Embed Size (px)
Citation preview
ΟΜΗΡΙΚΟΝΜΕΛΕΤΗΜΑ
Α´
ἤτοι πρὸς τὸν Ὅμηρον ἄγουσα ὁδὸς
ὅπερ τοῖς φιλομούσοις ἐφιλοτέχνησεν Gonzalo Jerez Sánchez
παρὰ τῇ Φιλικῇ Ἑταιρίᾳ
ἐν ἔτει ,βιζ'
1
Ὅμηρικὸν μελέτημα Α’ ἤτοι πρὸς τὸν Ὅμηρον ἄγουσα ὁδὸς
ὅπερ τοῖς φιλομούσοις ἐφιλοτέχνησεν ἡ Φιλικὴ Ἑταιρία ἐν ἔτει ,βιζ'
<ἐνίσπω:λέγω
1.1.1-43: Ἄνδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ <πλάζομαι: ἀπομακρύνομαι τῆς πατρίδος πόλις <πέρθω: καταλαμβάνω
πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε· χαρακτῆρες, ἤθη πολλῶν δ’ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,
πολλὰ δ’ ὅ γ’ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν, <ἀείρω (αἴρω): πειρῶν σῶσαι/κτᾶσθαι ἑαυτοῦ
ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων. οὕτως ἑταίρους ἔσωσε καίπερ ὀρεγόμενος
ἀλλ' οὐδ' ὧς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ· ἑαυτῶν ἀνοησίαις ἀπέθανον αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,
<νή (οὐ) ἔπος: ἀνόητος κατά... ...ἤσθιον <ὑπὲρ ἡμᾶς ἰέναι νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο
<ἀφαιρῶ <νόστος: ἐπιστροφή ἦμαρ (οὐδ.)>ἡμέρα ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.
εἷς,τις Ἀθηνᾶ τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν. 10
αἰφνίδιον, ἄφευκτον θάνατον
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον αἰπὺν ὄλεθρον, ἐν τῷ οἴκῳ ἦσαν καί
οἴκοι ἔσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ἠδὲ θάλασσαν· εἷς ἐπιδεόμενον, χρείαν ἔχοντα
τὸν δ' οἶον, νόστου κεχρημένον ἠδὲ γυναικός, <->πόσις κατεῖχε θυγάτηρ Ἄτλαντος (ὄρους μεγάλου τήν τε γῆν καὶ οὐρανὸν βαστάζοντος)
νύμφη πότνι' ἔρυκε Καλυψώ, δῖα θεάων, σπηλαίοις κοίλοις (<λάω): βουλομένη ἄνδρα ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι, λιλαιομένη πόσιν εἶναι.
<περιπέλομαι:περιστρέφομαι: τελουμένων τῶν χρόνων
ἀλλ' ὅτε δὴ ἔτος ἦλθε περιπλομένων ἐνιαυτῶν, ἔνεμον πρὸς τὸν οἶκον νοστεῖν
τῷ οἱ ἐπεκλώσαντο θεοὶ οἶκόνδε νέεσθαι τότε ἦν <ἆθλος:ἄεθλος, ἀγών
εἰς Ἰθάκην, οὐδ' ἔνθα πεφυγμένος ἦεν ἀέθλων ἠλέουν (<ἐλεῶ): ηὐσπλαγχνίζοντο
καὶ μετὰ οἷσι φίλοισι· θεοὶ δ' ἐλέαιρον ἅπαντες πλήν, χωρίς σφοδρῶς <μένος: ἐχθαίρω, μισεῖν
νόσφι Ποσειδάωνος· ὁ δ' ἀσπερχὲς μενέαινεν 20 <ὀδύσσομαι: μισῶ ἔμπροσθεν, πρός
ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ πάρος ἣν γαῖαν ἱκέσθαι. κίω/κιάθω (πβλ. διώκω/διωκάθω): μετ’ αὐτοὺς ἦλθε τηλόθι: μακράν
ἀλλ' ὁ μὲν Αἰθίοπας μετεκίαθε τηλόθ' ἐόντας,
2
οἵδε χωρίς, κεχωρισμένοι διαιροῦνται
Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται, ἔσχατοι ἀνδρῶν, δύσεως ἀνατολῆς
οἱ μὲν δυσομένου Ὑπερίονος, οἱ δ' ἀνιόντος,
ἀντιόων ταύρων τε καὶ ἀρνειῶν ἑκατόμβης. εὐωχεῖτο διατρίβων, καταλύων
ἔνθ' ὅ γε τέρπετο δαιτὶ παρήμενος· οἱ δὲ δὴ ἄλλοι Διός σύνταττε τὸ Ὀλυμπίου τῷ Ζηνός ὁμοῦ
Ζηνὸς ἐνὶ μεγάροισιν Ὀλυμπίου ἁθρόοι ἦσαν.
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε· ἐμίμνῃσκε ἢ τοῦ καλοῦ πρὸ τοῦ μοιχεῦσαι ἢ τοῦ κατὰ γένος ἀγαθοῦ
μνήσατο γὰρ κατὰ θυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσθοιο, Ὀρέστης οὗ πόρρω ἡ δόξα διέρχεται ἐδολοφόνησε
τόν ῥ' Ἀγαμεμνονίδης τηλεκλυτὸς ἔκταν' Ὀρέστης· 30 <μνήμη ἔλεγε
τοῦ ὅ γ' ἐπιμνησθεὶς ἔπε' ἀθανάτοισι μετηύδα· ὦ παπαῖ, φεῦ ὥς, ὁπόσον κατηγοροῦσιν
«ὢ πόποι, οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται. εἶναι
ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ' ἔμμεναι· οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ ὑπὲρ τὴν μοῖραν: πλέον τῆς μοίρας
σφῇσιν ἀτασθαλίῃσιν ὑπὲρ μόρον ἄλγε' ἔχουσιν,
ὡς καὶ νῦν Αἴγισθος ὑπὲρ μόρον Ἀτρεΐδαο ἔγημε (<γαμῶ) γυναῖκα <μνῶμαι (μνηστήρ)
γῆμ' ἄλοχον μνηστήν, τὸν δ' ἔκτανε νοστήσαντα,
εἰδὼς αἰπὺν ὄλεθρον, ἐπεὶ πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς, Ἑρμῆν ἢ τὸν ἀργὸν καὶ καθαρὸν φόνου, ἤ τὸν φονεύσαντα τὸν Ἄργον τὸν πολυόμματον
Ἑρμείαν πέμψαντες, ἐΰσκοπον Ἀργεϊφόντην, γαμεῖν ἄλοχον
μήτ' αὐτὸν κτείνειν μήτε μνάασθαι ἄκοιτιν· (<τίω): κόλασις, τιμωρία, ἐκδίκησις
“ἐκ γὰρ Ὀρέσταο τίσις ἔσσεται Ἀτρεΐδαο, 40 <ἡβῶ ποθεῖ γαίης<γῆς
ὁππότ' ἂν ἡβήσῃ τε καὶ ἧς ἱμείρεται αἴης”. οὕτως ἔλεγεν τὴν βούλησιν
ὣς ἔφαθ' Ἑρμείας, ἀλλ' οὐ φρένας Αἰγίσθοιο ἔπειθε ἀγαθὸς ὤν ἅπαντα ὁμοῦ δίκας ἔδωκε
πεῖθ' ἀγαθὰ φρονέων· νῦν δ' ἁθρόα πάντ' ἀπέτεισε.»
3
1.1.1-43a: Γράψον ἀττικιστί.
1.1.1-43b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις.
1.
ἐπλάγχθη βουλομένη
πτολίεθρον ἱέμενος
ἔπερσε δέσποινα
ἐρρύσατο ἀνόητοι
ὀρεγόμενος κατεῖχε
ἀτασθαλίῃσιν αἰφνίδιον, ἄφευκτον
ἀπέθανον κατέλαβε
νήπιοι ὄλοντο
ἦμαρ κεχρημένον
αἰπύν ἀνοησίαις
ὄλεθρον πόλις
ἠδέ ἡμέρα
οἶον ἀπεμακρύνθη τῆς πατρίδος
ἐπιδεόμενον, χρείαν ἔχοντα ἕνα
πότνια καί
ἔρυκε ἔσωσε
γλαφυροῖσι κοίλοις
λιλαιομένη θάνατον
πόσιν νοστεῖν
ἔνεμον ἐπεκλώσαντο
νέεσθαι ἄνδρα
4
2.
ἄεθλος τιμωρία, κόλασις,ἐκδίκησις
ἠλέουν, ηὐσπλαγχνίζοντο τέρπετο δαιτί
πλήν, χωρίς ἀγών
σφοδρῶς τηλόθι
μακράν κεχωρισμένοι
τοί ἔμμεναι
διχθὰ, χωρίς ἀπέτεισε
διαιροῦνται δεδαίαται
εὐωχεῖτο ἀσπερχὲς
διατρίβων, καταλύων ἐδολοφόνησε
ἁθρόοι ἐλέαιρον
μνήσατο εἶπον
ἔκτανε βούλησιν
ηὔδησα παρήμενος
ὢ πόποι γῆς
ᾐτιάθην ἔλεγε
εἶναι μοῖρα
μόρος οἵδε
ἄλοχος ἐμίμνῃσκε
τίσις ὁμοῦ
ἱμείρεται γυνή
αἴης ὦ παπαῖ, φεῦ
ἔφατο κατηγόρησα
φρένας νόσφι
δίκας ἔδωκε ποθεῖ
1.1.1-43c: Πλήρωσον τοὺς στίχους. <ἐνίσπω:λέγω
Ἄνδρα μοι , Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ <πλάζομαι: ἀπομακρύνομαι τῆς πατρίδος πόλις
, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν ἔπερσε· χαρακτῆρες, ἤθη πολλῶν δ’ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ ἔγνω,
πολλὰ δ’ ὅ γ’ ἐν πόντῳ ὃν κατὰ θυμόν, ἑαυτοῦ
ἀρνύμενος . ἑταίρους ἔσωσε
ἀλλ' οὐδ' ἑτάρους , ἱέμενός περ·
5
ἑαυτῶν ἀνοησίαις ἀπέθανον γὰρ σφετέρῃσιν ,
<νή (οὐ) ἔπος ἀνόητος <ὑπὲρ ἡμᾶς ἰέναι , οἳ κατὰ βοῦς Ἠελίοιο
<ἀφαιρῶ <νόστος: ἐπιστροφή ἦμαρ (οὐδ.)>ἡμέρα ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν .
εἷς,τις Ἀθηνᾶ τῶν γε, θεά, , εἰπὲ καὶ ἡμῖν. 10
αἰφνίδιον, ἄφευκτον θάνατον
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον , ἐν τῷ οἴκῳ ἔσαν:ἦσαν ἢ ἐπορεύθησαν καί
, πόλεμόν τε πεφευγότες θάλασσαν· οἶος:εἷς ἐπιδεόμενον, χρείαν ἔχοντα
τὸν δ' , νόστου ἠδὲ γυναικός, <->πόσις κατεῖχε
νύμφη ' Καλυψώ, δῖα θεάων, σπηλαίοις κοίλοις (<λάω): βουλομένη ἄνδρα ἐν , εἶναι.
<περιπέλομαι:περιστρέφομαι: τελεουμένων τῶν χρόνων
ἀλλ' ὅτε δὴ ἔτος ἦλθε ἐνιαυτῶν, ἔνεμον πρὸς τὸν οἶκον νοστεῖν
τῷ οἱ θεοὶ τότε ἦν <ἆθλος:ἄεθλος, ἀγών
εἰς Ἰθάκην, οὐδ' πεφυγμένος ἠλέουν (<ἐλεῶ): ηὐσπλαγχνίζοντο
καὶ μετὰ οἷσι φίλοισι· θεοὶ δ' ἅπαντες πλήν, χωρίς σφοδρῶς
Ποσειδάωνος· ὁ δ' μενέαινεν 20 ἔμπροσθεν, πρός
ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ ἣν γαῖαν ἱκέσθαι. μακράν
ἀλλ' ὁ μὲν Αἰθίοπας μετεκίαθε ‘ ἐόντας, οἵδε χωρίς, κεχωρισμένοι διαιροῦνται
Αἰθίοπας, , ἔσχατοι , δύσεως ἀνατολῆς
οἱ μὲν Ὑπερίονος, οἱ δ' ,
ἀντιόων ταύρων τε καὶ ἀρνειῶν ἑκατόμβης. εὐωχεῖτο διατρίβων, καταλύων
ἔνθ' ὅ γε · οἱ δὲ δὴ ἄλλοι Διός ὁμοῦ
ἐνὶ μεγάροισιν Ὀλυμπίου ἦσαν.
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε· ἐμίμνῃσκε
γὰρ κατὰ θυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσθοιο, Ὀρέστης <τῆλε, κλεος:οὗ πόρρω ἡ δόξα διέρχεται ἐδολοφόνησε
τόν ῥ' Ἀγαμεμνονίδης ἔκταν' Ὀρέστης· 30 ἔλεγε
τοῦ ὅ γ' ἐπιμνησθεὶς ἔπε' ἀθανάτοισι ·
6
ὦ παπαῖ, φεῦ ὥς, ὁπόσον κατηγοροῦσιν
« , οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ . εἶναι
ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ' · οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ ὑπὲρ τὴν μοῖραν: πλέον τῆς μοίρας
σφῇσιν ἀτασθαλίῃσιν ἄλγε' ἔχουσιν,
ὡς καὶ νῦν Αἴγισθος ὑπὲρ μόρον Ἀτρεΐδαο γυναῖκα <μνῶμαι (μνηστήρ) έπιστρέψαντα, ἐπανελθόντα
γῆμ' , τὸν δ' ἔκτανε ,
εἰδὼς αἰπὺν ὄλεθρον, ἐπεὶ πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς, Ἑρμῆν
πέμψαντες, ἐΰσκοπον Ἀργεϊφόντην, γαμησεῖν ἄλοχον
μήτ' αὐτὸν κτείνειν μήτε · (<τίω): κόλασις, τιμωρία, ἐκδίκησις
“ἐκ γὰρ Ὀρέσταο ἔσσεται Ἀτρεΐδαο, 40 <ἡβῶ ποθεῖ γαίης<γῆς
ὁππότ' ἂν τε καὶ ἧς ”. οὕτως ἔλεγεν
' Ἑρμείας, ἀλλ' οὐ φρένας Αἰγίσθοιο ἔπειθε ἅπαντα ὁμοῦ δίκας ἔδωκε
' ἀγαθὰ φρονέων· νῦν δ' πάντ' .»
7
1.2.44-95: τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· ὑπέρτατε, ἀνώτατε ἀρχόντων, βασιλέων
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων, λίαν πρέποντι, ὁμοίῳ
καὶ λίην κεῖνός γε ἐοικότι κεῖται ὀλέθρῳ, καὶ ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος τοιαῦτα ῥέζων ἐπιτελοίη
ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος ὅτις τοιαῦτά γε ῥέζοι. πολεμόφρονι (δαΐς γὰρ ἡ μάχη) διακόπτεται, μερίζεται
ἀλλά μοι ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι δαίεται ἦτορ, μεγάλα κακὰ παθόντι, δυστυχεῖ <δήν: πολὺν χρόνον ἀπὸ φίλων ὀλέθρους, κακά
δυσμόρῳ, ὃς δὴ δηθὰ φίλων ἄπο πήματα πάσχει τῇ ἀμφοτέρωθεν περιρρεομένῃ μέση τῆς περὶ αὐτὴν θαλάσσης ἢ τὸ βάθος
νήσῳ ἐν ἀμφιρύτῃ, ὅθι τ' ὀμφαλός ἐστι θαλάσσης, 50 ἀλσώδης ἐν... ναίει: οἰκεῖ
νῆσος δενδρήεσσα, θεὰ δ' ἐν δώματα ναίει, ὀλεθρίου
Ἄτλαντος θυγάτηρ ὀλοόφρονος, ὅς τε θαλάσσης βάθη στύλους
πάσης βένθεα οἶδεν, ἔχει δέ τε κίονας αὐτὸς
μακράς, αἳ γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀμφὶς ἔχουσι. ἄθλιον λυπούμενον κατέχω, κωλύω
τοῦ θυγάτηρ δύστηνον ὀδυρόμενον κατερύκει, παραινετικοῖς, εὐνοϊκοῖς, θελκτικοῖς
αἰεὶ δὲ μαλακοῖσι καὶ αἱμυλίοισι λόγοισι γοητεύει (διὰ μαγείας) ἀμνήμων γενήσηται
θέλγει, ὅπως Ἰθάκης ἐπιλήσεται· αὐτὰρ Ὀδυσσεύς, πλησιάζων, ἐγγίζων ἀνερχόμενον
ἱέμενος καὶ καπνὸν ἀποθρῴσκοντα νοῆσαι
ἧς γαίης, θανέειν ἱμείρεται. οὐδέ νυ σοί περ <ἐν+τρέπω: κάμπτεται
ἐντρέπεται φίλον ἦτορ, Ὀλύμπιε; οὔ νύ τ' Ὀδυσσεὺς 60
Ἀργείων παρὰ νηυσὶ χαρίζετο ἱερὰ ῥέζων εὐρείᾳ τί αὐτῷ τοσοῦτον ὠργίσθης, ὦ Ζεῦ;
Τροίῃ ἐν εὐρείῃ; τί νύ οἱ τόσον ὠδύσαο, Ζεῦ;» <ἐγείρω+νεφέλαι
τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς· τὰ χείλη
«τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων. ἀμνήμων γενοίμην
πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο λαθοίμην, ὑπερθεῖ τὸν νοῦν τῶν ἀνθρώπων καὶ συνέσει καὶ εὐσεβείᾳ
ὃς περὶ μὲν νόον ἐστὶ βροτῶν, περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν
ἀθανάτοισιν ἔδωκε, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν; ὁ ἔχων ἤτοι συνέχων τὴν γῆν ἄγαν σκληρόν (σκέλλειν γὰρ τὸ σκληροποιεῖν)
ἀλλὰ Ποσειδάων γαιήοχος ἀσκελὲς αἰὲν
8
ἐστέρησεν τὸν Κ. τοῦ ὀφθαλμοῦ (λάω:βλέπειν)
Κύκλωπος κεχόλωται, ὃν ὀφθαλμοῦ ἀλάωσεν, τοῖς θεοῖς ἑαυτὸν ὁμοιοῦντα, θεομάχον οὗ
ἀντίθεον Πολύφημον, ὅου κράτος ἐστὶ μέγιστον 70 ὄνομα κύριον ἐγέννησε μήτηρ
πᾶσιν Κυκλώπεσσι· Θόωσα δέ μιν τέκε νύμφη, ἐναλίου τινὸς θεοῦ ἀκάρπου ἐπιμελοῦντος, ἐνθάδε δηλοῖ τὸν ἄρχοντα, πρόβουλον, κύριον
Φόρκυνος θυγάτηρ, ἁλὸς ἀτρυγέτοιο μέδοντος, συνοῦσα
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι Ποσειδάωνι μιγεῖσα. σεισείχθων, ὁ σείων τὴν γῆν
ἐκ τοῦ δὴ Ὀδυσῆα Ποσειδάων ἐνοσίχθων
οὔ τι κατακτείνει, πλάζει δ' ἀπὸ πατρίδος αἴης. φροντίζωμεν περὶ τοῦ νόστου
ἀλλ' ἄγεθ' ἡμεῖς οἵδε περιφραζώμεθα πάντες ἔλθῃ ἐάσει
νόστον, ὅπως ἔλθῃσι· Ποσειδάων δὲ μεθήσει ἑαυτοῦ ὀργήν πρό
ὃν χόλον· οὐ μὲν γάρ τι δυνήσεται ἀντία πάντων ἀκουσίως, παρὰ τὴν θέλησιν ἐρίζειν μόνος
ἀθανάτων ἀέκητι θεῶν ἐριδαινέμεν οἶος.»
