Herman Rigter: Anders denken en om denken

Anders denken én Om denken bij innovaties met ICT

Herman Rigter

Inspiratiesessie tijdens het Jubileumevent van VO-content op 15 november 2016

Anders denken én Om denken bij innovaties met ICTHet optimaal inzetten van ICT ten behoeve van het onderwijs en de schoolorganisatie vereist meestal een combinatie van ‘Design Thinking’ en ‘Computational Thinking’, ofwel Out of the Box denken en gestructureerd handelen. Herman Rigter, directeur ICT bij de Alberdingk Thijm Scholen en adviseur bij VO-content, gaat in op het vormgeven van innovatieprocessen met ICT op school en hoe dat bij zijn scholengroep in de praktijk succesvol wordt ingezet. Daarbij spelen docenten, leidinggevenden en leerlingen een belangrijke rol. Tijdens deze presentatie krijgt u een aantal handvatten aangereikt waarmee u innovatieprocessen met ICT op uw school tot een succes kunt maken.

Anders denken én Om denken bij innovaties met ICT

Presentatie tijdens jubileumcongres van VO-content

Herman Rigter - 15 november 2016

Inhoud

• Waarom leiden veel ict-innovaties niet tot het gewenste resultaat?

• Hoe kunnen ict-innovaties succesvoller worden aangepakt?

• Voorbeelden van succesvolle aanpak op de Alberdingk Thijm Scholen?

Even voorstellen…….

Waarom leiden veel ict-innovaties niet tot het gewenste resultaat?

Waarom leiden veel ICT- Innovaties niet tot het verwachte resultaat?

• Een duidelijke visie op onderwijsontwikkeling ontbreekt• Een duidelijke visie op ICT-ontwikkeling ontbreekt• De ICT-innovatie past niet bij de onderwijsontwikkeling

en ICT-ontwikkeling van de school• Er wordt teveel simpelweg gekopieerd van anderen

• Niemand voelt zich probleemeigenaar• Implementatie wordt te weinig structureel aangepakt• De probleemeigenaar heeft de beschikking over

onvoldoende middelen (materiaal, mankracht)• ….........

Hoe kunnen ict-innovaties succesvoller worden aangepakt?

In deze presentatie toegespitst op twee problemen:

• Innovatie sluit onvoldoende aan op de onderwijsontwikkeling binnen de school (‘What is the next step?’)

• Implementatieproces wordt te weinig structureel aangepakt

Twee wijzen van aanpak kunnen hierbij helpen

• ‘What is the next step?’: Design Thinking (Anders denken)

• Implementatieproces: Computational Thinking (Om denken)

Design Thinking

Stap1:Bedenk op welke wijze ICT zou kunnen bijdragen aan de realiseren van een volgende stap in de ontwikkeling van je onderwijs (of schoolorganisatie); laat je hierbij niet remmen door randvoorwaarden.

Geef iedereen in de organisatie de gelegenheid een idee te leveren

Beschrijf deze kort en krachtig2 mei 2023 Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm 11

Design ThinkingStap 2:Laat anderen vragen stellen ter aanscherping van het idee.Geen discussie!

Met deze vragen worden de ideeën aangescherpt

2 mei 2023 Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm 12

Design ThinkingStap 3:Ideeën worden gefilterd op het feit of ze inderdaad bijdragen aan ‘The next step’ en of ze aansluiten op de ICT-ontwikkeling

Daarna kunnen de ideeën worden uitgevoerd in de vorm van een pilot.

Wanneer de pilot een succes is, wordt het idee organisatie breed uitgerold


Computational ThinkingDefinities:

Wikipedia:Computational Thinking (CT) is a process that generalizes a solution to open ended problems. Open-ended problems encourage full, meaningful answers based on multiple variables, which require using decomposition, data representation, generalization, modeling, and algorithms found in Computational Thinking. Computational Thinking, requires the decomposition of the entire decision making process, the variables involved, and all possible solutions, ensuring that the right decision is made based on the corresponding parameters and limitations of the problem.

Herman Rigter:Computational thinking omvat een set vaardigheden die je kunt gebruiken om complexe problemen inzichtelijk te maken en op te lossen.


May 2, 2023 Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm

15

Computational thinkingBij computational thinking worden vier basisvaardigheden onderscheiden:


16

Computational thinking

Vier basisvaardigheden:

• decomposition - breaking down a complex problem or system into smaller, more manageable parts

• pattern recognition – looking for similarities among and within problems

• abstraction – focusing on the important information only, ignoring irrelevant detail

• algorithms - developing a step-by-step solution to the problem, or the rules to follow to solve the problem

http://www.bbc.co.uk/education/guides/zp92mp3/revision#glossary-zp8thyc

http://www.bbc.co.uk/education/guides/zp92mp3/revision#glossary-zswpn39

http://www.bbc.co.uk/education/guides/zp92mp3/revision#glossary-zt9x6sg

http://www.bbc.co.uk/education/guides/zp92mp3/revision#glossary-z8d3d2p


17

Computational thinking….

….is dus niet gelijk aan het Programmeren op een computer. Het is een veel breder toepasbare werkwijze om complexe problemen op te lossen.


