónh laëng neân thanh

töôûng phaùt ra tieáng noå trong ñaàu Ngaøi. Ngaøi

caûm thaáy nhö caû vuõ truï ñeàu tan bieán (gioáng nhö

thieàn sö Ñoâng Ñoä luùc ngoä ñaïo), roài töø ñoù töôûng

giaûi phaùt ra. Ngaøi ñoái ñaùp vaán ñaïo gioáng nhö

thieàn sö Ñoâng Ñoä khoâng khaùc.

Cho neân, kinh saùch Nguyeân Thuûy hieän giôø

beân phaùi Nam Toâng chöa haún ñaõ laø Nguyeân

Thuûy. Vì caùc nhaø hoïc giaû möôïn lôøi Phaät daïy roài

theâm bôùt raát nhieàu theo töôûng giaûi cuûa mình,

khieán cho ngöôøi ñôøi sau söu taàm vaø nghieân cöùu

nhöõng lôøi Phaät daïy, khoâng bieát ñaâu laø ñuùng,

ñaâu laø sai. Thaät khoù cho nhöõng ai ôû ñôøi sau,

muoán tu theo ñaïo Phaät, nhöng vì khoâng roõ neân

laïi rôi vaøo phaùp ngoaïi ñaïo, roài chaáp nhaän giaùo

phaùp cuûa ngoaïi ñaïo laø giaùo phaùp cuûa Phaät, thaät

ñau loøng.

ÔÛ ñaây noùi veà kinh saùch Nam Toâng, töùc laø

kinh saùch Nguyeân Thuûy maø caùc sö coøn daùm

theâm bôùt vaø coøn nghó töôûng theo kieán giaûi cuûa

mình bieân soaïn vaø vieát ra, thì laøm sao ñuùng yù

cuûa Phaät ñöôïc, baèng chöùng chuùng ta thaáy raát roõ

thieàn sö Mahaøsi ñaõ daùm laøm thì caùc vò tröôùc

kia laøm sao khoâng daùm theâm bôùt. Theá maø kinh

saùch naøy laïi ñöôïc phoå bieán roäng raõi khaép caùc

nöôùc treân theá giôùi.


-41-

Kinh saùch Baéc Toâng vôùi söï phaùt trieån theo

kieán giaûi phoùng tuùng cuûa caùc nhaø hoïc giaû thì

thöû hoûi söï sai bieät vôùi lôøi Phaät daïy coøn gaáp

traêm ngaøn laàn.

Vaû laïi, kinh saùch Ñaïi Thöøa bò theá tuïc meâ

tín laïc haäu hoùa raát nhieàu. Ví duï: moät söï meâ tín

trong daân gian, ngaøy hai ba thaùng chaïp, taát caû

moïi gia ñình ñeàu laøm leã cuùng ñöa “OÂng Taùo”

chaàu trôøi thì trong chuøa cuõng laøm leã cuùng baùi

ñöa “Chö Thieân”. Nhö vaäy caùc baïn nghó sao?

Phaät giaùo maø bò tö töôûng huû tuïc theá gian ñoàng

hoùa thì Phaät giaùo coøn coù nghóa töï thaép ñuoác leân

maø ñi hay khoâng? Coøn coù treân Trôøi döôùi Trôøi

con ngöôøi laø duy nhaát khoâng?

Töø khi Taêng Ñoaøn Phaät giaùo ñöôïc chia

laøm hai nhoùm:

1- Thöôïng Toïa Boä

2- Ñaïi Chuùng Boä

Söï phaân chia naøy, thì Ñaïi Chuùng Boä

khoâng coøn bò söï keàm cheá cuûa Thöôïng Toïa Boä,

neân kinh saùch töï do phaùt trieån theo kieán giaûi

hoïc giaû, khoâng caàn coù kinh nghieäm tu haønh,

phaàn nhieàu chòu aûnh höôûng cuûa caùc toân giaùo

khaùc vaø phong tuïc taäp quaùn cuûa daân gian.


-42-

Lôïi duïng Phaät giaùo khoâng coù ngöôøi tu

chöùng ñieàu khieån, neân maëc söùc phaùt trieån theo

taâm danh lôïi cuûa hoï. Do ñoù, kinh saùch phaùt

trieån ra ñôøi vôùi moät khoái löôïng vó ñaïi. Nhöõng

ngöôøi coù khaû naêng vieát laùch, ai muoán vieát muoán

luaän nhö theá naøo, cöù maëc tình vieát vaø lyù luaän

mieãn luaän sao coù lyù, nghe xuoâi tai laø ñöôïc, ñôøi

sau tu ñöôïc hay khoâng ñöôïc maëc keä. Chæ baây

giôø ngoøi buùt phoùng tuùng vieát cho thoûa thích maø

thoâi.

Muoán truyeàn baù loaïi kinh saùch naøy – kinh

saùch phaùt trieån khoâng theå höôùng phöông Nam

ñöôïc, vì nôi ñoù ñaõ coù kinh saùch Nguyeân Thuûy

do Thöôïng Toïa Boä truyeàn baù, neân tín ñoà ôû ñoù

xem kinh saùch naøy (kinh saùch phaùt trieån) laø

kinh saùch Baø La Moân giaùo, chaúng ai theøm theo

vaø ñoïc.

Vì theá, kinh saùch naøy truyeàn veà phöông

Baéc, nhöõng ngöôøi daân ôû phöông Baéc chöa hieåu

gì veà Phaät giaùo, neân kinh saùch phaùt trieån

truyeàn ñeán ñaâu ñeàu ñöôïc hoï chaáp nhaän ngay, laø

vì caùc hoï ñaõ bieát döïa theo phong tuïc meâ tín laïc

haäu cuûa ngöôøi daân ñòa phöông), trieån khai

thaønh kinh saùch vaø söû duïng thaàn thoâng, kyø laï

v.v.. Do theá kinh saùch naøy phaùt trieån veà


-43-

phöông Baéc deã daøng, neân goïi laø Phaät Giaùo Baéc

Toâng.

Treân ñöôøng hoaèng hoùa ñoä sanh veà phöông

Baéc gaëp toân giaùo naøo thì noù thu thaäp tinh ba

cuûa toân giaùo aáy roài bieán thaønh giaùo lyù cuûa

mình, nhö ñeán Trung Hoa laáy tinh ba cuûa Laõo

Giaùo bieán thaønh giaùo lyù Toái Thöôïng Thöøa cuûa

mình, maø caùc nhaø khoa hoïc, taâm lyù hoïc goïi

“Thieàn Toâng” laø Phaät giaùo bò theá tuïc hoùa.

Ñeán Vieät Nam khoâng coù toân giaùo naøo ñaëc

bieät, khoâng coù tinh ba trieát lyù naøo vó ñaïi neân

noù ñaõ dung hôïp ba toân giaùo lôùn: Phaät (Ñaïi

Thöøa), Laõo (Tieân Ñaïo), Khoång (Nho Ñaïo) laïi

thaønh moät Phaät Giaùo Vieät Nam.

“Vaïn Haïnh dung tam teá”.

Sinh hoaït cuûa “Phaät Giaùo Môùi” naøy tieáp

tuïc trieån khai kinh saùch phaùt trieån, baèng caùch

döïa theo phong tuïc taäp quaùn daân gian bieán daàn

thaønh kinh saùch cuûa mình, ñeå ñaùp öùng nhu caàu

tín ngöôõng cuûa daân gian, cho neân trong chuøa

thôø ñuû loaïi; Thaàn, Thaùnh, Tieân, Phaät, Ma, quyû,

coâ, caäu, caùc baø chuùa, Quan Thaùnh Ñeá Quaân,

Thaäp Ñieän Minh Vöông, Ngoïc Hoaøng Thöôïng

Ñeá, Long Thaàn Hoä Phaùp, Baùt Boä Kim Cang, coâ

hoàn, caùc ñaûng, thaäp loaïi aâm binh, Nam Taøo,

Baéc Ñaåu, haøi coát loaøi hoå vaø vong linh cuûa


-44-

nhöõng ngöôøi cheát traän maïc (Chieán só traän

vong) v.v..

Kinh saùch phaùt trieån daïy ñaày aép nhöõng

ñieàu meâ tín, naøo laø cuùng vong, tieãn linh, thí

thöïc coâ hoàn caùc ñaûng, naøo laø cuùng sao, giaûi haïn,

cuùng eám Thaàn Truø, quyû döõ, naøo laø caàu sieâu, caàu

an, xin xaêm, boùi queû, xem ngaøy toát xaáu, tröø

linh, tröø thaàn v.v.. Moãi chieàu ôû caùc chuøa coå xöa

ñeàu cuùng thí thöïc coâ hoàn caùc ñaûng, quyû chuøa,

baïch hoå baèng gaïo muoái v.v.. Phung phí cuûa ñaøn

na thí chuû voâ ích.

Hình thöùc cuùng baùi taïo ra coù veû thaät söï coù

theá giôùi sieâu hình ñang soáng chung ñuïng vôùi

theá giôùi höõu hình cuûa con ngöôøi, maø moãi tai

öông, hoaïn naïn, taät beänh cuûa loaøi ngöôøi ñeàu do

con ngöôøi cuûa theá giôùi sieâu hình taïo ra thöôûng

phaït.

Kinh saùch phaùt trieån ñaõ löøa ñaûo con ngöôøi

baèng moät theá giôùi sieâu hình mang nhieàu hình

thöùc meâ tín, laïi coøn gaït ngöôøi khaùc baèng caùch

hy sinh to lôùn vôùi loøng ñaïi töø, ñaïi bi “Boà Taùt

beänh vì chuùng sanh bònh”.

Coù bao giôø Boà Taùt “beänh” ñeå chia seû noãi

khoå ñau cuûa chuùng sanh ñöôïc chaêng?


-45-

Ñaïo Phaät ñaõ daïy cho chuùng ta bieát raát roõ

raøng: Nhaân naøo quaû naáy, ai ñaõ taïo nhaân aùc thì

phaûi gaët laáy quaû khoå, khoâng ai chòu thay quaû

khoå ñoù cho ai ñöôïc, ñoù laø moät ñaïo luaät nhaân

quaû coâng baèng vaø coâng lyù cuûa nhaân loaïi. Vaäy

maø coù Boà Taùt chòu khoå, chòu beänh thay cho

chuùng sanh, haønh ñoäng cuûa Boà Taùt laøm nhö

vaäy coù phi ñaïo ñöùc chaêng? Con ngöôøi sanh ra

treân theá gian naøy, ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh, töø

nhaân quaû sanh ra, soáng trong nhaân quaû, cheát

veà nhaân quaû. Xaùc ñònh nhö vaäy thì khoâng coù

ñaáng taïo hoùa naøo sanh ra con ngöôøi. Vì theá,

khoâng coù keû naøo ban phöôùc giaùng hoïa cho con

ngöôøi, maø cuõng khoâng coù keû naøo thay theá söï

khoå ñau cuûa con ngöôøi ñöôïc.

Cho neân caâu: “Boà Taùt beänh vì chuùng sanh

beänh” laø caâu löøa ñaûo gaït ngöôøi cuûa kinh saùch

phaùt trieån, ñeå chöùng toû Boà Taùt laø keû vó ñaïi, Boà

Taùt coù loøng töø bi roäng lôùn thöông xoùt ñoái vôùi

taát caû chuùng sanh, nhöng khoâng ngôø lôøi noùi doái

traù, thaønh phi ñaïo ñöùc. Ñoái vôùi ñaïo Phaät caâu

noùi naøy laø caâu noùi gian xaûo, löøa bòp ngöôøi ñeä

nhaát.

Vì theá, ai ñaõ taïo nhaân aùc thì phaûi gaùnh

chòu quaû khoå, khoâng moät ai chòu thay cho ai


-46-

ñöôïc, ñoù laø luaät nhaân quaû coâng baèng tuyeät ñoái,

khoâng sai moät haøo li naøo caû.

Khi coøn taïi theá ñöùc Phaät ñaõ töø choái: “Caùc

con töï thaép ñuoác leân maø ñi, ta chæ laø moät

ngöôøi höôùng ñaïo chæ ñöôøng maø thoâi”. Lôøi

daïy naøy ñöùc Phaät ñaõ khaúng ñònh söï töø choái

khoâng cöùu ñoä ai heát maø moïi ngöôøi phaûi töï cöùu

mình. Cho neân, nhöõng lôøi daïy cuûa Ngaøi luoân

luoân nhaéc nhôû chuùng ta phaûi töï haønh thieän, chæ

coù haønh thieän môùi ñem laïi söï an vui cho mình,

cho ngöôøi vaø cho taát caû muoân loaøi sanh linh.

Vaäy maø laïi coù moät Duy Ma Caät daùm beänh

thay cho chuùng sanh, daùm chia seû noãi khoå ñau

cuûa chuùng sanh, thaät laø gan daï daùm phaù boû luaät

nhaân quaû. Neáu coù moät Duy Ma Caät laøm ñöôïc

nhö vaäy thì ñaïo ñöùc trong theá gian naøy coøn gì?

Chuùng sanh do khoâng hieåu (voâ minh) laøm

ñieàu aùc, taïo toäi loãi roài phaûi chòu nhieàu thoáng

khoå do haønh ñoäng ñoù. Ñaïo Phaät ra ñôøi chæ coù

muïc ñích cöùu giuùp con ngöôøi thoaùt khoå baèng

caùch chæ daïy cho hoï thaáu hieåu nhöõng ñieàu hoï

laøm laø aùc, laø baát thieän vaø seõ ñem ñeán quaû khoå

ñau cho hoï, chöù khoâng ai laøm cho hoï khoå maø

chính hoï. Ñeå chöùng minh loä trình nhaân quaû cuï

theå cho hoï thaáy vaø hieåu roõ hôn thì töø ñoù hoï

khoâng coøn haønh ñoäng laøm aùc, laøm khoå mình,


-47-

khoå ngöôøi nöõa; thì chöøng ñoù hoï seõ khoâng coøn

chòu söï khoå ñau nöõa, taâm hoàn hoï seõ ñöôïc thanh

thaûn, an laïc vaø luoân soáng tuøy thuaän hoøa hôïp

vôùi moïi ngöôøi.

Ñaïo Phaät cöùu ngöôøi laø giuùp con ngöôøi veùn

saïch maøn “voâ minh”, ñeå töø ñoù hoï saùng suoát hieåu

roõ khoâng coøn laàm laïc trong haønh ñoäng aùc, ñeå

khoâng töï taïo khoå cho mình cho ngöôøi nöõa. Söï

hieåu bieát traùnh laøm ñieàu aùc vaø luoân thöïc hieän

laøm ñieàu laønh, neân ñaïo Phaät goïi söï hieåu bieát ñoù

laø trí tueä hay goïi laø tri kieán giaûi thoaùt. Nhôø coù

tri kieán giaûi thoaùt, neân ñaïo Phaät goïi laø ñaïo giaûi

thoaùt, tri kieán giaûi thoaùt ñoù khoâng phaûi cuûa ai

khaùc maø phaûi chính cuûa mình môùi giaûi thoaùt

cho mình ñöôïc.

Cho neân caâu noùi: “Boà Taùt beänh vì chuùng

sanh beänh” laø caâu noùi nghe raát hay nhöng yù

nghóa raát dôû, vì phi ñaïo ñöùc, thieáu coâng baèng

vaø coâng lyù.

Ñoái vôùi luaät nhaân quaû, khoâng ai coù theå ñau

beänh hoaëc chòu tai naïn theá cho ai ñöôïc vaø cuõng

khoâng theå chia seû noãi ñau khoå vôùi chuùng sanh

ñöôïc.

Caâu noùi: “Boà Taùt beänh vì chuùng sanh

beänh” laø caâu noùi laùo, löøa ñaûo thaät söï. Neáu quaû

coù moät Boà Taùt beänh thay cho chuùng sanh hoaëc


-48-

chia seû noãi ñau khoå naøy, thì chuùng sanh phaûi

heát khoå vaø ít nhaát cuõng phaûi giaûm thieåu ñöôïc

söï ñau khoå, nhöng con ngöôøi treân haønh tinh

naøy coù heát ñau khoå ñaâu, vaäy thì Boà Taùt noùi coù

ñuùng khoâng? Caùc baïn nghó sao?

Nhöng luaät nhaân quaû ñaõ khoâng chaáp nhaän

ñieàu naøy, neáu chaáp nhaän ñieàu naøy thì theá gian

naøy coøn laáy ñaâu goïi laø ñaïo ñöùc coâng baèng vaø

coâng lyù.

Moät keû laøm aùc maø coù ngöôøi chòu thay toäi

khoå, thì nhaø giaøu coù, ngöôøi laøm quan, keû laøm

vua chaéc khoâng bao giôø coù khoå ñau beänh taät vaø

tai naïn v.v..

Nhöng thaät söï nhìn cuoäc soáng con ngöôøi

treân theá gian naøy töø vua chuùa, quan, daân, ngöôøi

giaøu coù vaø ñeán nhöõng keû ngheøo cuøng, khoán khoå,

moãi giôùi, moãi giai caáp ñeàu coù söï khoå ñau, beänh

taät nhö nhau maø khoâng coù ai thoaùt khoûi, nhaát

laø boán söï khoå: sanh, giaø, beänh, cheát vaø cuõng

chaúng ai thay theá cho ai ñöôïc boán söï khoå naøy

chuùt naøo.

Caâu noùi phi ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân quaû

cuûa Boà Taùt Duy Ma Caät ñaõ laøm cho kinh saùch

phaùt trieån maát giaù trò, nhaát laø ñaïo ñöùc cuûa con

ngöôøi.


-49-

Neáu baûo raèng kinh saùch laø chæ ñeå duøng cho

baäc Thaùnh, Hieàn, Boà Taùt chö Phaät, taâm khoâng

coøn soáng trong caùc phaùp ñoái ñaõi (baát nhò), neân

lôøi noùi cuûa Boà Taùt Duy Ma Caät vöôït thoaùt caùc

phaùp ñoái ñaõi. Neáu luaän nhö vaäy thì coøn sai hôn

nöõa. Thaùnh, Hieàn, Boà Taùt vaø chö Phaät khoâng

coøn bieát ñaïo ñöùc laøm ngöôøi nöõa hay sao? Töùc laø

khoâng coù phaùp thieän vaø cuõng khoâng coù phaùp aùc

nöõa (baát nhò).

Haøn Sôn, Thaäp Ñaéc, Teá Coâng Hoøa

Thöôïng, Phaät Soáng Cöïu Kim Sôn v.v.. AÊn uoáng

dô baån laïi coøn aên thòt uoáng röôïu, phaïm giôùi taän

cuøng, ñoù laø caùc Ngaøi soáng töï taïi voâ ngaïi trong

phaùp moân baát nhò cuûa Ñaïi Thöøa, vì theá caùc

Ngaøi khoâng coøn laø con ngöôøi maø laø loaøi aùc quyû

töø phaùp moân baát nhò ñaõ sanh ra vaø hieän giôø

trong phaùp moân baát nhò aáy coøn sanh bieát bao

nhieâu laø loaøi aùc quyû nöõa, neáu chuùng ta khoâng

chaën ñöùng ñöôïc phaùp moân baát nhò thì moät nguy

cô khieán cho con ngöôøi khoâng tieán boä maø coøn

soáng laïc haäu thuït luøi daõ man hung aùc.

Neáu baûo raèng: “Chaáp giôùi” thì phaïm haïnh,

töùc laø ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi tu só Phaät giaùo ôû choã

naøo? Khoâng leõ ñaïo Phaät khoâng coù ñaïo ñöùc sao?

Hay toaøn laø nhöõng thaày tu phaïm giôùi, phaù giôùi


-50-

v.v.. soáng ngang nhieân ngoaøi voøng phaùp luaät, laø

nhöõng ngöôøi voâ phaùp luaät, phi ñaïo ñöùc.

Hai traêm naêm chuïc giôùi Tyø Kheo Taêng vaø

ba traêm boán möôi taùm giôùi Tyø Kheo Ni, khoâng

phaûi laø ñaïo ñöùc cuûa Phaät giaùo sao? Phaät giaùo

coøn nhieàu giôùi ñöùc giôùi haïnh nöõa, chöù khoâng

phaûi coù baây nhieâu giôùi ñoù sao?

Ngöôøi tu só naøo phaïm giôùi, phaù giôùi laø

ngöôøi tu só khoâng coù ñaïo ñöùc vaø thieáu giaùo duïc

ñaïo ñöùc.

Ñöøng duøng nhöõng danh töø: “chaáp giôùi vaø

töï taïi voâ ngaïi hoaëc thoõng tay vaøo chôï” ñeå

böng bít hay bòt mieäng thieân haï, ñeå ñöôïc soáng

chaïy theo duïc laïc theá gian maø ngöôøi ta vaãn

töôûng ñoù laø Phaät soáng. Neân caùc vò giaùo só Baø La

Moân döïng leân nhöõng nhaân vaät phaù giôùi, phaïm

giôùi: Teá Ñieân Taêng, Phaät Soáng Cöïu Kim Sôn,

Haøn Sôn, Thaäp Ñaéc, ñeå giuùp cho quyù thaày cuûa

Phaät giaùo phaùt trieån vaø caùc Thieàn Sö Ñoâng Ñoä

töï do phaù giôùi, soáng phaïm giôùi maø tín ñoà khoâng

daùm pheâ phaùn, ñoù laø moät taám bình phong che

ñaäy cho nhöõng ngöôøi tu danh, tu lôïi.

Kinh saùch phaùt trieån ñaõ laàm, hay noùi caùch

khaùc laø khoâng hieåu ñaïo ñöùc cuûa ñaïo Phaät laø gì?

Neân thöôøng noùi gioïng cao kyø: “Ñaïi Thöøa, Toái


-51-

Thöôïng Thöøa”, töï xöng kinh saùch cuûa mình laø

treân heát, khoâng coù kinh saùch naøo baèng.

Duø Thaùnh Hieàn, chö Phaät, chö Boà Taùt, taát

caû phaøm phu vaø chuùng sanh ñeàu töø nhaân quaû

sanh ra. Maø ñaõ töø nhaân quaû sanh ra thì khoâng

soáng trong haønh ñoäng thieän, aùc sao?

Haønh ñoäng thieän khoâng phaûi laø ñaïo ñöùc

sao? Vaø haønh ñoäng aùc khoâng phaûi laø phi ñaïo

ñöùc ö?

Toaøn boä “giôùi luaät” cuûa Phaät ñeàu daïy

chuùng ta phaûi soáng vaø haønh ñoäng ñaïo ñöùc laøm

ngöôøi, laøm Thaùnh nhaân, laøm Phaät. Côù sao

nhöõng ngöôøi thieáu haønh ñoäng ñaïo ñöùc maø

chuùng ta laïi xem hoï nhö Phaät. Hoï chæ coù moät

vaøi thaàn thoâng töôûng loøe bòp thieân haï, chöù ñöùc

haïnh chaúng ra gì, thì laøm gì ai cung kính toân

troïng ho.ï

Sao moïi ngöôøi voâ minh ñieân ñaûo, heã thaáy

ai coù chuùt ít thaàn thoâng ñeàu cho hoï laø Phaät,

Thaùnh, Tieân cung kính vaø leã baùi, cuùng döôøng

trong khi nhöõng haønh ñoäng ñaïo ñöùc cuûa hoï

chaúng ra gì, coøn teä hôn ngöôøi phaøm phu laø

khaùc nöõa.

Phaät vaø Thaùnh ñeàu laø nhöõng con ngöôøi

phaøm phu tu taäp trau doài thaân taâm xa lìa aùc


-52-

phaùp khoâng coøn xaûo quyeät, gian ngoa, löøa ñaûo,

luoân luoân soáng trong haønh ñoäng ñaïo ñöùc, thì

môùi goïi laø Thaùnh nhaân, Phaät. Coù ñaâu duøng

nhöõng lôøi hoa myõ cao thöôïng nhö: “töï taïi voâ

ngaïi, chaáp giôùi, thoõng tay vaøo chôï, ñoùi aên

khaùt uoáng meät nguû lieàn”, khieán cho nhöõng

ngöôøi chöa hieåu ñaïo ñöùc nhaân quaû cuûa Phaät, deã

bò laàm laïc, hoï töôûng nhöõng ngöôøi naøy laø baäc

Thaùnh cao thöôïng daùm hy sinh mình vì moïi

ngöôøi, chòu khoå ñau vì nhaân loaïi, vì loaøi ngöôøi

deïp boû caù nhaân mình thaät laø vó ñaïi. Nhöng

trong caùi vó ñaïi ñoù, laø khoâng vó ñaïi gì heát. Vì ai

ñaõ laøm aùc thì ngöôøi ñoù phaûi chòu gaùnh quaû khoå

khoâng theå ai gaùnh vaùc ñöôïc cho ai, duø keû ñoù

Thaùnh, Thaàn, chö Phaät, chö Boà Taùt cuõng khoâng

theå gaùnh chòu cho ai ñöôïc, theá môùi goïi laø coâng

baèng, coâng lyù. Coøn coù ngöôøi chòu thay theá ñöôïc

quaû khoå ñau cho keû khaùc, thì treân theá gian naøy

con ngöôøi laøm sao coù moät ñaïo luaät goïi laø coâng

baèng vaø coâng lyù ñöôïc? Neáu coù ngöôøi chòu khoå

cho keû khaùc thì theá gian naøy seõ ra sao? nhö

treân ñaõ noùi.

Neáu treân theá gian naøy khoâng coù moät ñaïo

luaät coâng baèng nhö ñaïo luaät nhaân quaû, thì con

ngöôøi chæ coøn laø loaøi aùc thuù, moät loaøi aùc quyû maø

thoâi.


-53-

Vì theá, nhöõng lôøi noùi chòu khoå cho nhaân

loaïi laø lôøi löøa ñaûo, bòp ngöôøi vôùi nhöõng ngöôøi

coøn ñang soáng trong giaác mô “sieâu hình”. Theá

giôùi sieâu hình chòu khoå cho loaøi ngöôøi hay

mang laïi tai hoïa cho loaøi ngöôøi!?

Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi coøn phaøm phu

tuïc töû, coøn soáng trong caûnh ñoái ñaõi, neân chæ

bieát ôû trong caûnh ñoái ñaõi maø tu taäp trau doài

ñaïo ñöùc nhö theá naøo, ñeå cuøng soáng chung nhau,

ñoái xöû vôùi nhau maø taâm hoàn thanh thaûn, an

laïc, khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi thì ñoù laø

chaân haïnh phuùc cuûa loaøi ngöôøi vaø ñoù cuõng laø söï

giaûi thoaùt cuûa ñaïo Phaät. Giaûi thoaùt chung cho

loaøi ngöôøi, chöùù khoâng rieâng nhö kinh Duy Ma

Caät chæ daønh cho nhöõng baäc Boà Taùt, Chö Phaät

vaø Thaùnh Hieàn vôùi trí tueä “Baát Nhò”.

Nhìn chung caùc toân giaùo hieän coù maët treân

theá gian naøy ñeàu xaây döïng cho loaøi ngöôøi moät

theá giôùi tuyeät vôøi “baát nhò”. Caùi theá giôùi aáy raát

xa vôøi vôùi loaøi ngöôøi, vì con ngöôøi khoâng theå

vôùi tôùi, khoâng theå coù trí tueä: “Nhaát nguyeân”

ñoù ñöôïc, chæ coù nhöõng baäc Thaùnh, Hieàn nhö Boà

Taùt Duy Ma Caät trong kinh saùch phaùt trieån maø

thoâi. Thaäm chí nhö Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni

cuõng coøn soáng phaïm haïnh trong ñaïo ñöùc nhaân

quaû, vì theá Ngaøi coøn thua xa Boà Taùt Duy Ma


-54-

Caät. Chính Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni Ngaøi

cuõng khoâng daùm soáng trong phaùp moân “Baát

Nhò” vì ñoù laø phaùp moân phi ñaïo ñöùc.

Nhöõng baäc Thaùnh “Baát Nhò” naøy lyù luaän

mô hoà, tröøu töôïng, aûo töôûng, hö töôûng, töôûng

giaûi, chæ laø giaác moäng ñeïp cuûa Baø La Moân Giaùo

maø thoâi.

Nhìn chung giaùo lyù cuûa caùc toân giaùo ñeàu

xaây döïng cho loaøi ngöôøi moät giaác mô ñeïp ñeå an

uûi tinh thaàn con ngöôøi trong cuoäc soáng laàm

than vaø nhieàu ñau khoå hôn laø treân thöïc teá giaûi

khoå cho hoï. Ngoaøi nhöõng giaùo lyù aáy, coù moät thöù

giaùo lyù khaùc ñöôïc mang moät caùi teân nhoû beù

“Tieåu Thöøa Phaät Giaùo”.

Tieåu Thöøa Phaät Giaùo chæ mang moät caùi

teân nhö vaäy cuõng ñuû khieán cho ngöôøi ta xem

thöôøng, coi reû, ngöôøi ta töôûng töôïng trong ñaàu

giaùo phaùp ñoù chaúng ra gì, chaúng baèng ai, khoâng

cao sieâu, vi dieäu, nhoû moïn, haïn heïp, taàm

thöôøng chaúng coù gì ñeå cho moïi ngöôøi ñaùng quan

taâm.

Chính chuùng toâi trong nhöõng ngaøy ñaàu

môùi xuaát gia tu hoïc theo Phaät, thaáy kinh saùch

Tieåu Thöøa Phaät Giaùo laø chuùng toâi cuõng coù tö

töôûng khoâng muoán ñoïc vaø cuõng khoâng muoán tu

theo noù nöõa.


-55-

Caùc baäc Thaày toå thöôøng ca ngôïi kinh saùch

phaùt trieån, khuyeân chuùng toâi neân hoïc, ñoïc vaø tu

theo nhöõng boä kinh nhö: Phaùp Hoa Kinh, Thuû

Laêng Nghieâm Kinh, Vieân Giaùc Kinh, Qui

Nguyeân Kinh, Ñaïi Böûu Tích Kinh, Hueâ Nghieâm

Kinh, Phaùp Baûo Ñaøn Kinh v.v..

Khi hoïc vaø ñoïc nhöõng boä kinh naøy, chuùng

toâi thaáy noù quaù vó ñaïi, lyù luaän tuyeät vôøi, chæ roõ

baûn theå con ngöôøi raát cuï theå, neáu khoâng coù

kinh saùch naøy daïy thì khoù maø ai nhaän ra ñöôïc

“Phaät Taùnh” töø ñoù chuùng toâi tin kinh saùch

naøy nhö laø cuûa baùu.

Caùc Toå, caùc baäc Toân Tuùc vaø caùc Thaày töø

bao nhieâu theá kyû nay ñaõ bò kinh saùch naøy löøa

ñaûo khieán tu haønh laàm laïc, cöù tu theo caùc phaùp

moân ñoù maø tu chaúng ñi ñeán ñaâu caû, keát quaû

cuõng chaúng coù gì, chæ coù caûm giaùc an laïc cuûa duïc

töôûng xuùc vaø cuoái cuøng thì coù moät vaøi thaàn

thoâng töôûng, caùc Thaày Toå ñaõ töï maõn nguyeän,

hoaëc thaáy saéc töôûng, thanh töôûng, phaùt hieän

thaáy tröôùc maét vaø tieáng noå trong tai laø töï cho

mình tu chöùng ñaïo. Con ñöôøng tu nhö vaäy thaät

laø ñau loøng, hoï khoâng bieát chöùng ñaïo laø chöùng

caùi gì? Hay chæ caàn noùi: “Voâ sôû ñaéc” laø ñuû maõn

nguyeän tu haønh.


-56-

Phaät taùnh, thaàn thoâng, caùc caûnh giôùi sieâu

hình: xuaát hoàn, nhaäp ñònh, hay laø töï taïi voâ

ngaïi, nguõ uaån giai khoâng, phaûn boån hoaøn

nguyeân, phuû truøm vaïn höõu, v.v.. ñoù chæ laø soáng

trong theá giôùi töôûng cuûa töôûng tri.

Ngoä nhaän nhöõng traïng thaùi töôûng naøy cho

laø chöùng ñaïo, neân caùc Ngaøi truyeàn thöøa vôùi

nhau veà phöông Baéc, nhöng vì danh lôïi, neân

huøng cöù moät phöông chia ra laøm naêm toâng baûy

phaùi (Thieàn Toâng Trung Quoác).

Ñeán Vieät Nam Thieàn Toâng thaønh laäp ra

phaùi Thaûo Ñöôøng, Truùc Laâm, Lieãu Quaùn v.v..

Nhöng teân thì coù khaùc, khuoân Thieàn Ñoâng Ñoä

thì khoâng coù gì khaùc caû, ñeàu phoûng theo khuoân

maãu cuûa Trung Quoác.

Ñeán thôøi ñaïi chuùng ta vaãn phaùt trieån ñeàu

ñeàu, ngöôøi tu thì ñoâng voâ soá keå, maø ñaït ñöôïc

thì chaúng coù gì, chæ laø moät troø löøa ñaûo bòp bôïm

ngöôøi maø thoâi. Truyeàn thöøa vôùi nhau töø ñôøi naøy

sang ñôøi khaùc luùc thònh luùc suy, nhìn chung

chaúng coù ai tu ñeán ñaâu caû, chæ laø dieãn xuaát

tuoàng haùt treân saân khaáu, heát maøn Tònh Ñoä

Toâng, ñeán maøn Thieàn Toâng; heát maøn Thieàn

Toâng, ñeán maøn Maät Toâng; heát maøn Maät Toâng,

ñeán maøn Phaùp Hoa Toâng v.v.. Cöù nhöõng Toâng

naøy dieãn tôùi dieãn lui chaúng coù gì môùi meû caû.


-57-

Ngöôøi truyeàn Ñaïo thì cuõng chaúng bieát

mình truyeàn ñuùng hay sai cuûa ñaïo Phaät, ngöôøi

tu thì laïi nhaém maét tu ñuøa, chaúng caàn suy nghó

xem xeùt kyõ löôõng, chæ nghe Ñaïi Thöøa, Toái

Thöôïng Thöøa laø ngon laønh, laø sieâu vieät, coøn

nhöõng loaïi kinh saùch Tieåu Thöøa Nguyeân Thuûy

thì xem chaúng ra gì, lieät keâ nhöõng loaïi kinh

saùch naøy laø ngoaïi ñaïo.

Luùc chuùng toâi môùi böôùc vaøo chuøa tu haønh,

thích hoïc ñöôïc kinh saùch Ñaïi Thöøa vaø thích tu

thieàn Toái Thöôïng Thöøa, xem kinh saùch Tieåu

Thöøa A Haøm nhö ñoà boû (ngoaïi ñaïo) maø trong

kinh Phaïm Voõng Boà Taùt giôùi ñaõ caám khoâng cho

hoïc vaø tu giaùo lyù naøy.

Tu nhö oâng Xaù Lôïi Phaát vaø oâng Muïc Kieàn

Lieân, tieân nöõ raéc hoa coøn dính maéc, caùc Ngaøi

chæ laø haøng Thinh Vaên khoâng baèng Boà Taùt vaø

Phaät, uoång coâng tu haønh chæ ôû nhöõng baäc thaáp

leø teø. Ñoái vôùi Phaät giao phaùt trieån lôøi daïy cuûa

ñöùc Phaät laø ngoaïi ñaïo, sao baèng kinh saùch Ñaïi

Thöøa cuûa caùc Toå bieân soaïn ra daïy: kieán taùnh

thaønh Phaät, nhanh choùng nhö trôû baøn tay.

Ñoù laø quan nieäm heát söùc sai laàm cuûa

chuùng toâi, do bò aûnh höôûng kinh saùch phaùt

trieån. Vì Thaày Toå truyeàn daïy cho nhau khoâng

ngoaøi kinh saùch phaùt trieån thì laøm sao chuùng


-58-

toâi bieát ñaâu laø kinh saùch Phaät, ñaâu laø kinh

saùch cuûa Baø La Moân ngoaïi ñaïo.

Xöông minh phaùp moân Tònh Ñoä, Toå Vónh

Minh Dieân Thoï laïi coøn khuyeán caùo ngöôøi hôn

nöõa baèng nhöõng töø ngöõ raát kieâu: “Ngöôøi tu

Thieàn maø khoâng tu Tònh Ñoä 10 ngöôøi chöa

ñöôïc moät ngöôøi tu chöùng”. “Ngöôøi tu thieàn

maø tu theâm Tònh Ñoä nhö coïp moïc söøng 10

ngöôøi ñeàu chöùng caû”.

Tònh Ñoä coøn duøng nhöõng lôøi leõ caùm doã.

Nhöõng lôøi leõ ôû treân ñaõ ñöa ñöôøng daét tín ñoà

moät caùch coù thuû ñoaïn. Tònh Ñoä Toâng cho raèng

thôøi ñaïi chuùng ta laø thôøi ñaïi maït phaùp, loaøi

ngöôøi saép taän theá chæ coù phaùp moân Tònh Ñoä tu

haønh deã chöùng vaø tu chöa chöùng ñaït cuõng ñöôïc

ñöùc Phaät A Di Ñaø röôùc veà coõi Cöïc Laïc roài tieáp

tuïc tu haønh.

Sau nhöõng naêm thaùng tu haønh vôùi hoaøi

baõo laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát, chaám döùt söï

khoå ñau cuûa kieáp ngöôøi. Nhöng bò caùc phaùp

moân cuûa caùc heä phaùi phaùt trieån löøa ñaûo, ñaõ phí

heát thôøi gian cuûa tuoåi thanh xuaân. Hôn nöûa ñôøi

ngöôøi ñem heát söùc löïc tu haønh theo caùc phaùp

moân ñoù, chuùng toâi kieán giaûi (trieät ngoä) ñöôïc taát

caû caùc coâng aùn vaø ñang soáng trong traïng thaùi

tónh laëng, bieát bao nhieâu traïng thaùi töôûng xaûy


-59-

ra, nhö thaàn thoâng bieát chuyeän quaù khöù vò lai,

duø bieát nhö vaäy, nhöng xeùt kyõ chuùng toâi cuõng

chöa laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát.

Chuùng toâi ñaõ trôû veà vôùi phaùp moân Tieåu

Thöøa may ra, hy voïng coøn laøm chuû ñöôïc thaân

taâm.

Chuùng toâi soáng ñoäc cö, soáng ñôøi soáng traàm

laëng, soáng ñuùng giôùi luaät khoâng heà vi phaïm

moät loãi nhoû nhaët naøo, vôùi ñôøi soáng thieåu duïc tri

tuùc, chæ xin côm ngaøy moät böõa maø thoâi, chaúng

coù mong caàu gì khaùc.

Chuùng toâi tu phaùp Töù Chaùnh Caàn, Töù

Nieäm Xöù vaø Töù Thaùnh Ñònh, keát quaû chuùng toâi

höôùng taâm ñeán Tam Minh, chæ trong voøng saùu

thaùng vôùi moät nhieät taâm noàng chaùy; vôùi moät

nghò löïc duõng maõnh; vôùi moät yù chí saét ñaù kieân

cöôøng, chuùng toâi thaønh töïu, laøm chuû söï soáng

cheát, taâm chaúng heà dao ñoäng tröôùc baát cöù moät

ñoái töôïng naøo.

Töø ñoù, chuùng toâi xaùc ñònh roõ, kinh saùch

phaùt trieån laø cuûa toân giaùo khaùc hoaëc bò theá tuïc

hoùa toân giaùo, vôùi duïng taâm cuûa caùc vò Tyø Kheo

giaùo só Baø La Moân, thaâm yù saâu ñoäc muoán dieät

tröø Phaät giaùo taän goác. Chæ vì Phaät giaùo toàn taïi

vaø phaùt trieån thì caùc toân giaùo khaùc khoâng phaùt

trieån ñöôïc maø coøn coù theå bò dieät vong.


-60-

Taïi sao vaäy?

Taïi vì Phaät giaùo ñaäp phaù theá giôùi sieâu

hình, huûy dieät thaàn quyeàn saùng taïo ñem laïi cho

loaøi ngöôøi moät neàn ñaïo ñöùc giaûi thoaùt khoâng

laøm khoå mình, khoå ngöôøi, bieán caûnh theá gian

thaønh Thieân Ñöôøng, Nieát Baøn. Ñoù laø moät chaân

lí ñi ngöôïc laïi giaùo ñieàu giaùo lyù cuûa caùc toân

giaùo, laøm cho hoï khoâng coøn ñaát ñöùng treân haønh

tinh naøy, chæ coøn coù nöôùc di cö leân cung traêng

sao hoûa, sao moäc maø xaây döïng Nieát Baøn, Cöïc

Laïc, Thieân Ñaøng v.v..

Ñaïo Phaät vaø caùc toân giaùo khaùc khoâng theå

ñi chung nhau moät ñöôøng. Vì caùc toân giaùo khaùc

coù theá giôùi sieâu hình, coù thaàn quyeàn saùng taïo,

coù caûnh giôùi mô hoà, tröøu töôïng, aûo huyeàn, coù

cuoäc soáng sau khi cheát. Ngöôïc laïi, Phaät giaùo

thieát thöïc vaø cuï theå hôn nhieàu, khoâng coù theá

giôùi sieâu hình, khoâng coù thaàn quyeàn saùng taïo,

khoâng coù theá giôùi mô hoà, tröøu töôïng, aûo huyeàn

vaø khoâng coù cuoäc soáng sau khi cheát.

Neáu chaùnh phaùp vaø ñaïo ñöùc nhaân baûn –

nhaân quaû cuûa Phaät giaùo, ñöôïc phoå bieán saâu

roäng, khieán moïi ngöôøi am töôøng vaø thöïc thi söûa

ñoåi thoùi hö taät xaáu, thì xaõ hoäi loaøi ngöôøi môùi

soáng ñuùng ñôøi soáng coâng baèng, baùc aùi, thì caùc


-61-

toân giaùo khaùc laøm sao coøn coù choã ñaát ñöùng treân

haønh tinh naøy nhö treân ñaõ noùi.

Thaáy roõ ñieàu lôïi haïi naøy, neân baèng moïi

giaù, caùc toân giaùo khaùc ñeàu öôùc muoán bieán daàn

Phaät giaùo thaønh moät toân giaùo chaáp ngaõ, coù baûn

theå vaïn höõu (Phaät taùnh, Ñaïi ngaõ) vaø coøn ñaïo

ñöùc cuûa Phaät giaùo thì bieán thaønh moät thöù ñaïo

ñöùc nhaân quaû meâ tín, ñeå Phaät giaùo cuõng gioáng

nhö caùc toân giaùo khaùc treân haønh tinh naøy.

Cho neân, caâu noùi “Boà Taùt beänh vì chuùng

sanh beänh” cuõng laø moät caâu noùi löøa ñaûo phi

ñaïo ñöùc, nhaèm ñeå löôøng gaït nhöõng ngöôøi chöa

hieåu ñaïo ñöùc nhaân quaû thieän aùc cuûa Phaät giaùo.

Chöù khoâng theå löøa ñaûo, löôøng gaït nhöõng ngöôøi

coù giôùi ñöùc vaø giôùi haïnh cuûa Phaät giaùo ñöôïc.

Hieän giôø, moïi ngöôøi chöa ai thoâng suoát

ñaïo ñöùc nhaân quaû vaø luaät nhaân quaû, kinh saùch

nhaân quaû Phaät giaùo phaùt trieån laø loaïi kinh

saùch meâ tín, dò ñoan. Ñoù toaøn laø kinh töôûng,

hieän nay tín ñoà Phaät giaùo phaùt trieån hoï ñaët

troïn loøng tin nhöõng vò Boà Taùt. Vì nhöõng vò Boà

Taùt naøy thöôøng ban phöôùc laønh vaø cöùu khoå cöùu

naïn, cuøng chia seû nhöõng söï ñau khoå cuûa chuùng

sanh. Khoâng ngôø söï cöùu khoå, cöùu naïn vaø chia

seû söï ñau khoå vôùi chuùng sanh, laø moät ñieàu

khoâng theå laøm ñöôïc, khoâng theå laøm ñöôïc laø vì


-62-

luaät nhaân quaû raát coâng baèng vaø coâng lyù, cho

neân haønh ñoäng cöùu khoå vaø chia seû khoå naïn laø

phi ñaïo ñöùc, laøm maát coâng baèng vaø coâng lyù,

trong kieáp soáng cuûa loaøi ngöôøi.

THẾ GIỚI SIÊU HÌNH

Caâu hoûi cuûa Coâ Chaâu

Hoûi: Kính thöa Thaày, theo Ñaïo Phaät

Thaày ñaõ giaûng laø khoâng coù theá giôùi sieâu hình,

nhöng trong caùc kinh Nguyeân Thuûy, Ñöùc Phaät

ñaõ daïy, coù 33 coõi Trôøi vaø caùc coõi ñòa nguïc, coõi

ngaï quyû, A Tu La, suùc sanh, vaø coõi Ngöôøi, nhö

trong kinh coù thuaät laïi:

“Moät hoâm Ñöùc Theá Toân cuøng toân giaû A

Nan ñi khaát thöïc, treân ñöôøng veà, toân giaû A Nan

thaáy ñöùc Phaät mæm cöôøi, neân laáy laøm laï, muoán

thöa hoûi Phaät lieàn, nhöng giôùi luaät Phaät caám,

“Chaúng ñaëng noùi chuyeän treân ñöôøng ñi”. A Nan

chôø sau khi thoï thöïc xong, Ngaøi ñeán thöa hoûi

Phaät: “Kính baïch Theá Toân, trong luùc ñang ñi

khaát thöïc veà, coù duyeân côù gì maø Nhö Lai mæm

cöôøi?


-63-

Ñöùc Phaät baûo:

“Treân ñöôøng ñi khaát thöïc veà ta thaáy treân

trôøi coù moät loaøi ngaï quyû ñang ñoùi khoå, sau löng

bò moät ñoaøn où theo caén ræa, thaät laø ñau khoå”.

Kính baïch Thaày, coù phaûi caûnh giôùi naøy laø

ñòa nguïc khoâng? Neáu quaû coù ñòa nguïc thì phaûi

coù ñôøi soáng sau khi cheát. Neáu coù ñôøi soáng sau

khi cheát thì phaûi coù theá giôùi sieâu hình?

Vaø ñaây laø caâu chuyeän thöù hai:

“Vaøo luùc cuoái ñeâm, ñeán choã Ñöùc Phaät ngöï

coù moät Thieân nöõ Caâu-Ca-Ni coù dung saéc tuyeät

dieäu, cuùi ñaàu leã döôùi chaân Phaät, töø thaân toûa

aùnh saùng chieáu khaép tònh xaù Sôn Coác. Thieân

nöõ ñoïc leân moät baøi keä. Khi Ñöùc Phaät nghe xong

baûo Thieân nöõ:

– “Ñuùng theá! Ñuùng theá!”

“Thieân nöõ Caâu Ca Ni nghe Phaâït khen,

hoan hyû cuùi ñaàu leã döôùi chaân Phaät roài bieán

maát”.

Thöa Thaày, caâu chuyeän treân ñaây trong

kinh Taïp A-Haøm taäp IV trang 483 kinh soá

1.271. Theo baøi kinh naøy nhö vaäy coù coõi Trôøi,

coù coõi Trôøi töùc laø coù theá giôùi sieâu hình, coù theá

giôùi sieâu hình, töùc laø coù söï soáng sau khi cheát.

Xin Thaày daïy roõ cho chuùng con hieåu?


-64-

Ñaùp: Ñaõ töø laâu, cuõng chæ vì theá giôùi sieâu

hình ñieân ñaûo naøy, Thaày ñaõ xaùc ñònh nhieàu laàn

khoâng coù theá giôùi sieâu hình, maø chæ coù theá giôùi

sieâu hình töôûng. Theá maø ñeán giôø naøy caùc con

vaãn chöa ñuû nieàm tin hay sao?

Söï thaät theá giôùi sieâu hình khoâng coù,

nhöng bieát noùi laøm sao cho caùc con tin. Moät theá

giôùi sieâu hình ñaõ aên saâu vaøo loøng ngöôøi, töø khi

con ngöôøi coù maët treân haønh tinh naøy, vôùi moät

töôûng thöùc cuûa con ngöôøi taïo ra. Ñoù laø moät ñieàu

khoâng theå traùch ñöôïc caùc con aï! Caùc hieän töôïng

cuûa theá giôùi sieâu hình töôûng haèng ngaøy ñang

dieãn bieán chung quanh cuoäc soáng con ngöôøi thì

thöû hoûi laøm sao ngöôøi ta tin raèng khoâng coù theá

giôùi sieâu hình.

Theâm vaøo caùc toân giaùo vaø caû Phaät giaùo Ñaïi

Thöøa ñeàu xaùc ñònh coù theá giôùi sieâu hình thì duø

tieáng noùi cuûa Thaày coù thaät söï ñi nöõa laø khoâng

coù, cuõng khoù coù ai tin theo ñöôïc. Ñöùc Phaät ñaõ

daïy kinh Nguõ Uaån, kinh Thaäp Nhò Nhaân

Duyeân maø Thaày ñaõ giaûng, nhöng caùc con chöa

ñuû nieàm tin. Baây giôø Thaày seõ daãn chöùng moät

baøi kinh khaùc cuï theå roõ raøng hôn chính lôøi

Phaät ñaõ daïy: “Baøi kinh Phaùp Moân Caên Baûn”

trong kinh Trung Boä taäp I trang 9.


-65-

- “Naøy caùc Thaày Tyø Kheo. Ta seõ giaûng

cho caùc Ngöôøi: “Phaùp moân caên baûn taát caû

phaùp”.

“Naøy caùc Thaày Tyø Kheo! ÔÛ ñaây coù keû

phaøm phu ít nghe, khoâng ñöôïc thaáy caùc

baäc Thaùnh, khoâng thuaàn thuïc phaùp cuûa

caùc baäc Thaùnh, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc

Thaùnh, khoâng ñöôïc thaáy caùc baäc chaân

nhaân, khoâng thuaàn thuïc phaùp caùc baäc

chaân nhaân, khoâng tu taäp phaùp caùc baäc

chaân nhaân, töôûng tri ñaïi ñòa laø ñaïi ñòa. Vì

töôûng tri ñaïi ñòa laø ñaïi ñòa, ngöôøi aáy nghó

ñeán ñaïi ñòa (laø coù thaät). Nghó ñeán (töï ngaõ)

ñoái chieáu vôùi ñaïi ñòa thì töï ngaõ coù thaät.

Cho neân, ngöôøi aáy nghó “Ñaïi ñòa laø cuûa ta”

sanh ra öa thích chaáp ñaém ñaïi ñòa. Vì sao

vaäy? Ta noùi ngöôøi aáy khoâng lieãu tri ñaïi

ñòa.

Ngöôøi aáy töôûng tri thuûy ñaïi laø thuûy

ñaïi. Vì töôûng tri thuûy ñaïi laø thuûy ñaïi

ngöôøi aáy nghó ñeán thuûy ñaïi (laø coù thaät)

nghó ñeán töï ngaõ ñoái chieáu vôùi thuûy ñaïi thì

töï ngaõ laø coù thaät, cho neân ngöôøi aáy nghó

“Thuûy ñaïi laø cuûa ta” sanh ra öa thích


-66-

chaáp ñaém thuûy ñaïi. Vì sao vaäy? Ta noùi

ngöôøi aáy khoâng lieãu tri thuûy ñaïi.

Ngöôøi aáy töôûng tri hoûa ñaïi laø hoûa ñaïi:

Vì töôûng tri hoûa ñaïi laø hoûa ñaïi, ngöôøi aáy

nghó ñeán hoûa ñaïi (laø coù thaät) nghó ñeán töï

ngaõ ñoái chieáu vôùi hoûa ñaïi thì töï ngaõ laø coù

thaät, cho neân ngöôøi aáy nghó hoûa ñaïi laø cuûa

ta, sanh ra öa thích chaáp ñaém hoûa ñaïi. Vì

sao vaäy? Ta noùi ngöôøi aáy khoâng lieãu tri

hoûa ñaïi.

Ngöôøi aáy töôûng tri phong ñaïi laø

phong ñaïi. Vì töôûng tri phong ñaïi laø

phong ñaïi, ngöôøi aáy nghó ñeán phong ñaïi

(laø coù thaät), nghó ñeán töï ngaõ ñoái chieáu vôùi

phong ñaïi laø töï ngaõ coù thaät, cho neân ngöôøi

aáy nghó phong ñaïi laø cuûa ta, sanh ra öa

thích, chaáp ñaém phong ñaïi. Vì sao vaäy? Ta

noùi ngöôøi aáy khoâng lieãu tri phong ñaïi.

Ngöôøi aáy töôûng tri sanh vaät laø sanh

vaät. Vì töôûng tri sanh vaät laø sanh vaät,

ngöôøi aáy nghó ñeán sanh vaät (laø coù thaät),

nghó ñeán töï ngaõ ñoái chieáu vôùi sanh vaät thì

töï ngaõ coù thaät, cho neân, ngöôøi aáy nghó

“sanh vaät laø cuûa ta’’ sanh ra öa thích chaáp


-67-

ñaém sanh vaät. Vì sao vaäy? Ta noùi ngöôøi aáy

khoâng lieãu tri sanh vaät”.

Ñoïc qua nhöõng lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät treân

ñaây, chæ cho theá giôùi höõu hình cuûa chuùng ta laø

theá giôùi töôûng. Töôûng ñaát ñai, soâng, nuùi, caây,

coû, vaïn vaät laø coù thaät. Vì töôûng noù coù thaät neân

con ngöôøi sanh ra chaáp ñaém, ham thích, roài

môùi tranh chaáp ñaáu tranh, giaønh giöït cuûa caûi,

taøi saûn, ñaát ñaù, soâng, raïch, nuùi, röøng, vaøng,

baïc, chaâu, baùu v.v.. Gieát ngöôøi, cöôùp cuûa, duøng

moïi thuû ñoaïn phöông tieän löøa ñaûo, löôøng gaït

ngöôøi baèng moïi caùch, thaäm chí coù keû lôïi duïng

ngay caû toân giaùo, buoân Phaät, baùn Phaùp, buoân

Thaàn, baùn Thaùnh v.v..

Do choã khoâng hieåu theá giôùi höõu hình laø

theá giôùi töôûng neân môùi sanh taïo ra nhieàu thöù

dính maéc vaø taïo bieát bao nhieâu söï ñau khoå cho

mình, cho ngöôøi, töø kieáp naøy ñeán kieáp khaùc vaø

maõi maõi chòu khoå ñau voâ cuøng taän, cuõng chæ vì

“töôûng tri cuûa loaøi ngöôøi”.

Ñöùc Phaät ñaõ thaáy theá giôùi höõu hình cuûa

con ngöôøi laø theá giôùi töôûng, caùch ñaây 2542

naêm, Ngöôøi ñaùnh tieáng chuoâng caûnh tænh cho

moïi ngöôøi, theá giôùi höõu hình laø theá giôùi töôûng,

nhöng ai laø ngöôøi ñaõ tin Ngaøi. Neáu khoâng phaûi


-68-

laø ngöôøi tu ñuùng giaùo phaùp cuûa Ngöôøi thì laøm

sao tin ñöôïc theá giôùi naøy laø theá giôùi töôûng.

Theá giôùi höõu hình laø theá giôùi töôûng thì theá

giôùi voâ hình laøm sao coù thaät, theá giôùi voâ hình

laø boùng daùng cuûa theá giôùi höõu hình, ñaõ laø boùng

daùng thì laøm gì coù söï soáng sau khi cheát, ñoù

chaúng qua chæ laø moät aûo töôûng cuûa loaøi ngöôøi

maø thoâi.

Cho neân, hieän giôø caùc toân giaùo treân theá

gian naøy, ngay caû Ñaïi Thöøa Phaät Giaùo cuõng

thaáy theá giôùi höõu hình naøy laø theá giôùi taïm bôï

khoâng coù thaät, vì moïi vaät ñeàu voâ thöôøng, nhö

lôøi ñöùc Phaät ñaõ daïy qua baøi kinh treân “Phaùp

moân caên baûn”. Töø ñaát, ñaù, coû, caây vaø taát caû

sinh vaät ñang sanh soâi naûy nôû treân haønh tinh

naøy ñeàu do töôûng tri cuûa chuùng sanh, töôûng laø

coù thaät, chöù thöïc ra theá giôùi höõu hình naøy laø

theá giôùi duyeân hôïp. Moïi vaät coù maët (vaïn höõu)

treân haønh tinh naøy ñeàu do duyeân hôïp maø

thaønh, moïi vaät (vaïn höõu) hoaïi dieät ñeàu do

duyeân tan raõ maø hoaïi dieät, khoâng coù moät vaät

naøo thöôøng coøn baát bieán, toaøn laø vaïn vaät ñeàu

voâ thöôøng.

Chæ vì ngöôøi theá gian vôùi trí höõu haïn

khoâng thaáu roõ theá giôùi höõu hình naøy cho laø

thaät coù. Ñoái vôùi ngöôøi coù trí voâ haïn thì theá giôùi


-69-

höõu hình laø theá giôùi töôûng cuûa loaøi ngöôøi.

Nhöng caùc toân giaùo keå caû Ñaïi Thöøa Giaùo cuõng

cho theá giôùi höõu hình laø khoâng thaät, nhöng laïi

xaây döïng moät theá giôùi voâ hình coù thaät, thì ñoù laø

ñi ngöôïc laïi Phaät giaùo. Phaät giaùo cho theá giôùi

voâ hình laø theá giôùi töôûng tri (khoâng coù).

Cuõng trong baøi kinh Phaùp Moân Caên Baûn

trong Trung Boä kinh taäp 1 trang 11 kinh daïy:

“Ngöôøi aáy töôûng tri Phaïm thieân laø Phaïm

thieân... Ngöôøi aáy töôûng tri Quang aâm thieân

laø Quang aâm thieân... Ngöôøi aáy töôûng tri

Bieán tònh thieân laø Bieán tònh thieân... Ngöôøi

aáy töôûng tri Quaûng quaû thieân laø Quaûng

quaû thieân.... Ngöôøi aáy töôûng tri Abhibhuø

(Thaéng giaû) laø Abhibhuø.... Ngöôøi aáy töôûng

tri Khoâng voâ bieân xöù laø khoâng voâ bieân xöù

thieân... Ngöôøi aáy töôûng tri Thöùc voâ bieân xöù

laø Thöùc voâ bieân xöù thieân... Ngöôøi aáy töôûng

tri voâ sôû höõu xöù laø voâ sôû höõu xöù thieân...

Ngöôøi aáy töôûng tri Phi töôûng phi phi

töôûng xöù laø Phi töôûng phi phi töôûng xöù

thieân... Ngöôøi aáy töôûng tri Sôû kieán laø Sôû

kieán... Ngöôøi aáy töôûng tri Sôû vaên laø Sôû

vaên... Ngöôøi aáy töôûng tri Sôû tö nieäm laø Sôû

tö nieäm... ngöôøi aáy töôûng tri Sôû tri laø Sôû

tri... Ngöôøi aáy töôûng tri Ñoàng nhaát laø


-70-

Ñoàng nhaát... Ngöôøi aáy töôûng tri Sai bieät laø

Sai bieät.... Ngöôøi aáy töôûng tri Taát caû laø Taát

caû.... Ngöôøi aáy töôûng tri Nieát Baøn laø Nieát

Baøn... Vì töôûng tri Nieát Baøn laø Nieát Baøn

ngöôøi aáy nghó ñeán Nieát Baøn (laø coù thaät),

nghó ñeán töï ngaõ ñoái chieáu Nieát Baøn (thì töï

ngaõ coù thaät nhaäp Nieát Baøn) cho neân, ngöôøi

aáy nghó “Nieát Baøn laø cuûa ta” sanh ra öa

thích chaáp ñaém Nieát Baøn (duïc hyû). Vì sao

vaäy? Ta noùi ngöôøi aáy khoâng lieãu tri (khoâng

hieåu, khoâng bieát) Nieát Baøn.”

Phaät giaùo khoâng chaáp nhaän theá giôùi höõu

hình laø coù thaät tri maø chæ laø töôûng tri, ñeán theá

giôùi sieâu hình caùc coõi trôøi ñòa nguïc vaø Nieát Baøn

cuõng laø töôûng tri chöù khoâng phaûi thaät tri.

Vì, theá giôùi sieâu hình laø boùng daùng cuûa theá

giôùi höõu hình nhö treân chuùng toâi ñaõ noùi. Vì theá,

con ngöôøi höõu hình nhö theá naøo thì theá giôùi

sieâu hình con ngöôøi gioáng nhö theá naáy, taát caû

nuùi, soâng, ñaát, ñaù, caây, coû, thaûo, moäc, nhaø, cöûa,

ñeàn, ñaøi, cung, ñieän ñeàu gioáng theá giôùi höõu

hình. Chæ khaùc hôn ôû theá giôùi höõu hình laø

khoâng coù khoâng gian vaø thôøi gian maø thoâi.

Bôûi vaäy, nhöõng ngöôøi oâng leân, baø xuoáng,

nhaäp ñoàng, nhaäp xaùc, noùi chuyeän quaù khöù, vò

lai, chæ nôi sieâu moà, laïc maû cho ngöôøi laáy coát


-71-

ñeàu ñuùng khoâng sai moät maûy, laø nhôø töôûng uaån

khoâng coù khoâng gian vaø thôøi gian, nhöng khi

töôûng uaån1 hoaït ñoäng thì bieát ñuùng, noùi khoâng

sai, coøn khi töôûng uaån khoâng hoaït ñoäng thì

khoâng bieát, thöôøng noùi sai.

Do choã noùi chuyeän quaù khöù, vò lai khoâng

sai, khieán ngöôøi ta tin raèng coù linh hoàn ngöôøi

cheát, oâng naøy, baø kia, caäu noï nhaäp xaùc, leân

ñoàng, nhaäp coát v.v..

Bôûi töôûng uaån laøm vieäc nhö vaäy ngöôøi ta

khoâng roõ, roài tin raèng coù theá giôùi sieâu hình

thaät söï.

Töø töôûng tri theá giôùi höõu hình laø thaät coù

ngöôøi ta ñaõ mang ñeán cho chính mình moïi söï

khoå ñau cho ñeán ngaøy naèm xuoáng loøng ñaát, xuoâi

tay vaãn coøn ñau khoå, theá maø coù ai bieát roõ ñieàu

naøy, moïi ngöôøi ñeáu voâ minh, ngay ñeán nhöõng

nhaø khoa hoïc cuõng ñaønh boù tay khoâng giaûi

thích ñöôïc vì caùc hieän töôïng kyø laï maø moïi

ngöôøi ñeàu phaûi chaáp nhaän theá giôùi sieâu hình,

1 Töôûng uaån laø danh töø trong kinh saùch Phaät ñeå chæ cho

nhoùm teá baøo thaàn kinh naõo hoaït ñoäng khoâng coù khoâng

gian vaø thôøi gian trong moät ñôøi khi nhoùm teá baøo thaàn

kinh naõo yù thöùc (saéc uaån) ngöng hoaït ñoäng.


-72-

cho neân thaät khoù cho ai khoâng tin theá giôùi sieâu

hình laø khoâng coù.

Söï sôï haõi vaø söï ñau khoå do caùc hieän töôïng

thôøi tieát cuûa theá giôùi höõu hình môùi khieán con

ngöôøi taïo ra theá giôùi sieâu hình ñeå coù söï phoø hoä

che chôû giuùp cho tinh thaàn con ngöôøi ñöôïc an

oån, bôùt sôï haõi.

Töø khi saûn xuaát ra theá giôùi sieâu hình, moïi

ngöôøi luoân tin töôûng coù söï gia hoä, che chôû, ban

phöôùc, giaùng hoïa, nhöng söï thaät, khoâng theå

phoø hoä, gia bò, giaùng hoïa, ban phöôùc cho ai caû,

chæ con ngöôøi töôûng ra ñeå an uûi tinh thaàn nhö

vaäy maø thoâi.

Cho neân, söï töôûng ra theá giôùi sieâu hình laïi

coøn taïo theâm moät lôùp khoå cho con ngöôøi nöõa,

ñaõ khoå vì theá giôùi höõu hình dính maéc troùi buoäc

caùc phaùp theá gian, roài laïi bò löôøng gaït bôûi theá

giôùi sieâu hình nöõa. Do ñoù coù moät soá taø sö, ngoaïi

ñaïo lôïi duïng söï voâ minh vaø loøng meâ tín naøy taïo

ra caùc vò thaàn linh ñeå khieán con ngöôøi toân

suøng, cung kính, sôï haõi vaø chòu bieát bao nhieâu

toán hao tieàn cuûa vaø gieát haïi sanh linh, laøm toäi

aùc theâm ñeå cuùng baùi, teá leã, caàu khaån, van xin

v.v..

Caùch thöùc laøm aên cuûa boïn taø sö, ngoaïi ñaïo

naøy coù hieäu quaû laøm giaøu treân xöông maùu cuûa


-73-

keû khaùc khoâng phí söùc lao ñoäng, chæ caàn tuïng

ñoïc eâ a, hoaëc veõ buøa, ñoïc chuù, ôï, ôï, ngaùp, ngaùp

noùi baäy baï laø hoát tieàn baïc cuûa nhöõng keû ñang

gaëp nhaân quaû nghieäp baùo xaáu, naëng neà, trong

luùc quaù khoå ñau, quaù sôï haõi tröôùc tai hoïa hieåm

ngheøo, tröôùc beänh taät nan y, tröôùc söï soáng cheát

nhö chæ maønh treo chuoâng, trí oùc khoâng coøn

saùng suoát. Luùc baây giôø, boïn thaày löøa ñaûo naøy

noùi sao hoï nghe vaäy, hoï laøm tieàn moät caùch deã

daøng (ngoài maùt aên baùt vaøng).

Laïi coù moät soá taø sö ngoaïi ñaïo kheùo leùo

hôn, duøng ba taác löôõi lyù luaän nhö Tröông Nghi

– Toâ Taàn thôøi Luïc Quoác beân Trung Hoa, phaùp

moân naøy, phaùp moân noï, trieát lyù naøy trieát lyù

kia, chaân lyù naøy chaân lyù noï, löôøng gaït nhöõng

keû voâ minh chaïy theo phaùp naøy, chaïy theo

phaùp kia tu taäp ñeå chöùng ñaït chaân lyù naøy chaân

lyù khaùc.

Töø xöa ñeán nay, ai laø ngöôøi ñaõ ñi tìm chaân

lyù thoaùt khoå? Chaân lyù aáy ñöôïc bao nhieâu ngöôøi

ñaït ñöôïc? Hay chæ laø moät lyù luaän suoâng?

Taïi sao caùc ngöôøi khoâng noùi thaät? Ñeå bieát

bao nhieâu con ngöôøi phaûi maát coâng, maát cuûa vaø

coøn toán bieát bao coâng lao khoå coâng tu taäp maø

chaúng ñöôïc nhöõng gì. Töø toân giaùo naøy ñeán toân

giaùo khaùc, töø phaùp moân naøy ñeán phaùp moân


-74-

khaùc, ñeå nuoâi moät hy voïng haõo huyeàn giaûi

thoaùt, Thieân Ñuôøng, Cöïc Laïc, Nieát Baøn v.v..

Danh lôïi ôû theá gian coù nhieàu vieäc laøm neân

danh, neân lôïi maø raát “thieän”. Taïi sao caùc

ngöôøi khoâng laøm vieäc kia maø laïi laøm vieäc naøy,

ñeå löôøng gaït ngöôøi khaùc chi vaäy. Bieát bao nhieâu

theá heä con ngöôøi ñaõ qua, hoï ñaõ chaïy theo tu

haønh vaø reøn luyeän thaân taâm, nhöng hoï ñöôïc

nhöõng gì ôû caùc chaân lyù aûo töôûng aáy?

Trong khi ñoù hoï ñaõ ñoå bieát bao nhieâu moà

hoâi, coâng löïc, tieàn cuûa vaø coâng söùc. Giaûi thoaùt

ñaâu khoâng thaáy chæ thaáy khoå vaø khoå, cho ñeán

luùc cheát laïi caøng khoå hôn, (Caùc Hoøa Thöôïng khi

vieân tòch quaù khoå sôû) hoï chæ mua ñöôïc caùi

“danh” vaø caùi “lôïi” giaû.

Bôûi vaäy, caùc theá giôùi sieâu hình töôûng, tai

öông beänh taät ñeàu laø töôûng, Thaàn, Thaùnh, Tieân,

Phaät cuõng ñeàu laø töôûng, phaùp moân tu haønh

cuõng ñeàu laø töôûng, vì theá caùi khoå cuûa con ngöôøi

cuõng hoaøn laïi caùi khoå.

Do ñoù, Phaät giaùo ra ñôøi quyeát ñaäp tan

taønh caùi theá giôùi höõu hình duyeân hôïp vaø xeù naùt

caùi theá giôùi sieâu hình töôûng. Gioáng nhö moät vò

Thaàn ñeå ñem laïi söï coâng baèng vaø coâng lyù cho

loaøi ngöôøi, giuùp hoï soáng an vui, thanh thaûn vaø


-75-

haïnh phuùc. Taïo söï soáng an vui treân haønh tinh

naøy laø moät caûnh giôùi Thieân Ñaøng.

Baøi phaùp Thaân Nguõ Uaån, Thaäp Nhò Nhaân

Duyeân, Phaùp Moân Caên Baûn trong taïng kinh

Nikaya vaø kinh A Haøm khoâng ñuû ñeå chöùng

minh ñaäp phaù theá giôùi sieâu hình vaø höõu hình

naøy sao?

Neáu ñaäp phaù ñöôïc caû hai theá giôùi naøy, thì

seõ mang laïi cho con ngöôøi moät ñôøi soáng thoaûi

maùi, thanh thaûn, an laïc vaø haïnh phuùc. Baèng

ngöôïc laïi, thì con ngöôøi phaûi chòu khoå voâ cuøng

taän vaø voâ löôïng kieáp.

- “Treân giöôøng beänh haáp hoái cuûa moät

vò quan saùt thuû, ñöôïc nhaø vua ñeán thaêm

caên daën oâng nhieàu laàn: “Khanh laø moät vò

quan chuyeân moân gieát ngöôøi” nhö vaäy

khanh phaûi ñoïa ñòa nguïc, khi vaøo ñòa

nguïc, baèng moïi caùch khanh veà baùo cho

traãm bieát, khanh ñaõ xuoáng ñòa nguïc vaø ñòa

nguïc coù thaät, khanh nhôù kyõ lôøi traãm, ñöøng

phuï loøng traãm. Vò quan saùt thuû gaät ñaàu vaø

xin höùa.

Nhaø vua caên daën xong chaúng bao laâu vò

quan naøy cheát.


-76-

Chôø maõi, chôø maõi töø 1 thaùng ñeán moät naêm

roài ñeán 3 naêm maø chaúng coù tin töùc gì caû. Nhaø

vua ñeán moät vò Ñaïo sö hoûi:

- “Thöa Ngaøi, Ngaøi noùi coù ñòa nguïc,

traãm coù moät vò quan saùt thuû tröôùc khi cheát

traãm ñaõ caên daën ñoâi ba laàn: “Khi xuoáng

ñòa nguïc, baèng moïi caùch khanh haõy veà baùo

cho traãm bieát, nhöng ñeán nay ñaõ ba naêm

roài chaúng coù tin töùc gì caû, nhö vaäy theo

traãm nghó “chaúng coù ñòa nguïc”.

Vò Ñaïo sö traû lôøi:

- “Taâu beä haï, vò quan aáy laø toäi nhaân

laøm sao coù quyeàn ñi laïi ñöôïc ñeå veà baùo cho

beä haï hay”.

Nhaø vua gaät ñaàu chaáp nhaän ra veà, sau ba

naêm nhaø vua trôû laïi thaêm vò Ñaïo sö vaø hoûi:

- Thöa Ngaøi, Ngaøi noùi coù Thieân Ñaøng

phaûi khoâng?

Vò Ñaïo sö taâu:

- Vaâng, thöa beä haï, coù Thieân Ñaøng, ai

laøm thieän seõ sanh leân Thieân Ñaøng, ai laøm

aùc seõ ñoïa xuoáng Ñòa Nguïc.

Nhaø vua phaùn:


-77-

- Ta coù moät vò quan ñaïi thaàn suoát ñôøi

laøm thieän, laøm quan thì caàn kieäm, lieâm

chaùnh, chí coâng, voâ tö, laøm ngöôøi thì haèng

ngaøy thöôøng tröôøng chay, khoâng saùt haïi

sanh linh, tröôùc giôø phuùt laâm chung, haáp

hoái traãm ñeán caên daën nhieàu laàn: “Khanh

laø moät ngöôøi hieàn laønh soáng thì tröôøng

chay, chaúng heà gieát haïi chuùng sanh, laøm

quan thì lieâm chaùnh ngay thaúng, chaéc

chaén khi cheát khanh ñöôïc veà Thieân Ñaøng.

Vaäy baèng moïi caùch sau khi cheát, nhaø

ngöôi veà baùo cho ta bieát coù caûnh Thieân

Ñaøng chaân thaät hay khoâng? Ñeå traãm yeân

loøng”.

Nhö theá ñeán nay ñaõ ba naêm maø ta

chaúng ñöôïc tin töùc gì, chaéc chaén laø chaúng

coù Thieân Ñaøng.”

Trong baøi kinh naøy, Ñöùc Phaät coøn xaùc

ñònh theâm: “Neáu coù caûnh giôùi sieâu hình

thaät thì phaûi coù ngöôøi ñeán vaø ngöôøi veà,

ñaøng naøy ñi thì coù, veà thì khoâng”.

Nhö vaäy, chöùng toû khoâng coù theá giôùi sieâu

hình maø chæ coù moät theá giôùi sieâu hình töôûng

maø thoâi. Kinh Phaùp Moân Caên Baûn ñöùc Phaät ñaõ

daïy raát roõ raøng vaø cuï theå nhaát.


-78-

Cho neân, trong kinh Nguyeân Thuûy caùc vò

Trôøi ñeán baïch Phaät cuõng nhö Ma Vöông, AÙc

quyû vaø quyû ñoùi ñeàu laø caûnh giôùi töôûng cuûa theá

giôùi töôûng aám cuûa con ngöôøi taïo ra. Taïo ra nhö

vaäy ñeå maø chòu khoå theâm chaúng ích lôïi gì cho

ñôøi soáng maø coøn laøm hao toán tieàn cuûa moät caùch

voâ lyù.