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· 80
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων, ἀρεστόν
εἰ μὲν δὴ νῦν τοῦτο φίλον μακάρεσσι θεοῖσι, συνετόν, σώφρονα (ἑαυτοῦ) οἴκαδε
νοστῆσαι Ὀδυσῆα πολύφρονα ὅνδε δόμονδε, διάκονον (διάγει γὰρ τὰς ἀγγελίας)
Ἑρμείαν μὲν ἔπειτα, διάκτορον Ἀργεϊφόντην, παραινεῖν
νῆσον ἐς Ὠγυγίην ὀτρύνομεν, ὄφρα τάχιστα ἀναμάρτητον, ἀληθῆ, εἰκῆ
νύμφῃ ἐϋπλοκάμῳ εἴπῃ νημερτέα βουλήν, καρτεροψύχου, καρτερικοῦ ἐπιστρέφῃ
νόστον Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὥς κε νέηται.
αὐτὰρ ἐγὼν Ἰθάκηνδε ἐλεύσομαι, ὄφρα οἱ υἱὸν ἐνθαρρύνω θήσω
μᾶλλον ἐποτρύνω καί οἱ μένος ἐν φρεσὶ θείω, κομοτροφοῦντας
εἰς ἀγορὴν καλέσαντα κάρη κομόωντας Ἀχαιοὺς 90
πᾶσι μνηστήρεσσιν ἀπειπέμεν, οἵ τέ οἱ αἰεὶ πρόβατα συχνά, πυκνά, πολλά βραδεῖς (<->ἀερσίποδας, ταχεῖς): τοὺς πόδας συστρέφοντας ἑλικοειδῆ κέρατα ἔχοντας ἢ μέλανας
μῆλ' ἁδινὰ σφάζουσι καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς. ἀμμώδη
πέμψω δ' ἐς Σπάρτην τε καὶ ἐς Πύλον ἠμαθόεντα
9
<πυνθάνω, πεύσομαι ἐάν
νόστον πευσόμενον πατρὸς φίλου, ἤν που ἀκούσῃ,
ἠδ' ἵνα μιν κλέος ἐσθλὸν ἐν ἀνθρώποισιν ἔχῃσιν.»
1.2.44-95a: Γράψον ἀττικιστί.
1.2.44-95b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις.
1.
ὕπατε ἐπιτελοίη
κρειόντων τῇ ἀμφοτέρωθεν περιρρεομένῃ
ῥέζοι ἀλσώδης
δαΐφρονι πολὺν χρόνον
διακόπτεται, μερίζεται συσσίτιον
δαΐς ἀρχόντων, βασιλέων
δαίς δαίεται
δηθά πολεμόφρονι
ἦτορ ὀλέθρους, κακά
δυσμόρῳ κακὰ παθόντι, δυστυχεῖ
πήματα ψυχή
ἀμφιρύτῃ μάχη
δενδρήεσσα ὑπέρτατε, ἀνώτατε
10
2.
ἐνναίει κατερύκω
ὀλεθρίου παραινετικοῖς, εὐνοϊκοῖς, θελκτικοῖς
βένθεα ἐπιλήσεται
στύλους οἰκεῖ
δύστηνον πλησιάζων, ἐγγίζων
ὀδυρόμενον λυπούμενον
κατέχω, κωλύω ἀποθρῴσκοντα
αἱμυλίοισι κίονας
θέλγει ἄθλιον
ἀμνήμων γενήσηται βάθη
ἱέμενος γοητεύει (διὰ μαγείας)
ἀνερχόμενον ὀλοόφρονος
3.
ἐντρέπεται ἕρκος ὀδόντων
ὠργίσθης ὁ ἔχων ἤτοι συνέχων τὴν γῆν
ἐγείρω+νεφέλαι ἀσκελὲς
τὰ χείλη κάμπτεται
ἀμνήμων γενοίμην ὠδύσαο
γαιήοχος σκληροποιεῖν
σκέλλειν λαθοίμην
ἄγαν σκληρόν νεφεληγερέτα
4.
λάω ἀκάρπου
ἐστέρησεν τὸν Κ. τοῦ ὀφθαλμοῦ μιγεῖσα
θεομάχον βλέπω
τέκε θαλάσσης
ἀτρυγέτοιο ἀντίθεον
ἐπιμελοῦντος, ἄρχοντος, κυρίου σεισείχθων, ὁ σείων τὴν γῆν
ἁλὸς ἐγέννησε
συνοῦσα τὸν Κ. ὀφθαλμοῦ ἀλάωσεν
ἐνοσίχθων μέδοντος
11
5.
φροντίζωμεν περὶ τοῦ νόστου μεθήσει
ἐάσει ἀντία
χόλον ἐρίζειν
πρό συνετόν, σώφρονα
ἀέκητι οἶος
ἐριδαινέμεν ὀργήν
μόνος ἀκουσίως, παρὰ τὴν θέλησιν
πολύφρονα δόμονδε
οἴκαδε περιφραζώμεθα νόστον
6.
διάκτορον ἀναμάρτητον, ἀληθῆ, εἰκῆ
παραινοῦμεν κάρη κομόωντας
νημερτέα διάκονον (ὁ διάγων τὰς ἀγγελίας)
ταλασίφρονα βραδεῖς
ἐπιστρέφῃ ταχεῖς
ἐποτρύνω ὀτρύνομεν
κομοτροφοῦντας ἀμμώδη
μῆλα ἑλικοειδῆ κέρατα ἔχοντας ἢ μέλανας
ἁδινὰ ἐνθαρρύνω
εἰλίποδας καρτερόψυχον, καρτερικόν
ἀερσίποδας νέηται
ἕλικας ἤν
ἠμαθόεντα συχνά, πυκνά, πολλά
ἐάν πρόβατα
1.2.44-95c: Πλήρωσον τοὺς στίχους.
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· ὑπέρτατε, ἀνώτατε ἀρχόντων, βασιλέων
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, , λίαν πρέποντι, ὁμοίῳ
καὶ κεῖνός γε κεῖται ὀλέθρῳ, καὶ ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος τοιαῦτα ῥέζων ἐπιτελοίη
ὡς καὶ ἄλλος ὅτις τοιαῦτά γε . πολεμόφρονι (δαΐς γὰρ ἡ μάχη) ψυχή
ἀλλά μοι ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δαίεται , μεγάλα κακὰ παθόντι, δυστυχεῖ <δήν: πολὺν χρόνον ὀλέθρους, κακά
, ὃς δὴ φίλων ἄπο πάσχει
12
τῇ ἀμφοτέρωθεν περιρρεομένῃ μέση τῆς περὶ αὐτὴν θαλάσσης ἢ τὸ βάθος
νήσῳ ἐν , ὅθι τ' ἐστι θαλάσσης, 50 ἀλσώδης ἐν... ναίει: οἰκεῖ
νῆσος , θεὰ δ' ἐν ναίει, ὀλεθρίου
Ἄτλαντος θυγάτηρ , ὅς τε θαλάσσης βάθη στύλους
πάσης οἶδεν, ἔχει δέ τε αὐτὸς
μακράς, αἳ γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀμφὶς ἔχουσι. ἄθλιον κατέχω, κωλύω
τοῦ θυγάτηρ ὀδυρόμενον , παραινετικοῖς, εὐνοϊκοῖς, θελκτικοῖς
αἰεὶ δὲ μαλακοῖσι καὶ λόγοισι γοητεύει (διὰ μαγείας) ἀμνήμων γενήσηται
, ὅπως Ἰθάκης · αὐτὰρ Ὀδυσσεύς, πλησιάζων, ἐγγίζων ἀνερχόμενον
καὶ καπνὸν νοῆσαι
ἧς γαίης, θανέειν ἱμείρεται. οὐδέ νυ σοί περ <ἐν+τρέπω: κάμπτεται
φίλον ἦτορ, Ὀλύμπιε; οὔ νύ τ' Ὀδυσσεὺς 60
Ἀργείων παρὰ νηυσὶ χαρίζετο ἱερὰ ῥέζων εὐρείᾳ τί αὐτῷ τοσοῦτον ὠργίσθης, ὦ Ζεῦ;
Τροίῃ ἐν ; τί νύ οἱ τόσον , Ζεῦ;» <ἐγείρω+νεφέλαι
τὴν δ' ἀπαμειβόμενος προσέφη Ζεύς· τὰ χείλη
«τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν . ἀμνήμων γενοίμην
πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος ἐγὼ θείοιο ,
ὃς περὶ μὲν νόον ἐστὶ βροτῶν, περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν
ἀθανάτοισιν ἔδωκε, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν; ὁ ἔχων ἤτοι συνέχων τὴν γῆν ἄγαν σκληρόν (σκέλλειν γὰρ τὸ σκληροποιεῖν)
ἀλλὰ Ποσειδάων αἰὲν ἐστέρησεν τὸν Κ. τοῦ ὀφθαλμοῦ (λάω:βλέπειν)
Κύκλωπος κεχόλωται, ὃν ὀφθαλμοῦ , τοῖς θεοῖς ἑαυτὸν ὁμοιοῦντα, θεομάχον οὗ
Πολύφημον, κράτος ἐστὶ μέγιστον 70 ὄνομα κύριον ἐγέννησε μήτηρ
πᾶσιν Κυκλώπεσσι· Θόωσα δέ μιν τέκε , ἀκάρπου
Φόρκυνος θυγάτηρ, ἁλὸς μέδοντος, συνοῦσα
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι Ποσειδάωνι .
13
σεισείχθων, ὁ σείων τὴν γῆν
ἐκ τοῦ δὴ Ὀδυσῆα Ποσειδάων
οὔ τι κατακτείνει, πλάζει δ' ἀπὸ πατρίδος αἴης. φροντίζωμεν περὶ τοῦ νόστου
ἀλλ' ἄγεθ' ἡμεῖς οἵδε πάντες ἔλθῃ ἐάσει
νόστον, ὅπως · Ποσειδάων δὲ ἑαυτοῦ ὀργήν πρό
ὃν · οὐ μὲν γάρ τι δυνήσεται πάντων ἀκουσίως, παρὰ τὴν θέλησιν ἐρίζειν μόνος
ἀθανάτων θεῶν .»
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· 80
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων, ἀρεστόν
εἰ μὲν δὴ νῦν τοῦτο μακάρεσσι θεοῖσι,
συνετόν, σώφρονα οἴκαδε
νοστῆσαι Ὀδυσῆα ὅνδε , διάκονον (διάγει γὰρ τὰς ἀγγελίας)
Ἑρμείαν μὲν ἔπειτα, Ἀργεϊφόντην, παραινοῦμεν
νῆσον ἐς Ὠγυγίην , ὄφρα τάχιστα ἀναμάρτητον, ἀληθῆ, εἰκῆ
νύμφῃ ἐϋπλοκάμῳ εἴπῃ βουλήν, καρτεροψύχου, καρτερικοῦ ἐπιστρέφῃ
νόστον Ὀδυσσῆος , ὥς κε .
αὐτὰρ ἐγὼν Ἰθάκηνδε ἐλεύσομαι, ὄφρα οἱ υἱὸν ἐνθαρρύνω θήσω
μᾶλλον καί οἱ μένος ἐν φρεσὶ , κομοτροφοῦντας
εἰς ἀγορὴν καλέσαντα 90
πᾶσι μνηστήρεσσιν ἀπειπέμεν, οἵ τέ οἱ αἰεὶ πρόβατα συχνά, πυκνά, πολλά βραδεῖς (<->ἀερσίποδας, ταχεῖς): τοὺς πόδας συστρέφοντας ἑλικοειδῆ κέρατα ἔχοντας ἢ μέλανας
μῆλ' σφάζουσι καὶ . ἀμμώδη
πέμψω δ' ἐς Σπάρτην τε καὶ ἐς Πύλον ἐάν
νόστον πευσόμενον πατρὸς φίλου, που ἀκούσῃ,
ἠδ' ἵνα μιν κλέος ἐσθλὸν ἐν ἀνθρώποισιν ἔχῃσιν.»
14
ὑπεδήσατο (<δέω) τοῖς ποσί
1.3.96-157: ὣς εἰποῦσ' ὑπὸ ποσσὶν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα, τοῖς θεοῖς προσήκοντα ἠμέν... ἠδέ...: μέν... δέ
ἀμβρόσια χρύσεια, τά μιν φέρον ἠμὲν ἐφ' ὑγρὴν τὴν πέρας μὴ ἔχουσαν ὁμοίως πνοαῖς
ἠδ' ἐπ' ἀπείρονα γαῖαν ἅμα πνοιῇσ' ἀνέμοιο. <ἀφαιρῶ <ἀλκή: ἰσχύς βέλος ἠκονημένον, ὀξύν
εἵλετο δ' ἄλκιμον ἔγχος, ἀκαχμένον ὀξέϊ χαλκῷ, βαρύ στερεόν ᾧ δαμάζει
βριθὺ μέγα στιβαρόν, τῷ δάμνησι στίχας ἀνδρῶν 100 ὀργίζεται ἀλκίμου πατρὸς θυγάτηρ
ἡρώων, τοῖσίν τε κοτέσσεται ὀβριμοπάτρη, πηδήσασα
βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων ἀΐξασα, ἔστη
στῆ δ' Ἰθάκης ἐνὶ δήμῳ ἐπὶ προθύροισ' Ὀδυσῆος,
εἰσόδου τοῦ οἴκου, κατωφλίου <αὐλή εἶχε
οὐδοῦ ἐπ' αὐλείου· παλάμῃ δ' ἔχε χάλκεον ἔγχος,
εἰδομένη ξείνῳ, Ταφίων ἡγήτορι, Μέντῃ. <ἄγαν+ἄνδρας: ἀλκίμους
εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας· οἱ μὲν ἔπειτα παιγνίοις τισί (κύβοις)
πεσσοῖσι προπάροιθε θυράων θυμὸν ἔτερπον, καθήμενοι δοραῖς (δέρμασιν)
ἥμενοι ἐν ῥινοῖσι βοῶν, οὓς ἔκτανον αὐτοί. ἀκάματοι
κήρυκες δ' αὐτοῖσι καὶ ὀτρηροὶ θεράποντες
οἱ μὲν ἄρ' οἶνον ἔμισγον ἐνὶ κρητῆρσι καὶ ὕδωρ, 110 πολλὰ τρήματα (τρύπας) ἔχουσι
οἱ δ' αὖτε σπόγγοισι πολυτρήτοισι τραπέζας ἔνιπτον, ἔπλυνον προυτίθεσαν διῇρον
νίζον καὶ πρότιθεν, τοὶ δὲ κρέα πολλὰ δατεῦντο. εἶδε
τὴν δὲ πολὺ πρῶτος ἴδε Τηλέμαχος θεοειδής· ἐκαθέζετο περίλυπος τὴν ψυχήν
ἧστο γὰρ ἐν μνηστῆρσι φίλον τετιημένος ἦτορ, ὁρῶν καλόν
ὀσσόμενος πατέρ' ἐσθλὸν ἐνὶ φρεσίν, εἴ ποθεν ἐλθὼν οἴκοι σκέδασιν (διασκορπισμόν) θεῖναι: σκεδάσαι
μνηστήρων τῶν μὲν σκέδασιν κατὰ δώματα θείη, ἑαυτοῦ
τιμὴν δ' αὐτὸς ἔχοι καὶ κτήμασιν οἷσιν ἀνάσσοι. ἐάσας ἑώρακε
τὰ φρονέων μνηστῆρσι μεθήμενος εἴσιδ' Ἀθήνην,
15
ὠργίσθη
βῆ δ' ἰθὺς προθύροιο, νεμεσσήθη δ' ἐνὶ θυμῷ πολὺν καιρόν ἐγγύς
ξεῖνον δηθὰ θύρῃσιν ἐφεστάμεν· ἐγγύθι δὲ στὰς 120 εἷλε
χεῖρ' ἕλε δεξιτερὴν καὶ ἐδέξατο χάλκεον ἔγχος,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· παρ’ ἡμῖν φιλήσεαι>φιλήσῃ: φιλοξενῇ, ξενίζῃ
«χαῖρε, ξεῖνε, παρ' ἄμμι φιλήσεαι· αὐτὰρ ἔπειτα γευθείς, φαγών εἰπέ τίνος χρείαν ἔχεις
δείπνου πασσάμενος μυθήσεαι ὅττεό σε χρή.» ἠκολούθει ὣς εἰπὼν ἡγεῖθ', ἡ δ' ἕσπετο Παλλὰς Ἀθήνη. ἦσαν
οἱ δ' ὅτε δή ῥ' ἔντοσθεν ἔσαν δόμου ὑψηλοῖο,
ἔγχος μέν ῥ' ἔστησε φέρων πρὸς κίονα μακρὴν δόρυ+δέχομαι εὐξέστου (<ξέω)
δουροδόκης ἔντοσθεν ἐϋξόου, ἔνθα περ ἄλλα
ἔγχε' Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἵστατο πολλά, <ἵημι λινοῦν σκέπασμα, ὕφασμα
αὐτὴν δ' ἐς θρόνον εἷσεν ἄγων, ὑπὸ λῖτα πετάσσας, 130 (θρᾶνος): σκαμνίον, ὑποπόδιον
καλὸν δαιδάλεον· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν. δίφρον, καθέδραν
πὰρ δ' αὐτὸς κλισμὸν θέτο ποικίλον, ἔκτοθεν ἄλλων ἐνοχλούμενος θορύβῳ
μνηστήρων, μὴ ξεῖνος ἀνιηθεὶς ὀρυμαγδῷ κορέσαιτο θρασύσεσιν, ὑβρισταῖς ἐπιπεσών
δείπνῳ ἁδήσειεν, ὑπερφιάλοισι μετελθών,
ἠδ' ἵνα μιν περὶ πατρὸς ἀποιχομένοιο ἔροιτο.
