2. KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA IZATERA Abderraman
III.a emirrak hartzen du tronoa oinordetzan. 929.urtean Kalifa
izendatzen du bere burua. Botere osoa bereganatuko du. Kordobako
Kaliferria sortuz: Al-andaluseko etaparik bikainena. Estatua
berrantolatu zuen, armada indartsua sortu eta merkataritza
indartsua ahalbideratu.
3. Borrokak hasi ziren (razziak) eta azkenean kaliferria ahuldu
eta desagertuko da. Zergen diru sarrera handitu zen. Eredu
politikoa monarkia zen, heredagarria zen, eta kalifarren boterea,
absolutua. Kalifen gortean estimazio handia izan zuten arteek,
zientziek eta pentsamenduaren zabaldundeak. KALIFERRIA IZATETIK
GRANADAKO ERRESUMA IZATERA
4. XI. mendetik Aurrera, kristau-erresumek hainbat lurralde
musulman konkistatu zituzten . Lurrak konkistatu ahala, beren mugak
hedatuz joan ziren . KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA
IZATERA
5. KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA IZATERA 1031. urtean,
Al Andalus taifak izandako zeinbat erresuma txikitan banatu zen.
Beraz, Kaliferria amaitu egin zen. Taifak elkarren etsaiak ziren.
Kristau-erregeak liskar horietaz baliatu ziren, beren mugak
hegoaldera zabaltzeko. Kristauen aitzinatzea geratzeko, beste talde
batzuk etorri ziren Afrkatik, eta taifak bateratu zituzten berriz:
Lehenik, Almorabideak etorri ziren Gero, Almohadeak ( 1212an bukatu
inperioa).
6. KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA IZATERA
7. KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA IZATERA Baina 1212an,
Navas de Tolosako Gudua izan zen: gazteluz, nafarrez eta
aragoitarrez osatutako armada batek tropa musulmanak garaitu
zituen. Gudu horren ondoren, ia Al Andalus osoa konkistatu zuten
Fernando III.ak, lehenik, eta alfontso X.ak, gero. Lurralde
musulman bakarrak zirauen orduan, Iberiar Penintsulan: Granadako
Erresumak.
8. Kristau erresumak elkartuz joan ziren eta musulmanen kontra
borrokatu ziren mugak zabaltzeko. Errege-erregina Katolikoek
konkistatu zuten musulmanen azken erresuma, Granadakoa, 1492an.
KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA IZATERA
9. Navas de Tolosako guduaren ondoren, ia al andalus osoa
konkistatu zuen Fernando II.ak, lehen eta Alfonso X.ak gero.
Lurralde musulamn bakarra ziruen orudan, iberiar penintsulan:
granadako erresumak. Nabarmentzekoak ziren nasri erresumako
eraikinen Edertasuna eta kulturaren garapena. Granado Nasri
Erresuma oso ahula zen, barne istiluen ondorioz. Are gehiago:
granadako gobernariek zerga ordaindu behar zieten Gaztelako
errege-erreginei. Gerrarik ez bazegoen lagundu egin behar zieten
zerga ordaintzen. KALIFERRIA IZATETIK GRANADAKO ERRESUMA
IZATERA
10. ESPERO DET GUSTATU IZANA EGILEA: EIDER OSORO SOROZABAL
AGUR
11. KRISTAU-ERRESUMAK SENDOTZEA
12. KRISTAU ERRESUMAK SENDOTZEA Denbora pasa ahala,Iberiar
penintsulako kristau erresumak eta konderraiak beteratzen joan
ziren ,musulmanei lurrraldea konkiskistatzeaz gain.
13. 1137an ,Katalunako konderriak eta Aragoiko Erresuma batu
egin ziren, Aragoiko Onordeko Petronila eta Erramon Berenger IV.a-
Bartzelonako kondea-ezkonduta. Errolaxe sortu zen Aragoiko koroa,
eta Alfonso I.a izan zen bertako lehen erregea
14. Urte batzuk geroago , Portugalgo Erresumak Leongo
Erresumaren independentzia lortu zuen.