Caùc toân giaùo khaùc, Phaät Giaùo phaùt trieån

ñua nhau xaây döïng theá giôùi sieâu hình baèng

nhieàu hình thöùc vaø nhöõng xöng danh khaùc

nhau ñeå kheùo löøa ñaûo con ngöôøi, chöù kyø thaät

cuõng chæ laø theá giôùi töôûng maø thoâi.

Neân trong kinh Phaùp Moân Caên Baûn Ñöùc

Phaät ñaõ xaùc ñònh roõ raøng: “Ngöôøi aáy töôûng

tri Sôû kieán laø Sôû kieán... Ngöôøi aáy töôûng tri

Sôû vaên laø Sôû vaên.. Ngöôøi aáy töôûng tri Sôû tö

nieäm laø Sôû tö nieäm.. Ngöôøi aáy töôûng Tri sôû

laø Tri sôû.. Ngöôøi aáy töôûng tri Ñoàng nhaát laø

Ñoàng nhaát.. Ngöôøi aáy töôûng tri Sai bieät laø

Sai bieät... Ngöôøi aáy töôûng tri Taát caû laø Taát

caû... Ngöôøi aáy töôûng tri Nieát Baøn laø Nieát

Baøn..” Ñoù toaøn laø soáng trong töôûng maø moïi

ngöôøi maáy ai bieát. Treân ñôøi chæ coù moät mình

ñöùc Phaät bieát raát roõ.


-79-

Bôûi vaäy, nhìn chung caùc toân giaùo treân theá

gian naøy ñang xaây döïng moät theá giôùi sieâu hình

ñeå thoûa maõn loøng tham voïng cuûa loaøi ngöôøi.

Xöa, vua Taàn Thuûy Hoaøng vì tham voïng

soáng laâu, neân ñaõ cho ngöôøi ñi tìm thuoác tröôøng

sanh baát töû. Theo lôøi daïy cuûa caùc vò tu Tieân,

nhöng naøo coù ñöôïc gì ñaâu, chæ hoaøi coâng voâ ích.

Phöông phaùp taäp döôõng sinh vaø ñaïo Yoga

ñeàu taäp luyeän keùo daøi tuoåi thoï ñeå ñaït ñöôïc

“Tröôøng sanh baát töû’’, nhöng coù vò naøo khoâng

beänh ñau vaø tröôøng sanh baát töû ñaâu. Cuoái cuøng

roài cuõng beänh ñau maø cheát.

Nhöõng vieäc laøm naøy, con ngöôøi treân theá

gian ai ñaõ laøm ñöôïc. Ñoù laø moät töôûng voïng cuûa

loaøi ngöôøi, khoâng theå thaønh söï thaät. Nhö ñöùc

Phaät ñaõ daïy ñoù laø söï töôûng tri cuûa loaøi ngöôøi.

(töôûng tri laø töôûng tri laøm sao söï thaät ñöôïc).

Tìm moïi caùch ñeå loaøi ngöôøi soáng maõi

muoân ñôøi, nhöng khoâng thaønh töïu, neân con

ngöôøi quay laïi tìm “söï soáng sau khi cheát”. Do

ñoù, môùi saûn xuaát ra caûnh giôùi Thieân Ñaøng, Ñòa

Nguïc, Boàng Lai Tieân Caûnh, Cöïc Laïc Taây

Phöông, coõi Nieát Baøn, Baûn Theå Vaïn Höõu, Ñaïi

Ngaõ, Phaät Taùnh v.v..


-80-

Rieâng ñöùc Phaät, Ngaøi daïy: “Töôûng tri Nieát

Baøn laø Nieát Baøn”.

Caâu noùi cuûa Ngaøi coù moät giaù trò raát lôùn ñoái

vôùi caùc Toân giaùo. Toaøn boä taát caû caûnh giôùi sieâu

hình cuûa caùc Toân giaùo ñeàu ñoái vôùi ñaïo Phaät laø

caûnh giôùi töôûng, khoâng theå löøa ñaûo löôøng gaït

ngöôøi ñeä töû cuûa Phaät ñöôïc, vì ñöùc Phaät ñaõ daïy

cho caùc ñeä töû cuûa mình raát roõ raøng vaø cuï theå.

Caùc phaùp moân cuûa caùc toân giaùo naøy chæ löøa

ñaûo, löôøng gaït ñöôïc nhöõng ngöôøi voâ minh, vì

cuoäc soáng coøn mang daãy ñaày tham voïng neân

môùi tìm tu vaø nghe theo caùc giaùo phaùi ñoù maø

thoâi.

Saùu neûo luaân hoài chæ laø saùu traïng thaùi cuûa

taâm, chöù khoâng phaûi saùu coõi giôùi goàm coù töø höõu

hình ñeán sieâu hình. Saùu coõi giôùi aáy laø:

1/ Coõi Trôøi

2/ Coõi Ngöôøi

3/ Coõi A Tu La

4/ Coõi suùc sanh

5/ Coõi Ngaï quyû

6/ Ñòa nguïc.

Chæ trong moät thôøi gian ngaén, neáu moät

ngöôøi khoâng bieát phöông phaùp tu theo Phaät


-81-

giaùo thì coù theå luaân hoài saùu neûo ngay taïi kieáp

soáng cuûa hoï.

Ví duï: Moät ngöôøi ñang soáng trong möôøi

ñieàu thieän (Thaäp thieän) thì traïng thaùi taâm hoàn

cuûa hoï caûm nhaän ñöôïc söï an laïc yeân vui haïnh

phuùc vaø cô theå cuûa hoï khoâng coù moät chuùt naøo

moûi meät, ñau nhöùc khoå sôû, maø ngöôøi khaùc

khoâng soáng ñuùng möôøi ñieàu laønh thì khoâng theå

caûm nhaän bieát ñöôïc. Nhöng khi hoï rôøi khoûi

möôøi ñieàu laønh naøy maø chæ coøn giöõ ñöôïc naêm

ñieàu laønh (nguõ giôùi) thì luùc baây giôø hoï luaân hoài

vaøo coõi ngöôøi söï bình an cuûa hoï khoâng bình an

vaø an vui baèng traïng thaùi cuûa coõi Trôøi. Trong

khi hoï ñang ôû trong traïng thaùi taâm coõi ngöôøi

hoï khoâng giöõ gìn ñöôïc taâm ñeå côn saân böøng

chaùy trong loøng thì ngay ñoù hoï ñaõ luaân hoài vaøo

coõi A Tu La.

Neáu ôû traïng thaùi coõi ngöôøi hoï khoâng giöõ

gìn naêm giôùi troïn veïn thöôøng thieáu loøng yeâu

thöông söï soáng cuûa muoân loaøi, khoâng buoâng xaû

caùc phaùp aùc coá chaáp tò hieàm, ganh ñua, hôn

thieät, daâm duïc, thieáu thaønh thaät noùi nhöõng lôøi

hung aùc, noùi nhöõng lôøi vu khoáng, chuyeän coù noùi

khoâng, chuyeän khoâng noùi coù, taâm hoàn hoï luoân

luoân buoàn phieàn khoå ñau lo sôï, soáng baát an, ñoù


-82-

laø hoï ñaõ luaân hoài vaøo coõi suùc sanh moät traïng

thaùi khoå ñau nhö vaäy.

Töø ôû traïng thaùi coõi ngöôøi hoï khoâng giöõ gìn

taâm soáng ñuùng naêm giôùi, ñeå taâm khôûi muoán aên,

muoán uoáng vaø buïng caûm giaùc thaáy ñoùi khaùt roài

ñi aên uoáng phi thôøi, ñoù laø hoï ñaõ luaân hoài vaøo

traïng thaùi coõi giôùi ngaï quyû.

Töø ôû traïng thaùi coõi ngöôøi hoï khoâng giöõ gìn

taâm soáng ñuùng naêm giôùi, thöôøng gieát haïi, aên

thòt chuùng sanh vaø chaïy theo khaåu vò aên nhöõng

moùn aên haûo haïng ngon mieäng, nhöng trong ñoù

coù chaát ñoäc, soáng khoâng yeâu thöông söï soáng,

khoâng giöõ veä sinh chung, thöôøng laøm oâ nhieãm

moâi tröôøng soáng, neân cô theå deã sinh ra nhieàu

beänh taät nan y. Cô theå bò beänh ñau nhöùc khoå

sôû, ñoù laø luaân hoài vaøo traïng thaùi ñòa nguïc.

Cho neân, saùu neûo luaân hoài khoâng phaûi laø

saùu coõi giôùi höõu hình vaø voâ hình maø laø saùu

traïng thaùi cuûa taâm trong moät con ngöôøi nhö

treân ñaõ noùi.

Coøn nhöõng caâu chuyeän treân, Phaät ñaõ noùi

vôùi oâng A Nan laø nhöõng caâu chuyeän cuûa töôûng

uaån löu xuaát phoùng ra nhöõng hình aûnh töø

tröôøng trong khoâng gian. Khi naøo moät ngöôøi coù

töôûng uaån maïnh töùc laø töôûng uaån hoaït ñoäng thì

seõ baét gaëp nhöõng hình aûnh caûnh giôùi cuûa


-83-

nhöõng töø tröôøng naøy. Hình aûnh naøy khoâng phaûi

laø coõi giôùi maø laø hình aûnh töø tröôøng cuûa nhöõng

ngöôøi coøn soáng cuõng nhö cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ

cheát phoùng xuaát coøn löu giöõ trong khoâng gian.

Trong kinh Phaùp Moân Caên Baûn Phaät ñaõ

daïy: Taát caû coõi Trôøi, coõi Ngöôøi, A Tu La, Suùc

sanh, Ngaï quyû, Ñòa nguïc ñeàu laø töôûng tri chöù

khoâng phaûi lieåu tri.

GIỚI LUẬT

Hoûi: Kính thöa Thaày! Taïi sao tu só Phaät

giaùo hieän giôø khoâng giöõ gìn giôùi luaät, soáng phi

giôùi luaät, soáng beû vuïn giôùi luaät. Nhö vaäy con

ñöôøng tu cuûa hoï seõ ñi veà ñaâu? Vaø coù ích lôïi gì

cho kieáp soáng tu haønh cuûa hoï?

Ngöôøi tu só giöõ gìn giôùi luaät nghieâm tuùc,

soáng ñuùng Phaïm haïnh, thieåu duïc tri tuùc, phoøng

hoä caùc caên ñaày ñuû, con ñöôøng tu cuûa hoï seõ ñi veà

ñaâu?

Vaø coù ích lôïi gì cho kieáp soáng cuûa hoï? Con

cuùi mong Thaày chæ daïy ñeå cho chuùng con ñöôïc

roõ.


-84-

Ñaùp: Nhö Thaày ñaõ daïy giôùi luaät laø moät

phaùp moân tu haønh cuûa ñaïo Phaät, chöù khoâng

phaûi laø phaùp luaät cuûa moät quoác gia. Cho neân

caùc boä giôùi luaät do caùc Toå bieân soaïn thaønh moät

boä phaùp luaät cuûa Phaät giaùo hôn laø moät phaùp

moân tu taäp ñeå taâm ñöôïc voâ laäu.

Phaùp moân giôùi luaät cuøng vôùi phaùp moân

Thieàn ñònh vaø phaùp moân Trí tueä, goïi chung coù

teân laø “Tam Voâ Laäu Hoïc”.

Tam Voâ Laäu Hoïc laø ba phaùp moân tu taäp

khoâng coøn laäu hoaëc, töùc laø ba caáp tu taäp trong

taùm lôùp hoïc seõ chaám döùt ñau khoå cuûa kieáp

ngöôøi hay noùi caùch khaùc laø laøm chuû sanh, giaø,

beänh, cheát cuûa ñaïo Phaät.

Ba phaùp moân voâ laäu naøy, kyø thaät chæ laø ba

caáp hoïc ñaïo ñöùc duy nhaát cuûa Phaät giaùo, neân noù

ñöôïc chia ra laøm ba giai ñoaïn tu taäp: Giôùi,

Ñònh, Tueä.

Ba caáp hoïc naøy chæ coù giôùi luaät laø caáp hoïc

quan troïng nhaát vaø tu taäp khoù nhaát treân ñöôøng

tìm caàu ñaïo giaûi thoaùt theo ñaïo Phaät.

Bôûi theá, ngöôøi naøo tu haønh maø khoâng giöõ

gìn giôùi luaät, khoâng tu giôùi luaät, khoâng soáng

ñuùng giôùi luaät, thì coù tu suoát ñôøi cuõng tu chaúng

tôùi ñaâu, chæ coøn tu danh, tu lôïi, tu töôûng, tu


-85-

chuøa to Phaät lôùn maø thoâi (chaúng bao giôø coù giaûi

thoaùt thaät söï).

Neáu khoâng tu giôùi luaät maø tu ñònh, thì

Thieàn ñònh ñoù laø taø thieàn, ñònh töôûng.

Neáu khoâng tu giôùi luaät maø tu trí tueä thì trí

tueä ñoù laø taø tueä, kieán giaûi, töôûng giaûi, laø trí tueä

tích luõy, nhai laïi baõ mía cuûa ngöôøi xöa, theâm

raâu, theâm ria, veõ raén theâm chaân.

Töø xöa ñeán giôø caùc Toå chæ laëp ñi, laëp laïi loái

moøn cuûa nhau, chæ duøng töø hieän ñaïi cho laï tai

maø thoâi, chöù loái moøn vaãn laø loái moøn, khoâng theå

naøo loái moøn laø ñöôøng caùi ñöôïc.

Nhö treân Thaày ñaõ daïy, giôùi luaät laø phaùp

moân quan troïng nhaát trong Tam Voâ Laäu Hoïc.

Cho neân, vì lôïi ích chuùng sanh, vì muoán thoaùt

ra söï ñau khoå cuûa kieáp ngöôøi ñöùc Phaät ñaõ daïy:

“Vì haïnh phuùc, vì loøng thöông töôûng ñeä töû,

nhöõng vieäc aáy Ta ñaõ laøm xong, vì loøng

thöông töôûng Ta ñaõ daïy caùc ngöôi”.

Ñaây laø moät baøi kinh maø Ñöùc Phaät ñaõ kheùo

nhaéc nhôû cho caùc vò Tyø Kheo tu taäp giôùi luaät, vì

giôùi luaät raát quan troïng treân ñöôøng caàu ñaïo giaûi

thoaùt. Baøi kinh “Öôùc Nguyeän” Trung Boä taäp 1

trang 79 Phaät daïy:


-86-

- “Naøy caùc Thaày Tyø Kheo, haõy soáng

ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi boån, soáng

phoøng hoä vôùi söï phoøng hoä cuûa giôùi boån,

ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy söï nguy

hieåm trong caùc loãi nhoû nhaët, chaân chaùnh

laõnh thoï vaø hoïc taäp caùc hoïc giôùi”.

Ñoaïn kinh naøy laø lôøi daïy khuyeân nhaéc

nhôû cuûa ñöùc Phaät thaám thía voâ cuøng, moät lôøi

khuyeân töø coõi loøng vì thöông töôûng chuùng sanh

ñang soáng trong caûnh khoå maø chaúng bieát ñöôøng

naøo ra. Treân theá gian naøy chæ coøn coù con ñöôøng

duy nhaát ñeå tu taäp, thoaùt ra söï ñau khoå cuûa

kieáp ngöôøi “Giôùi, Ñònh, Tueä”. Khoâng theå coøn

coù con ñöôøng thöù hai naøo khaùc ñöôïc nöõa.

Bieát raát roõ ñieàu naøy, treân böôùc ñöôøng taàm

sö hoïc ñaïo. Ngaøi ñaõ saùu naêm gian khoå, nhöng

vaãn khoâng tìm ra con ñöôøng giaûi thoaùt. Boán

möôi chín ngaøy döôùi coäi boà ñeà traàm tö vaø nhaäp

Töù Thaùnh Ñònh, chöùng Tam Minh. Ngaøi ñaõ töï

tìm ra chaân phaùp, chaân phaùp aáy laø thaày cuûa

Ngaøi, ñaõ daãn ñöôøng Ngaøi ñi ñeán ñích, thoaùt

khoûi sanh, giaø, beänh, cheát vaø chaám döùt luaân

hoài.

Chaân phaùp aáy laø gì?


-87-

Chaân phaùp aáy laø “Giôùi, Ñònh, Tueä”. Ngaøi

luoân luoân nhaéc nhôû chuùng ta vôùi loøng yeâu

thöông tha thieát ñoái vôùi chuùng ta nhö con moät:

“Haõy soáng ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi

boån, soáng phoøng hoä vôùi söï phoøng hoä cuûa

giôùi boån, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh,

thaáy söï nguy hieåm trong nhöõng loãi nhoû

nhaët, chaân chaùnh laõnh thoï vaø hoïc taäp caùc

giôùi hoïc”.

Theá maø ngöôøi tu só Phaät giaùo hieän giôø laïi

xem thöôøng giôùi luaät, oai nghi chaùnh haïnh

khoâng coù, xem thöôøng trong caùc loãi nhoû nhaët,

phaïm giôùi khoâng bieát xaáu hoå, chaúng bao giôø laáy

giôùi phoøng hoä saùu caên, soáng aên uoáng phi thôøi,

nam nöõ trai gaùi keà caän chaúng bieát ñoù laø tai hoïa

khoå ñau, chaúng bieát ñoù laø con ñöôøng sanh töû

luaân hoài.

Baøi kinh Öôùc Nguyeän, ñöùc Phaät ñaõ xaây

döïng noù treân neàn taûng ñaïo ñöùc nhaân baûn -nhaân

quaû. Ngaøi khoâng daïy chuùng ta caàu nguyeän maø

daïy chuùng ta öôùc nguyeän.

Muoán öôùc nguyeän ñöôïc thaønh töïu sôû

nguyeän thì phaûi soáng ñuùng giôùi luaät, giôùi luaät laø

thieän phaùp, do nhaân thieän phaùp thì chuyeån

ñöôïc aùc phaùp. Vì theá, do nhaân thieän phaùp thì


-88-

quaû cuûa thieän phaùp laø öôùc nguyeän cuûa chuùng ta

vieân maõn.

Ví duï: Moät ngöôøi coù beänh taät, tai naïn xaûy

ñeán hoaëc tai naïn beänh taät chöa xaûy ñeán nhöng

öôùc nguyeän beänh taät tai naïn seõ chaám döùt vaø

beänh taät tai naïn seõ khoâng xaûy ra, thì ngöôøi aáy

phaûi soáng ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi boån,

soáng phoøng hoä vôùi söï phoøng hoä cuûa giôùi boån,

ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy söï nguy hieåm

trong caùc loãi nhoû nhaët, chaân chaùnh laõnh thoï vaø

hoïc taäp caùc hoïc giôùi, thì öôùc nguyeän seõ thaønh

töïu.

Neáu ai giöõ gìn giôùi luaät ñuùng nhö vaäy thì

tai naïn, beänh taät seõ qua vaø khoâng xaûy ñeán.

Nhö vaäy, Ngaøi ñaõ daïy chuùng ta tu taäp giaûi

thoaùt treân neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân quaû,

laáy haønh ñoäng thieän laøm goác, dieät tröø moïi haønh

ñoäng aùc vaø loøng ham muoán.

Trong baøi kinh Öôùc Nguyeän, Ñöùc Phaät

daïy:

“- Mong raèng ta ñöôïc moïi ngöôøi

thöông meán, yeâu quyù, cung kính, vaø toân

troïng”.

“- Mong raèng ta ñöôïc caùc vaät duïng

ñaày ñuû khoâng thieáu huït”.


-89-

“- Mong raèng nhöõng ngöôøi boá thí cuùng

döôøng caùc vaät duïng seõ ñöôïc quaû baùo vaø lôïi

ích lôùn”.

“- Mong raèng nhöõng baø con huyeát

thoáng vôùi ta, khi beänh taät tai naïn cheát,

meänh chung vôùi taâm hoan hyû, an laïc, ñöôïc

quaû baùo vaø lôïi ích lôùn”.

Treân ñaây laø nhöõng ví duï öôùc nguyeän trong

baøi kinh, muoán ñöôïc toaïi nguyeän cho mình cho

ngöôøi thì chæ tu taäp vaø giöõ gìn giôùi luaät nghieâm

tuùc.

Kinh Phaät ñaõ daïy nhö vaäy, theá maø kinh

saùch phaùt trieån laïi daïy cuùng teá, caàu khaån, tuïng

kinh, nieäm chuù, nieäm Phaät, caàu an, caàu sieâu ñeå

ñöôïc tai qua naïn khoûi, beänh taät tieâu tröø (do chö

Phaät, Boà Taùt töø bi gia hoä).

Kinh saùch phaùt trieån loái daïy tu taäp ñeàu

caàu tha löïc, (Tam baûo gia hoä) cho ñeán nhöõng

öôùc nguyeän cho mình, cho ngöôøi ñeàu döïa vaøo

tha löïc. Coøn ngöôïc laïi, kinh saùch Nguyeân Thuûy

daïy töï löïc. Muoán lôïi mình lôïi ngöôøi thì ngöôøi

aáy phaûi töï mình taän löïc soáng ñuùng giôùi haïnh,

noùi caùch khaùc laø phaûi soáng ñuùng thieän phaùp

khoâng ñöôïc soáng trong aùc phaùp.


-90-

Noùi chung ñöùc Phaät daïy, con ngöôøi muoán

coù cuoäc soáng an vui, haïnh phuùc thì phaûi soáng coù

ñaày ñuû ñaïo ñöùc khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi, thì ñöôïc moïi toaïi nguyeän.

Ñoïc qua baøi kinh Phaùp Moân Caên Baûn ta

thaáy roõ Phaät giaùo khoâng ñi nhaåm laïi loái moøn

cuûa caùc toân giaùo khaùc, töï mình vaïch ra moät loái

ñi ñoäc ñaùo, töï löïc, cuï theå khoâng mô hoà, chính

xaùc ñeå giaûi quyeát kieáp soáng con ngöôøi, thoaùt ra

moïi caûnh khoå, taïo theá gian, coù cuoäc soáng con

ngöôøi thaønh moät coõi Thieân Ñaøng, Cöïc Laïc.

Ñeå chieán thaéng söï öa thích duïc laïc theá

gian, söï khoâng öa thích, söï baát toaïi nguyeän, vaø

söï khieáp ñaûm, sôï haõi, Phaät daïy: “- Naøy caùc Tyø

Kheo, neáu Tyø Kheo coù öôùc nguyeän: Mong

raèng ta nhieáp phuïc laïc vaø baát laïc, chöù

khoâng phaûi laïc vaø baát laïc nhieáp phuïc ta.

Mong raèng ta soáng luoân luoân nhieáp phuïc

laïc vaø baát laïc ñöôïc khôûi leân. Mong raèng ta

nhieáp phuïc khieáp ñaûm vaø sôï haõi, chôù

khoâng phaûi khieáp ñaûm vaø sôï haõi nhieáp

phuïc ta. Mong raèng ta soáng luoân luoân

nhieáp phuïc khieáp ñaûm vaø sôï haõi ñöôïc khôûi

leân nôi Tyø Kheo, Tyø kheo aáy “phaûi thaønh

töïu vieân maõn giôùi luaät, kieân trì noäi taâm

tòch tónh, khoâng giaùn ñoaïn thieàn ñònh


-91-

(tænh thöùc), thaønh töïu quaùn haïnh (voâ laäu),

thích soáng taïi caùc truï xöù khoâng tòch (ñoäc

cö)”.

Lôøi daïy treân ñaây raát cuï theå cho ngöôøi tu,

muoán nhieáp phuïc taâm ham muoán vaø sôï haõi thì

chæ coù giôùi luaät vaø boán phaùp ñònh, Ñònh Chaùnh

Nieäm Tænh Giaùc, Ñònh Nieäm Hôi Thôû (khoâng

giaùn ñoaïn thieàn ñònh), noäi taâm tòch tónh (Ñònh

Saùng Suoát), thaønh töïu quaùn haïnh (Ñònh Voâ

Laäu), thích soáng taïi caùc truï xöù khoâng tòch (ñoäc

cö).

Trong baøi kinh Öôùc Nguyeän ñöùc Phaät daïy

nhaäp Boán Thaùnh Ñònh raát roõ raøng vaø deã daøng

khoâng coù khoù khaên.

Vì muoán nhaäp Boán Thaùnh Ñònh naøy

khoâng khoù khaên, khoâng coù öùc cheá taâm nhö caùc

nhaø hoïc giaû kieán giaûi daïy ra. Chæ caàn soáng

ñuùng giôùi haïnh vaø tu taäp caùc phaùp Töù Chaùnh

Caàn, Töù Nieäm Xöù ñeå xaû taâm cho thaät saïch

(khoâng coøn tham saân, si, maïn, nghi) nöõa, thì

chæ ra leänh nhaäp thieàn ñònh naøo thì nhaäp ngay

thieàn ñònh aáy.

“- Naøy caùc Thaày Tyø Kheo, neáu Tyø Kheo

coù öôùc nguyeän: Mong raèng, Tyø Kheo yù

muoán, khoâng khoù khaên, khoâng coù meät


-92-

nhoïc, khoâng coù phí söùc, ta chöùng ñöôïc boán

thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc

truù, Tyø Kheo aáy phaûi thaønh töïu vieân maõn

giôùi luaät, kieân trì noäi taâm tòch tónh (Saùng

Suoát Ñònh), khoâng giaùn ñoaïn thieàn ñònh

(Thaân Haønh Nieäm Noäi Ngoaïi), thaønh töïu

quaùn haïnh (Ñònh Voâ Laäu), thích soáng taïi

caùc truï xöù khoâng tòch (ñoäc cö)”.

Neáu ngöôøi naøo muoán tu taäp thieàn ñònh cuûa

ñaïo Phaät nhaäp Boán Thaùnh Ñònh, laøm chuû sanh,

giaø, beänh, cheát, khoâng coù khoù khaên, chæ caàn

thaønh töïu vieân maõn giôùi luaät, töùc laø soáng ñuùng

giôùi luaät.

Xeùt ra töø khi ñöùc Phaät nhaäp dieät ñeán giôø,

khoâng coù ai nhaäp ñöôïc Boán Thaùnh Ñònh, chæ vì

khoâng thaønh töïu vieân maõn giôùi luaät.

Neáu ñaõ coù ngöôøi naøo vieân maõn ñöôïc giôùi

luaät soáng ñaày ñuû chaùnh haïnh thì Phaät phaùp

ñaâu bò ngoaïi ñaïo bieán theå nhö ngaøy nay vaø nhö

theá naøy. Phaät giaùo ngaøy nay ñaõ trôû thaønh moät

toân giaùo hoãn taïp mang ñuû thöù phaùp moân cuûa

ngoaïi ñaïo (84 ngaøn phaùp moân) maø coøn töï xöng

nhöõng danh töø ngaõ maïn coáng cao khaùc.

Nhö treân Phaät ñaõ daïy trong baøi kinh Öôùc

Nguyeïân. Töø ñöùc haïnh laøm ngöôøi, soáng khoâng


-93-

laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå chuùng sanh.

Ñeå ñem laïi söï giaûi thoaùt, an laïc, haïnh phuùc cho

nhau treân haønh tinh naøy thì “Haõy soáng ñaày

ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi boån, soáng phoøng

hoä saùu caên vôùi söï phoøng hoä cuûa giôùi boån,

ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy söï nguy


laõnh thoï vaø tu hoïc caùc hoïc giôùi thì ñöôïc

toaïi nguyeän, maõn nguyeän laøm ngöôøi coù ñaïo

ñöùc ñaày ñuû”.

Neáu muoán thaønh töïu nhöõng ñöùc haïnh cuûa

baäc Thaùnh nhaân vaø thöïc hieän thieàn ñònh laøm

chuû söï soáng cheát cuûa baäc chaân nhaân maø ngöôøi

ñôøi thöôøng hay öa thích tu thieàn ñònh, nhöng

khoâng bieát thieàn ñònh naøo ñuùng sai, cöù nghe

thieàn ñònh laø cöù tu, nhaém maét tu ñuøa, tu khoâng

suy nghó ñuùng sai phaûi traùi, ñaõ maát coâng söùc tu

haønh laïi coøn maát tieàn maát cuûa, boû ñôøi soáng theá

gian, boû vôï, boû con, boû cha, boû meï, boû thaân

baèng quyeán thuoäc v.v.. Chæ vì muoán thoaùt khoûi

moïi söï ñau khoå cuûa cuoäc ñôøi, ñeå trôû thaønh baäc

Thaùnh nhaân, nhöng laïi tu sai ñöôøng, Thaùnh

nhaân ñaâu khoâng thaáy, giaûi thoaùt ñaâu khoâng

thaáy, ngaãm laïi cuoäc ñôøi mình maø ñau loøng, bò

caùc nhaø toân giaùo löøa ñaûo maø khoâng daùm noùi ra,

ngaäm mieäng töï an uûi mình, phaûi tu nhieàu kieáp,


-94-

kieáp naøy chöa xong thì kieáp khaùc tu nöõa, Phaät

Thích Ca ngaøy xöa coøn tu voâ löôïng kieáp môùi

thaønh Phaät, caâu naøy laø caâu an uûi nhaát cuûa

nhöõng ngöôøi bò löøa ñaûo, tu laïc taø phaùp, hoï

muoán hy voïng haõo huyeàn ñeå maø hy voïng, ñeå

maø soáng.

Nhöng trong baøi kinh Öôùc Nguyeän Phaät

daïy tuøy theo yù muoán, khoâng coù khoù khaên,

khoâng coù meät nhoïc, khoâng coù phí söùc, ta chöùng

ñöôïc boán thieàn, thuoäc taêng thöôïng taâm hieän taïi

laïc truù.

Nhö vaäy, thieàn ñònh tu taäp ñaâu coù khoù

khaên gì, theá maø ngöôøi tu thieàn thôøi nay laïi tu

quaù khoù khaên, tu maõi töø hai ba chuïc naêm,

nhöng khoâng thaønh töïu. Caùc Toå nhö Ngaøi Ñaïi

An 12 naêm, Dieäu Cao Phong 30 naêm maø chæ coù

trieät ngoä nhöõng coâng aùn maø thoâi, coøn laøm chuû

sanh töû thì chaúng bieát gì, taâm saân haän thì vaãn

coøn cao nguùt. Giaûi thoaùt ñaâu khoâng thaáy, laøm

chuû sanh, giaø, beänh, cheát ñaâu khoâng thaáy, chæ

thaáy ñöôïc moàm meùp beùn nhaïy ñoái ñaùp nhö gioù

thoåi (cô phong). Coøn moät soá ngöôøi nöõa laïi tu

vaøo caùc loaïi thieàn khaùc, xuaát hoàn, Khí coâng,

Yoga, Maät Toâng luyeän buøa, nieäm chuù, baét aán

v.v.. Bieán thaønh caùc tu só naøy, thay vì tu giaûi

thoaùt hoï laïi tu ñeå laøm thaày trò beänh, tröø taø, eám


-95-

quyû hoaëc taäp luyeän döôõng sinh, töùc laø thieàn

ñònh bieán thaùi thaønh phöông phaùp ngöøa beänh.

Thieàn ñònh thôøi nay bieán daàn thaønh

phöông phaùp ngöøa beänh (döôõng sinh) chöù ñaâu

coøn laø thieàn ñònh laøm chuû söï soáng cheát nhö

thôøi ñöùc Phaät.

Nhìn söï tu haønh cuûa Phaät giaùo hieän giôø,

ta raát buoàn cöôøi, thieàn ñònh cuûa Phaät thì deïp

qua khoâng tu, maø laïi tu thieàn cuûa ngoaïi ñaïo,

chæ vì thieàn cuûa ngoaïi ñaïo khoâng coù giôùi luaät

nghieâm tuùc, ñôøi soáng theo duïc laïc deã daøng, aên

uoáng nguû nghæ phi thôøi.

Do ñoù, tu maõi khoâng keát quaû, chaïy sang tu

caùc phaùp moân khaùc nhö Tònh Ñoä “vöøa tu

Thieàn vöøa nieäm Phaät” nhö caùc Toå Vónh

Minh, Vaân Theâ, Töø Vaân v.v..

Coù ngöôøi chuyeån sang Tònh Ñoä haún

chuyeân roøng nieäm Phaät caàu vaõng sanh Cöïc Laïc

nhö Toå Toâng Boån, Khaùnh Anh, Thieän Hoa,

Thieän Hoøa v.v..

Coù ngöôøi chuyeån sang vöøa tu Tònh Ñoä caàu

vaõng sanh vöøa tu Maät Toâng; coù ngöôøi laïi

chuyeån sang qua haún Maät Toâng, chuyeân roøng

nieäm chuù, baét aán.


-96-

Coù ngöôøi tu Tònh Ñoä laâu ngaøy chaúng thaáy

keát quaû gì chuyeån qua tu Thieàn Toâng, laïi cuõng

coù ngöôøi tu Maät Toâng laâu ngaøy chaúng thaáy linh

öùng chuyeån qua tu Thieàn Toâng. Hoï chuyeån qua

phaùp moân naøy, chuyeån laïi phaùp moân kia, tu

maõi töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc maø chaúng ra gì,

vaãn cheát trong ñau khoå vaø coøn ñau khoå hôn

ngöôøi theá gian.

Hieän giôø ngöôøi ta tu theo Phaät Giaùo Ñaïi

Thöøa, cöù chaïy theo ba phaùp moân Thieàn, Tònh,

Maät vaø chuyeån qua chuyeån laïi tu taäp, cöù theá tu

taäp cho ñeán baây giôø chaúng ai tu ñeán ñaâu, cöù

loanh quanh, laån quaån trong voøng laån quaån,

loanh quanh.

Coù ngöôøi tu caùc loaïi taø thieàn Yoga, xuaát

hoàn laïi rôi vaøo traïng thaùi Ñònh töôûng; coù ngöôøi

tu Thieàn Ñoâng Ñoä rôi vaøo Phaùp töôûng neân goïi

laø trieät ngoä.

Tònh Ñoä Toâng thì rôi vaøo saéc, thanh töôûng

thaáy caûnh giôùi Taây Phöông, Phaät Di Ñaø vaø

Thaùnh chuùng, thaáy hoa sen, thaáy teân hoï ñöôïc

ñaêng kyù treân hoa sen vaø thaáy aùnh saùng haøo

quang, nghe Phaät Di Ñaø thuyeát phaùp v.v.. Ñoù

toaøn laø saéc thanh töôûng.


-97-

Maät Toâng thì rôi vaøo Tha taâm töôûng, neân

bieát chuyeän quaù khöù vò lai khieán cho moïi ngöôøi

quaù neå phuïc vaø thöôøng laøm troø aûo thuaät (thaàn

thoâng) löøa ñaûo ngöôøi.

Taát caû nhöõng söï vieäc ñaõ xaûy ra khieán cho

ngöôøi tu töôûng mình ñaõ chöùng ñaïo, neân trong

kinh Phaùp Moân Caên Baûn Phaät daïy: “Taát caû

nhöõng keát quaû ñoù laø töôûng tri chöù khoâng

phaûi thöïc chöùng giaûi thoaùt (lieãu tri)”.

Bôûi vaäy, moät ngöôøi tu tìm caàu söï giaûi

thoaùt maø khoâng soáng ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû

giôùi boån, soáng khoâng phoøng hoä saùu caên vôùi söï

phoøng hoä cuûa giôùi boån, khoâng ñaày ñuû oai nghi

chaùnh haïnh, khoâng thaáy söï nguy hieåm trong

caùc loãi nhoû nhaët, khoâng chaân chaùnh laõnh thoï

vaø tu hoïc caùc hoïc giôùi, thì duø tu ngaøn ñôøi

Thieàn, Tònh, Maät cuõng chaúng ñi ñeán ñaâu, chæ

uoång phí moät ñôøi tu haønh maø thoâi, roài cuõng

chaïy theo danh, lôïi, buoân Phaät, baùn Phaùp maø

soáng, soáng trong caùch thöùc löøa ñaûo tín ñoà ñeå

ngoài maùt aên baùt vaøng.

Thaàn thoâng cuûa ngoaïi ñaïo do duøng töôûng

tu taäp nhö: Yoga, Maät Toâng, Khí coâng, Noäi

coâng v.v.. Do duøng töôûng tu taäp neân coù thaàn

thoâng maø taâm duïc chöa dieät, aùc phaùp chöa tröø,

neân deã sa ngaõ trong nöõ saéc, danh, lôïi theá gian


-98-

v.v.. Do sa ngaõ nöõ saéc, danh, lôïi theá gian neân

thaàn thoâng maát daàn.

Vì vaäy, coù nhieàu vò giaùo chuû môùi xuoáng

nuùi, thanh saéc ñaày ñuû, uy nghi chaùnh haïnh

nghieâm trang khieán cho moïi ngöôøi ai cuõng kính

neå, laïi coù thaàn thoâng keâu maây, huù gioù, sai binh,

khieån töôùng, saùi ñaäu thaønh binh, taøng hình,

bieán hoùa, ñi treân nöôùc löûa nhö ñi treân ñaát baèng,

ngoài treân hö khoâng nhö thuyeàn noåi treân nöôùc,

ñi xuyeân qua vaùch ñaù, choân döôùi ñaát maø vaãn

soáng, ñi trong hö khoâng nhö chim bay v.v..

Nhöõng haønh ñoäng treân ñaõ khieán cho moïi

ngöôøi kính troïng, ñem daâng cuùng cuûa caûi, taøi

saûn vaø ngay caû saéc ñeïp, khoâng coù vaät gì maø hoï

tieác.

Thöû hoûi, thaàn thoâng nhö vaäy ñeå laøm gì, coù

ích lôïi gì cho loaøi ngöôøi ñaâu? Chæ laø moät troø aûo

thuaät cho ngöôøi ta xem chôi maø thoâi, ñeå caùm doã

nhöõng ngöôøi nheï daï, ham meâ thaàn thoâng, chöù

khoâng theå löôøng gaït nhöõng ngöôøi ñeä töû Phaät

ñöôïc.

Chæ coù moät haønh ñoäng löøa ñaûo gaït ngöôøi,

moät vò ñaïo sö chæ duøng moät tôø baùo naáu soâi moät

noài nöôùc ñaõ laøm cho moïi ngöôøi kính neå. Naáu

soâi moät noài nöôùc chæ coù moät tôø baùo, haønh ñoäng


-99-

ñoù ích lôïi gì cho con ngöôøi ôû theá gian. Vaäy maø

moïi ngöôøi voâ minh ñeàu kính phuïc.

Caùc vò giaùo chuû loaïi naøy taâm duïc chöa tröø,

aùc phaùp chöa dieät, neân khi thaáy cuûa caûi, taøi

saûn, saéc ñeïp thì ham thích neân laàn laàn sa ngaõ

vaø thaàn thoâng töôûng tieâu maát.

Cho neân, thænh thoaûng baùo chí Coâng an

phaùt giaùc ra ñaêng tin, vò giaùo chuû naøy, vò giaùo

chuû kia, oâng ñaïo naøy oâng ñaïo kia laøm chuyeän

löøa ñaûo tín ñoà nheï daï.

Ngöôïc laïi, thaàn thoâng cuûa ñaïo Phaät,

khoâng do tu töôûng maø coù, chæ duøng phaùp höôùng

nhö lyù ñaïo taùc yù, ñeå ly duïc, ly aùc phaùp, dieät ngaõ

xaû taâm, ñoaïn döùt taâm tham, saân, si, maïn, nghi

cuøng dieät saïch thaát kieát söû. Do tu taäp ñoaïn döùt

nhöõng ñieàu naøy maø taâm ñöôïc thanh tònh.

Nhöng, phaûi bieát roõ, muoán duøng phaùp höôùng

taâm nhö lyù taùc yù coù hieäu quaû, thì phaûi soáng

ñuùng giôùi luaät, laáy giôùi luaät phoøng hoä saùu caên,

soáng ñôøi soáng thieåu duïc tri tuùc, oai nghi teá

haïnh haún hoøi, ñi ñöùng trang nghieâm, ñöùc haïnh

troïn veïn, khoâng heà sai soùt moät loãi nhoû.

Thaàn thoâng cuûa ñaïo Phaät laø thaàn thoâng voâ

duïc, voâ aùc phaùp. Ngöôøi tu só ñaïo Phaät, phaûi bieát

roõ, voâ duïc voâ aùc phaùp chæ do nhôø coù giôùi luaät,

môùi dieät tröø ñöôïc duïc vaø aùc phaùp, neân trong


-100-

kinh Öôùc Nguyeän Phaät daïy: “Neáu Tyø Kheo coù

öôùc nguyeän: “Mong raèng ta chöùng ñöôïc

caùc loaïi thaàn thoâng, moät thaân ta hieän ra

nhieàu thaân, nhieàu thaân ta hieän ra moät

thaân ta, hieän hình taát caû caùc loaøi vaät, bieán

hình ñi ngang qua vaùch qua thaønh, qua

nuùi ñaù nhö ñi ngang qua hö khoâng; ta ñoän

thoå troài leân ngang qua ñaát lieàn nhö ôû

trong nöôùc; ta ñi treân nöôùc khoâng chìm

nhö treân ñaát lieàn, ta ngoài kieát giaø ñi treân

hö khoâng nhö con chim; vôùi baøn tay ta

chaïm vaø rôø maët traêng vaø maët trôøi, nhöõng

vaät coù ñaïi oai löïc, ñaïi oai thaàn nhö vaäy ta

coù theå, thaân ta coù thaàn thoâng bay cho ñeán

Phaïm Thieân.

Muoán ñöôïc vaäy, Tyø Kheo haõy soáng ñaày

ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi boån, soáng phoøng

hoä saùu caên vôùi söï phoøng hoä cuûa giôùi boån

ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy söï nguy


laõnh thoï vaø tu hoïc caùc hoïc giôùi”.

Qua baøi kinh Öôùc Nguyeän ñoái vôùi ñaïo

Phaät, ta muoán nhöõng gì ñeå ñaït ñöôïc keát quaû

theo yù muoán cuûa mình, thì ñeàu phaûi thöïc hieän

tu taäp vaø soáng ñuùng giôùi luaät, ñoù laø moät neàn


-101-

taûng vöõng chaéc cuûa ñaïo Phaät, moät neàn taûng ñaïo

ñöùc thaät söï cuûa loaøi ngöôøi. Neáu ai boû neàn taûng

ñaïo ñöùc vöõng chaéc naøy, duø tu taäp coù tu ñuùng

thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät thì cuõng trôû thaønh taø

thieàn, taø ñònh.

Taïi sao vaäy?

Taïi vì, khi ñaõ lìa khoûi phaùp moân caên baûn

cuûa ñaïo Phaät, töùc laø giôùi luaät, moät phaùp moân

ñaàu tieân trong ba phaùp moân voâ laäu “Giôùi,

Ñònh, Tueä” thì ngöôøi ñoù duø coù tu theo ñaïo

Phaät, nhöng vaãn laø tu taø ñaïo.

Bôûi vaäy, nhìn tu só Phaät giaùo hieän giôø,

bieát Phaät giaùo suy hay thònh, maát hay coøn.

Khoâng phaûi ôû soá ñoâng tu só Phaät giaùo, khoâng

phaûi ôû choã Phaät giaùo ñöôïc chaáp nhaän laø quoác

giaùo; khoâng phaûi Giaùo Hoäi Phaät Giaùo ñöôïc toå

chöùc nhö moät quoác gia coù toå chöùc haún hoi, coù

caùc tröôøng hoïc töø sô, trung, cao ñaúng ñeå tu só

hoïc taäp coù caáp baèng cöû nhaân, tieán só, v.v.. Cuõng

khoâng phaûi ôû choã xaây caát chuøa to, thaùp lôùn,

kieán truùc kieân coá vó ñaïi maø ôû choã tu só phaûi

soáng ñaày ñuû giôùi haïnh, ñaày ñuû giôùi boån soáng

phoøng hoä saùu caên vôùi söï phoøng hoä giôùi boån, ñaày

ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy söï nguy hieåm

trong caùc loãi nhoû nhaët. Noùi toùm laïi, vò Tyø Kheo

phaûi giöõ gìn giôùi luaät nghieâm tuùc thì Phaät giaùo


-102-

môùi coøn vaø höng thònh, coøn chuùng Tyø Kheo phaù

giôùi thì Phaät giaùo maát vaø khoâng höng thònh.

Lôøi di chuùc naêm xöa cuûa ñöùc Phaät coøn

vang maõi trong tai chuùng ta “giôùi luaät coøn laø

Phaät giaùo coøn, giôùi luaät maát laø Phaät giaùo

maát”.

Hôõi quyù vò Taêng, Ni vaø Cö Só! Quyù vò coù

muoán Phaät giaùo tröôøng toàn vôùi loaøi ngöôøi treân

haønh tinh naøy chaêng? Hay ñeå cho Phaät giaùo

mai moät suy taøn chìm maát trong lôùp buïi muø

daøy ñaëc cuûa taø phaùp ngoaïi ñaïo ñang phuû truøm

che khaép.

Neáu muoán Phaät giaùo ñöôïc tröôøng toàn vaø

höng thònh maõi maõi, ñem laïi haïnh phuùc an vui

cho loaøi ngöôøi vaø moïi ngöôøi treân haønh tinh naøy

khoâng coøn laøm khoå mình, khoå ngöôøi nöõa, thì

ngöôøi cö só ñeä töû Phaät taïi gia haõy giöõ gìn giôùi

luaät cuûa ngöôøi cö só maø ñöùc Phaät ñaõ daïy, phaûi

nghieâm tuùc khi thoï Tam quy, Nguõ giôùi vaø Thaäp

thieän, phaûi laáy noù phoøng hoä cuoäc soáng cuûa

mình, giöõ gìn ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh,

thaáy söï nguy hieåm trong caùc loãi nhoû nhaët,

khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi thì Phaät giaùo

seõ coøn vôùi quyù vò, vôùi loaøi ngöôøi treân haønh tinh

naøy.


-103-

Coøn Tyø Kheo Taêng vaø Tyø Kheo Ni ñeä töû

xuaát gia cuûa ñöùc Phaät, neáu muoán Phaät giaùo

ñöôïc tröôøng toàn, laøm ngoïn ñuoác saùng soi ñöôøng

ñaïo ñöùc cho moïi ngöôøi treân quaû ñòa caàu naøy vaø

ñeå coù höôùng ñi tìm chaân lyù giaûi thoaùt, thoaùt

khoûi kieáp soáng khoå ñau cuûa loaøi ngöôøi vaø cuõng

chính ngay baûn thaân cuûa quyù vò. Quyù vò coù

muoán laøm chuû boán söï khoå ñau sanh, laõo, beänh,

töû ñang taán coâng quyù vò haèng giaây, haèng phuùt

khoâng? Neáu quyù vò lô ñeãnh thì oâ hoâ! uoång moät

kieáp ngöôøi.

Neáu muoán laøm chuû boán söï khoå ñau naøy thì

quyù vò ñaõ thoï cuï tuùc giôùi phaûi nghieâm chænh

soáng ñaày ñuû giôùi haïnh ñaày ñuû giôùi boån, khoâng

ñöôïc beû vuïn giôùi luaät nhö caùc Toå ñaõ laøm, maø

quyù vò ñang chòu aûnh höôûng raát naëng, soáng phaù

giôùi.

Quyù vò haõy boû xuoáng nhöõng gì cuûa caùc Toå

maø phaûi trôû laïi soáng ñuùng nhö Phaät, soáng

phoøng hoä saùu caên vôùi söï phoøng hoä cuûa giôùi boån,

phaûi ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy nguy

hieåm trong caùc loãi nhoû nhaët, chaân chaùnh laõnh

thoï vaø tu hoïc caùc hoïc giôùi.


-104-

BỐN ĐÐNH VÔ SẮC

Hoûi: Kính thöa Thaày! Töø laâu con ñöôïc

nghe Thaày giaûng daïy veà Töù Chaùnh Caàn, Töù

Nieäm Xöù, Töù Thaùnh Ñònh, Töù Nhö YÙ Tuùc, Tam

Minh, v.v.. maø chöa heà nghe Thaày daïy Boán

Ñònh Voâ Saéc.

- Vaäy Boán Ñònh Voâ Saéc tu nhö theá naøo?

- Tu noù coù laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát

hay khoâng?

- Tu noù coù haïi gì cho cô theå vaø tinh thaàn

khoâng?

- Taïi sao trong kinh saùch Phaät khoâng daïy

roõ caùch thöùc tu noù?

Ñaùp: Boán loaïi ñònh voâ saéc trong kinh

Nguyeân Thuûy Phaät daïy raát roõ, neáu muoán ñaït

ñöôïc Tam Voâ Laäu Hoïc giaûi thoaùt thì phaûi vöôït

qua2 boán loaïi ñònh töôûng nhaäp vaøo Voâ Töôùng

2 Vöôït qua coù nghóa laø boû qua khoâng caàn phaûi nhaäp boán

ñònh naøy, vì boán loaïi ñònh naøy Ñöùc Phaät ñaõ ñöôïc Ngaøi

Kalama daïy nhaäp Voâ Sôû Höõu Xöù Töôûng Ñònh vaø Ngaøi

Lam Phaát daïy nhaäp Phi Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù Ñònh,

nhöõng loaïi ñònh khoâng coù quaû giaûi thoaùt, neân ñöùc Phaät


-105-

Taâm Ñònh. Töø noäi Voâ Töôùng Taâm Ñònh naøy

phaûi tö duy quaùn xeùt thì ñöôïc giaûi thoaùt khoûi

laäu hoaëc vì ôû Ñònh Phi Töôûng coøn noãi öu phieàn

laø saùu nhaäp duyeân maïng, töùc laø duyeân vôùi thaân

maïng. Ngöôøi aáy muoán giaûi thoaùt thì phaûi

thöôøng haèng tueä tri hieåu bieát veà saùu nhaäp

duyeân maïng naøy, cho neân khi nhaäp vaøo Voâ

Töôùng Taâm Ñònh thì saùu nhaäp duyeân thaân

maïng maø khoâng coù laäu hoaëc nhö:

1- Loaïi ñònh naøy saùu nhaäp duyeân maïng

khoâng coù duïc laäu.


khoâng coù höõu laäu.


khoâng coù voâ minh laäu.

Bôûi vì luïc traàn laø saéc, thanh, höông, vò,

xuùc, phaùp taùc ñoäng vaøo thaân ta, töùc maïng soáng

cuûa ta, nhöng khoâng sanh khôûi ba laäu hoaëc laø

nhôø taâm ñang ôû trong Ñònh Voâ Töôùng Taâm, Voâ

Töôùng Taâm Ñònh coù moät traïng thaùi tænh thöùc

deïp boû, chæ caàn nhaäp Voâ Töôùng Taâm Ñònh laø tìm thaáy

ñöôïc söï giaûi thoaùt ngay lieàn. Cho neân nghóa vöôït qua ôû

ñaây laø neùm boû khoâng caàn thieát cho söï tu taäp theo ñöôøng

loái cuûa Phaät giaùo.


-106-

cao ñoä, do theá môùi tueä tri ñöôïc duïc laäu, höõu laäu

vaø voâ minh laäu ñeå ñaåy lui chuùng ra khoûi taâm.

Voâ Töôùng Taâm Ñònh khoâng gioáng ñònh

Khoâng Voâ Bieân Xöù Töôûng Ñònh, laø vì coøn caùi

khoâng phaûi khoâng, töùc laø coøn luïc nhaäp duyeân

maïng nhöng luïc nhaäp duyeân maïng laïi khoâng coù

laäu hoaëc nhôø coù tueä tri, neân taát caû caùc phaùp ñeán

ñeàu khoâng taùc ñoäng ñöôïc taâm, vì theá caùc phaùp

ñeàu ñöôïc xem laø khoâng coù maët ôû ñaây, neân ñöôïc

goïi laø khoâng coù, nhöng ñoái vôùi caùi coøn laïi laø luïc

nhaäp duyeân maïng thì caùi kia coù, caùi naøy coù,

nhöng caùi coù naøy hoaøn toaøn khoâng ñieân ñaûo

hoaøn toaøn thanh tònh, cho neân caùi coù naøy maø

taâm khoâng dao ñoäng, vì theá goïi laø “khoâng taùnh”

chöù khoâng phaûi theo kieåu Taùnh khoâng cuûa oâng

Long Thoï.

Choã naøy laø choã laàm laïc cuûa caùc nhaø Phaät

giaùo phaùt trieån, vì khoâng coù kinh nghieäm tu

haønh caùc Ngaøi töôûng giaûi Khoâng Taùnh hay laø

Chaân Khoâng coøn goïi laø Chaân Khoâng Dieäu Höõu,

vì coøn tueä tri neân caùc nhaø Ñaïi Thöøa goïi laø trí

tueä Baùt Nhaõ. Do hieåu nhö vaäy, neân caùc nhaø

Phaät giaùo phaùt trieån raát “queâ” vôùi kinh saùch

Phaät. Loãi aáy laø do caùc Toå khoâng tu taäp chöùng

ñaït chaân lí neân laøm sao hieåu nghóa kinh Phaät

noåi.


-107-

Do baøi kinh Tieåu Khoâng naøy trong kinh

Nguyeân Thuûy, Trung Boä Kinh, taäp 3 trang 291

caùc Ngaøi soaïn thaønh moät boä kinh Ñaïi Baùt Nhaõ

vaø cho raèng Ñöùc Phaät ñaõ thuyeát giaûng kinh naøy

22 naêm.

Chuùng ta haõy ñoïc kyõ laïi baøi kinh Tieåu

Khoâng trong kinh Nguyeân Thuûy ñeå thaáy söï

töôûng giaûi cuûa caùc Toå bieân soaïn ra boä kinh Ñaïi

Baùt Nhaõ vó ñaïi ñaõ khieán cho caùc nhaø hoïc giaû

toán bieát bao nhieâu giaáy möïc ñeå luaän thuyeát veà

“Taùnh Khoâng”.

Thieàn Ñoâng Ñoä laáy boä kinh Kim Cang Baùt

Nhaõ laøm coát tuûy cuûa Thieàn Toâng vaø laäp luaän

dung hoøa ñeå traùnh khoûi söï tranh chaáp giöõa

Thieàn vaø Giaùo, nhöng ngöôøi sau khoâng bieát

töôûng thieàn laø cuûa Phaät thuyeát neân môùi coù söï

kieän Thieàn Giaùo ñoàng haønh ra ñôøi.

“Laïi nöõa, naøy A Nanda vò Tyø Kheo

khoâng taùc yù Voâ Sôû Höõu Xöù Töôûng, khoâng

taùc yù Phi Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù, taùc yù

söï nhaát trí do duyeân Voâ Töôùng Taâm Ñònh.

Taâm vò aáy ñöôïc thích thuù haân hoan an truù,

höôùng ñeán Voâ Töôùng Taâm Ñònh. Vò aáy tueä

tri nhö sau: “Voâ Töôùng Taâm Ñònh naøy

thuoäc höõu vi, do taâm töï taïo neân. Phaøm caùi

gì thuoäc höõu vi do taâm töï taïo neân, caùi aáy


-108-

laø voâ töôùng, chòu söï ñoaïn dieät, vò aáy tueä tri

nhö vaäy”. Do vò aáy tueä tri nhö vaäy, thaáy

nhö vaäy, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi duïc laäu,

taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi höõu laäu, taâm

ñöôïc giaûi thoaùt khoûi voâ minh laäu. Trong

söï giaûi thoaùt laø söï hieåu bieát raèng ñaõ ñöôïc

giaûi thoaùt. Vò aáy tueä tri sanh ñaõ taän, phaïm

haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ

laøm, khoâng coøn trôû laïi traïng thaùi naøy nöõa.

Vò aáy tueä tri caùc öu phieàn do duyeân duïc

laäu khoâng coù maët ôû ñaây; caùc öu phieàn do

duyeân höõu laäu khoâng coù maët ôû ñaây; caùc öu

phieàn do duyeân voâ minh laäu khoâng coù maët

ôû ñaây. Vaø chæ ôû moät öu phieàn naøy, töùc laø

saùu nhaäp duyeân maïng, duyeân vôùi thaân naøy.

Vò aáy tueä tri. “Loaïi töôûng naøy khoâng coù

duïc laäu vò aáy tueä tri. Loaïi töôûng naøy khoâng

coù höõu laäu. Vò aáy tueä tri. Loaïi töôûng naøy

khoâng coù voâ minh laäu. Loaïi töôûng naøy ñaõ

ly heát duïc töôûng). Vaø chæ coù moät caùi naøy

khoâng phaûi khoâng, töùc laø saùu nhaäp duyeân

maïng, duyeân vôùi thaân naøy. Vaø caùi gì khoâng

coù maët ôû ñaây, vò aáy xem caùi aáy laø khoâng coù.

Nhöng ñoái vôùi caùi coøn laïi, ôû ñaây vò aáy bieát:

Caùi kia coù caùi naøy coù. “Naøy A Nanda, caùi

naøy ñoái vôùi vò aáy laø nhö vaäy, thaät coù,


-109-

khoâng ñieân ñaûo, söï thöïc hieän hoaøn toaøn

thanh tònh, khoâng taùnh”.

Qua baøi kinh Tieåu Khoâng treân ñaây,

quyù vò nhaän xeùt kyõ seõ hieåu khoâng khaùc

chuùng toâi, chuùng toâi cuõng ñaõ xaùc ñònh ôû

treân hoï duøng baøi kinh Tieåu Khoâng naøy lyù

luaän thaønh laäp heä thoáng Baùt Nhaõ, nhöng

caùc Toå ñaõ ñi quaù xa thöïc teá neân bieán

thaønh trí tueä Baùt Nhaõ tröøu töôïng “Chaân

Khoâng”.

Moät caùi sai laàm nöõa, neáu chuùng ta nhaän

xeùt khoâng kyõ trong baøi kinh Tieåu Khoâng naøy

thì haønh giaû phaûi nhaäp Boán Ñònh Voâ Saéc:

1- Khoâng Voâ Bieân Xöù Ñònh

2- Thöùc Voâ Bieân Xöù Ñònh

3- Voâ Sôû Höõu Xöù Ñònh

4- Phi Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù Ñònh

Vaø cuoái cuøng cuõng phaûi boû caùc loaïi ñònh

naøy ñeå trôû laïi nhaäp vaøo “Voâ Töôùng Taâm

Ñònh”. ÔÛ baøi kinh treân ñöùc Phaät xaùc ñònh:

“Khoâng caàn phaûi taùc yù nhaäp Boán Ñònh Voâ Saéc,

maø chæ caàn taùc yù nhaäp “Voâ Töôùng Taâm

Ñònh”. ÔÛ traïng thaùi ñònh naøy haønh giaû duøng

tueä tri quaùn xeùt duïc laäu, höõu laäu vaø voâ minh laäu


-110-

ñeå töï kieåm laïi taâm mình khi luïc traàn taùc ñoäng

vaøo thaân maø khoâng thaáy coù laäu hoaëc, nhö vaäy

choã luïc traàn taùc ñoäng maø khoâng coù caùc laäu hoaëc

khôûi leân, töùc laø khoâng coù öu bi saàu khoå tham

muoán, choã naøy töùc laø luïc traàn duyeân maïng, luïc

traàn duyeân maïng laø caùi coøn laïi cuûa yù thöùc voâ

duïc chöù khoâng phaûi cuûa töôûng thöùc duïc, nhöng

hoaøn toaøn thanh tònh voâ duïc, neân khoâng coù laäu

hoaëc, do ñoù ñöùc Phaät goïi laø khoâng taùnh cuûa

thöùc, töùc laø “Voâ Töôùng Taâm Ñònh”.

Ñöùc Phaät daïy: “Nhöng ñoái vôùi caùi coøn

laïi, ôû vò aáy bieát: “Caùi kia coù caùi naøy coù”.

Naøy A Nanda, caùi naøy ñoái vôùi vò aáy (Khoâng

Taùnh) thaät coù khoâng ñieân ñaûo, söï thöïc

hieän hoaøn toaøn thanh tònh (luïc traàn duyeân

maïng khoâng coù laäu hoaëc goïi laø khoâng

taùnh)”.

Nhö treân chuùng toâi ñaõ daïy, hoï ñaõ laàm, laáy

luïc traàn duyeân maïng (Khoâng Taùnh) cho laø

Chaân Khoâng dieäu höõu, Taùnh Khoâng, Chaân

Khoâng, Chaân Nhö, Trí Tueä Baùt Nhaõ v.v..

Baây giôø chuùng ta baét ñaàu trôû laïi con ñöôøng

tu taäp nhö theá naøo, ñeå ñi ñeán Chaân Khoâng dieäu

höõu?


-111-

Nhö trong kinh Tieåu Khoâng Phaät daïy:

“Muoán ñi vaøo khoâng taùnh naøy, tröôùc tieân

laø seõ taäp quan saùt caùi khoâng cuûa noù”. Ví duï

nhö ngoâi nhaø chuùng ta ñang ôû ñaây.

1- Khoâng coù giöôøng, choõng, baøn, gheá, tuû,

röông, ñoà ñaïc v.v..

2- Khoâng coù ngöôøi ôû.

3- Khoâng coù ñeøn ñuoác.

4- Khoâng coù maøn, thaûm.

Toaøn boä ñeàu troáng khoâng, ñaây chæ cho

khoâng taùnh cuûa caùi nhaø.

“Thaät vaäy naøy Ananda, ñieàu oâng ñaõ

nghe laø ñuùng, ghi nhôù laø ñuùng, taùc yù laø

ñuùng, thoï trì laø ñuùng v.v..

Ví nhö laàu ñaøi Loäc Maãu naøy khoâng coù

voi, boø, ngöïa, khoâng coù vaøng baïc, khoâng coù

ñaøn baø, ñaøn oâng tuï hoäi vaø chæ coù moät caùi

nhaø khoâng, phaûi khoâng?”.

Ñoaïn kinh treân ñaõ xaùc ñònh khoâng taùnh

cuûa laàu ñaøi Loäc Maãu.

ÔÛ ñoaïn kinh naøy xaùc ñònh caùch thöùc tu

haønh cuûa chuùng ta cuï theå roõ raøng veà khoâng

taùnh, chöù khoâng phaûi nhö kinh saùch Phaät giaùo

phaùt trieån daïy chuùng ta kieán taùnh thaønh Phaät


-112-

(ñoán ngoä ngang xöông), vì theá maø hieän giôø bao

nhieâu ngöôøi ñaõ kieán taùnh, roõ thoâng taùnh, thaáu

trieät taùnh, ngoä ñöôïc taùnh, vaäy maø chaúng coù ai

thaønh Phaät ñöôïc caû. Töø xöa caùc Toå cho ñeán baây

giôø ai tu hoïc veà Ñaïi Thöøa vaø Thieàn Ñoâng Ñoä

moät thôøi gian moïi ngöôøi ai cuõng ñeàu kieán taùnh

ñöôïc caû, nhöng ñôøi soáng vaø ñöùc haïnh thì khoâng

gioáng Phaät chuùt naøo, soáng vôùi taâm saéc duïc thaáy

nöõ saéc coøn ham meâ, thaáy danh lôïi coøn chìm

ñaém, aên nguû phi thôøi theo theá gian, ai ñoäng

ñeán thì taâm saân noåi leân aàm aàm.

Kieán taùnh thaønh Phaät roài sao coøn nhö

vaäy, heã ai hoûi ñaïo, hoûi thieàn thì ñoái ñaùp nhö

nöôùc chaûy, nhö möa tuoân maø soáng thì phi ñaïo

ñöùc, phaù giôùi luaät. Ñoù laø nhöõng ñieàu tu sai maø

ñi ñeán laïc laàm khoâng hay bieát, ngöôøi tröôùc daãn

ngöôøi sau ñi maõi, ñi maõi maø chaúng ñeán ñaâu, chæ

coù töôûng giaûi, lyù luaän quanh co, löøa ñaûo baèng

mieäng löôõi. Ngöôøi ñôøi khoâng minh maãn, tu

khoâng keát quaû maø cöù ñeo theo maõi, töôûng traïng

thaùi tónh laëng vaø hyû laïc laø ñònh sao? Ñònh nhö

vaäy laøm chuû ñöôïc caùi gì? Thaáy ñöôïc Phaät Taùnh

nhö vaäy, roài ngaãm laïi mình laøm chuû ñöôïc caùi gì

cho cuoäc soáng naøy.

Trong saùu naêm tu haønh, ñöùc Phaät ñaõ thay

ñoåi bieát bao nhieâu loaïi phaùp moân. Ngaøi ñaõ


-113-

nhaäp ñeán Phi Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù Ñònh

maø coøn nghieäm xeùt thaáy khoâng giaûi thoaùt ñoái

vôùi cuoäc soáng ñaày khoå ñau cuûa kieáp ngöôøi.

Cho neân, töø Phi Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù

Ñònh. Ngöôøi ñaõ boû ñònh naøy ñeå nhaäp vaøo Voâ

Töôùng Taâm Ñònh, töø Voâ Töôùng Taâm Ñònh,

Ngöôøi duøng tueä tri quaùn xeùt laäu hoaëc thaáy luïc

nhaäp duyeân maïng maø khoâng khôûi duïc laäu, höõu

laäu vaø voâ minh laäu, Ngöôøi bieát raèng taâm ñaõ heát

laäu hoaëc thanh tònh. ÔÛ traïng thaùi naøy Ngaøi ñaët

teân laø “Khoâng Taùnh” töùc laø taùnh khoâng coøn laäu

hoaëc.

Maëc duø laøm chuû ñöôïc caùi taâm (taâm voâ laäu)

khoâng coøn taùi sanh luaân hoài, vì nguyeân nhaân

taùi sanh laø do taâm taïo nghieäp (nghieäp luaân hoài

chöù khoâng phaûi taâm luaân hoài, khi ngöôøi cheát

nghieäp coøn taâm maát). Choã naøy Ngaøi thöïc hieän

laøm chuû ñöôïc caùi taâm, khoâng noùi ñeán laøm chuû

caùi thaân, nhöng chuùng ta phaûi bieát, taâm ñaït

ñeán choã naøy thì nhaäp ñònh raát deã daøng chæ coøn

taùc yù ra leänh laø tieán tôùi laøm chuû thaân, töùc laø

phaûi nhaäp Töù Thieàn vaø Tam Minh.

Keát quaû trong baøi kinh Tieåu Khoâng Phaät

daïy: “sanh ñaõ taän, phaïm haïnh ñaõ thaønh,

nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû

lui traïng thaùi naøy nöõa”.


-114-

Ñoaïn kinh naøy yù noùi laøm chuû nghieäp,

chaám döùt taùi sanh luaân hoài (khoâng coøn trôû lui

traïng thaùi naøy nöõa), tu ñeán ñaây cuõng vöøa ñuû

cho ngöôøi tìm ñaïo giaûi thoaùt, khoâng caàn phaûi tu

taäp tôùi nöõa, neáu coù tu taäp tôùi nöõa laø thöøa, maø

thöøa thì chaúng ích lôïi gì, phí thì giôø voâ ích.

Choã naøy, caàn giaûi thích theâm ñeå quyù vò

hieåu roõ. Con ñöôøng tu haønh cuûa ñaïo Phaät coù

boán giai ñoaïn laøm chuû:

1- Laøm chuû cuoäc soáng (sanh).

2- Laøm chuû giaø (laõo).

3- Laøm chuû thoï (beänh).

4- Laøm chuû söï hoaïi dieät (cheát).

Giai ñoaïn laøm chuû sanh coù nghóa laø laøm

chuû cuoäc soáng, luoân taïo nhaân laønh neân duø sanh

baát cöù nôi ñaâu cuõng ñeàu höôûng phöôùc baùo an laïc

cho ñeán khi tu taäp chaám döùt sanh töû luaân hoài.

Baøi kinh “Tieåu Khoâng’’ chæ cho ôû giai ñoaïn

moät (voâ laäu) taâm khoâng coøn tham, saân, si (caùc

aùc phaùp), vaø loøng tham muoán duïc laïc theá gian

nöõa, noùi chung trong baøi kinh daïy tu taäp raát roõ

töø Khoâng Voâ Bieân Xöù ñeán Phi Töôûng Phi Phi

Töôûng Xöù, khoâng thaáy giaûi thoaùt, töùc laø taâm

khoâng voâ laäu, phaûi trôû laïi nhaäp Voâ Töôùng Taâm


-115-

Ñònh môùi thaáy laäu hoaëc saïch, môùi laøm chuû cuoäc

soáng vaø nghieäp taùi sanh luaân hoài.

Voâ Töôùng Taâm Ñònh laø loaïi ñònh gì?

Voâ Töôùng Taâm Ñònh laø moät teân khaùc cuûa

Baát Ñoäng Taâm Ñònh. Nhö trong kinh Tieåu

Khoâng ñaõ daïy: “Khi nhaäp vaøo Voâ Töôùng

Taâm Ñònh thì duïc laäu, höõu laäu vaø voâ minh

laäu khoâng coøn, chæ coøn luïc nhaäp duyeân

maïng maø thoâi. Vaäy luïc nhaäp duyeân maïng

laø gì?

Luïc nhaäp laø luïc caên vaø luïc traàn, maïng laø

thaân maïng. Caâu naøy coù nghóa laø caên, traàn tieáp

xuùc taùc ñoäng vaøo thaân maïng maø khoâng sanh ra

ba laäu hoaëc, ôû traïng thaùi naøy goïi laø Voâ Töôùng

Taâm Ñònh.

Ba laäu hoaëc laø gì? Ba laäu hoaëc laø tham,

saân, si. Duïc laäu öùng cho taâm tham, höõu laäu öùng

cho taâm saân vaø voâ minh laäu öùng cho taâm si.

Nhö vaäy, nhaäp vaøo Voâ Töôùng Taâm Ñònh thì

tham, saân, si khoâng coù, cuõng nhö nhaäp vaøo Baát

Ñoäng Taâm Ñònh thì taâm tham, saân, si cuõng

khoâng coù, töùc laø ba laäu hoaëc khoâng coøn. Nhö

vaäy Baát Ñoäng Taâm Ñònh vaø Voâ Töôùng Taâm

Ñònh chæ laø moät loaïi ñònh maø hai teân khaùc

nhau.


-116-

Baát Ñoäng Taâm Ñònh laø moät teân khaùc cuûa

Sô Thieàn, nhöng Sô Thieàn taâm coøn bò truï vaøo

naêm chi thieàn:

1/ Taàm

2/ Töù

3/ Hyû

4/ Laïc

5/ Nhaát taâm

Ñoù laø naêm traïng thaùi cuûa Sô Thieàn Thieân.

Nhö chuùng ta ñaõ bieát Sô Thieàn phaûi ly duïc ly

aùc phaùp, maø ñaõ ly duïc ly aùc phaùp thì taâm

khoâng coøn tham, saân, si. Taâm khoâng coøn tham

saân, si töùc laø ba laäu hoaëc cuõng khoâng coù, nhö

vaäy nhaäp Voâ Töôùng Taâm Ñònh, Baát Ñoäng Taâm

Ñònh laø nhaäp Sô Thieàn. Nhöng Voâ Töôùng Taâm

Ñònh, Baát Ñoäng Taâm Ñònh thì khoâng coù naêm

chi thieàn.

Cho neân, trong baøi kinh Tieåu Khoâng ñöùc

Phaät ñaõ xaùc ñònh roõ raøng, duø nhaäp ñeán Phi

Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù vaãn phaûi boû, vì khoâng

heát laäu hoaëc neân phaûi nhaäp laïi “Sô Thieàn”,

baèng moät caùi teân khaùc, nhöng xeùt cho cuøng taän

chuùng ta cuõng nhaän ra noù laø Sô Thieàn, moät loaïi

thieàn trong Töù Thaùnh Ñònh. Sô Thieàn thuoäc veà

taâm ñònh, chöù khoâng phaûi thaân ñònh.


-117-

Chæ coù Sô Thieàn taâm voâ laäu môùi laøm chuû

cuoäc soáng (sanh) nhöng chöa hoaøn taát con

ñöôøng tu neân phaûi tieáp tuïc ñaït ñeán tueä Tam

Minh ñeå queùt saïch maàm moáng laäu hoaëc taùi

sanh luaän hoài. Ngöôøi tu só khoâng thöïc hieän

ñöôïc Tam Minh thì khoâng theå naøo chaám döùt

luaân hoài.

Töø Nhò Thieàn ñeán Töù Thieàn, caùc loaïi ñònh

naøy laøm chuû giaø, beänh, vaø cheát vaø duy nhaát chæ

coù phaùp moân “Töù Thaùnh Ñònh” naøy môùi laøm

chuû boán söï khoå ñau cuûa kieáp ngöôøi.

Baây giôø, chuùng ta trôû laïi vaán ñeà “Khoâng

taùnh”. Nhö chuùng ta ai cuõng bieát, moïi vaät, töø

con ngöôøi ñeán muoân loaøi vaät khoâng moät ai maø

khoâng gaây öu phieàn cho nhau, nhö vaäy khoâng

theå naøo coù khoâng taùnh ñöôïc. Chuùng ta laàn löôït

loaïi tröø ra ngöôøi vaø vaät thì ta coøn laïi coû, caây,

ñaát, ñaù, nuùi, soâng v.v.. Nhö vaäy ta khoâng taùc yù

ngöôøi vaø vaät thì taâm ta khoâng taùnh ngöôøi vaät

(khoâng khôûi nieäm ngöôøi vaät) chæ coøn coû, caây,

ñaát, ñaù, nuùi, röøng, nhö vaäy khoâng naøy chöa

phaûi laø khoâng.

Nhöng ta thaáy raèng taâm ta khoâng ngöôøi

vaät, thaät coù khoâng ñieân ñaûo, söï thöïc hieän nhö

vaäy taâm ta thanh tònh ngöôøi vaät khoâng coù, neân


-118-

khoâng gaây öu phieàn cho ta ñoù laø thanh tònh

khoâng taùnh ngöôøi vaät.

Trong baøi kinh Phaät daïy: “Naøy Ananda,

Tyø Kheo khoâng taùc yù nhöõng töôûng, chæ taùc

yù nhaát trí do duyeân laâm töôûng. Taâm cuûa vò

aáy ñöôïc thích thuù haân hoan, töôûng ñeán

laâm töôûng. Vò aáy tueä tri nhö sau “Caùc öu

phieàn do duyeân thoân töôûng, nhaân töôûng,

khoâng coù maët ôû ñaây vaø chæ coù moät öu phieàn

naøy do duyeân laâm töôûng v.v..”. Nhö vaäy,

naøy A nanda, caùi naøy ñoái vôùi vò aáy laø nhö

vaäy thaät coù khoâng ñieân ñaûo, söï thöïc hieän

hoaøn toaøn thanh tònh khoâng taùnh”.