νιπτῆρα (<χείρ, νίπτω) δούλη
χέρνιβα δ' ἀμφίπολος προχόῳ ἐπέχευε φέρουσα
καλῇ χρυσείῃ, ὑπὲρ ἀργυρέοιο λέβητος, ἔστρωσε
νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν ἐτάνυσσε τράπεζαν. σεβαστός, ἀξιότιμος ταμίας, οἰκονόμος (θηλ.)
σῖτον δ' αἰδοίη ταμίη παρέθηκε φέρουσα,
<ἔδαρ, ἔδω: ἐδέσματα
εἴδατα πόλλ' ἐπιθεῖσα, χαριζομένη παρεόντων· 140 ἄρας
δαιτρὸς δὲ κρειῶν πίνακας παρέθηκεν ἀείρας
παντοίων, παρὰ δέ σφι τίθει χρύσεια κύπελλα,
16
κῆρυξ δ' αὐτοῖσιν θάμ' ἐπῴχετο οἰνοχοεύων.
ἐς δ' ἦλθον μνηστῆρες ἀγήνορες· οἱ μὲν ἔπειτα ἑξῆς, κατὰ σειράν
ἑξείης ἕζοντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε.
τοῖσι δὲ κήρυκες μὲν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν, δοῦλαι ἐσώρευον πλησίον
σῖτον δὲ δμῳαὶ παρενήεον ἐν κανέοισι, <ἐπιστέπτω
κοῦροι δὲ κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο. ἡδύσματα ἰάλλω τὰς χεῖρας ἐπ’ ὀνείατα: ἐκτείνω τὰς χεῖρας πρὸς τὰ ἐδέσματα
οἱ δ' ἐπ' ὀνείαθ' ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον. ἐκορέσθησαν
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο 150
μνηστῆρες, τοῖσιν μὲν ἐνὶ φρεσὶν ἄλλα μεμήλει, ᾠδή <ὀρχοῦμαι: χορεύω
μολπή τ' ὀρχηστύς τε· τὰ γάρ τ' ἀναθήματα δαιτός.
κῆρυξ δ' ἐν χερσὶν κίθαριν περικαλλέα θῆκε ᾖδε (<ἄδω)
Φημίῳ, ὅς ῥ' ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ.
ἦ τοι ὁ φορμίζων ἀνεβάλλετο καλὸν ἀείδειν,
αὐτὰρ Τηλέμαχος προσέφη γλαυκῶπιν Ἀθήνην, ἐγγύς
ἄγχι σχὼν κεφαλήν, ἵνα μὴ πευθοίαθ' οἱ ἄλλοι·
17
1.3.96-157a: Γράψον ἀττικιστί.
1.3.96-157b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις.
1.
τοῖς ποσί βέλος
ἀμβρόσια στερεόν
ἀπείρονα ἰσχύς
ἅμα τοῖς θεοῖς προσήκοντα
πνοαῖς βαρύ
εἵλετο ἀκαχμένον
ἀλκή τὴν πέρας μὴ ἔχουσαν
ἔγχος ποσσὶν
ἠκονημένον, ὀξύν <ἀφαιρῶ
βριθύ πνοιῇσ'
στιβαρόν ὁμοίως
2.
δαμάζει εἰσόδου τοῦ οἴκου, κατωφλίου
κοτέσσεται ὀτρηροί
ἀλκίμου πατρὸς θυγάτηρ πεσσοῖσι
πηδήσασα ἡσύχαζον
οὐδοῦ καθήμενοι
ἀλκίμους ὀβριμοπάτρη
κύβοις ῥινοῖσι
θυμὸν ἔτερπον δάμνησι
ἥμενοι ἀΐξασα
δοραῖς (δέρμασιν) ἀγήνορας
ἀκάματοι ὀργίζεται
18
3.
πολυτρήτοισι ὁρῶν
νίζον διῇρον
πρότιθεν ἐκαθέζετο
δατεῦντο ἔνιπτον, ἔπλυνον
ἧστο προετίθεσαν
τετιημένος ἦτορ ἐσθλόν
ὀσσόμενος πολλὰ τρήματα (τρύπας) ἔχουσι
καλόν ἑώρακε
κατὰ δώματα βασιλεύοι
ἑαυτοῦ περίλυπος τὴν ψυχήν
πολὺν καιρόν νεμεσσήθη
μεθήμενος ἐάσας
εἴσιδ' οἴκοι
ὠργίσθη δηθὰ
ἀνάσσοι οἷσιν
4.
ἐγγύθι δόρυ+δέχομαι
πασσάμενος ἠκολούθει
μυθήσεαι ἐγγύς
ὅττεό σε χρή εὐξέστου (<ξέω)
ἕσπετο γευθείς, φαγών
δουροδόκης εἰπέ
ἐϋξόου τίνος χρείαν ἔχεις
5.
λῖτα ἐνοχλούμενος
δαιδάλεον δίφρον, καθέδραν
θρῆνυς νιπτῆρα (<χείρ+νίπτω)
κλισμὸν δούλη
ἀνιηθεὶς θρασύσεσιν, ὑβρισταῖς
ὀρυμαγδῷ (θρᾶνος): σκαμνίον, ὑποπόδιον
ἁδήσειεν λινοῦν σκέπασμα, ὕφασμα
ὑπερφιάλοισι κορέσαιτο
χέρνιβα θορύβῳ
ἀμφίπολος θαυμαστόν
19
6.
αἰδοίη δοῦλαι
ταμίας, οἰκονόμος (θηλ.) ἑξῆς, κατὰ σειράν
ἔδαρ ἐδέσματα εἴδατα
ἑξείης ταμίη
δμῳαί σεβαστός, ἀξιότιμος
παρενήεον ἐδέσματα ἡδύσματα
ὀνείαθ' ἐσώρευον πλησίον
7.
ἰάλλω τὰς χεῖρας ἐπ’ ὀνείατα βρώσεως
πόσιος ᾠδή
ἐδητύος ἐκτείνω τὰς χεῖρας πρὸς τὰ ἐδέσματα
ἐξ ἔρον ἕντο ἤειδε
μολπή ποτοῦ
ᾖδε (<ᾄδω) ἐκορέσθησαν
1.3.96-157c: Πλήρωσον τοὺς στίχους. ὑπεδήσατο (<δέω) τοῖς ποσί
ὣς εἰποῦσ' ποσσὶν καλὰ πέδιλα, τοῖς θεοῖς προσήκοντα
χρύσεια, τά μιν φέρον ἠμὲν ἐφ' ὑγρὴν τὴν πέρας μὴ ἔχουσαν ὁμοίως
ἠδ' ἐπ' γαῖαν πνοιῇσ' ἀνέμοιο. <ἀφαιρῶ <ἀλκή: ἰσχύς βέλος ἠκονημένον, ὀξύν
δ' , ὀξέϊ χαλκῷ, βαρύ στερεόν δαμάζει
μέγα , τῷ στίχας 100 ὀργίζεται
ἡρώων, τοῖσίν τε ὀβριμοπάτρη, πηδήσασα
βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων , ἔστη
δ' Ἰθάκης ἐνὶ δήμῳ ἐπὶ προθύροισ' Ὀδυσῆος, εἰσόδου τοῦ οἴκου, κατωφλίου εἶχε
ἐπ' αὐλείου· παλάμῃ δ' χάλκεον ἔγχος,
εἰδομένη ξείνῳ, Ταφίων ἡγήτορι, Μέντῃ.
20
<ἄγαν+ἄνδρας: ἀλκίμους
εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας · οἱ μὲν ἔπειτα παιγνίοις τισί (κύβοις)
προπάροιθε θυράων θυμὸν ἔτερπον, καθήμενοι δοραῖς (δέρμασιν)
ἐν βοῶν, οὓς ἔκτανον αὐτοί. ἀκάματοι
κήρυκες δ' αὐτοῖσι καὶ θεράποντες
οἱ μὲν ἄρ' οἶνον ἔμισγον ἐνὶ κρητῆρσι καὶ ὕδωρ, 110 πολλὰ τρήματα (τρύπας) ἔχουσι
οἱ δ' αὖτε σπόγγοισι τραπέζας ἔνιπτον, ἔπλυνον προετίθεσαν διῇρον
καὶ , τοὶ δὲ κρέα πολλὰ . εἶδε
τὴν δὲ πολὺ πρῶτος Τηλέμαχος θεοειδής· ἐκαθέζετο περίλυπος τὴν ψυχήν
γὰρ ἐν μνηστῆρσι φίλον , ὁρῶν καλόν
πατέρ' ἐνὶ φρεσίν, εἴ ποθεν ἐλθὼν διασκορπισμόν οἴκοι
μνηστήρων τῶν μὲν θείη, ἑαυτοῦ
τιμὴν δ' αὐτὸς ἔχοι καὶ κτήμασιν ἀνάσσοι. ἐάσας
τὰ φρονέων μνηστῆρσι εἴσιδ' Ἀθήνην, ὠργίσθη
βῆ δ' ἰθὺς προθύροιο, δ' ἐνὶ θυμῷ πολὺν καιρόν ἐγγύς
ξεῖνον θύρῃσιν ἐφεστάμεν· δὲ στὰς 120 εἷλε
χεῖρ' δεξιτερὴν καὶ ἐδέξατο χάλκεον ἔγχος,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· παρ’ ἡμῖν
«χαῖρε, ξεῖνε, φιλήσεαι· αὐτὰρ ἔπειτα γευθείς, φαγών τίνος χρείαν ἔχεις
δείπνου μυθήσεαι .» ἠκολούθει ὣς εἰπὼν ἡγεῖθ', ἡ δ' Παλλὰς Ἀθήνη. ἦσαν
οἱ δ' ὅτε δή ῥ' ἔντοσθεν δόμου ὑψηλοῖο,
ἔγχος μέν ῥ' ἔστησε φέρων πρὸς κίονα μακρὴν δόρυ+δέχομαι εὐξέστου (<ξέω)
ἔντοσθεν , ἔνθα περ ἄλλα
ἔγχε' Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος ἵστατο πολλά, λινοῦν σκέπασμα, ὕφασμα
αὐτὴν δ' ἐς θρόνον εἷσεν ἄγων, ὑπὸ πετάσσας, 130
21
(θρᾶνος): σκαμνίον, ὑποπόδιον
καλὸν δαιδάλεον· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν. δίφρον, καθέδραν
πὰρ δ' αὐτὸς θέτο ποικίλον, ἔκτοθεν ἄλλων ἐνοχλούμενος θορύβῳ
μνηστήρων, μὴ ξεῖνος
θρασύσεσιν, ὑβρισταῖς
δείπνῳ ἁδήσειεν, μετελθών,
ἠδ' ἵνα μιν περὶ πατρὸς ἀποιχομένοιο ἔροιτο.
νιπτῆρα (<χείρ, νίπτω) δούλη
δ' προχόῳ ἐπέχευε φέρουσα
καλῇ χρυσείῃ, ὑπὲρ ἀργυρέοιο λέβητος, ἔστρωσε
νίψασθαι· παρὰ δὲ ξεστὴν . σεβαστός, ἀξιότιμος ταμίας, οἰκονόμος (θηλ.)
σῖτον δ' παρέθηκε φέρουσα,
<ἔδαρ, ἔδω: ἐδέσματα
πόλλ' ἐπιθεῖσα, χαριζομένη παρεόντων· 140 ἄρας
δαιτρὸς δὲ κρειῶν πίνακας παρέθηκεν
παντοίων, παρὰ δέ σφι τίθει χρύσεια κύπελλα,
κῆρυξ δ' αὐτοῖσιν θάμ' ἐπῴχετο οἰνοχοεύων.
ἐς δ' ἦλθον μνηστῆρες ἀγήνορες· οἱ μὲν ἔπειτα ἑξῆς, κατὰ σειράν
ἕζοντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε.
τοῖσι δὲ κήρυκες μὲν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν, δοῦλαι
σῖτον δὲ παρενήεον ἐν κανέοισι, <ἐπιστέπτω
κοῦροι δὲ κρητῆρας ποτοῖο.
οἱ δ' ἐπ' ὀνείαθ' ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον. ἐκορέσθησαν
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος 150
μνηστῆρες, τοῖσιν μὲν ἐνὶ φρεσὶν ἄλλα μεμήλει, ᾠδή <ὀρχοῦμαι: χορεύω
τ' ὀρχηστύς τε· τὰ γάρ τ' ἀναθήματα δαιτός.
κῆρυξ δ' ἐν χερσὶν κίθαριν περικαλλέα θῆκε
Φημίῳ, ὅς ῥ' ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ.
ἦ τοι ὁ φορμίζων ἀνεβάλλετο καλὸν ἀείδειν,
αὐτὰρ Τηλέμαχος προσέφη γλαυκῶπιν Ἀθήνην, ἀνασχών
ἄγχι κεφαλήν, ἵνα μὴ πευθοίαθ' οἱ ἄλλοι·
22
ἀγανακτεῖς
1.4.158-229: «ξεῖνε φίλ', ἦ καί μοι νεμεσήσεαι ὅττι κεν εἴπω; oὗτοι τάδε φροντίζουσιν κιθάρα ᾠδή
τούτοισιν μὲν ταῦτα μέλει, κίθαρις καὶ ἀοιδή,
ῥᾳδίως, εὐκόλως, εὐμαρῶς βρῶσιν ἢ περιουσίαν ἀτιμωρητί, δωρεάν ἐσθίουσιν, καταναλίσκουσιν
ῥεῖ', ἐπεὶ ἀλλότριον βίοτον νήποινον ἔδουσιν, 160 ἀνδρός σήπεται, σαπίζει
ἀνέρος, οὗ δή που λεύκ' ὀστέα πύθεται ὄμβρῳ ἐπὶ τῆς γῆς θαλάσσῃ κυλίει
κείμεν' ἐπ' ἠπείρου, ἢ εἰν ἁλὶ κῦμα κυλίνδει. θεάσοιντο, ἴδοιεν
εἰ κεῖνόν γ' Ἰθάκηνδε ἰδοίατο νοστήσαντα, εὔξαιντο
πάντες κ' ἀρησαίατ' ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι πλουσιώτεροι
ἢ ἀφνειότεροι χρυσοῖό τε ἐσθῆτός τε. οὕτως ὡς ἔχει ἀπώλετο, ἀπέθανεν θάνατον
νῦν δ' ὁ μὲν ὣς ἀπόλωλε κακὸν μόρον, οὐδέ τις ἥμιν
χαρά, παραμυθία, ἐλπίς
θαλπωρή, εἴ πέρ τις ἐπιχθονίων ἀνθρώπων φαίη, εἴπη ἐλθεῖν ἀπώλετο ἡ εἰς τὰ οἰκεῖα ἐπάνοδος
φῇσιν ἐλεύσεσθαι· τοῦ δ' ὤλετο νόστιμον ἦμαρ. καταλεπτῶς, ἀκριβῶς
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον· εἶ ποῦ σοι καί
τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες; 170 ὁποίας νεώς, πλοίου παρεγένου
ὁπποίης τ' ἐπὶ νηὸς ἀφίκεο; πῶς δέ σε ναῦται ἐκαυχῶντο
ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι εὐχετόωντο;
οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδ' ἱκέσθαι. εἰπέ ἀληθές ἀσφαλῶς γνῶ
καί μοι τοῦτ' ἀγόρευσον ἐτήτυμον, ὄφρ' ἐῢ εἰδῶ, ἤ νεωστὶ πρὸς ἡμᾶς ἔρχῃ, μετέρχῃ
ἠὲ νέον μεθέπεις, ἦ καὶ πατρώϊός ἐσσι <εἶμι: ἐλήλυθαν ἄνδρες δῶμα, οἴκημα
ξεῖνος, ἐπεὶ πολλοὶ ἴσαν ἀνέρες ἡμέτερον δῶ φροντιστής, φιλόξενος τοῖς ἀνθρώποις
ἄλλοι, ἐπεὶ καὶ κεῖνος ἐπίστροφος ἦν ἀνθρώπων.»
τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ' ἀτρεκέως ἀγορεύσω. πολεμόφρονος
Μέντης Ἀγχιάλοιο δαΐφρονος εὔχομαι εἶναι 180
23
ναυτικοῖς (<φίλος + ἐρέσσω)
υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω. οὕτως
νῦν δ' ὧδε ξὺν νηῒ κατήλυθον ἠδ' ἑτάροισι, μέλανα ἀλλοδαπούς, ξένους, βαρβάρους
πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον ἐπ' ἀλλοθρόους ἀνθρώπους,
πόλις ἐν Κύπρου ἢ Ἰταλίᾳ (Βρεντίσιον) ἕνεκα κομίζω μέλανα (<αἴθω) ἢ λαμπρόν
ἐς Τεμέσην μετὰ χαλκόν, ἄγω δ' αἴθωνα σίδηρον. αὕτη ἐκτός
νηῦς δέ μοι ἥδ' ἕστηκεν ἐπ' ἀγροῦ νόσφι πόληος, παρ’ Ἰθάκην λιμήν δενδρήεντι, ὑλώδει
ἐν λιμένι Ῥείθρῳ, ὑπὸ Νηΐῳ ὑλήεντι.
