Aralin 13Ugnayan ng Pamilihan at PamahalaanAng GRADES pinaghihirapan HINDI inililimos!Inihanda ni: ARNEL O. RIVERAwww.slideshare.net/sirarnelPHhistory

Balik-aral:

• Ang pamilihan nagsasaayos ng nagtutunggaliang interes ng mamimili at bahay – kalakal.

• Ang mamimili ay bumibili nang marami sa mababang presyo samantalang marami namang binibenta ang bahay-kalakal sa mataas na presyo.

• Ang napagkasundunang presyo ng mamimili at bahay-kalakal ay tinatawag na presyong ekwilibriyo.

ONCE UPON A TIME!Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon at bumuo ng maaaring kahinatnan nito batay sa iyong sariling pagkaunawa. Isulat ang iyong kasagutan sa notebook.

•Matagal nang magsasaka si Mang Francisco. Isang araw ay nabalitaan niyang ang presyo ng kaniyang produktong palay ay binibili lamang sa murang halaga. Ang presyo ay hindi kayang mabawi kahit puhunan niya sa binhi at fertilizer. Ano kaya ang maaaring mangyari kay Mang Francisco?

ONCE UPON A TIME!• Ang Gitnang Luzon ay sinalanta ng bagyo. Maraming

palayan ang nasira. Ano kaya ang maaaring ibunga nito?

• Dahil sa katatapos pa lamang na bagyo nabalitaan ng pamahalaan na maraming mga negosyante ang nanamantala sa pamamagitan ng pagtataas ng presyo. Ano kaya ang maaaring gawin ng pamahalaan?

Pamprosesong Tanong:

1.Paano ka nakabuo ng maaaring kahinatnan ng pangyayari?

2.Alin sa mga sitwasyon ang nahirapan kang bumuo ng maaaring kahinatnan? Bakit?

Nicholas Gregory Mankiw Government can sometimes improve market outcomes.

Principles of Economics

Bagama’t ang pamilihan ay isang organisadong sistemang pang-ekonomiya, may mga pagkakataong nahaharap ito sa pagkabigo o market failure. Sa ganitong pagkakataon, kinakailangan ang pakikialam ng pamahalaan sa takbo ng pamilihan.

Ugnayan ng Kurba ng Suplay at Demand

Bagong Presyong Ekwilibriyo

• Tuwing nagkakaroon ng paglipat sa kurba ng suplay o demand, nagkakaroon din ng pagbabago sa presyong ekwilibriyo.

P

QD1

S

800

300

D2

950

Bagong Presyong Ekwilibriyo

• Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D1?

• Ano ang presyong ekwilibriyo para sa D2?

• Anong uri ng pagbabago ang naganap sa demand curve?

800

300

P

QD2

S

D1

950

Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal(Price Control)• Kung minsan, itinatakda ng pamahalaan ang presyo ng

kalakal upang maiwasan ang pang-aabuso sa panig ng nagtitinda o ng mamimili.

• Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na maaring ibenta ang produkto.

• Price Floor – ang pinamababang presyo na maaring ibenta ang produkto.

Upa ng apartment kung walang price control

P

QD

SUpa ng apartment

800

300

Dami ng Nagpapaupa

Price Ceiling

• Ang price ceiling na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay walang epekto sa pamilihan. Hindi malulugi ang mga nagtitinda.

P

QD

S

800

300

Price Ceiling1000

P

QD

S

800

Price Ceiling500

250 400

Shortage

Price Ceiling

• Ang pagtatakda ng price ceiling na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ang makakaiwas sa pagkalugi ng mga negosyante.

Halimbawa 2: Pasahod sa mga ManggagawaD

QD

SSahod ng mga mangagawa

400

500

Equilibrium Price

Price Floor

• Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mababa sa presyong ekwilibriyo ay walang epekto sa presyo ng mga kalakal.

P

QD

S

400

500

Price floor300

P

DD

S

400

Price Floor500

400 550

Labor Surplus

Price Floor

• Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay magdudulot ng mataas na presyo ng mga kalakal.

Buod

P

QD

S

400

Price Floor

500

400 550

Price Ceiling

300

Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling

• Mabuti:• Mababang presyo ng mga bilihin.• Kasiguruhan sa mga mamimili.

• Di-mabuti:• Pagbaba ng Supply

• Nagiging dahilan ng Kakulangan

• Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga ilegal na pamilihan (black market)

Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor

• Mabuti:• Mas mataas na sahod sa mga manggagawa• Mas malaking tubo sa mga nagtitinda

• Di-mabuti:• Mas mataas na presyo ng bilihin

• Maaring maging dahilan ng kalabisan ng kalakal.

• Mas mababang demand ng mga bilihin

Suggested Retail Price (SRP)• Presyong itinakda ng pamahalaan para sa isang kalakal.

• Mahigpit na binabantayan ang mga produkto nakabilang sa mga pangunahing pangangailangan gaya ng bigas, asukal, kape, harina, tinapay, itlog, at instant noodles

• Ang patakarang ito ay isang pamamaraan upang mapanatiling abot-kaya para sa mga mamamayan ang presyo ng nasabing produkto.

Price Freeze • Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa pamilihan.

• Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang mapigilan ang pananamantala ng mga negosyante sa labis na pagpapataw ng mataas na presyo ng kanilang mga produkto.

• Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis na pagpapataw ng mataas na presyo.

Price support• Ito ay paraan ng pamahalaan na bigyan ng tulong ang

mga negosyante upang maiwasan ang pagkalugi o mabawasan ang kita.

• Kabilang dito ang mga subsidy, tax exemption o tax deduction, discount at bonus.

• Layunin nito na mapanatili ang mababang halaga ng produksyon upang maiwasan ang pagtaas ng presyo ng bilihin.

Seatwork:Sa anong presyo maaring ipataw ang sumusunod:•Price ceiling sa unang kurba ng supply•Price floor sa unang kurba ng supply•Price ceiling sa ikalawang kurba ng supply•Price floor sa ikalawang kurba ng supply

• Sa iyong palagay, ano ang mas madalas

na mangyari sa mga kalakal sa Pilipinas.

Nakakatulong ba ito sa ekonomiya ng

bansa?

PAGPAPAHALAGA

TAKDA:

References:

• Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House

• De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI

• Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI

• Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI