Isaac newton

  • Upload
    infodbh

  • View
    401

  • Download
    6

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Isaac Newt

Citation preview

  • 1. Isaac NewtonJaiotze data:Isaac Newton Lincolnshiren jaio zen, Ingalaterran, 1642kourtarrilaren 4-an eta Londresen (Ingalaterra) hil zen 1727komartxoaren 31an, 85 urte zituela.Bere kokapen historikoa:Isaac Newton ez zen gaur egungo Erresuma Batutik inoiz atera.Erresuma Batuko Ingalaterra izeneko probintzian kokatzen daberekokapenhistorikoa,Canbridgen, Lincolnshiren,Kensingtonen eta Londresen garatu zen.Alde akademikoa (zer ikasi zuen):Isaac Newtonek hainbat zientzia ikasi zituen, ala nola, alkimia, filosofia etamatematika. Beraz esan dezakegu Isaac Newton zientzialari, alkimista, filosofo etamatematikari ingelesa izan zela.Sariak:Isaac Newtonek sari asko irabazi zituen, baina garrantsitzuenak hauek dira:Lucasian Chair del Trinity College saria eman zioten, hau da, Ingalaterrako Trinidadizeneko ikastolaren zuzendari izendatu zuten Cambridgeko unibertsitatean.Royal Institutioneko zuzendaria izendatu zuten 1703ean eta urtero aukeratzenzuten bertako zuzendari moduan, bera hil zen arte.1689an parlamentuan sartu zen Jacobo II.a erregea tronutik bota zutenean.Ingalaterrako Txanponaren zuzendaria izendatu zuten 1696. urtean. Debora tartehorretan dirua faltsutu egiten zuten pertsonak urkara bidaltzen zituen zuzenean, etaurrea lehen aldiz txanponetan jartzeko proposamena egin zuen.1705ean Britania Handiko Ana I.a erreginak Ingalaterrako zaldun bihurtu zuenIngalaterrari prestatu zizkion zerbitzuengatik.

2. Isaac Newtonen dinamikaren legeak:Isaac Newtonek dinamikaren barnean hainbat lege idatzi zituen, eta honako hauekdira lege garrantsitzuenak:Newtonen lehen legea:Batzuetan, lege honi Galileoren printzipioa ere esaten zaio, eta honela da:Berarengan eragiten duen indarrik ez badago, partikula oro abiadurakonstantez higituko da erreferentzia sistema inertzialarekiko.Lehen legeak indarra jotzen du gorputzaren abiaduran aldaketak eragiten duenkausa moduan; era berean erreferentzia sistema inertzialen kontzeptua sartzendu fisikan. Sistema ez inertzialak, azeleratuta dauden erreferentzia sistemakdira (edo biratzen daudenak).Newtonen bigarren legea:Newtonen bigarren legea edo indarraren legea ere esaten zaio.Newtonen bigarren legea formulatzeko era asko daude, objektu bateaneragiten duten indarrak eta objektu horrek duen momentu linealarenaldakuntzak erlazionatzen dituelarik. Formulazioetatik lehena, hurrengo hauda, mekanika newtondarrean eta erlatibistan betetzen dena, eta horrela dio:Objektu baten momentu linealaren aldakuntza, gorputz horretaneragiten duten indarren erresultantearen proportzionala da etaaldakuntza horrek, indar erresultantearen noranzkoa izango du. Era matematikoan era honetan adierazten da:Aurreko erlazio matematikoa mekanika klasiko zein erlatibistan betetzen da nahizeta momentu linealaren definizioa desberdina izan teoria bakoitzean. Mekanikanewtondarrean definizioa (1a) da eta erlatibitate bereziaren teorian beste hau (1b) da(ondoko marrazkia). 3. Non m partikularen masa inertziala eta vecv beraren abiadura sistema inertzial jakinbatekiko. Lege hau, indar kontzeptuaren definizio operazionala da, azelerazioabakarrikneurtu baitaiteke zuzenean. Era errazagobateaneta mekanikanewtondarretik irten gabe hurrengo formula hau egin daiteke:Bigarren formulazio honek inplizituki definizio bat darama (1) zeinaren araberamomentu lineala masa eta abiaduraren arteko biderkadura den. Baldintza hori ezdenez betetzen Einsteinek garaturiko erlatibitate bereziaren teorian, indarrarenadierazpenak azelerazioaren funtzioan ikuspegi desberdin bat hartzen du (3), albokoirudian agertzen den moduan.Newtonen hirugarren legea:Isaac Newtonek egindako hirugarren legea da, eta lege honi Newtonen hirugarrenlegeaedo Akzio-erreakzioaren legeaesaten zaio. Hirugarren lege honekmatematikoki momentu linealaren kontserbazioaren legea jarraitzen du, eta honeladio:Indar guztiak binaka gertatzen dira, eta bi indar hauek magnitude berdinekoakdira, baina aurkako noranzkoa duteHirugarren lege hau beste era honetan ere adierazten da: "Gorputz bateaneragiten duen indar bakoitzeko, gorputz honek indar hori sorrarazi duengorputzean indar berdin baina aurkako noranzkodun bat egingo du".. Newtonen legeak gordetzen dituen liburua.Isaac Newtonek idatzitako liburuak: 4. Method of Fluxions izeneko liburua 1671an.De Motu Corporum in Gyrum izeneko liburua 1684an.Philosophiae Naturalis Pincipia Mathematica izeneko liburua 1687an.Opticks izeneko liburua 1704an.Reports as Master of the Mint 1701etik 1725era.Arithmetica Universalis 1707an.An Historical Account of Two Notable Corruptions of Scripture 1754an.Short Chronicle (hil ondoren argitaratua).The System of the World (hil ondoren argitaratua).Optical Lectures (hil ondoren argitaratua).Universal Arithmetic (hil ondoren argitaratua).The Chronology of Ancient Kingdoms (hil ondoren argitaratua).Amended (hil ondoren argitaratua).De mundi systemate (hil ondoren argitaratua).Bibliografia:Informazioa:Wikipediatik eta http://www.biografiasyvidas.com/monografia/newton/ -etik.Argazkiak:Google images-etik.Unai Rugarcia 2.D 24