ξεῖνοι δ' ἀλλήλων πατρώϊοι εὐχόμεθ' εἶναι ἐρωτήσῃς
ἐξ ἀρχῆς, εἴ πέρ τε γέροντ' εἴρηαι ἐπελθὼν
Λαέρτην ἥρωα, τὸν οὐκέτι φασὶ πόλινδε ἄποθεν, μακράν κακά
ἔρχεσθ', ἀλλ' ἀπάνευθεν ἐπ' ἀγροῦ πήματα πάσχειν 190 γραΐ τροφήν ποτόν
γρηῒ σὺν ἀμφιπόλῳ, ἥ οἱ βρῶσίν τε πόσιν τε παρατίθησι ὁπόταν αὐτόν κόπος τὰ μέλη ἤτοι ἄρθρα τοῦ σώματος
παρτιθεῖ, εὖτ' ἄν μιν κάματος κατὰ γυῖα λάβῃσιν
μετὰ ὀδύνης καὶ ἀνίας ἠρέμα βαδίζοντα γονιμώτατον καὶ κάλλιστον, λοφίσκος ἀμπελοφύτου γῆς
ἑρπύζοντ' ἀνὰ γουνὸν ἀλῳῆς οἰνοπέδοιο. εἶπον ἐπιδημοῦντα
νῦν δ' ἦλθον· δὴ γάρ μιν ἔφαντ' ἐπιδήμιον εἶναι, ἐμποδίζουσι τῆς ὁδοῦ
σὸν πατέρ'· ἀλλά νυ τόν γε θεοὶ βλάπτουσι κελεύθου.
οὐ γάρ πω τέθνηκεν ἐπὶ χθονὶ δῖος Ὀδυσσεύς, ζῶν κατέχεται πλατεῖ, μεγάλῳ
ἀλλ' ἔτι που ζωὸς κατερύκεται εὐρέϊ πόντῳ, τῇ ὑπὸ θαλάσσης περιεχομένῃ
νήσῳ ἐν ἀμφιρύτῃ, χαλεποὶ δέ μιν ἄνδρες ἔχουσιν, ἐπέχουσιν, κωλύουσι ἄκοντα καὶ μὴ βουλόμενον
ἄγριοι, οἵ που κεῖνον ἐρυκανόωσ' ἀέκοντα.
αὐτὰρ νῦν τοι ἐγὼ μαντεύσομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ 200
ἀθάνατοι βάλλουσι καὶ ὡς τελέεσθαι ὀΐω, ὀρνεοσκοπίας ἔμπειρος ἢ οἰωνιστὴς ὤν
οὔτε τι μάντις ἐὼν οὔτ' οἰωνῶν σάφα εἰδώς. πολύν χρόνον
οὔ τοι ἔτι δηρόν γε φίλης ἀπὸ πατρίδος αἴης
24
δεσμοί κατέχῃ, φυλάσσῃ
ἔσσεται, οὐδ' εἴ πέρ τε σιδήρεα δέσματ' ἔχῃσι· διανοηθήσεται ἀνακομίζηται πολύβουλος, συνετός
φράσσεται ὥς κε νέηται, ἐπεὶ πολυμήχανός ἐστιν.
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον, αὐτοῦ παῖς
εἰ δὴ ἐξ αὐτοῖο τόσος πάϊς εἰς Ὀδυσῆος. λίαν, σφοδρός ὅμοιος εἶ
αἰνῶς μὲν κεφαλήν τε καὶ ὄμματα καλὰ ἔοικας συχνῶς οὕτως ἐμίχθημεν
κείνῳ, ἐπεὶ θαμὰ τοῖον ἐμισγόμεθ' ἀλλήλοισι, ἀναβῆναι
πρίν γε τὸν ἐς Τροίην ἀναβήμεναι, ἔνθα περ ἄλλοι 210 ἔβησαν
Ἀργείων οἱ ἄριστοι ἔβαν κοίλῃσ' ἐνὶ νηυσίν·
ἐκ τοῦ δ' οὔτ' Ὀδυσῆα ἐγὼν ἴδον οὔτ' ἐμὲ κεῖνος.» σεσοφισμένος
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· ἀληθῶς, ἀκριβῶς
«τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ' ἀτρεκέως ἀγορεύσω.
μήτηρ μέν τέ μέ φησι τοῦ ἔμμεναι, αὐτὰρ ἐγώ γε γενήτορα ἐπέγνω
οὐκ οἶδ'· οὐ γάρ πώ τις ἑὸν γόνον αὐτὸς ἀνέγνω. ὤφειλον, ἔδει, εἴθε τινος εἶναι
ὡς δὴ ἐγώ γ' ὄφελον μάκαρός νύ τευ ἔμμεναι υἱὸς κτήμασι κατέλαβε
ἀνέρος, ὃν κτεάτεσσιν ἑοῖσ' ἔπι γῆρας ἔτετμε. δυστυχέστατος
νῦν δ' ὃς ἀποτμότατος γένετο θνητῶν ἀνθρώπων, ἐρωτᾷς, πυνθάνῃ
τοῦ μ' ἔκ φασι γενέσθαι, ἐπεὶ σύ με τοῦτ' ἐρεείνεις.» 220
τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· ἀνώνυμον, ἄδοξον
«οὐ μέν τοι γενεήν γε θεοὶ νώνυμνον ὀπίσσω ἔθεσαν οὕτως ἔτεκε
θῆκαν, ἐπεὶ σέ γε τοῖον ἐγείνατο Πηνελόπεια.
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον· εὐωχία ἄθροισμα, πλῆθος ὑπάρχει τί ποτε χρεία
τίς δαίς, τίς δὲ ὅμιλος ὅδ' ἔπλετο; τίπτε δέ σε χρεώ; ἡ πολλῶν εὐχωχία ἐν ᾗ κατὰ εἴλας πίνουσιν τὸ ἀπὸ συμβουλῆς δεῖπνον
εἰλαπίνη ἦε γάμος; ἐπεὶ οὐκ ἔρανος τάδε γ' ἐστίν, θρασέως δοκοῦσι
ὥς τέ μοι ὑβρίζοντες ὑπερφιάλως δοκέουσι
25
εὐωχεῖσθαι μεμπτὸν ἡγήσαιτο
δαίνυσθαι κατὰ δῶμα. νεμεσσήσαιτό κεν ἀνὴρ αἰσχύνας σώφρων, συνετός παραγένοιτο
αἴσχεα πόλλ' ὁρόων, ὅς τις πινυτός γε μετέλθοι.»
1.4.158-229a: Γράψον ἀττικιστί.
1.4.158-229b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις.
1.
ἀγανακτεῖς σήπεται, σαπίζει
τούτοισι ταῦτα μέλει θαλάσσῃ
κίθαρις βρῶσιν ἢ περιουσίαν
ᾠδή κυλίει
ῥεῖα ἐπὶ τῆς γῆς
βίοτον κιθάρα
ἐσθίουσιν, καταναλίσκουσιν ἔδουσιν
νήποινον νεμεσήσεαι
ἀνέρος ἀοιδή
πύθεται ἀτιμωρητί, δωρεάν
ἐπ' ἠπείρου ῥᾳδίως, εὐκόλως, εὐμαρῶς
ἁλί oὗτοι τάδε φροντίζουσιν
κυλίνδει ἀνδρός
26
2.
θεάσοιντο, ἴδοιεν φαίη
εὔξαιντο ἐλθεῖν
ἀφνειότεροι ἀτρεκέως
ὥς νεώς, πλοίου
ἀπόλωλε ἀπώλετο, ἀπέθανεν
θάνατον νόστιμον ἦμαρ
χαρά, παραμυθία, ἐλπίς ἀφίκεο
φῇσιν ἀπώλετο
ἐλεύσεσθαι ἀρησαίατ'
ὤλετο ἰδοίατο
ἡ εἰς τὰ οἰκεῖα ἐπάνοδος γονεῖς
καταλεπτῶς, ἀκριβῶς πλουσιώτεροι
τοκῆες μόρον
νηός οὕτως ὡς ἔχει
παρεγένου θαλπωρή
3.
εὐχετόωντο φροντιστής, φιλόξενος τοῖς
ἀνθρώποις
ἀγόρευσον ναυτικοῖς (<φίλος + ἐρέσσω)
ἐτήτυμον δῶμα, οἴκημα
γνῶ ἄνδρες
νέον εἰπέ
ἴσαν ὧδε
ἀνέρες δαΐφρονος
δῶ ἀληθές
ἐπίστροφος ἴσασαν, ἐλήλυθαν
πολεμόφρονος εἰδῶ
φιληρέτμοισιν νεωστί
οὕτως ἐκαυχῶντο
27
4.
οἴνοπα μέλανα (<αἴθω) ἢ λαμπρόν
ἀλλοθρόους κομίζω
ἄγω εἴρηαι
αἴθωνα κόπος
ἐκτός πόλεως κακά
δενδρήεντι ἄποθεν, μακράν
ἐρωτήσῃς ἀλλοδαπούς, ξένους,
βαρβάρους
ἀπάνευθεν ὑλώδει, ὑλήεντι
πήματα νόσφι πόληος
κάματος μέλανα
5.
τροφήν ζῶν
πόσιν κατέχεται
παρτιθεῖ ἐπιδήμιον
τὰ μέλη ἤτοι ἄρθρα τοῦ σώματος εἶπον
μετὰ ὀδύνης καὶ ἀνίας ἠρέμα βαδίζοντα ποτόν
γουνόν κελεύθου
ἀλῳῆς βρῶσίν
ἔφαντ' τῇ ὑπὸ θαλάσσης περιεχομένῃ
ἐπιδημοῦντα παρατίθησι
τῆς ὁδοῦ πλατεῖ, μεγάλῳ
ζωός ἀμπελοφύτου γῆς
κατερύκεται ἑρπύζοντ'
εὐρέϊ γονιμώτατον καὶ κάλλιστον,
λοφίσκος
ἀμφιρύτῃ γυῖα
28
6.
ἐρυκανόωσ' κατέχῃ, φυλάσσῃ
ἀέκοντα πολυμήχανός
πολύν χρόνον ὅμοιος εἶ
δέσματ' αὐτοῦ
ἔχῃσι ἐπέχουσιν, κωλύουσι
νέηται λίαν, σφοδρός
πολύβουλος, συνετός φράσσεται
διανοηθήσεται πάϊς
αὐτοῖο δεσμοί
παῖς ἄκοντα καὶ μὴ βουλόμενον
αἰνῶς ἀνακομίζηται
ἔοικας δηρόν
7.
θαμά ἔθεσαν
οὕτως ὤφειλον, ἔδει, εἴθε
ἐμίχθημεν ἀτρεκέως
ἀναβῆναι συχνῶς
ἔβησαν ἀποτμότατος
σεσοφισμένος τοῖον
ἀληθῶς, ἀκριβῶς ἐμισγόμεθ'
γόνον νώνυμνον
ὄφελον ἐγείνατο
τευ πεπνυμένος
εἶναι ἐρωτᾷς, πυνθάνῃ
κτεάτεσσιν ἔβαν
ἔτετμε γενήτορα
δυστυχέστατος κτήμασι
ἐρεείνεις οὕτως
ἀνώνυμον, ἄδοξον κατέλαβε
θῆκαν ἀναβήμεναι
τοῖον ἔμμεναι
ἔτεκε τινος
29
8.
δαίς αἰσχύνας
ὅμιλος χρεώ
ἔπλετο ὑπάρχει
τίπτε παραγένοιτο
χρεία εὐωχεῖσθαι
εἰλαπίνη δοκοῦσι
ἔρανος θρασέως
μεμπτὸν ἡγήσαιτο εὐχωία
ὑπερφιάλως τὸ ἀπὸ συμβουλῆς δεῖπνον
δοκέουσι ἡ πολλῶν εὐχωχία ἐν ᾗ κατὰ
εἴλας πίνουσιν
δαίνυσθαι ἄθροισμα, πλῆθος
αἴσχεα νεμεσσήσαιτό
πινυτός σώφρων, συνετός
μετέλθοι τί ποτε
1.4.158-229c: Πλήρωσον τοὺς στίχους. ἀγανακτεῖς
«ξεῖνε φίλ', ἦ καί μοι ὅττι κεν εἴπω; oὗτοι τάδε φροντίζουσιν κιθάρα ᾠδή
τούτοισιν μὲν ταῦτα , καὶ ,
ῥᾳδίως, εὐκόλως, εὐμαρῶς ἀτιμωρητί, δωρεάν ἐσθίουσιν, καταναλίσκουσιν
', ἐπεὶ ἀλλότριον βίοτον , 160 ἀνδρός σήπεται, σαπίζει
, οὗ δή που λεύκ' ὀστέα ὄμβρῳ ἐπὶ τῆς γῆς θαλάσσῃ κυλίει
κείμεν' ἐπ' , ἢ εἰν κῦμα . θεάσοιντο, ἴδοιεν ἐπιστρέψαντα
εἰ κεῖνόν γ' Ἰθάκηνδε , εὔξαιντο
πάντες κ' ' ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι πλουσιώτεροι ἐνδύματός
ἢ χρυσοῖό τε τε. ἀπώλετο, ἀπέθανεν θάνατον
νῦν δ' ὁ μὲν ὣς κακὸν , οὐδέ τις ἥμιν
χαρά, παραμυθία, ἐλπίς
, εἴ πέρ τις ἐπιχθονίων ἀνθρώπων <ἐλθεῖν (μέλλ.) ἀπώλετο ἡ εἰς τὰ οἰκεῖα ἐπάνοδος
φῇσιν · τοῦ δ' .
30
καταλεπτῶς, ἀκριβῶς
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ κατάλεξον· εἶ ποῦ σοι καί γονεῖς
τίς πόθεν ἀνδρῶν; Πόλις ; 170 νεώς, πλοίου παρεγένου
ὁπποίης τ' ἐπὶ ; πῶς δέ σε ναῦται ἐκαυχῶντο
ἤγαγον εἰς Ἰθάκην; τίνες ἔμμεναι ;
οὐ μὲν γάρ τί σε πεζὸν ὀΐομαι ἐνθάδ' ἱκέσθαι. εἰπέ ἀληθές γνῶ
καί μοι τοῦτ' , ὄφρ' ἐῢ , ἢ νεωστὶ
μεθέπεις, ἦ καὶ πατρώϊός ἐσσι ἐλήλυθαν ἄνδρες δῶμα, οἴκημα
ξεῖνος, ἐπεὶ πολλοὶ ἡμέτερον φροντιστής, φιλόξενος τοῖς ἀνθρώποις
ἄλλοι, ἐπεὶ καὶ κεῖνος ἦν ἀνθρώπων.»
τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«τοιγὰρ ἐγώ τοι ταῦτα μάλ' ἀτρεκέως ἀγορεύσω. πολεμόφρονος
Μέντης Ἀγχιάλοιο εὔχομαι εἶναι 180 ναυτικοῖς (<φίλος + ἐρέσσω)
υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι ἀνάσσω. οὕτως
νῦν δ' ξὺν νηῒ κατήλυθον ἠδ' ἑτάροισι, μέλανα ἀλλοδαπούς, ξένους, βαρβάρους
πλέων ἐπὶ πόντον ἐπ' ἀνθρώπους,
ἕνεκα κομίζω μέλανα (<αἴθω) ἢ λαμπρόν
ἐς Τεμέσην χαλκόν, δ' σίδηρον. αὕτη ἐκτός
νηῦς δέ μοι ' ἕστηκεν ἐπ' ἀγροῦ πόληος, δενδρήεντι, ὑλώδει
ἐν λιμένι Ῥείθρῳ, ὑπὸ Νηΐῳ .
ξεῖνοι δ' ἀλλήλων πατρώϊοι εὐχόμεθ' εἶναι
ἐξ ἀρχῆς, εἴ πέρ τε γέροντ' εἴρηαι ἐπελθὼν
Λαέρτην ἥρωα, τὸν οὐκέτι φασὶ πόλινδε ἄποθεν, μακράν κακά
ἔρχεσθ', ἀλλ' ἐπ' ἀγροῦ πάσχειν 190 τροφήν ποτόν
γρηῒ σὺν ἀμφιπόλῳ, ἥ οἱ τε τε παρατίθησι κόπος τὰ μέλη ἤτοι ἄρθρα τοῦ σώματος
, εὖτ' ἄν μιν κατὰ λάβῃσιν
31
μετὰ ὀδύνης καὶ ἀνίας ἠρέμα βαδίζοντα ἀμπελοφύτου γῆς
' ἀνὰ γουνὸν οἰνοπέδοιο. εἶπον ἐπιδημοῦντα
νῦν δ' ἦλθον· δὴ γάρ μιν ' εἶναι, τῆς ὁδοῦ
σὸν πατέρ'· ἀλλά νυ τόν γε θεοὶ βλάπτουσι .
οὐ γάρ πω τέθνηκεν ἐπὶ χθονὶ δῖος Ὀδυσσεύς, ζῶν κατέχεται
ἀλλ' ἔτι που εὐρέϊ πόντῳ, τῇ ὑπὸ θαλάσσης περιεχομένῃ
νήσῳ ἐν , χαλεποὶ δέ μιν ἄνδρες ἔχουσιν, ἄκοντα καὶ μὴ βουλόμενον
ἄγριοι, οἵ που κεῖνον ἐρυκανόωσ' .
αὐτὰρ νῦν τοι ἐγὼ μαντεύσομαι, ὡς ἐνὶ θυμῷ 200
ἀθάνατοι βάλλουσι καὶ ὡς τελέεσθαι ὀΐω,
οὔτε τι μάντις ἐὼν οὔτ' οἰωνῶν σάφα εἰδώς. πολύν χρόνον γῆς
οὔ τοι ἔτι γε φίλης ἀπὸ πατρίδος δεσμοί
ἔσσεται, οὐδ' εἴ πέρ τε σιδήρεα ' ἔχῃσι· διανοηθήσεται ἀνακομίζηται πολύβουλος, συνετός
ὥς κε , ἐπεὶ ἐστιν.
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον, αὐτοῦ παῖς
εἰ δὴ ἐξ τόσος εἰς Ὀδυσῆος. λίαν, σφοδρός ὅμοιος εἶ
μὲν κεφαλήν τε καὶ ὄμματα καλὰ συχνῶς οὕτως ἐμίχθημεν
κείνῳ, ἐπεὶ ' ἀλλήλοισι, ἀναβῆναι
πρίν γε τὸν ἐς Τροίην , ἔνθα περ ἄλλοι 210 ἔβησαν
Ἀργείων οἱ ἄριστοι κοίλῃσ' ἐνὶ νηυσίν·
ἐκ τοῦ δ' οὔτ' Ὀδυσῆα ἐγὼν ἴδον οὔτ' ἐμὲ κεῖνος.» σεσοφισμένος
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος ἀντίον ηὔδα· ἀληθῶς, ἀκριβῶς
«τοιγὰρ ἐγώ τοι, ξεῖνε, μάλ' ἀγορεύσω.
