Inventory management

ว ชาการบรหารส นค าคงคลงคำาอธบายรายว ชา

1.ศกษาเกยวกบนโยบายและจดประสงคของการบรหารสนคาคงคลง

2.เพอแสดงเครองมอและเทคนค ตาง ๆ สำาหรบการบรหารสนคา

คงคลง

ว ชาการบรหารส นค าคงคลงคำาอธบายรายว ชา

3. เพอการวเคราะหทางการเงนของการบรหารสนคาคงคลง

สปดสปด าหท าหท

เน อหาเน อหา

11 ความร ท วไปเก ยวก บความร ท วไปเก ยวก บสนคาคงคลงสนคาคงคลง

11 ประเภทของส นคาคงคลงประเภทของส นคาคงคลง2-32-3 ระบบสนคาคงคลงแบบระบบสนคาคงคลงแบบ

อปสงคอสระอปสงคอสระ33 เคร องม อและเทคนคการเคร องม อและเทคนคการ

บร หารส นคาคงคลงบร หารส นคาคงคลง

เน อหารายวชา

สปดสปด าหท าหท

เน อหาเน อหา

44 การบรหารว สดคงคล งการบรหารว สดคงคล งและการว เคราะหและการว เคราะหทางการเง นทางการเง น

55 การควบคมทางการควบคมทางกายภาพกายภาพ

66 การวางแผนและการวางแผนและควบคมการกระจายควบคมการกระจายสนคาคงคลงสนคาคงคลง

เน อหารายวชา

การวดผลการเร ยน- งานศกษาคนคว า

20 คะแนน

- สอบปลายภาคเร ยน20 คะแนน

- สมดงาน 10 คะแนน

- แบบฝกห ดเกบระหว างภาคเรยน 40 คะแนน

- พฤตกรรม 10 คะแนน

ความร ท วไปเก ยวก บสนค าคงคลงอะไรคอการบร หารสนคา

คงคลง จดประสงคของการบรหารสนคา

คงคลง คอ การแทนทสนทรพยทม ราคาแพง ทเรยกวา “สนคาคงคลง”

ดวยสนทรพยทมราคาถกกวา ทเรยก วา “สารสนเทศ” และการทจะบรรลจด

ประสงคนได สารสนเทศจะตองเปนไป อยางทนเวลา แมนยำา เชอถอได และม

ความสอดคลองกน

ความร ท วไปเก ยวก บส นค าคงคลงทำาไมจงตองบรหารสนคาคงคลง

2. เพอใหเกดประสทธภาพสงสด ของการจดซอ และการผลต

1. เพอใหการบรการลกคาอยในระดบทดทสด

3. เพอลดระดบการลงทนในสนคาคงคลงใหนอยทสด

4. เพอสรางผลกำาไรสงสด

ความร ท วไปเก ยวก บส นค าคงคลง วตถประสงค 4 ประการของการ

บรหารสนคาคงคลง

1. เพอใหการบรการลกคาอยในระดบทดทสด

การพยากรณการขายสนคาแตละรายการทถกตองแมนยำามากขน

เทาใด กเทากบวามความผดพลาด จากการพยากรณทลดลง นำาไปส

ความจำาเปนในการเกบรกษาสนคา คงคลงนอยลง

ทำาใหมการใชกำาลงการผลตของเครองจกรอยางม

ประสทธภาพมากขน สนคาคงคลงนนไมไดถกผลตขนกอนทจะเกดความตองการจงเปนการหลกเลยงความผดพลาดในการมงแตจะ

ผลตไวลวงหนา โดยทวไปแลวการลดระดบสนคาคงคลงจะทำาใหพนทจดเกบถกใชนอยลงและพนทเหลานนกจะไมถกใชไปกอนเวลาอนควร

วตถประสงค 4 ประการของการ บรหารสนคาคงคลง

2. เพอใหเกดประสทธภาพสงสด ของการจดซอและ การผลต สนคาหรอวตถดบ อาจถกจดซอมา

ในปรมาณมากกวาความตองการ จรง ทงนเพอใหเกดความคมคาใน

เชงตนทนของการจดซอ หรอ การขนสง เมอสนคาทถกซอมาใน

ลกษณะดงกลาว สนคาคงคลงจงเปนผล ทตามมา

แตอยางไรกตามขอตกลงทเรยก “ วา ปรมาณการสงซอ (Volume

Purchase Orders: Pos)” อาจ ถกกำาหนดขน เพอใหเกดสวนลด

เพมขน ควบคไปกบปรมาณการสง ซอทเพมขน ซงแนนอนทสด

กำาหนดการจดสงกกลายเปนสงท จำาเปน จงเปนผลใหเกดแนวคด

เรองทนเวลาพอด (Just - in - Time; JIT)

วตถประสงค 4 ประการของการบรหารสนคา

3. เพอลดระดบการลงทนในสนคาคงคลงใหนอยทสดการทมสนคา

คงคลงทมากเกนไป ทำาใหเกดการ ตดลบของกระแสเงนสด ซงเปนสง

ทพงหลกเลยงและนคอสาเหตท ทำาไมบคลากรดานการเงน จงเนน

การรกษาระดบสนคาคงคลงใหมจำานวนตำาทสดเทาทจะเปนไปได

วตถประสงค 4 ประการของการบรหารสนคา

4. เพอสรางผลกำาไรสงสด

ผลกำาไรสามารถถกสรางใหมาก ทสดดวยการเพมรายได หรอการ

ลดตนทน หนงในหนทางทดทสด ในการสรางผลกำาไรสงสดกคอ

การบรหารสนคาคงคลงใหเหมาะสม

ชนดของสนคาคงคลง1. วตถดบ (Raw material)