15. Gaztela eta Leon , berriz , zenbait aldiz batu eta banatu
zen .1230ean Fernandez III .a errege zela betiko batu ziren , eta
Gaztela Koroa osatu zuten.
16. Nafarroa Erresumak hainbat lurralde galdu zituen, eta
Gaztelak beregunatu . XIII. Mendearen hasieran , Frantziako
erregeek gobernatu zuten Nafarroako erresuma.
17. AGUR
18. GAZTELAKO ERRESUMA Gaztelako Erresuma (gaztelaniaz: Reino
de Castilla; latinez: Regnum Castellae) Erdi Aroko Iberiar
penintsulako erresumetako bat izan zen. Entitate politiko gisa IX.
mendean sortu zen, Leongo Erresumako konderri gisa. Bertan zegoen
gaztelu-kopuru handiarengatik eman zioten Gaztela izena. Gaztelako
Koroa eta Espainiako Erresuma sortu zuen.
19. ARAGOIKO ERRESUMA Aragoiko Erresuma 1035ean jaio zen,
Ramiro I.ak Aragoi, Sobrarbe eta Ribagortza konderriak elkartu
zituenean. 1707an bukatu zen, Filipe V.a Espainiakoak "Decretos de
Nueva Planta" izeneko dekretuak promulgatu zituenean.
Errege-dekretu honen bitartez Espainiako Erresuman sartu zen.
20. XIII., XIV. eta XV. Mendeetan, Aragoiko Koroak eta
Gaztelako Koroak hainbat lurralde konkistatu eta bereganatu
zituzten.
21. Jakue I. a Konkistatzailea errege zela, Aragoiko Koroak
Balear uharteak eta Valentziako taifa bereganatu zituen. Gero,
beste lurralde batzuk konkistatu zituen Italian eta grezian. Jakue
Ia Mallorkako konkista.
22. Aragoiko Koroa osoa errege bakarrak gobernatzen zuen, baina
hura osatzen zuten lurralde bakoitzak bere erakunde politikoak
zituen, eta erregeak haiei egin behar zien kontsulta.
23. Gaztelako Koroak ere konkistatu zizkien hainbat lurralde
musulmanei. Fernando III.ak Extremadura eta ia Andaluzia osoa
erantsi zizkion Koroari. Kordobako errekonkista 1236.
24. Handik gutxira, Gaztelako Koroak Kanariar uharteak
konkistatzeari ekin zion. Borrokek ia ehun urte iraun zuten.
25. Gaztelako koroa errege batek gobernatzen zuen, eta zenbait
aholkulari zituen, gobernuko zereginetan laguntzeko. Erregea eta
bere aholkulariak.
26. 1479an, Gaztelako Elisabet I.a eta Aragoiko Fernando II.a
ezkondu egin ziren, eta bi Koroak batu zituzten. Errege-Erregina
Katolikoak bilakatu ziren. Errege-erregina Katolikoek konkistatu
zuten musulmanen azken erresuma, Granadakoa,1492an.
27. Guraso izan zituen Gaztelako Leonor Urraca, Alburquerqueko
kondesa, eta Aragoiko Fernando I.a, Peafielgo dukea. Azken hori
Larako jauna ere bazen eta Antequerako Fernando esaten zioten.
1398an jaio zen Medina del Campon eta Aragoiko koroan bere anaia
Alfonso V.aren oinordekotza hartu zuen, Fernandoren eta Leonorren
lehen semea zena. Alfonso V.a
28. Joanes II.a (Medina del Campo, Gaztela, 1398ko ekainaren
29a - Bartzelona, 1479ko urtarrilaren 20a) Nafarroako (1425-1479),
Aragoiko (1458-1479) eta Siziliako (1458-1479) erregea izan zen.
