FUNDACJA POGRANICZE

Fundacja Pogranicze to niezalena organizacja pozarzdowa, ktra powstaa w maju 1990 roku z inicjatywy animatorw kultury pracujcych na terenie caej Polski w teatrach i orodkach kultury.

Dziaalno programowa

Propagowanie etosu pogranicza

Budowanie mostw pomidzy ludmi rnych religii, narodowoci i kultur

Troch historii..

Wspprac zwizali si ju w drugiej poowie lat 80., organizujc wsplnie kadego roku "Wiosk Spotkania, Midzynarodowe Warsztaty Kultury Alternatywnej" w Czarnej Dbrwce. Podczas realizowanej w 1990 roku wielomiesicznej Podry na Wschd dotarli do Sejn, gdzie obecnie znajduje si siedziba Fundacji.

Rnoci

W 2003 roku powstao Stowarzyszenie Przyjaci Fundacji Pogranicze, zarejestrowane w Stanach Zjednoczonych, ktrego biuro mieci si w Aleksandrii k/Waszyngtonu.

rodki na swoj dziaalno Fundacja uzyskuje przede wszystkim z grantw przyznawanych przez rne instytucje i organizacje, a take od osb prywatnych.

Fundacja cile wsppracuje z Orodkiem "Pogranicze sztuk, kultur, narodw", z ktrym czy j umowa o wspprac, opierajca si na zbienych celach statutowych obu instytucji.

Wydawnictwo Pogranicze

...to wytrwae, zrnicowane, odwane i mdre sprzyjanie idei ssiedztwa.

Fundacja "Pogranicze" rozpocza swoj dziaalno wydawnicz w 1993 r. W tym samym roku ukaza si pierwszy numer pisma "Krasnogruda" powiconego narodom, kulturom i maym ojczyznom Europy rodkowowschodniej. Praca nad tym pismem naley do staych przedsiwzi wydawniczych "Pogranicza". Wszystkie numery pisma czy problematyka wielokulturowoci. Autorzy: literaci, historycy, antropolodzy proponuj szczeglny rodzaj wdrwki po przestrzeniach kulturowych, gdzie "Spotkanie Innego" nie moe by tylko powierzchowne. W 1996 roku "Krasnogruda" zostaa wyrniona Nagrod Specjaln paryskiej "Kultury". W 1994 roku ukazaa si pierwsza ksika wydana przez "Pogranicze" - Nie bj si Cygana Adama Bartosza. Dwa lata pniej liczba ksiek bya na tyle dua, e pozwolio to Fundacji na udzia w targach ksiki.

Przyjemna i prosta teoria ;)

Pogranicze rozumiane jest jako lecy poza centrum obszar zrnicowa, innoci i odmiennoci, gdzie mona porwnywa, odkrywa, wykazywa zdziwienie, negocjowa i prowadzi dialog; staje si naturalnym rodowiskiem wspczesnego czowieka.

Granica jest wszdzie, a tym samym nowoczesna ideologia kresw, wspczesny duch pogranicza s nieustannie, codziennie potrzebne, staj si niekiedy wrcz warunkiem egzystencji.(Kuczyski, 1999, s.100)

Pogranicze dotyczy wielu wymiarw ludzkiego istnienia.

Wie si z:interakcjami,

wzajemnym zainteresowaniem,

tolerancj,

uznaniem,

obszarem przenikania i zapoyczania,

obszarem podnym do odkrywania oraz negocjowania, do dialogu i kompromisu,

obron i zabezpieczeniem wasnych, rdzennych wartoci,

zakorzenieniem i odczuwan bliskoci,

wartoci patriotyzmu lokalnego.

Pogranicza ucz wspistnienia, wsppracy, yczliwoci, otwartoci, stwarzajc tym samym mniejsze przyzwolenie na nietolerancj i obojtno, nie dopuszczaj do odrzucenia innych czy narzucania innym wasnych pogldw lub schematw.Bycie na pograniczach umoliwia zrozumienie siebie oraz pogldw, racji i zachowa innych, pozwala uwiadomi sobie znaczenie innoci we wasnym rozwoju oraz realizacji siebie.

Dokonujce si procesy modernizacji, globalizacji, transformacji i integracji, oddziaujc na wszystkie sfery ycia ludzkiego, wyzwalaj i kreuj wzajemn wymian oraz interakcj wychodzc poza centrum. Powoduj specyficzn komunikacj midzyludzk zwizan z potrzeb wychodzenia poza granice wasnej kultury, a take ksztatuj umiejtno bycia i funkcjonowania na pograniczach kulturowych, intelektualnych, psychicznych, spoecznych, politycznych itp.