2. งานระหวางทำา หรองาน ระหวางดำาเนนการ (Work - in

- Process; WIP)

3. สนคาสำาเรจรป หรอสนคาทผลตเสรจ

(Finish Goods; F/G)

ชนดของสนคาคงคลง4. สนคาคงคลงสำาหรบการก

ระจาย (Distribution- inventory)

5. วสดสนเปลองเพอการบำารง รกษา ซอมแซม และการปฏบต

งาน (Maintenance, Repair and Operating; MRO

ประเภทของสนค าคงคลง สนคาคงคลงจะประกอบดวย

2 สวนคอ

สตอกหมนเวยน (Cycle Stock)

สตอกสำารอง (Safety Stock)

1. สตอกหมนเวยน คอ ชน สวนทมการเคลอนไหวในคลงสง

(มการเขาออกสง)

2. สตอกสำารอง หรอ สตอกกนชนซงถกใชเพอปองกนการ

เปลยนแปลงหรอความผนผวนของ อป- สงคและอปทาน โดยเฉพาะการเปลยนแปลงจากใบสงซอของ

ลกคา หรอการสงของทลาชาของผ จดสง ผลกระทบของสตอกสำารอง

ในภาพแวดลอมของการผลตกคอการออกใบสงและนำาสนคาคงคลงเขามากอนทจะมความตองการจรงเกดขน

ประเภทของสนค าคงคลง

1. สนคาคงคลงส ำารอง(Decoupling Inventory)

2. สนคาคงคลงระหว างขน ถาย (Transportation /

Pipeline Inventory)

3. สตอกคาดหวง(Anticipation Stock)

4. สตอกป องกน (Hedging Stock)

ประเภทของสนคาคงคลงททำาหนาทปองกนความผนผวนของอปสงคและอปทาน

แบบ ฝกหดท 1จบคคำาอธบายทเหมาะสมกบคำาตอ

ไปน

1. สนคาคงคลงเหลานไดรวมถงวสดสนเปลองและการบรการ

2. สนคาคงคลงททำาหนาทปกปองความผนผวนจากการพยากรณการขาย

3. เวลาของสนคาคงคลงใน“pipeline” มผลตอระดบสนคาคงคลงรวมถงเวลาในการรบคำาสง

การเคลอนยาย การขนถาย และการรบของ

4. เปนสวนหนงของสนคาคงคลงทมการเคลอนไหวเพอใชสรางผลตภณฑ

5. สนคาคงคลงนไดแยกออกจาก การปฏบตงาน เพอใหสถานงาน

ตาง ๆ สามารถทำาการผลตได อยางอสระจากกน ซงจะชวย

ปองกนเวลาทสญเปลา

/ วางงาน

6. สนคาคงคลงนอาจจดขนเนองจาการหยดประทวงของแรงงาน

7. การประยกตใชในการสราง สนคาคงคลง กอนชวงฤดกาลท

มงานมาก หรอการวางแผนทจะหยดการเดนเครอง

คำาจบคa. สนคาคงคลงสำารอง

(Decoupling Inventory)

ข. สนคาคงคลงคาดหวง(Anticipation Inventory)

ค. สตอกสำารอง (Safety Stock)

ง. สนคาคงคลงระหวางการขนถาย

(Transportation Inventory)

จ. วสดสนเปลองเพอการบำารง รกษา ซอมแซม และการปฏบต

งาน (Maintenance, Repair and Operating Supplies:MRO)

ฉ. สตอกปกปอง (Hedging Stock)

ช. สตอกหมนเวยน (Cycle Stock)

แบบฝกห ดท 2จงอธบายประโยชนตอไปนใหสมบรณ

1. วตถประสงค 4 ประการของการบรหารสนคา

คงคลง

2. ประเภทของสนคาคงคลงหลก ๆ 2 ประเภท

3. จงบอกถงชนดของสนคาคงคลงมาพอเขาใจ

ระบบสนค าคงคลงแบบอปสงค อ สระ ตวแบบของอปสงคอสระ

(Independent Demand Models) คอ แนวทางในการจดการรายการของสนคาคงคลง ซงความตองการนนจะมอทธพลมาจากความตองการของ

ลกคา หรอความตองการทอยนอกเหนอการควบคมของบรษท

บทท 2 บทท 2

ระบบอปสงค อ สระจะถ กระบบอปสงค อ สระจะถ กใชในการหาระด บส นค าใชในการหาระด บส นค าคงคลงท ผล ตเสร จคงคลงท ผล ตเสร จ

ซงวธนจะถกใชโดย ผขายปลก ผขายสง และ

บรษทผผลต หรอแมแตธนาคารกจะใชวธนใน

การกำาหนดระดบสตอกกระดาษทใช เพอสนบ

สนนการผลตใบสงจายเชค,เอกสารดานกฎหมาย

1 . รปแบบสนคาคงคลงทมรอบการสงซอคงท

2.รปแบบสนคาคงคลงทมปรมาณการสงซอคงท

3. ระบบเตมเตมแบบทางเลอก หรอระบบสงสด-ตำาสด

4.ระบบเตมเตมแบบรวมหรอระบบการสงซอรวมกน

5.การพยากรณ

ระบบสนค าคงคลงแบบอปสงค อ สระระบบสนค าคงคลงแบบอปสงค อ สระ มด วยก น 5

รปแบบ

1.ร ปแบบสนค าคงคลงท ม รอบการส งซ อคงท

รปแบบน จะน ำาปร มาณการส งซ อท มาส งในเวลาท

กำาหนดไว ล วงหนา ( เช น ทกว น ท กสปดาห เป นต น)