18

Innovatieproces

Huidige situatie Strategie

Innovatieprogramma

Innovatiekalender

InnovatieprojectenTOP’s en POP’s

Gewenste ICT-situatie

Plan

Do

Check

Act


19

Innovatieprocessen:

Design Thinking Computational Thinking

Voorbeelden van succesvolle aanpak op de Alberdingk Thijm Scholen?

Structuur van de aanpakIedereen binnen de organisatie kan een idee m.b.t. Onderwijs en ICT indienen op max 1 A4

Als het idee aansluit bij de onderwijsontwikkeling en een Next Step is kunnen de indieners een pilot uitvoeren (hiervoor worden middelen en mankracht vrijgemaakt)

Project wordt uitgevoerd binnen het IT-LAB

Na succesvolle pilot wordt project organisatiebreed geïmplementeerd


Wat is het IT-LAB?

Een organisatorische, fysieke en virtuele omgeving binnen de Alberdingk Thijm Scholen om ICT-ontwikkeling binnen de scholen te stimuleren

Onder leiding van de directeur ICT; verder is het team van medewerkers jaarlijks wisselend, afhankelijk van de pilot-projecten die worden uitgevoerd


Voorbeeld 1Docenten van twee locaties zagen in de implementatie van iPads op hun school een mogelijkheid tot verrijking van hun onderwijsaanbod.

Visie: De docent is regisseur van het onderwijsproces; o.a.• Werken vanuit zelf ontwikkelde leerdoelenmatrix en

bijbehorende leermaterialen• Leerlingen doen kennis vooral op door productief te leren

Plan werd goedgekeurd als een ‘Next Step’Pilot opgestart vanuit het IT-Lab op beide scholen (menskracht en ICT-investeringen)


Voorbeeld 1

Pilot heeft twee jaar gedraaid; conclusie:Invoering van de iPad draagt onvoldoende bij aan ’The next step’. Belangrijkste reden is dat iPad bij productief leren geen geschikt instrument is.

Gevolg: iPad is niet geïntroduceerd in de organisatie


Voorbeeld 2

Docenten van diverse locaties zagen ICT gebruik op de school groeien en vonden onderwijs in Mediawijsheid een belangrijke ‘Next Step’ in de onderwijsontwikkeling

Visie: Inzet van ICT is belangrijk bij de ontwikkeling van leerlingen binnen de Alberdingk Thijm Scholen

Plan werd goedgekeurd als een ‘Next Step’Pilot opgestart vanuit het IT-Lab op beide scholen (menskracht en ICT-investeringen)


Voorbeeld 2

Pilot heeft twee jaar gedraaid; resultaat:Leerlijn Mediawijsheid van groep 6 PO tm leerjaar 2 VO

Gevolg: Leerlijn Mediawijsheid wordt organisatiebreed ingevoerd



27

Innovatieproces

Huidige situatie Strategie

Innovatieprogramma

Innovatiekalender

InnovatieprojectenTOP’s en POP’s

Gewenste ICT-situatie

Plan

Do

Check

Act

Voorbeeld 3

Visie: De docent is regisseur van het onderwijsproces

Via proces van Design Thinking met Bestuur, schoolleiders en directeur ICT gekomen tot lijst van zaken die hierbij een rol spelen; belangrijkste punten:- Docent moet methode loslaten en gaan werken vanuit

leerdoelen die aansluiten bij de onderwijsontwikkeling van de school;

- De leeromgeving moet vrijheid bieden aan de docent om keuzes te kunnen maken (bijv. via ICT-faciliteiten)

Pilot opgestart met 6 docenten onder leiding van directeur ICT2 mei 2023 Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm 28

Voorbeeld 3

Pilot heeft een jaar gedraaid; resultaat:- Het blijkt heel goed mogelijk om docenten in VO (en

PO!) zelf hun leerdoelenmatrix op te laten stellen- Het blijkt heel goed mogelijk om docenten vervolgens

los van een methode lesmateriaal te laten selecteren (met rijke ICT toepassing)

Gevolg: Op steeds grotere schaal worden leerlijnen ontwikkeld door docenten en wordt in toenemende mate afscheid genomen van methoden


Andere projecten:

• Inzet van Virtual reality en Augmented reality• 3d-printing toepassingen• Programmeren: doorlopende leerlijn PO-VO• Inzet van Filmen met green screen• Inzet van Stop motion• ….............


Nog een paar opmerkingen….

Innovatieprocessen verlopen op elke school anders

Innnovatieproces van diverse producten:

Innovatieprocessen moeten stapsgewijs worden ingevoerd

Elke groep behoeft zijn eigen aanpak en begeleiding

TipGebruik metaforen om gezamenlijke beelden te hebben

Uitgangspunt bij elke innovatie moet de stip op de horizon zijn van beter onderwijs voor onze leerlingen


35

Innovatieprocessen:

Design Thinking Computational Thinking

losse huisstijl elementen

Wilt u meer weten of hebt u vragen?Neem contact met ons op:

VO-contentwww.vo-content.nl [email protected]

@VOcontent

http://www.vo-content.nl/

mailto:[email protected]

Education

Herman Rigter: Anders denken en om denken