МОНГОЛ ХЭЛ 12 жилийн сургуулийн 2-р анги Сэдэв: Эр үгэнд “-ий” бичих тохиолдол Үйл ажиллагаа 1.

1. Хүүхдүүд ээ! “Анааш” эхийг уншаад асуултад хариулаарай.

Асуулт: 1. Анааш ямар онцлогтой амьтан бэ? 2. Анааш модны дээд хэсгийн навчийг яаж иддэг вэ? 3. Анааш хэдэн метр өндөр вэ?

2. Эхээс өмнөх хичээлээр үзсэн дүрэмд тохирсон үгийг түүж бичээрэй.

Анааш

Анаашийг хамгийн урт

хүзүүтэй амьтан гэдэг. Анааш

модны дээд талын мөчрийг

хэлээрээ ороон, навчийг нь авч

иддэг. Анаашны өндрийн хэмжээ 6

метр орчим.

Эр үгэнд “-ы”

бичнэ. Жишээ нь,

хаврын

Эм үгэнд “-ий”

бичнэ. Жишээ нь,

өвлийн

Эр үг

1......................

2......................

Эм үг

1......................

2......................

Үйл ажиллагаа 2.

1. “Анааш” эхээс улаан өнгөөр ялгаж бичсэн үгсийг дахин уншаад ажиглаарай.

Бидний өмнө үзсэн дүрэмтэй тохирч байна уу? Багшийн тайлбар

2. Зураг дээрх амьтдыг нэрлээд, “ж, ч, ш” гийгүүлэгчээр төгссөн амьтдыг олоорой. Дараа нь тэдгээрийн нэрийг дэвтэртээ бичээд “-ыг”, “-ийг” залгавраас тохирохыг залгаж бичээрэй.

Анааш

Анаашийг хамгийн урт

хүзүүтэй амьтан гэдэг. Анааш

модны дээд талын мөчрийг

хэлээрээ ороон, навчийг нь авч

иддэг. Анаашны өндрийн хэмжээ 6

метр орчим.

Хэдийгээр эр үгэнд “-ы”, эм үгэнд “-ий” залгаж бичдэг дүрэмтэй

боловч эр үгэнд “-ий” бичих тохиолдол хэд хэд бий. Тухайлбал, “ ж, ч, ш”

болон хэлний “г” гийгүүлэгчээр төгссөн эр үгэнд “-ий” –ээр эхэлсэн

залгавар бичнэ. Жишээ нь:

анааийг анааш + ийг навийг навч + ийг шоргоолийг шоргоолж + ийг хамгийн хамаг + ийн Бусад тохиолдлыг дараагийн хичээл дээр заах болно,

1) ............................. 2) ................................. 3) ................................

Үйл ажиллагаа 3.

Хос үгсийг холбож, холбоо үг бүтээгээрэй. 1. Холбоо үг бүтээхдээ цэгийн оронд “-ын” “-ийн” хоёроос тохирохыг сонгож

бичээрэй. ном... сан эм..... сан

цаг ..... хуваарь тогооч.... малгай Дорж .... дэвтэр багш ...... үзэг сурагч..... үүрэг урлаг...... үзлэг Гэрийн даалгавар: Унших даалгавар 1. Сурах бичгийн хуудас 44, 45

“ Мойл” шүлэг, “ Хамгийн том чих” үлгэр 2. Шүлгийг цээжилж, үлгэрийн үйл явдлыг зураарай. Бичих даалгавар: 3. 44,45 –р хуудасны дасгалыг зааврын дагуу ажиллаарай.