μήτηρ μέν τέ μέ φησι τοῦ ἔμμεναι, αὐτὰρ ἐγώ γε γενήτορα ἐπέγνω
οὐκ οἶδ'· οὐ γάρ πώ τις ἑὸν αὐτὸς . ὤφειλον, ἔδει, εἴθε τινος εἶναι
ὡς δὴ ἐγώ γ' μάκαρός νύ υἱὸς
32
κτήμασι κατέλαβε
ἀνέρος, ὃν ἑοῖσ' ἔπι γῆρας . δυστυχέστατος
νῦν δ' ὃς γένετο θνητῶν ἀνθρώπων, ἐρωτᾷς, πυνθάνῃ
τοῦ μ' ἔκ φασι γενέσθαι, ἐπεὶ σύ με τοῦτ' .» 220
τὸν δ' αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· ἀνώνυμον, ἄδοξον
«οὐ μέν τοι γενεήν γε θεοὶ ὀπίσσω ἔθεσαν οὕτως ἔτεκε
, ἐπεὶ σέ γε Πηνελόπεια.
ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον· εὐχωία ἄθροισμα, πλῆθος ὑπάρχει τί ποτε χρεία
τίς , τίς δὲ ὅδ' ; δέ σε ; ἡ πολλῶν εὐχωχία ἐν ᾗ κατὰ εἴλας πίνουσιν τὸ ἀπὸ συμβουλῆς δεῖπνον
ἦε γάμος; ἐπεὶ οὐκ τάδε γ' ἐστίν, θρασέως δοκοῦσι
ὥς τέ μοι ὑβρίζοντες εὐωχεῖσθαι μεμπτὸν ἡγήσαιτο
κατὰ δῶμα. κεν ἀνὴρ αἰσχύνας σώφρων, συνετός παραγένοιτο
πόλλ' ὁρόων, ὅς τις γε .»
33
σώφρων, συνετός
1.5.230-344: τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· 230 ἀνερωτᾷς ἐπιζητεῖς
«ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ ταῦτά μ' ἀνείρεαι ἠδὲ μεταλλᾷς, ὤφειλεν πλούσιος ἄμεμπτος
μέλλεν μέν ποτε οἶκος ὅδ' ἀφνειὸς καὶ ἀμύμων ἐπιδημῶν, παρών
ἔμμεναι, ὄφρ' ἔτι κεῖνος ἀνὴρ ἐπιδήμιος ἦεν· ἄλλως ἠβούλοντο βουλευόμενοι
νῦν δ' ἑτέρως ἐβόλοντο θεοὶ κακὰ μητιόωντες, ἀνιστόρητον, ἀφανῆ
οἳ κεῖνον μὲν ἄϊστον ἐποίησαν περὶ πάντων λυποίμην
ἀνθρώπων, ἐπεὶ οὔ κε θανόντι περ ὧδ' ἀκαχοίμην, ἐδαμάσθη, ᾐρέθη
εἰ μετὰ οἷσ' ἑτάροισι δάμη Τρώων ἐνὶ δήμῳ, κατειργάσατο
ἠὲ φίλων ἐν χερσίν, ἐπεὶ πόλεμον τολύπευσε. τάφον
τῶ κέν οἱ τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί, ἰδίῳ, ἑαυτοῦ
ἠδέ κε καὶ ᾧ παιδὶ μέγα κλέος ἤρατ' ὀπίσσω. 240 ἀδόξως ἀνήρπασαν
νῦν δέ μιν ἀκλειῶς Ἅρπυιαι ἀνηρέψαντο· ἀνήκουστος, ἄγνωστος λύπας θρήνους
οἴχετ' ἄϊστος ἄπυστος, ἐμοὶ δ' ὀδύνας τε γόους τε κατέλιπεν στενάζω
κάλλιπεν· οὐδέ τι κεῖνον ὀδυρόμενος στεναχίζω κατεσκεύασαν
οἶον, ἐπεί νύ μοι ἄλλα θεοὶ κακὰ κήδε' ἔτευξαν. κρατοῦσι, ἄρχουσι
ὅσσοι γὰρ νήσοισιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι,
Δουλιχίῳ τε Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ, τραχεῖαν
ἠδ' ὅσσοι κραναὴν Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσι, μνηστεύονται καταδαπανῶσι, καταναλίσκουσι
τόσσοι μητέρ' ἐμὴν μνῶνται, τρύχουσι δὲ οἶκον. μισητόν, φοβερόν τέλος, τελείωσιν
ἡ δ' οὔτ' ἀρνεῖται στυγερὸν γάμον οὔτε τελευτὴν φθείρουσιν, ἐλαττοῦσι ἐσθίοντες
ποιῆσαι δύναται· τοὶ δὲ φθινύθουσιν ἔδοντες 250 ἴσως διαφθεροῦσι
οἶκον ἐμόν· τάχα δή με διαῤῥαίσουσι καὶ αὐτόν.» ὀργιζομένη (<ἐπί+ἀλάστωρ)
τὸν δ' ἐπαλαστήσασα προσηύδα Παλλὰς Ἀθήνη·
34
ἀληθῶς δή
«ὢ πόποι, ἦ δὴ πολλὸν ἀποιχομένου Ὀδυσῆος
ἐπὶ πολὺ λείπει ὁ Ὀδυσσεύς ὅστις δή ἐπιβάλλῃ
δεύῃ, ὅ κε μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας ἐφείη. εἴθε γάρ οἴκου ἐν αὐταῖς ταῖς πρώταις θύραις
εἰ γὰρ νῦν ἐλθὼν δόμου ἐν πρώτῃσι θύρῃσι στῇ περικεφαλαίαν δόρατα
σταίη, ἔχων πήληκα καὶ ἀσπίδα καὶ δύο δοῦρε, ἐθεασάμην
τοῖος ἐὼν οἷόν μιν ἐγὼ τὰ πρῶτ' ἐνόησα
οἴκῳ ἐν ἡμετέρῳ πίνοντά τε τερπόμενόν τε, πόλεως Θεσπρωτίας
ἐξ Ἐφύρης ἀνιόντα παρ' Ἴλου Μερμερίδαο· - ἀπῆλθε
ᾤχετο γὰρ καὶ κεῖσε θοῆς ἐπὶ νηὸς Ὀδυσσεὺς 260 ζητῶν αὐτῷ
φάρμακον ἀνδροφόνον διζήμενος, ὄφρα οἱ εἴη βέλη χαλκῷ ἡρμοσμένους
ἰοὺς χρίεσθαι χαλκήρεας· ἀλλ' ὁ μὲν οὔ οἱ ἐσέβετο, ἐνετρέπετο
δῶκεν, ἐπεί ῥα θεοὺς νεμεσίζετο αἰὲν ἐόντας, λίαν
ἀλλὰ πατήρ οἱ δῶκεν ἐμός· φιλέεσκε γὰρ αἰνῶς· συναναστραφῆ
τοῖος ἐὼν μνηστῆρσιν ὁμιλήσειεν Ὀδυσσεύς· γένοιντο
πάντες κ' ὠκύμοροί τε γενοίατο πικρόγαμοί τε. ἐν τῇ ἐξουσίᾳ τῶν θεῶν
ἀλλ' ἦ τοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται, τιμωρίαν εἰσπράξεται
ἤ κεν νοστήσας ἀποτείσεται, ἦε καὶ οὐκί, ἐκέλευσα
οἷσιν ἐνὶ μεγάροισι· σὲ δὲ φράζεσθαι ἄνωγα, ἀπωθήσεις, ἐκβαλεῖς τοῦ οἴκου
ὅππως κε μνηστῆρας ἀπώσεαι ἐκ μεγάροιο. 270 νόησον, ἄκουσον ἐπιστρέφου, ἀντιποιοῦ, φρόντιζε
εἰ δ' ἄγε νῦν ξυνίει καὶ ἐμῶν ἐμπάζεο μύθων·
αὔριον εἰς ἀγορὴν καλέσας ἥρωας Ἀχαιοὺς εἰπέ
μῦθον πέφραδε πᾶσι, θεοὶ δ' ἐπὶ μάρτυροι ἔστων. τὰ ἴδια σκορπίζεσθαι κέλευε
μνηστῆρας μὲν ἐπὶ σφέτερα σκίδνασθαι ἄνωχθι,
35
ἐπιθυμεῖ, προΐεται
μητέρα δ', εἴ οἱ θυμὸς ἐφορμᾶται γαμέεσθαι,
ἂψ ἴτω ἐς μέγαρον πατρὸς μέγα δυναμένοιο· ποιήσουσι ἑτοιμάσουσι δῶρα ὑπὸ τοῦ γαμοῦντος τῇ γαμημένῃ
οἱ δὲ γάμον τεύξουσι καὶ ἀρτυνέουσιν ἔεδνα
προσήκει, πρέπει ἀκολουθεῖν
πολλὰ μάλ', ὅσσα ἔοικε φίλης ἐπὶ παιδὸς ἕπεσθαι. πυκνῶς, συνετῶς συμβουλεύσω πεισθῇς
σοὶ δ' αὐτῷ πυκινῶς ὑποθήσομαι, αἴ κε πίθηαι· ἁρμόσας ἐρέταις, κωπηλάταις
νῆ' ἄρσας ἐρέτῃσιν ἐείκοσιν, ἥ τις ἀρίστη, 280 ἀκουσόμενος πολὺν χρόνον
ἔρχεο πευσόμενος πατρὸς δὴν οἰχομένοιο, φωνήν
ἤν τίς τοι εἴπῃσι βροτῶν, ἢ ὄσσαν ἀκούσῃς
ἐκ Διός, ἥ τε μάλιστα φέρει κλέος ἀνθρώποισι. ἐρώτησον
πρῶτα μὲν ἐς Πύλον ἐλθὲ καὶ εἴρεο Νέστορα δῖον, ἐκεῖθεν πυρρόν
κεῖθεν δὲ Σπάρτηνδε παρὰ ξανθὸν Μενέλαον· οὗτος γὰρ ἔσχατος
ὃς γὰρ δεύτατος ἦλθεν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων.
εἰ μέν κεν πατρὸς βίοτον καὶ νόστον ἀκούσῃς, καταπονούμενος καρτερήσειας, ὑπομείνειας
ἦ τ' ἂν τρυχόμενός περ ἔτι τλαίης ἐνιαυτόν· τετελευτηκότος, ἀποθανόντος
εἰ δέ κε τεθνηῶτος ἀκούσῃς μηδ' ἔτ' ἐόντος,
νοστήσας δὴ ἔπειτα φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν 290 τάφον χῶσαι (προστακτικῶς) ἐντάφια ἐνταφιάσαι
σῆμά τέ οἱ χεῦαι καὶ ἐπὶ κτέρεα κτερεΐξαι προστακτικῶς: δός
πολλὰ μάλ', ὅσσα ἔοικε, καὶ ἀνέρι μητέρα δοῦναι. ἐπειδάν τελειώσῃς, πληρώσῃς πράξῃς
αὐτὰρ ἐπὴν δὴ ταῦτα τελευτήσῃς τε καὶ ἕρξῃς,
φράζεσθαι δὴ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, σοῖς
ὅππως κε μνηστῆρας ἐνὶ μεγάροισι τεοῖσι ἀναφανδόν, φανερόν
κτείνῃς ἠὲ δόλῳ ἢ ἀμφαδόν· οὐδέ τί σε χρὴ ἀφρονεῖν τηλικοῦτος, πάνυ νέος
νηπιάας ὀχέειν, ἐπεὶ οὐκέτι τηλίκος ἐσσί. ἀκούεις, αἰσθάνῃ
ἦ οὐκ ἀΐεις οἷον κλέος ἔλλαβε δῖος Ὀρέστης
36
πάντας ἐπ' ἀνθρώπους, ἐπεὶ ἔκτανε πατροφονῆα, δόλια βουλευόμενον ἀπέκτεινε
Αἴγισθον δολόμητιν, ὅ οἱ πατέρα κλυτὸν ἔκτα; 300
καὶ σύ, φίλος, μάλα γάρ σ' ὁρόω καλόν τε μέγαν τε, ἔσο, γενοῦ μεταγενεστέρων
ἄλκιμος ἔσσ', ἵνα τίς σε καὶ ὀψιγόνων ἐῢ εἴπῃ. κατέρχομαι
αὐτὰρ ἐγὼν ἐπὶ νῆα θοὴν κατελεύσομαι ἤδη δυσανασχέτως ἔχουσι, δυσχεραίνουσι
ἠδ' ἑτάρους, οἵ πού με μάλ' ἀσχαλόωσι μένοντες· ἐν ἐπιμελείᾳ ἔστω φρόντιζε, σέβου
σοὶ δ' αὐτῷ μελέτω, καὶ ἐμῶν ἐμπάζεο μύθων.»
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· φιλοφρονούμενος
«ξεῖν', ἦ τοι μὲν ταῦτα φίλα φρονέων ἀγορεύεις, ἐπιλάθωμαι
ὥς τε πατὴρ ᾧ παιδί, καὶ οὔ ποτε λήσομαι αὐτῶν. σπεύδων
ἀλλ' ἄγε νῦν ἐπίμεινον, ἐπειγόμενός περ ὁδοῖο, λουσάμενος τερφθείς
ὄφρα λοεσσάμενός τε τεταρπόμενός τε φίλον κῆρ 310 πορευθῇς
δῶρον ἔχων ἐπὶ νῆα κίῃς, χαίρων ἐνὶ θυμῷ, τίμιον ἀπόθετον χρῆμα
τιμῆεν, μάλα καλόν, ὅ τοι κειμήλιον ἔσται
ἐξ ἐμεῦ, οἷα φίλοι ξεῖνοι ξείνοισι διδοῦσι.»
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· κάτεχε, κώλυε
«μή μ' ἔτι νῦν κατέρυκε, λιλαιόμενόν περ ὁδοῖο· βούληται, προστάττῃ
δῶρον δ' ὅττι κέ μοι δοῦναι φίλον ἦτορ ἀνώγῃ, ὑποστρέφοντι ἀποφέρειν
αὖτις ἀνερχομένῳ δόμεναι οἶκόνδε φέρεσθαι, ἀξίως ἀμείψασθαι
καὶ μάλα καλὸν ἑλών· σοὶ δ' ἄξιον ἔσται ἀμοιβῆς.» ἀπῆλθεν
ἡ μὲν ἄρ' ὣς εἰποῦσ' ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη, εἶδος ὀρνέου διέπτα
ὄρνις δ' ὣς ἀνόπαια διέπτατο· τῷ δ' ἐνὶ θυμῷ 320 ἐπιμνησθῆναι ἐποίησεν
θῆκε μένος καὶ θάρσος, ὑπέμνησέν τέ ἑ πατρὸς
μᾶλλον ἔτ' ἢ τὸ πάροιθεν. ὁ δὲ φρεσὶν ᾗσι νοήσας
ἐξεπλάγη, ἐθαύμασεν ὑπενόησε
θάμβησεν κατὰ θυμόν· ὀΐσατο γὰρ θεὸν εἶναι.
37
ἀνήρ
αὐτίκα δὲ μνηστῆρας ἐπῴχετο ἰσόθεος φώς. ὁ Φήμιος περισσσῶς ἔνδοξος
τοῖσι δ' ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός, οἱ δὲ σιωπῇ ἐκαθίζοντο
εἵατ' ἀκούοντες· ὁ δ' Ἀχαιῶν νόστον ἄειδε χαλεπόν προσέταξε
λυγρόν, ὃν ἐκ Τροίης ἐπετείλατο Παλλὰς Ἀθήνη. ἐκ τοῦ ἀνωγαίου οἴκου, ἐκ τοῦ ὑπερῴου συνῆκεν θείαν, θαυμαστήν
τοῦ δ' ὑπερωϊόθεν φρεσὶ σύνθετο θέσπιν ἀοιδὴν
κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρων Πηνελόπεια· κατῆλθεν τοῦ ἑαυτῆς
κλίμακα δ' ὑψηλὴν κατεβήσετο οἷο δόμοιο, 330 μόνη δοῦλαι
οὐκ οἴη, ἅμα τῇ γε καὶ ἀμφίπολοι δύ' ἕποντο.
ἡ δ' ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν, παραστάδα καταγείου οἴκου
στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
ἔμπροσθεν καλυψαμένη, κατασχοῦσα ἁπαλά, καλά τὰ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς περιδέσμια
ἄντα παρειάων σχομένη λιπαρὰ κρήδεμνα· προσηνής, σώφρων, συνετή
ἀμφίπολος δ' ἄρα οἱ κεδνὴ ἑκάτερθε παρέστη.
δακρύσασα δ' ἔπειτα προσηύδα θεῖον ἀοιδόν· τὰ θέλγοντα καὶ ἀπατῶντα τοὺς ἀνθρώπους
«Φήμιε, πολλὰ γὰρ ἄλλα βροτῶν θελκτήρια οἶδας ὑμνοῦσι, δοξάζουσι
ἔργ' ἀνδρῶν τε θεῶν τε, τά τε κλείουσιν ἀοιδοί·
τῶν ἕν γέ σφιν ἄειδε παρήμενος, οἱ δὲ σιωπῇ πινέτωσαν
οἶνον πινόντων· ταύτης δ' ἀποπαύε' ἀοιδῆς 340 χαλεπῆς
λυγρῆς, ἥ τέ μοι αἰὲν ἐνὶ στήθεσσι φίλον κῆρ
καταπονεῖ ἀφίκετο ἀνεπίληστον
τείρει, ἐπεί με μάλιστα καθίκετο πένθος ἄλαστον. τοιοῦτον γὰρ ἄνδρα
τοίην γὰρ κεφαλὴν ποθέω μεμνημένη αἰεὶ
ἀνδρός, τοῦ κλέος εὐρὺ καθ' Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργος.»
38
1.5.230-344a: Γράψον ἀττικιστί.
1.5.230-344b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις
1.
