22
«ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ» Εφαρμογή της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα μάθηση μέσα από την Τέχνη» στο κεφάλαιο «Τέχνη και κριτική έργου τέχνης» της Έκθεσης Β΄ Λυκείου ΣΕΒ-ΝΕΟΝ

Eκπαίδευση μέσα από την τέχνη: Τέχνη-Κριτική έργου τέχνης

  • Upload
    -

  • View
    225

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

«ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»

Εφαρμογή της μεθόδου «Μετασχηματίζουσα μάθηση μέσα από την Τέχνη»

στο κεφάλαιο «Τέχνη και κριτική έργου τέχνης» της Έκθεσης Β΄ Λυκείου

ΣΕΒ-ΝΕΟΝ

Η επαφή του ανθρώπου με την τέχνη

Στάδια της μεθόδουΣτάδια της μεθόδου

Στάδιο 1: Προσδιορισμός της ανάγκης για κριτική διερεύνηση ενός θέματος

Στάδιο 2Στάδιο 2: Οι μαθητές καταγράφουν τις απόψεις τους (σε ομάδες) επάνω σε ένα θέμα, υπό τη μορφή μικρής εργασίας:

Τι σκέφτεστε για το ρόλο της τέχνης στη ζωή των ανθρώπων;

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ 2ου ΣΤΑΔΙΟΥ (από μια ομάδα)

«Η τέχνη είναι το μέσο με το οποίο μπορεί ο άνθρωπος να εκφραστεί χωρίς περιορισμούς. Μέσω αυτής μπορεί κάποιος να φανερώσει τα συναισθήματα, τις απόψεις του και να επικρίνει καταστάσεις (με έμμεσο τρόπο). Τέλος η τέχνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον ίδιο τον καλλιτέχνη ως μέσο διαφυγής από την καθημερινότητα σε έναν φανταστικό και ιδανικό κόσμο».

Στάδιο 3:Στάδιο 3: Προσδιορισμός: α)των υποθεμάτων που θα εξεταστούν και β) των κριτικών ερωτημάτων επάνω στα υποθέματα

Υποθέματα: α. Η προσφορά τέχνης β. Η τέχνη είναι για λίγους: απομάκρυνση πολλών ατόμων από την καλλιτεχνική δημιουργία

Κριτικά ερωτήματα: α. Τι προσφέρει η τέχνη στους ανθρώπους;β. Γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος αδιαφορεί συχνά για την τέχνη;

Στάδιο 4: α) Επιλογή των έργων τέχνης β) Συσχέτιση των έργων με τα κριτικά ερωτήματα

Τα έργα επιλέγονται από τη ζωγραφική ως εναύσματα για να συζητηθούν τα κριτικά ερωτήματα. Το νόημα των έργων τέχνης συσχετίζεται με το περιεχόμενο των κριτικών ερωτημάτων: Δημιουργείται ένας πίνακας συσχέτισης.

Έργα τέχνης Κριτικά ερωτήματα

α β

Dali, Galatea of the Spheres

Edvard Munch, The Scream

Van Gogh, Έναστρη νύχτα

Dali, Enfant géopolitique observant la naissance de l’homme nouveau

Dali, The Persistence of Memory

Στάδιο 5: α) Επεξεργασία των έργων τέχνης β) Συσχέτιση της επεξεργασίας αυτής με τα

κριτικά ερωτήματαΣτάδιο 5α:

Γίνεται αλλεπάλληλα επεξεργασία καθενός έργου τέχνης.

Χρησιμοποιούνται «Οι τέσσερις φάσεις της τεχνικής του D. Perkins»:

Οι μαθητές ανά ομάδες συζητούν τα εξής ερωτήματα:α) Τι βλέπετε; Τι παρατηρείτε;β) Τι σας προκαλεί έκπληξη; Τι σας προβληματίζει; Τι δεν μπορείτε να καταλάβετε;γ) Προσπαθήστε να δώσετε απάντηση σε ό,τι σας δημιουργεί απορία.

Στη συνέχεια γράφουν τη δική τους ιστορία για το κάθε έργο.

Dali Galatea of the Spheres

Η θλιβερή ιστορία της Γαλάτειας Η Γαλάτεια είχε ζήσει ένα θλιβερό γεγονός στη ζωή της. Έχασε αγαπημένα

της πρόσωπα και από εκείνη τη στιγμή όλη η ζωή της δεν είχε νόημα· είχε βυθιστεί στη θλίψη. Αισθανόταν, πόνο, φόβο, λύπη… Εξαιτίας αυτού του γεγονότος είχε απομακρυνθεί από όλα και ένιωθε μόνη. Προσπαθούσε να το ξεπεράσει αλλά ένιωθε ότι η ζωή, σαν σφαίρα, την επανέφερε στα ίδια αδιέξοδα. Αν και ήταν περιτριγυρισμένη από πολλά άτομα, περνούσε πολλές ώρες μόνη της και κλεινόταν στον εαυτό της.