Ñeå xaùc ñònh caùi khoâng ñaàu tieân vaø ñeå

chuùng ta nhaän xeùt, caùi nhaø troáng khoâng vaø so

saùnh vôùi caùi taâm khoâng nieäm töùc laø “Khoâng Voâ

Bieân Xöù”.

Khi ôû trong traïng thaùi Khoâng Voâ Bieân Xöù

ta tueä tri caùc öu phieàn do duyeân nieäm thieän

nieäm aùc khoâng coù maët ôû ñaây vaø chæ coù moät öu

phieàn naøy (laø khoâng tieán tôùi ñaâu ñöôïc nöõa) töùc

laø Khoâng Voâ Bieân Xöù Töôûng. Nhöng Khoâng Voâ

Bieân Xöù Töôûng coù, töùc laø nieäm thieän aùc vaãn coøn

coù maëc duø caùi Khoâng Voâ Bieân Xöù naøy thaät söï

thöïc hieän hoaøn toaøn thanh tònh, khoâng taùnh

ñoái vôùi nieäm thieän nieäm aùc, nhöng trong luùc


-119-

nhaäp Khoâng Voâ Bieân Xöù coøn khi xuaát ra khoûi

Khoâng Voâ Bieân Xöù thì nieäm thieän nieäm aùc vaãn

coøn nguyeân veïn nhö treân chuùng toâi ñaõ noùi. Vì

theá nhaäp Khoâng Voâ Bieân Xöù khoâng bao giôø coù

giaûi thoaùt.

Choã naøy kinh saùch phaùt trieån laàm töôûng

khi nhaäp vaøo Khoâng Voâ Bieân Xöù Töôûng, caùc

Ngaøi cho laø Phaät Taùnh nôi ñaây, neân caùc kinh

phaùt trieån daïy: “Öng voâ sôû truï nhi sanh kyø

taâm” hoaëc “Boà Taùt ñoä heát chuùng sanh thì

thaønh Phaät” hoaëc “Nhöôïc dó saéc kieán ngaõ,

dó aâm thanh caàu ngaõ vò nhaân haønh taø ñaïo,

baát naêng kieán Nhö Lai”, choã naøy Thieàn Ñoâng

Ñoä daïy: “chaúng nieäm thieän nieäm aùc baûn lai

dieän muïc hieän tieàn”. Tu ñeán ñaây, töùc laø nhaäp

Boán Ñònh Voâ Saéc khoâng thaáy coù söï giaûi thoaùt

cho neân ñöùc Phaät daïy: “Phaûi nhaäp Voâ Töôùng

Taâm Ñònh”, khi ñöùc Phaät nhaäp Voâ Töôùng Taâm

Ñònh thì Ngaøi môùi thaáu roõ vaø xaùc ñònh Boán

Ñònh Voâ Saéc: “Caùi kia coù, caùi naøy coù, caùi kia

khoâng caùi naøy khoâng”, do nhö vaäy Boán Ñònh

Voâ Saéc khoâng giaûi thoaùt, coøn ngöôïc laïi Voâ

Töôùng Taâm Ñònh thì khaùc: “Caùi naøy coù

nhöng laïi caùi kia khoâng, töùc laø coù luïc

nhaäp duyeân maïng maø khoâng coù ba laäu

hoaëc”, do choã naøy caùc nhaø hoïc giaû Baùt Nhaõ


-120-

döïa vaøo baøi kinh Tieåu Khoâng naøy lyù luaän: “Saéc

töùc thò khoâng khoâng töùc thò saéc’’ coù töùc laø

khoâng, khoâng töùc laø coù, töø ñoù trí tueä Baùt Nhaõ

thaønh hình ñeå ñaäp phaù caùc luaän giaûi cuûa caùc boä

phaùi.

Döïa vaøo choã “Khoâng Taùnh” naøy caùc nhaø

Phaät giaùo phaùt trieån thaønh laäp trí tueä Baùt Nhaõ,

laáy trí tueä Baùt Nhaõ töôûng naøy lyù luaän ñaäp phaù

heát caû giaùo lyù Phaät giaùo (Trung Quaùn Luaän) do

Ngaøi Long Thoï töôûng luaän ra.

Sau naøy caùc vò thieàn sö Ñoâng Ñoä khoâng

chaáp nhaän “Chaúng nieäm thieän nieäm aùc” laø

cöùu caùnh, trong Phaùp Baûo Ñaøn Kinh, töùc lôøi

daïy cuûa Luïc Toå Hueä Naêng daïy, neân baûo: “Voâ

taâm coøn caùch lôùp raøo”. Do ñoù caùc Ngaøi (Toå

Sö Thieàn) tieán tôùi vöôït qua Khoâng Voâ Bieân Xöù,

nhaäp vaøo Thöùc Voâ Bieân Xöù, nôi ñaây caùc ngaøi

chaáp nhaäp ñöôïc xem laø “Phaûn boån hoaøn

nguyeân, phuû truøm vaïn höõu”. Neân Baø Baøng

Long Uaån noùi: “Deã deã treân ñaàu traêm coû yù Toå

sö” hay “Saùng saùng, ñaàu traêm coû, saùng

saùng yù Toå sö”. Thieàn Ñoâng Ñoä tu ñeán ñaây ñöôïc

xem nhö vieân maõn.

Ñoái vôùi ñaïo Phaät, söï tu taäp cuûa moät soá heä

phaùi môùi nhaäp ñöôïc hai loaïi Ñònh Voâ Saéc maø


-121-

voäi cho laø chöùng ñaïo. Cho neân taâm duïc chöa

heát, danh, lôïi chöa tröø, baûn ngaõ chöa dieät, vì

theá caùc Ngaøi töï toân mình laø theá naøy theá noï maø

thoâi.

Lôøi noùi naøy chuùng toâi khuyeân caùc baïn

ñöøng tin nôi chuùng toâi maø cöù suy ngaãm söï tu

haønh cuûa caùc baïn ñaõ tu Thieàn Ñoâng Ñoä töø naêm

10 naêm ñeán 20 naêm maø baây giôø caùc baïn tu ñaõ

ñeán ñaâu? Thì caùc baïn töï bieát, caùc baïn coù laøm

chuû sanh, giaø, beänh, cheát hay khoâng? Chaéc ñieàu

naøy caùc baïn roõ hôn ai heát.

Trong kinh saùch Nguyeân Thuûy ñöùc Phaät

ñaõ xaùc ñònh roõ raøng: Töø Khoâng Voâ Bieân Xöù ñeán

Thöùc Voâ Bieân Xöù. Caùch thöùc tu taäp do taâm

thích thuù, haân hoan an truù höôùng ñeán taâm

khoâng (khoâng nieäm thieän aùc) do söï thích thuù

haân hoan aáy neân nhaát trí taùc yù “khoâng”, Toå

Hueä Khai khi chöùng thieàn baèng “taâm khoâng”

“khoâng, khoâng, khoâng, khoâng” baøi keä chöùng

ñaïo Ngaøi coøn löu laïi:

“Voâ voâ voâ voâ voâ”





-122-

Theo nhö lôøi hoûi cuûa coâ Dieäu Quang thì

neân tu Boán Ñònh Voâ Saéc nhö theá naøo?

Nhö trong baøi kinh Tieåu Khoâng Phaät ñaõ

daïy vaø chuùng ta nhaän xeùt caùi khoâng, khi ñaõ

thoâng hieåu caùi khoâng thì caùi khoâng ôû taâm töùc laø

khoâng nieäm thieän nieäm aùc, taâm khoâng coù nieäm

thieän aùc, töùc laø yù thöùc thanh tònh, yù thöùc thanh

tònh khoâng lieân heä nguõ caên laø Khoâng Voâ Bieân

Xöù Ñònh, lôøi daïy naøy ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh moät

caùch roõ raøng trong Kinh Töông Öng.

Caùch thöùc tu noù chæ giöõ taâm chaúng nieäm

thieän nieäm aùc nhö caùc thieàn sö ñaõ daïy: “Giöõ

oâng chuû, chaên traâu, bieát voïng lieàn buoâng”,

sau naøy caùc thieàn sö laïi cheá ra phaùp tu “tham

thoaïi ñaàu, tham coâng aùn” vaø cuoái cuøng thì

nieäm danh hieäu Phaät Di Ñaø töùc laø “Nieäm Phaät

laø ai?”. Ñaây laø nhöõng phaùp moân tu öùc cheá taâm

toái ña maø caùc Toå ñaõ tu sai loït vaøo töôûng giaûi

môùi saûn sanh ra nhöõng phaùp moân nhö vaäy,

khieán cho ngöôøi ñôøi sau tu haønh chaúng ñi ñeán

ñaâu maø trôû thaønh pheá nhaân, beänh thaàn kinh,

uoång phí moät ñôøi ngöôøi. Neáu khoâng thöùc tænh

nhaän ra kòp thôøi ngaên chaën nhöõng taø phaùp naøy

thì haäu quaû khoâng löôøng cho ñôøi sau, nhöõng

ngöôøi coù nhieät taâm tìm tu giaûi thoaùt.


-123-

Loaïi thieàn ñònh naøy tu chaúng laøm chuû

ñöôïc caùi gì caû cho kieáp soáng con ngöôøi, chæ coù

ñöôïc traïng thaùi an oån (xuùc töôûng hyû laïc) vaø

trieån khai ñöôïc töôûng tueä, trieät ngoä maø thoâi

(ngoä kinh saùch Ñaïi Thöøa vaø coâng aùn Thieàn

Toâng).

Muoán tu taäp 4 loaïi Ñònh Voâ Saéc naøy nhö

trong kinh Tieåu Khoâng Phaät ñaõ daïy: Tyø Kheo

neân taùc yù Khoâng Voâ Bieân Xöù vaø taâm thích

thuù haân hoan vôùi traïng thaùi “Khoâng” naøy

thì seõ ñaït Khoâng Voâ Bieân Xöù, khoâng maáy

khoù khaên”.

Muoán nhaäp Thöùc Voâ Bieân Xöù thì khoâng öa

thích, haân hoan traïng thaùi khoâng vaø khoâng taùc

yù Khoâng Voâ Bieân Xöù, chæ neân taùc yù Thöùc Voâ

Bieân Xöù, tu taäp nhö vaäy moät thôøi gian sau Thöùc

Voâ Bieân Xöù hieän tieàn hay ôû trong traïng thaùi

Khoâng Voâ Bieân Xöù maø taâm ñöøng chaïy theo, töùc

laø ñöøng baùm truï hyû laïc cuûa Khoâng Voâ Bieân Xöù

Töôûng maø phaûi giöõ “Thöùc” ñöøng cho maát vaø taùc

yù Thöùc Voâ Bieân Xöù, roài sanh taâm öa thích, haân

hoan vôùi noù, tu taäp nhö vaäy moät thôøi gian sau

thì Thöùc Voâ Bieân Xöù seõ hieän tieàn khoâng coøn ôû

trong traïng thaùi Khoâng Voâ Bieân Xöù nöõa.

“Naøy Ananda, Tyø Kheo khoâng taùc yù

Ñòa Töôûng, khoâng taùc yù Khoâng Voâ Bieân Xöù


-124-

Töôûng, chæ taùc yù Thöùc Voâ Bieân Xöù vôùi söï

nhaát trí. Taâm vò aáy thích thuù haân hoan, an

truù höôùng ñeán Thöùc Voâ Bieân. Vò aáy tueä tri

nhö sau: Caùc öu phieàn do duyeân ñòa töôûng

khoâng coù maët ôû ñaây; caùc öu phieàn do

duyeân Khoâng Voâ Bieân Xöù Töôûng khoâng coù

maët ôû ñaây vaø chæ coù moät öu phieàn naøy, töùc

laø söï nhaát trí do duyeân Thöùc Voâ Bieân Xöù.

Vò aáy töôûng tri “loaïi töôûng naøy khoâng coù

ñòa töôûng, loaïi töôûng naøy khoâng coù Khoâng

Voâ Bieân Xöù Töôûng, vaø chæ coù moät caùi naøy

khoâng phaûi khoâng, töùc laø söï nhaát trí do

duyeân Thöùc Voâ Bieân Xöù Töôûng”. Vaø caùi gì

khoâng coù maët ôû ñaây vò aáy xem caùi aáy laø

khoâng coù. Nhöng ñoái vôùi caùi coøn laïi, ôû ñaây

vò aáy tueä tri. “Caùi kia coù caùi naøy coù”. Naøy A

nanda caùi naøy ñoái vôùi vò aáy laø nhö vaäy,

thaät coù khoâng ñieân ñaûo, söï thöïc hieän hoaøn

toaøn thanh tònh khoâng taùnh”.

Trong ñoaïn kinh naøy ñöùc Phaät ñaõ xaùc

ñònh, duø laø nhaäp ñöôïc Khoâng Voâ Bieân Xöù

Töôûng nhöng vaãn coøn öu phieàn cho ñeán Thöùc

Voâ Bieân Xöù Töôûng, Voâ Sôû Höõu Xöù Töôûng, Phi

Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù Töôûng vaãn coøn öu

phieàn: “vaø chæ coù moät öu phieàn naøy, töùc laø


-125-

söï nhaát trí do duyeân phi töôûng phi phi

töôûng xöù töôûng”.

Ñeán khi nhaäp Voâ Töôùng Taâm Ñònh thì

môùi chaám döùt öu phieàn, môùi laøm chuû ñöôïc cuoäc

soáng vaø chaám döùt luaân hoài, coøn boán loaïi Ñònh

Voâ Saéc kia coøn öu phieàn neân chöa ñöôïc giaûi

thoaùt, vì theá ñöùc Phaät nhaäp Phi Töôûng Phi Phi

Töôûng Xöù Töôûng Ngaøi nhaän thaáy taâm coøn öu

phieàn khoâng giaûi thoaùt neân lieàn rôøi boû vò thaày

daïy mình tu taäp ñònh naøy.

“Laïi nöõa, naøy A nanda, vò Tyø Kheo

khoâng taùc yù Voâ Sôû Höõu Xöù Töôûng vaø Phi

Töôûng Phi Phi Töôûng Xöù töôûng, chæ taùc yù

söï nhaát trí do duyeân Voâ Töôùng Taâm Ñònh.

Taâm vò aáy thích thuù, haân hoan, an truù

höôùng ñeán Voâ Töôùng Taâm. Vò aáy tueä tri

nhö sau; Voâ Töôùng Taâm Ñònh naøy höõu vi

do taâm töï taïo neân. Phaøm caùi gì thuoäc höõu

vi do taâm töï taïo neân, caùi aáy laø voâ thöôøng

chòu söï ñoaïn dieät. Vò aáy tueä tri nhö vaäy

thaáy nhö vaäy, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi

duïc laäu, höõu laäu vaø voâ minh laäu. Trong söï

giaûi thoaùt laø söï hieåu bieát raèng ñaõ ñöôïc

giaûi thoaùt sanh ñaõ taän v.v..”


-126-

Ñeán ñaây chuùng ta môùi thaáy roõ nhöõng

ngöôøi tu ñònh töôûng khoâng bao giôø coù giaûi thoaùt

(boán ñònh voâ saéc thuoäc voâ vi) neân phaûi trôû veà

ñònh höõu vi voâ töôùng taâm, Ñònh Höõu Vi Voâ

Töôùng Taâm thuoäc veà Ñònh Höõu Saéc, do tu taäp

ñònh Höõu Vi neân môùi coù ñöôïc giaûi thoaùt hoaøn

toaøn, coøn Ñònh Töôûng Voâ Saéc neân tu taäp khoâng

giaûi thoaùt.

Toùm laïi, boán loaïi ñònh töôûng tu chaúng coù

lôïi ích gì, coøn maát coâng tu taäp vaø maát thì giôø voâ

ích, chaúng coù laøm chuû ñöôïc gì caû, chæ coù voïng

ngöõ laø hôn heát.

Tu ñònh naøy, neáu khoâng bieát caùch öùc cheá

taâm cho heát voïng töôûng, maø cöù coá taäp trung thì

caêng thaàn kinh naõo hoaëc caêng maët roài sanh ra

beänh taät (roái loaïn cô theå) coù khi ñieân khuøng maø

ngöôøi ta goïi laø “taåu hoûa nhaäp ma”, hoaëc rôi

vaøo phaùp töôûng, chuyeân lyù luaän. Nhöõng keû tu

thieàn naøy rôi vaøo nhöõng traïng thaùi töôûng thì

raát khoù xaû boû. Nhöõng ai ñaõ tu sai loït vaøo nhöõng

loaïi thieàn beänh naøy thì heát phöông cöùu trò.

Ñoïc ñeán ñaây caùc baïn cöù suy ngaãm kyõ con

ñöôøng caùc baïn ñang tu taäp thì seõ roõ, ñöøng tin

vaø nghe lôøi chuùng toâi noùi treân ñaây maø haõy

nghieäm xeùt theo lôøi Phaät daïy vaø lôøi chuùng toâi


-127-

noùi, ñuùng hay sai roài môùi tin, coøn khoâng thôøi

gian seõ traû lôøi caùc baïn ñieàu naøy.

VỌNG TƯỞNG

Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong khi toïa

thieàn hoaëc ñi kinh haønh kheùo giöõ taâm ñöøng cho

nieäm khôûi, nieäm khôûi töùc laø voïng töôûng, coù

voïng töôûng thì khoâng theå naøo goïi laø thieàn ñònh,

coù phaûi vaäy khoâng thöa Thaày? Vaäy cuùi mong

Thaày chæ daïy cho chuùng con hieåu roõ choã naøy.

Ñaùp: ÖÙc cheá voïng töôûng khoâng cho nieäm

khôûi, töùc laø öùc cheá taâm; öùc cheá taâm töùc laø öùc

cheá taâm tham, saân, si; öùc cheá taâm tham, saân, si

seõ rôi vaøo ñònh töôûng (Khoâng Voâ Bieân Xöù

Töôûng).

Voïng töôûng laø gì?

Voïng töôûng laø nhöõng tö nieäm laêng xaêng töï

ñoäng khôûi nieäm trong ñaàu, phaàn nhieàu thuoäc veà

quaù khöù vaø vò lai (hoài nieäm, hoài öùc). Nhöõng tö

nieäm naøy caên goác ñeàu do loøng ham muoán vaø aùc

phaùp tham, saân, si sanh ra, neân kinh saùch

Nguyeân Thuûy goïi laø taàm aùc.


-128-

Taàm aùc laø nhöõng suy tö, nghó töôûng laøm

khoå mình, khoå ngöôøi. Theo kinh saùch Nguyeân

Thuûy coù hai loaïi taàm ñi song song nhau. Vì theá,

coù baøi kinh goïi laø Kinh Song Taàm. Kinh Song

Taàm daïy chuùng ta tö duy quaùn xeùt ñeå thaáu roõ:

1- Taàm aùc

2- Taàm thieän

Ngöôøi tu theo ñaïo Phaät luùc naøo cuõng caûnh

giaùc, ngaên chaën vaø dieät taàm aùc. Ngöôïc laïi luùc

naøo cuõng taêng tröôûng taàm thieän, soáng trong

taàm thieän.

Baøi Kinh Song Taàm trong taäp 1 Trung Boä

Kinh trang 261 Phaät daïy: “Khi Ta chöa

thaønh Chaùnh Giaùc coøn ñang tu, Ta suy

nghó nhö sau: “Ta soáng suy tö vaø chia söï

suy tö laøm hai phaàn. Phaøm coù duïc taàm,

saân taàm, haïi taàm naøo, Ta phaân thaønh

phaàn thöù nhaát. Phaøm coù ly duïc taàm, voâ

saân taàm vaø voâ haïi taàm naøo, Ta phaân thaønh

phaàn thöù hai”.

Nhö ôû treân ñaõ daïy, phaøm laøm ngöôøi ñeàu coù

hai söï suy tö:

1- Suy tö aùc

2- Suy tö thieän


-129-

Suy tö aùc thì phaûi ngaên chaën vaø ñoaïn dieät,

suy tö thieän thì nuoâi lôùn vaø taêng tröôûng, nhö

trong kinh “Töù Chaùnh Caàn” Phaät ñaõ daïy:

“Ngaên aùc dieät aùc, sanh khôûi thieän taêng

tröôûng thieän”.

Suy tö naøo aùc seõ laøm khoå mình, khoå ngöôøi

thì phaûi chaám döùt ngay lieàn; suy tö naøo thieän

seõ khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi thì caàn phaûi

phaùt trieån nhöõng suy tö aáy. Ñoù laø caùch thöùc tu

taäp taâm ly duïc, ly aùc phaùp, dieät ngaõ, xaû taâm.

Khi phaân ra ñöôïc hai daïng suy tö. Baáy giôø

chuùng ta quyeát taâm soáng khoâng phoùng daät,

nhieät taâm sieâng naêng tænh giaùc töøng haønh ñoäng

thaân yù, töøng söï vieäc, töøng ñoái töôïng, töøng hoaøn

caûnh v.v.. Khi coù nieäm khôûi leân, ta quaùn xeùt

nieäm aáy coù laøm khoå mình, khoå ngöôøi khoâng?

Neáu nieäm aáy ñöa ñeán khieán ta phieàn naõo,

khieán ta maát an vui, thanh thaûn, cuõng nhö

nieäm ñoù khieán cho ngöôøi khaùc maát an vui

thanh thaûn, thì ñoù laø nieäm aùc. Khi ta bieát noù laø

nieäm aùc thì nieäm aáy lieàn bieán maát, neáu khoâng

bieán maát thì ta duøng phaùp nhö lyù taùc yù dieät

ngay nieäm aùc ñoù, neáu noù coøn tôùi lui thì ta tieáp

tuïc quaùn xeùt cho thoâng suoát ñeå tröø boû, xaû ly vaø

ñoaïn döùt. Ñoù laø caùch thöùc tu taäp thieàn ñònh cuûa

ñaïo Phaät, ñoù laø Ñònh Voâ Laäu.


-130-

Khi ñaõ phaân chia laøm hai thöù nieäm aùc vaø

nieäm thieän xong, ñöùc Phaät kheùp mình trong

khuoân khoå tu taäp. “Ta soáng khoâng phoùng

daät, nhieät taâm tinh caàn. Khi duïc taàm

(nieäm öa thích) khôûi leân. Ta tueä tri: Duïc

taàm naøy khôûi leân nôi Ta vaø duïc taàm naøy

ñöa ñeán töï haïi, ñöa ñeán haïi ngöôøi, ñöa

ñeán haïi caû hai dieät trí tueä (laøm maát trí

tueä) döï phaàn vaøo phieàn naõo, khoâng ñöa

ñeán Nieát Baøn. Chö Tyø Kheo, khi Ta suy tö

nhö vaäy: “Duïc taàm naøy ñöa ñeán töï haïi”,

thì duïc taàm naøy ñöôïc bieán maát. Chö Tyø

Kheo khi Ta suy tö: “Duïc taàm naøy ñöa ñeán

haïi ngöôøi”, duïc taàm ñöôïc bieán maát. Chö

Tyø Kheo khi Ta suy tö: “Duïc taàm ñöa ñeán

haïi caû hai”, duïc taàm ñöôïc bieán maát. Chö

Tyø Kheo khi Ta suy tö: “Duïc taàm dieät trí

tueä, döï phaàn vaøo phieàn naõo, khoâng ñöa

ñeán Nieát Baøn”, duïc taàm ñöôïc bieán maát.

Chö Tyø Kheo nhö vaäy Ta tieáp tuïc tröø boû xaû

ly vaø ñoaïn taän duïc taàm”.

Ñoïc ñoaïn kinh treân caùc baïn caàn suy nghó

kyõ. Phaät daïy chuùng ta xaû taâm, ly duïc, ly aùc

phaùp, dieät ngaõ baèng nhöõng nieäm aùc khôûi leân

trong taâm, khi ta bieát noù laø nieäm aùc laøm ta

khoå, ngöôøi khaùc khoå, laøm haïi ta, haïi ngöôøi


-131-

khaùc vaø laøm maát trí tueä giaûi thoaùt cuûa ta, ñöa

ñeán khoå ñau, phieàn naõo v.v.. Khi ta bieát nhö

vaäy thì töï noù bieán maát. Vaø cöù tieáp tuïc tu taäp xaû

ly taâm vaø ñoaïn taän töøng nieäm nhö vaäy, thì taâm

chuùng ta ñöôïc thanh tònh, ñôøi soáng chuùng ta

ñöôïc giaûi thoaùt hoaøn toaøn khoâng coøn khoå ñau,

phieàn naõo nöõa.

ÔÛ ñaây, caùc baïn chæ caàn thaáy ñöôïc nieäm aùc

khôûi leân trong taâm, noù laø söï nguy haïi, haï lieät,

ueá nhieãm, ñau khoå thì caùc baïn seõ tröø boû, xaû ly,

ñoaïn taän, vieãn ly, khi tröø boû, xaû ly, ñoaïn taän

thì söï lôïi ích raát lôùn ñeán vôùi caùc baïn, söï thanh

tònh cuûa taâm vaø caùc thieän phaùp seõ hieän tieàn

tröôùc maét, taâm caùc baïn seõ ñöôïc hoaøn toaøn an

laïc vaø thanh thaûn.

“Chö Tyø Kheo, trong khi Ta soáng

khoâng phoùng daät, nhieät taâm tinh caàn nhö

vaäy, khi ly duïc taàm khôûi leân. Ta tueä tri

nhö vaày: Ly duïc taàm khôûi leân nôi Ta vaø ly

duïc taàm naøy khoâng ñöa ñeán töï haïi, khoâng

ñöa ñeán haïi ngöôøi, khoâng ñöa ñeán haïi caû

hai; taêng tröôûng trí tueä, khoâng döï phaàn

vaøo phieàn naõo ñöa ñeán Nieát Baøn. Chö Tyø

Kheo neáu ban ñeâm Ta suy tö quaùn xeùt (veà

söï ly taàm) maø khoâng ly taàm aùc thì Ta thaáy

sôï haõi, duø raèng ban ngaøy Ta cuõng sôï haõi.


-132-

Chö Tyø Kheo neáu ban ñeâm laãn ngaøy, Ta

suy tö quaùn xeùt quaù laâu, thaân ta coù theå meät

moûi, khi thaân meät moûi thì taâm bò dao

ñoäng, khi taâm bò dao ñoäng thì taâm raát khoù

ñònh tænh. Naøy chö Tyø Kheo, roài töï noäi

thaân Ta traán an taâm, traán ñònh taâm, khieán

ñöôïc nhaát taâm, khieán thaønh ñònh tænh. Vì

sao vaäy? Vì ñeå taâm Ta khoûi dao ñoäng”.

Ñoïc ñoaïn kinh naøy caùc baïn thaáy Phaät daïy

tu taäp raát cuï theå: Khi ta tu taäp ly duïc, ly aùc

phaùp do söï tö duy quaùn xeùt laâu quaù khieán thaân

ta moûi meät vaø do moûi meät taâm ta bò dao ñoäng

nhöng cuoái cuøng noäi thaân chuùng ta phaûi töï traán

an, ñònh tænh. Choã naøy chæ caàn chuùng ta quaùn

xeùt coá gaéng ly taàm duïc vaø aùc phaùp duø chuùng ta

coù moûi meät nhöng phaûi coá gaéng tieáp tuïc phaùn

xeùt ñeå ly taàm duïc vaø aùc phaùp cho ñöôïc. ÔÛ ñaây

chuùng ta cuõng phaûi hieåu söï moûi meät cuõng laø

moät aùc phaùp, vì theá chuùng ta ñöøng neân dao

ñoäng taâm maø tieáp tuïc söï tu haønh ñaåy lui caùc

chöôùng ngaïi phaùp trong ñoù coù phaùp moûi meät.

Söï meät moûi ñeán möùc ñoä naøo ñoù laø noäi thaân ta

töï nhieân phaûn xaï hoaëc ta quaùn xeùt traán an vaø

ñònh tænh taâm, töùc laø taâm khoâng dao ñoäng veà

söï moûi meät, khi ñoù ta lieàn ñaït ñöôïc nhaát taâm.


-133-

ÔÛ ñaây chuùng ta quaùn xeùt ñeå ly duïc ly aùc

phaùp (taàm duïc) thì chuùng ta ñaït ñöôïc nhaát taâm,

chöù khoâng nhö kinh saùch phaùt trieån daïy tu öùc

cheá taâm (chaúng nieäm thieän nieäm aùc ñeå ñöôïc

nhaát taâm).

Hai caùch thöùc tu taäp khaùc nhau raát xa.

Moät beân thì öùc cheá khoâng cho nieäm thieän nieäm

aùc khôûi ñeå ñöôïc nhaát taâm; moät beân quaùn xeùt xaû

taâm ly duïc ly aùc phaùp ñeå ñöôïc nhaát taâm.

Moät beân öùc cheá taâm ñeå ñöôïc nhaát taâm, rôi

vaøo ñònh töôûng neân ñaït ñöôïc töôûng phaùp,

khoâng laøm chuû sanh, giaø, beänh, töû chaïy theo

töôûng duïc, sanh taâm ngaõ maïn coáng cao, dính

maéc kieán chaáp Phaät Taùnh. Rôi vaøo taø ñaïo,

khoâng coù ñaïo löïc neân khoâng ñieàu khieån söï soáng

cheát vaø thoï ñöôïc, bieán Phaät giaùo voâ ngaõ aùc

phaùp thaønh Phaät giaùo höõu ngaõ voâ vi.

Moät beân thì xaû taâm ly duïc ly aùc phaùp, neân

taâm thanh tònh, tham, saân, si maïn, nghi khoâng

coøn. Do söï thanh tònh taâm, neân taâm coù ñaïo löïc

laøm chuû ñöôïc söï soáng cheát, thöïc hieän Töù Nhö YÙ

Tuùc vaø Tam Minh.

Neáu moät ngöôøi quyeát taâm ly duïc ly aùc

phaùp thöôøng theo phaùp nhö lyù taùc yù thì taâm coù

khuynh höôùng seõ ly duïc ly aùc phaùp vaø taâm ly

duïc ly aùc phaùp thì noäi thaân ñöôïc traán an taâm,


-134-

traán tænh khieán taâm ñöôïc nhaát taâm vaø ñònh

tænh. Khi taâm töï nhaát taâm, ñònh tænh, luùc baây

giôøø töï taâm phaùt duõng maõnh, tinh taán khoâng coù

tieâu cöïc, nieäm khoâng taùn loaïn, ñöôïc an truù,

khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät, taâm luoân ñònh

tænh, nhaát taâm. Khi aáy ta nhaäp Baát Ñoäng Taâm,

tö nôi Baát Ñoäng taâm ta coù ñuû Töù Thaàn Tuùc, töø

Töù Thaàn Tuùc ta nhaäp Sô Thieàn, Nhò Thieàn,

Tam Thieàn vaø Töù Thieàn baèng söùc tònh chæ

thanh tònh cuûa taâm. Cuoái cuøng söùc thanh tònh

tònh chæ cuûa taâm ñoù, ta thöïc hieän Tam Minh

moät caùch deã daøng khoâng coù meät nhoïc, khoâng coù

khoù khaên.

“Chö Tyø Kheo, neáu Tyø Kheo suy tö,

quaùn xeùt nhieàu veà ly duïc taàm, vò aáy töø boû

duïc taàm. Khi taâm ñaõ ñaët naëng veà ly duïc

taàm, taâm vò aáy coù khuynh höôùng veà ly duïc

taàm... Chö Tyø Kheo, ví nhö veà cuoái muøa heø,

khi taát caû luùa gaïo caát vaøo kho thoùc, moät

ngöôøi muïc ñoàng giöõ caùc con boø. Khi ngöôøi

muïc ñoàng ôû döôùi goác caây hay ôû ngoaøi trôøi,

ngöôøi aáy coù theå nghó ñeán coù vieäc caàn phaûi

laøm vaø ngöôøi aáy nghó: “Ñaây laø nhöõng con

boø”. Chö Tyø Kheo cuõng vaäy ôû ñaây coù vieäc

caàn phaûi laøm vaø ta nghó: “Ñaây laø nhöõng

phaùp”.


-135-

“Chö Tyø Kheo. Ta phaùt taâm duõng

maõnh, tinh taán, khoâng coù tieâu cöïc, nieäm

khoâng taùn loaïn ñöôïc an truù, taâm ñöôïc

khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät, taâm ñöôïc

ñònh tænh, nhaát taâm. Ta ly duïc ly aùc phaùp

chöùng vaø truù Thieàn Thöù Nhaát, moät traïng

thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm töù. Dieät

taàm töù, Ta chöùng vaø truù Thieàn Thöù Hai,

moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh. Khoâng

taàm khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Ly hyû truù

xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc, thaân caûm söï laïc

thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc

truù. Ta chöùng vaø an truù Thieàn Thöù Ba. Xaû

laïc, xaû khoå dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc.

Ta chöùng vaø truù Thieàn Thöù Tö khoâng khoå,

khoâng laïc xaû nieäm thanh tònh”.

Ñeán ñaây caùc baïn ñaõ hieåu roõ baøi kinh Song

Taàm ñöùc Phaät ñaõ chæ daïy caën keõ roõ raøng chæ

coøn chuùng ta coù quyeát taâm tu hay laø khoâng tu

maø thoâi.

Ñöôøng loái tu taäp cuûa ñaïo Phaät khoâng phaûi

dieät nieäm thieän, nieäm aùc, maø phaûi xa lìa loøng

ham muoán vaø caùc aùc phaùp trong taâm ta, soáng

vaø nuoâi lôùn thieän phaùp, nghóa laø dieät taàm aùc

maø soáng taàm thieän, töùc laø ly duïc ly aùc phaùp, ñeå


-136-

ñem laïi cuoäc soáng an vui vaø haïnh phuùc cho

mình, cho ngöôøi.

Khi soáng vôùi taàm thieän thì taâm ta thanh

tònh khoâng coù hoaøn caûnh, ñoái töôïng naøo, khieán

taâm ta dao ñoäng, do ñoù goïi laø taâm giaûi thoaùt

khoâng coøn khoå ñau vì cuoäc soáng laøm ngöôøi.

Ngöôøi soáng ñöôïc nhö vaäy goïi laø nhaäp Baát Ñoäng

Taâm Ñònh hay laø nhaäp Voâ Töôùng Taâm Ñònh.

Taâm thanh tònh (taâm nhö ñaát) laø taâm

thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät, chöù khoâng phaûi taâm

heát voïng töôûng (chaúng nieäm thieän nieäm aùc).

Taâm heát voïng töôûng chæ laø taø thieàn, taø ñònh cuûa

ngoaïi ñaïo.

Taâm thanh tònh laø taâm coù ñuû ñaïo löïc sai

khieán (ñieàu khieån) vaø laøm chuû ñöôïc sanh giaø,

beänh, cheát, töùc laøm chuû nhaân quaû hay coøn goïi

laø laøm chuû söï soáng cheát (muoán cheát luùc naøo

cheát cuõng ñöôïc, muoán soáng luùc naøo soáng cuõng

ñöôïc, goïi laø töï taïi sanh töû hay laø ra vaøo nhaø

sanh töû).

Bôûi vaäy, kinh saùch Phaät daïy tu taäp thieàn

ñònh khoâng khoù maø khoâng sôï ñieân khuøng loaïn

oùc (taåu hoûa nhaäp ma) chæ coù duy nhaát chuyeân tu

xaû taâm maø thoâi, ñeå ñaït ñöôïc moät taâm hoàn

thanh thaûn, an laïc, vaø voâ söï, töø ñoù nhaäp caùc

ñònh laøm chuû söï soáng cheát deã nhö trôû baøn tay.


-137-

Taø kieán, aùc phaùp maø caùc baïn ñang theo tu,

khoâng chòu xaû taâm maø cöù maõi öùc cheá taâm cho

heát nieäm thieän, nieäm aùc thì caùc baïn rôi vaøo taø

ñònh, taø thieàn thì ngaøn ñôøi muoân kieáp caùc baïn

tu chaúng tôùi ñaâu caû, chæ uoång coâng tu maø thoâi.

Cho neân, Phaät baûo chuùng ta phaûi soáng

ñuùng taùm neûo goïi laø “Baùt Chaùnh Ñaïo”, taùm

neûo daãn taâm ñeán choã xaû ly khoâng coøn ñau khoå,

phieàn naõo laøm chuû cuoäc soáng. Ngöôïc laïi, caùc

baïn soáng khoâng hieåu roõ ñöôøng loái cuûa Phaät daïy

bò kinh saùch phaùt trieån löøa ñaûo, tu cheát ngöôøi

maø chaúng ra gì.

Neáu ngöôøi tröôùc daïy ngöôøi sau naøy mieäng

noùi Baùt Chaùnh Ñaïo maø soáng thì trong Baùt Taø

Ñaïo:

1- Taø kieán

2- Taø tö duy

3- Taø ngöõ

4- Taø nghieäp

5- Taø maïng

6- Taø tinh taán

7- Taø nieäm

8- Taø ñònh


-138-

Trong Kinh Song Taàm Phaät nhaéc nhôû caùc

vò Tyø Kheo: “Chö Tyø Kheo, con ñöôøng nguy

hieåm chæ laø con ñöôøng taø ñaïo coù taùm

ngaønh, töùc laø taø tri kieán, taø tö duy, taø ngöõ,

taø nghieäp, taø maïng, taø tinh taán, taø nieäm,

taø ñònh”.

Nhöõng ñieàu tu sai, öùc cheá taâm, ñoù laø taø

ñònh, soáng phaïm giôùi, beû vuïn giôùi, khoâng laáy

giôùi luaät phoøng hoä saùu caên, soáng cuoäc ñôøi khoâng

thieåu duïc tri tuùc, aên uoáng phi thôøi laø soáng trong

taø kieán, taø tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng,

taø nieäm. Ñieàu naøy chaéc ai cuõng bieát, bieát maø

noùi ra, noùi ra seõ ñuïng chaïm vôùi caùc Phaät töû vaø

tu só Phaät giaùo Ñaïi Thöøa hieän giôø ñeàu soáng tu

trong Baùt Taø Ñaïo; vì con ñöôøng cuûa Phaät giaùo

hieän giôø tu só ñeàu thöïc haønh phaùp cuûa ngoaïi

ñaïo, töø phaùp moân nieäm Phaät ñeå ñöôïc nhaát taâm,

ñeán phaùp moân nieäm Phaät caàu vaõng sanh ñeàu laø

höôùng ñi cuûa ngoaïi ñaïo bieán daàn ngöôøi tu só

Tònh Ñoä laøm thaày cuùng gioáng nhö caùc vò Baø La

Moân cuùng teá. Chuøa coù cuoäc soáng nhö gia ñình

theá gian, coù vôï con laøm ñuû moïi ngheà sanh soáng,

thaäm chí coøn laøm ngheà baét toâm, nuoâi caù, tu só

chæ coøn laø chieác aùo vaø caùi ñaàu caïo troïc maø thoâi.

Maät Toâng ñöa caùc thaày tu taäp ñi ñeán ñaït

thaàn thoâng, pheùp laï ñeå laøm thaày trò beänh, tröø


-139-

taø, eám quyû bieán daàn vò Tyø Kheo thaønh moät vò

phuø thuûy. Nhöõng vò thaày naøy thöôøng xöng laø

Giaùo Chuû, baøy nhieàu troø, löøa ñaûo gaït ngöôøi cuùng

tieàn cuûa vaø caû tình yeâu. Phaùp moân tu haønh baøy

ra nhieàu ñieàu gôïi taâm duïc khieán cho con ngöôøi

deã sa ngaõ vaøo ñöôøng toäi loãi.

Thieàn Toâng thì kheùo leùo hôn hai Toâng

tröôùc, nhöng laïi xaây döïng moät theá giôùi Nieát

Baøn thöôøng, laïc, ngaõ, tònh tuyeät vôøi, cao voøi voïi

nhö “Phaät taùnh” qua nhöõng ngoân ngöõ raát keâu.

“Kieán taùnh thaønh Phaät”, “giaùc ngoä, trieät

ngoä, chöùng ngoä, v.v..” nhöng laïi phaïm giôùi,

phaù giôùi luaät. Soáng khoâng thieåu duïc tri tuùc,

khoâng phoøng hoä saùu caên, tuy ngoaøi mieäng noùi

khoâng dính maéc nhöng cuoäc soáng ñeàu dính maéc

taát caû.

Ñoïc baøi Kinh Song Taàm, caùc baïn hieåu roõ

ñaïo Phaät khoâng dieät voïng töôûng cuõng khoâng

döøng voïng töôûng, maø chæ bieát voïng thieän, voïng

aùc, ñeå bieát taâm mình coù ly duïc, ly aùc phaùp chöa,

thì haõy coá gaéng xaû ly taâm aùc cuûa mình (tham,

saân, si), coøn taâm thieän thì luoân luoân soáng vôùi

noù. Chæ xaû taâm aùc chöù khoâng phaûi xaû nieäm aùc,

coøn Thieàn Toâng thì xaû nieäm aùc, nieäm thieän maø

khoâng xaû taâm aùc neân tu maõi, keát quaû chaúng coù

gì, chæ vì tu sai phaùp.


-140-

Treân ñaây laø noùi veà phaàn “taàm”, coøn “töù”

thì chöa noùi ñeán. Beân Thieàn Toâng khi giöõ taâm

chaúng nieäm thieän nieäm aùc, töï chuû khôûi ra moät

nieäm gì thì Thieàn Toâng cho ñoù laø “voïng

töôûng”. Neáu taùc yù, töùc laø “töù” thì Thieàn Toâng

cuõng khoâng chaáp nhaän, cho ñoù laø “voïng töôûng”

vaø tu nhö vaäy khoâng ñuùng traïng thaùi taâm voâ

nieäm cuûa Thieàn Toâng vì coøn tuøy yù, phaûi giöõ taâm

nieäm khoâng coù moät nieäm naøo xen vaøo thì môùi

goïi laø thieàn ñònh. Cho neân, vaøo theá kyû thöù 18

caùc thieàn sö Trung Hoa cheá ra phaùp moân tham

thoaïi ñaàu vaø khaùn coâng aùn voán nhöõng phaùp

naøy öùc cheá taâm raát cao ñoä, goïi laø laáy ñoäc dieät

ñoäc. Do choã öùc cheá taâm cao ñoä, neân con ñöôøng

Thieàn toâng beá taéc khoâng coøn loái tu tieán tôùi ñöôïc

nöõa.

Tuy cheá ra phaùp moân öùc cheá taâm nhö vaäy,

nhöng ngöôøi tu khoù ñaït thaønh “taâm khoâng”,

vì ôû taâm khoâng nieäm sanh ra nhieàu traïng thaùi

töôûng, deã laïc vaøo taø thieàn. Ngöôøi coù khaû naêng

öùc cheá gom taâm ñöôïc thì rôi vaøo Phaùp töôûng

maø Thieàn Toâng goïi laø “Trieät ngoä” töôûng giaûi

toaøn boä kinh saùch vaø 1700 coâng aùn.

Ngöôøi khoâng öùc cheá vaø gom taâm ñöôïc thì

tu chaúng ñeán ñaâu, chæ kieán giaûi löôïm laët nhö


-141-

nhai laïi baõ mía cuûa ngöôøi xöa roài noùi thieàn noùi

ñaïo chöù chaúng bieát thieàn ñaïo laø gì.

Cho neân, ngöôøi tu theo Thieàn Toâng nghe

taùc yù trong luùc ngoài thieàn ñeàu cho ñoù laø voïng

töôûng. Khoâng ngôø söï tu taäp “Nhö lyù taùc yù” laïi

bieán thaønh moät ñaïo löïc sieâu vieät laøm chuû ñöôïc

thaân taâm, muoán soáng muoán cheát deã daøng,

khoâng coù khoù khaên, khoâng coù meät nhoïc. Muoán

ngoài nhaäp ñònh baûy taùm ngaøy hoaëc moät thaùng,

hai, ba thaùng ñeàu nhö yù muoán, khoâng coù khoù

khaên, khoâng coù meät nhoïc, ngoài baát ñoäng nhö

goác caây, cuïc ñaù, nhöng raát tænh taùo khoâng ai

baèng, trôøi seùt khoâng nghe.

Theá maø Thieàn Ñoâng Ñoä cheâ phaùp nhö lyù

taùc yù laø voïng töôûng, khoâng ngôø phaùp moân nhö

lyù taùc yù laø moät phaùp moân tuyeät vôøi, giaûi quyeát

ñöôïc boán söï ñau khoå cuûa con ngöôøi vaø coøn giuùp

cho chuùng ta thöïc hieän ba loaïi thaàn thoâng maø

khoâng coù moät loaïi thaàn thoâng naøo cuûa ngoaïi

ñaïo hôn ñöôïc.

Toaøn boä giaùo trình veà phaùp moân tu taäp

thöïc haønh cuûa ñaïo Phaät thì phaùp nhö lyù taùc yù

laø moät phaùp moân ñoâïc ñaùo tuyeät vôøi nhaát, cuõng

laø moät phaùp moân noøng coát nhaát cuûa ñaïo Phaät,

baét ñaàu töø tu taäp giôùi luaät xaû taâm ñeán tu taäp

Thieàn Ñònh vaø Tam Minh ñeàu duøng noù. Do ñoù,


-142-

duy nhaát tu taäp chuùng ta phaûi nhieät taâm vôùi

phaùp moân naøy, nhôø ñoù môùi coù ñuû ñaïo löïc, môùi

coù theå laøm chuû sanh, laõo, bònh, cheát.

Chæ coù phaùp moân naøy tu taäp môùi trôû thaønh

moät ñaïo löïc sieâu vieät khoâng theå nghó löôøng

ñöôïc.

Muoán xa lìa vaø ñoaïn döùt taâm tham, saân,

si, maïn, nghi thì chæ duy nhaát coù phaùp moân naøy

môùi ly vaø ñoaïn döùt caùc duïc vaø aùc phaùp, ngoaøi ra

khoâng coøn coù phaùp moân naøo khaùc nöõa.

Muoán nhaäp caùc Ñònh thì Töù Nhö YÙ Tuùc laø

phaùp moân coù ñuû thaàn löïc ñeå giuùp cho haønh giaû

muoán nhaäp loaïi ñònh naøo thì tuøy yù nhaäp ñöôïc

lieàn.

Muoán thöïc hieän ñöôïc Tam Minh vaø Thaàn

Tuùc Thoâng thì ngoaøi phaùp moân naøy ra khoâng coù

phaùp moân naøo thöïc hieän ñöôïc.

Bôûi vaäy, phaùp nhö lyù taùc yù laø phaùp moân

ñoäc nhaát cuûa ñaïo Phaät ñeå ñöa con ngöôøi thoaùt

ra caûnh khoå cuûa kieáp ngöôøi vaø bieán haønh giaû

trôû thaønh moät sieâu nhaân, moät Thaùnh nhaân.

Moät soá heä phaùi phaùt trieån khoâng hieåu cheâ

noù laø voïng töôûng thaät laø moät vieäc sai laàm raát

lôùn.


-143-

NHƯ LÝ TÁC Ý

Hoûi: Kính thöa Thaày, taïi sao Thaày daïy

chuùng con phaûi töï kyû aùm thò, maø trong kinh

Phaät khoâng coù daïy, cuoái mong Thaày chæ daïy

cho chuùng con ñöôïc roõ?

Ñaùp: Nhö lyù taùc yù laø phaùp moân töï kyû aùm

thò, ñoù laø moät danh töø ngaøy xöa ñöùc Phaät duøng

aùm thò ñeå thöïc hieän xa lìa taâm ham muoán vaø

caùc aùc phaùp. Ngaøy nay, caùc nhaø hoïc giaû khoâng

coù kinh nghieäm tu haønh, neân khoâng hieåu phaùp

nhö lyù taùc yù laø phöông phaùp töï kyû aùm thò.

Haàu heát caùc nhaø hoïc giaû thuyeát kinh ñieån

Phaät ñeàu khoâng hieåu phaùp naøy, neân ñaõ bieán

phaùp moân cuûa Phaät thaønh moät lyù thuyeát suoâng.

Vì theá, hôn 25 theá kyû khoâng coù ngöôøi naøo tu

chöùng vaø laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát moät

caùch cuï theå, chæ huyeàn thuyeát moät vaøi maåu

chuyeän thaàn thoâng cho vui maø thoâi.

Neáu khoâng coù phaùp “nhö lyù taùc yù” thì tu

haønh khoâng coù ñaïo löïc, khoâng coù ñaïo löïc thì

khoâng laøm chuû söï soáng, cheát cuûa con ngöôøi

ñöôïc.


-144-

Neáu moät ngöôøi tu thieàn ñònh maø khoâng

bieát söû duïng phaùp nhö lyù taùc yù thì khoâng theå

naøo nhaäp ñöôïc caùc ñònh.

ÔÛ ñaây, chuùng ta haõy nghe ñöùc Phaät daïy

moät ngöôøi muoán tu thieàn ñònh phaûi duøng phaùp

nhö lyù taùc yù nhö theá naøo ñeå nhaäp ñöôïc ñònh,

khoâng gioáng nhö caùc heä phaùi Phaät giaùo phaùt

trieån daïy.

“Chö Tyø Kheo, Tyø Kheo muoán thöïc

hieän tu taêng thöôïng taâm thieàn ñònh thì

caàn phaûi thöôøng taùc yù naêm töôùng.

Theá naøo laø naêm töôùng?

Naêm töôùng laø:

1- Tham

2- Saân

3- Si

4- Maïn

5- Nghi

“ÔÛ ñaây Tyø Kheo y cöù töôùng naøo, taùc yù

töôùng naáy. Caùc aùc baát thieän phaùp lieân heä

ñeán duïc, lieân heä ñeán saân, lieân heä ñeán si,

lieân heä ñeán maïn, vaø lieân heä ñeán nghi sanh

khôûi, thôøi naøy caùc Tyø Kheo, Tyø Kheo aáy caàn

phaûi taùc yù moät töôùng khaùc lieân heä ñeán


-145-

thieän khoâng phaûi töôùng kia (aùc baát thieän

phaùp lieân heä ñeán duïc) thì caùc aùc baát thieän

taàm lieân heä ñeán duïc (tham) lieân heä ñeán

saân, lieân heä ñeán si, lieân heä ñeán maïn, lieân

heä ñeán nghi ñöôïc dieät tröø ñi ñeán dieät vong.

Chính nhôø dieät tröø chuùng, noäi taâm ñöôïc

an truù, an tònh, nhaát taâm, ñònh tænh”.

Ñoaïn kinh treân ñaây ñöùc Phaät daïy tu thieàn,

khoâng phaûi choã nhieáp taâm heát voïng töôûng ñeå

nhaäp ñònh vaø nhaát taâm, ñònh tænh. Ngöôïc laïi,

Phaät daïy duøng phaùp nhö lyù taùc yù ñeå tröø dieät, ñi

ñeán dieät voïng taâm tham, saân, si, maïn, nghi.

Chính nhôø dieät tröø chuùng môùi ñaït ñöôïc nhaát

taâm, nhaäp ñöôïc Töù Thaùnh Ñònh.

Baøi kinh naøy chæ daïy raát roõ raøng, theá maø

thôøi nay ngöôøi tu thieàn cöù maûi meâ nhieáp taâm

cho heát voïng töôûng. Tu nhö vaäy goïi laø thieàn cuûa

Phaät thaät laø oan cho Phaät giaùo bieát chöøng naøo!

Phaät daïy nhö vaäy maø baây giôø tu só laïi tu khaùc.

Chæ coù Phaät giaùo Ñaïi Thöøa vaø Phaät giaùo Toái

Thöôïng Thöøa môùi chaáp nhaän phaùp öùc cheá taâm

ñoù laø chaân chaùnh, vì theá tu só ngaøy nay laø tu

theo phaùp moân ngoaïi ñaïo maø cöù töôûng mình tu

theo Phaät giaùo. Cho neân, tu töø ñôøi oâng ñeán ñôøi

cha maø chaúng coù ai giaûi thoaùt caû.


-146-

Neáu khi gaëp moät hoaøn caûnh, moät ñoái

töôïng, moät söï vieäc xaûy ñeán khieán taâm ñau khoå

vaø phieàn naõo, khi aáy haønh giaû duøng phaùp nhö

lyù taùc yù vaø taùc yù vôùi moät töôùng khaùc vôùi töôùng

kia, töùc laø töôùng khoâng phieàn naõo, ñau khoå,

töôùng naøy lieân heä ñeán thieän, khoâng tham, saân,

si, maïn, nghi. Caùc aùc phaùp, baát thieän phaùp coù

taàm lieân heä ñeán duïc tham, saân, si, maïn, nghi

kia khoâng lìa ra ñöôïc, hoaëc ñoaïn dieät ñöôïc, thì

phaûi mau quaùn xeùt caùc nieäm aùc vaø baát thieän

phaùp kia laø nguy hieåm, laø khoå ñau cho mình

cho ngöôøi. Nhöõng nieäm nhö vaäy laø aùc ñoäc, laø coù

toäi loãi vaø seõ taïo ra khoå baùo phieàn naõo, ñau khoå

hieän giôø vaø mai sau.

Do quaùn xeùt vaø taùc yù nhö vaäy thì taâm ta

seõ xaû ñöôïc caùc aùc phaùp vaø trôû veà traïng thaùi

thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï.

Khi quaùn xeùt vaø taùc yù nhö vaäy, caùc aùc baát

thieän phaùp tham, saân, si, maïn, nghi seõ ñöôïc

dieät tröø vaø xaû ly. Nhôø coù quaùn xeùt vaø tuøy yù nhö

vaäy taâm chuùng ta môùi xaû ly ñöôïc, noäi taâm môùi

ñöôïc an truù, an tònh, nhaát taâm, ñònh tænh vaø an

laïc.

Neáu khi quaùn xeùt vaø taùc yù caùc phaùp aùc ñoù

laø nguy hieåm, laø toäi khoå, laø khoå baùo maø taâm

vaãn coøn haäm höïc, hôøn giaän, phieàn naõo, sôï haõi,


-147-

lo toan v.v.. Laïi khôûi leân caùc aùc nieäm nöõa, thì

ta khoâng taùc yù taâm nhö ñaát nöõa vaø khoâng quaùn

xeùt nöõa, ta ñeå taâm töï nhieân roài nhö lyù taùc yù:

“Thaân taâm thö giaõn xuoáng, caùc cô buoâng

xuoáng, taâm buoâng xuoáng, thaân taâm phaûi

thoaûi maùi, nheï nhaøng, an laïc”. Höôùng taâm

xong, ta ñi kinh haønh hoaëc ngoài hít thôû, thænh

thoaûng ta laïi höôùng taâm nhö vaäy thì caùc aùc

phaùp kia seõ tan bieán vaø dieät tröø ñoaïn döùt taâm

baát ñoäng, ñau khoå vaø phieàn naõo seõ döùt saïch,

noäi taâm ta ñöôïc an truù, an tònh, nhaát taâm, ñònh

tænh.

Neáu duøng phaùp höôùng taâm nhö lyù taùc yù vaø

thö giaõn thaân taâm maø “aùc nieäm coøn khôûi taâm

ta chöa an tònh” thì laïi duøng phaùp höôùng taâm

ñeán caùc haønh cuûa caùc aùc phaùp thì caùc aùc phaùp

baát thieän seõ ñöôïc dieät tröø, xa lìa ñoaïn döùt. Nhôø

coù ñoaïn tröø, dieät chuùng ñöôïc, noäi taâm môùi ñöôïc

thanh thaûn, an laïc, ñònh tænh, nhaát taâm.

Duøng phaùp höôùng taâm ñeán caùc haønh nhö

theá naøo?

Muoán hieåu nghóa naøy chuùng toâi cho nhöõng

ví duï cuï theå môùi deã nhaän ra roõ raøng nghóa lyù

naøy.


-148-

Ví duï: “Moät ngöôøi ñang ñi nhanh, hoï

suy nghó vaø höôùng taâm nhö lyù taùc yù taïi sao

ta laïi ñi nhanh? Ta haõy ñi chaäm laïi. Trong

khi höôùng taâm nhö vaäy, ngöôøi aáy ñi chaäm

laïi, ngöôøi aáy suy nghó. Nhö lyù taùc yù: Taïi

sao ta laïi ñi chaäm? Ta haõy döøng laïi. Trong

khi döøng laïi, ngöôøi aáy suy nghó vaø taùc yù.

Taïi sao ta laïi döøng laïi? Ta haõy ngoài

xuoáng. Trong khi ngoài ngöôøi aáy suy nghó

vaø höôùng taâm nhö lyù. Taïi sao ta laïi ngoài?

Ta haõy naèm xuoáng”.

“Duøng phaùp höôùng taâm nhö lyù taùc yù

boû daàn caùc haønh ñoäng thoâ cuûa aùc phaùp ñi

ñeán nhöõng haønh ñoäng teá nhò vaø cuoái cuøng

xa lìa ñoaïn dieät caùc aùc phaùp lieân heä ñeán

taâm tham, saân, si, maïn, nghi seõ ñöôïc dieät

tröø ñi ñeán ñoaïn dieät neân noäi taâm ñöôïc

thanh thaûn, an laïc, nhaát taâm, ñònh tænh”.

Neáu duøng phaùp höôùng nhö lyù taùc yù ñeán caùc

haønh cuûa aùc phaùp lieân heä ñeán nieäm duïc maø

khoâng dieät ñöôïc vaø xa lìa ñöôïc thì phaûi nghieán

raêng daùn chaët löôõi leân noùc hoïng laáy taâm vaø caùc

cô cheá ngöï taâm, nhieáp phuïc taâm, ñaùnh baïi taâm

baèng phaùp höôùng nhö lyù taùc yù: “Taâm tham

duïc phaûi ñoaïn döùt lieàn, phaûi lìa xa nôi


-149-

nieäm tham muoán, saân haän, phaûi ñi ñi, ñi

cho khoûi nôi ñaây”.

Duøng phaùp höôùng maïnh baïo ñeå dieät tröø

taâm tham duïc, ngaõ chaáp taïo neân ñau khoå,

phieàn luïy cho mình cho ngöôøi, phaûi ñoaïn döùt

moät caùch nhanh choùng ñeå phuïc hoài taâm laïi

bình thöôøng, an laïc, thanh thaûn. “Duøng phaùp

höôùng maïnh baïo aáy, ví nhö ngöôøi löïc só

naém laáy ñaàu moät ngöôøi oám yeáu xaùch boång

hoï vaø muoán neùm ñaâu tuyø yù”.

Toùm laïi, muoán ly duïc, ly aùc phaùp, dieät ngaõ,

xaû taâm thì phaûi duøng phaùp nhö lyù taùc yù baèng

naêm caùch nhö treân ñaõ daïy maø trong Kinh Song

Taàm vaø Kinh An Truù Taàm ñöùc Phaät ñaõ daïy raát

roõ raøng, ñeå laøm chuû ñöôïc cuoäc soáng khoâng coøn

khoå ñau, vaø baát toaïi nguyeän, luoân luoân luùc naøo

taâm hoàn cuõng thanh thaûn, an laïc, ñònh tænh vaø

voâ söï.

Neân ñöùc Phaät daïy: “Chö Tyø Kheo, Tyø

Kheo aáy ñöôïc goïi laø ñaõ an truù trong “ñoaïn

taàm phaùp moân”. Vò aáy coù theå taùc yù ñeán taàm

naøo vò aáy muoán, coù theå khoâng taùc yù ñeán

taàm naøo vò aáy khoâng muoán, vò aáy ñaõ ñoaïn

tröø khaû aùi, ñaõ giaûi thoaùt caùc kieát söû, kheùo


-150-

chinh phuïc kieâu maïn vaø ñaõ chaám döùt khoå

ñau”.

Phaùp theá gian maø kinh saùch Ñaïi Thöøa vaø

Thieàn Ñoâng Ñoä goïi laø “voïng töôûng”, coøn nieäm

thieän nieäm aùc vaø nhö lyù taùc yù thì kinh saùch

Nguyeân Thuûy Phaät daïy ñoù laø taàm aùc, taàm thieän

vaø phaùp nhö lyù taùc yù, bieát taàm thieän, taàm aùc vaø

phaùp nhö lyù taùc yù laø bieát phaùp tu haønh theo

Phaät giaùo, ngöôïc laïi Ñaïi Thöøa vaø Thieàn Ñoâng

Ñoä daïy ngöôøi tu taäp:

1- Bieát voïng khoâng theo.

2- Ñoái caûnh khoâng taâm.

3- Khoâng keït hai beân.

4- Haèng soáng vôùi caùi chaân thaät, khoâng

theo caùi giaû.

Boán caùch tu taäp naøy cuõng nhaém vaøo dieät

voïng töôûng maø thoâi.

“Muoán thaáy noù baïn ñöøng theo voïng töôûng,

Nieäm laêng xaêng chìm ñaém bieån thanh

bình.

Ñeán ñaây roài haïnh phuùc khoù thöa trình,

Chæ xem thaáy nuï cöôøi luoân heù nôû”.


-151-

Treân ñaây laø moät baøi thô cuûa moät thieàn sö

ñaõ chöùng ñaïo, ñeå chöùng minh phaùp dieät voïng

töôûng cuûa hoï.

Kinh saùch Ñaïi Thöøa vaø Thieàn Ñoâng Ñoä

nhaém vaøo choã “voïng töôûng”, voïng töôûng heát

roài thì vieân maõn “nieäm laêng xaêng chìm ñaém

bieån thanh bình’’. Nhöng ñoái vôùi ñaïo Phaät thì

khaùc xa. Taàm aùc, töùc laø voïng töôûng aùc thì ngaên

chaën vaø dieät saïch coøn taàm thieän thì sanh khôûi

vaø taêng tröôûng khoâng dieät maø coøn nuoâi döôõng,

ñeå khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi. Nhôø taàm

thieän ñoù maø moãi con ngöôøi xaây döïng cho mình

moät neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi.

Muoán dieät taàm aùc (voïng töôûng aùc, nieäm aùc)

thì duøng phaùp höôùng taâm taùc yù (nhö lyù taùc yù, seõ

ngaên chaën vaø dieät tröø) taêng tröôûng taàm thieän

(voïng töôûng thieän, nieäm thieän) ñeå giuùp taâm

khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi, ñeå trôû veà

traïng thaùi bình thöôøng, thanh thaûn, an laïc, voâ

söï vaø ñònh tænh.

Xeùt qua hai caùch tu taäp thì Ñaïi Thöøa vaø

Thieàn Ñoâng Ñoä do öùc cheá taâm dieät voïng töôûng

ñeå ñaït traïng thaùi yeân laëng ñeán tónh laëng maø hoï

goïi laø thieàn ñònh, coøn Phaät daïy duøng phaùp

höôùng taâm nhö lyù taùc yù ñeå ly duïc, ly aùc phaùp,


-152-

dieät ngaõ, xaû taâm queùt saïch nguõ trieàn caùi, ñoaïn

döùt thaát kieát söû, taâm voâ laäu thanh tònh khoâng

coøn ñaém nhieãm saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp

cuûa theá gian, taâm ñöôïc thanh tònh ñoù goïi laø

ñònh.

Vì theá, thieàn ñònh cuûa Ñaïi Thöøa, Thieàn

Toâng vaø thieàn ñònh cuûa Phaät khoâng gioáng

nhau; moät beân thì tìm caùi tónh laëng vôùi traïng

thaùi thöôøng, laïc, ngaõ, tònh (boán taùnh Nieát Baøn).

Laáy caùi bieát khoâng nieäm thieän nieäm aùc laøm

“Phaät Taùnh” ñeå haèng soáng vôùi caùi chaân thaät

ñoù cuûa mình.

Moät beân thì tìm veà cuoäc soáng, coù moät

traïng thaùi an laïc, thanh thaûn, laøm chuû boán caùi

khoå cuûa kieáp ngöôøi sanh, giaø, beänh, cheát; coøn

moät beân tu taäp ñeå tìm veà theá giôùi vónh haèng

cuûa “Phaät Taùnh”, khoâng coù ñaïo löïc, khoâng coù

laøm chuû söï soáng cheát, chæ coù ñaïo thoâng töôûng

phaùp, noùi thieàn noùi ñaïo nhö gioù thoåi möa sa;

moät beân tu taäp vöøa coù ñaïo thoâng vöøa coù ñaïo löïc

ñieàu khieån söï soáng cheát luaân hoài theo yù muoán.

Nhö vaäy roõ raøng hai beân coù hai loái tu vaø hai

keát quaû khaùc nhau.

Qua söï kinh nghieäm tu taäp cuûa chuùng toâi

vaø kinh saùch Nguyeân Thuûy daïy raát roõ raøng vaø

cuï theå, baèng yù thöùc chuû ñoäng ñieàu khieån söï


-153-

soáng cheát cuûa con ngöôøi, khoâng mô hoà, tröøu

töôïng nhö theá giôùi töôûng cuûa moät soá heä phaùi

khaùc. Cho neân, söï tu haønh nhö vaäy, cuoäc soáng

cuûa caùc thieàn sö coøn chìm ñaém trong danh, lôïi,

tham, saân, si cuûa theá gian.

Voïng töôûng laø moät ñeà taøi cuûa Ñaïi Thöøa vaø

Thieàn Ñoâng Ñoä duøng laøm ñoái töôïng ñeå tu taäp

thieàn ñònh, coøn Phaät giaùo Nguyeân Thuûy “voïng

töôûng” khoâng thaønh vaán ñeà tu taäp maø ñoái

töôïng tu taäp laø taâm tham, saân, si, maïn, nghi vaø

thaát kieát söû.

Muoán dieät tröø taâm tham, saân, si, maïn,

nghi vaø thaát kieát söû thì Phaät giaùo Nguyeân Thuûy

laïi duøng phaùp moân nhö lyù taùc yù, (Thieàn Toâng

cho laø voïng töôûng) ñeå tu taäp, ñeå reøn luyeän Nguõ

löïc. Ñaïi Thöøa vaø Thieàn Ñoâng Ñoä laïi cheâ laø

voïng, deïp boû. Nguyeân Thuûy bieán noù trôû thaønh

phaùp moân höôùng taâm nhö lyù taùc yù ñeå dieät tröø

tam ñoäc vaø thaát kieát söû, khieán cho taâm ñöôïc

giaûi thoaùt hoaøn toaøn, khoâng coøn khoå ñau cuûa

kieáp ngöôøi vaø bieán phaùp nhö lyù taùc yù trôû thaønh

moät ñaïo löïc sieâu vieät laøm chuû ñieàu khieån söï

soáng cheát cuûa kieáp con ngöôøi vaø ñoù laø thöïc hieän

Töù Nhö YÙ Tuùc, Tam Minh moät caùch deã daøng,

khoâng maáy khoù khaên.


-154-

ỨC CHẾ TÂM CÓ HÄI GÌ?

Caâu hoûi cuûa Minh Toâng

Hoûi: Kính thöa Thaày, ngöôøi tu thieàn

ñònh öùc cheá taâm döøng vaø dieät voïng töôûng coù

haïi gì? Coù lôïi gì? Xin Thaày chæ daïy cho chuùng

con ñöôïc roõ.

Ñaùp: Ñaïo Phaät tu haønh khoâng coù thieàn

ñònh öùc cheá taâm, thieàn ñònh öùc cheá taâm laø

nhöõng phaùp moân thieàn ñònh cuûa ngoaïi ñaïo, cuûa

Ñaïi Thöøa vaø Thieàn Ñoâng Ñoä.

Xöa ñöùc Phaät ñi tu, ñaïo Phaät chöa coù.

Ngaøi tu theo giaùo phaùp cuûa ngoaïi ñaïo, toaøn boä

giaùo phaùp ñeàu daïy öùc cheá thaân taâm. Ñoù laø

nhöõng phaùp moân khoå haïnh, do nhöõng phaùp

moân khoå haïnh öùc cheá thaân taâm naøy maø cô theå

Ngaøi hoaøn toaøn suy yeáu ñeán noãi phaûi naèm lieät

khoâng theå ñöùng daäy noåi, nhôø ngöôøi chaên deâ ñoå

söõa, laàn laàn Ngaøi môùi tænh laïi, quaùn xeùt taát caû

caùc phaùp moân öùc cheá thaân taâm khoâng theå giaûi

thoaùt söï khoå ñau cuûa kieáp ngöôøi.

Ñaàu tieân, Ngaøi tu vôùi moät vò Ñaïo sö teân laø

Alara Kalama daïy Ngaøi öùc cheá taâm nhaäp Voâ Sôû

Höõu Xöù Ñònh. Sau khi nhaäp xong ñònh Voâ Sôû


-155-

Höõu Xöù Ngaøi töï suy nghó: Phaùp naøy khoâng

höôùng ñeán yeåm ly, khoâng höôùng ñeán ly tham,

khoâng höôùng ñeán ñoaïn dieät, khoâng höôùng ñeán

an tònh, khoâng höôùng ñeán thöôïng trí, khoâng

höôùng ñeán giaùc ngoä, khoâng höôùng ñeán Nieát

Baøn, maø chæ ñöa ñeán söï chöùng ñaït Voâ Sôû Höõu

Xöù, chöùng ñaït Voâ Sôû Höõu Xöù ñeå laøm gì? Khoâng

coù ích lôïi gì caû cho cuoäc soáng con ngöôøi. Do ñoù,

Ngaøi khoâng toân troïng phaùp naøy vaø töø boû, Ngaøi

ñi tìm phaùp moân khaùc.

Ñoïc baøi Kinh Thaùnh Caàu trong kinh

Trung Boä taäp 1 trang 370 ñöùc Phaät tìm ñeán vò

Ñaïo sö ñaàu tieân cuûa mình laø Ngaøi Alara -

Kalama daïy Ngaøi tu chöùng ñaït nhaäp Voâ Sôû Höõu

Xöù Ñònh nhö treân ñaõ noùi, kinh daïy: “Nhö vaäy,

naøy caùc Tyø Kheo, Alara Kalama laø Ñaïo sö

cuûa Ta, laïi ñaët Ta, laø ñeä töû cuûa ngöôøi

ngang haøng vôùi mình vaø toân suøng Ta toái

thöôïng. Naøy caùc Tyø Kheo, roài Ta töï suy

nghó “phaùp naøy khoâng höôùng ñeán yeåm ly,

khoâng höôùng ñeán ly tham, khoâng höôùng

ñeán ñoaïn dieät, khoâng höôùng ñeán an tònh,

khoâng höôùng ñeán thöôïng trí, khoâng höôùng

ñeán giaùc ngoä, khoâng höôùng ñeán Nieát Baøn

maø chæ ñöa ñeán chöùng ñaït Voâ Sôû Höõu Xöù.


-156-

Nhö vaäy naøy caùc Tyø Kheo. Ta khoâng toân

kính phaùp naøy vaø töø boû phaùp aáy, Ta boû ñi”.

Ñoaïn kinh naøy chuùng ta thaáy Alara

Kalama khoâng coù daïy ñöùc Phaät nhaäp Sô Thieàn,

Nhò Thieàn, Tam Thieàn, Töù Thieàn, Khoâng Voâ

Bieân Xöù ñeán Thöùc Voâ Bieân Xöù maø chæ daïy nhaäp

ñònh Voâ Sôû Höõu Xöù. Nhö vaäy chuùng ta ñaõ bieát

coù boán thieàn höõu saéc vaø boán thieàn voâ saéc. Ñænh

cao nhaát cuûa thieàn Höõu saéc laø “Töù Thieàn”, vaø

ñænh cao nhaát cuûa thieàn Voâ saéc laø “Phi Töôûng

Phi Phi Töôûng Xöù Ñònh”. Theá maø coù nhaø hoïc

giaû baûo raèng ñöùc Phaät ñaõ ñöôïc Alara Kalama

daïy nhaäp Boán Thieàn maø khoâng thaáy giaûi thoaùt

neân Ngaøi boû tìm phaùp khaùc. Ñaây laø moät söï bòa

ñaët cuûa caùc nhaø hoïc giaû, ñeå laøm sai leäch yù kinh

saùch cuûa ñaïo Phaät, sai leäch lôøi daïy cuûa ñöùc

Phaät ñeå laøm gì?

Coù heä phaùi muoán xieån döông giaùo phaùp

cuûa mình neân coá tình dìm maát chaùnh phaùp cuûa

Phaät, khieán cho ngöôøi sau khoâng hieåu thieàn

ñònh cuûa Phaät laø gì?

Nhieàu nhaø hoïc giaû khoâng phaûi laø haønh giaû

neân hieåu qua kieán giaûi cuûa mình trong kinh

saùch phaùt trieån, nghó töôûng raèng phaûi nhaäp

ñònh Höõu saéc tröôùc roài sau môùi nhaäp ñònh Voâ


-157-

saéc. Hieåu nhö vaäy laø caùi hieåu cuûa ngöôøi chöa

bieát thieàn ñònh.

Neáu khoâng coù baøi kinh Ñaïi Kinh Saccaka

thì laøm sao chöùng minh ñieàu laàm laïc naøy maø

nhaø hoïc giaû coá tình thuyeát giaûng sai leäch Phaät

phaùp ñeå ngöôøi sau khoâng coøn bieát thieàn ñònh

cuûa Phaät vaø maát loái tu haønh giaûi thoaùt.

Phuùc duyeân cuûa con ngöôøi treân haønh tinh

naøy coøn duyeân vôùi Phaät Phaùp, neân Kinh Trung

Boä taäp 1 baøi kinh Saccaka coøn giöõ laïi nguyeân

vaên cho ñeán ngaøy nay. Baøi kinh naøy caû quyeát

vaø ñaõ xaùc ñònh ñöùc Phaät thaønh töïu vieân maõn

ñaïo giaûi thoaùt khoâng phaûi ôû choã “Kieán taùnh

thaønh Phaät, khoâng phaûi ôû choã ñaïi ngoä,

trieät ngoä”, maø ôû choã tu taäp ñuùng phaùp, töùc laø

phaûi nhaäp Sô Thieàn, Nhò Nhieàn, Tam Thieàn,

Töù Thieàn, nhôø ñoù taâm Phaät ñònh tænh, thuaàn

tònh, trong saùng, khoâng caáu nhieãm, khoâng

phieàn naõo, nhu nhuyeãn deã söû duïng, vöõng chaéc,

bình tænh daãn taâm ñeán Tam Minh.

Con ñöôøng tu theo ñaïo Phaät chæ coù tu nhö

vaäy môùi ñaït ñöôïc keát quaû laøm chuû ñôøi soáng con

ngöôøi, theá maø caùc nhaø Phaät hoïc xaây döïng nhieàu

phaùp moân (84 ngaøn Phaùp moân) maø chaúng coù

phaùp moân naøo ñöa daét con ngöôøi ñeán choã giaûi

thoaùt kieáp laàm than, ñau khoå cuûa loaøi ngöôøi.


-158-

Ñaïo Phaät chæ coù moät phaùp moân duy nhaát,

neáu ai ñoïc suoát taïng kinh Nguyeân Thuûy seõ

khoâng thaáy coù phaùp moân naøo khaùc hôn laø phaùp

moân “Giôùi, Ñònh, Tueä”. Caû taïng kinh chuùng

ta thaáy ñöùc Phaät coá yù laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn

trong caùc baøi kinh maø khoâng rôøi khoûi ba phaùp

moân voâ laäu “Giôùi, Ñònh, Tueä”.

Ñaây, ta haõy nghe ñöùc Phaät thuaät laïi quaù

trình tu taäp vôùi phaùp moân naøo? Ñeå ñi ñeán cöùu

kính giaûi thoaùt. Theá maø caùc nhaø hoïc giaû Ñaïi

Thöøa daùm caû gan baùc boû phaùp moân “Töù Thaùnh

Ñònh” cuûa Phaät laø thieàn ñònh phaøm phu, Nhò

Thöøa, Thanh Vaên, ngoaïi ñaïo, caám khoâng cho

ngöôøi sau hoïc vaø tu taäp.

“- Naøy Aggivessana, roài Ta suy nghó

nhö sau: Ta bieát trong khi Phuï thaân Ta,

thuoäc gioøng Sakka (Thích Ca) ñang caøy vaø

Ta ñang ngoài döôùi boùng maùt caây Dieâm Phuø

Ñeà (gambu), Ta ly duïc ly phaùp baát thieän

chöùng vaø truù Thieàn Thöù Nhaát, moät traïng

thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm coù töù.

Khi an truù nhö vaäy, Ta nghó: “Ñaïo loä naøy

coù theå ñöa ñeán giaùc ngoä chaêng?’’. Vaø naøy

Aggivessana, tieáp theo yù nieäm aáy, yù thöùc

naøy khôûi leân nôi Ta: “Ñaây laø ñaïo loä ñöa

ñeán giaùc ngoä”. Naøy Aggivessana, roài Ta suy


-159-

nghó: “Ta khoâng sôï chaêng laïc thoï naøy, moät

laïc thoï ly duïc ly baát thieän phaùp?”. Roài naøy

Aggivessana, Ta suy nghó: Nay thaät khoâng

deã gì chöùng ñaït laïc thoï aáy, vôùi thaân theå

oám yeáu kinh khuûng nhö theá naøy. Ta haõy

aên thoâ thöïc, aên côm chua (töùc laø aên laïi

bình thöôøng ngaøy moät böõa coù thöïc phaåm).

Naøy Aggivessana, Ta aên thoâ thöïc côm

chua, luùc baây giôø naêm Tyø Kheo ñang theo

haàu haï Ta, suy nghó vaø chôø ñôïi Ta khoå

haïnh chöùng ñaïo, nhöng thaáy Ta aên thoâ

thöïc, caùc vò aáy chaùn gheùt Ta boû ñi vaø noùi:

“Sa moân Gotama nay soáng ñaày ñuû vaät chaát,

töø boû tinh taán khoå haïnh, trôû lui ñôøi soáng

sung tuùc”.

Vaø Aggivessana, sau khi aên thoâ thöïc

vaø ñöôïc söùc löïc trôû laïi, Ta ly duïc ly baát

thieän phaùp chöùng vaø truù Thieàn Thöù Nhaát,

moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù

taàm coù töù. Naøy Aggivessana, nhö vaäy laïc

thoï khôûi leân nôi Ta ñöôïc toàn taïi nhöng

khoâng chi phoái taâm Ta. Dieät taàm vaø töù, Ta

chöùng vaø truù Thieàn Thöù Hai, moät traïng

thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm

khoâng töù, noäi tónh nhaát taâm. Naøy


-160-

Aggivessana, nhö vaäy laïc thoï khôûi leân nôi

Ta ñöôïc toàn taïi nhöng khoâng chi phoái taâm

Ta. Ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc,

thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi

laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø truù Thieàn

Thöù Ba. Naøy Aggivessana, nhö vaäy laïc thoï

khôûi leân nôi Ta, ñöôïc toàn taïi nhöng khoâng

chi phoái taâm Ta. Xaû laïc, xaû khoå dieät hyû öu

ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn Thöù

Tö khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm thanh

tònh. Naøy Aggivessana, nhö vaäy laïc thoï

khôûi leân nôi Ta, ñöôïc toàn taïi nhöng khoâng

chi phoái taâm Ta”.

Sau khi chöùng ñöôïc boán thieàn xong, taâm

Ñöùc Phaät thuaàn tònh, trong saùng, nhu nhuyeãn

deã söû duïng, neân Ngaøi daãn taâm ñeán Tam Minh.

“Vôùi taâm ñònh tænh, thuaàn tònh, trong

saùng, khoâng caáu nhieãm, khoâng phieàn naõo,

nhu nhuyeãn deã söû duïng, vöõng chaéc, bình

tænh nhö vaäy. Ta daãn taâm höôùng ñeán Tuùc

Maïng Minh. Ta nhôù ñeán caùc ñôøi quaù khöù

nhö moät ñôøi, hai ñôøi, ba ñôøi, boán ñôøi, naêm

ñôøi, möôøi ñôøi, ba möôi, boán möôi ñôøi, naêm

möôi ñôøi, moät traêm ñôøi, moät ngaøn ñôøi, moät

traêm ngaøn ñôøi, nhieàu hoaïi kieáp, nhieàu


-161-

thaønh kieáp. Naøy Aggivessana, ñoù laø Minh

Thöù Nhaát, Ta ñaõ chöùng trong ñeâm canh

moät voâ minh dieät, minh sanh aùm dieät, aùnh

saùng sanh do Ta soáng khoâng phoùng daät,

nhieät taâm, tinh caàn nhö vaäy. Naøy

Aggivessana, laïc thoï sanh nôi Ta, ñöôïc toàn

taïi nhöng khoâng chi phoái taâm Ta”.

Ñoù laø canh moät luùc baáy giôø ñöùc Phaät

chöùng Tuùc Maïng Minh. Sau khi chöùng xong Tuùc

Maïng Minh, Ngaøi tieáp tuïc höôùng daãn taâm ñeán

trí tueä veà sanh töû cuûa chuùng sanh. Ngaøi chöùng

Thieân Nhaõn Minh.




tænh nhö vaäy. Ta daãn taâm höôùng ñeán trí

tueä veà sanh töû cuûa chuùng sanh. Ta vôùi

thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï

soáng vaø cheát cuûa chuùng sanh. Ta bieát roõ

raèng chuùng sanh ngöôøi haï lieät, keû cao

sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may

maén, keû baát haïnh ñeàu do haïnh nghieäp cuûa

hoï v.v.. Naøy Aggivessana ñoù laø Minh Thöù

Hai Ta ñaõ chöùng ñöôïc, trong ñeâm canh

giöõa, voâ minh dieät, minh sanh, aùm dieät,


-162-

aùnh saùng sanh, do Ta soáng khoâng phoùng

daät, nhieät taâm, tinh caàn nhö vaäy. Naøy

Aggivessana, laïc thoï sanh nôi Ta, ñöôïc toàn

taïi nhöng khoâng chi phoái taâm Ta”.

Ñoù laø canh giöõa ñöùc Phaät ñaõ chöùng ñöôïc

Thieân Nhaõn Minh. Vôùi taâm nhu nhuyeãn deã söû

duïng ñöùc Phaät tieáp tuïc daãn taâm höôùng taâm ñeán

Laäu Taän Minh.




tænh nhö vaäy. Ta daãn taâm höôùng taâm ñeán

Laäu Taän Trí. Ta bieát nhö thaät “ñaây laø

khoå”, bieát nhö thaät “ñaây laø nguyeân nhaân

khoå”, bieát nhö thaät “ñaây laø söï dieät khoå”,

bieát nhö thaät “ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán

dieät khoå”, bieát nhö thaät “ñaây laø nhöõng laäu

hoaëc”, bieát nhö thaät “ñaây laø nguyeân nhaân

cuûa laäu hoaëc”, bieát nhö thaät “ñaây laø söï

dieät tröø caùc laäu hoaëc”, bieát nhö thaät “ñaây

laø con ñöôøng ñöa ñeán söï dieät tröø caùc laäu

hoaëc”. Nhôø hieåu bieát nhö vaäy, nhaän thöùc

nhö vaäy, taâm cuûa Ta thoaùt khoûi duïc laäu,

thoaùt khoûi höõu laäu, thoaùt khoûi voâ minh

laäu. Ñoái vôùi töï thaân ñaõ giaûi thoaùt nhö vaäy.


-163-

Ta khôûi leân söï hieåu bieát “Ta ñaõ giaûi

thoaùt”. Ta ñaõ bie át: “Sanh ñaõ dieät phaïm

haïnh ñaõ thaønh, vieäc caàn laøm ñaõ laøm, sau

ñôøi hieän taïi khoâng coøn ñôøi soáng naøo khaùc

nöõa”. Naøy Aggivessana, ñoù laø Minh Thöù Ba

maø Ta ñaõ chöùng ñöôïc trong canh cuoái, voâ

minh dieät, minh sanh, aùm dieät, aùnh saùng

sanh, do Ta soáng khoâng phoùng daät, nhieät

taâm, tinh caàn. Nhö vaäy naøy Aggivessana,

laïc thoï sanh nôi Ta, ñöôïc toàn taïi nhöng

khoâng chi phoái taâm Ta”.

Treân ñaây laø baøi kinh Ñaïi Kinh Saccaka,

trong baøi kinh naøy ñöùc Phaät ñaõ thuaät laïi quaù

trình tu taäp cuûa mình töø caùc phaùp moân öùc cheá

thaân taâm cuûa ngoaïi ñaïo ñeå nhaäp caùc loaïi ñònh

töôûng vaø nhaäp ñöôïc ñònh töôûng cao nhaát laø Phi

Töôûng Phi Töôûng Xöù Ñònh, nhöng cuoái cuøng

Ngaøi phaûi boû taát caû caùc phaùp öùc cheá thaân taâm

naøy. Ngaøi soáng trôû laïi ñôøi soáng bình thöôøng cuûa

moät tu só aên ngaøy moät böõa soáng khoâng phoùng

daät, “Do Ta soáng khoâng phoùng daät maø

thaønh Chaùnh giaùc”.

Sau khi boû caùc phaùp moân öùc cheá thaân taâm

cuûa ngoaïi ñaïo Ngaøi hoài öùc laïi nhôù luùc coøn beù ñi

theo vua cha trong ngaøy leã haï ñieàn.Vua cha


-164-

xuoáng ruoäng caøy buoåi caøy ñaàu tieân ñeå laøm

göông cho nhaân daân.

Luùc baáy giôø, ñöùc Phaät coøn beù ngoài döôùi

boùng caây Dieâm Phuø Ñeà (Yambu), caây hoàng taùo,

nghæ maùt, Ngaøi ly duïc ly aùc phaùp trong taâm

chöùng vaø truù Thieàn Thöù Nhaát moät traïng thaùi

hyû laïc do ly duïc sanh coù taàm coù töù. Ngaøi töï

nghó: “Ñaây laø ñaïo loä ñöa ñeán giaùc ngoä. Ñaây

laø con ñöôøng giaûi thoaùt”.

Sau khi aên uoáng trôû laïi bình thöôøng, söùc

khoeû hoài phuïc, Ngaøi khoâng coøn khoå haïnh nhö

tröôùc. Ngaøi noã löïc theo phaùp moân luùc coøn beù

Ngaøi ñaõ voâ tình ngoài chôi maø thöïc hieän ñöôïc.

Theo ñaïo loä naøy Ngaøi ñaõ thuaät laïi cho chuùng ta

nghe trong 49 ngaøy tu taäp: Töùc laø Ngaøi baét ñaàu

tu taäp nhaäp Sô Thieàn, Nhò Thieàn, Tam Thieàn,

Töù Thieàn vaø Tam Minh. Sau khi tu taäp xong

Ngaøi laøm chuû sanh, töû vaø chaám döùt luaân hoài vôùi

phaùp moân naøy raát roõ raøng. Vaäy maø caùc nhaø Ñaïi

Thöøa daùm phæ baùng phaùp moân naøy laø Thieàn

Phaøm phu, laø Thieàn Tieåu Thöøa, laø Thieàn Ngoaïi

Ñaïo v.v..

Phaùp moân naøy do ñöùc Phaät voâ tình tìm ra

trong luùc coøn beù, chöù khoâng coù moät Ñaïo sö

ngoaïi ñaïo naøo daïy, theá maø nhaø hoïc giaû Ñaïi

Thöøa cho raèng Alara Kalama daïy ñöùc Phaät tu,


-165-

ñoù laø moät ñieàu phæ baùng giaùo phaùp cuûa Phaät voâ

caên cöù, neáu khoâng coù baøi kinh naøy chöùng minh

thì ngöôøi sau khoâng coøn bieát tin vaøo ñaâu.

Trong baøi kinh Ñaïi Kinh Saccaka, ñöùc

Phaät thuaät laïi töø phaùp öùc cheá thaân taâm cuûa

ngoaïi ñaïo vaø chæ ñeán phaùp moân Töù Thieàn maø

Ngaøi voâ tình ñaõ tìm ra ñöôïc trong luùc coøn beù

môùi coù giaûi thoaùt. Nhôø Boán Thaùnh Ñònh naøy

Ngaøi nhaäp xong, höôùng taâm ñeán Tam Minh.

Ngaøi phaùt giaùc ra lyù Töù Ñeá: “Ñaây laø khoå”,

“Ñaây laø nguyeân nhaân khoå”, “Ñaây laø söï dieät

khoå’’, “Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán dieät

khoå’’.

Ngoaøi ñöùc Phaät ra, khoâng coøn coù moät toân

giaùo naøo treân theá gian naøy thaáy ñöôïc boán chaân

lí naøy. Thaáy ñöôïc boán chaân lì naøy, ñöùc Phaät baét

ñaàu khôûi xöôùng ñaïo Phaät ra ñôøi.

Döïa vaøo baøi kinh “Ñaïi Kinh Saccaka” ta

thaáy ñöôøng loái tu taäp cuûa ñaïo Phaät raát roõ raøng,

cuï theå. Phaân bieät ñaâu laø phaùp öùc cheá thaân taâm,

ñaâu laø phaùp xaû taâm, thö giaõn, dieät ngaõ, ly duïc,

ly baát thieän phaùp, vaø coøn cho ta thaáy ñöôïc

ñöôøng loái tu taäp cuûa ñaïo Phaät do moät nhaân

duyeân cuûa chuùng sanh kyø laï, moät ñöùa beù (luùc

ñöùc Phaät coøn beù) ñaõ ngoài döôùi caây yambu (Dieâm

Phuø Ñeà) nhaäp Sô Thieàn, moät phaùp moân thieàn


-166-

xaû taâm, dieät ngaõ, ly duïc, ly aùc phaùp tuyeät vôøi.

“Ta ly duïc, ly baát thieän phaùp chöùng vaø truù

Thieàn Thöù Nhaát”. Theo nhö ñoaïn kinh naøy

chuùng ta töï hoûi. Taïi sao moät ñöùa beù 9, 10 tuoåi

maø bieát ñöôïc thieàn xaû taâm? Ai daïy? Caùch thöùc

tu taäp nhö theá naøo?

Vaäy thieàn xaû taâm nhö theá naøo maø moät ñöùa

beù 9, 10 tuoåi ñaõ nhaäp ñöôïc moät caùch deã daøng?

Nhö chuùng ta ñaõ bieát, muoán nhaäp ñöôïc thieàn xaû

taâm (Sô Thieàn) thì chæ caàn nöông vaøo hôi thôû

kheùo taùc yù nhö trong kinh Nguyeân Thuûy daïy:

“Quaùn ly tham toâi bieát toâi hít voâ, quaùn ly

tham toâi bieát toâi thôû ra” roài laïi hít voâ thôû ra

khoaûng 5, 10 hôi thôû roài laïi kheùo taùc yù nhaéc

taâm “Quaùn ly saân toâi bieát to âi hít voâ, quaùn

ly saân toâi bieát toâi thôû ra”. Ñoù laø maáu choát tu

taäp thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät duøng Ñònh Nieäm

Hôi thôû kheùo taùc yù xaû taâm ly duïc ly aùc phaùp, ñeå

thaønh töïu taâm thanh tònh, töùc laø taâm baát ñoäng

ñònh.

Khi tu taäp caùc phaùp moân cuûa ngoaïi ñaïo,

ñöùc Phaät doác heát toaøn löïc tu taäp nghóa laø öùc

cheá thaân taâm toái ña ñeå mong ñaït ñöôïc cöùu caùnh

giaûi thoaùt, naøo ngôø toaøn boä coâng trình tu taäp

ñeán giôø phuùt cuoái cuøng chæ coøn laø soá “khoâng”.

Cuõng gioáng nhö chuùng ta hieän giôø, töø phaùp


-167-

moân Tònh Ñoä, Maät Toâng ñeán Thieàn Toâng,

chuùng ta cuõng ñem heát söùc löïc ra tu taäp gaàn

nhö suoát caû cuoäc ñôøi, nhöng nhìn laïi cuõng chæ laø

soá “khoâng”.

Qua kinh nghieäm baûn thaân cuûa chuùng toâi

tu taäp caùc phaùp moân cuûa Ñaïi Thöøa vaø Thieàn

Ñoâng Ñoä cuõng vaäy, chuùng toâi maát taát caû hy

voïng ñoái vôùi Phaät giaùo. Chuùng toâi cho raèng: caùc

toân giaùo noùi ñöôïc, chöù chaúng laøm ñöôïc, nhöng

ñaõ lôõ theo Phaät giaùo hôn nöûa ñôøi ngöôøi, baây giôø

trôû veà ñôøi soáng theá tuïc thì ñaõ muoän maøng, coøn

tu taäp chaúng ra gì “Ñôøi chaúng ra Ñôøi, Ñaïo

chaúng ra Ñaïo”, tieán thoái löôõng nan. Trong luùc

loøng chuùng toâi ñang buoàn baõ, öu saàu vì ñöôøng tu

taäp chaúng ñeán ñaâu. Nhôù ñeán lôøi Hoøa Thöôïng

Minh Chaâu vaø ñaûo maét nhìn tuû kinh saùch: Naøo

laø Heù Môû Cöûa Giaûi Thoaùt, Nghieäp Daãn Ñi

Trong Luaân Hoài, Ñöôøng Vaøo Hieän Sinh, Phaät

Hoïc Phoå Thoâng, Traùi Tim Thieàn Ñònh, Ñöôøng

Xöa Maây Traéng, Tröôøng Boä Kinh, Trung Boä

Kinh, v.v.. Naõo neà chuùng toâi laáy taäp 1 Trung Boä

Kinh, laät vaøi trang ra ñoïc cho khuaây khoaû.

Nhöng may maén thay, gaëp ngay baøi kinh

“Ñaïi Kinh Saccaka”. Ngoài suy ngaãm, moät ñöùa

beù chín möôøi tuoåi laøm sao ly duïc ly aùc phaùp

nhaäp Sô Thieàn deã daøng?


-168-

Töï ñaët caâu hoûi chuùng toâi laàn löôït phanh

daàn vaø ñoïc laïi caùc baøi kinh khaùc nhö: Töù Nieäm

Xöù, Xuaát Töùc, Nhaäp Töùc, Töù Chaùnh Caàn, v.v..

thì ra laø phöông phaùp cuûa Phaät tu nhö vaäy, chöù

khoâng nhö caùc phaùp moân tu taäp cuûa Ñaïi Thöøa

vaø Thieàn Ñoâng Ñoä. Neân cuoái cuøng chuùng toâi taäp

thöû thaáy coù keát quaû xaû taâm coù taàm töù, coù hyû laïc

vaø nhaát taâm, moät caùch cuï theå, roõ raøng.

Do ñoù chuùng toâi quay sang 180 ñoä, boû saïch

caùc phaùp moân Thieàn Toâng vaø Ñaïi Thöøa.

Chuyeân roøng tu taäp “Tam Voâ Laäu Hoïc”.

Baây giôø chuùng ta trôû laïi vaán ñeà tu taäp öùc

cheá taâm, döøng voïng töôûng coù haïi gì maø Thieàn

sinh Minh Toâng ñaõ hoûi?

Tu öùc cheá taâm, döøng voïng töôûng coù nhieàu

phaùp:

1- Tònh Ñoä Toâng nieäm Phaät nhaát taâm

(ÖÙc cheá baèng caâu nieäm Phaät, luïc töï Di Ñaø).

2- Maät Toâng öùc cheá taâm ñeå coù thaàn thoâng

töôûng (nieäm chuù öùc cheá voïng töôûng).

3- Thieàn Toâng öùc cheá taâm döøng voïng

töôûng baèng nhöõng phaùp: “Öng voâ sôû truï nhi

sanh kyø taâm, chaúng nieäm thieän nieäm aùc,

chaên traâu, bieát voïng lieàn buoâng, tham

thoaïi ñaàu, tham coâng aùn, soå töùc quaùn, tuyø


-169-

töùc, chæ töùc v.v..” ñeàu laø nhöõng phaùp öùc cheá

taâm döøng voïng töôûng ñeå ñaït ñöôïc traïng thaùi

khinh an, xuùc töôûng hyû laïc v.v.. vaø caùc phaùp

töôûng maø Thieàn Toâng goïi laø ñoán ngoä, ñaïi ngoä,

trieät ngoä.

Tu nhöõng phaùp naøy khoâng coù laøm chuû

sanh, giaø, beänh, cheát vaø chaám döùt luaân hoài, neân

khoâng ích lôïi thieát thöïc cho ñôøi ngöôøi, chæ ñöôïc

caùch thuyeát giaûng löøa ñaûo ngöôøi khaùc deã daøng

nhôø coù duïc töôûng (khinh an), nhôø coù phaùp

töôûng (trieät ngoä), nhôø coù thaàn thoâng töôûng (linh

öùng) vaø nhôø saéc töôûng (aùnh saùng haøo quang,

thaáy Phaät, Toå vaø caùc coõi Cöïc Laïc Taây phöông).

Thôøi ñöùc Phaät tu haønh, ngoaïi ñaïo höôùng

daãn öùc cheá taâm toái ña: “Naøy Aggivessana roài

ta suy nghó: “Ta haõy nghieán raêng daùn chaët

löôõi leân noùc hoïng, laáy taâm cheá ngöï taâm,

nhieáp taâm ñaùnh baïi taâm! thì moà hoâi thoaùt

ra töø nôi naùch cuûa Ta. Naøy Aggivessana

nhö moät ngöôøi löïc só naém laáy ñaàu moät

ngöôøi oám yeáu hay naém laáy vai coù theå cheá

ngöï, nhieáp phuïc vaø ñaùnh baïi ngöôøi aáy.

Naøy Aggivessana, daàu cho Ta coù chí taâm

tinh caàn, tinh taán taän löïc, duø cho nieäm

ñöôïc an truù khoâng dao ñoäng, nhöng thaân

Ta vaãn bò kích ñoäng, khoâng ñöôïc khinh


-170-

an, vì Ta bò chi phoái bôûi söï tinh taán do

tinh taán choáng laïi khoå thoï aáy. Tuy vaäy,

naøy Aggivessana, khoå thoï aáy khôûi leân nôi

Ta, ñöôïc toàn taïi nhöng khoâng chi phoái

taâm Ta”.

Ñaây laø caùch öùc cheá taâm raát maïnh cuûa ñöùc

Phaät ngaøy xöa tu taäp. Ngoài laâu thaân sanh moûi

meät vaø ñau nhöùc, ñöùc Phaät vaãn tinh taán choáng

laïi khoå thoï ñeå tu taäp keùo daøi thôøi gian. Tuy ñau

nhöùc, taâm ñöùc Phaät khoâng bò chi phoái, nhöng

chaúng coù giaûi thoaùt gì ñöôïc caû. Ñöùc Phaät laïi tu

tieáp phaùp hôi thôû öùc cheá taâm toái ña: “Naøy

Aggivessana, roài Ta suy nghó nhö sau: “Ta

haõy tu thieàn nín thôû vaø naøy Aggivessana,

roài Ta nín thôû voâ, thôû ra ngang qua mieäng

vaø ngang qua muõi thì moät tieáng gioù ñoäng

kinh khuûng thoåi leân, ngang qua loã tai, ví

nhö tieáng kinh khuûng phaùt ra töø oáng thoåi

beã ñang thoåi cuûa ngöôøi thôï reøn. Naøy

Aggivessana, daàu Ta coù chí taâm, tinh caàn,

tinh taán, taän löïc, daàu cho nieäm ñöôïc an

truù, khoâng dao ñoäng, nhöng thaân Ta vaãn

bò kích ñoäng, khoâng ñöôïc khinh an, vì Ta

bò chi phoái bôûi söï tinh taán do tinh taán

choáng laïi khoå thoï aáy khôûi leân nôi Ta, ñöôïc

toàn taïi, nhöng khoâng chi phoái taâm Ta”.


-171-

Ñöùc Phaät tu thieàn nín thôû ñaàu tieân phaùt

ra aâm thanh tieáng gioù thoåi ngang qua loã tai raát

laø kinh khuûng (phong töôûng thanh) khieán cho

thaân bò kích ñoäng khoâng ñöôïc khinh an, khoå

thoï khôûi leân nhöng khoâng chi phoái ñöôïc taâm

cuûa ñöùc Phaät.

Laàn thöù hai ñöùc Phaät tieáp tuïc tu taäp thieàn

nín thôû: “Naøy Aggivessana, roài Ta suy nghó

nhö sau: Ta haõy tu thieàn nín thôû. Vaø naøy

Aggivessana roài Ta nín thôû voâ, thôû ra

ngang qua mieäng ngang qua muõi vaø ngang

qua tai thì coù ngoïn gioù kinh khuûng thoåi

leân ñau nhoùi trong ñaàu Ta, ví nhö moät

ngöôøi löïc só cheùm ñaàu moät ngöôøi khaùc vôùi

moät thanh kieám saéc, daàu cho Ta coù chí

taâm, tinh caàn, tinh taán, taän löïc, duø cho

nieäm ñöôïc an truù khoâng dao ñoäng nhöng

thaân cuûa Ta vaãn bò kích ñoäng, khoâng ñöôïc

khinh an, vì Ta bò chi phoái bôûi söï tinh taán,

do tinh taán choáng laïi khoå thoï aáy, tuy vaäy

khoå thoï aáy vaãn khôûi leân nôi Ta, ñöôïc toàn

taïi, nhöng khoâng chi phoái taâm Ta”.

Laàn thöù hai ñöùc Phaät tu thieàn nín thôû moät

ngoïn gioù kinh khuûng thoåi leân ñau nhoùi trong

ñaàu, ñoái vôùi khoå thoï ñoù khoâng chi phoái ñöôïc

taâm cuûa ñöùc Phaät.


-172-

Laàn thöù ba, Ñöùc Phaät tu thieàn nín thôû thì

moät caûm giaùc ñau ñaàu kinh khuûng nhö ai laáy

sôïi daây coät quanh ñaàu xieát maïnh, caûm thoï ñoù

khôûi leân, nhöng khoâng chi phoái taâm Ñöùc Phaät:

“Naøy Aggivessana, roài Ta suy nghó nhö

sau: “Ta haõy tu thieàn nín thôû”. Vaø Naøy

Aggivessana, Ta nín thôû voâ thôû ra, ngang

qua mieäng, ngang qua muõi vaø ngang qua

tai. Ta caûm giaùc ñau ñaàu kinh khuûng, ví

nhö moät ngöôøi löïc só laáy moät sôïi daây nòt

baèng da cöùng quaán troøn quanh ñaàu vaø xieát

maïnh. Naøy Aggivessana, duø Ta coù chí taâm,

tinh caàn, tinh taán, taän löïc, duø cho nieäm

ñöôïc an truù khoâng dao ñoäng nhöng thaân

Ta vaãn bò kích ñoäng, khoâng ñöôïc khinh

an, vì Ta bò chi phoái bôûi söï tinh taán do

tinh caàn choáng laïi khoå thoï aáy. Tuy vaäy naøy

Aggivessana, khoå thoï aáy khôûi leân nôi Ta,

ñöôïc toàn taïi, nhöng khoâng chi phoái taâm

Ta”.

Laàn thöù tö Ñöùc Phaät tu thieàn nín hôi thôû

moät caûm giaùc ñau ñôùn nhö ai caàm dao saéc beùn

caét ngang qua buïng.

Laàn thöù naêm Ñöùc Phaät cuõng tu thieàn nín

hôi thôû, moät söùc noùng kinh khuûng khôûi leân nhö

ñoát ngöôøi treân hoá than ñoû, trong tröôøng hôïp ñoù


-173-

moät soá chö thieân, töùc laø nhöõng ngöôøi hieàn ñöùc

baûo ñöùc Phaät ñaõ cheát, chöa cheát, saép cheát v.v..

Ñoù laø nhöõng phaùp moân thieàn hôi thôû öùc

cheá taâm, ñöùc Phaät nín thôû toái ña ñeå mong tìm

ñöôïc söï giaûi thoaùt, nhöng do tu phaùp öùc cheá hôi

thôû sai, ñöùc Phaät saép gaàn cheát. Ngaøi boû caùc

phaùp öùc cheá taâm, chuyeån qua phaùp öùc cheá thaân.

Ngaøi döï ñònh tuyeät thöïc hoaøn toaøn, nhöng coù

moät soá ngöôøi hieàn bieát chuyeän khuyeân Ngaøi

khoâng neân tuyeät thöïc, neáu Ngaøi tuyeät thöïc

chuùng toâi seõ ñem ñoà aên ñoå cho Ngaøi.

“Naøy Aggivessana, roài Ta suy nghó

nhö sau: “Ta haõy hoaøn toaøn tuyeät thöïc”.

Roài chö Thieân (töùc laø nhöõng ngöôøi laønh)

ñeán vôùi Ta vaø noùi nhö sau: Naøy hieàn giaû

chôù coù hoaøn toaøn tuyeät thöïc, naøy hieàn giaû,

neáu hieàn giaû hoaøn toaøn tuyeät thöïc, chuùng

toâi seõ ñem thöïc phaåm ñoå cho hieàn giaû vaø

nhôø vaäy hieàn giaû vaãn phaûi soáng”.

Ñoù laø söï suy tö öùc cheá thaân toái ña ñeå tìm

söï giaûi thoaùt khi thaân bò öùc cheá seõ khoâng coøn

tham, saân, si nöõa. Ñöùc Phaät ñaõ suy tö nhö vaäy

vaø coá thöïc haønh cho baèng ñöôïc. Nhöng nghe

ñieàu naøy moät soá thieän höõu ñeán ngaên caûn. Vì

tuyeät thöïc hoaøn toaøn seõ mang ñeán caùi cheát, neáu

cheát laø giaûi thoaùt thì bao nhieâu ngöôøi ñaõ cheát


-174-

naèm loâ nhoâ ngoaøi nghóa ñòa laø giaûi thoaùt heát

sao.

Nghe lôøi khuyeân coù lyù naøy, do ñoù ñöùc Phaät

khoâng tuyeät thöïc maø tieát thöïc ñeå öùc cheá thaân

khieán cho thaân thoaùt ra khoå duïc vaø khoå aùc

phaùp. Laàn ñaàu tieân Ngaøi giaûm thieåu söï aên uoáng

chæ aên ít töøng gioït moät, nhö chaùo ñaäu xanh,

chaùo ñaäu ñen, chaùo ñaäu ñoû, vì aên uoáng quaù ít

thaân ñöùc Phaät heát söùc gaày yeáu gioáng nhö coïng

coû, nhöõng ñoát caây leo khoâ heùo, baøn chaân Phaät

gioáng nhö moùng chaân con laïc ñaø, xöông soáng

phoâ baøy gioáng nhö moät chuoãi banh, xöông söôøn

gaày moøn gioáng nhö rui coät moät saøn nhaø hö naùt,

hai con maét long lanh naèm saâu thaúm trong hai

loã con maét gioáng nhö aùnh nöôùc long lanh naèm

saâu thaúm trong moät gieáng nöôùc thaâm saâu. Da

ñaàu Phaät ñaõ trôû thaønh nhaên nheo khoâ caèn nhö

traùi bí traéng vaø ñaéng caét tröôùc khi chín, bò côn

gioù noùng laøm cho nhaên nhíu khoâ caèn, ñöùc Phaät

sôø da buïng, ñuïng xöông soáng, sôø xöông soáng

ñuïng da buïng. Ñi ñaïi tieåu tieän thì ngaõ quî uùp

maët xuoáng ñaát. Laáy tay xoa boùp chaân tay, caùc

loâng toùc hö muïc ruïng caû naém. Coù ngöôøi thaáy

vaäy noùi, da ñöùc Phaät ñen thui, xaùm xòt, vaøng

saãm.


-175-

Ñöùc Phaät ñaõ töøng soáng khoå haïnh khoác lieät

nhö theá maø vaãn khoâng chöùng ñöôïc phaùp thöôïng

nhaân, tri kieán thuø thaéng xöùng ñaùng laø baäc

Thaùnh, khoâng coù hay coøn coù moät ñaïo loäâ naøo ñöa

ñeán giaùc ngoä chaêng?

ÖÙc cheá taâm vaø öùc cheá thaân toái ña nhö ñöùc

Phaät töøng soáng vaø tu taäp nhö vaäy, noù khoâng

mang laïi moät söï giaûi thoaùt maø chæ mang ñeán

cho moät söï khoác haïi, nhö chuùng toâi ñaõ tu caùch

ñaây möôøi maáy naêm. Neáu chuùng sanh khoâng coù

ñuû duyeân phöôùc thì ñöùc Phaät khoâng theå soáng

noåi qua nhöõng traän tu khoå haïnh, thì ngaøy nay

ñaâu coù Phaät giaùo truyeàn thöøa treân theá gian naøy.

Töï öùc cheá taâm baèng phaùp thieàn nín thôû

thì taát caû phaùp öùc cheá taâm cuûa ngoaïi ñaïo,

khoâng coù phaùp naøo öùc cheá baèng phaùp naøy hôn

ñöôïc.

Töï öùc cheá thaân baèng phaùp moân tieát thöïc

toái ña nhö ñöùc Phaät, thì cuõng khoâng coù phaùp

moân tieát thöïc naøo hôn ñöôïc. Bôûi vaäy, baøi kinh

Tieáng Hoáng Sö Töû ñaõ noùi leân caùc phaùp moân öùc

cheá thaân taâm raát roõ raøng vaø cuï theå. Xeùt cho

cuøng phaùp öùc cheá thaân taâm duø ít duø nhieàu thì

cuõng khoâng bao giôø tìm ñöôïc giaûi thoaùt. Muoán

hieåu roõ söï tu taäp öùc cheá thaân taâm cuûa ñöùc Phaät

thì neân ñoïc laïi baøi kinh Ñaïi Kinh Saccaka thì


-176-

caùc baïn seõ roõ phaùp öùc cheá khoâng ñi ñeán giaûi

thoaùt sanh töû, luaân hoài maø ñi ñeán söï khoå ñau

toài teä hôn nöõa.

Caùc phaùp moân cuûa ngoaïi ñaïo phaàn nhieàu

caàu tha löïc coøn moät soá caùc phaùp moân khaùc nhö:

Thieàn Ñoâng Ñoä, Thieàn Ñaïi Thöøa, Thieàn Yoga,

Thieàn xuaát hoàn, Khí coâng, Noäi coâng v.v.. ñeàu laø

phaùp duøng töôûng öùc cheá taâm cho neân chaúng coù

söï laøm chuû khoå ñau cuûa kieáp ngöôøi chæ coù moät

vaøi phaùp thuaät thaàn thoâng ñeå löøa ñaûo ngöôøi

khaùc möu caàu danh, lôïi.

Minh Toâng ñaõ hoûi Thaày: “ÖÙc cheá voïng

töôûng, töùc laø öùc cheá taâm coù haïi vaø coù lôïi gì?”.

Thaày sôï caùc con khoâng ñuû nieàm tin, neân

ñaõ daãn chöùng moät soá baøi kinh Phaät ñeå chöùng

minh cho caùc con thaáy phaùp moân öùc cheá taâm laø

nhöõng phaùp moân ñem ñeán tai haïi raát lôùn cho

nhöõng ngöôøi tu haønh maø haàu heát caùc phaùp moân

Thieàn Ñoâng Ñoä vaø caùc phaùp moân Ñaïi Thöøa ñeàu

daïy ngöôøi tu taäp öùc cheá taâm, neân töø xöa ñeán giôø

noù ñaõ gieát cheát oâng cha vaø Thaày Toå cuûa chuùng

ta nhieàu ñôøi, nhieàu kieáp cho ñeán ngay baây giôøø,

chuùng ta cuõng cheát daàn moøn vôùi nhöõng phaùp

moân naøy, vaø ngaøy mai vôùi nhöõng phaùp moân

naøy noù seõ gieát con chaùu cuûa chuùng ta cuõng seõ

cheát daàn moøn trong söï tu taäp.


-177-

Baèng chöùng qua söï kinh nghieäm tu haønh

cuûa con (Minh Toâng), con ñaõ öùc cheá thaân, ngoài

treân veát thöông röôùm maùu suoát saùu thaùng

tröôøng maø ñaït ñöôïc nhöõng gì?

Coâ Dieäu Quang ñaõ chæ trích caùch tu cuûa

caùc con nhö: Minh Toâng, Dieäu Hoàng, Dieäu

Thieän v.v.. “Ngoài nhö coùc, tu nhö vaäy raát

uoång coâng chaúng ích lôïi gì”.

Trong luùc caùc con tu haønh, keû ngoài saùu

tieáng ñoàng hoà, ngöôøi ngoài taùm tieáng, ba tieáng,

hai tieáng v.v.. Khoâng coù ai ngoài döôùi moät tieáng,

ñua nhau ngoài cho nhieàu, nhöng keát quaû chaúng

ra gì, keû thì thuyeát giaûng lung tung nhö Dieäu

Thieän, thuyeát ra toaøn laø phaùp töôûng, töôûng

giaûi, bò ma töôûng aùm aûnh; keû thì thôû ra khoâng

thôû voâ suoát caû taùm tieáng ñoàng hoà; ngöôøi thì

tuyeân boá nhaäp Sô Thieàn, Nhò Thieàn, Tam

Thieàn vaø thaáy ñöôïc boùng daùng Töù Thieàn, maõi

cho ñeán hoâm nay, con (Minh Toâng) ñaõ khaïc ra

maùu ba laàn. Laàn thöù nhaát khi khaïc ra maùu,

Thaày baûo con ñình chæ khoâng ñöôïc gom taâm öùc

cheá tònh chæ hôi thôû nhö vaäy maø phaûi xaû taâm

dieät ngaõ ly duïc ly aùc phaùp thì môùi tònh chæ hôi

thôû ñöôïc, con khoâng nghe lôøi Thaày ñeå xaûy ra

laàn thöù hai roài ñeán laàn thöù ba, ra maùu quaù


-178-

nhieàu con môùi sôï haõi vaø môùi chòu boû gom taâm

öùc cheá tònh chæ hôi thôû.

Nhö vaäy, phaùp moân öùc cheá taâm coù lôïi vaø

coù haïi gì chaéc con ñaõ roõ thaáu hôn ai heát. Vì

suoát naêm naêm trôøi theo Thaày tu haønh, con ñaõ

duøng phaùp moân öùc cheá thaân taâm maø chaúng chòu

nghe lôøi Thaày: “Soáng ñoäc cö troïn veïn ñeå

dieät ngaõ xaû taâm ly duïc ly aùc phaùp thì môùi

ñuû söùc tònh chæ taàm töù, hyû töôûng vaø hôi

thôû”.

Qua baøi kinh Song Taàm, baøi kinh An Truù

Taàm, baøi kinh Xuaát Töùc Nhaäp Töùc vaø Ñaïi Kinh

Saccaka thì con seõ hieåu theá naøo laø öùc cheá taâm,

theá naøo laø xaû taâm.

Keû tu haønh duøng phaùp moân öùc cheá taâm

chaúng bao giôø tònh chæ khaåu haønh (taàm töù),

tònh chæ töôûng haønh (ly hyûû), tònh chæ thaân haønh

(hôi thôû), tònh chæ yù haønh (thoï töôûng) vaø chaúng

bao giôø thöïc hieän ñöôïc Töù Nhö YÙ Tuùc vaø Tam

Minh.

Coâ Dieäu Hoàng ngoài suoát taùm tieáng ñoàng hoà

trong traïng thaùi an laïc, theá maø xaû thieàn ra bò

coâ Dieäu Quang ñaäp cho moät ñoøn, taâm phieàn naõo

saân haän noåi leân boû veà Long Haûi, thì thöû hoûi

ngoài 7,8 tieáng ñoàng hoà coù ích lôïi gì, cho cuoäc

soáng. Ngoài ñeå maø ngoài, nhö ñöùc Phaät noùi:


-179-

“Nhaäp Voâ Sôû Höõu Xöù ñeå maø nhaäp Voâ Sôû

Höõu Xöù, chöù khoâng coù nghóa gì”.

Dieäu Thieän ngoài thieàn tònh chæ hôi thôû töø

30 phuùt ñeán moät giôø, thaân baát ñoäng, taâm baát

ñoäng coù lôïi ích gì cho baûn thaân, khi ñoïc boä

Ñöôøng Xöa Maây Traéng do Hoøa Thöôïng Nhaát

Haïnh bieân soaïn roài ñem ra thuyeát giaûng lung

tung, ñang bò ma phaùp töôûng maø khoâng bieát.

Keát quaû tu haønh chaúng ra gì.

Suoát naêm naêm trôøi theo Thaày tu haønh, roài

ñaây con cuõng seõ nhö caùc baïn con, cuõng chaúng ñi

veà ñaâu, chæ vì khoâng nghe lôøi Thaày, soáng khoâng

ñoäc cö troïn veïn, khoâng chòu dieät ngaõ xaû taâm ly

duïc ly aùc phaùp, chæ thích ngoài thieàn öùc cheá taâm

ñeå nhaäp caùc ñònh, nhöng caùc ñònh aáy trôû thaønh

moät giaác mô.


-180-

NHÂN QUÂ


Hoûi: Kính thöa Thaày, baäc tu haønh ñaõ

chöùng ñaïo laøm chuû sanh töû, chaám döùt luaân hoài

coøn coù bò tai naïn vaø beänh taät xaûy ra hay khoâng?

Xin Thaày chæ daïy cho chuùng con roõ.

Ñaùp: Nhö caùc con ñaõ bieát, con ngöôøi töø

nhaân quaû sanh ra, soáng trong nhaân quaû, cheát

trôû veà nhaân quaû.

Baäc tu haønh sanh ra cuõng nhö moïi ngöôøi,

töø nhaân quaû sanh ra vaø cuõng ñang soáng nhö

moïi ngöôøi, aên, uoáng, nguû, nghæ, noùi, nín, sinh

hoaït, hoaït ñoäng ñeàu ñang soáng trong nhaân quaû

vaø cheát cuõng nhö moïi ngöôøi giaø caû, yeáu ñuoái,

beänh taät vaø töû vong, nhöng khoâng trôû veà nhaân

quaû.

Coù leõ caùc baïn ñaõ hieåu raèng moät ngöôøi tu

chöùng, laøm chuû sanh töû luaân hoài khoâng bao giôø

coù tai naïn, beänh taät, giaø, cheát ñeán vôùi hoï. Hieåu

nhö vaäy, töùc laø hieåu sai, hieåu khoâng ñuùng.

Baäc tu haønh ñaéc ñaïo tröôùc khi chöa tu

haønh, chöa ñaéc ñaïo thì caùc baäc aáy vaãn sanh ra

nhö moïi ngöôøi khaùc, vaãn mang thaân nhaân quaû,


-181-

nhö caùc baïn ñaõ bieát thaân nhaân quaû laø thaân voâ

thöôøng coù vui, coù buoàn, coù tai naïn, coù beänh taät,

coù saân haän, coù si meâ, coù ganh tò, coù tò hieàm, coù

nghi ngôø, coù taät ñoá, coù san tham vaø coù giaø cheát

cuõng nhö moïi ngöôøi khaùc. Nhöng baäc tu haønh

duø ñaõ chöùng ñaïo, vaãn phaûi coøn mang thaân xaùc

nhaân quaû ñoù, thì moïi söï kieän voâ thöôøng cuûa

thaân nhaân quaû khoâng theå tha thöù cho baát cöù

moät ai coøn mang thaân xaùc ñoù, duø ñoù laø ñöùc

Phaät vaãn bò thaân nhaân quaû voâ thöôøng chi phoái

theo luaät nhaân quaû. Vì theá, môùi baûo raèng luaät

nhaân quaû raát coâng baèng vaø coâng lyù khoâng neå

maët moät ai.

Neân khi saép söûa nhaäp Nieát Baøn, Ñöùc Phaät

cuõng bò ñau, Ngaøi baûo oâng A Nan: “Ta ñau

löng quaù, haõy traûi choã cho ta naèm”.

Noùi nhö vaäy, caùc baïn seõ hoûi ñaõ noùi tu

haønh chöùng ñaïo, laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát,

côù sao laïi baûo coøn coù phieàn naõo, giaøø, beänh, cheát

vaø coù taïi naïn?

Thöa caùc baïn, ôû ñaây chuùng toâi noùi baäc tu

haønh chöùng ñaïo laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát,

nghóa laø thaân nhaân quaû voâ thöôøng laø thaân

sanh, giaø, beänh, cheát thì ngöôøi tu haønh chæ laøm

chuû sanh, giaø, beänh, cheát, chöù khoâng phaûi laøm

chuû caùi thaân giaû taïo voâ thöôøng duyeân hôïp. Caùi


-182-

thaân giaû taïo voâ thöôøng duyeân hôïp, noù laø moät

vaät khoâng coù thaät, neân söï sanh, giaø, beänh, cheát

cuûa noù laø phaûi ñeán vôùi noù nhöng noù khoâng taùc

ñoäng vaøo ngöôøi tu chöùng ñöôïc. Vì theá sanh, giaø,

beänh, cheát khoâng coøn laøm taâm hoï dao ñoäng. Ñoù

laø giai ñoaïn laøm chuû thöù nhaát cuûa ngöôøi tu

chöùng.

Choã laøm chuû thöù hai: nghóa laø khi coù sanh,

giaø, beänh, cheát ñeán thì ngöôøi tu chöùng seõ laøm

chuû caùi ñoù, baèng caùch duøng ñaïo löïc ñaåy lui ñeå

luùc naøo thaân taâm cuõng thanh thaûn vaø an laïc,

khoâng coù khoå naõo.

Ví duï: Laøm chuû sanh khi cuoäc soáng chuùng

ta coù xaûy tai naïn, tranh tuïng, ham muoán, theøm

khaùt, sôï haõi, lo toan v.v.. Ngöôøi tu chöùng seõ

duøng trí tueä nhaân quaû quaùn xeùt thì ngay ñoù

taâm seõ ñöôïc an oån khoâng coøn buoàn lo, sôï haõi,

saân haän v.v.. Coøn khôûi taâm ham muoán caùi naøy,

caùi khaùc thì ta duøng trí tueä Töù Nieäm Xöù quaùn

xeùt caùc phaùp voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ thì

taâm ham muoán (tham duïc) döøng lieàn. Ñoù laø

caùch laøm chuû sanh thöù hai.

Laøm chuû giaø, thaân haønh, khaåu haønh, yù

haønh, tònh chæ, töùc laø tònh chæ taàm töù. Moät

ngöôøi tu chöùng tôùi tuoåi giaø taùm möôi vaãn quaéc

thöôùc, ñi ñöùng vöõng vaøng, khoâng run raåy,


-183-

khoâng luïm cuïm, trí tueä saùng suoát khoâng laãn loän

v.v.. ñoù laø laøm chuû giaø.

Laøm chuû beänh, khi thaân coù beänh ñau nhöùc

khoå sôû, chuùng ta muoán laøm chuû beänh thoï naøy

thì phaûi ly hyû truù xaû nhaäp Tam Thieàn, töø nôi

traïng thaùi Tam Thieàn theo phaùp nhö lyù taùc yù

xaû thoï khoå. Kinh daïy ly hyû truù xaû, töùc laø sau

khi truù ñöôïc xaû, truù ñöôïc xaû, töùc laø nhaäp Tam

Thieàn. Khi ñaõ nhaäp Tam Thieàn xong lieàn xaû

laïc, xaû khoå, xaû laïc xaû khoå, töùc laø xaû thoï, xaû thoï

töùc laø xaû söï ñau khoå cuûa thaân. ÔÛ ñaây caùc baïn

neân nhôù, phaàn nhieàu beänh ñau cuûa con ngöôøi

ñeàu do töôûng sanh ra beänh, vì theá khi nhaäp

Tam Thieàn ñaõ ly töôûng, do ly töôûng maø taâm

khoâng dao ñoäng tröôùc caùc caûm thoï, neân xaû caûm

thoï raát deã. Ñoù laø laøm chuû beänh baèng thieàn

ñònh, coøn laøm chuû beänh baèng phaùp moân Ñònh

Nieäm Hôi Thôû. Khi thaân coù beänh lieàn nhieáp

taâm an truù vaøo hôi thôû roài duøng phaùp nhö lyù

taùc yù: “Thoï laø voâ thöôøng beänh gì (noùi teân

ra)... ra khoûi thaân ta. An tònh thaân haønh

toâi bieát toâi hít voâ, an tònh thaân haønh toâi

bieát toâi thôû ra”, khi taùc yù xong lieàn hít thôû

naêm hôi thôû roài laïi taùc yù laïi caâu treân. Cöù tu taäp

nhö vaäy cho ñeán khi heát beänh. Ñoù laø phöông

phaùp laøm chuû beänh. Coøn moät phöông phaùp laøm


-184-

chuû beänh nöõa, ñoù laø Töù Thaàn Tuùc, chæ caàn

höôùng taâm veà thaân khoâng beänh laø beänh heát

ngay.

Laøm chuû cheát, khi thaân suy yeáu saép cheát,

ta tònh chæ hôi thôû nhaäp Töù Thieàn, höôùng taâm

xaû boû thaân töù ñaïi nhaân quaû moät caùch deã daøng,

khoâng coù meät nhoïc, khoâng coù ñau khoå, khoâng

coù ngoäp thôû, cheát moät caùch yeân nhaøn vaø thanh

thaûn.

Laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát coù hai

phaàn:

1/ Phaàn thöù nhaát: Laøm chuû taâm baát ñoäng

tröôùc caûnh sanh, giaø, beänh, cheát.

2/ Phaàn thöù hai: Laøm chuû nhöõng traïng

thaùi sanh, giaø, beänh, cheát cuûa thaân xaûy ñeán, töùc

laø tröïc tieáp tònh chæ caùc traïng thaùi ñau khoå cuûa

sanh, giaø, beänh, cheát chöùù khoâng phaûi ngaên

chaën khoâng cho sanh, giaø, beänh, cheát hoaëc

ngaên chaën tai naïn ñeán vôùi thaân naøy. Vì thaân

naøy laø thaân nhaân quaû neân phaûi vay traû nhöõng

ñieàu thieän aùc tröôùc kia maø ta ñaõ taïo ra, thì

khoâng theå ngaên chaën ñöôïc.

Ngaên chaën, töùc laø döøng nhaân quaû. Ñaïo

Phaät daïy laøm chuû nhaân quaû, vöôït qua nhaân

quaû, chuyeån nhaân quaû, chöù khoâng daïy ngaên


-185-

chaën vaø döøng nhaân quaû. Vì töø nhaân quaû con

ngöôøi sanh ra thì chæ coù laøm chuû taâm khoâng taïo

nhaân quaû aùc nöõa, thì nhaân quaû seõ chaám döùt,

nhö Phaät ñaõ daïy trong phaùp Töù Chaùnh Caàn:

“ngaên aùc dieät aùc, sanh khôûi thieän, taêng

tröôûng thieän”. Ñoù laø phaùp tu taäp laøm chuû

nhaân quaû, chuyeån nhaân quaû hay laø phaùp moân

tu taäp nhaäp ñònh ñeå laøm chuû sanh töû, luaân hoài.

Toùm laïi, muoán laøm chuû nhaân quaû, chaám

döùt luaân hoài laø phaûi tu taäp ñieàu khieån khaåu

haønh, thaân haønh vaø yù haønh luoân luoân thöïc hieän

nhaân thieän ñeå taïo quaû laønh, hoaøn toaøn phaûi

ngaên vaø dieät tröø nhaân aùc. Ñoù laø giai ñoaïn tu

taäp thöù nhaát maø ngöôøi ñeä töû cuûa Phaät caàn phaûi

tinh caàn sieâng naêng tu taäp, khoâng ñöôïc bieáng

treã (Sô Thieàn).

Muoán laøm chuû ñieàu khieån nghieäp quaû cuûa

thaân (laõo, beänh, töû) thì phaûi tu taäp nhaäp Nhò

Thieàn, Tam Thieàn, Töù Thieàn. Ñoù laø giai ñoaïn

thöù hai maø ngöôøi ñeä töû cuûa Phaät caàn phaûi tinh

caàn tinh taán sieâng naêng tu taäp khoâng ñöôïc

bieáng treã.

Muoán ñieàu khieån laøm chuû söï taùi sanh luaân

hoài thì phaûi tu taäp Töù Nieäm Xöù ñeå coù Töù Thaàn

Tuùc. Ñoù laø giai ñoaïn thöù ba, ngöôøi ñeä töû cuûa


-186-

Phaät caàn phaûi tinh caàn tinh taán, sieâng naêng tu

taäp khoâng ñöôïc bieáng treã.

Quyù Phaät töû ñöøng hieåu laàm, laøm chuû nhaân

quaû laø döøng nhaân quaû. Hay noùi caùch khaùc, laøm

chuû nhaân quaû coù nghóa laø laøm cho thaân taâm

thanh thaûn, an laïc tröôùc thoï laïc, thoï khoå, thoï

baát laïc baát khoå chöùù khoâng nhö “Baát muoäi

nhaân quaû” cuûa caùc nhaø Phaät giaùo phaùt trieån.

Toùm laïi, laøm chuû nhaân quaû, töùc laø laøm chuû

thaân taâm cuûa mình tröôùc caùc phaùp aùc, baát thieän

phaùp, khieán cho thaân taâm baát ñoäng vaø töï taïi.

LÀM CHỦ SANH, GIÀ, BỆNH, CHẾT


Hoûi: Kính thöa Thaày, ngöôøi cö só coù

quyeát taâm tu taäp ñuùng theo phaùp cuûa Phaät ñaõ

daïy nhöng ñôøi soáng coøn taïi gia khoâng xuaát gia

coù theå laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát ñöôïc hay

khoâng?

Ñaùp: Ñaïo loä cuûa Phaät ñaõ vaïch ra raát roõ

raøng, coù ba giai ñoaïn tu taäp:


-187-

1- Giai ñoaïn tu taäp cho ngöôøi cö só, thoï

Tam quy nguõ giôùi, Thaäp thieän, soáng vaø laøm vieäc

soáng ñuùng ñaïo ñöùc nhaân quaû.

2- Giai ñoaïn chuyeån tieáp thoï Baùt quan trai

giôùi, tu taäp tænh thöùc trong vieäc laøm haèng ngaøy

duøng tueä tri nhaân quaû nhaãn nhuïc, tuyø thuaän,

baèng loøng ñeå xaû taâm. Ñoù laø ngöôøi cö só tu taäp

Töù Chaùnh Caàn, Töù Nieäm Xöù ñeå khaéc phuïc taâm

tham öu ôû ñôøi vaø giai ñoaïn naøy goïi laø “Chaùnh

Nieäm Tænh Thöùc”. Söï tu taäp naøy trong nhöõng

ngaøy thoï Baùt quan trai.

3- Giai ñoaïn tu taäp cuûa ngöôøi tu só, ly gia,

caét aùi, caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø sa, soáng khoâng

gia ñình, khoâng nhaø cöûa, tu taäp Töù Nieäm Xöù,

Töù Thaùnh Ñònh vaø Tam Minh. Vôùi chieác aùo cuûa

ngöôøi cö só tu taäp chæ laøm chuû ñöôïc cuoäc soáng

(sanh), chöù khoâng theå laøm chuû töï taïi soáng, cheát

vaø chaám döùt luaân hoài ñöôïc.

Laøm chuû sanh, töùc laø laøm chuû ñöôïc cuoäc

soáng, laøm chuû ñöôïc cuoäc soáng, töùc laø luoân luoân

haønh ñoäng thaân, mieäng, yù ñeàu thieän khoâng laøm

khoå mình, khoå ngöôøi.

Ngöôøi cö só coøn soáng taïi gia tu taäp chæ

ñöôïc taâm hoàn thanh thaûn, an laïc maø thoâi

khoâng theå ñi xa hôn nöõa ñöôïc. Tuy ñaõ xa lìa

tham, saân, si, maïn, nghi nhöng chöa ñoaïn döùt


-188-

vaø thaát kieát söû coøn troùi buoäc (7 sôïi daây ñang

troùi chaët vaø sai söû) chöa böùt ra ñöôïc, neân khoù

maø tieán tôùi giaûi thoaùt hoaøn toaøn, töùc laø khoù

tieán vaøo thieàn ñònh saâu maàu.

Tuy mang hình thöùc ngöôøi cö só maø ñôøi

soáng vaø tình caûm cuûa ngöôøi naøy phaûi soáng y

nhö ngöôøi tu só xuaát gia, töùc laø soáng ñuùng giôùi

haïnh vaø giôùi ñöùc cuûa ngöôøi ly gia caét aùi.

Xa lìa caùc ngheà nghieäp theá gian, khoâng

laøm vieäc gì caû, nhôø ngöôøi thaân giuùp ñôõ ngaøy

moät böõa côm, haèng ngaøy tinh taán chuyeân caàn

tu taäp ba giai ñoaïn roát raùo cuûa ñaïo loä maø ñöùc

Phaät ñaõ vaïch ra (Baùt Chaùnh Ñaïo) thì ngöôøi cö

só naøy seõ laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát vaø

chaám döùt luaân hoài nhö ngöôøi tu só xuaát gia

chaân chaùnh.

Ngöôïc laïi, ngöôøi tu só vò Tyø Kheo mang

hình thöùc tu só soáng phaïm giôùi, phaù giôùi, beû

vuïn giôùi tu taäp theo phaùp moân cuûa ngoaïi ñaïo

thì chaúng bao giôø laøm chuû sanh, giaø, beänh,

cheát. Taâm hoàn cuûa hoï khoâng ñöôïc giaûi thoaùt,

tính tình hoï coøn mang ñaày taïp khí tham, saân,

si, maïn, nghi chöa saïch. Ngöôøi tu só naøy khoâng

baèng ngöôøi cö só taïi gia maø bieát soáng vôùi trí tueä

nhaân quaû, bieát ngaên aùc dieät aùc nhö trong kinh


-189-

Töù Chaùnh Caàn ñaõ daïy thì taâm hoàn hoï thanh

thaûn, an laïc, voâ söï hôn nhieàu.

Ngöôøi tu só tu haønh khoâng ñuùng giaùo phaùp

vaø giôùi luaät cuûa Phaät, ñaõ khoâng ñöôïc giaûi thoaùt

maø coøn mang nôï cuûa ñaøn na thí chuû, ngaøn kieáp

muoân kieáp phaûi traû nôï aùo côm nhaân quaû maø

chaúng bieát chöøng naøo xong.

Caùc baïn haõy nhìn caùc ngoâi chuøa ñoà soä vó

ñaïi kia, moà hoâi nöôùc maét cuûa bao nhieâu tín ñoà

ñoùng goùp, chöøng naøo caùc ngoâi chuøa kieân coá taøn

ruïi nhö ñoáng tro taøn thì nôï ñaøn na thí chuû môùi

traû xong, neáu noù coøn maõi vôùi khoâng gian vaø

thôøi gian thì nôï kia cuõng coøn maõi vôùi muoân ñôøi

muoân kieáp. Ñöøng haõnh dieän raèng ngoâi chuøa

kieân coá ñoà soä kia laø coâng lao raát lôùn cuûa quyù

Thaày, maø laø khoái nôï vó ñaïi cuûa quyù Thaày ñaáy,

noù coøn laø nôï quyù Thaày coøn maõi, noù maát thì nôï

quyù Thaày môùi maát. Bôûi vaäy ngöôøi tu só bieát tu,

bieát xaû theo ñuùng ñaïo loä cuûa ñaïo Phaät thì raát

sôï cuûa ñaøn na thí chuû.

Noùi nhö vaäy, ñaïo Phaät seõ khoâng coøn coù

nhöõng gì treân theá gian naøy sao? Ñoái vôùi ñaïo

Phaät nhìn caùc phaùp trong theá gian naøy laø voâ

thöôøng neân khoâng löu laïi nhöõng hình aûnh vaät

chaát voâ thöôøng aáy, noù laøm hao toán tieàn cuûa, moà

hoâi nöôùc maét cuûa loaøi ngöôøi, ñaïo Phaät chæ löu


-190-

laïi cho loaøi ngöôøi “moät taâm hoàn cao thöôïng

vaø ñeïp ñeõ, moät ñaïo ñöùc khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi, khoå taát caû chuùng sanh”.

Treân haønh tinh naøy, neáu ngöôøi coù trí, coù

maét, thì seõ nhaän xeùt thaáy nhöõng gì coøn löu laïi

goïi laø Phaät giaùo, thì khoâng chính ñoù laø cuûa

Phaät giaùo maø laø cuûa Baø La Moân giaùo.

Chính caùc tu só Phaät giaùo hieän giôø, hoï

cuõng ñang laàm chính hoï, hoï töôûng hoï laø tu só

Phaät giaùo, nhöng söï thaät hoï laø nhöõng tu só Baø

La Moân.

Ngöôøi cö só ñeä töû cuûa ñöùc Phaät luoân luoân

phaûi soáng vaø laøm vieäc vôùi tinh thaàn ñaïo ñöùc

nhaân quaû giaûi thoaùt khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi, thì khoâng caàn gì phaûi coù chuøa to thaùp

lôùn, phaûi coù caûnh quang ñeïp ñeõ, u nhaøn v.v..

Chæ caàn coù moät neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn – nhaân

quaû chaân thaät cuûa ñaïo Phaät, thì ñaïo Phaät vaãn

saùng toû nhö aùnh haøo quang treân theá gian naøy

maõi maõi muoân ñôøi.


-191-

SÁU NẺO LUÂN HỒI Caâu hoûi cuûa Töø Tueä

Hoûi: Kính thöa Thaày! Xin Thaày giaûng

cho con hieåu ñuùùng nghóa “Saùu neûo luaân hoài:

Trôøi, Ngöôøi, Atula, Ngaï quyû, Ñòa nguïc vaø Suùc

sanh”.

Ñaùp: Saùu neûo luaân hoài, theo kieán giaûi cuûa

caùc nhaø hoïc giaû Phaät giaùo phaùt trieån thì coù saùu

coõi töø höõu hình ñeán sieâu hình, höõu hình laø theá

giôùi cuûa loaøi ngöôøi vaø vaïn vaät, coøn theá giôùi sieâu

hình laø ñeå cho linh hoàn ngöôøi cheát veà ñoù, tuøy

theo vieäc laøm thieän hay aùc maø tieáp tuïc taùi sanh

taïi caùc caûnh giôùi ñoù.

Ví duï: Nhö coõi Trôøi, ôû ñoù chö Thieân höôûng

phöôùc baùo, nhöng laïi sanh loøng duïc, do sanh

loøng duïc maø taïo aùc phaùp, chôø höôûng heát phöôùc

baùo coõi Trôøi thì caùc vò Trôøi aáy seõ cheát, cheát vì

loøng duïc vaø aùc phaùp neân phaûi ñoïa laøm thaân

Ngöôøi, noùi caùch khaùc laø chö Thieân cheát sanh

laøm ngöôøi do duïc vaø aùc phaùp. Coøn ngöôïc laïi ôû

coõi theá gian, con ngöôøi laøm thieän, ít ham muoán

thì laïi ñöôïc sanh leân coõi Trôøi. Ñoù laø söï hieåu


-192-

bieát cuûa caùc hoïc giaû Phaät giaùo phaùt trieån, töø

theá giôùi höõu hình sang theá giôùi sieâu hình.

Neáu ôû coõi laøm Ngöôøi sanh taâm laøm aùc,

thöôøng giaän döõ, thích ñaùnh ñaù, ñeán khi lìa boû

thaân ngöôøi linh hoàn tieáp tuïc (nghieäp löïc aùc) ñi

taùi sanh vaøo coõi Atula. Ñaây laø coõi Atula sieâu

hình maø caùc nhaø hoïc giaû hieåu laàm döïng leân.

Neáu sanh vaøo coõi Atula maø bieát laøm thieän

ít giaän hôøn, khoâng ñaùnh ñaù ai heát ñeán khi cheát

seõ ñöôïc sanh laøm Ngöôøi trôû laïi. Hoaëc nhöõng

Atula naøy laøm thieän, ít duïc, khoâng giaän döõ,

khoâng ñaùnh ñaäp, khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi thì ñeán khi cheát seõ ñöôïc sanh vaøo coõi

Trôøi. Ñoù laø söï lyù luaän cuûa Phaät giaùo phaùt trieån

trong töôûng.

Neáu moät Atula taâm thöôøng giaän döõ, ích

kyû, boûn xeûn, haø tieän khoâng daùm tieâu xaøi, khoâng

daùm boá thí cho nhöõng ngöôøi baát haïnh. Sau khi

Atula naøy cheát boû thaân ñöôïc taùi sanh laøm thaân

Ngaï quyû.

Ñôøi soáng thaân Ngaï quyû thöôøng ñoùi khoå,

muoán aên khoâng coù maø aên hoaëc muoán aên maø

khoâng aên ñöôïc; muoán uoáng khoâng coù maø uoáng

hoaëc coù maø khoâng uoáng ñöôïc.


-193-

Neáu ngay trong cuoäc soáng Ngaï quyû maø

moät Ngaï quyû bieát boá thí, bieát san seû nhöng

khoâng töø boû nhöõng taâm saân, döõ tôïn thì ñeán khi

cheát ñöôïc sanh vaøo caûnh giôùi Atula.

Coøn neáu ôû trong caûnh giôùi Ngaï quyû maø

bieát boá thí vaø bieát san seû, khoâng giaän döõ, bieát

ngaên ngöøa caùc aùc phaùp, bieát khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi thì töø moät Ngaï quyû cheát ñöôïc

sanh vaøo coõi Ngöôøi. Ñoù laø töø moät theá giôùi sieâu

hình ñeán theá giôùi höõu hình do caùc nhaø Phaät

giaùo phaùt trieån hieåu laàm döïng leân.

Neáu moät Ngaï quyû ñang ôû coõi Ngaï quyû maø

soáng toaøn thieän, khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi vaø khoå taát caû chuùng sanh thì ñeán khi

cheát hoï ñöôïc sanh vaøo coõi Trôøi.

Neáu moät Ngaï quyû ñang soáng trong caûnh

giôùi Ngaï quyû maø tính tình hung döõ, thöôøng laøm

nhieàu ñieàu toäi aùc, saùt haïi chuùng sanh ñeå aên

thòt, ích kyû boûn seûn khoâng töø boû thì Ngaï quyû

ñeán khi cheát ñöôïc sanh vaøo caûnh giôùi Ñòa nguïc,

töùc laø thaân taâm vaø cuoäc soáng cuûa hoï thöôøng

phaûi chòu nhieàu khoå ñau cuõng gioáng nhö toäi

nhaân ôû theá gian chòu moïi cöïc hình khoå sôû nhö:

tuø toäi, giam caàm, goâng cuøm, tra taán, ñaùnh ñaäp

v.v..


-194-

Coõi Ñòa nguïc laø nôi Trôøi, Ngöôøi, Atula,

Ngaï quyû laøm aùc ñang, seõ vaø ñaõ sanh veà ôû ñoù

chòu ñuû thöù moïi cöïc hình khoå ñau, noùi chung coõi

Ñòa nguïc laø coõi tieáng keâu khoùc khoâng heà döùt.

Ñoù laø moät theá giôùi voâ hình maø caùc nhaø hoïc giaû

Phaät giaùo phaùt trieån hieåu laàm döïng leân.

Sau khi sanh veà ôû coõi Ñòa nguïc, ôû ñoù con

ngöôøi tieáp tuïc thoï khoå vaø khoâng töø boû vieäc laøm

aùc. Vaø vì theá khi nhöõng ngöôøi naøy cheát hoï ñöôïc

sanh laøm loaøi vaät. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy caùc

loaøi vaät ñang soáng quanh ta, ñoù laø coõi Suùc sanh.

Coõi suùc sanh laø nhöõng loaøi ñoäng vaät ñang soáng

quanh ta trong theá giôùi hieän höõu naøy, chöù

khoâng coù coõi naøo khaùc nöõa caû.

Ñoù laø caùi hieåu cuûa caùc nhaø hoïc giaû Phaät

giaùo phaùt trieån coù saùu caûnh giôùi roõ raøng: Trôøi,

Ngöôøi, Atula, Ngaï quyû, Ñòa nguïc vaø Suùc sanh

maø con ngöôøi phaûi tieáp tuïc troâi laên trong saùu

neûo ôû ñoù.

Toùm laïi, theo ñuùng nghóa cuûa kinh saùch

Nguyeân Thuûy thì saùu coõi luaân hoài töôûng naøy chæ

ôû taïi theá gian cuûa chuùng ta treân haønh tinh naøy,

khoâng coù ôû nôi naøo khaùc nöõa. Tuøy theo ñaëc

tính, caùch soáng cuûa moïi con ngöôøi vaø nhöõng

loaøi vaät treân haønh tinh naøy maø phaân chia ra

laøm saùu neûo luaân hoài:


-195-

1/ Ñeå chæ cho coõi Trôøi, ñoù laø nhöõng ngöôøi

ñang soáng trong caûnh taâm hoàn thanh thaûn, an

laïc vaø voâ söï, khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi

vaø khoâng laøm ñieàu aùc, toaøn laøm ñieàu thieän,

muoán chi coù naáy. Ñoù laø nhöõng baäc chaân tu,

nhöõng baäc Ñaïi Ñöùc ñang soáng traàm laëng, soáng

vôùi trí tueä nhaân quaû, soáng vôùi taâm hoàn tha thöù

vaø thöông yeâu moïi loaøi chuùng sanh.

2/ Ñeå chæ cho coõi Ngöôøi coù thieän, coù aùc, coù

duïc, coù aùi, coù thöông, coù gheùt, v.v.. ñoù laø nhöõng

con ngöôøi soáng moät ñôøi soáng bình thöôøng neân

coù vui, coù buoàn, coù beänh taät, tai naïn, coù phieàn

naõo khoå ñau, coù baát toaïi nguyeän, coù raàu lo sôï

haõi, nhöng laïi bieát buoâng xaû nheï nhaøng neân

vaãn thaáy coù haïnh phuùc. Tuy côm aên aùo maëc ñaày

ñuû, khoâng thieáu tröôùc huït sau, nhöng vì laø ñôøi

soáng con ngöôøi neân khoâng theå traùnh khoûi luaät

nhaân quaû chi phoái.

3/ Ñeå chæ cho coõi Atula, ñoù laø chæ cho

nhöõng ngöôøi baûn chaát noùng naûy saân haän, giaän

döõ chuyeân ñaùnh ñaáu ñaù vôùi nhau.

Kinh Nguyeân Thuûy thöôøng nhaéc ñeán vua

Atula ñem quaân ñaùnh Trôøi Ñeá Thích, ñoù laø chæ

cho nhöõng haïng ngöôøi chuyeân moân ñi ñaùnh

cöôùp nöôùc ngöôøi maø lòch söû cuûa loaøi ngöôøi ñaõ

chöùng minh ñieàu ñoù cuï theå. Vì theá, chuùng ta


-196-

neân bieát keû naøo ñem quaân xaâm chieám nöôùc

ngöôøi gieát haïi sanh linh laø Atula.

4/ Ñeå chæ cho coõi Ngaï quyû, ñoù laø chæ cho

nhöõng ngöôøi soáng trong caûnh ñoùi khoå thieáu

tröôùc huït sau moïi maët, muoán aên khoâng coù maø

aên, muoán aên maø aên khoâng ñöôïc. Cho neân, kinh

thöôøng dieãn taû moät Ngaï quyû buïng to nhö troáng

chaàu maø coå nhoû nhö caây kim vì theá ñoùi khaùt

maø aên uoáng chaúng ñöôïc neân goïi laø Ngaï quyû.

5/ Ñeå chæ cho caûnh Ñòa nguïc, ñoù laø nhöõng

ngöôøi beänh taät traàm kha kinh nieân. Quanh

naêm suoát thaùng ñau nhöùc choã naøy choã kia, khoå

sôû voâ cuøng hoaëc naèm treân giöôøng beänh suoát

nhieàu naêm thaùng, cheát khoâng cheát, soáng khoâng

soáng, ñaïi tieåu tieän moät choã, chòu hoâi chòu thoái

cuûa chính baûn thaân mình v.v.. Thaät laø ñaàu ñoäi

chaäu maùu, ñít ngoài baøn choâng.

6/ Ñeå chæ cho coõi suùc sanh coù hai phaàn:

- Phaàn thöù nhaát: laø chæ cho nhöõng con

ngöôøi mang hình daùng con ngöôøi maø taâm ñòa

suùc sanh.

- Phaàn thöù hai: laø chæ cho caùc loaøi vaät

hieän coù maët treân haønh tinh naøy.


-197-

ĐÄO PHẬT CHÎ CÓ MỘT ĐÇNG GIÁO CHỦ

Hoûi: Kính thöa Thaày! Con coù nghe

nhieàu, thaáy nhieàu kinh saùch noùi veà Phaät A Di

Ñaø, Phaät Di Laëc, Hoäi Long Hoa, v.v.. con khoâng

hieåu, kính xin Thaày giaûng ñeå chuùng con hieåu.

Ñaùp: Phaät A Di Ñaø laø do caùc nhaø Ñaïi

Thöøa döïng leân ñeå xaây döïng theá giôùi sieâu hình

Cöïc Laïc Taây Phöông töôûng, nhaát laø töôûng

töôïng vaø hy voïng “Cöïc Laïc” coù nghóa laø raát

vui, laø nôi lyù töôûng cuûa caùc nhaø Ñaïi Thöøa ñeå

sau khi cheát hoï seõ veà ñoù ñeå höôûng haïnh phuùc

an laïc ñôøi ñôøi, kieáp kieáp.

Ñöùc Phaät Di Laëc cuõng laø moät vò Thaàn

trong kinh Veä Ñaø maø caùc Toå ñaõ bieán thaønh

Giaùo Chuû cuûa Phaät giaùo trong thôøi vò lai.

Ñöùc Phaät Di Laëc laø moät ñöùc Phaät töôûng do

caùc hoïc giaû döïng leân, hy voïng ngaøy mai xaây

döïng moät Phaät giaùo môùi. Noùi ñuùng hôn laø laáy

ñöùc Phaät Di Laëc ñem laïi nieàm tin kinh ñieån

phaùt trieån cho moãi con ngöôøi hôn.

Ñöùc Phaät Di Laëc ñaõ ñöôïc kinh saùch phaùt

trieån noùi raát nhieàu vaø kinh A haøm thuoäc Haùn

taïng cuõng coù noùi ñeán, ñoù laø nhöõng baøi kinh


-198-

gaïch noái cuûa caùc Toå sau naøy soaïn vieát ñöa vaøo,

ñoù laø moät thaâm yù nham hieåm cuûa caùc hoïc giaû

Phaät giaùo phaùt trieån, ñöa ñöùc Phaät Di Laëc ra

ñeå laøm moät cuoäc caùch maïng Phaät giaùo laät ñoå

ñöùc Phaät Boån Sö Thích Ca Maâu Ni thay theá ñöùc

Phaät Di Laëc laøm Giaùo Chuû Ñaïo Phaät.

Hoäi Long Hoa, töùc laø cuoäc caùch maïng Phaät

giaùo do caùc nhaø Phaät giaùo phaùt trieån laõnh ñaïo,

ñeå môû maøn cho ñöùc Phaät Di Laëc leân naém quyeàn

Giaùo Chuû Phaät giaùo toaøn boä thì luùc baây giôø

kinh saùch Nguyeân Thuûy seõ bò trieät tieâu (töùc laø

ñöôøng loái giaùo lyù cuûa Phaät Thích Ca Maâu Ni seõ

bò queùt saïch).

Trong kinh saùch Nguyeân Thuûy khoâng bao

giôø coù noùi ñeán ñöùc Phaät Di Laëc vaø trong haøng

Thaùnh Taêng ñeä töû cuûa ñöùc Phaät trong thôøi

ñieåm ñoù cuõng khoâng coù ai teân laø Di Laëc. Cho

neân ñoái vôùi kinh saùch Nguyeân Thuûy teân Di Laëc

laø moät teân xa laï. Vaäy maø saép söûa leân naém

quyeàn giaùo chuû Phaät giaùo, Xin quyù vò Phaät töû

suy ngaãm.

Hoäi Long Hoa ñöôïc xem nhö moät cuoäc

tröng caàu daân yù baàu cöû Ñöùc Giaùo Chuû môùi cho

Phaät giaùo. Caùc toân giaùo khaùc khoâng hieåu döïa

vaøo vaø bò aûnh höôûng kinh saùch Ñaïi Thöøa, do ñoù

töôûng aám cuûa con ngöôøi naøy theå hieän qua “cô


-199-

buùt” baèng caùch laäp laïi cho bieát ngaøy taän theá vaø

hoäi Long Hoa saép môû baøy.

Rieâng Phaät giaùo Nguyeân Thuûy khoâng chaáp

nhaän ñieàu naøy:

“Quaù khöù khoâng truy tìm

Vò lai khoâng öôùc voïng

Chæ coù hieän taïi thoâi”.

Ba caâu keä treân ñaây xaùc chöùng Phaät giaùo

Nguyeân Thuûy khoâng chaáp nhaän nhöõng chuyeän

quaù khöù vaø vò lai, chæ bieát soáng trong hieän taïi,

vì theá quaù khöù vò lai khoâng caàn bieát ñeán, chæ

soáng vaø laøm moïi vieäc laønh ngay trong hieän taïi

thì quaù khöù vaø töông lai laø haïnh phuùc.

Bieát Hoäi Long Hoa laø moät söï bòa ñaët cuûa

caùc nhaø Phaät giaùo phaùt trieån, chôø cô hoäi thuaän

tieän nhaát ñeå môû moät cuoäc hoïp Phaät giaùo toaøn

theá giôùi, neáu taát caû tu só Phaät giaùo Nam Toâng

ñeàu rôi vaøo caùc phaùp thieàn töôûng vaø chòu aûnh

höôûng kinh saùch phaùt trieån thì cuoäc laät ñoå Phaät

giaùo Nguyeân Thuûy ñaõ baét ñaàu, nhöng vì Phaät

giaùo Nguyeân Thuûy coøn coù nhöõng ngöôøi giöõ gìn

lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät neân Hoäi Long Hoa chöa

trieån khai ñöôïc, vì theá caùc toå chöùc Phaät giaùo

keâu goïi söï hoøa hôïp baèng caùch thoáng nhaát caùc

heä phaùi Phaät giaùo.


-200-

Hieän nay caùc toå chöùc Phaät giaùo theá giôùi

ñeàu coâng nhaän Ñaïi Thöøa Phaät giaùo laø moät heä

phaùi cuûa Phaät giaùo, ñoù laø moät böôùc thaéng lôïi

thöù nhaát cuûa Phaät giaùo Ñaïi Thöøa. Chôø ñeán khi

caùc sö Phaät giaùo Nguyeân Thuûy Nam Toâng chòu

aûnh höôûng saâu ñaäm cuûa giaùo phaùp phaùt trieån,

vaø caùc sö Nam Toâng Nguyeân Thuûy laàn löôït tu

taäp sai phaùp cuûa Phaät, do töôûng giaûi caùc Ngaøi

rôi vaøo giaùo phaùp phaùt trieån maø khoâng hay bieát

nhö thieàn sö: Mahashi vaø A Chancha. Töø ñoù

Phaät giaùo Nam Toâng chæ coøn danh töø Nguyeân

Thuûy, coøn phaùp moân tu taäp laø theo kinh saùch

phaùt trieån. Do ñoù, suy ra hieän giôø Phaät giaùo

Nguyeân Thuûy gaàn nhö bò maát goác, chæ coøn chôø

moät thôøi gian nöõa cho chín muøi thì Hoäi Long

Hoa ra ñôøi thaønh laäp moät Phaät giaùo môùi, Ñöùc

Giaùo Chuû laø ñöùc Phaät Di Laëc.

Ñoù laø moät thaâm ñoà saâu saéc cuûa Baø La Moân

giaùo ñaõ döïng leân ñöùc Phaät Di Laëc laø coù yù dieät

tröø Phaät giaùo taän goác, maø haàu heát caùc tu só

Phaät giaùo hieän giôø: Nam Toâng laãn Baéc Toâng

ñeàu voâ tình khoâng thaáy yù ñoà thaâm ñoäc cuûa Baø

La Moân giaùo ngaøy xöa.

Kinh saùch noùi veà Phaät Di Laëc vaø Hoäi Long

Hoa laø do caùc giaùo só Baø La Moân vieát, soaïn ra

roài ñöa vaøo kinh saùch Phaät giaùo, maïo nhaän


-201-

Phaät thuyeát, lôïi duïng Phaät giaùo keát taäp kinh

saùch chöa thaønh vaên baûn, neân luùc baây giôø ai

muoán theâm bôùt sao cuõng ñöôïc vaø deã daøng.

Cho neân, ngöôøi nghieân cöùu kinh saùch Phaät

hieän giôø ñeàu gaëp phaûi khoù khaên, vì nhöõng baøi

kinh naøy maâu thuaãn vôùi nhöõng baøi kinh khaùc,

khieán cho chaúng bieát ñaâu laø lôøi Phaät daïy chaân

chaùnh, ñaâu laø lôøi giaû. ÔÛ tröôøng hôïp naøy chæ doái

gaït ngöôøi chöa tu chöùng, khoâng theå doái gaït

ngöôøi tu ñaõ chöùng.

Vì theá, chuùng toâi maïnh daïn laät taåy boä maët

thaâm ñoäc cuûa Baø La Moân giaùo ñeå cho Phaät töû

vaø moïi ngöôøi hieåu roõ.

Neáu baûo raèng quaù khöù coù baûy vò Phaät thì

khi ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni ñi tu thì phaûi coù

ñaïo Phaät. Côù sao trong thôøi ñoù laïi chæ coù Luïc

Sö ngoaïi ñaïo maø khoâng thaáy coù caùi teân Phaät

giaùo?

Ñeán khi ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni tu

haønh chöùng quaû giaûi thoaùt thaønh laäp toân giaùo

Phaät giaùo, nhôø theá chuùng ta hieän giôø môùi coù

ñaïo Phaät, môùi coù boán chaân lyù: khoå, taäp, dieät,

ñaïo.

Trong thôøi ñöùc Phaät ñi tu khoâng nghe noùi

ñeán boán chaân lyù naøy nhö vaäy maø baûo raèng coù


-202-

ñaïo Phaät ôû quaù khöù laø sai, do ngöôøi sau ñaët ra

theâm vaøo ñeå möu ñoà laät ñoå ñöùc Phaät Thích Ca

maâu Ni.

Do theá maø thôøi töông lai coù moät ngöôøi teân

laø Töø Thò hieäu laø Di Laëc ñöôïc suy toân chöùc Giaùo

Chuû thay ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni. Trong

toân giaùo maø cuõng coù nhöõng söï tranh giaønh vò

trí laõnh ñaïo nhö caùc nhaø vua phong kieán ôû theá

gian thöôøng tranh giaønh ngai vaøng.

Theo kinh saùch phaùt trieån ñaïo Phaät coù ba

vò Giaùo Chuû:

1/ Baûy vò Phaät giaùo Chuû ôû quaù khöù.

2/ Moät vò Phaät giaùo Chuû ôû hieän taïi laø:

Thích Ca Maâu Ni.

3/ Moät vò Phaät giaùo Chuû ôû töông lai laø:

Ñöùc Phaät Di Laëc.

Söï phaân chia ñaïo Phaät coù ba thôøi gian

Giaùo Chuû nhö vaäy chaúng khaùc gì nhö caùc vua

quan phong kieán nhö ñaõ noùi ôû treân. OÂng vua

naøy xuoáng ñeán oâng vua khaùc leân thay. Moãi oâng

vua cai trò ñeàu coù caùch khaùc nhau. Giaùo Phaùp

phaùt trieån cuõng gioáng nhö vaäy, cho neân Phaät

Thích Ca Maâu Ni ñaõ trôû thaønh Phaät quaù khöù

vaø giaùo phaùp cuûa Ngöôøi cuõng loãi thôøi vì theá môùi

goïi noù laø “Tieåu Thöøa Ngoaïi Ñaïo”.


-203-

Chuùng ta thöû xeùt qua Thieàn Ñoâng Ñoä, töø

Toå naøy daïy nhö vaäy ñeán Toå khaùc daïy khaùc nhö:

“Chaúng nieäm thieän nieäm aùc, Voâ taâm coøn

caùch moät lôùp raøo” coøn phaùp thöïc haønh tu thì

coù: giöõ oâng chuû, chaên traâu, bieát voïng lieàn

buoâng, tham thoaïi ñaàu, tham coâng aùn v.v.. Chæ

coù moät phaùp khoâng voïng töôûng maø tu haønh laïi

cheá ra nhieàu phaùp, nhöng phaùp naøo cuõng chæ laø

phaùp öùc cheá taâm, taäp trung taâm, ñeå khoâng

nieäm khôûi, chöù khoâng coù phaùp gì khaùc.

Coøn neáu baûo raèng giaùo phaùp caàn phaûi phaùt

trieån cho phuø hôïp vôùi moïi hoaøn caûnh vaø söï tieán

boä cuûa loaøi ngöôøi thì ñoù laø phæ baùng ñöùc Phaät

xem nhö ñöùc Phaät khoâng thoâng suoát thôøi vò lai

neân ñaõ di chuùc: “Laáy giôùi luaät vaø giaùo phaùp

cuûa mình laøm Thaày, laøm choã nöông töïa tu

haønh vöõng chaéc”. Neáu ñöùc Phaät di chuùc nhö

vaäy vaø baây giôø caùc Toå Phaùt trieån kinh saùch nhö

vaäy thì chuùng ta coøn tin Phaät nöõa hay khoâng?


-204-

TU HÀNH NÊN TRÁNH PHÁP ỨC CHẾ

Caâu hoûi cuûa Töø Tueä

Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong ñôøi soáng

cuûa ngöôøi cö só, con nhaän thaáy phaûi taäp daàn

cho bôùt aên bôùt nguû. Veà aên con neân giaûm böõa aên

saùng tröôùc hay böõa aên toái tröôùc, nhö theá naøo toát

hôn?

Khi ñaõ quen hai böõa maø khoâng yeáu söùc

khoûe thì coù theå giaûm xuoáng moät böõa ngay taïi

ñôøi soáng cö só khoâng?

Con ñang chuaån bò ñeå taêng daàn “haønh

trang” thuaän lôïi cho giai ñoaïn soáng ôû tu vieän.

Kính xin Thaày chæ daïy.

Ñaùp: Muoán soáng moät ñôøi soáng Phaïm haïnh

thì phaûi soáng ñuùng nhö lôøi daïy ñöùc Phaät daïy,

thì phaûi heát söùc traùnh söï öùc cheá thaân taâm.

Giaùo phaùp cuûa ñöùc Phaät laø giaùo phaùp xaû

taâm, neáu khoâng kheùo tu sai moät chuùt xíu, haønh

leäch laïc thì seõ bò öùc cheá taâm ngay lieàn. Haàu heát

tu só Phaät giaùo ngaøy nay tu sai leäch rôi vaøo

phaùp öùc cheá taâm maø khoâng bieát.


-205-

Söï giaûm thieåu bôùt böõa aên, bôùt giôø nguû, töùc

laø con phaûi thay theá baèng nhöõng vieäc laøm khaùc

coù muïc ñích ly tham ñoaïn aùc phaùp ñeå giuùp taâm

thanh thaûn, an laïc.

Ví duï: Haèng ngaøy, 9 giôø chuùng ta ñi nguû

luùc baây giôø chæ caàn thöùc theâm 5’, 10’ hoaëc 30’.

Trong luùc thöùc theâm thì chuùng ta tu taäp tænh

thöùc vaø xaû taâm trong khi ñi kinh haønh, vöøa ñi

vöøa taùc yù nhaéc taâm ñeå xaû tham, saân, si: “Quaùn

ly tham toâi bieát toâi ñi kinh haønh”. Môùi ñaàu

taäp bôùt nguû thì chæ caàn thöùc theâm 5’ maø thoâi

roài töø töø taêng daàn leân 10’, tu taäp cho thuaàn

thuïc trong 10’, roài môùi taêng leân 15’ ñeán 30’. Ñoù

laø caùch thöùc taäp bôùt nguû, bôùt nguû tænh thöùc

trong chaùnh nieäm thì raát coù lôïi laøm giaûm bôùt

taâm tham, saân, si, giaûm bôùt taâm tham, saân, si

laø taâm thanh thaûn, an laïc, giaûi thoaùt.

AÊn cuõng vaäy, buoåi saùng moïi ngöôøi ñeàu coù

aên ñieåm taâm. Ta coù theå bôùt aên buoåi saùng, aên

tröa vaø chieàu. Vì tröa caû gia ñình ñeàu hoäi hoïp

hoaëc buoåi chieàu.

Muoán cho gia ñình ñaàm aám yeân vui vaø

haïnh phuùc thì böõa aên laø böõa sum hoïp caû gia

ñình, coù nhö vaäy môùi tìm thaáy tình thaân

thöông trong huyeát quaûn.


-206-

Tuøy theo söï coù maët ñaày ñuû moïi ngöôøi

trong gia ñình thì chuùng ta khoâng neân boû böõa

aên ñoù. Nhieàu khi tröa ôû sôû khoâng veà ñöôïc chæ coù

buoåi toái môùi coù buoåi aên sum hoïp.

Muoán coù söï yeân vui cuûa moïi ngöôøi thì böõa

aên toái hoaëc tröa laø buoåi hoïp maët ñaày ñuû nhaát,

ta khoâng neân vì söï tu taäp maø laøm maát söï sum

hoïp cuûa gia ñình.

Vaäy ba böõa aên trong ngaøy con neân kheùo

leùo choïn laáy böõa aên, taïo hoaøn caûnh sum hoïp gia

ñình yeân vui vaø haïnh phuùc. Chæ moät haønh ñoäng

nhoû nhö vaäy maø khoâng caân nhaéc kyõ löôõng,

khieán cho böõa aên trong gia ñình buoàn teû.

Ñaïo Phaät laø ñaïo trí tueä, ñaïo ñöùc khoâng

laøm khoå mình, khoå ngöôøi, taïo caûnh tu taäp cho

mình maø luoân luoân laøm cho moïi ngöôøi vui mình

vui, ñoù laø tu thieàn ñònh xaû taâm.

Thieàn ñònh xaû taâm coøn coù teân goïi laø “Baát

Ñoäng Taâm Ñònh”. Baát Ñoäng Taâm Ñònh laø ñaïo

ñöùc nhaân baûn – nhaân quaû laøm ngöôøi, laø muïc

ñích soáng ñôøi soáng Phaïm haïnh, laø nhöõng oai

nghi teá haïnh cuûa nhöõng baäc Thaùnh Taêng, laø

muïc tieâu cuûa ñaïo Phaät, cho neân ngöôøi nhaäp Baát

Ñoäng Taâm Ñònh laø ngöôøi soáng ñaày ñuû ñöùc haïnh

laøm ngöôøi “Khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi

vaø khoå caû hai”.


-207-

Ngöôøi coù baát ñoäng taâm ñònh khoâng coù

nghóa laø taâm hoï trô trô nhö ñaù; ngöôøi coù baát

ñoäng taâm ñònh laø ngöôøi soáng bieát nhaãn nhuïc,

tuøy thuaän, baèng loøng vôùi moïi ngöôøi, vôùi moïi

hoaøn caûnh, vôùi moïi söï vieäc khoâng laøm chöôùng

ngaïi mình, chöôùng ngaïi ngöôøi; ngöôøi coù baát

ñoäng taâm ñònh laø ngöôøi soáng trong trí tueä nhaân

quaû, öùng duïng nhaân quaû, chuû ñoäng ñieàu khieån

nhaân quaû, chuyeån hoùa nhaân quaû.

Taát caû nhöõng söï trau doài thaân taâm vaø tu

taäp thì phaûi tu taäp töøng böôùc moät vaø phaûi saùng

suoát trong khi tu taäp, phaûi coù nghò löïc vaø beàn

chí, khoâng neân tu taäp vaøi ba hoâm roài nghæ, maø

phaûi tu taäp lieân tuïc coù yù chí quyeát lieät. Ñöøng

neân luùc thích thì tu, luùc heát thích thì boû tu. Tu

haønh maø theo kieåu moät naéng hai söông thì

uoång coâng laém caùc baïn aï!

Ñôøi ngöôøi treân theá gian naøy phaûi vaïch ra

cho mình moät höôùng ñi roõ raøng, moät cuoäc soáng

coù ñaïo ñöùc laøm lôïi ích cho mình cho ngöôøi vaø

nhaát laø phaûi ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa höôùng ñi

ñoù.


-208-

ĂN CHAY LÀM CÅY CỎ BIẾT ĐAU

Caâu hoûi cuûa Dieäu Hieàn

Hoûi: Kính baïch Hoaø Thöôïng! Con coøn

hai ñieàu khoâng bieát roõ, xin Hoaø Thöôïng chæ

daïy:

1- Coù ngöôøi baûo raèng: “AÊn chay ñeå traùnh

söï saùt sanh, ñau khoå, vaäy caây, coû ñang soáng

mình beû ngang aên, noù cuõng bieát ñau ñôùn vaäy?

Con khoâng bieát phaûi traû lôøi sao cho ñuùng vôùi

ñaïo ñöùc nhaân quaû.

2- Coù moät soá ngöôøi noùi: “Tröùng gaø coâng

nghieäp duøng cho aên chay ñöôïc, taïi vì noù khoâng

coù keát hôïp troáng maùi?”.

Kính baïch Hoaø Thöôïng! Nhöõng ñieàu treân

ñaây con chöa thaáu hieåu. Ngöôõng mong Hoaø

Thöôïng daønh chuùt thôøi gian quí baùu ñeå chæ daïy

cho con ñöôïc roõ.

Con xin kính chuùc cho Hoaø Thöôïng vaø coâ

UÙt ñöôïc nhieàu söùc khoeû vaø aùnh saùng chaùnh

Phaät phaùp luoân lan traøn khaép haønh tinh naøy.

Ñaùp: Neáu con traû lôøi ngaén goïn thì neân hoûi

laïi: “Caùc baïn coù beänh thaàn kinh khoâng?


-209-

Chæ coù nhöõng ngöôøi beänh thaàn kinh môùi coù

caûm töôûng caây coû bieát ñau khoå. Khi bieát

chuùng ñau khoå, sao baïn laïi nhaãn taâm aên

chuùng?”.

1- Noùi coû caây bieát ñau khoå laø noùi ñuùng,

nhöng caùc baïn nhaän ra söï ñau khoå cuûa noù baèng

gì? Caùc baïn khoâng chöùng minh ñöôïc caây coû ñau

khoå, chæ noùi trong töôûng thaønh caùc baïn noùi sai.

Khi muoán noùi caây coû ñau khoå thì phaûi noùi coù

moät söï chöùng minh cuï theå caùc baïn aï!

Khi ta beû ngoïn, caét caønh, nhoå goác, sao loaøi

thöïc vaät khoâng keâu la, reân xieát, khoâng giaõy duïa

phaûn öùng nhö loaøi ñoäng vaät vaäy?

YÙ cuûa caùc baïn treân ñaây laø baïn soáng trong

töôûng tri, “töôûng caây coû bieát ñau khoå”. Chöù

caùc baïn khoâng chöùng nghieäm ñöôïc söï khoå ñau

cuûa noù. Caùc baïn soáng trong töôûng nhö nhöõng

nhaø thô, nhaø vaên...

Vì nhaân quaû khoå ñau cuûa chính mình maø

ta khoâng nôõ nhaãn taâm soáng treân tieáng keâu la

reân xieát, giaõy duïa khoå ñau cuûa loaøi ñoäng vaät.

Thöïc vaät tuy coù ñôøi soáng, coù söï ñau khoå

nhö loaøi ñoäng vaät, nhöng khoâng keâu la, khoâng

giaõy duïa, khoâng maùu ñoå v.v.. Vì theá, ta môùi

soáng trong thöïc phaåm thöïc vaät ñeå khoâng coøn


-210-

maét thaáy söï giaõy duïa, maùu ñoå, thòt rôi; ñeå

khoâng coøn tai nghe tieáng keâu la, reân xieát cuûa

loaøi ñoäng vaät tröôùc khi taét thôû.

Caùc baïn coù nhöõng lyù luaän naøy, laø chính

caùc baïn ñaõ töï doái loøng mình, töï maâu thuaãn vôùi

söï soáng cuûa mình. Vì chính caùc baïn ñang soáng

trong caùc loaïi thöïc phaåm ñoäng vaät vaø thöïc vaät

maø caùc baïn coù nhö thaät bieát chuùng ñau khoå

ñaâu. Caùc baïn ñaâu coù loøng thöông yeâu chuùng, caùc

baïn ñang nhai nuoát chuùng, ñang nôõ nhaãn taâm

chaø ñaïp leân söï soáng cuûa chuùng, caùc baïn chæ noùi

lôøi aáy laø ñeå baùc boû ñaïo ñöùc hieáu sinh cuûa ngöôøi

khaùc. “Mình soáng khoâng ñaïo ñöùc hieáu sinh

thì cuõng muoán ngöôøi khaùc soáng khoâng ñaïo

ñöùc nhö mình”. YÙ caùc baïn hoûi caâu naøy laø chæ

cho nhöõng ngöôøi aên thöïc phaåm thöïc vaät cuõng

gioáng nhö aên nhöõng ngöôøi aên thöïc phaåm ñoäng

vaät. Vì caû hai ñeàu coù söï ñau khoå nhö nhau; yù

caùc baïn hoûi caâu naøy khoâng phaûi caùc baïn thöông

yeâu söï soáng cuûa muoân loaøi. Bôûi vì caùc baïn ñang

soáng baèng xöông maùu cuûa ñoäng vaät vaø thöïc vaät.

Chuùng toâi bieát raát roõ taâm caùc baïn ñeàu sôï

ñau khoå, sôï cheát, ñeàu öôùc mong coù söï bình an,

yeân laønh. Theá maø haèng ngaøy caùc baïn laïi soáng

trong söï ñau khoå cuûa loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät

khaùc. Caùc baïn soáng vui cöôøi haïnh phuùc trong söï


-211-

khoå ñau cuûa ñoäng vaät vaø thöïc vaät. Caùc baïn coù

bieát khoâng?

Caùc baïn coù bieát söï ñau khoå khoâng? Caùc

baïn chæ noùi ñöôïc baèng mieäng, “Coû caây cuõng

bieát ñau khoå”, chöù caùc baïn coù bieát chuùng ñau

khoå nhö theá naøo ñaâu?

Ví duï: Neáu coù ai ñaùnh ñaäp, ñaâm cheùm vaø

laøm thòt caùc baïn thì caùc baïn nghó sao? Chöøng

ñoù caùc baïn môùi neám ñöôïc muøi vò ñau khoå nhö

thaät; chöøng ñoù caùc baïn môùi coù buoàn khoå, caêm

töùc vaø thuø haän keû laøm ñau khoå mình... Neáu caùc

baïn hoûi ñöôïc caâu naøy thì caùc baïn ñöøng aên thöïc

phaåm ñoäng vaät vaø thöïc phaåm thöïc vaät thì söï

soáng cuûa caùc baïn seõ ra sao, caùc baïn coù bieát

khoâng?

Coù leõ caùc baïn laø coû caây neân ñaõ caûm thoâng

vôùi coû caây maø neâu ra nhöõng yù kieán naøy. Neáu

caùc baïn thaät söï laø coû, caây, ñaát, ñaù thì chuùng toâi

khoâng coù yù kieán gì vôùi caùc baïn caû, vì caùc baïn

noùi ñuùng. Coøn chuùng toâi noùi coû caây coù söï ñau

khoå laø coù söï chöùng minh cho caùc baïn thaáy cuï

theå.

Coøn caùc baïn laø coû caây, ñaát ñaù... thaät thì

laøm sao caùc baïn coù yù kieán, coù caûm giaùc cuûa loaøi

ñoäng vaät. Nhöõng loaøi ñoäng vaät coù yù kieán laø loaøi

ngöôøi caùc baïn aï! Maø loaøi ngöôøi thì soáng phaûi coù


-212-

ñaïo ñöùc, coù tình caûm, coù löông tri, löông naêng,

coù söï yeâu thöông nhau.

Caùc baïn laø con ngöôøi, sao gôïi leân nhöõng yù

töôûng khoâng ñuùng söï thaät “caây coû bieát ñau

khoå”, caây coû bieát ñau khoå coù bao giôø noùi vôùi caùc

baïn chöa? Caùc baïn coù thaáy chuùng ñau khoå

chöa? chuùng bieåu hieän söï ñau khoå aáy nhö theá

naøo?

Caùc baïn giaøu töôûng töôïng, ñeå baét bí ngöôøi

khaùc khoâng soáng trong aûo töôûng nhö caùc baïn;

ñeå loâi keùo ngöôøi khaùc vaøo söï khoå ñau baèng

chính nhöõng haønh ñoäng aùc cuûa hoï (nhaân aùc); ñeå

loâi keùo nhöõng ngöôøi khaùc vaøo söï phaù hoaïi söï

soáng treân haønh tinh naøy, chöù naøo baïn coù

thöông yeâu söï soáng cuûa muoân loaøi, baèng chöùng

baïn noùi coû caây ñeàu bieát coù söï ñau khoå, nhöng

baïn vaãn soáng treân söï ñau khoå khoâng nhöõng

loaøi ñoäng vaät maø coøn loaøi thöïc vaät nöõa.

Treân haønh tinh naøy laø haønh tinh coù moâi

tröôøng soáng, vì theá moïi vaät luoân luoân phaûi bieát

baûo veä söï soáng cuûa nhau, coû caây nuoâi loaøi ñoäng

vaät, ñoäng vaät phaûi bieát baûo döôõng coû caây thì

moâi tröôøng soáng caøng ngaøy caøng toát ñeïp hôn,

do ñoù coû caây xanh töôi maùt meû, loaøi ñoäng vaät

thöông yeâu nhau nhö anh em trong moät nhaø.


-213-

Ngöôïc laïi, hieän giôø loaøi ñoäng vaät ñang töï hoaïi

dieät söï soáng cuûa nhau treân haønh tinh naøy.

Thöïc vaät ñeå laïi hoa traùi vaø laù nuoâi loaøi

ñoäng vaät, loaøi ñoäng vaät thì bieát chaêm soùc boùn

phaân, töôùi nöôùc cho loaøi thöïc vaät. Thì boâng,

traùi, laù laø moùn aên cuûa loaøi ñoäng vaät vaø loaøi

ñoäng vaät aên hoaøi khoâng heát. Ngöôïc laïi, con

ngöôøi vaø loaøi vaät lôùp aên lôùp dieät khieán cho caây

coû caèn coãi khoâ cheát, thaäm chí ngöôøi ta coøn ñoát

röøng phaù hoaïi söï soáng cuûa ngaøn caây noäi coû vaø

coøn aên thòt laãn nhau.

Ngaøn caây noäi coû laø söï soáng cuûa loaøi ñoäng

vaät theá maø ngöôøi ta coøn huyû dieät, huoáng laø loaøi

ñoäng vaät thì laøm sao maø khoâng aên thòt laãn

nhau. Con lôùn aên thòt con beù, con maïnh aên

hieáp con yeáu. Ñoù laø moät hình aûnh baát coâng phi

ñaïo ñöùc treân moâi tröôøng soáng naøy, treân haønh

tinh naøy, laø moät noãi buoàn ñau cuûa nhöõng ngöôøi

bieát thöông yeâu söï soáng cuûa muoân loaøi.

Vôùi nhöõng ngöôøi naøy con neân traû lôøi ñuùng

nhaân quaû:

Khi baïn bieát noù ñau ñôùn thì baïn ñöøng coù

aên noù, coøn chuùng toâi chæ bieát loaøi ñoäng vaät coù

söï ñau ñôùn neân chuùng toâi khoâng aên.


-214-

Baïn bieát caây coû ñau ñôùn maø baïn aên noù, töùc

laø baïn quaù aùc taâm, quaù taøn nhaãn, maø ngöôøi quaù

aùc taâm, quaù taøn nhaãn nhö vaäy thì coù khaùc chi

laø loaøi aùc quyû.

Coøn chuùng toâi bieát coû caây coù söï ñau ñôùn,

neân chuùng toâi quyeát chí tu haønh ñeå chæ coøn coù

moät kieáp naøy nöõa maø thoâi. Vì coù söï soáng naøy laø

coù söï khoå ñau vaø chuùng toâi khoâng muoán thaáy söï

khoå ñau nöõa duø baát cöù loaøi ñoäng vaät hay loaøi

thöïc vaät.

TRỨNG GÀ CÔNG NGHIỆP

LÀ NHỮNG CHÇT BÇT TÐNH

Caâu hoûi cuûa Dieäu Hieàn

2- Tröùng gaø coâng nghieäp, ngöôøi aên chay

coù theå duøng ñöôïc, vì khoâng coù söï ñau khoå trong

aáy: Nhöng aên chay kieåu ñoù chæ môùi thöïc hieän

ñöôïc loøng thöông yeâu (loøng töø bi) chöù chöa thöïc

hieän ñöôïc söï thanh tònh cuûa thaân, taâm.

Trong tröùng gaø, vòt coù chaát baát tònh muøi

tanh cuûa noù.


-215-

Moät ngöôøi muoán nhaäp ñöôïc thieàn ñònh laøm

chuû söï soáng cheát, maø thaân taâm khoâng thanh

tònh thì laøm sao nhaäp ñònh ñöôïc?

Voán trong thöïc phaåm ñoäng vaät coù nhieàu

chaát ñoäc vaø nhieàu chaát baát tònh, vì theá ngöôøi

muoán tu taäp ñeå thaân taâm thanh tònh vaø giaûi

thoaùt hoaøn toaøn thì phaûi aên uoáng rau quaû laø toát

nhaát.

Tröùng gaø, vòt laø moät chaát baát tònh, neân

khi aên noù, chuùng ta caàn phaûi coù söï tö duy kyõ.

Neáu soáng ñeå aên thì neân aên. Coøn aên ñeå soáng, ñeå

tu, ñeå ly duïc ly aùc phaùp, ñeå thaân taâm thanh

tònh, ñeå thaân taâm nhaäp ñöôïc thieàn ñònh thì

khoâng neân aên.

Do söï tu taäp giuùp cho thaân taâm thanh

tònh, thì chuùng ta coøn phaûi traùnh aên naêm loaïi

rau kích duïc vaø coù muøi tanh hoâi nhö: Haønh, heï,

toûi, neùn vaø rau daáp caù, huoáng hoà laø aên tröùng

gaø, vòt.

Thaêm vaø chuùc con vui maïnh, tu taäp xaû

taâm toát.


-216-

THÆN THÔNG

Caâu hoûi cuûa Phaùp Hueä

Hoûi: Xin Thaày ñoïc “AÙ Chaâu Huyeàn Bí”

vaø cho con bieát veà nhöõng Thaàn Thoâng ôû ñaây coù

ñuùng hay laø sai?

Ñuùng laø nhö theá naøo?

Sai laø nhö theá naøo?

Ñaùp: Sau khi ñoïc xong taäp “AÙ Chaâu

Huyeàn Bí” trong saùch naøy phaàn ñoâng laø caùc Ñaïi

sö Yoga, hoï laø nhöõng ngöôøi ñam meâ thaàn

thoâng, neân raát chòu khoù tu luyeän ñeå trôû thaønh

ngöôøi sieâu vieät.

Rieâng ñoái vôùi baûn thaân cuûa Thaày laø moät tu

só Phaät giaùo, tu taäp chæ coù muïc ñích laø tìm caàu

söï giaûi thoaùt thaân taâm, laøm chuû sanh, giaø,

beänh, cheát vaø chaám döùt luaân hoài, coøn thaàn

thoâng thì Thaày xem noù nhö troø aûo thuaät khieán

moïi ngöôøi kính phuïc, chöù khoâng ích lôïi cho moïi

ngöôøi.

Moät ngöôøi tu só Phaät giaùo chöùng quaû A La

Haùn, coù ñaày ñuû naêng löïc thaàn thoâng vaø coøn hôn

caùc vò ñaïo só Yoga nöõa, nhöng hoï khoâng thò


-217-

hieän. Trong tu luyeän, hoï cuõng khoâng tu luyeän

thaàn thoâng, hoï chæ bieát tu lìa aùc phaùp vaø taâm

ham muoán, cho neân thaàn thoâng hoï cuõng lìa.

Khi taâm lìa aùc phaùp vaø loøng ham muoán, thì

naêng löïc thaàn thoâng cuûa taâm hoï thaät laø sieâu

vieät, hoï muoán laøm moät vieäc gì ñeàu theo nhö yù.

Do lìa loøng ham muoán neân hoï xem thaàn

thoâng laø thöù troø löøa bòp thieân haï.

Nhöõng vieäc laøm cuûa caùc ñaïo só Yoga trong

saùch chæ laø nhöõng vieäc laøm sô ñaúng thaàn thoâng

cuûa ñaïo Phaät.

Ngöôøi tu só ñaïo Phaät khi chöùng quaû A La

Haùn coøn laøm nhöõng vieäc phi phaøm gaáp traêm

ngaøn laàn, nhöng hoï chaúng haùo danh nhö caùc

Ñaïo só Yoga.

Phaùp Hueä haõy trôû veà vôùi con ngöôøi thaät

cuûa mình, con ngöôøi toaøn thieän, con ngöôøi soáng

trong ñaïo ñöùc khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi,

chöù ñöøng nghó töôûng ñeán thaàn thoâng vì thaàn

thoâng khoâng ích lôïi cho baûn thaân Phaùp Hueä.

Thaàn thoâng seõ daãn daét con ngöôøi vaøo danh,

nhöng danh cuõng laø aùc phaùp. Haõy traùnh xa, voâ

tình caàu thaàn thoâng, töùc laø caàu danh. Coøn danh

laø coøn troâi laên trong luïc ñaïo.


-218-

“AÙ Chaâu Huyeàn Bí” chæ laø moät cuoán saùch

khoâng coù giaù trò cho con ngöôøi, noù chæ laø moät

cuoán saùch lyù thuyeát thaàn thoâng suoâng, khoâng coù

phöông phaùp thöïc haønh, noù chæ laø moät cuoán

saùch ghi laïi nhöõng hieän töôïng phoâ tröông taøi

ba thaàn thoâng cuûa caùc Ñaïo só Yoga, noù chaúng

giuùp ích gì cho con, chæ gaây vaøo loøng ñam meâ

cuûa con maø thoâi, chöù chaúng bao giôø con thöïc

hieän ñöôïc.

Thaêm vaø chuùc Phaùp Hueä maïnh khoeû an

vui.

DIỆT TRỪ BÂN NGÃ

Caâu hoûi cuûa Dieäu Thanh

Hoûi: Kính thöa Thaày! Con coù vaøi ñieàu

chöa hieåu, xin Thaày töø bi chæ daïy cho chuùng

con ñöôïc roõ:

Con hieåu dieät tröø baûn ngaõ laø taàm quan

troïng cuûa vieäc tu. Coù phaûi vaäy khoâng thöa

Thaày?


-219-

Ñaùp: Ñuùng vaäy, dieät tröø baûn ngaõ laø ñieàu

quan troïng trong Phaät giaùo. Neáu khoâng dieät

baûn ngaõ thì khoâng bao giôø coù giaûi thoaùt.

Noùi dieät ngaõ thì deã maø haønh dieät ngaõ thì

khoù, haønh dieät ngaõ coøn phaûi haønh ñuùng phaùp,

ñuùng phaùp nhö theá naøo?

Ñuùng phaùp laø phaûi ñuùng Baùt Chaùnh Ñaïo,

ngoaøi Baùt Chaùnh Ñaïo ra thì khoâng coù phaùp naøo

tu taäp dieät ngaõ ñöôïc.

Caùc con neân löu yù: ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh

treân Baùt Chaùnh Ñaïo coù nhöõng phaùp moân tu taäp

roõ raøng vaø cuï theå. Ñöøng neân nghe ngoaïi ñaïo löøa

ñaûo ñöa nhöõng taø phaùp khoâng ñuùng chaùnh

phaùp nhö lôøi Phaät daïy trong kinh saùch Nguyeân

Thuûy.

Ñöùc Phaät thöôøng daïy chuùng ta tu taäp:

“Thaân naøy khoâng phaûi laø ta, laø cuûa ta, laø

baûn ngaõ cuûa ta” hoaëc daïy veà thaân nguõ uaån:

“Saéc uaån naøy khoâng phaûi laø ta, laø cuûa ta,

laø baûn ngaõ cuûa ta. Thoï uaån naøy khoâng

phaûi laø ta, laø cuûa ta, laø baûn ngaõ cuûa ta.

Töôûng uaån naøy khoâng phaûi laø ta, laø cuûa

ta, laø baûn ngaõ cuûa ta. Haønh uaån naøy

khoâng phaûi laø ta, laø cuûa ta, laø baûn ngaõ cuûa

ta. Thöùc uaån naøy khoâng phaûi laø ta, laø cuûa


-220-

ta, laø baûn ngaõ cuûa ta”. Khi chuùng ta thöôøng

taùc yù quaùn nhö vaäy thì baûn ngaõ cuûa chuùng bò

dieät.

Khi Baøhiya tha thieát caàu Phaät daïy phaùp

treân ñöôøng Phaät ñang ñi khaát thöïc. Ba laàn

Phaät töø choái, nhöng ba laàn OÂng caàu thænh vôùi

loøng tha thieát. Vì theá, ñöùc Phaät daïy ngay baøi

kinh dieät ngaõ treân ñöôøng ñang ñi xin aên: “Naøy

Baøhiya, OÂng caàn phaûi hoïc nhö sau: “Trong

caùi thaáy seõ chæ laø caùi thaáy. Trong caùi nghe

seõ chæ laø caùi nghe. Trong caùi thoï töôûng seõ

chæ laø caùi thoï töôûng. Trong caùi thöùc tri seõ

chæ laø caùi thöùc tri”. Nhö vaäy, naøy Baøhiya,

OÂng caàn phaûi hoïc taäp. Vì raèng naøy Baøhiya,

neáu OÂng, trong caùi thaáy seõ chæ laø caùi thaáy;

trong caùi nghe seõ chæ laø caùi nghe; trong caùi

thoï töôûng seõ chæ laø caùi thoï töôûng; trong caùi

thöùc tri seõ chæ laø caùi thöùc tri”. Do vaäy, naøy

Baøhiya. OÂng khoâng laø choã aáy. Vì raèng, naøy

Baøhiya, OÂng khoâng laø ñôøi naøy, khoâng laø

ñôøi sau, khoâng laø ñôøi chaëng giöõa. Nhö vaäy

laø ñoaïn taän khoå ñau”. (Tieåu Boä kinh taäp 1

Trang 128).

Khi nhaän ra saùu caên, saùu thöùc naøy khoâng

phaûi laø ta, laø cuûa ta, laø baûn ngaõ cuûa ta thì ngay


-221-

ñoù baûn ngaõ ñaõ ñöôïc dieät vaø baûn ngaõ ñaõ ñöôïc

dieät thì söï giaûi thoaùt ôû choã ñoù.

DIỆT TRỪ BÂN NGÃ LÀ CHỨNG ĐÄO


Hoûi: Kính thöa Thaày! Nhö vaäy coù phaûi

ngöôøi ñaõ dieät saïch ñöôïc baûn ngaõ, laø vò ñoù ñaõ

vöôït qua ñöôïc moät giai ñoaïn daøi treân con

ñöôøng tu chöùng cuûa vò ñoù. Coù phaûi khoâng thöa

Thaày?

Ñaùp: Dieät saïch ñöôïc baûn ngaõ laø vò ñoù ñaõ

chöùng ñaïo, ñaõ tu xong, chöù khoâng phaûi coøn ôû

treân ñöôøng ñang tu taäp nöõa.


-222-

ĐỜI KHỔ LÀ DO CHÇP NGÃ


Hoûi: Kính xin Thaày giaûng roäng cho

chuùng con ñöôïc roõ taàm quan troïng cuûa dieät tröø

baûn ngaõ.

Ñaùp: Do ngöôøi ta chaáp coù caùi ngaõ chaân

thaät cuûa mình, vì theá khi laøm vieäc gì ñeàu laøm

cho ngaõ, laøm danh, laøm lôïi, laøm hôn thua, ganh

gheùt, tò hieàm, hôøn giaän ñeàu laø vì cho caùi ngaõ

cuûa mình v.v.. Noùi chung veà cuoäc soáng cuûa con

ngöôøi, laø moät cuoäc soáng chaáp ngaõ, soáng cho

ngaõ, laøm cho ngaõ v.v.. Buoàn vui, khoå ñau hay

phieàn luïy ñeàu do chaáp ngaõ. Cho neân, caùi ngaõ coù

taàm quan troïng trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi

raát lôùn khoâng theå nghó löôøng.

Cho neân, söï dieät ngaõ coù moät taàm quan

troïng raát lôùn cuûa moät ñôøi ngöôøi tu só theo Phaät

giaùo. Neáu tu ñuùng chaùnh phaùp cuûa Phaät thì môùi

dieät ñöôïc ngaõ, baèng tu sai phaùp thì voâ löôïng

kieáp chaúng dieät ñöôïc ngaõ maø coøn nuoâi lôùn ngaõ

theâm leân, baèng chöùng caùc con nhaän thaáy tu só

vaø cö só Phaät giaùo hieän giôø ñang soáng cho ngaõ,

ñang nuoâi ngaõ, ñang phuïc vuï cho ngaõ, ñang laøm


-223-

toâi tôù cho ngaõ, hoï laø nhöõng ngöôøi noâ leä cho ngaõ

v.v.. Lôøi Thaày daïy nhö vaäy caùc con xeùt coù ñuùng

khoâng?

Moïi ngöôøi treân haønh tinh naøy ñeàu khoå vì

chaáp ngaõ, ngaõ ñaõ gieát cheát hoï töøng giaây töøng

phuùt, neáu khoâng coù aùc phaùp thì thoâi, maø coù aùc

phaùp taùc ñoäng thì ngaõ hieän ra roõ raøng döôùi moïi

hình thöùc. Cho neân, ñaïo Phaät coøn goïi laø ñaïo voâ

ngaõ, vì vaäy ngöôøi tu theo Phaät giaùo laø phaûi dieät

ngaõ haøng ñaàu. Moïi phaùp tu taäp ñeàu nhaém vaøo

choã dieät ngaõ xaû taâm, ly duïc lyù aùc phaùp.

PHƯƠNG PHÁP DIỆT NGÃ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Khi dieät ngaõ thì

phaûi dieät baèng caùch naøo?

Ñaùp: Nhö chuùng ta ñaõ bieát ngaõ coù taàm

quan troïng raát lôùn nhö vaäy thì dieät ngaõ khoâng

phaûi laø moät vieäc deã laøm. Vì theá, tröôùc Phaät vaø

sau Phaät khoâng coù phaùp naøo dieät ngaõ ñöôïc, chæ

coù Phaät phaùp môùi dieät ñöôïc ngaõ maø thoâi. Ngoaøi

giaùo phaùp cuûa Phaät ra thì khoâng coøn coù giaùo


-224-

phaùp naøo dieät ñöôïc ngaõ. Chuùng toâi noùi lôøi naøy

laø lôøi noùi ñuùng, noùi khoâng sai, vì xeùt qua taát caû

lòch söû vaên minh cuûa loaøi ngöôøi khoâng coù

phöông phaùp naøo giuùp con ngöôøi thoaùt khoå, dieät

ngaõ. Phaûi khoâng caùc baïn?

Taïi sao chuùng ta noùi tröôùc Phaät sau Phaät

khoâng coù phaùp naøo dieät ñöôïc ngaõ?

Khi Ñöùc Phaät ñi tu vaø tu taát caû caùc phaùp

cuûa ngoaïi ñaïo trong thôøi ñoù, Ngaøi ñaõ khoâng tìm

ñöôïc phaùp naøo dieät ñöôïc ngaõ, vì theá Ngaøi phaûi

töï tìm ra moät loái tu taäp vaø cuoái cuøng Ngaøi dieät

ñöôïc ngaõ. Ñoù laø “Baùt Chaùnh Ñaïo”. Baùt Chaùnh

Ñaïo laø con ñöôøng duy nhaát treân theá gian naøy

dieät ñöôïc ngaõ, vì noù laø chöông trình ñaøo taïo

ñaïo ñöùc nhaân baûn – nhaân quaû laøm ngöôøi, soáng

khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi. Chính theá noù

ñaõ dieät ñöôïc ngaõ aùc phaùp vaø noù toàn taïi vôùi ngaõ

thieän phaùp. Cho neân, caùc baïn ñöøng laàm töôûng

dieät ngaõ ñeå trôû thaønh caây ñaù ngu ngô thì ñoù laø

dieät ngaõ sai laàm lôùn.

Taïi sao chuùng ta noùi sau ñöùc Phaät khoâng

coù phaùp tu taäp naøo dieät ñöôïc ngaõ?

Töø khi ñöùc Phaät nhaäp dieät ñeán nay ta

chöa töøng nghe thaáy bieát coù moät vò tu só Phaät

giaùo naøo soáng ñuùng Phaïm haïnh nhö Phaät, vì

theá maø ta bieát raèng: Sau ñöùc Phaät khoâng coù


-225-

phaùp dieät ngaõ, vì phaùp Phaät ñaõ bò pha maøu saéc

cuûa ngoaïi ñaïo.

Cho neân, ngöôøi ta noùi voâ ngaõ thì khoâng

bieát bao nhieâu laø kinh saùch ñaõ noùi vaø ñeå laïi cho

ñôøi, nhö röøng, nhö nuùi, nhöng tìm moät cuoán

kinh saùch ñeå tu taäp dieät ngaõ thaät söï thì raát laø

khoù khaên voâ vaøn.

Muoán dieät ñöôïc ngaõ nhö chuùng toâi ñaõ noùi ôû

treân thì chæ coù “BAÙT CHAÙNH ÑAÏO”, nhöng ñöøng

tu theo Baùt Chaùnh Ñaïo lai caêng cuûa Ñaïi thöøa

thì muoân ñôøi ngaøn kieáp cuõng khoù dieät ñöôïc ngaõ.

KẾT QUÂ DIỆT NGÃ NHƯ THẾ NÀO?


Hoûi: Kính thöa Thaày! Khi ñaõ dieät ñöôïc

ngaõ thì keát quaû ra sao? Con nhaän thaáy ngöôøi tu

thöôøng vöôùng phaûi choã naøy, baèng chöùng laø sau

nhöõng cuoäc thöû thaùch cuûa coâ UÙt thì caùc vò ñoù

phaûi ra ñi do dieät tröø baûn ngaõ chöa saïch coù

phaûi khoâng thöa Thaày?


-226-

Ñaùp: Moät ngöôøi tu só vaø cö só khi dieät tröø

ñöôïc ngaõ thì taâm hoï nhö ñaát duø ai coù ñoå caùc

chaát baån treân ñaát thì ñaát cuõng khoâng buoàn

phieàn, vaø neáu ai coù ñoå vaøng ngoïc treân ñaát thì

ñaát cuõng chaúng möøng vui.

Ngöôøi dieät ñöôïc ngaõ laø ngöôøi soáng trong

traïng thaùi taâm khoâng phoùng daät, taâm khoâng

phoùng daät laø taâm ñònh treân thaân, taâm ñònh

treân thaân laø taâm baát ñoäng, taâm baát ñoäng laø

moät traïng thaùi “Dieät Ñeá”, töùc laø moät chaân lyù

trong boán chaân lyù cuûa ñaïo Phaät.

Nhöõng ngöôøi tu só vaø cö só bò coâ UÙt thöû

thaùch boû ra ñi laø nhöõng ngöôøi khoâng dieät ngaõ

vì hoï laø ngöôøi tu sai phaùp, khoâng chòu xaû taâm

maø tu öùc cheá taâm vì tu caùch ñoù laø nuoâi ngaõ.

Ý THỨC THANH TÐNH


Hoûi: Kính thöa Thaày! Khi tö duy quaùn

xeùt thì phaûi sinh trí tueä. Trí tueä ñoù coù phaûi

thuoäc veà yù thöùc thanh tònh khoâng thöa Thaày?


-227-

Neáu laø yù thöùc thanh tònh thì caàn phaûi löu

giöõ vaø phaùt trieån, nhö vaäy thì yù naøo phaûi döøng

laïi? Coù phaûi laø nhöõng yù nieäm laêng xaêng phoùng

daät khoâng thöa Thaày?

Ñaùp: Söï tö duy quaùn xeùt khoâng phaûi laø trí

tueä, vì trí tueä phaûi phaùt sanh töø thieàn ñònh,

nhöng baây giôø caùc con chöa coù thieàn ñònh, sao

laïi goïi yù thöùc laø trí tueä ñöôïc?

Söï tö duy quaùn xeùt thì yù thöùc ñoù ñöôïc goïi

laø tri kieán maø thoâi, cho neân Phaät daïy: “Tri

kieán ôû ñaâu thì giôùi luaät ôû ñoù, giôùi luaät ôû

ñaâu thì tri kieán ôû ñoù”. Nhöõng tu só vaø cö só

phaïm giôùi phaù giôùi laø nhöõng tu só vaø cö só

khoâng coù tri kieán Phaät phaùp, maø hoï coù tri kieán

phaøm phu tuïc töû, neân chæ nhöõng tu só vaø cö só

naøy chaïy theo duïc voïng vaät chaát theá gian.

Phaät daïy tieáp: “Giôùi luaät laøm thanh

tònh tri kieán, tri kieán laøm thanh tònh giôùi

luaät”. Cho neân, yù thöùc thanh tònh laø nhôø giôùi

luaät, ngoaøi giôùi luaät ra thì khoâng coù phaùp naøo

laøm thanh tònh yù thöùc. Vaäy yù thöùc thanh tònh

laø yù thöùc cuûa giôùi luaät. Nhöõng tu só vaø cö só naøy

chaïy theo duïc laïc vaät chaát theá gian chuøa to

Phaät lôùn tieàn nhieàu laø nhöõng tu só vaø cö só yù

thöùc khoâng thanh tònh.


-228-

YÙ Thöùc thanh tònh cuõng chöa ñöôïc goïi laø

trí tueä, yù thöùc thanh tònh chæ ñöôïc goïi tri kieán

giaûi thoaùt.

Ý THỨC CÓ MÇY LOÄI?


Hoûi: Kính xin Thaày giaûng cho chuùng

con ñöôïc roõ veà yù thöùc coù ñeán maáy loaïi? Vaø yù

naøo caàn phaûi phaùt trieån yù naøo caàn phaûi döøng?

Kính xin Thaày töø bi chæ daïy.

Ñaùp: Coù hai loaïi yù thöùc:

1/ YÙ thöùc thieän.

2/ YÙ thöùc aùc.

YÙ thöùc thieän caàn phaûi phaùt trieån.

YÙ thöùc aùc caàn phaûi ngaên dieät

Theo kinh Töù Chaùnh Caàn Phaät ñaõ daïy:

“Ngaên aùc dieät aùc, sanh thieän taêng tröôûng

thieän”. Kinh Phaùp Cuù Phaät daïy: “Caùc phaùp

aùc chôù laøm, neân laøm caùc phaùp thieän”.


-229-

Nhôø bieát ñöôïc yù thöùc coù hai loaïi neân Ñöùc

Phaät môùi daïy chuùng ta tu taäp luoân luoân phaûi

ngaên vaø dieät yù thöùc aùc, khoâng ñöôïc nuoâi döôõng

vaø taêng tröôûng noù, khi noù ñeán thì phaûi dieät töùc

khaéc ngay lieàn, dieät sôùm chöøng naøo toát chöøng

naáy, vì caøng dieät sôùm thì taâm caøng ñöôïc giaûi

thoaùt sôùm, sôùm phuùt naøo toát phuùt naáy. Bôûi vì

ñaïo Phaät laø ñaïo giaûi thoaùt maø ñeå phaùp aùc trong

taâm thì laøm sao ñöôïc goïi laø tu theo ñaïo Phaät.

Ñoù chính laø muïc ñích phaùp haønh cuûa ñaïo Phaät

laø vaäy.

Phaùp haønh nhö vaäy ñöôïc ñöùc Phaät goïi laø

phöông phaùp tu taäp thieàn ñònh (Ñònh tö cuï).

Vaäy phaùp tu taäp thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät laø

phaùp ngaên dieät aùc phaùp trong taâm. Khi naøo

khoâng coøn aùc phaùp trong taâm thì ngöôøi aáy

nhaäp ñònh, chöù khoâng gioáng nhö loaïi thieàn

ñònh öùc cheá taâm cuûa taø giaùo ngoaïi ñaïo.

YÙ thöùc thieän voâ laäu cuûa ñaïo Phaät thì

khoâng ngoaøi taâm thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï,

vì theá ñöùc Phaät baûo phaûi taêng tröôûng vaø keùo

daøi ra caùi yù thöùc naøy. Ñoù laø moät phöông phaùp

tu taäp giaûi thoaùt tuyeät vôøi maø khoâng coù moät

phaùp thieàn naøo saùnh kòp. Chính yù thöùc thanh

thaûn, an laïc vaø voâ söï laø traïng thaùi sung maõn

cuûa Töù Nieäm Xöù; laø traïng thaùi baát ñoäng cuûa


-230-

thaân taâm khoâng bò moät aùc phaùp naøo taùc ñoäng

vaøo ñöôïc. Con ñöôøng tu haønh theo Phaät giaùo

chæ caàn chöùng ñaït ñöôïc chaân lí naøy cuõng ñuû

maõn nguyeän cho moät ñôøi tu taäp cuûa chuùng ta

khoâng uoång. Haõy coá gaéng leân caùc baïn aï! Ñöôøng

ñi khoâng khoù vì ngaên soâng caùch nuùi, maø khoù vì

loøng ngöôøi ngaïi nuùi e soâng. Phaät phaùp khoâng

khoù vì tu taäp, maø khoù vì loøng ngöôøi chaúng

muoán lìa tham, saân, si.

Buoâng xuoáng ñi! Haõy buoâng xuoáng ñi!

Chôù giöõ laøm chi coù ích gì?

Thôû ra chaúng laïi coøn chi nöõa.

Vaïn phaùp voâ thöôøng buoâng xuoáng ñi!

Ñôøi ngöôøi laø nhö vaäy, coù buoâng boû hay

khoâng buoâng boû, moïi vaät ñeàu buoâng boû chuùng ta

maø ñi. Ngaøy mai khi xuoâi tay vaøo loøng ñaát thì

chuùng ta môùi thaáy Phaät phaùp laø chaân thaät,

khoâng löøa ñaûo ai heát. Phaûi khoâng caùc baïn?


-231-

CÁC HÀNH CÓ ÁC VÀ THIỆN Phaùp Thoaïi

1/ Trong caùc haønh coù thieän vaø coù aùc, khi

ngöôøi khôûi moät yù nieäm aùc hoaëc moät haønh ñoäng

aùc laø ñaõ gieo moät töø tröôøng aùc trong khoâng

gian.

Trong khoâng gian lieân tuïc tieáp nhaän nhöõng

töø tröôøng thieän vaø nhöõng töø tröôøng aùc. Do ñoù,

khi coù moät côn möa hay moät côn baõo luït cuõng

laø do nhaân quaû thieän aùc cuûa nhöõng töø tröôøng ñoù

taïo thaønh.

2/ Thaân laø voâ thöôøng neân phaûi coù beänh

ñau, do coù beänh ñau neân thaân môùi hoaïi dieät.

Thaân beänh, ñau vaø hoaïi, dieät ñeàu do nhaân quaû

thieän aùc cuûa mình taïo taùc.

Bôûi vaäy chuùng ta haèng ngaøy phaûi tu taäp

tænh giaùc chaùnh nieäm. Tu taäp chaùnh nieäm tænh

giaùc ñeå laøm gì?

Ñeå tænh giaùc treân töøng haønh ñoäâng thaân,

mieäng, yù cuûa chuùng ta vaø nhö vaäy ta ñaõ laøm

chuû ñöôïc ñöôøng ñi cuûa nhaân quaû; ñeå tænh giaùc

treân töøng caùc phaùp chung quanh ta vaø nhö vaäy


-232-

ta môùi haøng phuïc ñöôïc chuùng; ñeå tænh giaùc treân

töøng taâm nieäm cuûa ta vaø nhö vaäy ta môùi khaéc

phuïc ñöôïc nhöõng noãi öu phieàn treân taâm; ñeå

tænh giaùc treân töøng thaân haønh cuûa ta vaø nhö

vaäy ta môùi khaéc phuïc ñöôïc nhöõng söï ñau ñôùn

beänh taät treân thaân ta. Nhôø coù tænh giaùc nhö

vaäy thì ta môùi laøm chuû ñöôïc caùc haønh. Laøm chuû

ñöôïc caùc haønh laø laøm chuû ñöôïc nhaân quaû thieän

aùc. Laøm chuû ñöôïc nhaân quaû thieän aùc laø laøm chuû

ñöôïc sanh, giaø, beänh, cheát. Laøm chuû ñöôïc sanh,

giaø, beänh, cheát laø chaám döùt söï khoå ñau cuûa kieáp

sinh ra laøm ngöôøi. Ñoù laø muïc ñích cuûa ñaïo

Phaät, chöù khoâng phaûi kieán taùnh thaønh Phaät

hay nieäm Phaät ñeå caàu vaõng sanh Cöïc Laïc Taây

Phöông. Xin caùc baïn löu yù: ñaïo Phaät ra ñôøi laø

ñem laïi cho moãi con ngöôøi coù ñaïo ñöùc soáng

khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi, nhôø ñoù xaây

döïng cho ñôøi ñeïp ñeõ hôn. Phaûi khoâng caùc baïn?

TÂM SẮC DỤC

Phaùp Thoaïi

1) Taâm saéc duïc raát nguy hieåm, ngöôøi tu

neáu khoâng xaû ñöôïc khi taâm saéc duïc ñeå noù khôûi


-233-

leân, ngöôøi ñoù seõ loàng loän leân nhö con traâu ñieân

khoù kìm giöõ, coù theå lôøi noùi vaø haønh ñoäng baát

nhaõ coøn hôn ngöôøi chöa tu.

Muoán xaû taâm saéc duïc, ngöôøi tu phaûi

thöôøng quaùn thaân baát tònh, phaûi bieát phoøng hoä

saùu caên, phaûi ly duïc ly aùc phaùp vaø duøng caâu taùc

yù dieät taâm saéc duïc khi noù vöøa moùng khôûi leân töø

trong yù nieäm.

2) Ngöôøi tu phaûi xaû taâm phaân bieät troïng

nam khinh nöõ. Tuy 2 hình theá nam nöõ khaùc

nhau nhöng taâm theå thì töông ñoàng.

Taâm khoâng hình töôùng thì naøo phaân bieät

ñöôïc nam hay nöõ?

Do ñoù, neáu ngöôøi nöõ quyeát taâm tu giaûi

thoaùt, nghieâm tuùc giöõ gìn giôùi luaät, bieát phoøng

hoä 6 caên, phaûi ly duïc ly aùc phaùp, khoâng vi

phaïm moät loãi nhoû nhaët naøo thì söï chöùng ñaéc

cuõng y nhö ngöôøi nam vaäy.

3) Phaûi xaû taâm tænh thöùc, khi baát chôït coù

ngöôøi hoûi thì phaûi nhaïy beùn ñoái ñaùp, khoâng theå

ngô ngô maát tænh thöùc ñöôïc.

Phaûi luoân luoân quaùn taâm, khi taâm thanh

thaûn bieát taâm ñang thanh thaûn, khi taâm khôûi

nieäm bieát taâm ñang khôûi nieäm, thì duøng caâu

phaùp höôùng ñaùnh baït nieäm khôûi xuoáng roài,


-234-

buoâng nieäm, buoâng luoân caâu phaùp höôùng khoâng

ñöôïc oâm giöõ khö khö caâu phaùp höôùng, coù nghóa

laø quaùn xeùt xaû taâm trong traïng thaùi caâu phaùp

höôùng ñoù, chöù khoâng phaûi nieäm phaùp höôùng.

Xong roài ñeå taâm trôû veà traïng thaùi bình

thöôøng, thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï.

4) Ngöôøi tu thieàn phaûi thaän troïng veà aâm

thanh, khi ngoài thieàn nghe tieáng chim hoùt hoaëc

nhöõng tieáng hay laï khaùc maø ñaém chìm trong

aâm thanh ñoù thì seõ bò hö nhó caên, ngöôøi tu

thieàn phaûi luoân luoân caûnh giaùc.

5) Ngöôøi nöõ tu phaûi xaû taâm phaân bieät nam

nöõ.

Khi tieáp xuùc vôùi ngöôøi nam phaûi bieát vöôït

qua nhöõng thöôøng tình nöõ tính, phaûi duõng

maõnh töï xem mình laø ngöôøi nam nhö hoï ñeå

khoâng coøn e theïn khoâng coøn ruït reø, ñeå taâm

khoâng bò dao ñoäng veà nhöõng yù nieäm, nhöõng

caûm thoï veà aùi duïc. Vaø nhaát laø khoâng nhaän söï

giuùp ñôõ, thoï aân cuûa hoï. Vì thoï aân thì taâm deã

sanh ra aùi duïc.

Tieáp xuùc vôùi ngöôøi nam hay nöõ vôùi moät

taâm hoàn voâ tö trong saùng. Do ñoù, khoâng theå

phaïm giôùi, giöõ troïn veïn ñöùc haïnh cuûa moät

ngöôøi chôn tu.


-235-

6) Döøng caùi yù coù nghóa laø yù khôûi nieäm gì

thì khoâng duyeân theo yù nieäm ñoù, neáu duyeân

theo yù nieäm ñoù laø haønh ñoäng theo duïc, noù seõ

ñöa ñeán haïi mình, haïi ngöôøi vaø haïi caû hai.

Ví duï: Thaáy ngöôøi laøm sai moät ñieàu gì thì

khoâng ñöôïc noùi, khoâng ñöôïc nhaéc nhôû hoï, chæ

coù theå noùi cho Thaày bieát ñeå söûa ñoåi hoï maø thoâi.

Do ñoù, taâm khoâng duyeân theo caûnh maø khôûi

ñoäng. Taïi vì mình coøn ñang tu taäp neân duø coù

nhaéc hoï, nhöng hoï cuõng khoâng nghe theo.

7) Soáng trong Tu Vieän moïi ngöôøi phaûi giöõ

haïnh ñoäc cö neân khoâng ñöôïc noùi chuyeän vôùi

nhau. Noùi chuyeän seõ coù nhieàu baát lôïi trong vieäc

tu coù haïi cho mình vaø cho ngöôøi, laøm ñoäng

mình, ñoäng ngöôøi.

Thöù nhaát, noùi chuyeän thì taâm duyeân theo

caûnh khoâng nhieáp taâm trong thieàn ñònh xaû taâm

ñöôïc. Khoâng tænh giaùc trong luùc ñang laøm vieäc,

luùc ñang ñi ñöùng. Vì vaäy taâm thöôøng phoùng daät.

Thöù hai, noùi chuyeän deã sanh keát baïn, keát

phe nhoùm, noùi xaáu ngöôøi naøy ngöôøi kia laøm

ñoäng trong chuùng, roái loaïn trong tu vieän. Ñoù laø

ñieàu khoâng lôïi ích, laø söï tai haïi cho mình, cho

ngöôøi.


-236-

Vì vaäy, ngöôøi tu haønh phaûi giöõ haïnh ñoäc

cö cho ñuùng, khoâng ñöôïc noùi chuyeän, chæ noùi

nhöõng ñieàu caàn thieát maø thoâi.

8) Ngöôøi tu phaûi luoân dieät tröø taâm ngaõ

maïn. Baûn ngaõ caøng nhoû beù thì con ñöôøng tu

caøng tieán boä.

Khi baûn ngaõ khôûi leân thaáy mình hôn

ngöôøi thì phaûi töï quaùn xeùt mình vaø taùc yù:

“Mình hôn ngöôøi naøy, nhöng coøn nhieàu

ngöôøi khaùc hôn mình, mình phaûi boû caùi

taâm ngaõ maïn ñoù ñi”. Vaø khi thaáy ngöôøi hôn

mình thì khoâng sanh taâm ganh gheùt ñoá kò. Ñoù

cuõng laø moät thöù ngaõ maïn.

Khi quaùn xeùt vaø taùc yù nhö vaäy thì ngöôøi

ñoù daàn daàn seõ xaû ñöôïc taâm ngaõ maïn.

9) Ngöôøi tu taäp phaûi töï reøn cho mình coù yù

chí töï laäp, vieäc gì mình cuõng coù theå laøm ñöôïc,

khoâng coù tính yû laïi vaøo ngöôøi khaùc.

10) Khi gaëp aùc phaùp ñeán ngöôøi tu phaûi töï

xeùt hoûi: “AÙc phaùp ñeán ta phaûi laøm gì?

Khoâng lyù aùc phaùp ñeán ta laïi coät mình vaøo

aùc phaùp, phaûi soáng trong aùc phaùp hay sao?

Phaûi bieát xaû, xaû cho thaät saïch, khoâng coøn

moät chuùt aùc phaùp naøo dính maéc trong taâm

ta ñöôïc”.


-237-

11) Nhöõng ngöôøi ñaïo cao chöùc troïng vaø

nhöõng ngöôøi kieán thöùc saâu roäng hoaëc giaøu coù

hôn ngöôøi khaùc maø khoâng xaû taâm ñöôïc thì baûn

ngaõ caøng ngaøy caøng to lôùn theo ñaïo cao chöùc

troïng, söï hieåu bieát vaø söï giaøu sang cuûa hoï, thì

con ñöôøng tu cuûa hoï khoâng ñi ñeán ñaâu caû.

Ngöôøi tu maø xaû ñöôïc baûn ngaõ thì khoâng

thaáy mình hôn ngöôøi, khoâng thaáy mình ñaïo cao

chöùc troïng, ñi ñeán ñaâu gaëp ngöôøi tieáp ñoùn aân

caàn noàng haäu thì khoâng möøng, neáu gaëp ngöôøi

tieáp ñoùn lô laø thì cuõng khoâng buoàn.

12) Haèng ngaøy ta phaûi taäp ngaên aùc dieät

aùc, khi yù khôûi laøm caùi naøy muoán caùi kia ta phaûi

chuû ñoäng duøng phaùp höôùng ñeå ñieàu khieån caùi yù,

khoâng ñeå leä thuoäc theo yù.

Khi ta ñieàu khieån yù ñöôïc thuaàn thuïc ñeán

luùc beänh ñau hoaëc tröôùc giôø laâm chung, ta giöõ

ñöôïc taâm thanh thaûn, an vui. Nhôø ñoù taâm ñöôïc

an nhieân töï taïi ra ñi do söùc töï löïc ñieàu khieån yù

cuûa mình, chöù khoâng phaûi duøng töôûng löïc.

13) Ngöôøi tu khi laøm moät vieäc gì thì phaûi

tuøy thuaän, baèng loøng theo yù cuûa moïi ngöôøi

khaùc, khoâng ñöôïc tuøy theo yù mình maø laøm,

phaûi tænh thöùc vaø töï löïc trong vieäc laøm, nhö

vaäy tu môùi tieán boä ñöôïc.


-238-

14) Taâm duïc do töø nôi yù khôûi leân, vì vaäy

phaûi ngaên aùc dieät aùc thì seõ khoâng coøn thaáy

ham thích, khoâng coøn muoán hôn thua tranh

chaáp.

Ngaên aùc dieät aùc thì taâm phaùt khôûi saùng,

nhaän thöùc ñuùng nhöõng söï vieäc cuûa mình cuûa

ngöôøi maø khoâng bao giôø laàm laïc.

15) Ngöôøi tu caàn phaûi coù yù chí kieân nhaãn,

chòu ñöïng khaéc phuïc nhöõng khoù khaên, ñeå duõng

maõnh vöôït qua, quyeát chí coá tieán leân, chöù

khoâng luøi böôùc tröôùc moät khoù khaên, moät trôû

ngaïi naøo.

16) Haèng ngaøy chuùng ta phaûi quan saùt vaø

chuû ñoäng ñieàu khieån yù thöùc.

Khi gaëp chuyeän buoàn ta bieát ñoù laø aùc

phaùp, ta taùc yù cho chuyeän buoàn rôi ruïng xuoáng,

taâm ta trôû laïi thanh thaûn, bình thöôøng hoaëc

gaëp chuyeän möøng vui thì taâm ta vaãn bình thaûn

khoâng möøng, vì möøng vui hoaëc buoàn khoå quaù ñoä

seõ khieán ta maát töï chuû, aûnh höôûng khoâng toát

ñeán vieäc tu.

17) Ngöôøi tu khi aên moät moùn ngon muoán

aên theâm nöõa thì phaûi bieát raèng: Ñaây laø taâm

tham vaãn coøn neân taùc yù chuû ñoäng ñieàu khieån yù


-239-

tham aáy döøng laïi: “Bao nhieâu ñoù ñuû roài,

khoâng coøn tham aên nöõa”.

Neáu thaáy aên ngon, vaãn aên cho thoûa thích

nhö ngöôøi theá gian thì coøn gì ñaïo haïnh cuûa

ngöôøi tu.

Xaû taâm saân giaän caàn coù tình thöông ñi ñoâi

thì xaû taâm nhanh choùng vaø deã daøng. Neáu thieáu

tình thöông trong ñoù maø theâm caùi gheùt thì raát

khoù xaû. Coù taäp xaû thì cuõng xaû taâm trong söï öùc

cheá maø thoâi.

Vì vaäy, ngöôøi tu taäp haèng ngaøy neân reøn

luyeän cho mình coù caùi taâm thöông taát caû moïi

ngöôøi, neân nhìn thaáy caùi toát cuûa moïi ngöôøi maø

thöông. Tröôùc sau khoâng coøn moät ngöôøi naøo

mình gheùt thì söï tu taäp xaû taâm môùi toát ñöôïc.

19) Khi mình laøm ñöôïc ñieàu gì coù lôïi ích

cho ñôøi, cho ngöôøi thì neân aâm thaàm im laëng

khoâng noùi cho ai bieát, coù ngöôøi hoûi cuõng khoâng

noùi. Neáu noùi cho ngöôøi bieát laø taâm danh coøn, noù

laøm cho baûn ngaõ caøng theâm lôùn, raát coù haïi cho

ngöôøi tu. Vì vaäy, ngöôøi tu haønh caàn neân caûnh

giaùc trong lôøi noùi cuûa mình suy xeùt cho kyõ roài

môùi noùi.

20) Ngöôøi tu luoân luoân quaùn xeùt taâm mình,

neáu thaáy coù laøm ñieàu gì loãi laàm thì töï raên mình


-240-

söûa ñoåi khoâng neân ñoå loãi cho ngöôøi naøy ngöôøi

kia, laø tu sai roài. Phaûi nhìn thaáy loãi mình

tröôùc, chöù ñöøng nhìn thaáy loãi cuûa ngöôøi.

21) Khi gaëp aùc phaùp thì ta phaûi tö duy

quaùn xeùt cho taän nguoàn goác, ta coù laøm ñieàu gì

loãi hay khoâng? Khi ñaõ nhaän ra loãi laàm thì xaû

cho thaät saïch, khoâng coøn moät chuùt buoàn giaän

naøo dính maéc trong taâm ta nöõa.

Luùc ñang buoàn giaän vì bò la raày maø vaøo

thaát ñoïc saùch hay nghe baêng thì buoàn giaän seõ

löôùt qua trong söï öùc cheá ñeø neùn laø ñaøo laáp söï

buoàn giaän chöù khoâng phaûi laø xaû taâm.

Muoán xaû taâm cho roát raùo ta phaûi ñaøo böùng

cho taän goác reã söï buoàn giaän baèng caùch tö duy

quaùn xeùt nhaän cho ra loãi laàm laø thieáu söï tuøy

thuaän, roài duøng caâu taùc yù maø xaû cho saïch vaø

dieät baûn ngaõ baèng söï saùm hoái, noùi lôøi xin loãi.

22) Khoâng dính maéc vaøo söï khen cheâ coù

nghóa laø khi coù ngöôøi khen mình, mình khoâng

khôûi taâm vui möøng vì möøng vui thì baûn ngaõ

caøng lôùn laø taâm danh coøn. Vaø khi bò ngöôøi cheâ,

thì ta khoâng buoàn giaän, nhöng phaûi quaùn xeùt ta

coù laøm ñieàu gì sai quaáy hay khoâng maø bò ngöôøi

cheâ. Neáu coù sai quaáy loãi laàm thì töï raên, mình

söûa ñoåi, coøn neáu khoâng coù loãi laàm thì an nhieân

töï taïi tröôùc lôøi khen cheâ, phaûi töï tin nôi mình.


-241-

23) Khi nghe coù ngöôøi noùi xaáu mình moät

ñieàu gì thì ñöøng voäi tin, vì tin lieàn laø mình maát

töï chuû, maø phaûi suy xeùt cho kyõ neáu ñuùng thì ta

töï raên mình vaø saùm hoái, söûa ñoåi. Coøn neáu lôøi

noùi sai thì ta xaû, khoâng quan taâm tôùi nöõa.

24) Trong söï giao tieáp sinh hoaït haèng

ngaøy, söï quaùn xeùt tö duy laø quan troïng. Neáu

thieáu quaùn xeùt thì coâng vieäc deã bò leäch laïc, deã

bò hö hao thaát baïi. Vì vaäy, ngöôøi tu haønh caàn

phaûi thöôøng xuyeân quaùn xeùt, quaùn xeùt taâm

nieäm, quaùn xeùt söï vieäc ñeå taâm luùc naøo cuõng ôû

trong traïng thaùi tænh thöùc qua lôøi daïy cuûa Thaày

vaø nhöõng thöû thaùch treân böôùc ñöôøng tu taäp.

ĐÐNH NIỆM HƠI THỞ

Caâu hoûi cuûa Minh Nghóa

Hoûi: Kính thöa Thaày! Con tu taäp nhö

sau: “Hít vaøo toâi bieát toâi hít vaøo, thôû ra toâi bieát

toâi thôû ra”. Vöøa nhaéc thaàm caâu phaùp höôùng

treân ñoàng thôøi cuõng vöøa hít voâ ñeán khi hôi thôû

döùt thì caâu phaùp höôùng cuõng vöøa ñuû. Caâu phaùp

höôùng ñoàng moät luùc vôùi hôi thôû ra, voâ tuøy theo


-242-

ñaëc töôùng hôi thôû cuûa moãi ngöôøi daøi hay ngaén

maø choïn caâu phaùp höôùng phuø hôïp, vôùi chieàu

daøi hôi thôû, neáu caâu phaùp höôùng daøi quaù maø

hôi thôû cuûa mình ngaén quaù thì phaûi keùo daøi hôi

thôû theâm moät chuùt nöõa nhö vaäy noù maát ñi tính

töï nhieân cuûa hôi thôû bình thöôøng, con hieåu nhö

vaäy coù ñuùng khoâng thöa Thaày?

Ñaùp: Ngöôøi môùi tu taäp thì phaùp höôùng

taâm ñi lieàn vôùi haønh ñoäng hít thôû ra voâ, ñeå deã

nhieáp taâm. Nhöng khi chuyeân saâu vaøo hôi thôû

cho ñuùng theo phöông phaùp Ñònh Nieäm Hôi

Thôû thì phaùp höôùng taâm phaûi ñi tröôùc roài haønh

ñoäng thôû seõ theo sau, cho neân trong baøi kinh

Thaân Haønh Nieäm Ñöùc Phaät daïy veà hôi thôû “seõ”

hít voâ “seõ” thôû ra. Chöõ “seõ” coù nghóa laø taùc yù

tröôùc khi hít thôû.

Trong khi tu taäp hôi thôû thöù naêm döùt, ta

nín thôû taùc yù. Sau khi taùc yù xong ta môùi hít voâ

vaø thôû ra. Ñuùng naêm hôi thôû laïi taùc yù moät laàn,

cöù tu taäp nhö theá cho ñeán heát giôø.

Veà hôi thôû caùc baïn neân löu yù noù laø thaân

haønh noäi, khi thôû khoâng ñuùng caùch noù coù theå

gaây roái loaïn noäi taïng cuûa caùc baïn nhö: hoâ haáp,

tuaàn hoaøn, tieâu hoùa, baøi tieát v.v..

Muoán tu taäp hôi thôû phaûi ñöôïc moät vò

Thaày coù kinh nghieäm tu chöùng ñaït chaân lí daïy


-243-

thì môøi ñöôïc pheùp tu taäp, coøn khoâng thì caùc

baïn neân tu taäp tænh giaùc chaùnh nieäm töùc laø ñi

kinh haønh. Chaùnh nieäm tænh giaùc ñi kinh haønh

coù boán giai ñoaïn tænh thöùc xin heïn laïi caùc baïn

khi naøo tu taäp chaùnh nieäm tænh giaùc thì chuùng

toâi seõ tröïc tieáp chæ daïy cho. Coøn veà phaùp moân

hôi thôû coù 16 ñeà muïc, moãi ñeà muïc cuûa hôi thôû

laø moät phaùp moân tu haønh ñeå ñoái trò thaân taâm,

khi bò caùc aùc phaùp taùc ñoäng.

Ñònh Nieäm Hôi Thôû laø moät phaùp moân dieät

aùc phaùp raát tuyeät vôøi. Vaäy caùc baïn haõy tu taäp

caån thaän kyõ löôõng töøng ñeà muïc, khi naøo tu taäp

ñeà muïc naøy coù keát quaû roài môùi tu taäp tôùi ñeà

muïc khaùc.

Tu taäp veà Ñònh Nieäm Hôi Thôû coù lôïi ích

raát lôùn treân ñöôøng ly duïc ly aùc phaùp ñeå ñaït

ñöôïc cöùu caùnh.


-244-

ƯỚC NGUYỆN LOÀI VẬT

NHỎ BÉ ĐƯỢC SINH LÀM NGƯỜI Caâu hoûi cuûa Minh Nghóa

Hoûi: Kính thöa Thaày! Moãi buoåi saùng

con thöôøng queùt saân, duø coù caån thaän caùch maáy

cuõng khoâng theå traùnh khoûi söï voâ tình giaãm ñaïp

leân loaøi chuùng sanh nhoû beù döôùi ñaát, nhöõng luùc

nhö vaäy trong loøng con raát ray röùt, xoùt xa cho

loaøi kieán, sanh ra laøm loaøi thaân phaän thaáp beù,

maïng soáng mong manh nhieàu khi con khoâng

muoán queùt maø chòu khoù ngoài löôïm töøng chieác laù

nhö vaäy mình giaûm bôùt söï cheát choùc cuûa loaøi

kieán vì moãi ñôït choåi queùt ñi thì voâ soá sanh

maïng nhoû nhoi naøy ñau ñôùn giaõy duïa.

Laøm sao ñeå phaù taâm traïng ray röùt naøy. Vì

con haøng ngaøy phaûi queùt saân doïn deïp nhaø cöûa.

Xin Thaày cho con moät lôøi khuyeân.

Ñaùp: Neáu taâm töø con ñaõ thöïc hieän ñöôïc laø

raát toát. Vaäy moãi khi laøm vieäc gì, choã naøo coù

kieán vaø coân truøng nhieàu thì con neân traùnh

baèng caùch löôïm laù chöù khoâng neân queùt, choã naøo

khoâng coù coân truøng thì con queùt.


-245-

Taâm töø giuùp con coù nhieàu tieán boä trong söï

tænh giaùc, nhôø söï tænh giaùc ñoù maø con ly duïc ly

aùc phaùp deã daøng hôn. Muoán phaù taâm ray röùt

naøy khi laøm vieäc con neân caån thaän vaø kyõ löôõng

töøng haønh ñoäng ñoù cuõng laø caùch tu taäp tænh

thöùc toát nhaát. Vaø cuõng nhôø ñoù maø töøng vieäc

laøm con ñeàu raát caån thaän kyõ löôõng; vaø cuõng

nhôø ñoù maø taâm töø bi con phaùt trieån maïnh; vaø

cuõng nhôø ñoù maø taâm tænh thöùc moãi ngaøy moät

gia taêng, gia taêng ñeán khi taâm ñònh tænh hoaøn

toaøn.

ỨC CHẾ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong luùc tu

Ñònh Nieäm Hôi Thôû, doïc soùng muõi luoân coù caûm

giaùc vaø vuøng traùn caêng nhö vaäy laø öùc cheá hôi

thôû phaûi khoâng thöa Thaày? Laøm sao khaéc phuïc

tình traïng naøy?

Ñaùp: Neáu coù caûm giaùc teâ teâ naëng ñaàu, hay

caêng ñaàu laø do tu taäp sai phaùp, do duøng hôi thôû

öùc cheá taâm, chöù khoâng phaûi tu Ñònh Nieäm Hôi


-246-

Thôû. Vì Ñònh Nieäm Hôi Thôû laø phöông phaùp

daãn taâm chöù khoâng taäp trung öùc cheá taâm nhö

caùc loaïi thieàn khaùc ñeå heát voïng töôûng. Con neân

tu taäp laïi cho ñuùng caùch, nheï nhaøng daãn taâm

nhö ru con nguû seõ khaéc phuïc ñöôïc. Neáu vì ñaõ tu

taäp phaùp öùc cheá taâm quen, neân moãi khi nhieáp

taâm vaøo hôi thôû laø coù caûm giaùc caêng ñaàu thì con

neân xaû boû khoâng tu taäp veà hôi thôû nöõa, maø tu

thaân haønh ngoaïi nhö ñi kinh haønh taäp tænh

thöùc nôi böôùc ñi, neáu chuù yù böôùc ñi maø bò caêng

ñaàu nöõa thì con tu Töù Nieäm Xöù, töùc laø ngoài kieát

giaø quan saùt boán choã thaân, thoï, taâm vaø phaùp,

thaáy coù chöôùng ngaïi gì treân ñoù thì taùc yù xaû boû,

taùc yù chöøng naøo chöôùng ngaïi phaùp ñoù rôøi khoûi

boán choã ñoù môùi thoâi. Phaùp tu taäp naøy khoâng coù

caêng ñaàu, vì khoâng coù ñoái töôïng ñeå taäp trung

taâm. Tu taäp nhö ngöôøi voâ söï, an nhaøn, chæ khi

naøo coù chöôùng ngaïi phaùp môùi duøng tri kieán taùc

yù ñeå giuùp cho thaân taâm thanh thaûn an laïc vaø

voâ söï.


-247-

TÁC Ý PHÁ CÂM THỌ Caâu hoûi cuûa Minh Nghóa

Hoûi: Kính thöa Thaày! Khi thaân coù moät

caûm thoï ñau xuaát hieän, con höôùng taâm ñuoåi noù

ñi, moãi laàn höôùng taâm xong con ñeå cho taâm noù

laëng ñi khoaûng naêm hoaëc möôøi hôi thôû con laïi

taùc yù tieáp, hay con phaûi höôùng taâm lieân tuïc?

Ñaùp: Khi thaân coù caûm giaùc thoï ñau thì

neân taùc yù lieân tuïc ñeå taâm oâm chaët phaùp hôi thôû

maø queân ñi thoï khoå. Trong Ñònh Nieäm Hôi Thôû

Ñöùc Phaät daïy: Khi thaân bò thoï khoå thì neân

höôùng taâm nhaéc “An tònh thaân haønh toâi bieát

toâi hít voâ, an tònh thaân haønh toâi bieát toâi

thôû ra”. Cöù nöông theo hôi thôû maø daãn taâm

nhö vaäy thì seõ khoâng coøn ñau khoå nöõa. Nhöng

con phaûi thieän xaûo duøng caâu phaùp höôùng nheï

nhaøng, eâm aùi theo nhòp cuûa hôi thôû ra, voâ nhö

ngöôøi meï ru con theo nhòp ñung ñöa cuûa chieác

voõng. Ñoù laø ngöôøi môùi tu, coøn ngöôøi tu laâu thì

traïng thaùi thaân an tònh moät caùch raát tuyeät vôøi,

khieán cho caùc caûm thoï khoâng taùc ñoäng ñöôïc vaøo

thaân. Duø caùc caûm thoï coù ñau ñeán ñaâu, noù cuõng


-248-

nhieáp phuïc ñöôïc. Ñoù laø moät phöông phaùp laøm

chuû beänh raát tuyeät haûo.

TỨ QUÂ VÀ TỨ THÁNH ĐÐNH

CÓ GIỐNG NHAU KHÔNG?


Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong Töù Thaùnh

Ñònh vaø Töù Quaû cuûa Sa Moân: Tu Ñaø Hoaøn, Tö

Ñaø Haøm, A Na Haøm vaø A La Haùn, coù nhöõng

ñieàu naøo gioáng vaø khaùc nhau? Coù moät vò Thaày

giaûng raèng trong Töù Thaùnh Ñònh tuøy theo möùc

ñoä taâm thanh tònh cuûa haønh giaû ñeán ñaâu thì

nhaäp vaøo nhöõng traïng thaùi ñònh möùc ñoù, coøn

ñöùng veà phía Töù Quaû Sa Moân laø caên cöù vaøo giaù

trò ñaïo ñöùc cuûa vò aáy saâu hay caïn. Nhö vaäy coù

ñuùng khoâng thöa Thaày?

Ñaùp: Caâu hoûi naøy coù hai phaàn: 1/ Hoûi veà

boán quaû gioáng nhau vaø khaùc nhau. Boán quaû laø

boán keát quaû cuûa boán thieàn, chöù khoâng phaûi boán

quaû khaùc boán thieàn khaùc. Vì boán thieàn tu taäp,

ñeå coù boán keát quaû. Neáu khaùc nhau thì caàn gì ñeå

tu taäp boán thieàn? Boán thieàn laø phaùp tu taäp ñeå


-249-

giuùp cho ngöôøi tu taäp ly duïc ly aùc phaùp. Ly duïc

ly aùc phaùp laø ñöùc Thaùnh haïnh cuûa vò tu só aáy.

Neáu khoâng tu boán thieàn naøy thì laøm sao coù boán

Thaùnh quaû. Boán thieàn laø boán caáp böïc Thaùnh

haïnh cuûa vò Sa Moân töø thaáp ñeán cao. Nhaø hoïc

giaû giaûng boán quaû khaùc boán thieàn laø nhaø hoïc

giaû khoâng hieåu boán thieàn vaø boán quaû. Trong

kinh Sa Moân Quaû, đöùc Phaät khoâng duøng nhöõng

danh töø suoâng ñeå chæ boán quaû “Tu Ñaø Hoaøn, Tö

Ñaø Haøm, A Na Haøm, A La Haùn” maø xaùc ñònh

boán traïng thaùi keát quaû cuûa boán thieàn raát roõ

raøng vaø cuï theå. Nhöõng traïng thaùi tuyeät vôøi, chöù

khoâng coù lyù luaän suoâng nhö caùc hoïc giaû.

Trong chaân lyù “Ñaïo Ñeá” coù taùm neûo vaø neûo

cuoái cuøng laø Chaùnh Ñònh, nhöng Chaùnh Ñònh

Ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh laø boán thieàn. Boán thieàn

ñöôïc xem laø phöông phaùp thieàn ñoäc ñaùo nhaát

cuûa Phaät giaùo.

Khi chuùng ta môùi böôùc vaøo Thieàn Thöù

Nhaát thì Ñöùc Phaät ñaõ chaúng baûo: Ly duïc ly aùc

baát thieän phaùp môùi nhaäp ñöôïc Sô Thieàn.

Thöa caùc baïn! Moät ngöôøi chöa ly duïc ly aùc

phaùp coù ñöôïc nhaäp vaøo doøng Thaùnh hay chaêng?

Hoï tu phaùp gì coù theå ly duïc ly aùc phaùp? Baûo

raèng caên cöù vaøo ñaïo ñöùc cuûa hoï saâu caïn. Vaäy


-250-

ñaïo ñöùc choã naøo maø coù ra ñaây? Phaùp naøo maø hoï

tu taäp coù ñaïo ñöùc?

Sô Thieàn giuùp chuùng ta thaáy ñöôïc ñaïo ñöùc

cuûa ngöôøi tu haønh. Ñoù laø ly duïc ly aùc phaùp, ly

duïc ly aùc phaùp khoâng phaûi laø moät ñaïo ñöùc sao?

Ly duïc ly aùc phaùp laø ñaïo ñöùc khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi. Ngöôøi maø khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi, khoâng phaûi laø ngöôøi ñöôïc vaøo

doøng Thaùnh hay sao? Ngöôøi maø ñöôïc vaøo doøng

Thaùnh thì khoâng phaûi ngöôøi chöùng quaû Tu Ñaø

Hoaøn sao?

Boán thieàn laø boán phöông phaùp nhaäp ñònh,

moãi ñònh coù moät keát quaû cuûa noù. Nhö Sô Thieàn

keát quaû cuûa noù laø ly duïc ly aùc phaùp, ngöôøi ly

duïc ly aùc phaùp laø ngöôøi ñöôïc vaøo doøng Thaùnh.

Nhö vaäy, quaû Tu Ñaø Hoaøn laø do tu taäp Sô

Thieàn. Ngoaøi Sô Thieàn khoâng coù quaû Tu Ñaø

Hoaøn; ngoaøi Nhò Thieàn khoâng coù quaû Tö Ñaø

Haøm; ngoaøi Tam Thieàn khoâng coù quaû A Na

Haøm; vaø ngoaøi Töù Thieàn vaø Tam Minh thì

khoâng coù quaû A La Haùn.

Theo kieán giaûi cuûa caùc hoïc giaû giaûi thích

boán quaû laø khoâng ñuùng trong kinh saùch Nguyeân

Thuûy cuûa Phaät giaùo. Ñoù laø aûnh höôûng kieán giaûi,

töôûng giaûi cuûa caùc nhaø hoïc giaû Ñaïi Thöøa thuoäc

veà taø thuyeát ngoaïi ñaïo nhaát laø đã chòu aûnh


-251-

höôûng tö töôûng giaùo phaùp cuûa Baø La Moân AÁn

Ñoä; Laõo Giaùo vaø Nho Giaùo cuûa Trung Hoa.

HƠI NÓNG CHỖ NÀO THÌ TÁI SINH CHỖ ĐÓ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Coù nhieàu saùch

vieát raèng: Khi moät ngöôøi taét hôi thôû roài, neáu sôø

vaøo mình ngöôøi ñoù maø hôi noùng doàn vaøo choã

naøo ñoù, taát caû choã khaùc ñeàu laïnh heát, thì bieát

ñöôïc roõ choã taùi sanh cuûa hoï.

Ví duï: ÔÛ hai baøn chaân noùng laø sanh ñòa

nguïc, ôû traùi tim laø ngöôøi, ôû maét laø trôøi, v.v..

Caên cöù vaøo ñaâu maø hoï noùi nhö vaäy hay do

töôûng töôïng maø noùi? Xin Thaày chæ daïy.

Ñaùp: Cô theå khi cheát ñeàu coù söï hoaïi dieät

cuûa cô theå, choã naøo hoaïi dieät tröôùc laø choã ñoù

laïnh tröôùc, choã naøo hoaïi dieät sau laø choã ñoù

laïnh sau. Söï hoaïi dieät ñeàu do caên beänh cuûa cô

theå.

Trong thö con ghi nhöõng lôøi giaûi thích cuûa

caùc nhaø hoïc giaû ñeàu laø sai, khoâng coù caên cöù


-252-

loâgic khoa hoïc, ñoù laø töôûng giaûi cuûa caùc giaùo

phaùi taø ñaïo.

Ñaïo Phaät xaùc ñònh saùu neûo luaân hoài raát

roõ raøng:

1/ Coõi Trôøi baèng moät traïng thaùi taâm Thaäp

thieän, coøn töôûng thöùc duïc.

2/ Coõi Ngöôøi baèng traïng thaùi taâm naêm

giôùi coøn yù thöùc duïc.

3/ Coõi A Tu La baèng traïng thaùi taâm saân,

thuoäc veà yù thöùc duïc vaø töôûng duïc.

4/ Coõi Ngaï Quyû baèng traïng thaùi thaân taâm

ñoùi khaùt, thuoäc veà yù thöùc duïc vaø töôûng duïc.

5/ Coõi Suùc Sanh baèng traïng thaùi thaân taâm

ích kyû, nhoû moïn, heïp hoøi, baån thæu, aên uoáng ñoà

baát tònh, hoâi thoái, röôïu cheø say söa quaäy phaù

v.v.., thuoäc veà yù thöùc duïc vaø töôûng duïc.

6/ Coõi Ñòa Nguïc baèng traïng thaùi thaân taâm

ñau khoå, nhöùc nhoái, phieàn naõo, baát an, baát toaïi

nguyeän v.v.., thuoäc veà yù thöùc duïc vaø töôûng duïc.

Trong saùu traïng thaùi taâm naøy khi coøn

ñang soáng cuõng nhö luùc saép laâm chung ñaõ xaùc

ñònh höôùng ñi roõ raøng cuûa ngöôøi naøy khi tieáp

tuïc taùi sanh.


-253-

Ñoù laø moät ñieàu xaùc ñònh saùu neûo luaân hoài

raát khoa hoïc, thöïc teá vaø cuï theå cuûa ñaïo Phaät

maø khoâng coù moät toân giaùo naøo xaùc ñònh ñuùng

ñöôïc nhö vaäy. Bôûi vì, ñaïo Phaät laø moät chaân lí

cuûa loaøi ngöôøi, neân noù laø moät söï thaät, khoâng heà

coù moät chuùt sai leäch naøo ñöôïc. Chæ vì caùc toân

giaùo ñeàu coù theá giôùi sieâu hình, hoï cho coù theá

giôùi sieâu hình neân hôi aám ôû chaân laø sanh vaøo

coõi ñòa nguïc, ôû tim sanh laøm ngöôøi, ôû maét sanh

leân coõi Trôøi v.v..

Hoï caên cöù vaøo kinh saùch phaùt trieån laø moät

loaïi kinh saùch töôûng giaûi cuûa caùc nhaø hoïc giaû

thieàn töôûng, töôûng giaûi ra cho hôi noùng xuaát ra

ôû hai baøn chaân laø ñòa nguïc, ôû tim laø ngöôøi, ôû

maét laø Trôøi v.v.. Vì nhöõng ñieàu naøy hoï khoâng

caên cöù vaø bieát chaéc ñöôïc coõi Trôøi, coõi Ñòa Nguïc

ôû ñaâu? Chæ noùi trong aûo töôûng maø thoâi.

Kính thöa caùc baïn! Coù bao giôø caùc baïn ñi

ñeán coõi Trôøi vaø coõi Ñòa nguïc chöa? Duø cho caùc

vò Thaày Toå sô khôûi laø nhöõng ngöôøi vieát ra kinh

saùch phaùt trieån cuõng chöa bieát coõi Trôøi vaø coõi

Ñòa nguïc ôû ñaâu?

Coâ Ba Chaùo Gaø vaø Laâm Töû Kyø du ñòa

nguïc, chæ laø moät giaác mô trong töôûng uaån. Hình

aûnh do nhaø vaên giaøu töôûng töôïng vieát ra kinh

Ñòa Taïng Kinh Thaäp Vöông.


-254-

Caùc Phaät töû ñöøng tin theo luaän ñieäu meâ

tín löøa ñaûo ngöôøi maø haàu heát kinh saùch Ñaïi

Thöøa, kinh naøo cuõng coù. Khoâng löøa gaït theá naøy

thì löøa gaït theá khaùc, khoâng duï doã theá naøy thì

duï doã theá khaùc. Thöôøng kinh saùch naøy ñöa

chuùng ta vaøo theá giôùi sieâu hình mô hoà, aûo

töôûng.

Chuùng ta neân caên cöù vaøo vieäc laøm thieän

hay aùc cuûa con ngöôøi maø xaùc ñònh ñöôïc neûo

luaân hoài cuûa hoï ôû kieáp sau. Chöù khoâng phaûi hôi

aám treân thaân ngöôøi. Döïa vaøo hôi aám treân thaân

ngöôøi ñeàu sai.

KẾT QUÂ TU TẬP


Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong khoaûng

thôøi gian ngoài thieàn hay ñi kinh haønh, caûm

giaùc thaân vaø taâm nhö theá naøo ñeå ñaùnh giaù

mình tu ñuùng phaùp hay khoâng?

Ñaùp: Moãi ñeà muïc hôi thôû trong khi tu hay

ñi kinh haønh trong khi haønh thieàn maø taâm

thanh thaûn, nheï nhaøng, an laïc khoâng phoùng


-255-

daät, phoùng taâm laø ñuùng, nhöng phaûi löu yù

khoâng ñöôïc taäp trung öùc cheá taâm, coøn coù nhöõng

traïng thaùi khaùc laø sai.

Ngoài thieàn maø coù hyû laïc nhieàu laø sai (xuùc

töôûng hyû laïc).

Ngoài thieàn maø thaáy caùc saéc töôûng hieän ra

laø sai.

Ngoài thieàn maø nghe thinh töôûng, höông

töôûng, vò töôûng, xuùc töôûng vaø phaùp töôûng laø sai.

Noùi chung 18 loaïi töôûng vaø coøn voâ soá caùc loaïi

töôûng khaùc nöõa. Coù traïng thaùi töôûng naøo ñeán

ñeàu laø sai.

Theo töøng ñeà muïc taùc yù daãn taâm vaøo traïng

thaùi cuûa ñeà muïc aáy maø thaáy keát quaû roõ raøng laø

khoâng sai.

Ví duï: Ñeà muïc thöù tö trong Ñònh Nieäm

Hôi Thôû “An tònh thaân haønh toâi bieát toâi hít

voâ, an tònh thaân haønh toâi bieát toâi thôû ra”.

Neáu khi ngoài hít thôû daãn taâm nhö vaäy maø thaáy

coù söï an tònh thì ñoù laø keát quaû ñuùng, coøn khi

khoâng daãn maø coù thì coi chöøng ñoù laø sai.

Chöõ an tònh thaân haønh ôû ñaây coù nghóa laø

söï an oån cuûa thaân khoâng bò moûi meät, khoâng bò

ñau nhöùc, khoâng bò beänh taät khoå ñau. Vì theá


-256-

duøng caâu taùc yù treân coù nghóa laø laøm chuû ñöôïc

beänh.

Tu ñuùng khi naøo daãn taâm coù keát quaû theo

phaùp höôùng, chöù khoâng phaûi ngoài öùc cheá taâm.

Ngoài xaû taâm baèng phaùp höôùng laø ñuùng. Ngoài

laøm thinh taäp trung taâm vaøo phaùp tònh, phaùp

ñoäng ñeàu laø sai. Ngoài vöøa höôùng taâm, vöøa taäp

trung taâm vaøo phaùp ñoäng laø ñuùng. Ngoài maø taäp

trung taâm vaøo boán choã thaân, thoï, taâm vaø phaùp

ñeå taùc yù ñaåy lui caùc aùc phaùp treân boán choã ñoù laø

ñuùng. Ngoài maø khoâng laøm theo moïi yù nieäm laø

tu taäp ñuùng phaùp.

NHÌN ĐỜI BẰNG NHÂN QUÂ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Moät ngöôøi hoïc Phaät

phaûi nhìn cuoäc ñôøi nhö theá naøo ñeå khoâng bò

ñaém chìm, loâi cuoán theo nhöõng laïc thuù taàm

thöôøng cuûa theá gian, nhöng cuõng khoâng bò

ngöôøi ñôøi leân aùn laø tieâu cöïc, voâ caûm, laõnh ñaïm

v.v..


-257-

Ñaùp: Moät ngöôøi hoïc Phaät phaûi nhìn ñôøi

baèng ñoâi maét nhaân quaû, neân khoâng tieâu cöïc, voâ

caûm, laõnh ñaïm.

Ngöôøi hoïc Phaät phaûi coù tri kieán nhaân quaû,

tri kieán Thaäp Nhò Nhaân Duyeân, tri kieán Thaäp

Thaát kieát söû, tri kieán nguõ uaån, tri kieán nguõ

trieàn caùi, tri kieán veà caùc phaùp baát tònh, tri kieán

caùc phaùp voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ, tri

kieán veà loøng töø bi, hyû, xaû v.v..

Neáu coù nhöõng tri kieán nhö vaäy thì ngöôøi

naøy seõ khoâng bò ñaém chìm, loâi cuoán theo nhöõng

laïc thuù taàm thöôøng cuûa theá gian. Muoán coù

nhöõng tri kieán naøy thì ngöôøi hoïc Phaät neân

nghieân cöùu kinh saùch Nguyeân Thuûy, vì trong ñoù

daïy raát ñaày ñuû vaø deã hieåu. Khoâng neân nghieân

cöùu kinh saùch phaùt trieån vì kinh saùch naøy seõ

gieo vaøo ñaàu oùc cuûa caùc baïn moät theá giôùi aûo

töôûng, mô hoà, tröøu töôïng, phi ñaïo ñöùc. Moät khi

caùc baïn ñaõ chòu aûnh höôûng cuûa noù thì caùc baïn

gioáng nhö ngöôøi nghieän thuoác phieän. Muoán boû

maø raát khoù boû.

Nhöõng ngöôøi Cö só Phaät töû hieåu sao veà

Phaät giaùo coù tieâu cöïc, voâ caûm, laõnh ñaïm khoâng?

Veà Phaät giaùo laø phaûi coù moät tinh thaàn tích

cöïc, töï löïc trong söï tu taäp caùc phaùp moân; phaûi

tích cöïc, töï löïc chieán ñaáu vôùi noäi taâm cuûa mình


-258-

khi coù aùc phaùp xaâm chieám ñeå ñem laïi söï thanh

bình cho taâm hoàn; phaûi tích cöïc chieán ñaáu vôùi

ngoaïi phaùp ñeå ñem laïi cho moïi ngöôøi moät söï an

oån, moät xaõ hoäi coù traät töï.

Veà Phaät giaùo coù hai giôùi tu taäp:

1/ Cö só

2/ Tu só

Cö só thì phaûi tu theo phaùp cuûa ngöôøi cö

só. Phaùp cuûa ngöôøi cö só tu taäp laø moät neàn ñaïo

ñöùc nhaân baûn – nhaân quaû khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi thì laøm sao coù söï tieâu cöïc, voâ

caûm, laõnh ñaïm… ñöôïc. Neáu tieâu cöïc, voâ caûm,

laõnh ñaïm laø laøm khoå mình, khoå ngöôøi thì ñaâu

coù ñuùng chaùnh phaùp. Coù leõ ngöôøi cö só Phaät töû

ñaõ hieåu sai phaùp Phaät, khoâng hieåu veà phaùp tu

taäp cuûa ngöôøi tu só. Phaàn nhieàu ngöôøi cö só

Phaät töû môùi vaøo ñaïo ñeàu ñöôïc daïy tu taäp Thoï

Baùt Quan Trai vaø ñöôïc tham döï hoïc tu vaøo lôùp

Chaùnh kieán ñaàu tieân cuûa Phaät giaùo.

Ngöôøi cö só chæ soáng coù moät ngaøy Thoï Baùt

Quan Trai nhö ngöôøi tu só maø thoâi. Moät thaùng

chæ soáng coù moät hoaëc hai ngaøy thì ñaâu theå naøo

goïi laø tieâu cöïc, voâ caûm, laõnh ñaïm ñöôïc.

Phaät daïy chuùng ta bieát aùc phaùp vaø thieän

phaùp, aùc phaùp thì neân traùnh vaø dieät ñeå ñem laïi


-259-

cho mình cho ngöôøi haïnh phuùc an vui chöù ñaâu

phaûi laõnh ñaïm, voâ caûm.

Ví duï: Trong böõa tieäc moïi ngöôøi eùp chuùng

ta uoáng röôïu, chuùng ta töø choái khoâng tuøy thuaän

theo caùc aùc phaùp naøy thì baûo raèng chuùng ta

laõnh ñaïm thì khoâng ñuùng.

Chuùng ta cöông quyeát laøm ñöôïc ñieàu naøy

laø laøm göông toát ñeïp cho ngöôøi khaùc, ñeå moïi

ngöôøi traùnh thöù ñoäc döôïc haïi naøy.

Cho neân, ñaïo Phaät khoâng phaûi laø ñaïo yeám

theá, tieâu cöïc, laõnh ñaïm, voâ caûm v.v.. Ngöôøi hieåu

ñaïo Phaät yeám theá, laõnh ñaïm, voâ caûm... laø ngöôøi

hieåu sai ñaïo Phaät.

Ñaïo Phaät laø ñaïo ñöùc cuûa loaøi ngöôøi, nhôø

ñaïo ñöùc môùi xaây döïng theá gian naøy ñöôïc an oån

vaø yeân vui cho moïi ngöôøi; nhôø ñaïo ñöùc maø con

ngöôøi khoâng laøm khoå cho nhau. Vaäy chuùng ta

laø con ngöôøi caàn phaûi hoïc ñaïo ñöùc nhaân baûn –

nhaân quaû. Neáu chuùng ta khoâng hoïc ñaïo ñöùc thì

chuùng ta töï laøm khoå cho nhau vaø cuoäc soáng

treân theá gian naøy trôû thaønh ñòa nguïc. Phaûi

khoâng caùc baïn? Baèng chöùng hieän giôø chuùng ta

ñaõ chöùng kieán caûnh ñòa nguïc: Chieán tranh,

khuûng boá, thieân tai hoûa hoạn, baõo toá, ñoäng ñaát,

soùng thaàn, luõ luït v.v..


-260-

Ví duï: Tình nghóa vôï choàng laø phaûi gaàn

guõi nhau, chia seû nhau nhöõng noãi buoàn vui, theá

maø xa laùnh nhau, laït leõo, laõnh ñaïm tình choàng

nghóa vôï ñeå goïi laø tuyeät duïc thì ñöùc Phaät ñaâu coù

daïy bao giôø. Maø ñöùc Phaät daïy khoâng neân taø

daâm, daâm duïc phaûi tieát ñoä, vì taø daâm laø laøm

haïi gia ñình maát haïnh phuùc, daâm duïc khoâng

tieát ñoä seõ ñem ñeán thaân beänh taät, maø thaân

beänh taät, ñau khoå thì söï an vui haïnh phuùc gia

ñình maát.

Ñaïo Phaät noùi ñôøi khoå laø ñeå vöôït qua moïi

söï ñau khoå cuûa cuoäc ñôùi, chöù khoâng coù nghóa laø

troán traùnh khoå, noùi caùch khaùc cho ñuùng nghóa

cuûa ñaïo Phaät laø laøm cho ñôøi heát khoå. Laøm cho

ñôøi heát khoå laø phaûi tích cöïc heát mình. Vì theá,

maø ñaïo ñöùc cuûa ñaïo Phaät laø ñaïo ñöùc khoâng laøm

khoå mình, khoå ngöôøi.

CĂN CỨ VÀO MƯỜI THÁNH HÄNH SADI Caâu hoûi cuûa Minh Nghóa

Hoûi: Kính thöa Thaày! Ñeå ñaùnh giaù moät

ngöôøi tu só coù phaûi laø moät baäc Thaùnh. Ñeå cho


-261-

cö só thaân caän hoïc hoûi giaùo phaùp thì phaûi caên

cöù vaøo nhöõng tieâu chuaån nhö theá naøo ñeå ñaùnh

giaù? Ñeå khoûi uoång phí thôøi gian tu taäp cuûa

mình, neáu vò tu só naøy xuaát gia khoâng phaûi vì

lyù töôûng giaùc ngoä giaûi thoaùt.

Ñaùp: Ñaùnh giaù moät ngöôøi tu só Phaät giaùo

laø phaûi ñaùnh giaù ôû choã Thaùnh haïnh cuûa vò tu só

aáy, nghóa laø vò tu só khoâng vi phaïm giôùi luaät.

Muoán ñaùnh giaù ñuùng moät tu só ñaïo Phaät

thì haõy ñem moät traêm hai möôi giôùi (120 giôùi)

ñöùc Thaùnh Taêng maø keâ ra thì thaáy raát roõ raøng.

Phaøm Taêng vaø Thaùnh Taêng khoâng gioáng nhau.

Cuõng nhö chuùng ta nhìn vaøo moät ñoaøn deâ vaø

boø, boø thì ra boø maø deâ thì ra deâ, khoâng theå laàm

laãn ñöôïc.

Ngaøy xöa trong thôøi ñöùc Phaät coøn taïi theá,

vua Ba Tö Naëc hoûi:

- Baïch Theá Toân! Chuùng con thaáy moät

ñoaøn khaát só ñi qua, muoán bieát ngöôøi

chöùng quaû A La Haùn, thì chuùng con phaûi

laøm sao?

Ñöùc Phaät traû lôøi:

- Muoán bieát ai laø ngöôøi chöùng quaû A

La Haùn thì neân ôû gaàn ngöôøi aáy nhaän xeùt

oai nghi teá haïnh giôùi luaät.


-262-

Ñöùc Phaät ngaøy xöa ñaõ daïy nhö vaäy, thì

baây giôø chuùng ta cöù theo ñoù maø nhaän xeùt giôùi

luaät ñöùc haïnh cuûa tu só thì bieát ngay vò tu só

naøo laø ngoaïi ñaïo Baø La Moân vaø vò tu só naøo laø

Thaùnh Taêng ñeä töû cuûa Phaät giaùo. Xin quyù Phaät

töû neân nhôù: “Giôùi luaät coøn laø Phaät giaùo coøn,

Giôùi luaät maát laø Phaät giaùo maát”. Ngöôøi tu só

Phaät giaùo soáng ñuùng giôùi laø Phaät giaùo coøn,

ngöôøi tu só Phaät giaùo phaïm giôùi, phaù giôùi beû

vuïn giôùi laø Phaät giaùo maát. Thaùnh Taêng töø giôùi

maø sinh ra. Giôùi luaät sinh caùc baäc A La Haùn,

chöù khoâng phaûi nhöõng tu só coù thaàn thoâng hoaëc

ngoài thieàn 5,7 ngaøy, hoaëc kieán taùnh thaønh

Phaät hoaëc tröïc vaõng Taây Phöông coõi Cöïc Laïc

hay Thieân Ñaøng.

BÂN NGÃ Caâu hoûi cuûa Minh Nghóa

Hoûi: Kính thöa Thaày! Coù moät soá ngöôøi

khi môùi phaùt taâm tu, hoaëc laøm coâng quaû ôû chuøa

laøm chöùc höôùng daãn cö só vaø laøm töø thieän xaõ

hoäi maáy naêm ñaàu thì thaáy khuoân maët raát deã


-263-

thöông, nhöng khoaûng thôøi gian sau thì nhìn

khuoân maët thaáy quaäy beo, ñuïng vieäc ngöôøi khaùc

laøm traùi yù mình thì noåi saân ñuøng ñuøng. Coù

phaûi nhöõng ngöôøi naøy laøm phöôùc maø coøn caàu

phöôùc, khoâng coù phöông phaùp tu taäp ñeå kieåm

soaùt baûn ngaõ cuûa mình? Khi thaáy mình coù coâng

ñoâi chuùt, thì toû veû hôn ngöôøi, neân khi ai laøm

traùi yù hoï, thì hoï böïc töùc. Con hieåu nhö vaäy coù

ñuùng khoâng? Thöa Thaày.

Ñaùp: Phaàn ñoâng ngöôøi ta tu phöôùc höõu

laäu, neân laøm coù chuùt ít coâng ñöùc thì baûn ngaõ to

ra, con hieåu nhö vaäy raát ñuùng.

Ngöôøi coù phöôùc höõu laäu thì baûn ngaõ theo

phöôùc ñoù maø to lôùn ra, khoâng nhöõng rieâng cö só

maø caû tu só nöõa. Cho neân, caùc vò toân tuùc Hoøa

Thöôïng, Thöôïng Toïa, Ñaïi Ñöùc Taêng, Ni hieän

giôø haàu heát ñeàu khoâng tu taäp ñuùng phaùp ly duïc

ly aùc phaùp cuûa Phaät giaùo Nguyeân Thuûy. Cöù theo

loä trình Boà Taùt ñaïo tu phöôùc höõu laäu thì baûn

ngaõ seõ to lôùn vó ñaïi. To lôùn theo tieàn baïc, chuøa

to, Phaät lôùn, danh cao, chöùc troïng v.v.. Vì theá

caùc vò naøy deã saân, deã phieàn naõo, ñôøi soáng cuûa

hoï trong duïc laïc cuûa theá gian, aên nguû phi thôøi.

Hoï chaúng bao giôø neám ñöôïc muøi vò giaûi thoaùt

chaân thaät cuûa Phaät giaùo.


-264-

HIỂU SAI PHẬT PHÁP Caâu hoûi cuûa Minh Thaønh

Hoûi: Kính thöa Thaày! Chuùng con xeùt

thaáy laâu nay, nhöõng ngöôøi cö só tu theo kinh

saùch phaùt trieån, ña soá hoï khoâng bieát hieåu nhö

theá naøo? Khi chöa bieát ñaïo thì coøn ñôõ, khi bieát

ñaïo roài, laùnh vôï, xa con, laùnh con, xa choàng, ñeå

cho nhöõng ngöôøi trong gia ñình phaûi buoàn khoå

vaø thuø gheùt ñaïo Phaät. Thöa Thaày theo caùi hieåu

caïn côït cuûa chuùng con coù phaûi hoï haønh sai

phaùp khoâng?

Ñaùp: Hoï khoâng haønh sai phaùp, vì kinh

saùch phaùt trieån vaø caùc Thaày aáy ñaõ daïy chung

chung nhö vaäy, khoâng phaân bieät roõ raøng: phaùp

naøo tu taäp cuûa ngöôøi cö só vaø phaùp naøo tu taäp

cuûa ngöôøi tu só, cöù ngoài thieàn, nieäm Phaät, tuïng

kinh, laïy saùm hoái v.v.. Tu só cuõng tu nhö vaäy vaø

cö só cuõng tu nhö vaäy. Cho neân, ngöôøi cö só tu

haønh cuõng gioáng nhö ngöôøi tu só. Vì theá gia

ñình ñaûo loän, tình nghóa choàng vôï döôøng nhö

laït leõo, boû beâ con caùi vaø ngheà nghieäp nhö con

ñaõ noùi ôû treân. Thaät laø voâ cuøng tai haïi.

Tu nhö vaäy coù boán ñieàu ñaùng traùch:


-265-

1/ Thieáu ñaïo ñöùc laøm ngöôøi, khoâng troøn

boån phaän, traùch nhieäm ñoái vôùi baûn thaân, vôï vaø

con.

2/ Tu nhö vaäy, ñôøi chaúng ra ñôøi, ñaïo chaúng

ra ñaïo (Cö só maø tu phaùp cuûa tu só laø moät ñieàu

raát sai).

3/ Tu nhö vaäy chaúng ñi ñeán ñaâu, maát thì

giôø, uoång phí coâng söùc, uoång phí moät ñôøi ngöôøi.

4/ Tu nhö vaäy, baûn ngaõ cuûa ngöôøi cö só

caøng ngaøy caøng moät to lôùn hôn, do ñoù ngöôøi cö

só khoâng tìm thaáy söï giaûi thoaùt chaân thaät chæ

soáng giaûi thoaùt trong aûo töôûng. Cho neân, thích

tranh luaän hôn thua döïa theo lyù giaûi giaùo phaùp

phaùt trieån tranh luaän hôn thua.

5/ Tu nhö vaäy, ngöôøi cö só chæ ñaït ñöôïc

mieäng löôõi noùi phaùp raát hay, nhöng keát quaû

laøm chuû sanh töû chaám döùt luaân hoài thì chaúng

coù gì.

Vì theá, hieän giôø ngöôøi cö só tu raát nhieàu,

ñi chuøa raát ñoâng, nhöng nhìn laïi toaøn laø soá

khoâng. Tham, saân, si, maïn, nghi vaãn coøn

nguyeân veïn, chöa coù moät vò cö só naøo laøm chuû

ñöôïc ñôøi soáng, laøm chuû ñöôïc söï giaø yeáu, laøm chuû

ñöôïc beänh ñau vaø laøm chuû ñöôïc söï cheát (töï taïi

trong khi töû).


-266-

Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy, Thaày seõ

soaïn thaûo cho ra moät boä saùch giaùo trình tu taäp

rieâng cho ngöôøi cö só ñuùng theo ñöôøng loái tu taäp

cuûa Phaät giaùo Nguyeân Thuûy. Caùc con haõy chôø

ñôïi “Boä saùch Ñaïo Ñöùc Laøm Ngöôøi” ra ñôøi xong

thì “Giaùo Trình Tu Taäp Cho Ngöôøi Cö Só” seõ

xuaát hieän. Ñoù laø caâu traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi

cuûa con.

LÀNG NGUYÊN THỦY

Hoûi: Kính thöa Thaày! Chuùng con kính

xin yù kieán cuûa Thaày: Neáu muoán laøm nhöõng

ngoâi laøng Phaät giaùo Nguyeân Thuûy thì phaûi toå

chöùc nhö theá naøo? Coäng ñoàng ñoù sinh soáng ra

sao? Sinh hoaït tu vieän nhö theá naøo? Thaày haõy

cho chuùng con xin moät moâ hình ñeå sau naøy,

neáu ñuû duyeân thì chính quyeàn cuøng caùc cö só

chuùng con seõ thaønh laäp.

Ñaùp: Ñaây laø baûn döï thaûo Phöông aùn

thaønh laäp moâ hình cuûa moät laøng Phaät giaùo

Nguyeân Thuûy.


-267-

Caùc con neân ñoùng goùp theâm nhöõng yù kieán

vôùi Thaày ñeå chuùng ta hoaøn chænh ñöôïc baûn döï

thaûo moâ hình naøy, “Moät caây laøm chaúng neân

non, ba caây duïm laïi neân hoøn nuùi cao”.

Thaày chæ môùi sô thaûo phaùc hoïa nhöõng neùt ñaïi

cöông, coøn caùc con goùp yù theâm do hoïc thöùc

chuyeân moân vaø naêng taøi cuûa moïi ngöôøi, thì ñoù

laø chuùng ta laøm moät cuoäc chaán höng Phaät giaùo

ñem laïi lôïi ích cho ñaát nöôùc queâ höông cuûa

chuùng ta. Phaûi khoâng hôõi caùc con?

Vì lôïi ích cuûa moïi ngöôøi treân haønh

tinh naøy; vì ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân quaû

cuûa loaøi ngöôøi; vì Phaät giaùo phaûi ñöôïc

tröôøng toàn vaø vì ñaïo ñöùc daân toäc queâ

höông xöù sôû cuûa chuùng ta, neân chuùng ta

phaûi goùp moïi yù kieán ñeå moâ hình “Laøng

Phaät giaùo Nguyeân Thuûy” ñöôïc hoaøn thaønh

vaø sau ñoù chuùng ta seõ ñeä trình leân nhaø

nöôùc xin pheùp “Nhaø nöôùc vaø nhaân daân

cuøng laøm”.


-268-

THÂN HÀNH NIỆM Caâu hoûi cuûa Nguyeân Thanh

Hoûi: Kính baïch Thaày! Con kính xin

ñöôïc thöa hoûi:

Toái vaø khuya 2 giôø saùng, con thöïc haønh

“Thaân Haønh Nieäm”. Con ngoài kieát giaø raát vöõng

chaéc, vaäy maø coù moät löïc ñaåy caùi thaân cuûa con

naèm saùt chieáu, vaø khi ñoù con taùc yù raèng: “Caùi

thaân phaûi ngoài daäy, thaúng caùi löng leân”, thì caùi

löïc ñoù, noù ñaåy tieáp, raát nhanh ñeán noãi con

khoâng cöï laïi ñöôïc, gioáng nhö laø moät baøi theå

duïc vaø con thaáy vui quaù! Vaø con cöù ñeå cho caùi

löïc ñaåy ñoù, noù ñaåy caùi thaân con, con theo doõi

noù, caøng moãi luùc caøng maïnh, sau roài con taùc yù:

“Caùi thaân phaûi ñöùng yeân khoâng ñöôïc nhuùc

nhích” thì noù döøng laïi, khi noù döøng laïi, thì baét

ñaàu, caùi ñaàu troïc cuûa con xoay lieân tuïc, huyeät

baùch hoäi hoaït ñoäng raát maïnh (Luaân xa soá 7) vaø

con taùc yù: “Caùi ñaàu phaûi ñöùng laïi khoâng xoay

nöõa” thì noù heát xoay, khi con ñöùng leân ñi kinh

haønh thì oâi thoâi! Khoâng theå ñöùng vöõng coù moät

caùi löïc ñaåy caùi thaân cuûa con nhaøo teù, hai caùi

chaân cuûa con nheï haãng. Con phaûi coá gaéng baùm


-269-

chaët hai baøn chaân xuoáng neàn thì môùi ñöùng

vöõng, vaø khi con taùc yù: “böôùc” thì oâi thoâi! Moät

tieáng böôùc laø caùi thaân cuûa con gioáng nhö laø bay

luoân, con khoâng aùm thò taùc yù nöõa, vaø ñöùng moät

choã tay vòn vaøo cöûa soå ñeå laøm ñieåm töïa, khoâng

thoâi con seõ bay ra khoûi thaát, moät caùi löïc khuûng

khieáp chöa bao giôø con caûm nhaän nhö theá. Vaø

khi con ngoài xuoáng gheá noù ñaåy caùi thaân cuûa

con, con taùc yù: “Thoâi ñöøng coù ñaåy nöõa” taùc yù

xong noù heát, khoaûng moät phuùt sau noù ñaåy tieáp

vaø giôø ñaây khi vieát nhö theá naøy noù cuõng ñaåy

con luoân. Thaät kyø laï! Con ñeå yù, luùc aên côm

cuõng theá, luùc con ngoài röûa cheùn, vaø ñi toilet

cuõng theá! Con giöõ caùi taâm cuûa mình thanh

thaûn, chaùnh nieäm thì noù hoaït ñoäng raát maïnh.

Con kính xin Thaày töø bi hoan hyû giaûng

traïch cho con ñöôïc hieåu caùi löïc ñoù, noù xuaát

phaùt töø nôi ñaâu vaø noù coù lôïi hay coù haïi cho

con???

Khuya nay con daäy 2 giôø 30’ con tu chæ coù

moät tieáng thoâi, khoâng heà coù moät nieäm xen vaøo

vaø caùi löïc ñaåy noù ñeán hoûi thaêm con nhö theá

ñaáy. Vì hoài hoâm con thöùc ñeán gaàn moät giôø

saùng, con ngoài kieát giaø vôùi hai caâu taùc y ù: “Taâm

nhö cuïc ñaát töø boû tham, saân, si”, “bieát roõ toaøn


-270-

thaân” raát laø tuyeät vôøi! Taâm cuûa con noù im laëng

khoâng cöï nöï!

Con khoâng coù buoàn nguû, khoâng meät nhoïc,

cô theå cuûa con nheï nhaøng laém. Maëc duø con nguû

chæ coù hai tieáng trong moät ngaøy. Con thaáy trong

con coù moät caùi gì vui laém…

Con caûm nhaän traùi tim con thöông yeâu

cuoäc ñôøi naøy quaù…! Söï tu haønh raát khoù, gian

nan voâ cuøng. Neân con raát thöông kính Thaày,

bôûi vì con ñöôøng tu haønh raát khoù… maø Thaày ñi

qua ñöôïc. Thaày thaät vó ñaïi vaø cao thöôïng bieát

bao…! Vì theá, con cuõng seõ noái goùt cuûa Thaày,

quyeát chí cuõng seõ ñi qua ñöôïc. Vaø cuoäc ñôøi cuûa

con cuõng seõ noùi leân nhöõng gì Phaät ñaõ noùi,

nhöõng gì Thaày ñaõ noùi vaø seõ laøm nhöõng gì Phaät

ñaõ laøm vaø nhöõng gì Thaày ñaõ laøm. Con seõ soáng

nhö Phaät ñaõ soáng, nhö Thaày ñaõ soáng v.v..

Ñoâi doøng con kính daâng leân Thaày.

Con kính chuùc Thaày luoân ñöôïc maïnh

khoûe.

Kính ghi

Con cuûa Thaày

Nguyeân Thanh.


-271-

GIÂI TRÌNH NHỮNG TRÄNG THÁI

Ñaùp: 1/ Trong thaân nguõ aám coù “saéc aám,

töôûng aám vaø thöùc aám”.

Löïc cuûa saéc aám laø löïc aùm thò cuûa yù thöùc (YÙ

thöùc löïc).

Löïc cuûa töôûng aám laø löïc cuûa ma nguõ aám

(Töôûng thöùc löïc).

Löïc cuûa thöùc aám laø löïc cuûa 7 giaùc chi (Taâm

thöùc löïc).

Löïc cuûa töôûng vaø löïc cuûa taâm khoâng coù

lieân quan nhau.

Khi tu taäp taâm chöa ly duïc ly aùc phaùp

hoaøn toaøn thì löïc cuûa töôûng thöôøng xuaát hieän

phaù löïc cuûa yù thöùc laøm cho chuùng ta khoù phaân

bieät.

Cho neân, caùc huyeät treân thaân khai môû töùc

laø dao ñoäng thì löïc töôûng xuaát hieän maø haàu heát

ngoaïi ñaïo thöôøng tu taäp ñeå khai môû nhöõng

huyeät ñaïo naøy khieán cho naêng löïc naøy trôû

thaønh thaàn thoâng.

2/ Coù chaùnh nieäm, töùc laø yù thöùc thanh

tònh, chöù khoâng phaûi taâm thanh tònh.

Coù ñuû 7 naêng löïc giaùc chi thì thaân taâm

môùi thanh tònh hoaøn toaøn, nhöng phaûi bieát do


-272-

yù thöùc thanh tònh thì môùi coù 7 naêng löïc giaùc

chi xuaát hieän. Coù chaùnh nieäm thì yù thöùc môùi

thanh tònh, chöa coù chaùnh nieäm thì coi chöøng

coù töôûng löïc xuaát hieän. Coù töôûng löïc xuaát hieän

thì caàn phaûi deïp. Moät ngöôøi tu khi chöa coù Baûy

Naêng löïc Giaùc Chi thì khoâng laøm sao nhaäp

ñöôïc Sô Thieàn. Chöa nhaäp ñöôïc Sô Thieàn thì

laøm sao laøm chuû thaân taâm cho ñöôïc. Phaûi

khoâng con?

Cho neân, hieän giôø con ñang tu taäp thì chæ

coù yù thöùc thanh tònh, chöù khoâng coù taâm thanh

tònh. YÙ thöùc thanh tònh luùc ban ñaàu laø nhôø xaû

taâm ly duïc ly aùc phaùp thoâ keá sau ñoù môùi duøng

phaùp Thaân Haønh Nieäm tu taäp ñeå thöïc hieän Töù

Thaàn Tuùc, Coù Töù Thaàn Tuùc môùi nhaäp caùc ñònh.

Ñoù laø ñöôøng ñi cuûa Phaät giaùo töø thaáp ñeán cao,

con neân löu yù.

a/ Caùi ñaàu con quay, töùc laø huyeät baùch hoäi

khai môû, luùc baây giôø yù thöùc con baát ñoäng vì bò

öùc cheá baèng phaùp Thaân Haønh Nieäm. ÔÛ ñaây con

ñaõ tu sai phaùp Thaân Haønh Nieäm, bieán phaùp

moân Thaân Haønh Nieäm trôû thaønh phaùp öùc cheá

taâm. Con neân hieåu Phaùp moân Thaân Haønh Nieäm

laø phaùp tu leänh taùc yù ñeå sau naøy truyeàn leänh

thaân taâm con laøm theo. Ñoù laø Phaùp moân Töù

Nhö YÙ Tuùc.


-273-

Ngoaïi ñaïo tu taäp muoán cho yù thöùc thanh

tònh baèng caùch duøng phaùp öùc cheá, neân taïo cô

hoäi khai môû caùc huyeät ñaïo. Ngoaïi ñaïo khoâng coù

yù thöùc thanh tònh do ly duïc ly aùc phaùp hoaøn

toaøn, vì theá maø khoâng coù taâm thanh tònh.

b/ Huyeät baùch hoäi khoâng coù lieân quan ñeán

Boán thieàn vaø Tam Minh.

Huyeät baùch hoäi coù lieân quan vôùi nguõ thoâng

cuûa ngoaïi ñaïo.

Con ñang nhaän laàm yù thöùc vaø taâm thöùc.

Khi naøo con nhaäp Boán thieàn thì taâm thöùc con

môùi troãi daäy, coøn baây giôø con ñang tu taäp, toaøn

laø duøng yù thöùc.

Cho neân, hieän giôø tu taäp laø tu taäp yù thöùc

thanh tònh, yù thöùc chaùnh nieäm, yù thöùc tænh

giaùc, yù thöùc ñònh tænh, chöù khoâng phaûi öùc cheá yù

thöùc. Choã naøy caùc con neân löu yù: Phaùp cuûa Phaät

tu taäp xaû taâm, chöù khoâng coù öùc cheá taâm. Vì vaäy,

trong khi tu taäp caùc con haõy coi chöøng, tu sai laø

öùc cheá taâm ñoù, öùc cheá taâm thì töôûng löïc xuaát

hieän. Cho neân, tu taäp theo phaùp cuûa Phaät thì tu

taäp moät caùch raát töï nhieân theo töøng ñaëc töôùng

rieâng cuûa mình, khoâng ñöôïc chòu ñöïng, goàng

mình, goø boù thaân taâm baát cöù moät söï vieäc gì

ñang xaûy ra treân thaân, thoï, taâm vaø phaùp maø

ñöùc Phaät goïi laø ñaåy lui caùc chöôùng ngaïi phaùp.


-274-

Chæ tröø khi chuùng ta tu haïnh nhaãn nhuïc, luùc aùc

phaùp quaù cöïc maïnh raát khoù nhaãn thì Phaät môùi

daïy: ñöa löôõi leân noùc hoïng vaø caén chaët hai haøm

raêng ñeå kham nhaãn cho baèng ñöôïc luùc aáy aùc

phaùp ñang dieãn bieán tôùi taáp.

Nhöõng löïc xuaát hieän nôi thaân taâm con

hieän giôø chöa ñuû 7 löïc, thì neân coi chöøng laø löïc

cuûa töôûng, maø löïc cuûa töôûng laø löïc cuûa ma nguõ

aám.

Ta bieát söû duïng löïc ma chöù ñöøng ñeå löïc ma

söû duïng ta.

Bieát söû duïng löïc ma ñeå taïo thaønh löïc Baûy

Giaùc Chi. Vì löïc Xaû Giaùc Chi seõ giuùp cho yù thöùc

ly duïc ly aùc phaùp hoaøn toaøn. Nhôø ñoù taâm ta

môùi khoâng phoùng nieäm vaø phoùng daät, nhôø

khoâng phoùng nieäm, phoùng daät neân taâm môùi

ñöôïc ñònh tænh. Taâm ñöôïc ñònh tænh thì Traïch

Phaùp Giaùc Chi môùi xuaát hieän. Traïch Phaùp Giaùc

Chi xuaát hieän, nhôø noù maø ta nhaäp ñöôïc Sô

thieàn, Nhò thieàn, Tam thieàn vaø Töù thieàn,

khoâng coù khoù khaên, khoâng coù meät nhoïc. Nhôø

nhaäp Töù thieàn ta môùi ñaùnh thöùc taâm thöùc, nhôø

taâm thöùc hoaït ñoäng ta môùi höôùng taâm ñeán Tam

Minh chöùng quaû A La Haùn.


-275-

PHÁP THÂN HÀNH NIỆM Caâu hoûi cuûa Nguyeân Thanh

Hoûi: Kính baïch Thaày! Taïi sao con phaûi

thöïc haønh, Thaân Haønh Nieäm baèng phöông

phaùp laø ñi nöûa tieáng maø chæ coù 4 voøng hoaëc 3

voøng thoâi!

Bôûi vì thôû 5 hôi ñi kinh haønh 20 böôùc ñeå

coù ñöôïc söï ñònh tænh trong moãi thaân haønh raát

khoù. Bôûi vì töø caûnh tònh (thôû 5 hôi) böôùc sang

caûnh ñoäng (kinh haønh 20 böôùc) ñeå coù söï ñònh

tænh raát khoù, noù ñoøi hoûi haønh giaû phaûi taäp

trung öùc cheá moät caùch cao ñoä trong khi tu taäp,

vì theá con suy nghó phaûi tìm ra 1 phöông caùch

ñeå trò laïi voïng töôûng maø khoâng bò öùc cheá, laø khi

thöïc haønh moãi voøng khoâng ñöôïc coù nieäm khôûi.

Vaø con thöïc haønh moãi voøng trong 7 phuùt vaø con

theo doõi raát kyõ löôõng mieân maät trong moãi voøng

thì coù keát quaû nieäm khoâng khôûi, nhöng neáu sô

suaát, lô ñeãnh moät chuùt xíu laø coù nieäm lieàn nhö

khi noù ñöôïc thuaàn roài (Ñònh Giaùc Chi xuaát

hieän). OÂi thoâi! Thaät laø hay!… Ñi raát thoaûi maùi,

con khoâng phaûi taùc yù, maø laø caùi taâm cuûa noù töï


-276-

ñieàu khieån, noù töï taùc yù hay laém! Vui laém Thaày

ôi!

Nhöng baây giôø con chöa ñuû noäi löïc ñeå

Traïch Phaùp Giaùc Chi xuaát hieän troïn veïn, coøn

raát yeáu, vì chöa ñuû löïc. Con tö duy raèng: tu raát

khoù, ñeå coù ñöôïc söï ñònh tænh trong thaân haønh,

nhaát laø khi xaû thieàn con nghó raèng: neáu con

thieáu söï kyõ löôõng, kín ñaùo, deø daët, caån thaän thì

con seõ khoâng tu noåi, vaø phöông chaâm cuûa con

moãi ngaøy laø phaûi: caån thaän, deø daët, kín ñaùo, kyõ

löôõng trong khi tu taäp hoaëc ñoái caûnh tieáp xuùc

vôùi moïi ngöôøi ñeå khoûi phaûi laøm khoå mình vaø

khoå ngöôøi.

Ñoâi doøng con thaønh kính göûi ñeán baäc

Thaày toân kính nhaát, con kính chuùc Thaày luoân

khoûe maïnh vaø mau bình phuïc ñeå chuùng con

ñöôïc thöa hoûi trong phaùp tu cuûa mình.

Kính ghi

Con cuûa Thaày: Nguyeân Thanh

10-7-2002.

TB: KÍNH BAÏCH THAÀY!

Con kính xin Thaày ñoïc kyõ laïi baøi vieát thöïc

haønh cuûa con vaø chæ daïy cho con, nhöõng sai soùt

trong baøi thöïc haønh.


-277-

ĐỂ XÁC ĐÐNH SỰ TU TẬP CỦA CON

Ñaùp: Söï tu taäp cuûa con ñaõ trình baøy ôû

treân laø tu taäp raát ñuùng phaùp Thaân Haønh Nieäm.

Nhöng caùc con caàn löu yù khi tu taäp phaùp Thaân

Haønh Nieäm thöôøng hay coù nhöõng traïng thaùi

töôûng xuaát hieän, neáu thaáy noù xuaát hieän thì phaûi

duøng yù thöùc ngaên vaø dieät noù.

Vaø ñaây laø Thaày khuyeân chung caùc con caàn

phaûi tu taäp phaùp Thaân Haønh Nieäm ñuùng nhö

vaäy, vì coù tu taäp ñuùng nhö vaäy thì môùi thaáy

ñöôïc taâm ñònh tænh treân thaân haønh. Taâm coù

ñònh tænh treân “Thaân Haønh” thì Baûy Giaùc Chi

môùi xuaát hieän troïn veïn. Khi coù ñuû Baûy Giaùc

Chi thì lo gì maø chaúng nhaäp ñöôïc Boán Thieàn vaø

Tam Minh; thì coù lo gì khoâng laøm chuû ñöôïc

sinh, giaø, beänh, cheát vaø chaám döùt luaân hoài.

Nhöng caùc con neân nhôù! Coøn phaûi chòu

nhieàu gian nan cöïc khoå vaø coøn bieát bao nhieâu

söï thöû thaùch ñang chôø ñoùn caùc con, neáu caùc con

chæ caàn coù moät nieäm thoái chuyeån thì bao nhieâu

coâng phu tu taäp cuûa caùc con nhö daõ traøng xe

caùt.

Hôõi caùc con! Sanh töû laø moät chieán traän

cam go nhaát cuûa ñôøi ngöôøi, neáu khoâng ñuû nghò

löïc, kieân cöôøng, gan daï, beàn chí duõng maõnh,


-278-

caûm töû... Moät laø cheát, hai laø soáng, nhöng soáng

phaûi chöùng quaû A La Haùn. Ñoù laø moät söï quyeát

töû:

“Chaúng phaûi moät phen xöông laïnh

buoát

Hoa mai ñaâu deã ngöûi muøi höông”

Nhö vaäy caùc con môùi bieát giaù trò quaû vò A

La Haùn khoâng coù vaät gì maø ñem saùnh ñöôïc. Noù

raát tuyeät vôøi caùc con aï!

Hôõi caùc con! Haõy tu taäp duõng maõnh, gan

daï, beàn chí, kieân cöôøng vaø baát khuaát tröôùc baát

cöù moät caûm thoï naøo; tröôùc baát cöù moät chöôùng

ngaïi phaùp naøo, caùc con ñeàu phaûi vöôït qua, vöôït

qua moät caùch anh duõng, ñeàu phaûi giaønh cho

ñöôïc chieán thaéng veà mình. Chuùc caùc con thaønh

coâng toát ñeïp.

Kính ghi

Thaày cuûa caùc con


-279-

DỪNG CÁI Ý Caâu hoûi cuûa Nguyeân Thanh

Hoûi: Kính baïch Thaày! Taäp döøng caùi yù

coù phaûi: ñoù laø chaùnh nieäm tænh giaùc khoâng?

Con tö duy raèng: Neáu chaùnh nieäm tænh

giaùc khoâng ñuû löïc thì raát khoù coù ñöôïc söï tænh

giaùc, ñoù laø cô baûn ñeå böôùc vaøo chaùnh ñònh, nhö

theá coù ñuùng khoâng thöa Thaày?

Kính baïch Thaày: Nhöõng ñieàu con thöa

hoûi, con kính xin Thaày vieát cho con ñoâi doøng ñeå

söï thöïc haønh cuûa con ñöôïc sung maõn.

Con ñaõ coù ñöôïc söï ñònh tænh trong khi tu

taäp phaùp Thaân Haønh Nieäm, döôøng nhö Traïch

Phaùp Giaùc Chi coù xuaát hieän nhöng coøn raát yeáu.

Ví duï: Caùnh tay cuûa con noù ñöa leân, laø con

phaûi taùc yù ñeán 3 laàn, môùi thaáy noù töï ñoäng ñöa

caùnh tay leân, nhö vaäy con môùi bieát con chöa ñuû

noäi löïc hay noäi löïc con coøn yeáu.

Kính baïch Thaày! Taäp döøng caùi yù coù phaûi:

ñoù laø chaùnh nieäm tænh giaùc khoâng?

ĐỂ TRÂ LỜI NHỮNG CÂU HỎI CỦA CON


-280-

CHÁNH NIỆM TÎNH GIÁC

Ñaùp: Phaùp moân Chaùnh Nieäm Tænh Giaùc

Ñònh laø phaùp moân tu taäp “döøng caùi yù” ñuùng

nhö con ñaõ tö duy. Muoán döøng yù maø khoâng tænh

giaùc treân thaân haønh thì khoâng bao giôø döøng yù

ñöôïc. Thaân haønh thì coù: thaân haønh noäi vaø thaân

haønh ngoaïi. Neáu haønh giaû tu taäp maø cöù treân

thaân haønh taäp trung taâm thì seõ bò öùc cheá, taâm

bò öùc cheá thì seõ rôi vaøo thieàn töôûng vaø tu taäp

nhö vaäy chaúng bao giôø coù ly duïc ly aùc phaùp, coù

nghóa laø chaúng bao giôø lìa heát taâm tham, saân,

si. Vì theá, muoán tænh thöùc treân thaân haønh thì

phaûi duøng yù thöùc ñieàu khieån taâm (Nhö lyù taùc yù)

cho taâm ly duïc ly aùc phaùp lìa heát tham, saân, si.

Taâm lìa heát tham, saân, si thì yù thöùc döøng, tu

taäp nhö vaäy thì khoâng bò öùc cheá taâm.

Vaán ñeà naøy caàn phaûi löu yù: Döøng yù thöùc

khoâng coù nghóa laø döøng voïng töôûng. Döøng yù

thöùc laø phoøng hoä saùu caên, do ñoù yù thöùc khoâng

phoùng daät.


-281-

ĐÐNH TÎNH

Caâu hoûi cuûa Nguyeân Thanh

Hoûi: 2/ Con tö duy raèng: Neáu chaùnh

nieäm tænh giaùc khoâng ñuû löïc thì raát khoù coù ñöôïc

söï tænh giaùc, ñoù laø cô baûn ñeå böôùc vaøo chaùnh

ñònh, nhö theá coù ñuùng khoâng thöa Thaày?

Ñaùp: Taâm chaùnh nieäm tænh giaùc laø cô baûn

ñeå böôùc vaøo “ñònh tænh” cuûa taâm, chöù khoâng

phaûi laø “chaùnh ñònh” vì “chaùnh ñònh” laø

Boán Thieàn, nhö ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh: “Chaùnh

Ñònh laø Boán Thieàn”. Muoán vaøo Boán Thieàn thì

phaûi coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi. Coù Baûy Giaùc

Chi môùi nhaäp ñöôïc Boán Thieàn. Haønh giaû tu taäp

khoâng coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi thì ñöøng mô

nhaäp Boán Thieàn vaø Tam Minh.

Con neân löu yù nhöõng ñieàu sau ñaây:

1- Coù Chaùnh nieäm tænh giaùc thì taâm môùi

ly duïc ly aùc phaùp.

2- Coù taâm ly duïc ly aùc phaùp thì môùi coù

ñònh tænh.

3- Coù ñònh tænh thì taâm môùi khoâng phoùng

nieäm, phoùng daät.


-282-

4- Taâm khoâng phoùng nieäm, phoùng daät thì

môùi coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi.

5- Coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi thì môùi

nhaäp ñöôïc Boán Thieàn.

6- Coù Boán Thieàn thì môùi coù Tam Minh.

7- Coù Tam Minh thì môùi coù chaám döùt taùi

sanh luaân hoài.

Kính ghi

Thaày cuûa con

NGŨ ÇM MA


Hoûi: Kính Baïch Thaày Toân Kính! Con

chieán ñaáu vôùi “nguõ aám ma” baèng phaùp moân

Thaân Haønh Nieäm keát hôïp raát thieän xaûo vôùi Töù

Nieäm Xöù saùng, chieàu, toái, khuya. Hoâm nay con

ñaõ chieán thaéng ñöôïc noù vôùi phaùp haønh Thaân

Haønh Nieäm, noù ñaùnh con, baây giôø con ñaùnh laïi

noù baèng phöông phaùp “nhö lyù taùc yù” khaéc phuïc

cho baèng ñöôïc.

Khi con baét chaân leân ngoài kieát giaø, con taùc

yù: “caùi ñaàu khoâng ñöôïc xoay” 3 laàn, noù naèm im


-283-

laëng, coù nhuùc nhích, löïc raát yeáu, con taùc yù baèng

lôøi noùi luoân, khoâng taùc yù baèng taâm, hai con maét

cuûa con môû to ra vaø cöông quyeát, quyeát chí ñieàu

khieån noù cho baèng ñöôïc.

Con tö duy raèng: con seõ khaéc phuïc ñöôïc

noù baèng phaùp haønh, Thaân Haønh Nieäm, con oâm

chaët phaùp vaø ñieàu khieån noù. Môùi ñaàu khoù khaên

laém, nhöng vôùi söï quyeát chí cuûa con, caùi löïc ñoù

noù giaûm daàn daàn… Tröôùc khi vaøo thöïc haønh,

con quyø tröôùc taám aûnh cuûa Ñöùc Phaät vaø cuûa

Thaày (trong thaát cuûa con, coù treo hình Ñöùc

Phaät vaø Thaày), con nguyeän raèng, con seõ khaéc

phuïc noù cho baèng ñöôïc, baèng phaùp haønh: Thaân

Haønh Nieäm, phaûi ñieàu khieån caùi thaân naøy cho

ñöôïc, phaûi laøm chuû noù, töø thaân cho ñeán taâm.

Nhöõng tö töôûng vaø yù töôûng cuûa mình, con öôùc

nguyeän nhö theá, vaø luùc ñoù nöôùc maét cuûa con

tuoân rôi ra... Bôûi Ñöùc Phaät vaø Thaày laøm ñöôïc,

tu ñöôïc, laøm chuû sanh töû ñöôïc, thaät laø vó ñaïi vaø

cao thöôïng quaù! Nguyeân Thanh con quyeát chí

chieán ñaáu ñeán taän cuøng, duø con coù cheát con

cuõng seõ oâm phaùp Thaân Haønh Nieäm. Vaø theá laø

con vaøo tu vôùi traùi tim ñaày nhieät huyeát noùng

boûng, coá gaéng noã löïc khaéc phuïc “ma löïc” ñoù

baèng phaùp haønh “Thaân Haønh Nieäm”.


-284-

Hoài con coøn ñi hoïc, con taâm ñaéc nhaát caâu

noùi cuûa Baùc Hoà: “Khoâng coù vieäc gì khoù, chæ sôï

loøng khoâng beàn, ñaøo nuùi vaø laáp bieån quyeát chí

seõ thaønh coâng”.

Vaø theá laø con oâm phaùp Thaân Haønh Nieäm

vôùi vuõ khí saéc beùn nhaát laø “nhö lyù taùc yù” ñeå

khaéc phuïc noù baèng nhöõng caâu taùc yù soáng ñoäng

vaø saùng taïo cuûa con. Caùi thaân cuûa con naèm im,

löïc yeáu daàn, caùi ñaàu troïc cuûa con noù bôùt xoay.

Moãi laàn noù nheø nheï xoay hoaëc laéc, con nhaéc

moät caâu: “thoâi ñöøng coù xoay hoaëc laéc nöõa, naèm

im ñi!” noù deã thöông laém, noù naèm yeân lieàn, con

möøng vaø vui quaù!