POGRANICZE TERYTORIALNE:Narodowociowe

Etnograficzne

Jzykowe

wyznaniowe

Pogranicze stykowe

Pogranicze przejciowe

Dziedzictwo kulturowe rnych grup

POGRANICZE TRECI W KULTURZE:Normy postpowania spoecznego

Zwyczaje, obyczaje rytuay

Wartoci, zasady, reguy

Wsplny dorobek

POGRANICZE INTERAKCYJNE:

Poznawanie

Porozumienie

Dialog

Wymiana

Tolerancja

Kultura A

Kultura B

Kultura C

Kultura D

Pogranicze osobowe

Kultura AKultura B

JA

Perspektywy badania kultury na pograniczach

1. Perspektywa relacji midzy podmiotami bdcymi nosicielami okrelonych cech kulturowych2. Perspektywa statusu i spoecznego wartociowania kultury w okrelonych warunkach3. Perspektywa uznania i tolerancji dla odmiennoci kultury i jej reprezentantw4. Perpektywa wymiany i wzajemnych zapoycze kulturowych (ujcie socjodynamiczne)

Krasnogruda Trakt Krasnogrudzki Czowiek PograniczaGra Szklanych Paciorkw Tratwa Muzykantw Lektorium Sejneskie Nowa Agora Cafe Europa Meridian Cafe Tryptyk Boniacki HALMA Midzynarodowe Centrum Dialogu Kolekcja Filmowa Opowieci Pogranicza Forum Praktyk Midzykulturowych Szkoa PograniczaTratwa Muzykantw Pomidzy Nowym Jorkiem a Sejnami

Trakt Krasnogrudzki

Trakt Krasnogrudzki jest transgranicznym programem edukacyjnym skierowanym do modziey szkolnej po polskiej i litewskiej stronie dawnej granicy, a take do modych zwizanych z regionem. Wiedzie z Mioszowej Krasnogrudy przez wielokulturowe wioski, opisywane w jego wierszach, przez miasto Sejny na Litw, do miejsc zwizanych z yciem i twrczoci Czesawa Miosza.

16 lipca 2005 r. rozpocza prac grupa modziey polskiej i litewskiej, ktra przybya do krasnogrudzkiego dworu. W jednej z jego czci zostaa zorganizowana wystawa i sala filmowa. W drugiej zamieszkaa modzie. To pocztek przedsiwziecia noszcego nazw "Trakt Krasnogrudzki".

Dwr w Krasnogrudzie zosta otwarty zarwno dla okolicznych mieszkacw jak i dla przybyszw ze wiata. Odbyway si w nim wystawy fotograficzne, koncerty i biesiady. Modzie penia w dworze dyury i suya zwiedzajcym informacj o historii tego miejsca i ludziach z nim zwizanych. Mieszkacy okolicznych wiosek Krasnogrudy, egar, Dusznicy, Sztabinek, Ogrodnik zapoznali si z planami odrodzenia tego miejsca i moliwociami wsppracy przy jego nowym zagospodarowywaniu.

Podczas projektu grupa modziey z Polski, Niemiec, Litwy, Biaorusi i Ukrainy pracowaa na rzecz przywrcenia temu miejscu pamici i ycia. Z inicjatywy Fundacji Pogranicze w odbudowanym dworze w Krasnogrudzie ma powsta Midzynarodowe Centrum Dialogu.

Uczestnicy Traktu Krasnogrudzkiego prowadzili badania architektoniczne starych piwnic, budowali instalacje rzebiarskie w przestrzeniach zabytkowego parku oraz poznawali wielokulturowe tradycje regionu poprzez fotografowanie i pisanie reportay.

Dwr w Krasnogrudzie

Lektorium sejneskie

dla modych ludzi
wsppraca z licealistami i absolwentami LO W Sejnach
idea gry szklanych paciorkw
zasada trivium

Studenci prowadz wykady i seminaria

Klucz - dzielenie si zainteresowaniami i ciekami naukowymi, ktre czy jeden przewodni temat ukazany z wielu perspektyw, opowiedziany na wiele gosw.

Bibliografia:

1. http://pogranicze.org/

2. http://pogranicze.sejny.pl

3. Nikitorowicz J., (2006). Edukacja Regionalna Na Pograniczu. [W:] A.W. Brzeziska, A. Hulewska, J. Somska (red.). Edukacja regionalna. Warszawa: PWN.