Με τον καιρό όμως μπήκαν στη ζωή της νέα άτομα που την στήριξαν και προσπάθησαν να τη βοηθήσουν να έχει μια φυσιολογική ζωή, όπως και πριν. Αυτά τα άτομα κατάφεραν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της και να ζήσουν μαζί της σαν μια οικογένεια, για να μην νιώθει ότι τα αγαπημένα της πρόσωπα βρισκόταν μακριά της. Κάλυψαν, έτσι, το κενό που υπήρχε στην καρδιά της.

Δήμητρης Κόλλιας, Κυριακή Λεμονίδου, Ηρώ Κυριαζή

Edvard Munch, The Scream

Πονεμένη ιστορία

Είναι ο Στάθης σκεπτικός και περπατάει στους αγρούς… κάνει σχέδια για το μέλλον του με την αγαπημένη του Ελισσάβετ. Σχεδιάζει την πρόταση γάμου που θέλει να της κάνει, παρά τις οικονομικές δυσκολίες του. Στο μυαλό του όμως έχει και άλλα προβλήματα που τον βασανίζουν.

Οι γονείς της Ελισσάβετ δεν εγκρίνουν τον Στάθη λόγω της κοινωνικής του τάξης. Γι’ αυτό, δεδομένου των παλιών ηθικών αρχών τους, δεν της επέτρεπαν να βγαίνει από το σπίτι, επειδή είχαν υποψίες ότι αγάπησε έναν φτωχό αγρότη. Παράλληλα όμως προσπαθούσαν να την προξενέψουν με έναν νεαρό καλύτερης τάξης και οικονομικής κατάστασης, πιστεύοντας ότι αυτό είναι το καλύτερο για την κόρη τους.

συνέχεια

Τελικά η Ελισσάβετ γνωρίστηκε με το Γιάννη, αυτόν τον ισχυρό άντρα και στο τέλος αγαπήθηκαν. Η Ελισσάβετ και ο Γιάννης αποφάσισαν να βγουν μια βόλτα για να μιλήσουν για το μέλλον τους. Ξαφνικά εκεί που διέσχιζαν μια γέφυρα, συνάντησαν το Στάθη. Αυτός ρώτησε την αγαπημένη του τι κάνει με αυτόν τον άντρα δίπλα της, και εκείνη του ανακοίνωσε ότι θα παντρευτεί με το Γιάννη.

Ο Στάθης δεν το αντέχει και ουρλιάζει! Όταν αναχωρούν οι ερωτευμένοι, ο πόνος είναι τόσο μεγάλος που ο Στάθης παίρνει μια μεγάλη πέτρα και πηδάει από τη γέφυρα, για να δώσει ένα τέλος στην χωρίς νόημα πια ζωή του. Ο Στάθης πέθανε και το πτώμα του κανείς δεν το θρήνησε.

Στάθης Κομματάς, Ελισσάβετ Μητριτζώνη, Γιάννης Κιούρτης

Van Gogh, Έναστρη νύχτα

Μια νύχτα στο μεσαίωνα

Ήταν ξημερώματα, άρχισε να βγαίνει το φως στην πιο σκοτεινή εποχή του πλανήτη μας, το μεσαίωνα. Παραξενεύτηκα. Ο ουρανός ήταν περίεργος… τα άστρα έμοιαζαν σαν πύρινους γαλαξίες. Σηκώθηκα και βγήκα έξω.

Φυσούσε δυνατός αέρας και το φως όλο και δυνάμωνε. Έβλεπα καπνούς από μακριά και πλησίασα, είδα πλήθος να ζητωκραυγάζει. Ρώτησα τι γίνεται, αλλά κανείς δε μου έδινε σημασία.

Ξαφνικά, γύρισα το κεφάλι μου και αντίκρισα μια γυναίκα μέσα στις φλόγες να ουρλιάζει. Ήταν μια μάγισσα. Λίγο πριν καεί ολοσχερώς η γυναίκα άρχισε να φωνάζει παράξενες λέξεις, μάλλον μαγικές. Στα μάτια της σχηματίστηκαν τα είδωλα των πύρινων άστρων που βρίσκονταν στον ουρανό. Σύντομα τα είδωλα χάθηκαν από τα μαύρα μάτια της και ξεψύχησε.

Η φλόγα άρχισε να γίνεται μαύρη και σκέπασε το μαύρο πέπλο όλο το χωριό. Από αυτό το πέπλο ακούγονταν φωνές, και από τότε το χωριό δεν ξαναείδε το φως του ήλιου…

Ιωάννα Κύρκου, Ηλίας Μήττας, Γεράσιμος Νικολάου, Πρόδρομος Κιρμιζόγλου

Dali, Enfant géopolitique observant la naissance de l’homme nouveau

Κοίτα εκεί!!! Μια φορά κι έναν καιρό, ο Κωστίκας (ο ψηλός) και ο Γιωρίκας (ο κοντός)

παρατηρούσαν τον πλανήτη Γη. «Κοίτα εκεί», είπε κοροϊδευτικά ο Κωστίκας δείχνοντας την Ελλάδα, «απ’

αυτούς εξαρτάται ο υπόλοιπος πλανήτης». «Μα, καλά ρε ψηλέ, ο πλανήτης καταστρέφεται και εσύ ασχολείσαι με τους

Έλληνες;» παραπονέθηκε ο Γιωρίκας. «Τι είναι δηλαδή πιο σημαντικό από την οικονομία του πλανήτη, η οποία

διαλύει τα πάντα;» ρώτησε ο Κωστίκας, χωρίς να δείχνει να νοιάζεται. «Είναι ο Πόλεμος, ο οποίος έχει σκοτώσει χιλιάδες αθώους ανθρώπους και

έχει λερώσει με το αίμα τους το σεντόνι των ανθρώπινων αξιών και δικαιωμάτων» είπε κατηγορηματικά ο Γιωρίκας.