ปรมาณการส งซ ออาจผนแปรไปตามคำาส งต อค ำาส ง

ข นอย กบปรมาณทไดมการจดส งมา

ซงสนคาคงคลงระดบทสงทสดจะถกกำาหนดขนโดย

อาศยประสบการณ งบประมาณหรอแมกระทงระดบสนคาคงคลงเปาหมาย

ปรมาณการสงซออาจจะเปนผลแตกตางระหวางปรมาณสนคาทถกใชไปในชวงเวลาหนงกบสนคา

คงคลงสงสด ดงเชน ถามปรมาณ สนคาคงคลงจรงเพยง 500 หนวย

และปรมาณสนคาคงคลงตามเปา หมายสงสดคอ 1,500 หนวย ดง

นนปรมาณการสงซอสนคาจะเปน1,000 หนวย เพอทดแทนปรมาณ

ทถกใชไปในชวงเวลานน ๆ

2.ร ปแบบสนค าคงคลงท ม ปร มาณการสงซ อคงท

สำาหรบรปแบบน ปรมาณการสงซอจะถกกำาหนด โดย

ใชสตรปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order

Quantity:EOQ) สำาหรบในทนจะใชปรมาณการสงซอ

คงท

ปรมาณการสงซอทคงทจะมการสงทกครง เมอปรมาณ

สนคาคงคลงลดลงไปถงจดสงซอ (order point) ทได

ระบไวลวงหนา จดสงซอนจะกำาหนดไวทระดบ

ทมปรมาณ

สนคาคงคลงอยางเพยงพอทจะครอบคลมกบ

ความตองการในชวงเวลาตงแตมการสงซอ

วตถดบจากผจดสง จนกระทงสง จนมอบ

ถงคลงสนคา

ROP = จดสงซอใหม(Reorder Point)

DLT = อปสงคทคาดการณไวในชวงเวลา/

ระยะเวลารอคอยกอนการสงมอบ(Demand lead time)

SS = สตอกสำารอง (Safety Stock)

DMLT = อปสงคในชวงเวลารอ กอนการผลต (Demand

During Manufacturing Lead Time)

ROP = DLT + SS

สตรการค ำานวณปรมาณการสงซ อส ตรการค ำานวณปรมาณการสงซ อ

การแปลงสตรนจะเรยกวา สตร“ การสงซอสองจด (Double Reorder Point Formula) ” ซงใชในการหาปรมาณการสงซอทรวมเอาเรองของการผลตและการกระจายสนคาเขามารวมไว

ดวย สตรของการสงซอสองจดคอ จดสงซอท 1 (OP1) =

DLT + SS จดสงซอท 2 (OP2) =

OP1 + DMLT

จดสงซอท 1 (OP1) =DLT + SS

จดสงซอท 2 (OP2) =OP1 + DMLT

จดสงซอใหมA A

B BC C

เวลานำา เวลานำา

ปรม

าณคงค

ลง

Dปรมาณคงคลงก นชน

จดสงซอใหมทมสตอกสำารอง แผนภาพฟนปลา (Saw - tooth

Diagram) ในภาพดงตอไปน แสดงใหเหนรปแบบของจดสงซอใหม

จดสงซอใหมทมสตอกสำารอง แผนภาพฟนปลา (Saw - tooth

Diagram) ในภาพดงตอไปน แสดงใหเหนรปแบบของจดสงซอใหม

A = จดสงซอใหม คอ จดทจะตองม การสงซอ เพอสามารถไดรบของกอน

ทระดบสนคาคงคลงจะเปนศนย

B = จดทไดรบของทสงซอใหม และเปนจดทปรมาณสนคาคงคลงเพมขนอนเนองมาจากจำานวนทสงซอ

C = เวลานำา / รอคอยกอนทจะไดรบ ของตามทสง

D = สตอกสำารองทมเพอปองกนไมใหของขาดมอ

สำาหรบระบบนระดบสนคาคงคลง จะถกทบทวนเปนระยะ ๆ และการ

สงซอทงหมดจะเกดขนในคราว เดยว เพอเตมรายการของคงคลง

จนถงระดบเปาหมาย วธการนสามารถนำาไปประยกตใชในธรกจคาปลกทจะมการสงซอสนคาบอย

ครงจากแหลงทว ๆ ไป และไมเหมาะสม

ทจะจดบนทกในคลงไดอยาง สมำาเสมอ อยางไรกตามอปกรณ

บนทกการขาย อยางเชน POS (Point - of - Sale) กสามารถชวยในการบนทกของคงคลงสำาหรบการคาปลกในปจจบนไดเปนอยางด

แบบฝกห ด ท 3จงใชขอมลของคลงสนคาเขต

แหงหนง ซงใชระบบจดสงซอ2 จด (Double order point system) ทำาการคำานวณหาจดการสงซอและการสงซอใหม

