K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)

1

Kagamitan ng Mag-aaral

Kagawaran ng Edukasyon

Republika ng Pilipinas

PAG-AARI NG PAMAHALAAN

HINDI IPINAGBIBILI

INILAAN PARA SA

Distrito/ Paaralan: ____________________________________

Dibisyon: _____________________________________________

Unang Taon ng Paggamit: _______________________________

Pinagkunan ng Pondo (pati taon):________________________

ii

Araling Panlipunan– Unang Baitang Kagamitan ng Mag-aaral: Tagalog Unang Edisyon, 2012 ISBN: Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano Kawaksing Kalihim: Dr. Elena R. Ruiz

Inilimbag sa Pilipinas ng ____________

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)

Office Address: 2nd

Floor Dorm G, PSC Complex, Meralco Avenue. Pasig

City, Philippines 1600

Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072

E-mail Address: [email protected]

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral

Mga Consultant: Maria Serena I. Diokno, PhD. at Marie Yvette Concepcion-Alcazar

Mga Manunulat: Maria Vanessa P. Lusung-Oyzon at Czarina B. Agcaoili

Mga Tagasuri: Haydee Alipustain, Thea Joy G. Manalo, Rodel C. Sampang, Minda Blanca Limbo, Lourdes Z. Hinampas

Mga Tagasalin: Agnes G. Rolle, Nida C. Santos, Flora R. Matic, Elvira E. Seguerra, Grace U. Salvatus

Gumuhit ng mga Larawan: Erica Villanueva, Eric S. de Guia, Erich D. Garcia, at Jayson R. Gaduena

Mga Naglayout: Allan R. Thomas, Ma.Theresa M. Castro

Encoder: Earl John V. Lee

iii

TALAAN NG MGA NILALAMAN

Yunit 1: AKO AY NATATANGI

Aralin 1: Pagkilala sa Sarili …………………………………. 2

Aralin 1.1: Ang Aking Sarili ……………………………. 3

Aralin 1.2: Ako ay Katangi-tangi ................................ 10

Aralin 1.3: Ang Aking Pangangailangan ................... 17

Aralin 1.4: Ang Aking mga Paboritong Bagay …… 21

Aralin 2: Pagbabahagi ng Sariling Kuwento ng Buhay ... 32

Aralin 2.1: Ang Aking Paglaki ………………………….. 32

Aralin 2.2: Ang Pagbabago sa Aking Sarili ................ 38

Aralin 3: Pagpapahalaga sa Sarili ................................... 42

Aralin 3.1: Ang Aking Pagpapahalaga sa Sariling

Katawan ...................................................................... 43

Aralin 3.2: Ang Pagpapaunlad sa Aking Kakayahan .. 44

Aralin 3.3: Ang Aking mga Pangarap ........................ 46

Yunit 2: ANG AKING PAMILYA

Aralin 1: Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya ................ 55

Aralin 1.1: Ang Aking Pamilya ..................................... 56

Aralin 1.2: Ang Bahaging Ginagampanan ng mga

Kasapi ng Aking Pamilya ………………………………. 62

Aralin 1.3: Ang Aking mga Tungkulin sa Pamilya...... 66

Aralin 2: Pagbabahagi ng Kuwento ng Sariling Pamilya 71

Aralin 2.1: Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ng

Aking Pamilya ............................................................. 72

Aralin 2.2: Mga Bagay na Nagbago at Nanatili sa

Aking Pamilya …………………………………………… 77

Aralin 2.3: Paghahambing sa Kuwento ng Aking

Pamilya at ng Pamilya ng Aking mga Kamag-aral .. 81

Aralin 3: Ang mga Alituntunin ng Aking Pamilya 87

Aralin 3.1: Ang Alituntuning Ipinatutupad ng Aking

Pamilya ……………………………..………….. 88

Aralin 3.2: Ang Kahalagahan ng Pagtupad sa mga

Alituntunin ng Aking Pamilya ...................... 93

Aralin 4: Pagpapahalaga sa Pamilya ……………………… 97

iv

Aralin 4.1: Ipinagmamalaki Ko ang Aking Pamilya …. 98

Aralin 4.2: Ang Mabuting Pakikipag-ugnayan ng

Aking Pamilya sa Ibang Pamilya ................................. 102

YUNIT 3: Ang Aking Paaralan

Aralin 1: Pagkilala sa Paaralang Aking

Kinabibilangan…………………………………………… 110

Aralin 1.1: Ang Pagkilala sa Aking Paaralan............. 111

Aralin 1.2: Ang Papel na Ginagampanan ng Paaralan

sa Aking Buhay…………………………………..…… 114

Aralin 2: Ang Kuwento ng Aking Paaralan …………….. 117

Aralin 2.1: Ang mga Bagay na Nagbago at Di

Nagbago sa Aking Paaralan ..................................... 118

Aralin 3: Ang mga Gawaing Dapat Kong Gawin Habang

nasa Paaralan ……………………………………...…… 121

Aralin 3.1: Ang Aking mga Gawain sa Paaralan…… 122

Aralin 3.2: Ang Aking mga Tungkulin sa Paaralan..... 125

Aralin 4: Ang Pagsunod sa mga Alituntunin sa Aking Silid-

Aralan........................................................................... 132