πεπνυμένος λυποίμην
ἀνείρεαι ἄλλως
μεταλλᾷς βουλευόμενοι
μέλλεν ἠβούλοντο
ἀφνειός ἐδαμάσθη, ᾐρέθη
ἀμύμων ἀνιστόρητον, ἀφανῆ
ἀκαχοίμην τάφον
ἐπιδήμιος κατειργάσατο
ἑτέρως ἀνερωτᾷς
ἐβόλοντο ὤφειλεν
μητιόωντες ἄμεμπτος
ἄϊστον ἐπιζητεῖς
δάμη πλούσιος
τολύπευσε ἐπιδημῶν, παρών
τύμβον σώφρων, συνετός
39
2.
ᾧ κατεσκεύασαν
ἀκλειῶς μνηστεύονται
ἀνηρέψαντο τρύχουσι
ἄπυστος τραχεῖαν
ὀδύνας μισητόν, φοβερόν
γόους ἀνήρπασαν
ἄϊστος στενάζω
κάλλιπεν ἐπικρατέουσιν
στεναχίζω ἀνιστόρητος, ἀφανής
ἔτευξαν ἰδίῳ, ἑαυτοῦ
κρατοῦσι, ἄρχουσι κατέλιπεν
κραναὴν ἀνήκουστος, ἄγνωστος
μνῶνται ἀδόξως
καταδαπανῶσι, καταναλίσκουσι θρήνους
στυγερὸν λύπας
3.
τελευτήν ἐπαλαστήσασα
φθινύθουσιν ὅστις δή
ἔδοντες ἦ δή
τάχα ἐφείη
διαῤῥαίσουσι εἴθε γάρ
ὀργιζομένη (<ἐπί+ἀλάστωρ) τέλος, τελείωσιν
ἀληθῶς δή ἐσθίοντες
πολλὸν ἀποιχομένου Ὀδυσῆος δεύῃ ἴσως
ὅ κε φθείρουσιν, ἐλαττοῦσι
ἐπιβάλλῃ οἴκου
εἰ γάρ διαφθεροῦσι
δόμου ἐπὶ πολὺ λείπει ὁ Ὀδυσσεύς
40
4.
ἐν αὐταῖς ταῖς πρώταις θύραις νεμεσίζετο
σταίη βέλη
πήληκα ἐν τῇ ἐξουσίᾳ τῶν θεῶν ἐστί
δοῦρε δόρατα
ἐθεασάμην ἀποτείσεται
ᾤχετο γενοίατο
διζήμενος αἰνῶς
ἰοὺς στῇ
χαλκήρεας ὁμιλήσειεν
ἐσέβετο, ἐνετρέπετο ἐν πρώτῃσι θύρῃσι
λίαν ζητῶν
συναναστραφῆ χαλκῷ ἡρμοσμένους
γένοιντο ἀπῆλθε
θεῶν ἐν γούνασι κεῖται περικεφαλαίαν
τιμωρίαν εἰσπράξεται ἐνόησα
5.
ἄνωγα προσήκει, πρέπει
ἀπώσεαι πυκνῶς, συνετῶς
ἐκ μεγάροιο πέφραδε
ἄγε νῦν ξυνίει ποιήσουσι
ἐπιστρέφου, ἀντιποιοῦ, φρόντιζε σκορπίζεσθαι
εἰπέ τοῦ οἴκου
σφέτερα ἀκολουθεῖν
σκίδνασθαι ἐμπάζεο μύθων
κέλευε ἀπωθήσεις, ἐκβαλεῖς
ἐφορμᾶται πίθηαι
τεύξουσι νόησον, ἄκουσον
ἀρτυνέουσιν συμβουλεύσω
δῶρα ὑπὸ τοῦ γαμοῦντος τῇ γαμουμένῃ ἄνωχθι
ἔοικε ἐκέλευσα
ἕπεσθαι τὰ ἴδια
πυκινῶς ἔεδνα
ὑποθήσομαι ἑτοιμάσουσι
πεισθῇς ἐπιθυμεῖ, προΐεται
41
6.
ἄρσας ἐντάφια
ἐρέτῃσιν ἐρέταις, κωπηλάταις
πευσόμενος τεθνηῶτος
δὴν κτερεΐξαι
φωνήν καρτερήσειας, ὑπομείνειας
ἐρώτησον καταπονούμενος
κεῖθεν ἁρμόσας
ξανθὸν τάφον
ὃς γὰρ δεύτατος ἀκουσόμενος
τρυχόμενός εἴρεο
τλαίης ὄσσαν
τετελευτηκότος, ἀποθανόντος ἐκεῖθεν
σῆμά πυρρόν
κτέρεα οὗτος γὰρ ἔσχατος
ἐνταφιάσαι πολὺν χρόνον
7.
χῶσαι (προστακτικῶς) ἀφρονεῖν
δός ἀσχαλόωσι
ἐπήν ἀΐεις
τελευτήσῃς ἀπέκτεινε
ἕρξῃς μεταγενεστέρων
σοῖς ἐπειδάν
ἀμφαδόν κατέρχομαι
νηπιάας ὀχέειν χεῦαι
τηλίκος δοῦναι
ἀκούεις, αἰσθάνῃ τεοῖσι
δολόμητιν δόλια βουλευόμενον
ἔκτα τελειώσῃς, πληρώσῃς
ἔσσ' τηλικοῦτος, πάνυ νέος
ὀψιγόνων πράξῃς
κατελεύσομαι φανερόν
δυσανασχέτως ἔχουσι, δυσχεραίνουσι ἔσο, γενοῦ
42
8.
σοὶ δ' αὐτῷ μελέτω βούληται, προστάττῃ
ἐμπάζεο μύθων ὑποστρέφοντι
φίλα φρονέων πορευθῇς
λήσομαι ἀποφέρειν
ἐπειγόμενος ἀπόθετον χρῆμα
λοεσσάμενος κάτεχε, κώλυε
τεταρπόμενός σπεύδων
κίῃς φιλοφρονούμενος
τιμῆεν εἶδος ὀρνέου
κειμήλιον ἀπέβη
κατέρυκε λουσάμενος
ἀνώγῃ ἐν ἐπιμελείᾳ ἔστω
ἀνερχομένῳ φρόντιζε, σέβου
φέρεσθαι ἐπιλάθωμαι
ἀπῆλθεν τερφθείς
ἀνόπαια τίμιον
9.
διέπτα φώς
ὑπέμνησεν χαλεπόν
θάμβησεν θέσπιν
ὀΐσατο κατῆλθεν
ἀνήρ τοῦ δ' ὑπερωϊόθεν
περισσῶς ἔνδοξος τοῦ ἑαυτῆς
ἐκαθίζοντο ὑπενόησε
λυγρόν ἐπιμνησθῆναι ἐποίησεν
ἐπετείλατο μόνη
ἐκ τοῦ ἀνωγαίου οἴκου, ἐκ τοῦ ὑπερῴου διέπτατο
σύνθετο ἐξεπλάγη, ἐθαύμασεν
θείαν, θαυμαστήν συνῆκεν
κατεβήσετο εἵατ'
οἷο περικλυτός
οἴη προσέταξε
43
10.
ἀμφίπολοι ἀνεπίληστον
σταθμὸν πινέτωσαν
καταγείου οἴκου ὑμνοῦσι, δοξάζουσι
τὰ θέλγοντα καὶ ἀπατῶντα τοὺς ἀνθρώπους ἀφίκετο
σχομένη καλυψαμένη, κατασχοῦσα
ἁπαλά, καλά παραστάδα
τὰ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς περιδέσμια καταπονεῖ
κεδνή προσηνής, σώφρων, συνετή
ἄντα χαλεπῆς
κλείουσιν τοίην γὰρ κεφαλὴν ἀνδρός
πινόντων λιπαρά
λυγρῆς θελκτήρια
τείρει δοῦλαι
καθίκετο ἔμπροσθεν
ἄλαστον κρήδεμνα
τοιοῦτον γὰρ ἄνδρα τέγεος
1.5.230-344c: Πλήρωσον τοὺς στίχους. σώφρων, συνετός
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος ἀντίον ηὔδα· 230 ἀνερωτᾷς ἐπιζητεῖς
«ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ ταῦτά μ' ἠδὲ , ὤφειλεν πλούσιος ἄμεμπτος
μέν ποτε οἶκος ὅδ' καὶ ἐπιδημῶν, παρών
ἔμμεναι, ὄφρ' ἔτι κεῖνος ἀνὴρ ἦεν· ἄλλως ἠβούλοντο βουλευόμενοι
νῦν δ' θεοὶ κακὰ , ἀνιστόρητον, ἀφανῆ
οἳ κεῖνον μὲν ἐποίησαν περὶ πάντων λυποίμην
ἀνθρώπων, ἐπεὶ οὔ κε θανόντι περ ὧδ' , ἐδαμάσθη, ᾐρέθη
εἰ μετὰ οἷσ' ἑτάροισι Τρώων ἐνὶ δήμῳ,
44
κατειργάσατο
ἠὲ φίλων ἐν χερσίν, ἐπεὶ πόλεμον . τάφον ἔτευξαν
τῶ κέν οἱ μὲν Παναχαιοί, ἰδίῳ, ἑαυτοῦ
ἠδέ κε καὶ μέγα κλέος ἤρατ' ὀπίσσω. 240
ἀδόξως ἀνήρπασαν
νῦν δέ μιν Ἅρπυιαι · ἀνήκουστος, ἄγνωστος λύπας θρήνους
οἴχετ' ἄϊστος , ἐμοὶ δ' τε τε κατέλιπεν στενάζω
· οὐδέ τι κεῖνον ὀδυρόμενος κακά κατεσκεύασαν
οἶον, ἐπεί νύ μοι ἄλλα θεοὶ κακὰ ' . νήσοις κρατοῦσι, ἄρχουσι
ὅσσοι γὰρ ἄριστοι,
Δουλιχίῳ τε Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ, τραχεῖαν
ἠδ' ὅσσοι Ἰθάκην κάτα κοιρανέουσι, μνηστεύονται καταδαπανῶσι, καταναλίσκουσι
τόσσοι μητέρ' ἐμὴν , δὲ οἶκον. μισητόν, φοβερόν τέλος, τελείωσιν
ἡ δ' οὔτ' ἀρνεῖται γάμον οὔτε φθείρουσιν, ἐλαττοῦσι ἐσθίοντες
ποιῆσαι δύναται· τοὶ δὲ 250 ἴσως διαφθεροῦσι
οἶκον ἐμόν· δή με καὶ αὐτόν.» ὀργιζομένη (<ἐπί+ἀλάστωρ)
τὸν δ' προσηύδα Παλλὰς Ἀθήνη· ἀληθῶς δή
«ὢ πόποι, πολλὸν ἀποιχομένου Ὀδυσῆος
ἐπὶ πολὺ λείπει ὁ Ὀδυσσεύς ὅστις δή ἐπιβάλλῃ
, μνηστῆρσιν ἀναιδέσι χεῖρας .
εἴθε γαρ οἴκου ἐν αὐταῖς ταῖς πρώταις θύραις
νῦν ἐλθὼν ἐν πρώτῃσι περικεφαλαίαν δόρατα
σταίη, ἔχων καὶ ἀσπίδα καὶ δύο , ὤν ἐθεασάμην
τοῖος οἷόν μιν ἐγὼ τὰ πρῶτ'
οἴκῳ ἐν ἡμετέρῳ πίνοντά τε τερπόμενόν τε,
ἐξ Ἐφύρης ἀνιόντα παρ' Ἴλου Μερμερίδαο·
45
ἀπῆλθε
γὰρ καὶ κεῖσε θοῆς ἐπὶ νηὸς Ὀδυσσεὺς 260 ζητῶν αὐτῷ
φάρμακον ἀνδροφόνον , ὄφρα εἴη βέλη χαλκῷ ἡρμοσμένους
χρίεσθαι · ἀλλ' ὁ μὲν οὔ οἱ ἐσέβετο, ἐνετρέπετο
δῶκεν, ἐπεί ῥα θεοὺς αἰὲν ἐόντας, λίαν
ἀλλὰ πατήρ οἱ δῶκεν ἐμός· φιλέεσκε γὰρ · συναναστραφῆ
τοῖος ἐὼν μνηστῆρσιν Ὀδυσσεύς· γένοιντο
πάντες κ' ὠκύμοροί τε πικρόγαμοί τε. ἐν τῇ ἐξουσίᾳ τῶν θεῶν
ἀλλ' ἦ τοι μὲν ταῦτα , τιμωρίαν εἰσπράξεται
ἤ κεν νοστήσας , ἦε καὶ οὐκί, οἴκοι κελεύω
οἷσιν · σὲ δὲ φράζεσθαι , ἀπωθήσεις, ἐκβαλεῖς τοῦ οἴκου
ὅππως κε μνηστῆρας . 270 νόησον, ἄκουσον ἐπιστρέφου, ἀντιποιοῦ, φρόντιζε
εἰ δ' ἄγε νῦν καὶ ἐμῶν μύθων·
αὔριον εἰς ἀγορὴν καλέσας ἥρωας Ἀχαιοὺς εἰπέ
μῦθον πᾶσι, θεοὶ δ' ἐπὶ μάρτυροι ἔστων. τὰ ἴδια σκορπίζεσθαι κέλευε
μνηστῆρας μὲν ἐπὶ , ἐπιθυμεῖ, προΐεται
μητέρα δ', εἴ οἱ θυμὸς γαμέεσθαι,
ἂψ ἴτω ἐς μέγαρον πατρὸς μέγα δυναμένοιο· ποιήσουσι ἑτοιμάσουσι δῶρα ὑπὸ τοῦ γαμοῦντος τῇ γαμημένῃ
οἱ δὲ γάμον καὶ προσήκει, πρέπει ἀκολουθεῖν
πολλὰ μάλ', ὅσσα φίλης ἐπὶ παιδὸς . πυκνῶς, συνετῶς συμβουλεύσω πεισθῇς
σοὶ δ' αὐτῷ , αἴ κε · ἁρμόσας ἐρέταις, κωπηλάταις
νῆ' ἐείκοσιν, ἥ τις ἀρίστη, 280 ἀκουσόμενος πολὺν χρόνον
ἔρχεο πατρὸς οἰχομένοιο, φωνήν
ἤν τίς τοι εἴπῃσι βροτῶν, ἢ ἀκούσῃς
46
ἐκ Διός, ἥ τε μάλιστα φέρει κλέος ἀνθρώποισι. ἐρώτησον
πρῶτα μὲν ἐς Πύλον ἐλθὲ καὶ Νέστορα δῖον, ἐκεῖθεν πυρρόν
δὲ Σπάρτηνδε παρὰ Μενέλαον· οὗτος γὰρ ἔσχατος
ἦλθεν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων.
εἰ μέν κεν πατρὸς βίοτον καὶ νόστον ἀκούσῃς, καταπονούμενος καρτερήσειας, ὑπομείνειας
ἦ τ' ἂν περ ἔτι ἐνιαυτόν· τετελευτηκότος, ἀποθανόντος
εἰ δέ κε ἀκούσῃς μηδ' ἔτ' ἐόντος,
νοστήσας δὴ ἔπειτα φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν 290 τάφον χῶσαι (προστακτικῶς) ἐντάφια
τέ οἱ καὶ ἐπὶ κτερεΐξαι πρέπει προστακτικῶς: δός
πολλὰ μάλ', ὅσσα , καὶ ἀνέρι μητέρα . ἐπειδάν τελειώσῃς, πληρώσῃς πράξῃς
αὐτὰρ δὴ ταῦτα τε καὶ ,
φράζεσθαι δὴ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, σοῖς
ὅππως κε μνηστῆρας ἐνὶ μεγάροισι φανερόν
κτείνῃς ἠὲ δόλῳ ἢ · οὐδέ τί σε χρὴ ἀφρονεῖν τηλικοῦτος, πάνυ νέος
, ἐπεὶ οὐκέτι ἐσσί. ἀκούεις, αἰσθάνῃ
ἦ οὐκ οἷον κλέος ἔλλαβε δῖος Ὀρέστης
πάντας ἐπ' ἀνθρώπους, ἐπεὶ ἔκτανε πατροφονῆα, δόλια βουλευόμενον ἀπέκτεινε
Αἴγισθον , ὅ οἱ πατέρα κλυτὸν ; 300
καὶ σύ, φίλος, μάλα γάρ σ' ὁρόω καλόν τε μέγαν τε, ἔσο, γενοῦ μεταγενεστέρων
ἄλκιμος ', ἵνα τίς σε καὶ ἐῢ εἴπῃ. κατέρχομαι
αὐτὰρ ἐγὼν ἐπὶ νῆα θοὴν ἤδη δυσανασχέτως ἔχουσι, δυσχεραίνουσι
ἠδ' ἑτάρους, οἵ πού με μάλ' μένοντες· ἐν ἐπιμελείᾳ ἔστω φρόντιζε, σέβου
σοὶ δ' αὐτῷ , καὶ ἐμῶν μύθων.»
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· φιλοφρονούμενος
«ξεῖν', ἦ τοι μὲν ταῦτα ἀγορεύεις,
47
ἐπιλάθωμαι
ὥς τε πατὴρ ᾧ παιδί, καὶ οὔ ποτε αὐτῶν. σπεύδων
ἀλλ' ἄγε νῦν ἐπίμεινον, περ ὁδοῖο, λουσάμενος τερφθείς
ὄφρα τε τε φίλον κῆρ 310 πορευθῇς
δῶρον ἔχων ἐπὶ νῆα , χαίρων ἐνὶ θυμῷ, τίμιον ἀπόθετον χρῆμα
, μάλα καλόν, ὅ τοι ἔσται
ἐξ ἐμεῦ, οἷα φίλοι ξεῖνοι ξείνοισι διδοῦσι.»