Khi con ñi kinh haønh, con taùc yù “böôùc”

tröôùc khi taùc yù “böôùc” con nhaéc lieàn, “khoâng

ñöôïc ñaåy caùi thaân, ñoâi chaân phaûi baùm chaët neàn

nhaø vöõng chaéc leân” vaø theá laø con böôùc. Ma löïc

ñoù coù ñaåy nhöng raát yeáu, nheø nheï thoâi.

Con ñi Thaân Haønh Nieäm raát thoaûi maùi, vaø

con caûm nhaän vui ôi laø vui! Vì con ñaõ chieán

thaéng ñöôïc noù baèng phaùp haønh Thaân Haønh

Nieäm. Vôùi vuõ khí saéc beùn “nhö lyù taùc yù” vaø baây

giôø ñaây con khoâng sôï gì heát, taâm con vöõng

maïnh, sau khi vöôït qua ñöôïc chöôùng ngaïi, con

nhìn thaáy trong con tröôûng thaønh leân moät chuùt

xíu. Con khoâng sôï moät chöôùng ngaïi naøo heát, bôûi


-285-

vì con coù Thaày, coù phaùp haønh cuûa Phaät, coù

nhöõng vuõ khí saéc beùn nhaát ñoù laø “nhö lyù taùc yù”

cuûa Phaät cuûa Thaày ñeå laïi…, cho neân Nguyeân

Thanh con, vöõng tin ñeå tieán leân.

Neáu con khaéc phuïc “ma löïc nguõ aám” baèng

phaùp moân Töù Nieäm Xöù ñaåy lui chöôùng ngaïi

phaùp ra khoûi thaân taâm. Con tö duy raèng khaéc

phuïc baèng phaùp moân Töù Nieäm Xöù noù deã… cho

neân con khaéc phuïc noù baèng phaùp moân: Thaân

Haønh Nieäm, vì con tu Thaân Haønh Nieäm noù

xuaát hieän “nguõ aám ma” thì baây giôø ñaây con seõ

söû duïng Thaân Haønh Nieäm ñeå khaéc phuïc cho

baèng ñöôïc, baèng nghò löïc, gan daï,ï quyeát chí cuûa

con ñeå ñaåy lui chöôùng ngaïi phaùp ra khoûi thaân

taâm.

Vaø con thaéc maéc raèng: taïi sao laïi do nguõ

aám ma taïo ra (saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc) caùi

löïc ñoù do nguõ aám taïo thaønh noù coù lieân quan gì

ñeán Thaát Giaùc Chi khoâng?

Vaø taïi sao khi taâm thanh tònh coù chaùnh

nieäm thì noù môùi xuaát hieän, coøn neáu caùi taâm

khoâng thanh tònh noù khoâng xuaát hieän???

Coøn caùi ñaàu troïc cuûa con noù xoay, töùc laø

huyeät baïch hoäi hoaït ñoäng khai môû, taâm thanh

tònh thì huyeät baùch hoäi noù môùi hoaït ñoäng.


-286-

Con kính xin Thaày cho con thöa hoûi laø:

Huyeät baùch hoäi noù coù lieân quan gì ñeán Boán

Thieàn, Tam Minh khoâng?

Vaø con thaéc maéc raèng: taïi sao vôùi taâm

thanh tònh thì caùi “löïc ñaåy” ñoù môùi coù? Coøn vôùi

caùi taâm khoâng ñònh tænh thì oâi thoâi, noù khoâng

bao giôø xuaát hieän???

Coù nghóa laø khi taâm con, khoâng phoùng

taâm, khoâng phoùng daät “caùi löïc ñaåy” noù môùi xuaát

hieän, vaø huyeät baùch hoäi hoaït ñoäng (caùi thaân thì

nheï nhaøng, caùi ñaàu thì roãng suoát) nhöng vì caùi

löïc ñaåy ñoù, noù maïnh quaù cho neân laøm chöôùng

ngaïi treân thaân vaø taâm, vì theá con môùi duøng

phaùp haønh “Thaân Haønh Nieäm” ñeå khaéc phuïc

noù, khaéc phuïc noù cuõng khoâng phaûi deã daøng. Vôùi

söï quyeát chí con cuõng laøm ñöôïc, nhaéc noù baèng

nhöõng caâu taùc yù saùng taïo cuûa mình. Thì noù yeáu

daàn thoâi vaø giôø ñaây thaân vaø taâm cuûa con yeân oån

roài, khoâng coøn bò löïc ñaåy ñoù laøm chöôùng ngaïi,

löïc ñaåy yeáu daàn.

Con kính göûi leân Thaày baøi vieát nhoû beù cuûa

mình khi con vöôït qua ñöôïc nhöõng chöôùng ngaïi

treân phaùp haønh cuûa mình. Baèng traùi tim ñaày

nhieät huyeát, coá gaéng nhieät taâm tinh caàn, quyeát

chí vaø duõng maõnh.


-287-

Con thaønh kính daâng leân Thaày, ngöôøi ñaõ

trao truyeàn cho con söï duõng maõnh traøn ñaày

nghò löïc, kieân cöôøng, gan daï, beàn loøng vöõng

chí, khi gaëp khoù khaên loøng khoâng lo sôï, taâm

phaûi luoân ñònh tænh, kham nhaãn…

Con thaønh kính tri aân.

Kính ghi

Con cuûa Thaày: Nguyeân Thanh

Ngaøy 12 thaùng 7 naêm 2002.

NÊN PHÂN BIỆT BA LỰC

Ñaùp: Neân phaân bieät ba löïc trong thaân nguõ

aám. Ba löïc ñoù laø:

1/ YÙ thöùc löïc (saéc aám).

2/ Töôûng thöùc löïc (töôûng aám).

3/ Taâm thöùc löïc (thöùc aám).

Trong ba löïc ñoái vôùi ñaïo Phaät chæ ñöôïc

quyeàn söû duïng yù thöùc löïc, taâm thöùc löïc coøn

töôûng thöùc löïc thì luoân luoân phaûi ñeà cao caûnh

giaùc, ñeå ngaên vaø dieät tröø noù, khoâng cho noù phaùt

trieån, neáu noù phaùt trieån seõ ñöa haønh giaû vaøo taø

ñònh. Vì löïc cuûa töôûng aám laø löïc cuûa ma nguõ

aám. Löïc cuûa ma nguõ aám thì laáy duïc maø taêng

tröôûng, töùc laø laáy loøng ham muoán cuûa con ngöôøi


-288-

laøm goác maø phaùt trieån. Vì theá, khi löïc naøy phaùt

trieån thì taâm tham, saân, si caøng gia taêng, ngaõ

caøng to lôùn nhöng raát thieän xaûo tinh vi löøa ñaûo

trong loái lyù luaän böng bít khieán ngay chính

haønh giaû cuõng laàm laïc. Löïc naøy raát nguy hieåm

treân ñöôøng tu taäp xaû taâm ly duïc ly aùc phaùp. Vì

noù khoâng xaû taâm duïc vaø aùc phaùp maø laïi nuoâi

lôùn ngaõ vaø loøng tham duïc danh lôïi to lôùn.

Löïc cuûa thöùc aám laø löïc cuûa Baûy Giaùc Chi

(löïc cuûa taâm).

Löïc cuûa töôûng vaø löïc cuûa taâm khoâng coù

lieân quan nhau.

Khi tu taäp taâm chöa ly duïc ly aùc phaùp

hoaøn toaøn thì löïc cuûa töôûng thöôøng xuaát hieän

phaù löïc cuûa taâm laøm cho chuùng ta khoù phaân

bieät.

Cho neân, caùc huyeät treân thaân khai môû töùc

laø caùc huyeät dao ñoäng khi dao ñoäng thì löïc

töôûng xuaát hieän. Ngoaïi ñaïo thöôøng tu taäp khai

môû nhöõng huyeät ñaïo naøy ñeå coù thaàn thoâng. Coù

thaàn thoâng ñeå löôøng gaït ngöôøi laøm danh, laøm

lôïi treân moà hoâi nöôùc maét cuûa keû khaùc. Nhöõng

ngöôøi tu taäp coù thaàn thoâng töôûng khoâng bao giôø

giaûi thoaùt.


-289-

Coù chaùnh nieäm, töùc laø yù thöùc thanh tònh

chöù khoâng phaûi taâm thanh tònh.

Coù ñuû Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi thì taâm môùi

thanh tònh, noùi caùch khaùc taâm thanh tònh thì

môùi coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi.

YÙ thöùc thanh tònh thì coù chaùnh nieäm, coù

chaùnh nieäm thì coi chöøng coù töôûng löïc xuaát

hieän, coù töôûng löïc xuaát hieän laø do taâm ly duïc ly

aùc phaùp chöa thaät saïch.

Khi chöa coù Baûy Naêng Löïc Giaùc Chi thì

khoâng laøm gì con nhaäp ñöôïc Sô Thieàn. Chöa

nhaäp ñöôïc Sô Thieàn khoâng laøm gì coù thaân, taâm

ñöôïc thanh tònh; thaân taâm chöa thanh tònh thì

laøm sao nhaäp löu ñöôïc quaû Tu Ñaø Hoaøn.

Cho neân, hieän giôø ñang tu taäp thì chæ coù yù

thöùc thanh tònh chöù khoâng coù taâm thanh tònh.

Caùi ñaàu con quay laø huyeät baùch hoäi khai

môû, töùc laø yù thöùc bò öùc cheá khoâng voïng töôûng,

chöù khoâng phaûi yù thöùc thanh tònh. Vì theá, con

neân ngaên vaø dieät töôûng löïc ñoù ñeå con tu taäp

Thaân Haønh Nieäm cho taâm thaät ñònh tænh treân

thaân haønh thì Xaû Giaùc Chi seõ xuaát hieän, Xaû

Giaùc Chi xuaát hieän thì môùi giuùp con xaû saïch

taâm tham, saân, si... töùc laø treân phaùp Thaân

Haønh Nieäm ly duïc ly aùc phaùp ñeå vaøo Baát Ñoäng


-290-

Taâm Ñònh. Baát ñoäng Taâm Ñònh laø moät traïng

thaùi taâm khoâng phoùng nieäm vaø khoâng phoùng

daät, nhö Ñöùc Phaät ñaõ daïy: “Ta thaønh chaùnh

giaùc laø nhôø taâm khoâng phoùng daät”.

Ngoaïi ñaïo tu taäp duøng moïi phaùp moân ñeå

öùc cheá yù thöùc, khieán cho yù thöùc khoâng coù voïng

nieäm. Khoâng coù voïng nieäm ngôõ raèng caùch thöùc

tu taäp nhö vaäy laøm cho yù thöùc thanh tònh, noùi

caùch khaùc laø laøm cho taâm thanh tònh, nhöng

naøo ngôø khi yù thöùc bò öùc cheá, khoâng hoaït ñoäng

ñöôïc, nhôø yù thöùc khoâng hoaït ñoäng ñöôïc, do ñoù

töôûng thöùc hoaït ñoäng neân môùi khai môû caùc

huyeät ñaïo. Tu theo kinh saùch phaùt trieån thì

khoâng coù taâm thanh tònh, maø chæ coù taâm chaïy

theo duïc laïc vaät chaát theá gian. Con cöù neân suy

ngaãm laïi xem (lôøi caùc hoïc giaû kinh saùch phaùt

trieån) thì lôøi Thaày noùi khoâng sai. Chæ khi naøo yù

thöùc ly duïc ly aùc phaùp thì yù thöùc môùi thanh

tònh.

Cho neân, taát caû caùc phaùp moân Thieàn:

Thieàn Ñoâng Ñoä, Ñaïi Thöøa, Tònh Ñoä Toâng, Maät

Toâng, Minh Saùt Tueä, v.v.. ñeàu laø phaùp moân öùc

cheá taâm, do ñoù caùc vò thieàn sö naøy tu sai phaùp

Phaät neân ñeàu nhaäp ñònh töôûng, do nhaäp vaøo

ñònh töôûng neân khoâng bao giôø coù yù thöùc thanh

tònh, yù thöùc coøn chöa thanh tònh thì coøn noùi gì


-291-

ñeán taâm thanh tònh ñöôïc. Do ñoù, caùc vò tu laâu

naêm thì danh lôïi caøng nhieàu, neân ñôøi soáng caùc

vò gioáng nhö nhöõng nhaø giaøu tyû phuù.

Huyeät baùch hoäi khoâng coù lieân quan ñeán

Boán Thieàn vaø Tam Minh. Huyeät baùch hoäi coù

lieân quan vôùi nguõ thoâng cuûa ngoaïi ñaïo, vì noù

thuoäc veà thieàn töôûng.

Con ñang nhaän laàm yù thöùc thanh tònh vaø

taâm thöùc thanh tònh. YÙ thöùc thanh tònh chæ laø

moät söï khôûi ñaàu cho 7 naêng löïc giaûi thoaùt cuûa

Phaät giaùo (Thaát Giaùc Chi) xuaát hieän ñeå thöïc

hieän taâm thanh tònh.

Khi naøo con nhaäp Thieàn Thöù Tö thì taâm

thöùc con môùi troãi daäy, coøn baây giôø con ñang

duøng duïng cuï roát raùo Thaân Haønh Nieäm ñeå tu

taäp ly duïc ly aùc phaùp, ñoù laø yù thöùc thanh tònh.

Hieän giôø con tu taäp laø ñeå cho yù thöùc chaùnh

nieäm, yù thöùc tænh giaùc, yù thöùc ñònh tænh, yù thöùc

thanh tònh, chöù laøm gì coù taâm thanh tònh ôû choã

naøy ñöôïc.

Hieän giôø con ñang duøng yù thöùc tu taäp

phaùp Thaân Haønh Nieäm ñeå yù thöùc thanh tònh,

nhöng yù thöùc cuûa con coù xaû ly raát nhieàu vì theá

maø noù coù ñöôïc moät ít thanh tònh, nhôø vaäy maø

con ñaõ nhaän thaáy nhöõng löïc xuaát hieän cuûa Baûy


-292-

Giaùc Chi nhöng chöa ñuû troïn veïn, thì luùc naøy

con neân coi chöøng seõ coù löïc töôûng vaø löïc naøy noù

thoaùt ra khoûi söï ñieàu khieån cuûa yù thöùc con, neáu

con khoâng caûnh giaùc noù seõ daãn con vaøo theá giôùi

Ma. Khi tu taäp thaáy coù xuaát hieän moät traïng

thaùi vöôït ra ngoaøi phaùp yù thöùc daãn taâm cuûa con

thì neân caûnh giaùc vaø tìm moïi caùch ngaên vaø dieät

noù thì söï tu taäp cuûa con môùi coù ñi ñuùng höôùng

vaø ñuùng ñöôøng thì söï tieán boä nhanh choùng, maø

Thaày baûo raèng söû duïng löïc Ma chuyeån thaønh

Baûy Giaùc Chi laø vaäy. Neáu theo löïc ñaåy naøy thì

con bò Ma xoû muõi. Thaày thöôøng goïi noù laø Nguõ

AÁm Ma coù nghóa Ma löu xuaát töø thaân nguõ uaån

cuûa con.

Löu yù: Neân Caûnh giaùc nhöõng loaïi Ma

chöôùng naøy. Ñoái vôùi nhöõng Ma chöôùng naøy. Ta

phaûi bieát söû duïng löïc Ma, chöù ñöøng ñeå löïc Ma

söû duïng ta. Vì ta coù phaùp “Nhö Lyù Taùc YÙ”ù, töùc

laø ta coù phöông phaùp söû duïng löïc cuûa yù thöùc ñeå

ñoái trò löïc cuûa töôûng thöùc vaø nöông vaøo löïc cuûa

töôûng thöùc ñeå duøng noù chieán ñaáu vôùi ngoaïi

phaùp.

Bieát söû duïng löïc Ma ñeå taïo thaønh löïc Baûy

Giaùc Chi. Vì trong Baûy Giaùc Chi coù löïc Xaû Giaùc

Chi, Xaû Giaùc Chi seõ giuùp cho yù thöùc ly duïc ly aùc

phaùp hoaøn toaøn. Nhôø yù thöùc ly duïc ly aùc phaùp


-293-

hoaøn toaøn thì yù thöùc thanh tònh, yù thöùc thanh

tònh thì Traïch Phaùp Giaùc Chi môùi xuaát hieän.

Nhôø Traïch Phaùp Giaùc Chi thì môùi taâm ñònh

tænh, nhu nhuyeãn, deã söû duïng hoaøn toaøn, do ñoù

ta môùi nhaäp ñöôïc Sô Thieàn, Nhò Thieàn, Tam

Thieàn vaø Töù Thieàn. Nhôø nhaäp ñöôïc Töù Thieàn ta

môùi ñaùnh thöùc taâm thöùc (thöùc uaån). Nhôø taâm

thöùc hoaït ñoäng ta môùi höôùng taâm ñeå thöïc hieän

Tam Minh, chöùng quaû A La Haùn voâ laäu.

NHỮNG KINH NGHIỆM THƯ


Hoûi: Kính baïch Thaày! Con coù caûm nhaän

raèng: nhöõng laù thö Thaày vieát cho con, laø baèng

nhöõng kinh nghieäm, tu taäp cuûa chính Thaày,

baèng nhöõng thaùng naêm khoù nhoïc nöôùc maét vaø

maùu ñaõ rôi…

Vì theá, khi nhaän ñöôïc nhöõng laù thö naøy,

traùi tim con, traân quyù vaø sung söôùng, haïnh

phuùc… vì ñaõ ñöôïc Thaày tin töôûng vaø trao

truyeàn.


-294-

Con xin öôùc nguyeän seõ noã löïc nhieät taâm tu

taäp theo nhö Thaày ñaõ chæ daïy cho con, ñeå ñeàn

ñaùp coâng lao khoù nhoïc cuûa Thaày, traùi tim cuûa

con luoân tri aân trong muoân moät.

Taâm hoàn vaø traùi tim cuûa con thöông kính

Thaày nhieàu laém… bôûi vì con ñöôøng tu haønh raát

gian nan khoù khaên voâ cuøng, gaëp chöôùng ngaïi

raát nhieàu… Vaäy maø Thaày, ñi qua ñöôïc, Thaày

laøm chuû ñöôïc sanh töû. OÂi! Thaày thaät laø vó ñaïi

vaø cao thöôïng quaù! Vaø con cuõng seõ noi göông

theo haïnh cuûa Thaày, con cuõng seõ quyeát chí ñi

qua cho baèng ñöôïc, laøm chuû boán noãi thoáng khoå

naøy: sanh, laõo, beänh, töû vaø cuoäc ñôøi cuûa con seõ

soáng nhö Phaät ñaõ soáng, nhö Thaày ñaõ soáng. Vaø

con seõ noùi leân nhöõng gì Thaày ñaõ noùi, vaø con seõ

laøm nhöõng gì Phaät ñaõ laøm, nhöõng gì Thaày ñaõ

laøm. Con thaønh kính göûi ñeán baäc Thaày toân

kính nhaát cuûa cuoäc ñôøi con.

Con kính chuùc Thaày luoân khoûe maïnh.

Kính thö

Con cuûa Thaày,

Nguyeân Thanh.


-295-

PHẬT PHÁP KHÔNG CÓ GÌ BÍ ÈN

KÍNH GỬI: NGUYÊN THANH

Ñaùp: Phaùp cuûa Phaät khoâng coù gì laø bí

maät, bí truyeàn caû, maø laø nhöõng phöông phaùp

chæ daïy cuï theå roõ raøng sôø sôø tröôùc maét, nhöng

vì baûn chaát con ngöôøi caåu thaû, thieáu caån thaän,

thieáu kyõ löôõng, löôøi bieáng v.v.. roài töï mình kieán

giaûi, töôûng giaûi cheá ra phaùp tu taäp môùi, theo

kieåu töï hieåu bieát trong danh töø chöõ nghóa hoaëc

ñöôïc thöøa truyeàn nhöõng nghóa lyù sai maø khoâng

qua kinh nghieäm tu haønh thöïc tu, thöïc chöùng

cuûa nhöõng baäc ñaõ ñaït ñaïo.

Ñaïo Phaät laáy “THAÂN HAØNH” maø tu taäp, tu

taäp cho taâm ñöôïc tænh thöùc, nhôø taâm tænh thöùc

maø thaáu suoát ñöôïc lyù nhaân quaû voâ thöôøng, do

thaáu suoát ñöôïc lyù nhaân quaû voâ thöôøng neân caùc

phaùp aùc khoâng taùc ñoäng vaøo thaân taâm ñöôïc. Do

caùc phaùp aùc khoâng taùc ñoäng vaøo thaân taâm ñöôïc

neân taâm ñònh tænh, taâm ñònh tænh töùc laø taâm

khoâng phoùng daät. Khi taâm khoâng phoùng daät laø

taâm giaûi thoaùt, taâm giaûi thoaùt laø taâm coù ñuû Baûy

Giaùc Chi. Baûy Giaùc Chi laø baûy naêng löïc giuùp

chuùng ta laøm chuû sanh töû chaám döùt luaân hoài.

Cho neân, phaùp Phaät ñaâu coù gì laø bí maät

maø goïi laø: “Giaùo ngoaïi bieät truyeàn baát laäp


-296-

vaên töï”. Phaùp cuûa Phaät laø phaùp daïy tröïc tieáp

lìa taâm tham, saân, si, maïn, nghi, cho neân goïi

laø: “Ngaên aùc dieät aùc phaùp”, chöù coù ñaâu ñi tìm

nhöõng phaùp mô hoà “Chaân Khoâng dieäu höõu”,

caûnh giôùi aûo töôûng “Taây Phöông Cöïc Laïc”.

Theá maø chuùng ta laïi tu loøng voøng loanh

quanh öùc cheá taâm, cuoái cuøng nhìn laïi thì chaúng

coù ai giaûi thoaùt chæ toaøn laø lyù thuyeát suoâng.

Chuùng ta neân nhôù phaùp cuûa Phaät laø phaùp

xaû taâm, ly duïc, ly aùc phaùp chöù khoâng phaûi phaùp

taäp trung taâm ñeå nhaäp ñònh. Chaùnh ñònh cuûa

Phaät muoán nhaäp ñöôïc laø phaûi coù Baûy Giaùc Chi.

Baûy Giaùc Chi coù ñöôïc laø nhôø yù thöùc ly duïc ly aùc

phaùp, töùc laø yù thöùc thanh tònh.

Coù hieåu roõ ñöôïc nhö vaäy thì söï tu taäp cuûa

chuùng ta khoâng coù hoaøi coâng, voâ ích.

Kính ghi

Thaày cuûa con.


-297-

BÐ NGOÄI ĐÄO KHIÊU KHÍCH

Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính baïch Thaày! Con laø Chôn Ñöùc

xin Thaày hoan hyû chæ daãn cho con hieåu nhöõng

ñieàu döôùi ñaây:

1/ Khi bò ngoaïi ñaïo khieâu khích baèng lôøi

noùi nhaïo baùng noùi xaáu xa hoaëc baèng vuõ löïc, thì

chuùng con phaûi giaûi quyeát xöû trí nhö theá naøo?

Ñaùp: Chuùng ta neân noi theo göông haïnh

cuûa ñöùc Phaät ngaøy xöa, khi ñöùng tröôùc aùc phaùp

thì phaûi “Im laëng nhö Thaùnh”.

Tröôùc nhöõng lôøi khieâu khích, cuõng nhö

nhöõng lôøi nhaïo baùng noùi xaáu, cho ñeán hoï duøng

vuõ löïc ñeå ñaùnh chuùng ta, thì chuùng ta cöù nhaãn

nhòn vaø chaïy traùnh laø hay nhaát.

Ñöùc Phaät thöôøng raên nhaéc chuùng ta:

“Noù maéng toâi, ñaùnh toâi

Noù haïi toâi, cöôùp toâi

Khoâng oâm aáp nieäm aáy

Haän thuø seõ töï nguoâi”.


-298-

Lôøi daïy naøy trong kinh Phaùp Cuù, chuùng ta

neân aùp duïng vaøo ñôøi soáng haèng ngaøy, thì lôøi

khen cuõng nhö lôøi cheâ, lôøi khieâu khích, lôøi

nhaïo baùng, noùi xaáu xa cho ñeán duøng vuõ löïc ñeå

ñaùnh, chuùng ta ñeàu hoùa giaûi ñöôïc.

Moät hoâm, coù moät vò Baø La Moân ñeán chöûi

maéng Phaät, Phaät vaãn im laëng, ngöôøi aáy chöûi

maéng ñaõ, roài boû ra veà. Thaáy theá oâng A Nan hoûi

Phaät: “Sao Ñöùc Theá Toân khoâng coù lôøi naøo?”

Ñöùc Phaät baûo:

“- Nhö ngöôøi mang baùnh ñeán cho ta,

nhöng ta khoâng nhaän thì ngöôøi aáy laøm

sao? Hoï ñem boû hay mang veà?”

OÂng A Nan noùi:

“- Baïch Theá Toân, hoï mang veà”.

Phaät ñaùp:

“- Cuõng vaäy hoï chöûi ta maø ta khoâng

chöûi laïi vaø khoâng hôøn giaän hoï thì cuõng

gioáng nhö moät ngöôøi mang baùnh cho ta

maø ta khoâng nhaän thì hoï phaûi mang veà

nhaø”.

Caùch thöùc im laëng nhö Thaùnh laø chuùng ta

khoâng nhaän nhöõng lôøi maéng chöûi nhaïo baùng

treân, coøn chuùng ta môû lôøi noùi traùi, phaân phaûi laø


-299-

chuùng ta ñaõ nhaän nhöõng lôøi maéng chöûi nhaïo

baùng ñoù. Cuõng gioáng nhö ngöôøi ta mang baùnh

cho mình vaäy, khoâng nhaän thì hoï mang veà. Loái

nhaãn nhuïc treân ñaây thaät laø tuyeät vôøi, nhöng

neáu chuùng ta khoâng reøn luyeän tu taäp ñaày ñuû söùc

ñònh tænh thì cuõng khoù im laëng nhö Thaùnh.

Xöa, oâng Phuù Laâu Na xin Phaät ñi vaøo moät

xöù xa ñeå ñoä hoï tu taäp thieän phaùp, nhöng ngöôøi

daân ôû ñoù raát laø hung döõ. Phaät hoûi oâng:

- Khi ngöôøi ta chöûi oâng.

OÂng ñaùp:

- Ngöôøi ta coøn thöông con.

Ví duï: Khi ngöôøi ta chöûi con noùi con laø

ngoaïi ñaïo thì con neân thöông hoï, vì hoï noùi nhö

vaäy chính hoï laø ngoaïi ñaïo. Chæ coù ngoaïi ñaïo

môùi taâm hung döõ chöûi maéng ngöôøi nhö vaäy.

Phaät hoûi:

- Khi ngöôøi ta ñaùnh oâng.

OÂng Phuù Laâu Na ñaùp:

- Ngöôøi ta coøn thöông con.

Phaät hoûi:

- Khi ngöôøi ta gieát oâng.

OÂng ñaùp:


-300-

- Ngöôøi ta thöông con.

Phaùp sai chöù ngöôøi ñaâu coù sai, phaùp coù

phaùp ngoaïi ñaïo, chöù ngöôøi ñaâu coù ngöôøi ngoaïi

ñaïo, chæ vì ngöôøi theo phaùp sai maø khoâng bieát,

cho neân chöûi maéng ngöôøi khaùc laø ngoaïi ñaïo laøm

sai. Vì bieát ñaâu vui kia maát noï, vui noï maát kia,

ngöôøi boû phaùp taø tu laïi ñuùng chaùnh phaùp thì

sao goïi hoï laø ngoaïi ñaïo ñöôïc.

Cho neân, khi ngöôøi ta maéng chöûi mình thì

mình chæ neân im laëng nhö Thaùnh vaø neân

thöông hoï vì hoï laø ngöôøi ñaùng thöông.

THANH MINH


Hoûi: Kính thöa Thaày! Coù nhöõng ñieàu vu

khoáng sai söï thaät, coù caàn phaûi thanh minh laøm

saùng toû khoâng?

Ñaùp: Coù luùc caàn thanh minh nhöng cuõng

coù luùc khoâng caàn thanh minh.

Neáu chung quanh chuùng ta toaøn laø nhöõng

ngöôøi aùc thì chuùng ta khoâng neân thanh minh vì


-301-

coù thanh minh thì cuõng khoâng bao giôø coù ngöôøi

chòu nghe, caøng thanh minh thì caøng theâm thuø

oaùn, “thanh minh oaùn haän caøng sanh”. Luùc

baáy giôø chuùng ta caàn phaûi im laëng nhö Thaùnh.

Taïi ñaát nöôùc Phuø Tang, coù moät nhaø sö ñeán xin

ôû trong moät ngoâi chuøa laøng ñeå tu haønh. Sau

naêm thaùng ôû ñaây, coù moät coâ gaùi mang thai ñeán

khai raèng: “oâng laø taùc giaû ñöùa beù trong buïng

coâ”.

Nhaø sö khoâng buoàn, khoâng giaän vaø cuõng

khoâng minh oan maø chæ traû lôøi baèng caâu:

- “Theá aø!”

Ñeán khi sanh con ra, coâ gaùi naøy beá chaùu

beù giao cho oâng. OÂng nhaän laõnh chaùu beù cuõng

khoâng buoàn, khoâng giaän vaø cuõng khoâng minh

oan vaø oâng cuõng duøng caâu traû lôøi ngaén goïn.

- “Theá aø!”

Tröôùc söï im laëng nhaãn naïi nhö Thaùnh

cuoái cuøng coâ naøy ñeán xin ñöùa con trôû laïi, vì xaáu

hoå, aên naên, saùm hoái loãi laàm cuûa mình. Khi coâ

gaùi kia bieát loãi aên naên saùm hoái, nhaø sö vaãn vui

veû trao traû laïi ñöùa con cho coâ vaø cuõng chæ traû

lôøi ngaén goïn:

- “Theá aø!”


-302-

Chuùng ta cuõng ñeàu hoïc Phaät, neân ai khoâng

bieát lôøi daïy naøy: “Oan öùc khoâng caàn mình

oan, minh oan oaùn haän deã sanh”.

Treân ñaây laø nhöõng göông haïnh im laëng

nhö Thaùnh maø ñöùc Phaät ñaõ töøng daïy cho ñeä töû

cuûa Ngöôøi. Vaäy chuùng ta cuõng neân noi göông

nhöõng baäc Thaùnh Taêng naøy maø im laëng nhö

Thaùnh thì toát nhaát.

KHI TU THEO PHẬT GIÁO CÓ CÆN

THAM KHÂO THÊM SÁCH KHOA HỌC... Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính thöa Thaày, khi tu haønh theo

Phaät giaùo, coù caàn phaûi kham khaûo nhöõng saùch

khoa hoïc, nhöõng kyõ thuaät, nghe tin töùc thôøi söï

thôøi tieát qua hình thöùc phaùt thanh vaø truyeàn

hình cuûa nhaø nöôùc khoâng?

Ñaùp: Ngöôøi tu haønh ñeå caàu söï giaûi thoaùt

thì ñaâu coøn coù thì giôø raûnh ñeå nghieân cöùu saùch

khoa hoïc, kyõ thuaät, nghe tin töùc thôøi söï thôøi


-303-

tieát qua hình thöùc baùo chí, phaùt thanh vaø

truyeàn hình cuûa nhaø nöôùc.

Sanh töû laø vieäc lôùn, coøn nghieân cöùu saùch

khoa hoïc kyõ thuaät, nghe tin töùc thôøi söï, chæ laø

moät vieäc nhoû. Söï tìm hieåu ñoù cuõng chæ ñeå hieåu

bieát trong voøng theá tuïc, cuõng ñeå hieåu bieát trong

haïn heïp cuûa ñaàu oùc con ngöôøi chöù khoâng theå

naøo vöôït khoâng gian vaø thôøi gian ñeå hieåu bieát

thaáu suoát söï vaän haønh cuûa vuõ truï.

Söï hieåu cuûa khoa hoïc kyõ thuaät, tin töùc,

thôøi tieát chaúng coù gì ích lôïi cho söï tu taäp cuûa

moät ngöôøi muoán ra khoûi voøng tuïc luïy luaân hoài

sanh töû. Söï tu taäp theo Phaät giaùo laø moät söï

khaùm phaù tìm hieåu ñeå bieát thaâm saâu vaøo taâm

linh cuûa con ngöôøi. Söï tìm hieåu bieát aáy thì khoa

hoïc kyõ thuaät chaúng coù theå giuùp hoï hieåu bieát

ñöôïc nhöõng gì theâm maø coøn chöôùng ngaïi cho söï

tu taäp.

Ngöôøi tu só Phaät giaùo maø coøn tìm hieåu

theo doõi tin töùc trong nöôùc cuõng nhö theá giôùi

thì hoï laøm sao tu ñeán nôi ñeán choán ñöôïc. Ñoù laø

moät phöông tieän giuùp cho taâm phoùng daät deã

daøng.

Tu theo Phaät giaùo chuùng ta khoâng coøn coù

thì giôø raûnh ñeå nghieân cöùu saùch ñôøi, theo doõi

tin töùc ñieän ñaøi tivi v.v.. 24 giôø treân 24 giôø luùc


-304-

naøo cuõng ñang tu taäp ñeå queùt cho saïch caùi taâm

nhieãm oâ cuûa mình.

Theo doõi tin töùc, nghieân cöùu saùch khoa hoïc

ñeå hieåu bieát noùi ra, khieán cho moïi ngöôøi phuïc

mình chôi, chöù tu haønh coù ra gì, chæ phí coâng

mang tieáng laø tu theo Phaät giaùo.

TRỒNG RAU SÄCH


Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong ñieàu kieän

tu taäp ôû nôi khoâng coù ñieàu kieän ñi khaát thöïc, coù

ñöôïc pheùp troàng rau saïch ñeå traùnh khoûi bò oâ

nhieãm coù ñöôïc khoâng?

Ñaùp: Caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø maát Chaùnh

Nghieäp cuûa ñaïo Phaät. Ngöôøi tu só Phaät giaùo chæ

coøn duy nhaát coù moät Chaùnh Nghieäp. Ñoù laø ngheà

ñi aên xin. Vì coù aên xin môùi tu taäp dieät ngaõ, xaû

taâm ly duïc ly aùc phaùp ñöôïc, coøn laøm taát caû caùc

ngheà khaùc ñeå soáng laø ñi ngöôïc laïi vôùi ñaïo Phaät.

Ñi ngöôïc laïi vôùi Phaät giaùo thì söï tu haønh ñeå

caàu giaûi thoaùt chaúng bao giôø coù giaûi thoaùt vaø


-305-

coøn laøm maát thì giôø voâ ích, uoång phí moät ñôøi tu

haønh chaúng ra gì.

Troàng luùa, rau, caûi ñeå aên nhö caùc noâng

daân thì neân laøm noâng daân, chöù ñi tu coù tu ñeán

ñaâu? Coù giaûi thoaùt ñöôïc choã naøo?

Ngöôøi tu só ñaïo Phaät phaûi laø ngöôøi du

Taêng khaát só. Xöa ñöùc Phaät nay ôû choã naøy, mai

ôû choã khaùc, khoâng coù ôû moät choã nhaát ñònh. ÔÛ

ñaây thaát muøa ñoùi khaùt thì ñöùc Phaät ñi ñeán xöù

khaùc, nôi ñoù ñöôïc muøa, deã xin aên, chöù ñaâu nhö

tu só hieän giôø ôû cheát moät choã.

Caùi sai cuûa truï theá Taêng, laø vì cuoäc soáng

taïo ra bao thöù ngheà soáng.

Hieän giôø khaép nôi treân ñaát nöôùc chuùng ta,

coù chuøa thì laøm ruoäng raãy, nuoâi lôïn, gaø, vòt, deâ,

boø ñeå sinh soáng nhö noâng daân; coù chuøa chuyeân

cuùng baùi, teá leã laøm nhöõng chuyeän meâ tín ñeå

kieám soáng; coù chuøa laïi buoân baùn nhang ñeøn,

kinh saùch, töông chao v.v.. ñeå sinh soáng; coù

chuøa chuyeân ñi thuyeát giaûng ñeå sinh soáng; coù

chuøa laøm nhöõng ngheà thuû coâng ñan, theâu, may

maëc hoaëc laøm töông chao ñem baùn ñeå sinh

soáng v.v..

Taát caû nhöõng vieäc laøm naøy trong caùc chuøa

ñeàu khoâng ñuùng Chaùnh Nghieäp cuûa Phaät giaùo,


-306-

moïi ngheà nghieäp laøm ñeå sinh soáng ñöùc Phaät ñaõ

caám khoâng cho, chæ coøn duy nhaát laø oâm baùt ñi

xin aên töøng nhaø.

Neáu choã naøy khoâng coù ñieàu kieän ñi xin aên

ñöôïc, thì haõy ñeán choã khaùc, choã naøo tieän lôïi cho

vieäc tu haønh duø cöïc khoå ñoùi khaùt ta cuõng chaáp

nhaän ôû ñoù tu taäp.

Tu só maø laøm moïi ngheà ñeå soáng thì khoâng

ñuùng laø tu só Phaät giaùo. Cho ñeán caùi ngheà ñi

xin, maø xin tieàn thì cuõng khoâng ñuùng, chæ coù

ñöôïc quyeàn ñi xin thöïc phaåm vaøo luùc buoåi tröa

töø 10 giôø ñeán 12 giôø.

TU SÏ GẶT LÚA GIÚP DÂN


Hoûi: Kính thöa Thaày! Tröôøng hôïp cuûa

Thaày Chaân Trí lao ñoäng gaët luùa giuùp daân coù

ñuùng khoâng?

Ñaùp: Thaày Chaân Trí gaët luùa giuùp daân, chæ

vì Thaày laø ngöôøi soáng raûnh roãi, khoâng coù phaùp

haønh tu taäp, neân ra laøm coâng quaû giuùp cho daân.

Laøm nhö vaäy cuõng toát nhöng cuoäc ñôøi tu cuûa


-307-

Thaày raát uoång phí. Moät ngöôøi chaáp nhaän tu

haønh theo ñaïo Phaät laø phaûi tu roát raùo laøm chuû

cho ñöôïc sanh töû môùi thoâi coøn thì giôø raûnh roãi

ñaâu maø gaët luùa giuùp daân.

Tu nhö Thaày Chaân Trí mang tieáng ñi tu,

chöù thöïc chaát tu chaúng ñeán ñaâu caû.

Ngöôøi tu só Phaät giaùo tu ñeán noãi queân aên,

queân nguû, tu ñeán noãi toùc tai, raâu ria moùng tay,

moùng chaân queân caét tæa.

Tu chæ bieát tu khoâng coøn bieát taát caû nhöõng

gì beân ngoaøi xaûy ra, thì söï tu haønh môùi coù keát

quaû, neáu khoâng tu ñöôïc nhö vaäy thì neân ra ñôøi,

soáng ñôøi cö só thì laøm moïi ngheà ñeàu ñöôïc caû,

chæ tröø saùu ngheà Phaät ñaõ caám, coøn rieâng tu só

thì khoâng neân laøm ngheà nghieäp naøo khaùc, chæ

coù ngheà duy nhaát ñi xin aên vaø tu taäp ngaøy ñeâm

khoâng raûnh roãi.

Gaët luùa giuùp daân laø toát, nhöng vôùi ngöôøi tu

só laøm nhö vaäy laø sai. Ngöôøi tu só laøm nhö vaäy

laø phi Phaïm haïnh, laø phaïm giôùi luaät, laø khoâng

xöùng ñaùng laøm ñeä töû cuûa Phaät. Moät ñôøi ñi tu laø

tìm caàu söï giaûi thoaùt, côù sao laïi ñi gaët luùa laøm

noâng daân thì coøn nghóa lyù gì giaûi thoaùt. Laøm

nhö vaäy khoâng xöùng ñaùng laø tu só Phaät giaùo.


-308-

CỨU TRỢ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Khi gaëp thieân tai

baõo luït coù neân tham gia khoâng?

Ñaùp: Ngöôøi tu só laø moät ngöôøi chaáp nhaän

ngheøo ñeå xin aên haèng ngaøy thì laáy ñaâu maø cöùu

ñoä thieân tai baõo luït cho ñoàng baøo.

Khi tham gia vaøo coâng taùc töø thieän naøy thì

phaûi coù tieàn cuûa, khoâng coù tieàn cuûa maø tham

gia thì keâu goïi Phaät töû, nhöng Phaät töû laø

nhöõng ngöôøi coâng daân trong moät nöôùc neân ñöôïc

nhaø nöôùc keâu goïi ñoùng goùp ñeå cöùu trôï, theá maø

ta laïi keâu goïi hoï ñoùng goùp cöùu trôï moät laàn nöõa

thì thaät laø ñaùng thöông cho hoï, hoï phaûi ñoùng

goùp nhieàu ñoaøn theå, nhö vaäy chaúng khaùc naøo

chuùng ta ñaõ ruùt moà hoâi nöôùc maét cuûa hoï ñeå laøm

töø thieän. Neáu chuùng ta laø ngöôøi tu só Phaät giaùo

maø khoâng khôûi chuùt loøng thöông hoï, chæ bieát

chuoäng danh töø laøm töø thieän thì chaéc laø chuùng

ta seõ laøm khoå ngöôøi khaùc.

Vieäc laøm töø thieän naøy laø cuûa ngöôøi cö só, hoï

laø nhöõng ngöôøi laøm ra cuûa, coøn chuùng ta laø tu

só coøn coù gì cho ai. Vaû laïi nhöõng ngöôøi ñang bò


-309-

caûnh thieân tai khoâng phaûi laø ngaåu nhieân maø do

nhaân quaû cuûa hoï. Do laøm aùc maø phaûi gaët laáy

nhöõng haäâu quaû naøy. Ñöùng tröôùc caûnh aáy chuùng

ta khoâng nôõ nhaãn taâm nhìn hoï trong caûnh maøn

trôøi chieáu ñaát. Vì theá, chuùng ta keâu goïi ngöôøi

moät ít giuùp hoï vöôït khoù.

ÔÛ ñaây, tuøy theo möùc ñoä vaø tinh thaàn cöùu

trôï cuûa Phaät töû “Laù laønh ñuøm laù raùch” thì

cöùu trôï raát toát, khoâng coù vi phaïm gì caû.

ĐƯỢC PHÉP BÁN

SÂN PHÈM THỪA KHÔNG?


Hoûi: Kính thöa Thaày! Nhöõng tröôøng

hôïp naøo ñöôïc mua baùn vaät phaåm cuï theå nhö coù

saûn phaåm thöøa coù ñöôïc pheùp baùn khoâng?

Ñaùp: Moät ngöôøi tu só laøm sao coù saûn phaåm

thöøa hay saûn xuaát ra saûn phaåm maø baùn? Theo

lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät: Chæ trong moät böõa aên coøn

thöøa ra ngoaøi thì neân boá thí khoâng ñöôïc ñeå

daønh thöïc phaåm aên uoáng caùch ñeâm, vì ñeå daønh


-310-

thöïc phaåm aên uoáng caùch ñeâm seõ bò phaïm giôùi

töùc laø phaïm toäi Ni Taùt Kyø Ba Daät Ñeà.

Ngöôøi tu só theo Phaät giaùo khoâng ñöôïc

pheùp laøm baát cöù moät ngheà nghieäp khaùc, ngoaøi

ngheà ñi khaát thöïc ra. Ngheà ñi khaát thöïc veà aên

ngaøy ñoù coøn khoâng ñöôïc ñeå laïi thöïc phaåm qua

ñeâm, vì ñeå laïi thöïc phaåm qua ñeâm thì khoâng

xöùng ñaùng laø ñeä töû cuûa Phaät.

AÊn ngaøy ñoù chæ bieát ngaøy ñoù, khoâng ñöôïc

pheùp ñeå daønh ngaøy khaùc, daãu cho haït muoái coøn

khoâng giöõ laïi ñöôïc huoáng laø nhöõng vaät gì.

Caâu hoûi cuûa con laø ñeå hoûi cho nhöõng ngöôøi

möôïn Phaät giaùo laøm cuoäc soáng, laáy Phaät giaùo

kinh doanh cho cuoäc soáng, gioáng nhö caùc thaày

cuûa moät soá heä phaùi Phaät giaùo ngaøy nay, chöù

ngöôøi ñeä töû cuûa Phaät laø nhöõng ngöôøi ñaõ giaûi

thoaùt khoûi tieàn baïc, danh lôïi vaø nhöõng vaät chaát

thì coù saûn phaåm naøo maø buoân baùn. Ñôøi soáng chæ

coøn ba y moät baùt, khoâng coù thöøa moät vaät gì thì

laáy ñaâu maø buoân baùn.

Moät ngöôøi ñaõ chaáp nhaän theo Phaät giaùo tu

haønh thì khoâng ñöôïc quyeàn caát giöõ tieàn baïc.

Tieàn baïc maø khoâng ñöôïc quyeàn caát giöõ thì coù

vaät gì thöøa ñaâu maø baùn?


-311-

AÊn xin coøn khoâng coù ñuû aên, coù ñaâu thöøa

maø baùn.

Chaáp nhaän söï giaûi thoaùt trong ñaïo Phaät laø

chaáp nhaän moät cuoäc soáng thieåu duïc tri tuùc taän

cuøng.

Cho neân, laøm tu só Ñaïi Thöøa thì deã, chöù

laøm tu só cuûa Phaät thì raát khoù. Raát ngheøo

nhöng khoâng khoå con aï!. Taâm hoàn luoân ñöôïc

thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï khoâng bò moïi vaät

chaát tieàn baïc, danh lôïi raøng buoäc. Ngöôøi naøo coù

soáng nhö vaäy môùi tìm thaáy söï giaûi thoaùt chaân

thaät cuûa ñaïo Phaät.

Coøn laøm ra vaät phaåm ñeå buoân baùn, ñeå coù

tieàn chi tieâu, ñeå soáng nhö moät ngöôøi soáng

thöôøng tình cuõng nhö bao nhieâu ngöôøi khaùc

trong theá gian naøy, thì chuùng ta khoù maø tìm

thaáy söï giaûi thoaùt cuûa Phaät giaùo.


-312-

TRỒNG RAU LÚA SÄCH

TRÁNH THUỐC SÂU RÆY


Hoûi: Kính thöa Thaày! Troàng rau luùa ñeå

traùnh khoûi bò oâ nhieãm thuoác saâu raày coù ñöôïc

khoâng?

Ñaùp: Ñaõ sôï cheát thì ñöøng neân ñi tu, vì ñi

tu laø chaáp nhaän söï xin aên, maø ñaõ ñi xin aên thì

ngöôøi ta cho caùi gì veà aên caùi naáy, ñeå soáng maø tu

chöù khoâng cho pheùp phaûi löïa choïn rau luùa

khoâng bò oâ nhieãm bôûi thuoác saâu raày.

AÊn ñeå soáng, soáng ñeå tu haønh chöù khoâng

phaûi lo nhöõng ñieàu khoâng theå lo ñöôïc. Vì caû

moät ñaát nöôùc noâng daân saûn xuaát rau, caûi, luùa,

ñaäu v.v.. ñeàu phaûi phoøng ngöøa saâu raày baèng

caùch phun thuoác, vaø chaêm boùn phaân hoùa hoïc

thì coøn traùnh ñaâu cho khoûi. Ñaát ñai cuûa chuùng

ta ñaõ baïc maøu neáu khoâng duøng phaân hoùa hoïc

thì rau, ñaäu luùa, khoai laøm sao leân ñöôïc.

Moïi ngöôøi soáng nhö theá naøo thì ta neân

soáng nhö theá aáy. Muïc ñích tu haønh laø ñeå thoaùt

ra khoûi kieáp laøm ngöôøi mang ñaày daãy nhöõng söï


-313-

khoå ñau. Muïc ñích tu haønh laø ñeå chaám döùt luaân

hoài sanh töû, ñeå khoâng coøn taùi sanh laïi trong

theá giôùi naøy nöõa. Vì vaäy, maø chuùng ta phaûi tu

haønh laø ñeå cho taâm baát ñoäng tröôùc caùc aùc phaùp

vaø caùc caûm thoï, chöù khoâng phaûi sôï haõi lo laéng

nhö con hieän giôø laø khoâng ñuùng chaùnh phaùp

cuûa Phaät.

LỄ NGHI ĐỐI VỚI NGOÄI ĐÄO


Hoûi: Kính thöa Thaày! Theo nhö lôøi daïy

cuûa Thaày ñaïo Phaät ngaøy nay ñaõ bò taø sö ngoaïi

ñaïo laøm bieán daïng: cuï theå laø kinh saùch phaùt

trieån. Vaäy chuùng con khi gaëp gôõ vaø tieáp xuùc thì

phaàn leã nghi phaûi nhö theá naøo cho ñuùng oai

nghi teá haïnh ñoái vôùi caùc tu só ngoaïi ñaïo naøy?

Ñaùp: Khi caùc con gaëp caùc nhaø sö cuûa caùc

heä phaùi Phaät giaùo phaùt trieån thì caùc con neân

chaép tay leân tröôùc ngöïc, cuùi ñaàu chaøo hoï chöù

khoâng ñöôïc nieäm: “Moâ Phaät” nhö hoï.

Veà leã ñoä lòch söï cuûa ngöôøi tu só Phaät giaùo

chaân chaùnh luoân luoân phaûi coù thaùi ñoä kính


-314-

troïng ngöôøi khaùc duø ngöôøi ñoù laø moät haïng

ngöôøi naøo trong xaõ hoäi, chuùng ta cuõng ñeàu phaûi

cung kính, toân troïng nhö nhau khoâng phaân bieät

giaøu sang, quyeàn theá. Tu só hay khoâng tu só,

ngöôøi aân cuõng nhö ngöôøi oaùn thuø ñeàu phaûi giöõ

leã ñoä luùc gaëp nhau phaûi chaøo hoûi chaân tình, chöù

khoâng phaûi chaøo hoûi laáy leä.

Ngöôøi theá tuïc khi chaøo hoûi theo kieåu

phöông Taây ñeàu ñöa tay baét vaø noùi, chaøo anh,

chaøo chò, chaøo coâ, chaøo chuù, chaøo baùc, chaøo

Thaày, chaøo em, chaøo caùc chaùu v.v..

Ngöôøi Ñoâng phöông theo tuïc leä leã nghóa

Nho Giaùo thì khoanh tay tröôùc ngöïc cuùi ñaàu vaø

noùi: con kính chaøo baùc aï! Con kính chaøo Thaày

aï! Con kính chaøo meï! Con kính chaøo boá!...

Coøn ngöôøi lôùn chaøo ngöôøi nhoû thì khoâng

coù khoanh tay maø chæ cuùi ñaàu vaø noùi, boá chaøo

con! Meï chaøo con! OÂng chaøo chaùu! Anh chaøo

em!...

Veà Phaät giaùo thì coù veû bình ñaúng hôn

nhieàu khi chaøo hoûi. Ngöôøi lôùn tuoåi cuõng nhö

ngöôøi nhoû tuoåi chæ chaép tay ñeå tröôùc ngöïc chaøo.

Theo Ñaïi Thöøa, khi chaøo nhö vaäy thì noùi:

“A Di Ñaø Phaät” hay “Moâ Phaät”.


-315-

Ñoái vôùi chuùng ta laø ngöôøi Vieät Nam neân

dung thoâng tinh thaàn leã ñoä cuûa Phaät giaùo cho

phuø hôïp vôùi daân toäc tính, baèng caùch chaép tay

leân tröôùc ngöïc coù leã ñoä, bieåu töôïng cung kính

cuûa Phaät giaùo töôïng tröng hai baøn tay chaép laïi

laø boâng sen buùp, töùc laø toû loøng trong saïch cung

kính, toân troïng chaøo ngöôøi ñoái dieän, khi chaép

tay leân xong chuùng ta cuùi ñaàu chaøo vaø noùi: Con

kính chaøo baùc! Con kính chaøo boá! Con kính

chaøo meï! Em kính chaøo chò! Em kính chaøo anh!

v.v.. ñoù laø ngöôøi nhoû chaøo ngöôøi lôùn, ngöôïc laïi

ngöôøi lôùn chaøo ngöôøi nhoû thì cuõng chaép tay leân

ngöïc cuùi ñaàu chaøo vaø noùi: Baùc chaøo chaùu! Boá

chaøo con! Meï chaøo con! v.v..

Neáu laø baïn beø thì noùi; chaøo baïn! v.v.. ñoù laø

phaàn chaøo hoûi cuûa ngöôøi cö só.

Coøn phaàn chaøo hoûi cuûa ngöôøi tu só, thì nhö

theá naøo? Moät ngöôøi ñaõ xuaát gia trôû thaønh moät

tu só khi veà thaêm nhaø caùch leã ñoä xöng hoâ chaøo

hoûi nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình phaûi roõ

raøng, ñeå traùnh khoûi ngöôøi ta cheâ cöôøi.

Khi xuaát gia trôû veà thaêm ngöôøi thaân trong

gia ñình phaûi chaøo hoûi nhö theá naøo cho ñuùng

caùch?

Ngöôøi xuaát gia veà thaêm cha meï, khi gaëp

cha hay meï lieàn chaép tay leân tröôùc ngöïc cuùi ñaàu


-316-

chaøo noùi: Minh Quang xin chaøo boá! Haïnh Taâm

xin chaøo meï!, töùc laø xöng phaùp danh. Minh

Quang hay Haïnh Taâm laø phaùp danh hay laø

phaùp hieäu.

Ngöôøi tu só khi gaëp nhau caùch xöng hoâ

neân duøng phaùp danh hay phaùp hieäu, chöù khoâng

ñöôïc duøng tieáng xöng hoâ con, troø chaùu, thaày, sö,

baùc, chuù, anh, chò, coâ, dì, v.v.. Vì ñoù laø nhöõng

tieáng xöng hoâ cuûa nhöõng ngöôøi chöa xuaát gia,

coøn ngöôøi xuaát gia thì chæ duy nhaát duøng phaùp

danh vaø phaùp hieäu ñeå xöng hoâ nhö treân.

Laáy phaùp danh xöng hoâ nghe ngoït ngaøo

vaø thaân thieän ñuùng tö caùch cuûa moät tu só Phaät

giaùo.

Baây giôø chuùng ta ñi saâu vaøo caùch leã nghi

chaøo hoûi cho ñuùng caùch.

Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình,

khi gaëp nhau chaøo hoûi baèng caùch naøo cho ñuùng?

1. Neáu xöng “con” thì gioáng nhö ngöôøi

theá tuïc.

2. Neáu xöng “thaày, sö” thì coù veû nhö

ngöôøi treân.

3. Neáu xöng “baùc, chuù”, thì coù veû nhö

theá tuïc.


-317-

4. Neáu xöng “troø”ø thì coù veû laø hoïc troø

Nho giaùo, khoâng ñuùng caùch cuûa ngöôøi xuaát gia

Phaät giaùo.

Ñoái vôùi ngöôøi lôùn tuoåi trong gia ñình nhö

cha meï, coâ, baùc, dì, caäu, anh, chò thì neân xöng

phaùp danh.

Ví duï: Khi veà thaêm nhaø gaëp cha hay meï

thì neân chaép tay tröôùc ngöïc cuùi ñaàu chaøo vaø

noùi: Minh Quang xin chaøo boá.

Haïnh Taâm xin chaøo meï.

Minh Quang xin chaøo baùc, coâ, dì v.v..

Ñoái vôùi caùc em, caùc chaùu coøn nhoû tuoåi, coøn

treû thì neân xöng thaày, sö.

Thaày chaøo caùc chaùu hay Sö chaøo caùc chaùu.

Ñoái vôùi Phaät töû thì xöng thaày, sö.

Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi xa laï khoâng phaûi laø

Phaät töû ngöôøi lôùn tuoåi cuõng nhö ngöôøi nhoû tuoåi

ñeàu xöng laø: baàn Taêng.

Ví duï: Khi gaëp moät ngöôøi phaät töû, duø tuoåi

giaø hay tuoåi nhoû, ta cuõng ñeàu chaép tay tröôùc

ngöïc ngöôøi lôùn tuoåi thì cuùi ñaàu chaøo vaø noùi:

“Chaøo phaät töû!”. Ngöôøi nhoû tuoåi thì chæ chaép

tay maø khoâng cuùi ñaàu vaø noùi “Chaøo phaät töû!”.


-318-

Khi gaëp moät ngöôøi khoâng phaûi laø Phaät töû

ta cuõng chaép tay tröôùc ngöïc, neáu laø ngöôøi lôùn

tuoåi thì cuùi ñaàu chaøo vaø noùi: chaøo baùc, chaøo chuù,

chaøo coâ. Ngöôøi nhoû tuoåi thì chaép tay nhöng

khoâng cuùi ñaàu vaø noùi: chaøo anh, chaøo chò v.v..

Ñoái vôùi ngöôøi khaùc toân giaùo thì ta cuõng

chaép tay chaøo ngöôøi lôùn tuoåi thì cuùi ñaàu chaøo

coøn ngöôøi nhoû tuoåi thì khoâng cuùi ñaàu nhöng

vaãn phaûi chaép tay tröôùc ngöïc vaø noùi: “Chaøo ñaïo

höõu”.

CHÀO HỎI BÄN BÈ CÙNG

CHUNG NHAU MỘT THÆY


Hoûi: Kính thöa Thaày! Caùc tu só ñaõ hoïc ôû

Chôn Nhö töø tröôùc ñeán nay. Vaäy coù phaân caáp

quan heä huynh ñeä tröôùc sau khoâng? Khi gaëp gôõ

xöng hoâ nhö theá naøo cho ñuùng?

Ñaùp: Caùc huynh ñeä tu hoïc ôû Chôn Nhö chæ

coù hai giai caáp:

Veà cö só:


-319-

1. Tu chöùng ñöôïc goïi laø Tröôûng Laõo, ví duï

Tröôûng Laõo Thieän Quang, duø tuoåi coøn treû

nhöng cuõng vaãn goïi laø Tröôûng Laõo.

2. Tu chöa chöùng ñöôïc goïi laø cö só Thieän

Quang.

Veà tu só:

1- Tu chöùng ñöôïc goïi laø Tröôûng Laõo.

Ví duï: Tröôûng Laõo Tòch Quang (duø vò tu só

coøn treû nhöng vaãn goïi laø Tröôûng Laõo).

2- Tu chöa chöùng ñöôïc goïi laø Thaày.

Ví duï: Thaày Tònh Quang.

ÔÛ tu vieän Chôn Nhö khoâng coù phaân giai

caáp, ngöôøi ñeán tröôùc, ñeán sau maø caên cöù ôû choã

giöõ gìn giôùi luaät nghieâm tuùc vaø tu chöùng.

Veà phaàn ngöôøi tu chöùng thì ngöôøi naøo lôùn

tuoåi hôn, thì theo tuoåi taùc maø phaân laøm anh em

trong moät nhaø, chöù khoâng phaûi tu chöùng tröôùc

laø anh maø tu chöùng sau laø em.

Veà phaàn ngöôøi tu chöa chöùng thì ngöôøi

naøo tuoåi lôùn hôn laø anh chöù khoâng phaûi ngöôøi

ñeán tröôùc laø anh, ngöôøi ñeán sau laø em.

ÔÛ tu vieän Chôn Nhö laáy tuoåi taùc vaø coâng

ñöùc tu haønh maø phaân laøm anh em. Nhaát laø

ngöôøi tu chöùng thì môùi coù ñuû khaû naêng chæ daïy


-320-

cho ngöôøi tu chöa chöùng. Duø hoï tuoåi nhoû nhöng

veà kinh nghieäm thì hoï laø baäc ñaøn anh, baäc

höôùng daãn tu taäp: cho neân hoï ñöôïc goïi Tröôûng

Laõo.

Ñoái vôùi ngöôøi tu chöùng neân goïi moät caùch

toân kính vaø thaân maät: “Thöa Thaùnh Giaû

Tröôûng Laõo Tònh Quang”.

Ñoái vôùi ngöôøi tu chöa chöùng nhöng giöõ gìn

giôùi luaät nghieâm tuùc thì neân goïi moät caùch toân

kính vaø thaân maät baèng “Thöa Hieàn Giaû Tònh

Quang”.

Ñoái vôùi ngöôøi tu chöa chöùng maø giôùi luaät

khoâng nghieâm chænh thì goïi “Thaày Tònh

Quang”.

Coøn veà phaàn töï xöng thì ngöôøi tu chöùng

hay chöa chöùng ñeàu khoâng ñöôïc xöng hay goïi

“toâi, troø, ta, tao, maøy, noù, haén, y…” maø neân

töï xöng phaùp danh “Tònh Quang xin hoûi

ñieàu naøy” hay “Tònh Quang xin chaøo”.

Muoán noùi moät ñieàu gì thì khoâng ñöôïc xöng

“toâi” maø neân noùi “chuùng toâi” …

Coøn muoán noùi caù nhaân mình thì xöng

phaùp danh Ví duï: “Nguyeân Thanh” xin thöa

hoûi. “Nguyeân Thanh” coù nhöõng caâu hoûi xin

Thaày chæ daïy cho “Nguyeân Thanh” roõ.


-321-

KHI VÀO CHÙA NÊN LỄ VÐ PHẬT NÀO? Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính thöa Thaày! Trong tröôøng hôïp

ñi khaát thöïc hoaëc lyù do naøo ñoù maø phaûi vaøo

chuøa thöa hoûi thì nghi leã nhö theá naøo? Neáu

phaûi leã Phaät thì leã nhöõng baøn naøo?

Ñaùp: Tröôøng hôïp coù dòp ñi tham quan gheù

thaêm moät chuøa naøo. Khi vaøo chuøa thì xin gaëp

thaày truï trì, khi gaëp thaày truï trì thì chaáp tay

chaøo. Neáu ngöôøi lôùn tuoåi thì goïi: Kính chaøo

Thöôïng Toïa! Neáu ngöôøi nhoû tuoåi thì goïi: Kính

chaøo Ñaïi Ñöùc. Khi chaøo hoûi xong thì xin vò truï

trì cho leã Phaät thì neân ñeán tröôùc töôïng Phaät

Thích Ca leã laïy hoaëc xaù moät xaù roài lui ra nhaø

khaùch noùi chuyeän, chöù khoâng ñöôïc laïy leã caùc

baøn thôø Phaät khaùc. Con neân nhôù: chæ coù leã ñöùc

Phaät Thích Ca maø thoâi, coøn taát caû caùc töôïng

Phaät khaùc, ñeàu laø töôïng cuûa caùc vò thaàn Baø La

Moân. Chuùng ta laø tu só Phaät giaùo khoâng neân leã

laïy nhöõng vò thaàn ñoù.

Con haõy nghe Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni

xaùc ñònh: “Treân trôøi döôùi trôøi, ta laø ngöôøi

duy nhaát”.


-322-

Treân cuoäc ñôøi naøy chæ coù con ngöôøi laø duy

nhaát, töï cöùu mình ra khoûi moïi söï ñau khoå naøy,

chöù khoâng coù ai cöùu chuùng ta baèng chuùng ta.

Coøn caùc vò thaàn aáy khoâng cöùu chuùng ta ñöôïc vaø

cuõng khoâng giuùp gì cho chuùng ta ñöôïc. Chuùng

ta phaûi töï löïc neân khoâng caàu tha löïc, khoâng caàu

tha löïc thì khoâng laïy leã nhöõng vò thaàn ñoù.

Chuùng ta laïy leã Ñöùc Phaät Thích Ca laø vì

chuùng ta nhôù coâng ôn cuûa Ngöôøi ñaõ ñeå laïi cho

chuùng ta moät neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân quaû

tuyeät vôøi vaø moät giaùo phaùp tu taäp laøm chuû

sanh, giaø, beänh, cheát maø khoâng coù moät toân giaùo

naøo coù ñöôïc. Coâng ôn aáy raát lôùn, neân ñeán chuøa

laïy ñöùc Phaät Thích Ca maø thoâi, moät ñöùc Phaät

duy nhaát treân ñôøi naøy

XƯNG HÔ VỚI PHẬT TỬ


Hoûi: Kính baïch Thaày! Ñoái vôùi caùc cö só

Phaät töû quan heä xöng hoâ nhö theá naøo cho

ñuùng?


-323-

Ñaùp: Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi cö só Phaät töû

khi ñeán gaëp chuùng ta, neáu bieát phaùp danh thì

goïi hoï baèng phaùp danh, coøn neáu khoâng bieát

phaùp danh thì ta neân goïi hoï baèng Phaät töû.

Bieát phaùp danh cuûa hoï laø Minh Ñaïo thì

goïi hoï Minh Ñaïo.

Ví duï: “Minh Ñaïo” ñeán Thaày coù ñieàu gì

khoâng?

Coøn khoâng bieát phaùp danh thì goïi hoï laø

Phaät töû.

Ví duï: “Phaät töû” ñeán Thaày coù vieäc gì

khoâng?

Ñoái vôùi Phaät töû thì neân xöng vôùi hoï laø

Thaày, duø chuùng ta môùi xuaát gia cuõng neân xöng

vôùi hoï laø Thaày.

Ví duï: Phaät töû giuùp Thaày moät tay.

Ví duï: Thaày laøm leã quy y cho caùc chaùu.


-324-

NHẬN SỰ CÚNG DƯỜNG PHÂI

ƯỚC NGUYỆN NHƯ THẾ NÀO? Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính thöa Thaày! Gaëp tröôøng hôïp

caùc phaät töû cuùng döôøng neân nhaän thöù gì vaø

khoâng neân nhaän thöù gì? Ñaùp leã ra sao?

Ñaùp: Khi Phaät töû cuùng döôøng tieàn baïc thì

khoâng neân nhaän chæ coù nhaän nhöõng thöïc phaåm,

neáu ngöôøi Phaät töû kyø keøo cho mình nhaän tieàn

thì nhaän tieàn nhöng phaûi noùi lyù do nhaän tieàn

laøm vieäc gì ñeå sau naøy traùnh khoûi söï tai tieáng

khoâng toát.

Khi nhaän cuûa cuùng döôøng thì ñaùp leã laø

phaûi chaép tay leân tröôùc ngöïc vaø öôùc nguyeän cho

Phaät töû ñöôïc tu haønh nhö mình vaø ñöôïc giaûi

thoaùt nhö mình.

Neáu khoâng töï soaïn ra lôøi öôùc nguyeän thì

neân theo lôøi öôùc nguyeän maø Thaày ñaõ bieân soaïn

trong taäp nghi thöùc tuïng nieäm taïi tu vieän Chôn

Nhö.

Toát nhaát, töï taâm mình nghó ra nhö theá

naøo roài öôùc nguyeän thö theá naáy, ñöøng vay möôïn


-325-

lôøi ngöôøi khaùc maø thaønh ra thieáu chaân thaät,

gioáng nhö con chim hoïc noùi.

XƯNG HÔ VỚI NHỮNG BẬC CAO NIÊN


Hoûi: Kính thöa Thaày! Ñoái vôùi nhöõng

baäc cao nieân daân daõ thì tieáp ñoùn xöng hoâ nhö

theá naøo cho ñuùng?

Ñaùp: Ñoái caùc baäc cao nieân thì neân goïi

baèng “cuï” neáu hoï khoâng phaûi laø Phaät töû, coøn

neáu hoï laø phaät töû thì goïi laø “cö só”.

Xöng hoâ mình laø Thaày.

Ví duï: Thöa cuï, cuï ñeán thaêm Thaày coù vieäc

gì?

Ví duï: Hoâm nay coù duyeân söï gì maø cö só

ñeán thaêm chuøa sôùm quaù vaäy. Ñoù laø nhöõng caùch

xöng hoâ, Thaày chæ toùm löôïc ñeå caùc baïn xöng hoâ

cho ñuùng caùch. Neáu xöng hoâ khoâng ñuùng caùch,

ngöôøi hieåu bieát seõ cöôøi caùc baïn ñaáy, cho caùc baïn

laø nhöõng ngöôøi keùm vaên hoùa, ñi tu maø khoâng


-326-

bieát caùch xöng giao tieáp vôùi nhau thì raát laø xaáu

hoå. Phaûi khoâng caùc baïn?

Vaán ñeà xöng hoâ raát laø quan troïng xin caùc

baïn neân löu yù hoïc taäp veà nhöõng oai nghi teá

haïnh naøy. Tuy noù khoâng coù gì lôùn lao, nhöng

con ngöôøi lòch söï maø khoâng bieát caùch xöng hoâ

thì khoâng coøn lòch söï. Phaûi khoâng caùc baïn?

CÁCH VẬN Y THƯỢNG


Hoûi: Kính thöa Thaày, caùch vaän y phuïc:

trong nhöõng tröôøng hôïp naøo khoaùc y thöôïng?

Nghi thöùc naøo môùi vaän y thöôïng? Xin Thaày chæ

daïy cho chuùng con roõ?

Ñaùp: Vaän y thöôïng naøy vaøo nhöõng ngaøy

laøm leã truyeàn cho Tam Quy, Nguõ giôùi cho Phaät

töû. Truyeàn cuï tuùc giôùi cho Tyø Kheo Taêng vaø Tyø

Kheo Ni. Khi ra khoûi thaát ñi khaát thöïc. Khi tu

taäp ngoài thieàn v.v..

Coøn taát caû caùc ngaøy leã khaùc, tieáp khaùch

tuïng nieäm thì neân maëc chieác aùo traøng bình

thöôøng.


-327-

Khi maëc y thöôïng vaøo laø töôùng phöôùc ñieàn

cho moïi ngöôøi gieo duyeân ñeå ñôøi sau hoï coù

duyeân gaëp ñöôïc Chaùnh phaùp cuûa Phaät.

Ñaép y thöôïng vaøo laø hình aûnh cuûa ñöùc

Phaät neân khi ñi, khi ñöùng, luùc ngoài hay naèm

ñeàu phaûi giöõ gìn caån thaän, nheï nhaøng, khoan

thai. Coù nhö vaäy môùi khoâng phæ baùng Phaät

phaùp; khoâng laøm hö hoaïi toân chæ Phaät giaùo.

Neáu caùc baïn khoâng tu thì thoâi: ñöøng laøm hö

hoaïi Phaät giaùo raát ñau loøng.

CÁCH XƯNG HÔ VỚI NHỮNG

NGƯỜI THÅN TRONG GIA ĐÌNH


Hoûi: Kính thöa thaày! Quan heä cuûa ngöôøi

tu só trong gia ñình hoï haøng veà caùch xöng hoâ

nhö theá naøo ñuùng?

Ñaùp: Quan heä trong gia ñình hoï haøng

caùch xöng hoâ theo bình thöôøng nhö theá naøo thì

xöng hoâ nhö theá naáy, khoâng neân thay ñoåi, phaûi

ñuùng theo phong tuïc nôi mình ñang cö truù. Ñoái


-328-

vôùi taát caû coâ, baùc, chuù, dì, caäu, môï, anh chò em

ñeàu goïi ñuùng giai thöù cuûa hoï, nhöng rieâng mình

phaûi xöng hoâ vôùi moïi ngöôøi thì neân xöng laø

thaày.

Ví duï: Thaày muoán noùi vôùi chaùu Taâm ñieàu

naøy hoaëc Thaày keå laïi caâu chuyeän nhaãn nhuïc

cuûa ñöùc Theá Toân cho meï nghe hoaëc meï haõy

mua boá thí cho Thaày moät ít giaáy ñeå vieát.

Treân ñaây laø nhöõng ví duï xin quyù baïn haõy

ñoùn ñoïc taäp saùch Vaên Hoùa Truyeàn Thoáng taäp

VI veà oai nghi teá haïnh cuûa ngöôøi cö só vaø tu só

Phaät giaùo, chæ daïy roõ raøng moïi oai nghi teá

haïnh cuûa moät con ngöôøi soáng coù ñaïo ñöùc nhaân

baûn.

KHÔNG NÊN ĐẾN


Hoûi: Kính thöa Thaày, trong nhöõng

tröôøng hôïp hoäi laøng teá thaàn ôû ñình laøng neáu

ñöôïc môøi thì coù neân ra khoâng?

Ñaùp: Khoâng neân ñeán, vì nôi ñoù khoâng

phaûi choã cho ngöôøi tu só Phaät giaùo ñeán, thöôøng


-329-

cuùng Thaàn kyø an laø hoï gieát chuùng sanh ñeå teá

thaàn. Neân tìm caùch töø choái traùnh xa quyû thaàn,

nôi coù tuïc leä huû laäu meâ tín, laïc haäu, khoâng ñuùng

choã cho ngöôøi tu só Phaät giaùo ñeán döï. Ngöôøi tu

só Phaät giaùo khoâng tin moät caùch muø quaùng, tin

nhöõng gì baèng maét thaáy, tai nghe, yù thöùc phaân

bieät, hieåu bieát roõ raøng, khoâng coù aûo töôûng xen

vaøo, nhaát laø theá giôùi sieâu hình thaàn, thaùnh,

quyû, ma thì laïi coøn khoâng tin. Khoâng tham döï

vaøo nhöõng nôi teá leã gieát haïi chuùng sanh moät

caùch aùc ñoäc daõ man.

Cho neân, ngöôøi tu só Phaät giaùo khoâng meâ

tín, khoâng tin quyû thaàn, bieát raát roõ raøng khoâng

coù theá giôùi sieâu hình, vì theá giôùi sieâu hình thaät

söï khoâng coù, cho neân khoâng döï leã cuùng Thaàn, vì

döï leã cuùng Thaàn laø ñoàng loõa chaáp nhaän meâ tín,

ñoàng loõa chaáp nhaän gieát haïi chuùng sanh. Ñoù laø

moät ñieàu phi ñaïo ñöùc, phi nhaân baûn. Ngöôøi tu

só Phaät giaùo caàn neân traùnh vaø coøn phaûi traùnh

xa nhöõng nôi saùt haïi sanh linh nhö vaäy. Ñoù laø

nhöõng nôi maø con ngöôøi chaân chaùnh khoâng neân

ñeán.


-330-

KHÔNG VÁI BÀN THỜ THÁNH Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính thöa Thaày! Tröôøng hôïp baát

ñaéc dó phaûi ra thì phaûi xöû trí nhö theá naøo? Coù

vaøo vaùi baøn thôø Thaùnh khoâng?

Ñaùp: Laø moät tu só Phaät giaùo phaûi coù trí

tueä laø phaûi tìm moïi caùch töø choái, neáu baát ñaéc dó

töø choái khoâng ñöôïc thì ñeán cho coù maët, moïi

ngöôøi ñeán vaùi Thaàn linh, coøn con thì neân tìm

caùch thoái thoaùt, baèng thoái thoaùt khoâng ñöôïc thì

khoâng ñöôïc thaép höông vaùi Thaàn maø chæ coù

maët ñöùng nghieâm chænh thaúng ngöôøi, maét nhìn

xuoáng chaân moät caùch nghieâm trang, khi moïi

ngöôøi cuùi vaø xaù Thaàn xong lui ra thì mình cuõng

lui ra.

Thaàn laø laø moät söï töôûng töôïng cuûa con

ngöôøi, chöù ñaâu coù thaät, noù laø moät aûo töôûng. Vaäy

maø laïy leã xì suïp khoâng trí tueä thaät ñaùng

thöông.

Neáu moät vò Thaàn laø moät danh töôùng ñem

laïi söï bình an cho daân cho nöôùc thì moïi ngöôøi

nhôù ôn, ñeán ngaøy Teát ngaøy kî thì ñeán nôi thôø

phöôïng Ngöôøi ñeå töôûng nhôù coâng lao vì daân vì


-331-

nöôùc, thaép neùn höông taâm ñöùng tröôùc baøn thôø

chaép tay töôûng nieäm coâng ôn cuûa Ngöôøi vaø

nghe ñoïc laïi nhöõng trang söû oai huøng cuûa vò

anh huøng ñaát nöôùc, ñeå con chaùu ñôøi ñôøi maõi

maõi khoâng queân.

TỤNG NIỆM MA CHAY


Hoûi: Kính thöa Thaày! Theo nhö phong

tuïc ngoaøi ñôøi, ngöôøi cheát hoï thöôøng hay môøi

nhaø sö ñi theo ñaùm ma ñeå ñoä, vaäy tröôøng hôïp

naøy ñoái vôùi chuùng con phaûi xöû lyù ra sao?

Ñaùp: Neáu caùc con ôû thaát moät mình tu taäp

thì khoâng neân laøm nhöõng vieäc meâ tín naøy, vieäc

laøm naøy gaây maát uy tín cho moät ngöôøi chaân tu,

nhaát laø hình thöùc naøy taïo ra nhöõng söï meâ tín

khieán cho Phaät giaùo thaønh moät toân giaùo meâ

tín. Vaø töø ñoù Phaät giaùo suy ñoài. Phaûi hieåu töï

cöùu mình chöa xong coøn mong cöùu ai nöõa?

Hình thöùc tuïng nieäm ma chay laø hình

thöùc cuûa ñaïo Baø La Moân, chöù ñaïo Phaät khoâng

chaáp nhaän. Ñaïo Phaät cho ñoù laø Töôûng tri chöù


-332-

khoâng phaûi Lieãu tri. Ñoù cuõng laø moät caùch thöùc

löøa ñaûo ngöôøi khaùc.

Hieän giôø con laõnh laøm truï trì moät ngoâi

chuøa ôû mieàn Baéc thì vieäc laøm naøy con khoâng

theå traùnh khoûi.

Con thöïc hieän cho daân laøng vui loøng

nhöng con phaûi coù caùch thöùc giaùo duïc hoï. Chæ

cho hoï bieát vieäc laøm nhö vaäy laø nhaûm nhí

khoâng coù ích lôïi thieát thöïc, coøn gaây cho Phaät

giaùo maát uy tín, bieán Phaät giaùo thaønh toân giaùo

meâ tín. Con coù bieát khoâng?

CÁCH XƯNG HÔ TIẾP XÚC

VỚI NHÀ CHỨC TRÁCH


Hoûi: Kính thöa thaày! Khi gaëp caùc nhaø

chöùc traùch (chaùnh quyeàn) thì caùch xöng hoâ tieáp

xuùc theá naøo cho phuø hôïp?

Ñaùp: Ñoái vôùi chaùnh quyeàn hoï xem quyù

Thaày nhö moät ngöôøi coâng daân bình thöôøng. Vì

theá khi tieáp xuùc vôùi nhaø chöùc traùch, chuùng ta


-333-

neân chaøo hoûi hoï baèng caùch nhö ngöôøi ñôøi,

nghóa laø chaøo hoûi hoï baèng caùch baét tay vaø ngoài

ngang nhau noùi chuyeän. Goïi anh, goïi chò vaø

xöng hoâ laø toâi, laø baùc, laø chuù laø anh v.v..

GIỚI LUẬT PHẬT KHÔNG NÊN BỎ


Hoûi: Kính thöa Thaày! Veà giôùi luaät hieän

nay coù ñieàu gì boå sung hoaëc coù ñieàu gì cuõ caàn

boû ñi khoâng?

Ñaùp: Hieän giôø giôùi luaät Phaät chöa coù

nhöõng baäc tu chöùng quaû A La Haùn bieân soaïn

laïi, thì khoâng ñöôïc boû vaø cuõng khoâng ñöôïc

theâm bôùt.

Luùc naøy neân xem giôùi luaät Phaät laø Phaïm

haïnh cuûa ngöôøi tu só, ñaày ñuû khoâng caàn theâm

maø cuõng khoâng bôùt.

Bôûi moãi giôùi ñeàu mang theo moät ñöùc haïnh

thöïc teá vaø cuï theå, giuùp cho ñôøi soáng tu só coù ñaày

ñuû oai nghi teá haïnh, xöùng ñaùng laø moät vò

Thaùnh Taêng.


-334-

CÁC LOÄI KINH SÁCH

SỬ DỤNG SAO CHO ĐÚNG? Caâu hoûi cuûa Chôn Ñöùc

Hoûi: Kính thöa Thaày! Caùc kinh saùch

phaùt trieån hieän nay neân ñöôïc söû duïng nhö theá

naøo? Coù neân huûy hoaøn toaøn khoâng?

Ñaùp: Kinh saùch phaùt trieån laø kinh saùch

cuûa ngoaïi ñaïo, baét ñaàu cuûa Baø La Moân beân AÁn

Ñoä vaø khi truyeàn sang qua Trung Hoa thì chòu

aûnh höôûng cuûa Laõo giaùo neân saûn sanh ra moät

loaïi thieàn ñònh theo kieåu Trung Hoa neân goïi laø

Thieàn Ñoâng Ñoä.

Chuùng ta khoâng caàn huûy kinh saùch ñoù,

maø ñeå laïi laøm taøi lieäu lòch söû ñeå bieát roõ caùc Toå

sö tu haønh theo Phaät chöa ñaéc quaû A La Haùn

maø voäi ñi truyeàn ñaïo ñaõ bò ñoàng hoùa vôùi caùc toân

giaùo khaùc hoaëc ñeå bieát möu ñoà cuûa caùc toân giaùo

khaùc dieät Phaät giaùo.

Nhöõng loaïi kinh saùch naøy gieo vaøo tö

töôûng cuûa moïi ngöôøi gaây meâ tín laïc haäu, laøm

hao toán tieàn cuûa moïi ngöôøi raát nhieàu.

Cho neân, trong gia ñình coù kinh naøy thì

neân ñem ñoát saïch ñeå sau naøy gaây aûnh höôûng


-335-

meâ tín muø quaùng tai haïi cho con chaùu, cho

ngöôøi ñôøi sau soáng phi ñaïo ñöùc, soáng tieâu cöïc,

yeám theá, bi quan, maát söùc töï löïc, maát chaùnh tri

kieán, chæ coøn bieát caàu tha löïc.

TỔ CHỨC CÁC BUỔI LỄ LỚN


Hoûi: Kính thöa Thaày! Nghi leã cuùng

Phaät ôû Chôn Nhö trong caùc buoåi ñaïi leã nhö

ngaøy Phaät Ñaûn hoaëc ngaøy Teát… phaûi toå chöùc

nhö theá naøo khi coù ñoâng Phaät töû?

Ñaùp: Theo ñaïo Phaät chæ coù tu taäp ngaên aùc

dieät aùc phaùp trong taâm cuûa mình chöù khoâng coù

cuùng baùi teá leã nhöng vì moät soá heä phaùi khaùc ñaõ

bieán Phaät giaùo thaønh moät toân giaùo tuïng nieäm

nay ñaõ thaønh thoùi quen, neân hieän giôø muoán boû

noù cuõng raát laø khoù. Vaäy khi coù Phaät töû ñoâng

ñaûo thì con neân laøm leã thaép 3 caây höông tröôùc

baøn thôø Phaät roài theo nghi thöùc tuïng nieäm cuûa

Chôn Nhö maø Thaày ñaõ bieân soaïn coù ñaày ñuû yù

nghóa cuûa Phaät giaùo, chöù hieän giôø con boû nghi

thöùc tuïng nieäm thì raát khoù.


-336-

Tuïng nieäm laø hình thöùc toân giaùo gaây meâ

tín cho moïi ngöôøi raát deã daøng. Ñaïo Phaät laø moät

ñaïo ñöùc nhaân baûn – nhaân quaû neân ñaïo Phaät

khoâng phaûi laø toân giaùo. Cho neân, vaán ñeà tuïng

nieäm ñöôïc ñöùc Phaät deïp boû. Caùc baïn haõy ñoïc

laïi baøi kinh Sonadanda ñeå bieát ñöùc Phaät baøi

baùc tuïng nieäm cuûa Baø La Moân saùt ñaát.

TỨ THÆN TÚC

Caâu hoûi cuûa Kieàu Baùch Nhaãn

Hoûi: Kính thöa coâ Dieäu Quang! Xin Coâ

giaûng cho chuùng con hieåu Töù Thaàn Tuùc laø gì?

Ñaùp: Kính thöa Baùc! Theo Dieäu Quang

ñöôïc Thaày daïy thì Töù Thaàn Tuùc laø boán noäi löïc

cuûa taâm thanh tònh ñaõ ñoaïn tröø ñöôïc taâm

tham, san, si, neân söùc noù maïnh nhö Thaàn cuûa

Phaät giaùo, duøng ñeå laøm chuû thaân vaø taâm. Coù

nghóa laø ngöôøi tu taäp coù boán thaàn tuùc naøy môùi

ñuû khaû naêng laøm chuû boán söï khoå ñau cuûa kieáp

ngöôøi nhö: sanh, giaø, beänh, cheát. Neáu moät

ngöôøi tu haønh theo Phaät giaùo maø khoâng coù boán


-337-

thaàn tuùc naøy thì chæ uoång phi moät ñôøi tu haønh

maø thoâi.

1/ Laøm chuû ñöôïc ñôøi soáng (sanh) taâm

khoâng coøn tham, saân, si, giaän, hôøn, phieàn naõo,

lo raàu, ganh tò, thuø oaùn v.v..

2/ Laøm chuû cô theå khi giaø yeáu (giaø), khieán

cho cô theå giaø maø khoâng yeáu ñuoái, khoâng laãn

loän, khoâng queân tröôùc, queân sau, cô theå quaéc

thöôùc, khoeû maïnh, cöôøng traùng nhö moät thanh

nieân.

3/ Laøm chuû ñau oám (beänh), coù nghóa laø ñaåy

lui taát caû beänh taät ra khoûi thaân.

4/ Laøm chuû khi cheát (töû), coù nghóa laø muoán

cheát hoài naøo laø cheát ngay hoài aáy moät caùch tö

taïi.

Ñaïo Phaät ñöôïc goïi laø ñaïo giaûûi thoaùt. Ñoù coù

nghóa laø giaûi thoaùt boán choã khoå ñau cuûa kieáùp

ngöôøi: sanh, giaø, beänh, cheát nhö treân ñaõ noùi.

Neáu tu taäp khoâng coù Töù Thaàn Tuùc thì khoâng

bao giôø laøm chuû boán söï khoå ñau naøy ñöôïc.

Töù Thaàn Tuùc khoâng phaûi laø phaùp moân tu

taäp maø laø boán thaàn löïc do tu taäp töø phaùp moân

Thaân Haønh Nieäm maø coù. Muoán tu taäp phaùp

moân Thaân Haønh Nieäm thì phaûi tu taäp phaùp

moân Töù Nieäm Xöù; muoán tu taäp phaùp moân Töù


-338-

Nieäm Xöù thì phaûi tu taäp phaùp moân Töù Chaùnh

Caàn. Trong phaùp moân Töù Chaùnh Caàn coù phaùp

moân Chaùnh Nieäm Tænh Giaùc; muoán tu taäp phaùp

moân Chaùnh Nieäm Tænh Giaùc thì phaûi nhieáp

taâm trong thaân haønh noäi hay thaân haønh ngoaïi.

Nhöng tröôùc tieân chuùng ta neân nhieáp taâm trong

thaân haønh ngoaïi töùc laø ñi kinh haønh, ñi kinh

haønh nhieàu laø toát nhaát, bôûi vì ñi kinh haønh thì

phaù ñöôïc taâm hoân traàm, thuøy mieân, voâ kyù

ngoan khoâng vaø hoân tòch v.v.. Nhöng ñi kinh

haønh caàn phaûi nhieáp taâm kyõ töøng böôùc ñi ñeå

taâm nhieáp phuïc cho ñöôïc haønh ñoäng böôùc ñi.

Caên baûn nhaát laø ôû choã Chaùnh Nieäm Tænh

Giaùc. Töø Chaùnh Nieäm Tænh Giaùc ñaït ñöôïc boán

choã: thaân, thoï, taâm, phaùp sung maõn. Do boán

choã: thaân, thoï, taâm, phaùp sung maõn môùi coù

ñöôïc Töù Thaàn Tuùc. Chính boán naêng löïc Thaàn

Tuùc laø phöông phaùp söû duïng laøm chuû sanh töû

luaân hoài. Ñoù laø phaùp moân sau cuøng cuûa Phaät

giaùo.

Con ñöôøng tu taäp cuûa Phaät giaùo chæ coù baáy

nhieâu ñoù maø thoâi. Xin Baùc neân löu yù veà söï tu

taäp. Khi tu taäp coù Tænh Giaùc Chaùnh Nieäm thì

sau nay môùi coù Töù Thaàn Tuùc. Coøn ngöôïc laïi

khoâng Tænh Giaùc Chaùnh Nieäm thì khoâng bao

giôø coù Töù Thaàn Tuùc. Bôûi vì Töù Thaàn Tuùc baét


-339-

ñaàu phaûi coù söùc Tænh Giaùc, nhôø coù Tænh Giaùc

môùi soáng trong Chaùnh Nieäm; nhôø coù Chaùnh

Nieäm taâm môùi ñoaïn tröø ñöôïc tham, saân, si.

Cuoái cuøng Dieäu Quang coù lôøi thaêm vaø chuùc

baùc cuøng caû gia quyeán ñeàu ñöôïc maïnh khoeû xaû

taâm toát.

Kính thö

Dieäu Quang

KINH DUY MA CẬT CÓ

PHÂI PHẬT THUYẾT KHÔNG?

Caâu hoûi cuûa Tueä Haïnh

Hoûi: Kính baïch Thaày! Trong lôøi töïa

Duy Ma Caät Sôû Thuyeát Kinh phaùp sö Töø

Thoâng vieát: “Kinh Duy Ma Caät laø boä kinh thuoäc

heä tö töôûng Ñaïi Thöøa vieân ñoán laø thöù giaùo lyù

maõn töï. Giaùo lí kinh Duy Ma Caät daïy cho moïi

ngöôøi veà phaùp moân giaûi thoaùt baát tö nghì.

Haønh giaû thöïc hieän ñöôïc laø thaønh Phaät nhö

ñöùc Phaät Thích Ca vaø thaäp phöông chö Phaät

ñaõ thaønh”.


-340-

Ñieàu maø con muoán hoûi Thaày: “Thaät ra

kinh Duy Ma Caät coù phaûi laø kinh Phaät thuyeát

hay khoâng? Nhôø Thaày chæ daïy cho con phaùp

moân giaûi thoaùt khoù nghó baøn naøy”.

Ñaùp: Kinh Duy Ma Caät laø kinh Ñaïi Thöøa

ca ngôïi moät cö só Duy Ma Caät laø moät vò Boà Taùt

ñaõ thaønh Phaät, coù trí tueä baát tö nghì khoâng

theå nghó baøn. Vì theá, khoâng coù ai lyù luaän hôn

Ngaøi ñöôïc.

Kinh so saùnh trí tueä Duy Ma Caät nhö trí

tueä Phaät (Trí tueä khoâng nghó baøn). Vì theá,

khoâng coù moät vò ñaïi ñeä töû naøo cuûa Phaät daùm

ñeán thaêm oâng, duø laø ñaïi trí tueä ñeä nhaát nhö

oâng Xaù Lôïi Phaát cuõng coøn sôï haõi, khieáp ñaûm

khi nghe noùi ñeán ñi thaêm beänh OÂng. Do trí tueä

OÂng cao sieâu nhö vaäy neân ñöùc Phaät môùi sai oâng

Vaên Thuø Sö Lôïi Boà Taùt ñeán thaêm. Chæ coù ngaøi

Vaên Thuø Sö Lôïi coù ñuû trí tueä môùi daùm ñeán

thaêm beänh vaø ñoái ñaùp vôùi oâng môùi caân xöùng.

Kinh Duy Ma Caät ra ñôøi nhaèm coù yù ñoà

dieät Phaät giaùo ñeå döïng leân moät giaùo phaùp môùi.

Ñoù laø giaùo phaùp baát nhò, coøn goïi laø giaùo phaùp

baát tö nghì.

Kinh Duy Ma Caät döïng leân moät ngöôøi cö só

vó ñaïi khieán cho taát caû ñeä töû cuûa ñöùc Phaät

chæcaàn nghe ñeán teân Duy Ma Caät laø ñaõ reùt run,


-341-

cuùi ñaàu, ruït coå nhö ruøa, ñoù laø nhöõng ñeä töû lôùn

cuûa ñöùc Phaät nhö: oâng Xaù Lôïi Phaát, oâng Muïc

Kieàn Lieân, oââng Phuù Laâu Na, oâng Ca Chieân

Dieân v.v.. coøn nhö vaäy huoáng caùc ñeä töû khaùc.

Bieát haøng ñeä töû Thanh Vaên cuûa mình trí tueä

coøn keùm xa neân ñöùc Phaät cuûa kinh Duy Ma Caät

phaûi nhôø ñeán moät vò Boà Taùt aûo töôûng cuûa nhaø

vaên Khöu Tröôøng Xuaân. Moät nhaø Vaên Trung

Hoa giaøu trí töôûng töôïng, töôûng ra nhöõng nhaân

vaät tu theo Tieân ñaïo. Ñoù laø Boà Taùt Vaên Thuø Sö

Lôïi trong truyeän “Phong Thaàn Dieãn Nghóa”.

Trong boä truyeän Phong Thaàn Dieãn Nghóa

coù hai vò tieân oâng, ñeä töû cuûa vò tieân tröôûng

Nguôn Thuûy Thieân Toân. Ñoù laø ngaøi Phoå Hieàn

vaø ngaøi Vaên Thuø. Trong truyeän coù ghi chuù: hai

vò tieân oâng naøy sau tu theo Phaät giaùo ñöôïc ñaéc

quaû thaønh Phaät.

Ñoïc kinh Duy Ma Caät chuùng ta raát buoàn

cöôøi cho nhöõng ai khoâng saùng suoát voäi tin theo

maø khoâng caân nhaéc. Ngöôøi vieát kinh Duy Ma

Caät ñaõ khoâng kheùo leùo, neân kinh ñöôïc daáu ñaàu,

maø laïi loù ñuoâi khieán cho ngöôøi coù trí moät chuùt

laø ñaõ tìm caùi giaû maïo cuûa kinh.

Kinh Duy Ma Caät laø moät taäp tieåu thuyeát

lyù luaän trieát lyù baát nhò, kheùo möôïn nhöõng nhaân

vaät tieåu thuyeát Trung Hoa loàng vaøo kinh ñeå loâi

cuoán haáp daãn ngöôøi ñoïc.


-342-

Cho neân, ñoïc xong kinh Duy Ma Caät ngöôøi

coù söï nhaän xeùt tinh vi moät chuùt thì bieát ngay

kinh naøy khoâng phaûi Phaät thuyeát, kinh naøy chæ

do caùc Toå vieát ra ñeå dieät Phaät giaùo, neáu caùc baïn

löu yù seõ nhaän ra ñieàu giaû maïo vaø coù yù ñoà thaâm

ñoäc naøy.

Ñaïo Phaät ra ñôøi ñaõ laøm ñaûo loän tö töôûng

cuûa loaøi ngöôøi baèng boán söï thaät: “Khoå, Taäp,

Dieät, Ñaïo”. Boán chaân lí ñoäc ñaùo naøy ñaõ coù saün

cuûa loaøi ngöôøi. Ngaøi chæ caàn khôi daäy khieán cho

taát caû giaùo lyù cuûa caùc toân giaùo vaø caùc trieát lyù

cuûa nhöõng nhaø trieát hoïc hieän haønh treân haønh

tinh naøy ñaõ ñoå vôõ, trôû thaønh nhöõng aûo töôûng.

Theá maø laïi coù moät phaùp moân baát nhò khoâng hai

naøy laïi baûo raèng Phaät thuyeát, thì e raèng raát

oan cho ñöùc Phaät. Ñöùc Phaät bao giôø noùi chuyeän

giaùo phaùp khoâng töôûng nhö vaäy. Môùi nghe moïi

ngöôøi töôûng laø môùi meû cuûa kinh saùch Ñaïi Thöøa

ñöôïc dieãn taû trong kinh Duy Ma Caät, nhöng

naøo ngôø giaùo phaùp aáy cuõ rích cuûa Baø La Moân

xöa kia. Trong khi kinh saùch Nguyeân Thuûy coøn

ghi laïi lôøi ñöùc Phaät ñaõ daïy, Ngaøi ñaäp saïch vaø

queùt 62 laäp luaän taø giaùo aûo töôûng cuûa Baø La

Moân khoâng coøn ngoi ñaàu daäy ñöôïc nöõa.

Theá maø, kinh Duy Ma Caät laïi baûo kinh

naøy Phaät thuyeát nhö treân ñaõ noùi thì coù ai maø


-343-

tin khoâng? Chæ coù nhöõng ngöôøi khoâng ñuû trí

quaùn xeùt thì môùi tin nhö vaäy.

Kinh ñaõ khoâng phaûi Phaät thuyeát thì phaùp

moân giaûi thoaùt khoù nghó baøn cuøng khoâng phaûi

cuûa Phaät. Ñoù laø moät phaùp töôûng cuûa ngoaïi ñaïo.

Thöa caùc baïn! Ñöøng bao giôø ñem phaùp

moân cao sieâu maø gaùn cho Phaät, vì phaùp Phaät

khoâng coù cao sieâu, chæ laø nhöõng phaùp moân raát

gaàn guõi vôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi, neân noù

“...thieát thöïc, cuï theå khoâng coù thôøi gian

ñeán ñeå maø thaáy...”.

Phaùp moân khoâng theå nghó baøn töùc laø phaùp

moân vôùi yù thöùc khoâng theå hieåu ñöôïc laø moät

phaùp moân aûo töôûng; laø moät phaùp moân noùi voïng

ngöõ.

Phaùp moân cuûa Phaät laø phaùp moân ñem ra

daïy cho ngöôøi tu taäp ñeå mang laïi lôïi ích cho

con ngöôøi, soáng khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi vaø khoå caû hai, coøn phaùp moân khoâng theå

nghó baøn thì laøm sao hieåu ñöôïc, maø ñaõ khoâng

hieåu ñöôïc thì laøm sao tu taäp ñöôïc; maø ñaõ khoâng

tu taäp ñöôïc thì laøm sao coù giaûi thoaùt ñöôïc. Nhö

vaäy, phaùp moân baát tö nghì laø phaùp moân löøa ñaûo

con ngöôøi. Coøn neáu baûo raèng phaùp moân naøy ñeå

daïy chö Phaät vaø caùc baäc A La Haùn thì chö Phaät

vaø caùc baäc A La Haùn ñaâu caàn phaûi tu phaùp moân


-344-

naøy, vì caùc Ngaøi ñaõ chöùng ñaït chaân líù giaûi thoaùt

hoaøn toaøn, laøm chuû sanh töû chaám döùt luaân hoài.

Cho neân, caùc Ngaøi ñoái vôùi phaùp moân khoâng

nghó baøn naøy laø moät phaùp moân hyù luaän cho vui

chôi, chöù coù lôïi ích gì cho cuoäc soáng cuûa loaøi

ngöôøi ñaâu. Vì caùc ngaøi bieát ñoù laø phaùp moân

voïng ngöõ, löøa ñaûo con ngöôøi chöù khoâng theå löøa

ñaûo caùc Ngaøi ñöôïc. Phaûi khoâng caùc baïn?

Nghe noùi ñeán phaùp moân khoù nghó baøn laø

bieát ngay phaùp moân noùi doái. Cho neân, khi nghe

Boà Taùt Duy Ma Caät noùi: “Boà Taùt beänh vì

chuùng sanh beänh” thì bieát ngay Boà Taùt Duy

Ma Caät khoâng hieåu Phaät giaùo, neân môùi noùi caâu

aáy. Ngöôøi khoâng hieåu Phaät giaùo maø laïi noùi kinh

naøy cuûa Phaät thuyeát laø sai. Ñaïo Phaät laø ñaïo töï

cöùu mình chöù khoâng ai cöùu mình ñöôïc. Vì theá,

lôøi tuyeân boá cuûa kinh Duy Ma Caät chöùng toû laø

OÂng chaúng hieåu gì veà ñaïo Phaät chuùt naøo caû.

Ñöùc Phaät ñaõ chaúng baûo: “Neáu ta noùi moät ñieàu

maø khoâng ai hieåu laø ta coù noùi laùo”. Vì vaäy

maø ôû ñaây noùi phaùp moân khoâng nghó baøn laø noùi

laùo. Coù ñuùng khoâng caùc baïn?

Vaäy phaùp moân giaûi thoaùt khoù nghó baøn laø

phaùp moân noùi laùo, phaùp moân naøy chæ gaït ngöôøi

voâ minh, chöù ngöôøi naøo chæ caàn coù moät chuùt

hieåu bieát cuõng khoâng theå löøa ñaûo hoï ñöôïc.


-345-

Phaùp moân giaûi thoaùt khoù nghó baøn laø phaùp

moân löøa ñaûo nhö treân ñaõ noùi, chæ coù nhöõng

ngöôøi soáng trong töôûng tri neân môùi deã tin phaùp

moân naøy.

Phaùp moân naøy chæ lyù luaän chôi cho vui chöù

chöa coù ai soáng ñöôïc, vì con ngöôøi laø coù söï tö

duy suy nghó, chöù con ngöôøi khoâng phaûi ñaát,

ñaù, coû, caây v.v..

Nhö treân ñaõ noùi kinh Duy Ma Caät laø kinh

töôûng, vì theá tröôûng giaû Duy Ma Caät laø ngöôøi

töôûng, chöù khoâng phaûi laø ngöôøi coù thaät. Caên cöù

vaøo lòch söû loaøi ngöôøi thì cö só Duy Ma Caät

khoâng coù. Cho neân, taùc giaû kinh Duy Ma Caät

kheùo töôûng töôïng ra nhaân vaät vaø phaùp moân baát

tö nghì.

Kính thöa caùc baïn! Nhöõng phaùp moân ñöùc

Phaät daïy trong kinh Nguyeân Thuûy, nhö phaùp

moân Hôi Thôû roõ raøng nhö vaäy maø caùc baïn coøn

tu taäp sai tôùi, sai lui, huoáng hoà laø phaùp moân

khoù nghó baøn cuûa Duy Ma Caät thì bieát ñaâu maø

tu taäp. Phaûi khoâng caùc baïn?

Cho neân, kinh Duy Ma Caät laø kinh voïng

ngöõ. Vaø tu taäp phaùp moân Baát Tö Nghì ñeå laøm

gì? Ñeå lyù luaän tranh ñua hôn thieät vôùi thieân haï

ö! Ñaïo Phaät khoâng coù muïc ñích ñoù. Xin caùc baïn

löu yù.


-346-

PHỤ BẢN

ĐƯỜNG XÂY DỰNG NHÂN CÁCH

Kyû nieäm sinh nhaät Thaày 4/8/ AÁt Daäu

Trong söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi

ngöôøi, caùc toân giaùo ñaõ cuøng vôùi söï vaän ñoäng cuûa

xaõ hoäi maø xuaát hieän. Ñoù laø söï phaûn aùnh moät

caùch töï nhieân quaù trình nhaän thöùc cuûa loaøi

ngöôøi, ñoái vôùi caùc hieän töôïng khaùch quan ñang

toàn taïi ngoaøi yù thöùc con ngöôøi thoâng qua caùc

toân giaùo maø hoï ñaõ tin.

Vì vaäy, caùc toân giaùo chính laø saûn phaåm

cuûa loaøi ngöôøi, laáy con ngöôøi laøm ñoái töôïng

nghieân cöùu, ñeå roài quay trôû laïi toàn taïi cuøng con

ngöôøi.

Nhöng do caùc nghieân cöùu ñoù coù nhöõng xuaát

phaùt ñieåm khaùc nhau, mang tính muïc ñích

khaùc nhau veà con ngöôøi vaø veà theá giôùi, neân coù

quan ñieåm raát khaùc nhau.

Ví duï: Ñaïo Hoài, ñaïo Do Thaùi, ñaïo Ki Toâ

giaùo ñeàu coù chung moät quan nieäm cho raèng con

ngöôøi laø do thieân chuùa sinh ra. Vì vaäây, con

ngöôøi coøn phaûi coù nghóa vuï phuïng söï cho Thieân


-347-

Chuùa, phuïng söï ñöùc tin vôùi Chuùa, ngöôøi saùng

taïo ra muoân loaøi treân theá gian naøy.

Ñaïo Phaät cho raèng coù theá giôùi naøy laø do

duyeân hôïp maø toàn taïi, neáu duyeân heát theá giôùi

naøy seõ tan. Nghóa laø theá giôùi naøy cuõng chæ laø

theá giôùi cuûa nhaân quaû. Baûn chaát cuûa theá giôùi

chæ laø khoå, khoâng, voâ thöôøng vaø voâ ngaõ, qua ñoù

cho thaáy ñaïo Phaät khoâng coâng nhaän coù Thöôïng

Ñeá, coù Thieân Chuùa, coù Ngoïc Hoaøng v.v… nghóa

laø ñaïo Phaät khoâng coâng nhaäân coù theá giôùi thaàn

linh mang tính sieâu hình, nôi maø thaàn quyeàn

coù quyeàn ban phuùc hoaëc giaùng hoïa cho theá giôùi

con ngöôøi.

Coøn ñoái vôùi con ngöôøi xuaát hieän trong cuoäc

soáng töø nhaân quaû maø sinh ra, soáng trong nhaân

quaû cheát laïi trôû veà nhaân quaû.

Töø nhöõng nhaän thöùc khaùc nhau veà con

ngöôøi vaø veà theá giôùi nhö vaäy, maø moãi toân giaùo

coù söï nghieäp giaùo duïc caùc tín ñoà mang tính muïc

ñích khaùc nhau.

Trong baøi vieát naøy chuùng toâi khoâng coù

tham voïng trình baøy söï khaùc nhau trong söï

nghieäp giaùo duïc cuûa caùc toân giaùo. Maø chuùng toâi

chæ muoán ñeà caäp ñeán söï hieåu bieát coøn raát haïn

cheá cuûa chuùng toâi, veà söï nghieäp giaùo duïc cuûa

ñaïo Phaät, thoâng qua tieâu ñeà, ñaïo Phaät, con


-348-

ñöôøng xaây döïng nhaân caùch ñeå chia seõ ñeán caùc

baïn cuøng tham cöùu veà moät neàn ñaïo ñöùc maø ñaïo

Phaät ñaõ mang tôùi cho loaøi ngöôøi, maø chuùng toâi

ñaõ caûm nhaän ñöôïc qua vieäc tu hoïc vaø reøn luyeän.

Muoán hieåu ñöôïc muïc ñích giaùo duïc cuûa ñaïo

Phaät ñoái vôùi con ngöôøi, chuùng ta haõy tìm hieåu

khaùi nieäm Nhaân Caùch. Vaäy nhaân caùch laø gì?

Nhaân caùch chính laø tính ngöôøi - laø nhöõng

haønh vi öùng xöû vaên hoùa cuûa con ngöôøi ñoái vôùi

moâi tröôøng soáng cuûa mình, maø thoâng qua ñoù coù

theå ñaùnh giaù ñöôïc nhöõng giaù trò ñích thöïc cuûa

con ngöôøi.

Vaäy, nhö theá naøo laø ngöôøi coù nhaân caùch?

Xin ñöôïc daãn lôøi cuûa Tröôûng Laõo Thích Thoâng

Laïc ñaõ noùi: “Con ngöôøi chæ laø moät loaøi ñoäng

vaät nhö bao loaøi ñoäng vaät khaùc. Nhöng

con ngöôøi chæ ñöôïc goïi laø con ngöôøi khi

naøo con ngöôøi coù ñaïo ñöùc. Coøn neáu con

ngöôøi khoâng coù ñaïo ñöùc, con ngöôøi coøn aùc

ñoäc hôn loaøi caàm thuù”.

Töø nhaän ñònh treân giuùp cho chuùng ta hieåu

roõ: con ngöôøi coù nhaân caùch phaûi laø con ngöôøi coù

ñaïo ñöùc, hay phaåm chaát ñaïo ñöùc chính laø phaåm

caùch cuûa con ngöôøi.


-349-

Ñeán ñaây chuùng ta gaëp phaûi moät vaán ñeà raéc

roái, bôûi vì, ñaët vaán ñeà chuaån möïc ñeå ñònh giaù

trò ñaïo ñöùc laø raát khoù, caùch ñaùnh giaù ñaïo ñöùc

raát khaùc nhau, noù phuï thuoäc vaøo quan nieäm

soáng cuûa xaõ hoäi, noù thay ñoåi theo quan ñieåm

giai caáp, thay ñoåi theo theå cheá chính trò, thay

ñoåi theo hoaøn caûnh, tuøy theo moãi luùc maø vaán ñeà

ñaïo ñöùc laïi coù caùch nhìn nhaän vaø ñaùnh giaù khaùc

nhau.

Ví duï: ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong

kieán maø chöûa hoang, seõ bò nhöõng dö luaän xaõ

hoäi ñöông thôøi luùc ñoù, leân aùn moät caùch maïnh

meõ vaø xöû phaït moät caùch nghieâm khaéc.

Cuõng trong xaõ hoäi phong kieán, laïi coù ngöôøi

thoâng caûm ñöùng ra beânh vöïc vaø baûo veä hoï, nhö

nhaø thô Hoà Xuaân Höông ñaõ vieát:

“Khoâng choàng maø chöûa môùi ngoan

Coù choàng maø chöûa theá gian thöôøng

tình”

Treân thöïc teá quan nieäm ñaïo ñöùc ñaõ bò laïm

duïng ñeå phuïc vuï cho nhöõng muïc ñích khaùc

nhau cuûa loaøi ngöôøi.

Trong caùi môùù boøng bong raéc roái cuûa nhöõng

quan nieäm ñaïo ñöùc do con ngöôøi ñaët ra nhö theá,

noù khoâng mang tính nhaân baûn. Vì vaäy caàn phaûi


-350-

coù moät caùch nhìn khaùc, moät caùch ñaùnh giaù khaùc

mang tính khaùch quan vaø mang tính chuaån

möïc.

Raát may maén ñaïo Phaät ñaõ giuùp ñôõ chuùng

toâi vaø caû caùc baïn nöõa, neáu baïn ñoàng thuaän vôùi

quan ñieåm naøy cuûa ñaïo Phaät, noù seõ giuùp chuùng

ta thoaùt ra khoûi nhöõng raéc roái naøy.

Quan ñieåm vì ñaïo ñöùc cuûa ñaïo Phaät raát cuï

theå, khoâng laøm khoå mình, khoâng laøm khoå

ngöôøi, khoâng laøm khoå caû hai. Chæ caàn ngaén goïn

nhö vaäy nhöng voâ cuøng chính xaùc, vaø mang

tính bao dung vaø haøm chöùa taát caû.

Chæ caàn soáng khoâng laøm khoå mình, khoâng

laøm khoå ngöôøi laø chuùng ta ñaõ trôû thaønh moät

ngöôøi coù ñaïo ñöùc.

Vaán ñeà ñaïo ñöùc maø ñaïo Phaät ñeà caäp tôùi

töôûng chöøng ñôn giaûn deã hieåu, nhöng thöïc hieän

ñöôïc thì khoâng ñôn giaûn moät chuùt naøo.

Muoán thöïc hieän ñöôïc, noù ñaõ ñoøi hoûi phaûi

coù moät söï hieåu bieát saâu saéc, coù trí tueä quaùn xeùt,

ñeå ñieàu chænh caùc haønh vi öùng xöû cuûa mình ñoái

vôùi moâi tröôøng soáng sao cho coù vaên hoùa.

Bôûi vì ñaõ töø laâu, con ngöôøi ñaõ quen soáng

moät caùch tuøy tieän, buoâng thaû ñeå chaïy theo

nhöõng thoùi quen mang ñaàu oùc tính toaùn, vò kyû,


-351-

vuï lôïi, tay vôùi ngöôøi naøy ñeå chaáp nhaän laáy

ngöôøi khaùc, thì cuõng ôû trong voøng laån quaån

chaúng hôn gì. Hoaëc coù ngöôøi leùn luùt laøm vieäc taø

haïnh, vi phaïm nhaân luaân, khi thaân baïi danh

lieät cuõng chaúng sung söôùng maø coøn chuoác hoïa.

Do con ngöôøi soáng trong cuoäc ñôøi coù nhieàu

meâ laàm quaù, ít ai hieåu ñöôïc chính duïc voïng ñaõ

ñaåy ngöôøi ta vaøo loãi laàm. Duïc voïng laøm con

ngöôøi ñieân ñaûo, vì nhöõng duïc voïng con ngöôøi

lao vaøo tranh ñaáu vaø giaønh giaät cuûa nhau, tìm

caùch möu moâ haõm haïi laãn nhau. Cho neân, cuoäc

soáng cuûa con ngöôøi ñaày nhöõng tai öông, hoaïn

naïn.

Chæ khi naøo loaøi ngöôøi coù moät neàn vaên

minh khaùc, moät neàn vaên minh tinh thaàn trong

saùng, thaùnh thieän, mang tính ñaïo ñöùc nhaân

baûn, khi ñoù con ngöôøi môùi thoaùt ra khoûi khoå

ñau, vaø nhöõng gioït nöôùc maét ñaéng cay cuûa

chuùng sinh khoâng coøn phaûi nhoû xuoáng nöõa.

Chuùng ta tieáp tuïc tìm hieåu veà neàn ñaïo ñöùc

cuûa ñaïo Phaät.

Ñöùc Phaät sau khi chöùng ñaïo, baèng tueä

Tam Minh Ngaøi hieåu thaáu chuùng sinh coù nhöõng

haïnh nghieäp thieän, aùc khaùc nhau, neân thoï

nhaân quaû baùo khaùc nhau: ngöôøi giaøu sang, keû

ngheøo heøn, ngöôøi toát keû xaáu, ngöôøi khoûe maïnh,


-352-

keû oám yeáu beänh taät, ngöôøi xinh ñeïp, keû xaáu xí,

ngöôøi soáng laâu, keû cheát yeåu v.v.. taát caû ñeàu do

haïnh nghieäp cuûa chuùng sanh ñaõ taïo ra maø

nhaäân laõnh quaû khoå vui.

Duø haïnh nghieäp khaùc nhau, chuùng sanh

vaãn khoâng theå thoaùt ra khoûi caùi khoå cuûa vò

raøng buoäc vaøo voøng sanh töû luaân hoài vaø bò troâi

laên trong voøng luïc ñaïo. Neáu laøm aùc seõ coøn bò deã

rôi xuoáng nhöõng vöïc thaúm hay hang saâu cuûa

nhöõng kieáp soáng, maø ôû ñoù hoï, luoân luoân bò saên

ñuoåi bôûi nhöõng ñau khoå cuøng cöïc, do nghieäp löïc

cuûa caùi aùc mang laïi.

Neáu trong kieáp soáng hieän taïi, hoï ñöôïc

nhaän moät giaùo phaùp chaân chính, töø moät vò

Thaày ñaõ chöùng ñaéc, vaø neáu kheùo tu taäp reøn

luyeän, hoï coù theå chuyeån ñoåi nghieäp nhaân quaû

vaø thaäm chí coøn coù theå thoaùt ra khoûi sanh töû

luaân hoài.

Chính vì vaäy 50 naêm truï theá, ñöùc Phaät ñaõ

mang trieån khai daïy cho moïi ngöôøi giaùo lyù vaø

caùc phöông phaùp thöïc haønh töø nhöõng kinh

nghieäm chöùng ñaéc vaø söï hieåu bieát saâu saéc cuûa

Ngaøi veà moät con ñöôøng thoaùt khoå, ñeå moïi ngöôøi

qua ñoù tu taäp reøn luyeän seõ trôû thaønh ngöôøi coù

ñaïo ñöùc, nhôø soáng coù neàn neáp ñaïo ñöùc maø caùc


-353-

thieän phaùp ñöôïc taêng tröôûng, caùc aùc phaùp ñöôïc

ngaên chaën vaø tieâu dieät.

Ñaáy chính laø cuoäc caùch maïng vó ñaïi nhaát

trong lòch söû loaøi ngöôøi, khoâng coù ñoå maùu giuùp

con ngöôøi thoaùt ñöôïc ñau khoå, laø yù nghóa thieát

thöïc vaø lôïi ích cuï theå maø ñaïo Phaät mang tôùi

cho moïi ngöôøi.

Ñaïo ñöùc cuûa ñaïo Phaät raát laø cuï theå: khoâng

laøm khoå mình, khoâng laøm khoå ngöôøi, khoâng

laøm khoå caû hai.

Neáu ngöôøi naøo tu theo ñaïo Phaät, maø

khoâng trôû thaønh ngöôøi coù ñaïo ñöùc thì trong

cuoäc soáng haèng ngaøy coøn coù nhöõng bieåu hieän

cuûa söï tham lam theo nhöõng ñònh kieán sai laàm

cuûa loøng ñoá kî, tò hieàm ganh gheùt, saân haän töø

ñoù daãn tôùi nhöõng cuoäc xung ñoät mang ñau khoå

cho mình vaø cho ngöôøi.

Chính töø nhöõng haønh vi, öùng xöû thieáu vaên

hoùa, mang baûn chaát cuûa söï tham lam vaø saân

haän, maø con ngöôøi ñaõ soáng khoâng ñaïo ñöùc,

thieáu ñi tính ngöôøi.

Do vaäy töø bao ñôøi nay, vaán ñeà giaùo duïc ñaõ

ñöôïc xaõ hoäi loaøi ngöôøi raát chuù troïng, bôûi giaùo

duïc laø moät qui luaät phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi

ngöôøi, nhaèm truyeàn trao kieán thöùc cuûa lôùp


-354-

ngöôøi tröôùc cho lôùp ngöôøi sau, nhaèm mong

muoán thoaùt ra baûn naêng cuûa loaøi caàm thuù.

Giaùo duïc laø moät söï nghieäp mang ñeán cho

con ngöôøi nhöõng tri thöùc hieåu bieát, ñeå söû duïng

noù vaøo muïc ñích khaùm phaù vaø saùng taïo, nhaèm

phuïc vuï cuoäc soáng con ngöôøi ngaøy moät thoûa

maõn hôn nhöõng nhu caàu ñoøi hoûi ngaøy caøng cao

cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi.

Trong xaõ hoäi hieän taïi ngaøy nay, do ñöôïc

höôûng moät neàn giaùo duïc ña daïng mang tính

thöïc duïng maø con ngöôøi khoâng coøn laïc haäu nhö

tröôùc, nhöng thöïc teá, lieäu xaõ hoäi loaøi ngöôøi ñaõ

heát khoå ñau?

Söï thaät chöa moät phuùt giaây naøo traùi ñaát

ñöôïc bình yeân, ôû nôi naøy, ôû nôi kia khoâng giaây

phuùt naøo khoâng coù nhöõng gioït nöôùc maét ñau

khoå cuûa chuùng sanh phaûi nhoû xuoáng.

Treân thöïc teá chuùng ta nhaän thaáy: ngaøy

nay khoa hoïc kyõ thuaät phaùt trieån nhö vuõ baõo,

ñaõ ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån leân theo, nhaèm

taïo ra nhieàu cuûa caûi vaät chaát ñeå thoûa maõn ham

muoán cuûa con ngöôøi.

Ñeå coù neàn kinh teá phaùt trieån, phaûi coù ñaày

ñuû nguyeân lieäu, nhieân lieäu cung caáp cho saûn

xuaát, do theá, ngaøy nay caùc nguoàn taøi nguyeân


-355-

ñöôïc khai thaùc moät caùch böøa baõi, röøng bò chaët

phaù moät caùch voâ yù thöùc, ñaõ phaù huûy moâi tröôøng

sinh thaùi cuûa loaøi ngöôøi, laøm cho nhieàu loaøi

ñoäng thöïc vaät bò huûy dieät.

Nhieàu nhaø maùy saûn xuaát ngaøy ñeâm, ñaõ

tuoân vaøo taàng khí quyeån haøng trieäu meùt khoái

khí cac bon daãn ñeán dieät taàng OÂ zoân - lôùp aùo

giaùp baûo veä traùi ñaát bò phaù thuûng.

Nhieàu loaøi ñoäng vaät bò con ngöôøi saên baét,

cheá bieán thaønh thöïc phaåm, bò con ngöôøi khai

thaùc moät caùch trieät ñeå, khieán nhieàu loaøi coù

nguy cô tuyeät chuûng.

Vì theá, ngaøy nay caùc cuoäc chieán tranh

töông taøn, töông saùt gieát haïi laãn nhau khoâng

giaûm ñi, maø ngaøy caøng coù chieàu höôùng gia taêng.

Nhieàu beänh dòch quaùi laï phaùt sinh, trong ñoù

phaûi keå ñeán beänh theá kyû HIV ñaõ cöôùp ñi vaø seõ

cöôùp ñi haøng chuïc trieäu sinh maïng, maø ngaøy

nay khoa hoïc vaãn chöa tìm caùch chöõa trò ñöôïc.

Thôøi tieát ngaøy nay cuõng traùi muøa, traùi

buoåi, giöõa muøa heø Chaâu Phi laïi coù tuyeát rôi,

giöõa muøa ñoâng Chaâu AÂu coù ngaøy nhieät ñoä leân

tôùi 40°, roài ñoäng ñaát, nuùi löûa, haïn haùn baõo luït,

soùng thaàn, hoûa haïn chaùy röøng xaûy ra lieân mieân

ôû nôi naøy, nôi kia treân theá giôùi.


-356-

Taát caû nhöõng hieän töôïng xaûy ra, nhaèm

caûnh baùo cho loaøi ngöôøi bieát vì côn thònh noä

cuûa thieân nhieân theo qui luaät nhaân quaû maø

khoâng coù moät keû laøm aùc naøo traùnh khoûi. Cho

neân, taát caû moïi bieán coá xaûy ra treân haønh tinh

naøy ñeàu khoâng coù moät ngöôøi naøo chòu haøm oan.

Taát caû caùch xöû phaït raát coâng baèng, coâng lyù

trong ñaïo luaät naøy. Trong ñaïo luaät naøy ngöôøi

caàm caùn caân coâng lyù chính löông taâm vaø haønh

ñoäng thieän aùc cuûa moãi ngöôøi.

Neáu con ngöôøi khoâng chòu döøng ngay caùc

toäi aùc. Côn thònh noä cuûa thieân nhieân theo qui

luaät nhaân quaû seõ khoâng tha thöù.

Neáu neàn vaên minh hieän ñaïi ngaøy nay coù

khaû naêng cheá ngöï ñöôïc caùc söùc maïnh cuûa nhaân

quaû, cuûa thieân nhieân khoâng? Lieäu con ngöôøi

ngaøy nay coù khaû naêng ngaên chaën noåi ñöôïc caùc

cuoäc chieán tranh ñaãm maùu, ñang xaûy ra ôû nôi

naøy nôi khaùc treân theá giôùi, vaø coù theå chaën tay

ñöôïc nhöõng khuûng boá cöïc ñoan ñang gieo raéc

caùi cheát ñeán cho moïi ngöôøi?

Taát caû nhöõng caâu hoûi treân ñaõ vaø ñang laø

noãi böùc xuùc traên trôû cho nhieàu ngöôøi coù löông

tri treân theá giôùi. Nhöng hoûi chæ ñeå maø hoûi, con

ngöôøi vaãn chöa laøm sao tìm ra ñöôïc moät caâu traû

lôøi thoûa ñaùng, ñeå thoaùt ra ñöôïc khoûi nhöõng


-357-

raøng buoäc cuûa caùc qui luaät nghieät ngaõ ñang vaây

quanh chuùng ta, ñeå cuoäc soáng naøy ñöôïc bình

yeân.

Chæ ñeán khi naøo loaøi ngöôøi coù suy nghó

nghieâm tuùc, veà nhöõng hieän töôïng ñang xaûy ra

chung quanh chuùng ta trong moái quan heä nhaân

quaû töông hoå. Luùc ñoù, con ngöôøi môùi coù moät

thaùi ñoä öùng xöû coù vaên hoùa vôùi chính moâi tröôøng

soáng cuûa chính mình, baèng moät thaùi ñoä traân

troïng, naâng niu vaø gìn giöõ, luùc ñoù con ngöôøi

môùi thoaùt ra nhöõng noãi khoå ñau do chính con

ngöôøi gaây ra. Luùc ñoù con ngöôøi môùi thoaùt ra

khoûi baûn naêng loaøi caàm thuù. Hay noùi caùch khaùc

con ngöôøi soáng ñöôïc vôùi neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn

nhaân quaû khoâng laøm khoå mình, khoâng laøm khoå

ngöôøi.

Nhöng ñieàu naøy thaät laø khoù chæ vì chuùng

sanh voâ minh ñieân ñaûo, taïo ra bao loãi laàm gaây

ra bao toäi aùc, ñeå chòu bao quaû khoå, ñieàu naøy laïi

caøng khoù, vì con ngöôøi neáu khoâng coù nghò löïc,

vaø söï duõng caûm gan daï ñeå chieán thaéng nhöõng

thoùi quen, taät xaáu ñaõ gaén boù cuoäc ñôøi mình

trong nhöõng höôûng laïc, hoï seõ laø vaø ñaõ laø noâ leä

cho nhöõng ham muoán thaáp heøn, vì theá löông

taâm bò suy ñoài, neàn ñaïo ñöùc bò xuoáng caáp moät

caùch nghieâm troïng, nhöõng toäâi loãi naåy sinh nhö


-358-

coû daïi moïc sau côn möa. Phaät phaùp goïi ñoù laø

thôøi kyø maït phaùp, thöïc ra phaùp khoâng maït, chæ

coù löông taâm con ngöôøi bò tha hoùa maø thoâi, vì

muoán coù danh coù lôïi, con ngöôøi saün saøng phaïm

toäi aùc khoâng traùnh neù.

Vì sao chuùng toâi môû roäng vaán ñeà, bôûi

chuùng toâi khoâng muoán taùch moái quan heä cuûa

con ngöôøi ra khoûi theá giôùi loaøi ngöôøi. Vì theá

giôùi cuûa loaøi ngöôøi laø theá giôùi khoå ñau ñaày baát

traéc, vui ñoù buoàn ñoù, cöôøi ñoù khoùc ñoù, maáy ai

ñöôïc thanh thaûn, an laïc.

Gia ñình laø teá baøo cuûa xaõ hoäi, nhöng nhieàu

caëp vôï choàng naøo ñöôïc soáng an vui haïnh phuùc

troïn veïn ñaâu? Hoï ñeàu coù söï vui, söï buoàn, nghòch

yù, traùi loøng baát toaïi nguyeän v.v.. nhöng vì cuoäc

soáng laø nhö vaäy khoâng coù loái naøo thoùat ra hôn,

neân ñaønh phaûi cam loøng nhaãn chòu maø soáng vôùi

nhau ñeán ñaàu baïc raêng long. Hoaëc ôû ngöôøi coù

taâm hoàn noåi loaïn thì tìm ñeán söï ly dò, chia cuûa.

Ngoaøi ra laø phaûi nhìn ñôøi baèng ñoâi maét nhaân

quaû, ñeå soáng trong ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân

quaû. Neáu moät ai chòu khoù aùp duïng vaøo tu taäp,

seõ thaáy lôïi ích voâ cuøng, vì noù chuyeån hoùa ñöôïc

nhaân quaû.

Ví duï trong cuoäc ñôøi gaëp moät ñoái töôïng

naøo ñoù noåi noùng caõi coï vôùi mình. Luùc ñoù chuùng


-359-

ta coù theå nhaãn nhòn moïi xoâ xaùt maø hoï mang

ñeán, khoâng moät lôøi phaøn naøn oaùn traùch, vôùi yù

thöùc ñaày ñuû cuûa moät ngöôøi quyeát taâm traû cho

xong moùn nôï cuûa tieàn kieáp, vaø ta coù theå bình

tænh tìm lôøi khuyeân giaûi hoï. Thaät kyø laï thay aùp

duïng lôøi daïy cuûa Phaät, chuùng ta seõ ñöôïc an laïc

vaø thanh thaûn tuyeät vôøi vaø ta hieåu ra chaân líù.

Phaät noùi gaëp khoå khoâng buoàn ñoù laø giaûi

thoaùt, vaäy söï giaûi thoaùt ñoù laø gì?

Ñoù laø söï giaûi thoaùt yù thöùc khoûi söï troùi buoäc

cuûa yù thöùc, neáu tröôùc ñaây chuùng ta chaáp chaët

vaøo lôøi noùi vaø vieäc laøm cuûa ñoái töôïng, thì söï

vieäc boãng trôû neân phöùc taïp hoån ñoän vaø loâi keùo

chuùng ta vaøo phieàn naõo.

Baây giôø chuùng ta nhìn söï vieäc baèng caùi

nhìn hieåu bieát saâu saéc hôn, roäng môû hôn, yeâu

thöông hôn, thì söï vieäc boãng trôû thaønh bình

thöôøng khoâng ñaùng ñeå löu yù.

Bôûi theá tröôùc moãi nghòch caûnh cuûa cuoäc

ñôøi, chuùng ta khoâng coøn bò chìm ñaém vaø nỗi

oaùn haän, vaø taâm hoàn chuùng ta boãng trôû neân

yeân tænh vaø saùng suoát moät caùch laï thöôøng.

Trong chuùng ta seõ daâng leân moät tình caûm

vôùi ñoái töôïng cuûa ta, vöøa xoùt thöông ñoàng thôøi,


-360-

cuõng vöøa caûm ôn hoï veà nhöõng nghòch caûnh maø

hoï ñaõ taïo ra cho chuùng ta.

Xoùt thöông laø bôûi hoï ñaõ töï laøm khoå hoï vaø

ñaàu ñoäc baàu khoâng khí cuûa moâi tröôøng soáng

baèng nhöõng chuyeän khoâng ñaâu.

Caûm ôn laø hoï ñaõ taïo ra cho chuùng ta moät

dòp ñeå thöû thaùch, vaø ñoù chuùng ta reøn luyeän vaø

tu taäp taâm hoàn chuùng ta thaät toát, hoïc ñöôïc chöõ

nhaãn vaø hoïc caùch yeâu thöông cuûa Phaät.

Khi bieát nhìn ñôøi baèng ñoâi maét nhaân quaû,

moïi söï vieäc boãng trôû neân ñôn giaûn, roõ raøng vaø

ta coù nghò löïc ñeå chòu ñöïng.

Khi bieát nhìn ñôøi baèng ñoâi maét nhaân quaû,

thì con ngöôøi khoâng coøn muoán laøm aùc, chæ

muoán taïo ra nhaân laønh thieän ñeå ñem laïi haïnh

phuùc cho mình vaø cho ngöôøi.

Khi bieát nhìn ñôøi baèng ñoâi maét nhaân quaû

con ngöôøi bieát xa rôøi nhöõng ham muoán thaáp

heøn, ñeå vöôn leân moät ñôøi soáng thaùnh thieän

hôn.

Caùc baïn coù bieát giaù trò ñích thöïc cuûa con

ngöôøi laø gì? Đoù laø nhaân caùch cuûa moät ngöôøi

soáng vì ngöôøi khaùc, khi ñoù hoï laø ngöôøi coù haïnh

phuùc.


-361-

Noùi ñeán haïnh phuùc laø noùi ñeán nieàm vui

cuûa moät ngöôøi bieát soáng vì ngöôøi khaùc. Khi

ngöôøi noùi ñeán ngöôøi, laø khi hoï bieát laøm phaùt

trieån con ngöôøi hoï moät caùch ñieàu hoøa vaø ñaày ñuû

veà taát caû phöông tieän theå chaát tri thöùc xaõ hoäi

vaø taâm ñöùc.

Cho neân coù moät caâu danh ngoân ñaõ vieát

“Ngöôøi ta nghieâng mình tröôùc taøi naêng,

song ngöôøi ta chæ baùi phuïc tröôùc loøng

nhaân”.

Vì theá, cuûa caûi danh lôïi khoâng taïo ra giaù

trò cho con ngöôøi, noù chæ toâ ñieåm cho con ngöôøi

vaø thöïc ra coù caùi gì phuø vaân hôn laø cuûa caûi vaø

danh vò, maø suoát ñôøi con ngöôøi phaûi chaïy ñuoåi

theo noù moät caùch meät moûi.

Vì vaäy, neáu ta muoán soáng coù haïnh phuùc, ta

haõy ban phaùt haïnh phuùc cho con ngöôøi xung

quanh baèng nhöõng ñieàu thieän taâm, vaø töø vieäc

laøm thieän taâm cuûa ta, seõ laøm nôû ra moät nuï cöôøi

treân moâi cuûa moät ngöôøi khaùc.

Thöa caùc baïn! Chæ khi naøo chuùng ta ñaõ

quaù neám traûi muøi vò ñaéng cay, luùc ñoù chuùng ta

môùi coù yù thöùc ñaày ñuû ñeå ñaùnh giaù ñuùng ñaén hôn

vì nieàm haïnh phuùc chaân chính naøy, maø ñeán

baây giôø nhieàu ngöôøi vaãn hieåu sai veà haïnh phuùc,


-362-

mô hoà nhö laø moät khaùi nieäm cuûa söï thuï höôûng

vaät chaát.

Neáu baïn coù ñöôïc caëp maét trí tueä nhaân quaû

cuûa ñaïo Phaät, trang bò cho caùi nhìn saâu saéc,

baïn seõ thaáy nieàm haïnh phuùc giaû taïm cuûa cuoäc

ñôøi maø nhieàu ngöôøi ñang ham hoá, laø khoâng

thöïc vaø ñaày nguy hieåm. Noù laø söï caùm doã ñeå loâi

keùo con ngöôøi vaøo nhöõng kieáp khoå trong töông

lai vì noù ñöôïc, hình thaønh töø nhöõng duïc voïng

thaáp keùm.

Bôûi vì taát caû seõ hö hoïai, chæ coù nghieäp

laønh hay döõ laø ñeo ñuoåi con ngöôøi sau khi cheát.

Cho neân, khi ñang coøn soáng moïi ngöôøi chæ bieát

laáy vaät thöïc ñeå nuoâi thaân. Ít ai bieát laáy ñaïo ñöùc

ñeå nuoâi soáng taâm hoàn mình.

Bôûi vì chuùng ta ñaõ bò nghieäp aùc chi phoái,

cho neân chuùng ta nhìn nhaän caùc söï vieäc treân

maët hieän töôïng ñoái ñaõi cuûa ñuùng, sai, phaûi, traùi

trong theá giôùi nhò nguyeân ñoù, chuùng ta ñaõ bò

keït cöùng ôû bôø beân naøy hoaëc bôø beân kia. Bò laïc

trong theá giôùi ma quaùi cuûa nhöõng khaùi nieäm aáy,

chuùng ta ñaõ ñaùnh maát ñi con tim cuûa mình,

ñaùnh maát ñi tieáng noùi cuûa tình thöông yeâu, maø

chæ coù noù môùi xoùa ñi loøng thuø haän, maø chæ coù

tình thöông môùi vöôït qua, vaø sieâu thoaùt moïi

ñuùng, sai, phaûi, traùi. Do thieáu tình thöông moïi


-363-

ngöôøi ñang quaèn quaïi khoå ñau maø khoâng ai hay

bieát.

Chính vì vaäy giôùi luaät cuûa ñaïo Phaät laø caùi

phao giuùp chuùng ta vöôït qua bieån khoå. Giôùi luaät

cuûa ñaïo Phaät chính laø leõ soáng, laø neàn ñaïo ñöùc

maø moïi ngöôøi caàn hoïc hoûi, ñeå soáng ñöôïc vôùi neáp

soáng ñaïo ñöùc. Bôûi ñaïo ñöùc môùi xaùc ñònh ñöôïc

phaåm chaát cuûa con ngöôøi.

Nhìn caùch ñoái xöû cuûa con ngöôøi vôùi con

ngöôøi, chuùng ta coù theå xaùc ñònh vaø bieát ñöôïc

con ngöôøi ñoù coù ñaïo ñöùc hay khoâng. Neáu khoâng

coù ñaïo ñöùc chuùng ta neân tìm caùch traùnh xa hoï.

Ñöùc cung kính vaø toân troïng laãn nhau, raát

caàn thieát cho moïi ngöôøi chung soáng. Ñöùc cung

kính vaø toân troïng chæ coù con ngöôøi môùi coù maø

thoâi, vì ñaáy laø thaùi ñoä öùng xöû coù vaên hoùa cuûa

con ngöôøi.

Neáu con ngöôøi khoâng bieát cung kính vaø

toân troïng laãn nhau, cuoäc soáng naøy seõ laø ñòa

nguïc, saân haän ñoá kî, tî hieàm, ganh gheùt, ngaõ

maïn, coáng cao, danh lôïi, taät ñoá, beø phaùi, noùi

nhöõng lôøi chia reõ, ñoäc aùc v.v.. thì ngöôøi ñoù ñaõ

tu sai hoaëc hoï laø truøng trong loâng sö töû, ngöôøi

ñoù ñang phaù hoaïi ñaïo Phaät.


-364-

Cho neân, noùi ñaïo Phaät laø con ñöôøng tu

döôõng ñaïo ñöùc, con ñöôøng cuûa caùi thieän, maø giôùi

luaät laø haøng raøo baûo veä vöõng chaéc khoâng cho

caùi aùc xaâm chieám.

Ñöùc phaät ñaõ chæ daïy raát roõ: “Giôùi luaät ôû

ñaâu ñöùc haïnh ôû ñoù, ñöùc haïnh ôû ñaâu giôùi luaät ôû

ñoù”.

Vì vaäy chæ caàn nhìn vaø quan saùt moäât haønh

giaû tu theo ñaïo Phaät, coù giöõ gìn giôùi luaät

nghieâm tuùc hay khoâng, neáu ngöôøi ñoù khoâng töï

bieát thöông mình ñeå reøn luyeän trong giôùi luaät

thì laøm sao hoï coù ñöôïc ñaïo ñöùc ñeå thöông ñöôïc

ngöôøi khaùc, hoï soáng chæ laøm khoå mình vaø laøm

khoå ngöôøi khaùc maø thoâi.

Cho neân giôùi luaät laø neàn taûng, neáu khoâng

coù giôùi luaät, thì khoâng coù ñöùc haïnh vaø trí tueä,

cuõng khoâng coù söï giaûi thoaùt.

Giôùi luaät trong ñaïo Phaät khoâng phaûi laø

moät ñieàu caám, giôùi luaät laø nhöõng ñieàu khuyeân

moïi ngöôøi neân thöïc haønh, mang tính töï giaùc

cao, vì chính giôùi luaät laø thieän phaùp giuùp moïi

ngöôøi thoaùt khoå.

Trong cuoäc soáng moãi con ngöôøi chæ laø moät

caù theå soáng chung, coù nhieàu caù theå khaùc cuøng

toàn taïi. Vaø caùc quan heä trong xaõ hoäi ñoù vôùi


-365-

nhau laø nhaân, laø duyeân cuûa luaät nhaân quaû. Vì

vaäy caùc quan heä vôï choàng, con caùi boá meï, anh

em baïn beø Thaày troø v.v.. ñeàu laø moái duyeân nôï

cuûa nhau töø nhieàu ñôøi, nhieàu kieáp, kieáp naøy gaëp

ñöôïc nhau, tìm ñeán nhau ñeå traû moùn nôï aân oaùn

vôùi nhau, ngöôøi coù aân traû aân, ngöôøi coù oaùn ñoøi

oaùn.

Trong moâi tröôøng xaõ hoäi cuøng soáng chung

naøy, coù nhöõng ngöôøi gaëp ñöôïc may maén. Coù

nhöõng ngöôøi gaëp phaûi baát haïnh ñaéng cay. Cuoäc

soáng laøm cho hoï phaûi ñau ñôùn, buoàn tuûi vaø uaát

haän, vì phaûi chòu ñöïng nhöõng khoå ñau do cuoäc

ñôøi mang laïi ñaõ daèn vaët hoï, sai khieán hoï.

Duø cuøng soáng chung trong moät xaõ hoäi, maø

cuoäc soáng cuûa ngöôøi naøy ñaõ hoaøn toaøn xa laï ñoái

vôùi ngöôøi khaùc.

Luùc khoå ñau doàn ñeán, nhieàu ngöôøi thöôøng

taám töùc oaùn traùch trôøi ñaát sao nôõ baát coâng. Coù

luùc quaù uaát haän, hoï muoán ñaäp phaù moäât caùi gì ñoù

cho haû giaän, vaø cuoái cuøng ñaønh ñoã loãi, phaûi

chaêng ñoù laø soá meänh?

Nhöng vôùi ngöôøi coù duyeân may ñöôïc ñaïo

Phaät giaùc ngoä, thì seõ sôùm hieåu ra: taát caû khoå

vui cuûa cuoäc ñôøi naøy, ñeàu do duyeân nghieäp töø

tröôùc mang tôùi.


-366-

Vì vaäy ñöùc Phaät thöôøng daïy caùc ñeä töû neáu

con ngöôøi ñoái xöû vôùi nhau hung döõ, ñaáu tranh

choáng nhau baèng mieäng löôõi, ñaùnh ñaäp nhau

baèng söùc löïc,... thì cuoäc soáng seõ toài teä, xaáu xa

vaø ñen toái.

Khi moïi ngöôøi bieát cung kính vaø toân troïng

laãn nhau, thì gia ñình vaø xaõ hoäi trôû neân thuaän

hoøa moïi ngöôøi bieát thöông yeâu giuùp ñôõ laãn

nhau. Moät cuoäc soáng haïnh phuùc chaân thaät xuaát

hieän vaø theá giôùi naøy seõ thaønh Thieân ñöôøng.

Coøn ngöôïc laïi seõ trôû thaønh hoãn ñoän baát oån vaø

Ñòa nguïc.

Laøm ngöôøi taïi sao ta laïi laøm khoå mình,

khoå ngöôøi taïo ra caû moät baàu trôøi aûm ñaïm, theâ

löông, u buoàn vaø ñau khoå cho con ngöôøi?

Moät con ngöôøi maø töï laøm khoå ñau cho

mình, chæ coù nhöõng keû thieáu ñaïo ñöùc vaø trí tueä

môùi laøm nhö vaäy!

Laøm khoå mình, laøm khoå ngöôøi coù haïnh

phuùc gì ñaâu, maø ñoù chæ laø haønh ñoäng phi nhaân

tính, mang ñau khoå cho nhau, khoâng nhöõng

trong kieáp naøy vaø maõi maõi trong muoân kieáp.

Vì vaäy moät neáp soáng ñaïo ñöùc laø ñieàu raát

caàn thieát cho moïi ngöôøi cuøng chung soáng vôùi

nhau treân haønh tinh naøy.


-367-

Vaø neàn ñaïo ñöùc khoâng laøm khoå mình,

khoâng laøm khoå ngöôøi laø neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn

nhaát, ai cuõng ñeàu neân hoïc vaø thöïc haønh.

Coù nhöõng ngöôøi khoâng phaûi hoaøn toaøn laø

xaáu, xaáu toát ñeàu do yù thöùc bieán hieän maø sinh

ra.

Neáu ai ñoù khoâng theå ñaáu tranh noåi vôùi

nhöõng ham muoán thaáp heøn ôû trong taâm ñaõ ñeå

cho nhöõng tham voïng muø quaùng loâi keùo ngöôøi

ñoù laø ngöôøi xaáu.

Coøn ai bieát duøng löông tri tænh thöùc cuûa

mình, ñeå tieâu dieät caùi aùc, ngöôøi ñoù laø ngöôøi toát.

Treân bình dieän cuûa caùi xaáu vaø caùi toát, caùi

thieän vaø caùi aùc, neáu ai kheùo tu söûa, ngöôøi ñoù seõ

trôû thaønh ngöôøi coù ñaïo ñöùc.

Chuùng ta neáu bieát kheùo tu döôõng ñaïo ñöùc

thì töø ngöôøi aùc seõ trôû thaønh ngöôøi hieàn, töø

ngöôøi hieàn seõ trôû thaønh baäc Thaùnh nhaân.

Kính thöa caùc baïn! Vaán ñeà ñaïo ñöùc cuûa

ñaïo Phaät laø moät ñeà taøi quaù roäng lôùn trong baøi

vieát naøy chuùng toâi chæ daùm mang ra maïn ñaøm

cuøng quyù baïn nhöõng maûng hieåu bieát coøn raát

haïn cheá cuûa chuùng toâi veà ñeà taøi roäng lôùn naøy.

Chuùng toâi chæ hy voïng vôùi söï hieåu bieát coøn

raát haïn cheá, chuùng toâi xin ñöôïc ñoùng goùp vôùi


-368-

quyù baïn nhöõng kinh nghieäm, nhöõng hieåu bieát

coøn quaù ít oûi cuûa chuùng toâi, ñeå cuøng nhau xaây

döïng ñoùng goùp chung moät söï hieåu bieát vì neàn

ñaïo ñöùc thaät tuyeät vôøi cuûa ñaïo Phaät.

Mong raèng ai cuõng tu döôõng ñaïo ñöùc thaät

toát ñeå bieán caûnh theá gian naøy thaønh nôi Thieân

ñöôøng, Cöïc laïc.

Xin ñöôïc chaân thaønh tri aân!

Kính ghi

Minh Ñaïo

Haø Noäi ngaøy 2 thaùng 9 naêm 2005

--------

HEÁT TAÄP V


-369-

MỤC LỤC

Lôøi noùi ñaàu .......................................................... 5

Boà taùt beänh vì chuùng sanh beänh ..................... 33

Theá giôùi sieâu hình ............................................ 62

Giôùi luaät............................................................. 83

Boán ñònh voâ saéc .............................................. 104

Voïng töôûng ...................................................... 127

Nhö lyù taùc yù .................................................... 143

ÖÙc cheá taâm coù haïi gì? ..................................... 154

Nhaân quaû ......................................................... 180

Laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát ...................... 186

Saùu neûo luaân hoài ............................................. 191

Ñaïo Phaät chæ coù moät ñaáng giaùo chuû .............. 197

Tu haønh neân traùnh phaùp öùc cheá .................... 204

Aên chay laøm caây coû bieát ñau .......................... 208

Tröùng gaø coâng nghieäp laø chaát baát tònh ......... 214

Thaàn thoâng...................................................... 216

Dieät tröø baûn ngaõ ............................................. 218

Dieät tröø baûn ngaõ laø chöùng ñaïo ...................... 221

Ñôøi khoå laø do chaáp ngaõ .................................. 222


-370-

Phöông phaùp dieät ngaõ .................................... 223

Keát quaû dieät ngaõ nhö theá naøo? ...................... 225

YÙ thöùc thanh tònh........................................... 226

YÙ thöùc coù maáy loaïi .......................................... 228

Caùc haønh aùc coù thieän ..................................... 231

Taâm saéc duïc .................................................... 232

Ñònh nieäm hôi thôû .......................................... 241

Öôùc nguyeän caùc loaøi vaät nhoû beù... ............... 244

ÖÙc cheá .............................................................. 245

Taùc yù phaù caûm thoï .......................................... 247

Töù quaû vaø töù thaùnh ñònh coù gioáng nhau ....... 248

Hôi noùng choå naøo thì taùi sinh choå ñoù ........... 251

Keát quaû tu taäp ................................................. 254

Nhìn ñôøi baèng nhaân quaû ................................ 256

Caên cöù vaøo möôøi thaùnh haïnh sadi ................ 260

Baûn ngaõ ........................................................... 262

Hieáu sai Phaät phaùp ........................................ 264

Laøng nguyeân thuûy .......................................... 266

Thaân haønh nieäm ............................................. 268

Phaùp thaân haønh nieäm .................................... 275

Döøng caùi yù ....................................................... 279


-371-

Ñònh tænh ......................................................... 281

Nguõ aám ma ...................................................... 282

Nhöõng kinh nghieäm thö ................................ 293

Bò ngoaïi ñaïo khieâu khích ............................... 297

Thanh minh .................................................... 300

Khi tu theo Phaät giaùo coù caàn tham khaûo...... 302

Troàng rau saïch ................................................ 304

Tu só gaët luùa giuùp daân .................................... 306

Cöùu trôï ............................................................. 308

Ñöôïc pheùp baùn saûn phaåm thöøa khoâng? ........ 309

Troàng rau luùa saïch traùnh thuoác saâu raày ....... 312

Leã nghi ñoái vôùi ngoaïi ñaïo .............................. 313

Chaøo hoûi baïn beø cuøng nhau moät thaày ........... 318

Khi vaøo chuøa neân leã vò Phaät naøo? ................. 321

Xöng hoâ vôùi phaät töû ........................................ 322

Nhaän söï cuùng döôøng phaûi öôùc nguyeän ntn? . 324

Xöng hoâ vôùi baäc cao nieân ............................... 325

Caùch vaän y thöôïng ........................................ 326

Caùch xöng hoâ vôùi nhöõng ngöôøi thaân... ......... 327

Khoâng neân ñeán ............................................... 328

Khoâng vaùi baøn thôø Thaùnh ............................. 330


-372-

Tuïng nieäm ma chay........................................ 331

Caùch xöng hoâ tieáp xuùc vôùi nhaø chöùc traùch ... 332

Giôùi luaät Phaät khoâng neân boû ......................... 333

Caùc loaïi kinh saùch söû duïng sao cho ñuùng..... 334

Toå chöùc caùc buoåi leã lôùn ................................... 335

Töù thaàn tuùc ..................................................... 336

Kinh Duy Ma Caät coù phaûi Phaät thuyeát? ....... 339

Phuï baûn: Ñöôøng xaây döïng nhaân caùch ........... 346

Education

Dvxp t05-edit-07-3-2013 - THẦY THÍCH THÔNG LẠC