แบบฝกห ดท 3

ปรมาณความตองการเฉลยตอ สปดาห 2,000 หนวย

ปรมาณสนคาคงคลงสำารอง200 หนวย

ชวงเวลานำา / รอคอยของการผลต3 สปดาห

ชวงเวลานำา / รอคอยกอนการสงมอบ 2 สปดาห

3. ระบบเต มเต มแบบทางเล อก / ระบบสงส ด - ตำาส ด

คอประเภทของระบบการสงซอท จดตำาสดคอจดสงซอ และจดสงสด

คอจดทปรมาณสนคาคงคลงสงสดโดยปรมาณการสงซอนนจะไม

คงท สามารถคำานวณจากการลบ ปรมาณสนคาคงคลงทมอย (On -

hand inventory) ออกจากสนคา คงคลงสงสด (maximum

inventory) ซงผลลพธทไดจะตองนอยกวาปรมาณตำาสด

โดยทวไประบบสงสด - ตำาสดนจะใชสำาหรบรายการวตถดบหรอ

สนคาทมมลคาตำา ซงจะชวยปองกนรายการสนคาทมในจำานวน

ทนอย ๆ และมประโยชนในชวง เวลาทคาดวาจะมอปสงคตำา หรอ

ในชวงทตองการใชสนคาคงคลง ปจจบนกอนการเตมเตม ขอได

เปรยบทสำาคญของระบบสงสด-ตำาสดนกคอเปนระบบทเขาใจไดคอนขางงาย

4.ระบบเตมเตมแบบรวม/ระบบการสงซอรวมกน

การสงซอรวมกนคอ การสงซอ วสดหลายรายการรวมกน เพอให

ไดสวนลดจากปรมาณการสงซอ หรอจากการขนสง การสงซอรวม

กนจะเกดขนเมอวสดหลาย ๆ รายการอยในคลงเดยวกน และถก

สงซอพรอมกนจากผคาเพยงรายเดยว

ซงในสถานการณการผลตจรงนนกมความเปนไปไดทจะมการผลตสนคาหลายรายการจากหนวยการ

ผลตหนวยเดยวกน หรอจากการ ปรบตงเครองเพอผลตสนคาหลาย

ๆ แบบทสถานงานหนง ผลประโยชนทจะไดรบจากการสงซอ

รวมในสถานการณเหลานประกอบดวย:-

สำาหรบรายการส งซ อ- ความคมคาในการขนสง

- ลดตนทนการสงซอ

- สวนลดจากมลคาการสงซอ

- ประสทธภาพทางบญชทเพมขนจากการลด ปรมาณเอกสาร

สำาหร บรายการผลต- เนนการปรบตงเครองยอย

มากกวาการ ปรบตงเครองหลก

- ลดเวลาและคาใชจายในการปรบตงเครอง

- ลดงานดานเอกสาร

- เพมประสทธผลในการจดตารางการผลต

ระบบการตรวจสตอกดวยสายตา

ระบบการตรวจสตอกดวยสายตา(Vistual Review System: VRS) สามารถทำาไดโดยการเดนตรวจสอบสนคาคงคลงโดยใช

สายตา ( แตถามความจำาเปนจรง ๆกอาจตองนบปรมาณของคงคลงทมอย) เพอตดสนใจในการสงซอ

ระบบการตรวจสตอกดวยสายตาท รจกกนดนน คอ ระบบถาดค

(Two - bin system) ระบบนจะ เปนการใชทเหน 2 กองทมการ

เกบพสดเหมอนกนและเมอใชกอง ทหนงหมดกจะมองเหนไดชดเจน

และมการสงซอเพม (refill) ใหเตมในขณะทวสดจากองทสอง

กำาลงถกใช วธนมกใชกบรายการทมมลคาตำาและเกบในพนทททำาการผลต

จดส งซ อตามชวงเวลา

จดสงซอตามชวงเวลา (Time - Phased Order:TPOP) เปนเทคนคทนำาหลกการมาจากวธการ

วางแผนความตองการวสด(Material Requirements Planning: MRP) เพอใชในการหาวาเมอใดตองสงซอวสดหรอ

สนคาเพอเตมเตมหรอทดแทนเพอใหแนใจวาจะมของใชอยางตอเนอง

สภาพแวดลอมและผลกระทบตอการบรหารส นค า

คงคลง บอยครงทสภาพแวดลอมทางธรกจเปนตวกำาหนดประเภทของระบบ

การควบคมสนคาคงคลง ทเหมาะสมกบแตละอตสาหกรรมซงแตก

ตางกน ทงนจะตองมการพจารณา ภาพรวม โดยสรปประเภทของ

สภาพแวดลอมทางธรกจทสำาคญ ๆและผลกระทบกบการบรหารสนคาคงคลงดงตอไปน

สภาพแวดลอมและผลกระทบตอการบร หารส นค าคงคลงประเภทของสภาพ

แวดลอมทางธรกจออกแแบบตามสง 1. ตองการความชดเจนของการออกแบบ1. ไมมสนคาทผลตแลวเสรจเกบในคลง(Engineer - to - order) ทางวศวกรรม หรอมการเกบวตถดบนอยมากหรอแทบ

2. ความชดเจนในเรองของรายการแสดง ไมมเลยจนกวาลกคาจะระบขอกำาหนด (bill of materials)วสดและชนสวน (Customer เฉพาะของผลตภณฑ

3. จะไมดำาเนนการจนกวาจะระบขอกำาหนดSpecification) อยางครบถวนเฉพาะของลกคาอยางครบถวน4. / มชวงเวลานำารอคอยทยาวมาก 5. ผลกำาไรตอหนวยสงมาก

รายละเอยด ผลกระทบตอสนคาคงคลง

สภาพแวดลอมและผลกระทบตอการบรหารสนคาคงคลง

ประเภทของสภาพแวดลอมทางธรกจ

ผลตตามคำาสง 1. มผลตภณฑทหลากหลายมากกวาออกแบบ1. / ไมมสนคาทผลตเสรจสนคาสำาเรจรป(Build - to - order) ตามคำาสงแตอยางไรกตามปรมาณการผลต 2. มวตถดบและสตอกสำาหรบงาน

นอยมาก ระหวางดำาเนนการ2. / เวลานำารอคอยของลกคายาวนานแตไม 3. (Safety Stock)ตองมสตอกสำารองนานเทากบออกแบบตามคำาสง / สำาหรบวสดทมชวงเวลานำารอคอย3. กำาไรตอหนวยสง ทยาวนาน




ประกอบตามคำาสง 1. ประเภทผลตภณฑนอยกวาการผลตตามสง 1. มสนคาผลตแลวเสรจ/ สนคาสำาเรจรป(Assemble - to - order) แตปรมาณการผลตสงกวา เลกนอย

2. ผลตตามทไดพยากรณไว 2. วสดคงคลงจะขนอยกบทพยากรณไว3. เลอกประกอบตามขอกำาหนดทลกคาตองการ 3. วตถดบจะมการจดเกบเฉพาะรายการ4. ใชรายการตามแผน(Planning bills) ทมชวงเวลานำา/ รอคอยยาวนาน5. ผลกำาไรตอหนวยปานกลาง




ผลตเพอเกบสตอก 1. ความหลากหลายของผลตภณฑตำาและม1. ดำาเนนการคงคลงไวทระดบสนคา(Build - to -stock) ปรมาณการผลตสง / ผลตแลวเสรจ สนคาสำาเรจรป

2. ผลตตามความตองการทไดจากการพยากรณ2. เนนใหมความพรอมของสนคาตลอดอปสงคของแตละรายการอยางอสระ เวลา3. คำานวณหาปรมาณของวสดคงคลงสำารองเพอปองกนความคลาดเคลอนจากการพยากรณ4. กำาไรตอหนวยตำา




การขายสง 1. ซอจากผผลตและขายใหกบผคาปลก1. / -เกบสนคาทผลตแลวเสรจสนคา(Wholesale) 2. ตองมการจดการชนเกบของและการใชสำาเรจรปเปนสวนใหญ

(floor space)พนท3. อาจมการเปลยนแปลงบรรจภณฑใหม4. ใหบรการดวยสถานทจดเกบขนาดใหญและการจดสงทรวดเรว




การขายปลก 1. มงเนนการบรการและการขายผลตภณฑ1. / -เกบสนคาทผลตแลวเสรจสนคา(Retail) ทไดรบจากผผลต สำาเรจรป

2. ตองจดหาพนทแสดงผลตภณฑทหลากหลายเพอพรอมตอการตอบสนองลกคาไดทนท


รอบการสงซ อและชวง เวลานำา / รอคอย ภาพตอไปน แสดงระบบ

สารสนเทศทส ำาคญ 3 สวน ซงเก ยวของกบการไหลของสนคาทางกายภาพ

รอบการสงซ อและชวง เวลานำา / รอคอย

การบร หารว สด

การบร หารการกระจายสนคา

# 1 ผจ ดสง

# 2 ผผลต

# 3 ศนย กระจาย สนคา ล กคา

วตถดบ ----- งานระหวางดำาเนนการ------สนคาสำาเรจรป


องคประกอบทสำาคญทง 3 สวน ของระบบสารสนเทศ คอ การ

จดการกบคำาสงซอสนคาของ ลกคา (ใบสงซอของลกคา)

กระบวนการสงการผลต (ใบสงงาน) และการจดการกบคำาสงซอ

สนคา / วตถดบจากผจดสง(ใบสงซอ) กบผจดสง

รอบการสงซอและชวงเวลา นำา / รอคอย

เวลาในกระบวนการส งซ อของล กค า

กระบวนการสงซอของลกคาเรมตน จากการทมใบสงซอเขามา ไมวาจะ

มาทตารางการผลตหลกโดยตรงหรอผานมาทหนวยตรวจสอบการสง

ซอ ทจะตรวจสอบเกยวกบความถก ตองของใบสง และสถานะของ

เครดต กอนทจะสงเขาสตารางการผลตหลก


เวลาในกระบวนการส งการผลต

ใบสงของลกคาเขาสตาราง งานหลก ทำาใหเกดใบสงการผลต

หรอเกดใบสงซอกบผจดสงดวยระบบการวางแผนความตองการวสด

รอบการสงซ อและชวง เวลานำา / รอคอย เวลาตงแตออกใบสงงาน

(work order) จนกระทงสงงาน เสรจสน ทำาใหเกดเวลานำาหรอรอ

คอยกอนการผลต โดยทเวลานำาน จะขนกบประเภทของการผลต องค

ประกอบทสำาคญของเวลานำากคอ

1. แถวคอย (เวลาทวสดอยในบรเวณพนทการผลตเพอรอทจะนำามาใชงาน)

รอบการสงซ อและชวง เวลานำา / รอคอย2. การปรบตงเครองอปกรณ

(เวลาทใชในการจดเตรยมเครอง)

3. เวลาในการทำางานของ เครองจกร (เวลาทเครองจกร

ทำางานจรง)

4. การคอย (เวลาทใชในการรองานทเสรจสนจากเครองจกรเพอเคลอนยายไปอกทหนง)


5. การเคลอนท (เวลาทใชในการเคลอนยายไปยงเครองจกรตอไป)

6. สนคาคงคลงทผลตเสรจ(เวลาทใชในการคอยทจะเคลอนยายสนคาไปยงลกคา)


รอบการสงซ อและชวง เวลานำา / รอคอย เวลาใน

กระบวนการส งซ อ เวลาในกระบวนการส งซ อเวลานำาของกระบวนการสงซอ

สนคา ประกอบดวยเวลาใน การออกใบสงซอ การสงคำาสง

ซอใหกบผขาย และการรบของเขาสคลงสนคา

เวลานำาของกระบวนการสงซอ สนคา ประกอบดวยเวลาใน

การออกใบสงซอ การสงคำาสง ซอใหกบผขาย และการรบ

ของเขาสคลงสนคา

งานกลม (5 คะแนน )

งานกลม (5 คะแนน )ใหน.ศ. รวมกนแสดงความคดเหน

วา ในปจจบนน สภาพแวดลอมอะไรบางทสงผลกระทบตอการ

บรหารสนคาคงคลง ใหอธบาย เหตผล อธบายมาก ไดคะแนนมาก

ตามลำาดบ และ ใหออกมา Present หนาหองดวย ใชเวลาคด

ประมาณ 30 นาท เวลาในการPresent กลมละ ไมเกน 5 นาท

ใหน.ศ. รวมกนแสดงความคดเหน วา ในปจจบนน สภาพแวดลอม

อะไรบางทสงผลกระทบตอการ บรหารสนคาคงคลง ใหอธบาย

เหตผล อธบายมาก ไดคะแนนมาก ตามลำาดบ และ ใหออกมา

Present หนาหองดวย ใชเวลาคด ประมาณ 30 นาท เวลาในการ

Present กลมละ ไมเกน 5 นาท

บทท3

บทท3เคร องมอและเทคนคการ

บร หารสนคาคงคลงเคร องมอและเทคนคการ

บร หารสนคาคงคลง การพยากรณ มความสำาคญอยางมากในการประมาณการ

อปสงคในอนาคต ซงการประมาณการนอาจพฒนาดวย

การใชสมการทางคณตศาสตรและขอมลจากแหลงทไมเปน

ทางการ หรอจากการผสมผสานทงสองสวนเขาดวยกน

การพยากรณ มความสำาคญอยางมากในการประมาณการ

อปสงคในอนาคต ซงการประมาณการนอาจพฒนาดวย

การใชสมการทางคณตศาสตรและขอมลจากแหลงทไมเปน

ทางการ หรอจากการผสมผสานทงสองสวนเขาดวยกน

การพยากรณเปนกญแจสำาคญสำาหรบระบบการวางแผนทาง

ธรกจทประสบความสำาเรจ เมอ ลกคามอปสงค และตองการการ

จดสงทรวดเรวขน ความสามารถในการพยากรณอยางแมนยำาทสดเทาทจะทำาไดและจะตองอยบนพนฐานของการรวบรวมขอมลททน

ตอการใชงาน จงมความสำาคญอยางยง

การพยากรณเปนกญแจสำาคญสำาหรบระบบการวางแผนทาง

ธรกจทประสบความสำาเรจ เมอ ลกคามอปสงค และตองการการ

จดสงทรวดเรวขน ความสามารถในการพยากรณอยางแมนยำาทสดเทาทจะทำาไดและจะตองอยบนพนฐานของการรวบรวมขอมลททน

ตอการใชงาน จงมความสำาคญอยางยง

กระบวนการพยากรณท ดจะต องประกอบดวย

กระบวนการพยากรณท ดจะต องประกอบดวย

การใชเครองมอในการ พยากรณ เชน การใชผลในอดต

มาทำานายยอดขายในอนาคต

การใชเครองมอในการ พยากรณ เชน การใชผลในอดต

มาทำานายยอดขายในอนาคต การสราง และรวบรวมขอมลสารสนเทศ การสราง และรวบรวมขอมลสารสนเทศการตดสนใจดวยประสบการณการตดสนใจดวยประสบการณ

การพยากรณจะม ความ สำาค ญมาก ถาหากการ

พยากรณน นสนบสนนใหเก ดการ

การพยากรณจะม ความ สำาค ญมาก ถาหากการ

พยากรณน นสนบสนนใหเก ดการ

ปรบปรงการใหบรการลกคาปรบปรงการใหบรการลกคาลดระดบสนคาคงคลงลงลดระดบสนคาคงคลงลงปรบปรงการสงมอบจากผขายปรบปรงการสงมอบจากผขายการเพมคณภาพใหกบสนคาการเพมคณภาพใหกบสนคา

การหาปร มาณสนค าคงคลงท จ ำาเป นการหาปร มาณสนค าคงคลงท จ ำาเป น

การพยากรณยอดขายของแตละ ผลตภณฑทถกตองแมนยำา จะ

เปนผลใหระดบการเกบสนคาคงคลงลดลงไดในระดบทยงคง

เพยงพอตอการบรการลกคา จะทำาใหคณสามารถใชกำาลงการผลตของเครองจกรไดอยางมประสทธภาพ

การพยากรณยอดขายของแตละ ผลตภณฑทถกตองแมนยำา จะ

เปนผลใหระดบการเกบสนคาคงคลงลดลงไดในระดบทยงคง

เพยงพอตอการบรการลกคา จะทำาใหคณสามารถใชกำาลงการผลตของเครองจกรไดอยางมประสทธภาพ

การใหบรการแกล กค าอตราสวนการใหบรการแกลกคาเปน

ตววด สมรรถนะ ทแสดงถงเปอรเซนตของงานทสงตรงเวลากบวนทนดสงมอบสนคา

อตราสวนการใหบรการแกลกคาเปน ตววด สมรรถนะ ทแสดงถง

เปอรเซนตของงานทสงตรงเวลากบวนทนดสงมอบสนคาสวนเบ ยงเบนมาตรฐาน(Standard deviation)