τὸν δ' ἠμείβετ' ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη· κάτεχε, κώλυε
«μή μ' ἔτι νῦν , λιλαιόμενόν περ ὁδοῖο· βούληται, προστάττῃ
δῶρον δ' ὅττι κέ μοι δοῦναι φίλον ἦτορ , ὑποστρέφοντι ἀποφέρειν
αὖτις δόμεναι οἶκόνδε ,
καὶ μάλα καλὸν ἑλών· σοὶ δ' ἄξιον ἔσται ἀμοιβῆς.» ἀπῆλθεν
ἡ μὲν ἄρ' ὣς εἰποῦσ' γλαυκῶπις Ἀθήνη, εἶδος ὀρνέου διέπτα
ὄρνις δ' ὣς · τῷ δ' ἐνὶ θυμῷ 320 ἐπιμνησθῆναι ἐποίησεν
θῆκε μένος καὶ θάρσος, τέ ἑ πατρὸς
μᾶλλον ἔτ' ἢ τὸ πάροιθεν. ὁ δὲ φρεσὶν ᾗσι νοήσας
ἐξεπλάγη, ἐθαύμασεν ὑπενόησε
κατὰ θυμόν· γὰρ θεὸν εἶναι. ἀνήρ
αὐτίκα δὲ μνηστῆρας ἐπῴχετο ἰσόθεος . περισσσῶς ἔνδοξος
τοῖσι δ' ἀοιδὸς ἄειδε , οἱ δὲ σιωπῇ
ἐκαθίζοντο
' ἀκούοντες· ὁ δ' Ἀχαιῶν νόστον ἄειδε χαλεπόν προσέταξε
, ὃν ἐκ Τροίης Παλλὰς Ἀθήνη. ἐκ τοῦ ἀνωγαίου οἴκου, ἐκ τοῦ ὑπερῴου συνῆκεν θείαν, θαυμαστήν
φρεσὶ ἀοιδὴν
κούρη Ἰκαρίοιο, περίφρων Πηνελόπεια· κατῆλθεν
κλίμακα δ' ὑψηλὴν οἷο δόμοιο, 330
48
μόνη δοῦλαι
οὐκ , ἅμα τῇ γε καὶ δύ' ἕποντο.
ἡ δ' ὅτε δὴ μνηστῆρας ἀφίκετο δῖα γυναικῶν, παραστάδα καταγείου οἴκου
στῆ ῥα παρὰ πύκα ποιητοῖο,
ἔμπροσθεν καλυψαμένη, κατασχοῦσα ἁπαλά, καλά τὰ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς περιδέσμια
παρειάων · προσηνής, σώφρων, συνετή
ἀμφίπολος δ' ἄρα οἱ ἑκάτερθε παρέστη.
δακρύσασα δ' ἔπειτα προσηύδα θεῖον ἀοιδόν· τὰ θέλγοντα καὶ ἀπατῶντα τοὺς ἀνθρώπους
«Φήμιε, πολλὰ γὰρ ἄλλα βροτῶν οἶδας ὑμνοῦσι, δοξάζουσι
ἔργ' ἀνδρῶν τε θεῶν τε, τά τε ἀοιδοί·
τῶν ἕν γέ σφιν ἄειδε παρήμενος, οἱ δὲ σιωπῇ πινέτωσαν
οἶνον · ταύτης δ' ἀποπαύε' ἀοιδῆς 340 χαλεπῆς
, ἥ τέ μοι αἰὲν ἐνὶ στήθεσσι φίλον κῆρ
καταπονεῖ ἀφίκετο ἀνεπίληστον
, ἐπεί με μάλιστα πένθος . τοιοῦτον γὰρ ἄνδρα
ποθέω μεμνημένη αἰεὶ
ἀνδρός, τοῦ κλέος εὐρὺ καθ' Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργος.»
49
σώφρων ἔμπροσθεν ἔλεγε
1.6.345-444: τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· φθονεῖς, ἔξαρνος εἶ ἐπιδέξιον, πιστόν
«μῆτερ ἐμή, τί τ' ἄρα φθονέεις ἐρίηρον ἀοιδὸν ὅπως αὐτῷ νοῦς ἐγείρεται
τέρπειν ὅππῃ οἱ νόος ὄρνυται; οὔ νύ τ' ἀοιδοὶ ἴσως
αἴτιοι, ἀλλά ποθι Ζεὺς αἴτιος, ὅς τε δίδωσιν ἐφευρετικοῖς, φιλοπόνοις, κριθοφάγοις
ἀνδράσιν ἀλφηστῇσιν ὅπως ἐθέλῃσιν ἑκάστῳ. αἶσαν, μοῖραν, θάνατον
τούτῳ δ' οὐ νέμεσις Δαναῶν κακὸν οἶτον ἀείδειν· 350 ἐπαινοῦσι, θαυμάζουσι
τὴν γὰρ ἀοιδὴν μᾶλλον ἐπικλείουσ' ἄνθρωποι, ἀκούουσι καινή, πρόσφατος γένηται
ἥ τις ἀϊόντεσσι νεωτάτη ἀμφιπέληται. ὑπομενέτω, τλῆθι
σοὶ δ' ἐπιτολμάτω κραδίη καὶ θυμὸς ἀκούειν· μόνος
οὐ γὰρ Ὀδυσσεὺς οἶος ἀπώλεσε νόστιμον ἦμαρ ἄνδρες
ἐν Τροίῃ, πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι φῶτες ὄλοντο.
ἀλλ' εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε, ξύλον εἰς ὅπερ εἰλοῦσι τὸ ἔριον
ἱστόν τ' ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε ἐργάζεσθαι
ἔργον ἐποίχεσθαι· μῦθος δ' ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί· τοῦ γὰρ κράτος ἔστ' ἐνὶ οἴκῳ.» ἐκπλαγεῖσα, θαυμάσασα ἐπορεύετο
ἡ μὲν θαμβήσασα πάλιν οἶκόνδε βεβήκει· 360 εἰς τὸν νοῦν ἔθηκε
παιδὸς γὰρ μῦθον πεπνυμένον ἔνθετο θυμῷ. τὰ ἀνῴγια οἰκήματα
ἐς δ' ὑπερῷ' ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶ ἄνδρα ἕως αὐτῷ
κλαῖεν ἔπειτ' Ὀδυσῆα, φίλον πόσιν, ὄφρα οἱ ὕπνον
ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι βάλε γλαυκῶπις Ἀθήνη. ἐθορήβησαν κατὰ τοὺς οἴκους σύσκια, μακρὰν σκιὰν ἀποτελοῦντα
μνηστῆρες δ' ὁμάδησαν ἀνὰ μέγαρα σκιόεντα· ἤθελον παρὰ κοίταις συγγενέσθαι
πάντες δ' ἠρήσαντο παραὶ λεχέεσσι κλιθῆναι.
τοῖσι δὲ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἤρχετο μύθων· βιαίαν ὕβριν ἔχοντες
«μητρὸς ἐμῆς μνηστῆρες, ὑπέρβιον ὕβριν ἔχοντες,
50
εὐωχούμενοι βοή, κραυγή
νῦν μὲν δαινύμενοι τερπώμεθα, μηδὲ βοητὺς
ἔστω, ἐπεὶ τό γε καλὸν ἀκουέμεν ἐστὶν ἀοιδοῦ 370 ὅμοιος κατὰ τὴν φωνήν
τοιοῦδ' οἷος ὅδ' ἐστί, θεοῖσ' ἐναλίγκιος αὐδήν. ἕωθεν ἐλθόντες
ἠῶθεν δ' ἀγορήνδε καθεζώμεσθα κιόντες ἀποτόμως, στερρῶς ἀποφανοῦμαι
πάντες, ἵν' ὕμιν μῦθον ἀπηλεγέως ἀποείπω, ἐξέλθετε διὰ φροντίδος ἔχετε εὐωχίας
ἐξιέναι μεγάρων· ἄλλας δ' ἀλεγύνετε δαῖτας, ὑμέτερα ἐκ διαδοχῆς, ἐξ ἀμοιβῆς
ὑμὰ κτήματ' ἔδοντες, ἀμειβόμενοι κατὰ οἴκους. κρεῖττον
εἰ δ' ὕμιν δοκέει τόδε λωΐτερον καὶ ἄμεινον ζωήν ἀτιμηώρητον, ἀνεκδίκητον
ἔμμεναι, ἀνδρὸς ἑνὸς βίοτον νήποινον ὀλέσθαι, συντόμως ἐσθίετε ἐπικαλέσομαι
κείρετ'· ἐγὼ δὲ θεοὺς ἐπιβώσομαι αἰὲν ἐόντας, ὑπὲρ ὧν ἐξ ἑτέρου τιμωρία γίγνεται
αἴ κέ ποθι Ζεὺς δῷσι παλίντιτα ἔργα γενέσθαι· ἀπόλοισθε
νήποινοί κεν ἔπειτα δόμων ἔντοσθεν ὄλοισθε.» 380 ἐνδακόντες τὰ χείλη
ὣς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες διό τολμηρῶς καὶ τεθαρρηκότως
Τηλέμαχον θαύμαζον, ὃ θαρσαλέως ἀγόρευε.
τὸν δ' αὖτ' Ἀντίνοος προσέφη, Εὐπείθεος υἱός·
«Τηλέμαχ', ἦ μάλα δή σε διδάσκουσιν θεοὶ αὐτοὶ μεγαλορρήμοντα
ὑψαγόρην τ' ἔμεναι καὶ θαρσαλέως ἀγορεύειν. περιρρεομένῃ πανταχόθεν ὑπὸ τῆς θαλάσσης
μὴ σέ γ' ἐν ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ βασιλῆα Κρονίων σοι ἔκ τε πατρὸς καὶ μητρός καὶ πάππων
ποιήσειεν, ὅ τοι γενεῇ πατρώϊόν ἐστιν.»
τὸν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· θαυμάσειας ἢ φθονήσειας
«Ἀντίνο', εἴ πέρ μοι καὶ ἀγάσσεαι ὅττι κεν εἴπω, ὑπενέγκασθαι
καί κεν τοῦτ' ἐθέλοιμι Διός γε διδόντος ἀρέσθαι. 390 ἢ ἄρα λέγεις
ἦ φῂς τοῦτο κάκιστον ἐν ἀνθρώποισι τετύχθαι; βασιλεύειν εἶτα αὐτῷ οἶκος
οὐ μὲν γάρ τι κακὸν βασιλευέμεν· αἶψά τέ οἱ δῶ
51
πλούσιον γίγνεται τιμιώτερος
ἀφνειὸν πέλεται καὶ τιμηέστερος αὐτός.
ἀλλ' ἦ τοι βασιλῆες Ἀχαιῶν εἰσὶ καὶ ἄλλοι
πολλοὶ ἐν ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ, νέοι ἠδὲ παλαιοί, ἐχέτω
τῶν κέν τις τόδ' ἔχῃσιν, ἐπεὶ θάνε δῖος Ὀδυσσεύς·
αὐτὰρ ἐγὼν οἴκοιο ἄναξ ἔσομ' ἡμετέροιο δούλων, οἰκετῶν ἀπὸ λείας ἐκτήσατο
καὶ δμώων, οὕς μοι ληΐσσατο δῖος Ὀδυσσεύς.»
τὸν δ' αὖτ' Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἀντίον ηὔδα·
«Τηλέμαχ', ἦ τοι ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται, 400
ὅς τις ἐν ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ βασιλεύσει Ἀχαιῶν·
κτήματα δ' αὐτὸς ἔχοις καὶ δώμασι σοῖσιν ἀνάσσοις. μὴ βουλόμενον βιαίως, βίᾳ
μὴ γὰρ ὅ γ' ἔλθοι ἀνήρ, ὅς τίς σ' ἀέκοντα βίηφι διαφθερεῖ, ἀποσπάσει κατῳκοιμένης
κτήματ' ἀποῤῥαίσει', Ἰθάκης ἔτι ναιεταούσης. ἐρωτῆσαι, πυθέσθαι
ἀλλ' ἐθέλω σε, φέριστε, περὶ ξείνοιο ἐρέσθαι, πόθεν ἐκ ποίας
ὁππόθεν οὗτος ἀνήρ· ποίης δ' ἐξ εὔχεται εἶναι
γαίης; ποῦ δέ νύ οἱ γενεὴ καὶ πατρὶς ἄρουρα;
ἠέ τιν' ἀγγελίην πατρὸς φέρει ἐρχομένοιο, ἐμαυτοῦ χρέος, ὄφλημα ἐπιθυμῶν ἐνθάδε παραγέγονεν, ἐλήλυθεν
ἦ ἑὸν αὐτοῦ χρεῖος ἐελδόμενος τόδ' ἱκάνει; ὅπως πορευόμενος ταχέως
οἷον ἀναΐξας ἄφαρ οἴχεται, οὐδ' ὑπέμεινε 410 γνῶναι τὴν πρόσοψιν ὅμοιος ἦν
γνώμεναι· οὐ μὲν γάρ τι κακῷ εἰς ὦπα ἐῴκει.»
τὸν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
«Εὐρύμαχ', ἦ τοι νόστος ἀπώλετο πατρὸς ἐμοῖο·
οὔτ' οὖν ἀγγελίῃ ἔτι πείθομαι, εἴ ποθεν ἔλθοι, μαντείας ἀντιποιοῦμαι
οὔτε θεοπροπίης ἐμπάζομαι, ἥν τινα μήτηρ ἐρωτήσῃ, πύθηται
ἐς μέγαρον καλέσασα θεοπρόπον ἐξερέηται.
ξεῖνος δ' οὗτος ἐμὸς πατρώϊος ἐκ Τάφου ἐστί,
Μέντης δ' Ἀγχιάλοιο δαΐφρονος εὔχεται εἶναι
υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσει.»
ὣς φάτο Τηλέμαχος, φρεσὶ δ' ἀθανάτην θεὸν ἔγνω. 420
52
χορόν ἐπέραστον, καλήν
οἱ δ' εἰς ὀρχηστύν τε καὶ ἱμερόεσσαν ἀοιδὴν τραπόντες Ἑσπέρα, ἑσπερινὸν δεῖπνον
τρεψάμενοι τέρποντο, μένον δ' ἐπὶ ἕσπερον ἐλθεῖν.
τοῖσι δὲ τερπομένοισι μέλας ἐπὶ ἕσπερος ἦλθε· κατακοιμηθησόμενοι ἔβησαν
δὴ τότε κακκείοντες ἔβαν οἶκόνδε ἕκαστος. κοιτών
Τηλέμαχος δ', ὅθι οἱ θάλαμος περικαλλέος αὐλῆς ᾠκοδόμητο ὑψηλῷ, περιορατῷ τόπῳ
ὑψηλὸς δέδμητο, περισκέπτῳ ἐνὶ χώρῳ, κλίνην εἰς πολλὰ μέρη διαιρῶν τὴν ψυχήν, μεριμνῶν
ἔνθ' ἔβη εἰς εὐνὴν πολλὰ φρεσὶ μερμηρίζων. καιομένας δᾷδας συνετά ἐπισταμένη
τῷ δ' ἄρ' ἅμ' αἰθομένας δαΐδας φέρε κεδνὰ ἰδυῖα
Εὐρύκλει', Ὦπος θυγάτηρ Πεισηνορίδαο, ἠγόρασεν
τήν ποτε Λαέρτης πρίατο κτεάτεσσιν ἑοῖσι, 430 πρώτην ἀκμὴν ἡλικίας ἔχουσαν εἴκοσι βοῶν ἀξίαν
πρωθήβην ἔτ' ἐοῦσαν, ἐεικοσάβοια δ' ἔδωκεν, ἐπίσης, ὁμοίως τιμίᾳ ἐτίμα
ἶσα δέ μιν κεδνῇ ἀλόχῳ τίεν ἐν μεγάροισιν, ἐμίγη ἐφυλάσσετο
εὐνῇ δ' οὔ ποτ' ἔμικτο, χόλον δ' ἀλέεινε γυναικός·
ἥ οἱ ἅμ' αἰθομένας δαΐδας φέρε καί ἑ μάλιστα ἐφίλει μῶρον, παιδίον
δμῳάων φιλέεσκε καὶ ἔτρεφε τυτθὸν ἐόντα. ἀνέῳξεν καλῶς κατασκευασμένου, πεποιημένου
ὤϊξεν δὲ θύρας θαλάμου πύκα ποιητοῖο, κοίτῃ ἐξεδύσατο
ἕζετο δ' ἐν λέκτρῳ, μαλακὸν δ' ἔκδυνε χιτῶνα· συνετῆς
καὶ τὸν μὲν γραίης πυκιμηδέος ἔμβαλε χερσίν. μετ’ ἐπιμελείας διπλώσατο
ἡ μὲν τὸν πτύξασα καὶ ἀσκήσασα χιτῶνα, ξυλίῳ ἀνακρεμάσασα τορνευτικοῖς, ἱμαντοδέτοις
πασσάλῳ ἀγκρεμάσασα παρὰ τρητοῖσι λέχεσσι, 440 ἐφειλκύσατο, ἐπεσπάσατο τῷ ἐπισπάστρῳ τῆς θύρας
βῆ ῥ' ἴμεν ἐκ θαλάμοιο, θύρην δ' ἐπέρυσσε κορώνῃ κλεῖδα
ἀργυρέῃ, ἐπὶ δὲ κληῗδ' ἐτάνυσσεν ἱμάντι. προβάτου τῷ ἄνθει, τῷ καλλίστῳ, τῷ δέρατι
ἔνθ' ὅ γε παννύχιος, κεκαλυμμένος οἰὸς ἀώτῳ, ἐβουλεύετο εἶπεν, ἐσήμανεν
βούλευε φρεσὶν ᾗσιν ὁδόν, τὴν πέφραδ' Ἀθήνη.
53
1.6.345-444a: Γράψον ἀττικιστί.
1.6.345-444b: Ἕνωσον τὰ ὅμοια τοῖς ὁμοίοις.
1.
σώφρων ἀλφηστῇσιν
ἀντίον ὅπως
ἔλεγε ἐγείρεται
φθονέεις νοῦς
ἐπιδέξιον, πιστόν ἐρίηρον
ὅππῃ ἔμπροσθεν
οἱ πεπνυμένος
νόος φθονεῖς, ἔξαρνος εἶ
ὄρνυται ηὔδα
ποθι ἴσως
φιλοπόνοις, κριθοφάγοις αὐτῷ
2.
οἶτον ἐπορεύετο
ἐπικλείουσ' ἐπαινοῦσι, θαυμάζουσι
ἀϊόντεσσι ξύλον εἰς ὅπερ εἰλοῦσι τὸ ἔριον
νεωτάτη ὑπομενέτω, τλῆθι
γένηται ἐκπλαγεῖσα, θαυμάσασα
ἐπιτολμάτω καινή, πρόσφατος
μόνος εἰς τὸν νοῦν ἔθηκε
ἄνδρες αἶσαν, μοῖραν, θάνατον
ἠλακάτην ἀκούουσι
ἐργάζεσθαι ἔργον ἐποίχεσθαι
θαμβήσασα ἀμφιπέληται
βεβήκει φῶτες
ἔνθετο θυμῷ οἶος
54
3.