«Καλά μωρέ, κάτι θα κάνουμε και γι’ αυτούς», είπε ο Κωστίκας και έφυγε στον Πύργο του.

Μανώλης Λαζίδης, Γιώργος Μπάσδας, Άντα Λίκα, Βάσω Μυλωνά

Dali, The Persistence of Memory

Το ναυάγιο του χρόνου Μια φορά κι έναν καιρό ο Μάικλ ετοιμαζόταν να κάνει ένα ταξίδι με πλοίο.

Όταν ανέβηκε στο πλοίο, είχε ένα κακό προαίσθημα. Κάτι φοβόταν… Οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν. Το πλοίο ναυάγησε. Όλοι οι άλλοι πέθαναν· μόνο ο Μάικλ έμεινε ζωντανός.

Λίγες ώρες αργότερα, ξύπνησε ναυαγός σε ένα μέρος άγνωστο και περίεργο. Δε θυμόταν πώς βρέθηκε εκεί. Άρχισε να περιπλανιέται, παρατηρώντας το παράξενο τοπίο. Ο χρόνος κυλούσε. Πέρασαν μέρες, μήνες, χρόνια… όμως ο Μάικλ παρέμεινε εγκλωβισμένος εκεί. Ήταν αδύνατο να συνεχίσει να επιβιώνει σε ένα τέτοιο περιβάλλον… ξερό, άκαρπο, χωρίς ίχνος ζωής. Όλο αυτό τον επηρέασε ψυχολογικά και σωματικά. Οι ελπίδες του για σωτηρία είχαν πλέον τελειώσει. Είχε αποδεχτεί το θάνατό του και η στιγμή αυτή δεν άργησε να έρθει.

Το περιβάλλον του νησιού αυτού στοίχησε τη ζωή ενός ακόμα ανθρώπου, ενός ακόμη άτυχου ταξιδιώτη. Δεν ήταν ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος, όπως φαίνεται. Τελικά ο χρόνος μπορεί να κυλούσε, όμως σε αυτό το νησί είχε παγώσει προ πολλού…

Ζήσης Λαμπρόπουλος, Δήμητρα Μακρή, Μαρία Μυλωνά

Στάδιο 5β (εργασία σε ομάδες):

Όλες οι ιδέες που προέκυψαν στο στάδιο 5α συσχετίζονται με τα κριτικά ερωτήματα, ενδεικτικά ως εξής:«Όλα όσα συζητήσαμε σχετικά με τα έργα τέχνης τι έχουν να μας «πουν» προκειμένου να επεξεργαστούμε τα κριτικά ερωτήματα που έχουμε επιλέξει;»

Στο τέλος της διαδικασίας του 5ου Σταδίου, οι απόψεις των εκπαιδευομένων για το θέμα αναμένεται να έχουν εμπλουτιστεί πολύ, με κριτικό και δημιουργικό τρόπο:

Οι μαθητές διατύπωσαν την άποψη ότι όχι μόνο ο καλλιτέχνης αλλά και οι ίδιοι με την ενασχόληση τους με τους πίνακες, κέρδισαν πολλά: διεύρυναν τη φαντασία τους, ένιωσαν ευχαρίστηση, δέχτηκαν μηνύματα, σχετικά με τη ζωή, το θάνατο, τον έρωτα, τη φθορά, το χρόνο και τα σύγχρονα αδιέξοδα.

Διαπίστωσαν ακόμη ότι η απουσία ερεθισμάτων, η απροθυμία, η έλλειψη παιδείας, η δυσκολία του αποδέκτη μπροστά σε ένα μοντέρνο έργο, η ιδιαιτερότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας απομακρύνει συχνά τον άνθρωπο από την τέχνη, η οποία όμως εκφράζει την ίδια τη ζωή. Τα παιδιά το γνώρισαν αυτό πλέον βιωματικά.

Στάδιο 6:Στάδιο 6: Κριτικός Αναστοχασμός

Οι εκπαιδευόμενοι γράφουν την ίδια μικρή εργασία που εκπόνησαν στο 2ο Στάδιο.

Γίνεται σύνθεση και αντλούνται συμπεράσματα.

Dali Η Γαλάτεια των σφαιρών Van Gogh, Έναστρη νύχτα Munch, Η κραυγή

Dali, Χρόνος

Dali, Γεωπολιτικό παιδί παρακολουθεί τη γέννηση του νέου ανθρώπου