สวนเบ ยงเบนมาตรฐาน(Standard deviation)

คอการคำานวณทางสถตทเกยวของกบความแตกตางระหวางการสงสนคาตามคาดการณกบการสงมอบจรง

คอการคำานวณทางสถตทเกยวของกบความแตกตางระหวางการสงสนคาตามคาดการณกบการสงมอบจรง

ชวงรอบเวลา

ยอดขายจร ง ยอดขาย คาคาดเคล อน ค าคาดเคล อน

พยากรณจากการพยากรณ

จากการพยากรณ

1 1,520

1,510

+ 10

100

2 1,490

1,500 -10

100

3 1,510

1,500

+ 10

100

4 1,520

1,500

+ 20

400

5 1,470

1,510 - 40

1,600

6 1,510

1,500 +10

100

ยอดรวม

2,400

การคำานวณคาเบ ยงเบนมาตรฐาน

การคำานวณคาเบ ยงเบนมาตรฐาน

ยอดรวม = 2,400

= 2,400/6

= 400

ยอดรวม = 2,400

= 2,400/6

= 400คำาตอบ 20 หมายความวาถาม

การเกบของคงคลงไวจำานวน 20 หนวยเพอเปนกนชน ซงจะชวยใหระดบความแนนอนของการสง

มอบทตรงตอเวลา ทนตอความตองการของลกคา

ค ำาตอบ 20 หมายความวาถาม การเกบของคงคลงไวจำานวน 20

หนวยเพอเปนกนชน ซงจะชวยใหระดบความแนนอนของการสง

มอบทตรงตอเวลา ทนตอความตองการของลกคา

การหา ตนทนอ น

ๆ

การหา ตนทนอ น

ๆตนทนการสงซอและการปรบ

แตงเครองตนทนการสงซอและการปรบ

แตงเครอง ออกใบสงซอ การตดตามการรบคำาสงซอ

การตรวจสอบ

การปรบแตงเครองสำาหรบการผลต

ออกใบสงซอ การตดตามการรบคำาสงซอ

การตรวจสอบ

การปรบแตงเครองสำาหรบการผลต

ตนทนการถอครองและเกบรกษาตนทนการถอครองและเก บรกษา

สนคาลาสมย เสอมสภาพ

การประกนภย

การจดเกบ

สนคาลาสมย เสอมสภาพ

การประกนภย

การจดเกบ ตนทนของการถอครอง โดยทวไปจะกำาหนดเปนเปอรเซนต

ตนทนของการถอครอง โดยทวไปจะกำาหนดเปนเปอรเซนต

ตนทนการเก บรกษา

ตนท นการเก บรกษาคาสาธารณปโภค

บคลากรในคลงสนคา

การบำารงรกษาอาคารและ อปกรณตาง ๆ

การรกษาความปลอดภยคลงสนคา

คาสาธารณปโภค

บคลากรในคลงสนคา

การบำารงรกษาอาคารและ อปกรณตาง ๆ

การรกษาความปลอดภยคลงสนคา

ตนทนของคงคลงขาดมอ

ตนทนของคงคลงขาดมอ

คาใชจายในการตดตาม

คาระวางขนสงพเศษ

ตนทนทยากตอการประเมนคา เชน การสญเสยยอดขายและความนยมของลกคา

คาใชจายในการตดตาม

คาระวางขนสงพเศษ

ตนทนทยากตอการประเมนคา เชน การสญเสยยอดขายและความนยมของลกคา

การเลอกวธการกำาหนดขนาดจำานวนของการสงทเหมาะสม

จะชวยลดตนทนในการสง การปรบตงอปกรณ และการ

เกบรกษาวสด/ สนคาคงคลงรวมถงการลดระดบของคงคลงระหวางกระบวนการผลต

การเลอกวธการกำาหนดขนาดจำานวนของการสงทเหมาะสม

จะชวยลดตนทนในการสง การปรบตงอปกรณ และการ

เกบรกษาวสด/ สนคาคงคลงรวมถงการลดระดบของคงคลงระหวางกระบวนการผลต

ปรมาณการสงซอทประหยด

(Economic order Quantity) EOQ



สตร หา EOQ เปนจำานวนหนวย สตร หา EOQ เปน

จำานวนหนวยEOQ = 2US

IC

EOQ = 2US

IC

โดยท u = อตราการใช(หนวย) เปนรายป

s = ตนทนการปรบตงเครอง/ ตนทนการสงซอ

I = ตนทนการเกบรกษา

C = ตนทนตอหนวย

โดยท u = อตราการใช(หนวย) เปนรายป



C = ตนทนตอหนวย





สตร หา EOQ เปนจำานวนเงน สตร หา EOQ เปนจำานวนเงนEOQ = 2AS

I

EOQ = 2AS

I

โดยท A = อตราการใชตอปคดเปนจำานวนเงน



โดยท A = อตราการใชตอปคดเปนจำานวนเงน



โดยท ปรมาณการใชตอป = 5,500 หนวย

มลคาการใชตอป= 60,000 หนวย

ตนทนการปรบแตงเครอง/ การสงซอ = 100 บาท

ตนทนการเกบรกษาของ คงคลง = 0.2 บาท

ตนทนตอหนวย = 10 บาท

โดยท ปรมาณการใชตอป = 5,500 หนวย

มลคาการใชตอป= 60,000 หนวย

ตนทนการปรบแตงเครอง/ การสงซอ = 100 บาท

ตนทนการเกบรกษาของ คงคลง = 0.2 บาท

ตนทนตอหนวย = 10 บาท

ตวอย าง





สตร หา EOQ เปนจำานวนหนวย สตร หา EOQ เปน

จำานวนหนวยEOQ = 2*5,500*100 = 550,000 = 741.62

0.2*10

EOQ = 2*5,500*100 = 550,000 = 741.62

0.2*10

สตร หา EOQ เปนจำานวนเงน สตร หา EOQ เปนจำานวนเงน

EOQ = 2*60,000*100

0.2

= 60,000

= 7,745.96

EOQ = 2*60,000*100

0.2

= 60,000

= 7,745.96

กรณศ กษากรณศ กษา บรษท อตสาหกรรมไทย จำากด ดำาเนน

ธรกจผลตเสอผาสำาเรจรปลวดลายบา ตก ลกษณะการผลต เปนแบบตนทน ชวง วตถดบสวนใหญจะสงซอมาจาก

ประเทศญปนเพราะเปนวตถดบเกรด A ผลตออกมาแลวเนอผาทงตวใสสบาย จงเปนทพอใจของลกคาเปนอยางยง

กลมลกคาสวนมากมาจากภายใน ประเทศ สงออกนอยมาก ขณะนบรษท

กำาลงประสบกบปญหาเกยวกบวตถดบท มราคาแพงเกนไป ประกอบกบภาวะ

เงนเฟอทำาใหสนคาตาง ๆ มราคาแพง

บรษท อตสาหกรรมไทย จำากด ดำาเนนธรกจผลตเสอผาสำาเรจรปลวดลายบา

ตก ลกษณะการผลต เปนแบบตนทน ชวง วตถดบสวนใหญจะสงซอมาจาก

ประเทศญปนเพราะเปนวตถดบเกรด A ผลตออกมาแลวเนอผาทงตวใสสบาย จงเปนทพอใจของลกคาเปนอยางยง

กลมลกคาสวนมากมาจากภายใน ประเทศ สงออกนอยมาก ขณะนบรษท

กำาลงประสบกบปญหาเกยวกบวตถดบท มราคาแพงเกนไป ประกอบกบภาวะ

เงนเฟอทำาใหสนคาตาง ๆ มราคาแพง

ราคานำามนในตลาดโลกพงสงอยาง รวดเรว บรษทกำาลงประสบปญหาคอ

ผลตสนคาไมทนตอความตองการของ ลกคา ทมความตองการเพมขนอยาง

รวดเรว

ราคานำามนในตลาดโลกพงสงอยาง รวดเรว บรษทกำาลงประสบปญหาคอ

ผลตสนคาไมทนตอความตองการของ ลกคา ทมความตองการเพมขนอยาง

รวดเรว เนองจากปจจยตาง ๆ ทกลาวมาขางตนทำาใหบรษทผลตสนคาไดนอยลง

เนองจากผลตแลวไมคมตนทน ถา สถานการณยงเปนแบบนอย ในอนาคต

อาจทำาใหบรษทเสยลกคาโดยถาวรได บรษทไมม สตอกสนคาไวเลย เนองจาก

Supplier ทำาการซอขายกนมานานนกศกษาจะแกไขปญหาดงกลาวอยางไร

เนองจากปจจยตาง ๆ ทกลาวมาขางตนทำาใหบรษทผลตสนคาไดนอยลง

เนองจากผลตแลวไมคมตนทน ถา สถานการณยงเปนแบบนอย ในอนาคต

อาจทำาใหบรษทเสยลกคาโดยถาวรได บรษทไมม สตอกสนคาไวเลย เนองจาก

Supplier ทำาการซอขายกนมานานนกศกษาจะแกไขปญหาดงกลาวอยางไร

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน(Financial

Ratio Analysis)

การวเคราะหอตราสวนทางการเงน(Financial

Ratio Analysis)

การเปร ยบเทยบอ ตราส วนปจจ บ นก บอ ตราส วนในอดต

การเปร ยบเท ยบอ ตราสวนของธรก จหนงก บอ กธรก จหนง

การเปร ยบเท ยบอ ตราส วนปจจ บ นก บอ ตราส วนในอดต

การเปร ยบเท ยบอ ตราสวนของธรก จหนงก บอ กธรก จหนง

อตราสวนวดสภาพคลอง (Liquidity Ratio

อตราสวนวดสภาพหน( Debt Ratio) อตราสวนวดความสามารถในการทำา

กำาไร(Profitability Ratio) อตราสวนวดความสามารถในการ

ชำาระหน(Coverage Ratio)

อตราสวนวดสภาพคลอง (Liquidity Ratio

อตราสวนวดสภาพหน( Debt Ratio) อตราสวนวดความสามารถในการทำา

กำาไร(Profitability Ratio) อตราสวนวดความสามารถในการ

ชำาระหน(Coverage Ratio)

Education

Inventory management