Joanes II.a
29. GRANADAKO ERRESUMAREN KONKISTA
30. GRANADAKO ERRESUMAREN KONKISTA XV. mendearen amaieran,
kristau- erresumek ia iberiar penintsula osoa konkistatu zuten.
Lurralde musulman bakarrak zirauen: Granadako Nasri Erresuma.
31. Nabarmentzekoak ziren Nasri Erresumako eraikinen edertasuna
eta kulturaren garapena. Baina Nasri Erresuma ahula zen oso,
barne-istiluen ondorioz. Are gehiago: Granadako gobernariek zerga
ordaindu behar zieten Gaztelako errege-erreginei, eta gerrarik
izanez gero, lagundu egin behar zieten zeregin horretan.
32. Errege-erregina katolikoek 1.492an konkistatu zuten
Granadako Nosri Erresuma.
33. GRANADAKO GERRA Granadako Gerra 1482 eta 1492 arteko
kanpaina militarrak izan ziren, Fernando II.a Aragoikoak eta
Elisabet I.a Gaztelakoak Granadako Erresuma konkistatzeko asmotan
eginak. Kristauek Boabdilen eskuetan zegoen Iberiar Penintsulako
azken eremu musulmana hartu zutenean, errekonkista amaitu zen.
Gerraren ondorioz, 1496an Alexandro VI.a aita santuak Elisabeti eta
Fernandori errege- erregina katolikoak titulua eman zioten.
34. Hamar urteko gerra ez zen etengabeko kanpaina, baizik eta
udaberrian hasi eta neguan amaitzen ziren saiakerak. Gaztelar
armadak bere gain ahalegin handiena hartu zuen, aragoiarrek
itsas-armada eta zenbait artillari besterik ez baitzituzten eraman.
Musulmanen arteko barne-borrokak bere posizioa ahuldu zuen. 1492ko
urtarrilaren 2an Alhambra hartu zutenean, Granada hiriburua galdu
eta gerra amaitu zen.
35. HISTORIA 1238. urtean, Al-Hamar, Granadara iritsi zen eta
Haizearen Oilarraren Jauregia okupatu zuen. Bera izan zen Nasri
dinastiaren fundatzailea. Dinastia honek hogei sultan izan zituen.
Hasieran erresuma hau Gaztelako errege-erreginen adiskidea izan
zen, nahiz eta denborak aurrera egin ahala, eta Granadako
Erresumaren ahuleziaren ondorioz, tributuak ordaindu behar izan
zizkion independentziaren truke.
36. Nasri dinastiako azken erregea Boabdile izan zen. 1492an
Errege- erregina Katolikoen armada Granadako ateetara iritsi zen,
gaurko Santa Fe herrira. Boabdilek Errege-erregina Katolikoekin
negoziatu eta Erresumaren errendizioa onartu zuen: hiria entregatu
zuen bertako biztanle musulmanen ohitura eta usadioak
errespetatzearen truke. Boabdilek eta bere gorteak, herritar
ugarirekin batera, Granadatik alde egin zuten iparraldeko Afrikako
lurraldeetara. Handik gutxira, Errege-erregina katolikoek akordioa
urratu eta musulmanen aurkako errepresioari ekin zioten.
Errege-erregina Katolikoak Granadara sartzearekin batera, erresuma
Gaztelako koroaren erresuma bilakatu zen.
37. LURRALDE-MUGAK Granadako Erresuma sortu zenean gaur egungo
Jaenen zati bat, Sevillako beste zati bat,Kordoba,Cadiz,Almeria,
Malaga eta Granada biltzen zituen barnean. Bere eragin eremua, hala
ere, gutxituz joan zen, eta XV. Menderako soilik Almeria, Malaga
eta Granadara mugatzen zen. Granada Europako hiririk
aberatsenetariko bat bilakatu zen eta bertan 50.000 bat lagun bizi
ziren.