ὑπερῷ' κλιθῆναι
πόσιν κατὰ τοὺς οἴκους
ὄφρα εὐωχούμενοι
οἱ βοή, κραυγή
ὁμάδησαν παρὰ κοίταις
ἀνὰ μέγαρα βιαίαν
σκιόεντα ἕως
ἠρήσαντο ἄνδρα
παραὶ λεχέεσσι ἐθορήβησαν
συγγενέσθαι τὰ ἀνῴγια οἰκήματα
ὑπέρβιον ἤθελον
δαινύμενοι σύσκια
βοητὺς αὐτῷ
4.
ἐναλίγκιος ἕωθεν
ὅμοιος διὰ φροντίδος ἔχετε
ἠῶθεν αὐδήν
κιόντες ἐξέλθετε
ἀπηλεγέως δαῖτας
ἀποφανοῦμαι ζωήν
ἐξιέναι συντόμως ἐσθίετε
ἀλεγύνετε νήποινον
εὐωχίας κρεῖττον
ὑμά ἐπικαλέσομαι
ἀμειβόμενοι ἐλθόντες
λωΐτερον ἀποτόμως, στερρῶς
βίοτον παλίντιτα
ἀτιμηώρητον, ἀνεκδίκητον κατὰ τὴν φωνήν
κείρετ' ἐκ διαδοχῆς, ἐξ ἀμοιβῆς
ἐπιβώσομαι ὑμέτερα
ὑπὲρ ὧν τιμωρία γίγνεται ἀποείπω
55
5.
ὄλοισθε σοι
ὃ πλούσιον
θαρσαλέως φῂς
ὑψαγόρην εἶτα
περιρρεομένῃ πανταχόθεν διό
τοι βασιλεύειν
ἀγάσσεαι μεγαλορρήμοντα
ἀρέσθαι αὐτῷ
ἦ δῶ
λέγεις τολμηρῶς καὶ τεθαρρηκότως
βασιλευέμεν ἀπόλοισθε
αἶψα θαυμάσειας ἢ φθονήσειας
οἱ ὑπενέγκασθαι
οἶκος ἀμφιάλῳ
ἀφνειὸν ἢ ἄρα
6.
πέλεται ἐπιθυμῶν
τιμιώτερος ἐνθάδε
ἔχῃσιν ἐρωτῆσαι, πυθέσθαι
δμώων μὴ βουλόμενον
ληΐσσατο ἐχέτω
ἀέκοντα δούλων, οἰκετῶν
βιαίως, βίᾳ ποίης δ' ἐξ
ἀποῤῥαίσει' τιμηέστερος
ναιεταούσης βίηφι
ἐρέσθαι ἀπὸ λείας ἐκτήσατο
ὁππόθεν διαφθερεῖ, ἀποσπάσει
ἐκ ποίας κατῳκοιμένης
χρεῖος γίγνεται
ἐελδόμενος ἱκάνει
αὐτοῦ πόθεν
παραγέγονεν, ἐλήλυθεν χρέος, ὄφλημα
56
7.
οἷον ἐῴκει
ἀναΐξας τραπόντες
ταχέως χορόν
γνώμεναι πορευόμενος
ὦπα ἐρωτήσῃ, πύθηται
ὅμοιος ἦν ἐπέραστον, καλήν
θεοπροπίης κατακοιμηθησόμενοι
ἀντιποιοῦμαι Ἑσπέρα, ἑσπερινὸν δεῖπνον
ἐξερέηται τὴν πρόσοψιν
ὀρχηστύν ἔβησαν
ἱμερόεσσαν θάλαμος
τρεψάμενοι γνῶναι
ἕσπερον ἐμπάζομαι
κακκείοντες μαντείας
ἔβαν ἄφαρ
κοιτών ὅπως
8.
δέδμητο εὐνήν
περισκέπτῳ πρώτην ἡλικίαν ἔχουσαν
τόπῳ τιμίᾳ
μεριμνῶν ἠγόρασεν
κλίνην ᾠκοδόμητο
αἰθομένας ἐτίμα
δαΐδας ἐεικοσάβοια
κεδνὰ ὑψηλῷ, περιορατῷ
ἐπισταμένη καιομένας
πρίατο μερμηρίζων
πρωθήβην συνετά
εἴκοσι βοῶν ἀξίαν δᾷδας
ἶσα ἰδυῖα
κεδνῇ χώρῳ
τίεν ἐπίσης, ὁμοίως
57
9.
ἔμικτο ἐξεδύσατο
ἀλέεινε καλῶς πεποιημένου
φιλέεσκε ἀνακρεμάσασα
τυτθὸν πτύξασα καὶ ἀσκήσασα
ὤϊξεν συνετῆς
πύκα ποιητοῖο ἐφυλάσσετο
λέκτρῳ κοίτῃ
ἔκδυνε τρητοῖσι
πυκιμηδέος ἀνέῳξεν
μετ’ ἐπιμελείας ἐδιπλώσατο ξυλίῳ
πασσάλῳ μῶρον, παιδίον
ἀγκρεμάσασα ἐφίλει
τορνευτικοῖς, ἱμαντοδέτοις ἐμίγη
10.
ἐπέρυσσε ἀώτῳ
τῷ ἐπισπάστρῳ τῆς θύρας ἐβουλεύετο
κληΐδ' εἶπεν, ἐσήμανεν
οἰός κορώνῃ
τῷ ἄνθει, τῷ δέρατι ἐφειλκύσατο, ἐπεσπάσατο
βούλευε προβάτου
πέφραδ' κλεῖδα
1.6.345-444c: Πλήρωσον τοὺς στίχους. σώφρων ἔλεγε
τὴν δ' αὖ Τηλέμαχος ἀντίον · φθονεῖς, ἔξαρνος εἶ ἐπιδέξιον, πιστόν
«μῆτερ ἐμή, τί τ' ἄρα ἀοιδὸν νοῦς
τέρπειν ὅππῃ οἱ ὄρνυται; οὔ νύ τ' ἀοιδοὶ ἴσως
αἴτιοι, ἀλλά Ζεὺς αἴτιος, ὅς τε δίδωσιν ἐφευρετικοῖς, φιλοπόνοις, κριθοφάγοις
ἀνδράσιν ὅπως ἐθέλῃσιν ἑκάστῳ. αἶσαν, μοῖραν, θάνατον
τούτῳ δ' οὐ νέμεσις Δαναῶν κακὸν ἀείδειν· 350
58
ἐπαινοῦσι, θαυμάζουσι
τὴν γὰρ ἀοιδὴν μᾶλλον ' ἄνθρωποι, καινή, πρόσφατος γένηται
ἥ τις ἀϊόντεσσι . ὑπομενέτω, τλῆθι
σοὶ δ' κραδίη καὶ θυμὸς ἀκούειν· μόνος
οὐ γὰρ Ὀδυσσεὺς ἀπώλεσε νόστιμον ἦμαρ ἄνδρες
ἐν Τροίῃ, πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι ὄλοντο.
ἀλλ' εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε, ξύλον εἰς ὅπερ εἰλοῦσι τὸ ἔριον
ἱστόν τ' τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε ἐργάζεσθαι
· μῦθος δ' ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί· τοῦ γὰρ κράτος ἔστ' ἐνὶ οἴκῳ.» ἐκπλαγεῖσα, θαυμάσασα ἐπορεύετο
ἡ μὲν πάλιν οἶκόνδε · 360 εἰς τὸν νοῦν ἔθηκε
παιδὸς γὰρ μῦθον πεπνυμένον θυμῷ. τὰ ἀνῴγια οἰκήματα
ἐς δ' ' ἀναβᾶσα σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξὶ ἄνδρα ἕως
κλαῖεν ἔπειτ' Ὀδυσῆα, φίλον , οἱ ὕπνον
ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι βάλε γλαυκῶπις Ἀθήνη. ἐθορήβησαν κατὰ τοὺς οἴκους
μνηστῆρες δ' ἀνὰ σκιόεντα· ἤθελον παρὰ κοίταις
πάντες δ' παραὶ κλιθῆναι.
τοῖσι δὲ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἤρχετο μύθων· βιαίαν
«μητρὸς ἐμῆς μνηστῆρες, ὕβριν ἔχοντες, εὐωχούμενοι βοή, κραυγή
νῦν μὲν τερπώμεθα, μηδὲ
ἔστω, ἐπεὶ τό γε καλὸν ἀκουέμεν ἐστὶν ἀοιδοῦ 370 ὅμοιος κατὰ τὴν φωνήν
τοιοῦδ' οἷος ὅδ' ἐστί, θεοῖσ' . ἕωθεν ἐλθόντες
δ' ἀγορήνδε καθεζώμεσθα ἀποτόμως, στερρῶς ἀποφανοῦμαι
πάντες, ἵν' ὕμιν μῦθον , ἐξέλθετε διὰ φροντίδος ἔχετε εὐωχίας
μεγάρων· ἄλλας δ' , ὑμέτερα ἐκ διαδοχῆς, ἐξ ἀμοιβῆς
κτήματ' ἔδοντες, κατὰ οἴκους.
59
κρεῖττον
εἰ δ' ὕμιν δοκέει τόδε καὶ ἄμεινον ζωήν ἀτιμηώρητον, ἀνεκδίκητον
ἔμμεναι, ἀνδρὸς ἑνὸς ὀλέσθαι, συντόμως ἐσθίετε ἐπικαλέσομαι
'· ἐγὼ δὲ θεοὺς αἰὲν ἐόντας, ὑπὲρ ὧν ἐξ ἑτέρου τιμωρία γίγνεται
αἴ κέ ποθι Ζεὺς δῷσι ἔργα γενέσθαι· ἀπόλοισθε
νήποινοί κεν ἔπειτα δόμων ἔντοσθεν .» 380 ἐνδακόντες τὰ χείλη
ὣς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ὀδὰξ φύντες διό τολμηρῶς καὶ τεθαρρηκότως
Τηλέμαχον θαύμαζον, ἀγόρευε.
τὸν δ' αὖτ' Ἀντίνοος προσέφη, Εὐπείθεος υἱός·
«Τηλέμαχ', ἦ μάλα δή σε διδάσκουσιν θεοὶ αὐτοὶ μεγαλορρήμοντα
τ' ἔμεναι καὶ θαρσαλέως ἀγορεύειν. περιρρεομένῃ πανταχόθεν ὑπὸ τῆς θαλάσσης
μὴ σέ γ' ἐν Ἰθάκῃ βασιλῆα Κρονίων σοι
ποιήσειεν, ὅ γενεῇ πατρώϊόν ἐστιν.»
τὸν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· θαυμάσειας ἢ φθονήσειας
«Ἀντίνο', εἴ πέρ μοι καὶ ὅττι κεν εἴπω, ὑπενέγκασθαι
καί κεν τοῦτ' ἐθέλοιμι Διός γε διδόντος . 390 λέγεις
ἦ τοῦτο κάκιστον ἐν ἀνθρώποισι τετύχθαι; βασιλεύειν εἶτα οἶκος
οὐ μὲν γάρ τι κακὸν · τέ οἱ πλούσιον γίγνεται τιμιώτερος
καὶ αὐτός.
ἀλλ' ἦ τοι βασιλῆες Ἀχαιῶν εἰσὶ καὶ ἄλλοι
πολλοὶ ἐν ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ, νέοι ἠδὲ παλαιοί, ἐχέτω
τῶν κέν τις τόδ' , ἐπεὶ θάνε δῖος Ὀδυσσεύς·
αὐτὰρ ἐγὼν οἴκοιο ἄναξ ἔσομ' ἡμετέροιο δούλων, οἰκετῶν ἀπὸ λείας ἐκτήσατο
καὶ , οὕς μοι δῖος Ὀδυσσεύς.»
τὸν δ' αὖτ' Εὐρύμαχος, Πολύβου πάϊς, ἀντίον ηὔδα·
«Τηλέμαχ', ἦ τοι ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται, 400
60
ὅς τις ἐν ἀμφιάλῳ Ἰθάκῃ βασιλεύσει Ἀχαιῶν·
κτήματα δ' αὐτὸς ἔχοις καὶ δώμασι σοῖσιν ἀνάσσοις. μὴ βουλόμενον βιαίως, βίᾳ
μὴ γὰρ ὅ γ' ἔλθοι ἀνήρ, ὅς τίς σ' διαφθερεῖ, ἀποσπάσει κατῳκοιμένης
κτήματ' ', Ἰθάκης ἔτι . ἐρωτῆσαι, πυθέσθαι
ἀλλ' ἐθέλω σε, φέριστε, περὶ ξείνοιο , πόθεν ἐκ ποίας
οὗτος ἀνήρ· ' εὔχεται εἶναι
γαίης; ποῦ δέ νύ οἱ γενεὴ καὶ πατρὶς ἄρουρα;
ἠέ τιν' ἀγγελίην πατρὸς φέρει ἐρχομένοιο, χρέος, ὄφλημα παραγέγονεν, ἐλήλυθεν
ἦ ἑὸν αὐτοῦ ἐελδόμενος τόδ' ; πορευόμενος ταχέως
οἷον οἴχεται, οὐδ' ὑπέμεινε 410 γνῶναι τὴν πρόσοψιν
· οὐ μὲν γάρ τι κακῷ εἰς ἐῴκει.»
τὸν δ' αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
«Εὐρύμαχ', ἦ τοι νόστος ἀπώλετο πατρὸς ἐμοῖο·
οὔτ' οὖν ἀγγελίῃ ἔτι πείθομαι, εἴ ποθεν ἔλθοι, μαντείας ἀντιποιοῦμαι
οὔτε , ἥν τινα μήτηρ ἐρωτήσῃ, πύθηται
ἐς μέγαρον καλέσασα θεοπρόπον .
ξεῖνος δ' οὗτος ἐμὸς πατρώϊος ἐκ Τάφου ἐστί,
Μέντης δ' Ἀγχιάλοιο δαΐφρονος εὔχεται εἶναι
υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσει.»
ὣς φάτο Τηλέμαχος, φρεσὶ δ' ἀθανάτην θεὸν ἔγνω. 420 χορόν ἐπέραστον, καλήν
οἱ δ' εἰς τε καὶ ἀοιδὴν τραπόντες Ἑσπέρα, ἑσπερινὸν δεῖπνον
τέρποντο, μένον δ' ἐπὶ ἐλθεῖν.
τοῖσι δὲ τερπομένοισι μέλας ἐπὶ ἕσπερος ἦλθε· ἔβησαν
δὴ τότε κακκείοντες οἶκόνδε ἕκαστος. κοιτών
Τηλέμαχος δ', ὅθι οἱ περικαλλέος αὐλῆς ᾠκοδόμητο ὑψηλῷ, περιορατῷ τόπῳ
ὑψηλὸς , ἐνὶ , κλίνην εἰς πολλὰ μέρη διαιρῶν τὴν ψυχήν, μεριμνῶν
ἔνθ' ἔβη εἰς πολλὰ φρεσὶ .
61
καιομένας δᾷδας συνετά
τῷ δ' ἄρ' ἅμ' φέρε ἰδυῖα
Εὐρύκλει', Ὦπος θυγάτηρ Πεισηνορίδαο, ἠγόρασεν
τήν ποτε Λαέρτης κτεάτεσσιν ἑοῖσι, 430 πρώτην ἀκμὴν ἡλικίας ἔχουσαν εἴκοσι βοῶν ἄξια
ἔτ' ἐοῦσαν, δ' ἔδωκεν, ἐπίσης, ὁμοίως τιμίᾳ ἐτίμα
δέ μιν ἀλόχῳ ἐν μεγάροισιν, ἐμίγη ἐφυλάσσετο
εὐνῇ δ' οὔ ποτ' , χόλον δ' γυναικός·
ἥ οἱ ἅμ' αἰθομένας δαΐδας φέρε καί ἑ μάλιστα ἐφίλει μῶρον, παιδίον
δμῳάων καὶ ἔτρεφε ἐόντα. ἀνέῳξεν καλῶς
δὲ θύρας θαλάμου ποιητοῖο, κοίτῃ ἐξεδύσατο
ἕζετο δ' ἐν , μαλακὸν δ' χιτῶνα· συνετῆς
καὶ τὸν μὲν γραίης ἔμβαλε χερσίν. μετ’ ἐπιμελείας διπλώσατο
ἡ μὲν τὸν χιτῶνα, ξυλίῳ ἀνακρεμάσασα τορνευτικοῖς, ἱμαντοδέτοις
παρὰ λέχεσσι, 440 τῷ ἐπισπάστρῳ τῆς θύρας
βῆ ῥ' ἴμεν ἐκ θαλάμοιο, θύρην δ' ἐπέρυσσε κλεῖδα
ἀργυρέῃ, ἐπὶ δὲ ' ἐτάνυσσεν ἱμάντι. προβάτου
ἔνθ' ὅ γε παννύχιος, κεκαλυμμένος ἀώτῳ, ἐβουλεύετο εἶπεν, ἐσήμανεν
φρεσὶν ᾗσιν ὁδόν, τὴν ' Ἀθήνη.
ΕΥΓΕΤΟΥΤΟΕΣΤΙΔΟΚΙΜΗΕΙ
ΤΙΕΥΡΗΙΣΗΜΑΡΤΗΜΕΝ
ΟΝΗΔΙΟΡΘΩΤΕΟΝΓΡΑ
ΨΟΝΠΡΟΣΤΗΝΔΕΤΗΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΝCONSAL
[email protected]ΕΥΤΥΧΕΙ
ΟΜΗΡΙΚΟΝΜΕΛΕΤΗΜΑ
Α´
ἤτοι πρὸς τὸν Ὅμηρον ἄγουσα ὁδὸς
ὅπερ τοῖς φιλομούσοις ἐφιλοτέχνησεν Gonzalo Jerez Sánchez
παρὰ τῇ Φιλικῇ Ἑταιρίᾳ
ἐν ἔτει ,βιζ'
ΟΜΗΡΙΚΟΝΜΕΛΕΤΗΜΑ
Α´
ἤτοι πρὸς τὸν Ὅμηρον ἄγουσα ὁδὸς
ὅπερ τοῖς φιλομούσοις ἐφιλοτέχνησεν Gonzalo Jerez Sánchez
παρὰ τῇ Φιλικῇ Ἑταιρίᾳ
ἐν ἔτει ,βιζ'