Aralin 4.1: Ang mga Alituntunin sa Aking Silid-Aralan… 133

Aralin 5: Ang Aking Pagpapahalaga sa Aking Paaralan... 137

Aralin 5.1: Ang Kahalagahan ng Aking

Paaralan……… 138

YUNIT 4: Ako at ang Aking Kapaligiran

Aralin 1: Ako at ang Aking Tahanan at Paaralan ……… 146

Aralin 1.1: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng

Distansiya …………………………………………………. 147

Aralin 1.2: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto ng

Direksiyon ..................................................................... 151

Aralin 1.3: Ang Aking Nagawang Mapa…………… 155

Aralin 1.4: Ang Aking Dinaraanan Mula Bahay

Patungong Paaralan…………………………………… 163

Aralin 2: Pangangalaga ng Aking Kapaligiran ............. 170

Aralin 2.1: Mga Paraan sa Pagpapanatili ng Kalinisan

sa Aking Paaralan........................................................ 171

Aralin 2.2: Ang Aking Pagpapahalaga sa

Pagpapanatili ng Kalinisan ng Aking Paaralan........ 176

2

Aralin 1: Pagkilala sa Sarili

Panimula

3

Aralin 1.1: Ang Aking Sarili

Pag-isipan

Ano ang alam mo tungkol sa iyong

sarili?

Gawain 1

Maglaro muna tayo.

Makinig sa panuto ng guro. Magpapangkat-

pangkat kayo ng iyong mga kamag-aral ayon sa

sasabihin ng inyong guro. Sa larong ito, dapat ay

masasabi mo ang iyong pangalan, kaarawan,

edad, at tirahan.

Ano ang mga sinabi mo sa iyong mga kamag-

aral habang naglalaro?

Anong mga pagkakataon kailangan mong

sabihin ang iyong pangalan, kaarawan, edad at

tirahan?

Bakit dapat na alam mo ang iyong pangalan,

kaarawan, edad, at tirahan?

4

Gawain 2

Magpangkat ng tig-aapat. Makinig nang mabuti

sa babasahin ng iyong guro. Ipakita sa

pamamagitan ng pagsasadula kung paano mo

sasabihin ang iyong pangalan, kaarawan, edad,

at tirahan. Bibigyan kayo nang sapat na oras

upang maghanda at mag-ensayo.

Ibahagi sa klase ang inihandang dula.

Ano ang naramdaman mo matapos ibahagi sa

iyong mga kamag-aral ang inyong inihandang

dula?

Ikaw, naranasan mo na ba ang sitwasyong

inyong ipinakita sa dula?

5

Gawain 3

Isulat sa patlang ang hinihinging impormasyon

tungkol sa iyo.

Bago ka ba rito?

Anong pangalan

mo?

Ang pangalan ko

ay ______________

_________________.

Ipinanganak

ako noong

____________.

Kailan ka

pinanganak?

6

Nawawala ka

ba? Saan ka

nakatira?

Nakatira po

ako sa

_______________

_______________

______________.

Ilang taon ka

na?

Ako ay _______

taon na.

7

Gawain 4

Upang lubusang makilala ang iyong sarili, alamin

ang pinagmulan ng iyong pangalan. Tanungin

ang iyong magulang o tagapag-alaga kung

bakit ito ang ibinigay nilang pangalan sa iyo.

Isulat sa loob ng bituin ang iyong unang

pangalan. Halimbawa, Jose. Isulat naman sa

loob ng bilog ang dahilan kung bakit ito ang

ibinigay sa iyong pangalan. Halimbawa, pareho

ang araw ng kapanganakan namin ni Jose Rizal,

isang maipagmamalaking Pilipino.

Bakit po

Jose ang

pangalan

ko?

Dahil pareho ang

araw ng

kapanganakan

ninyo ni Jose Rizal,

isang

maipagmamalaking

Pilipino.

8

Humingi ng tulong sa iyong magulang o kasama

sa bahay sa pagsagot nito.

.

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

Pareho ang

araw ng

kapanganakan

namin ni Jose

Rizal, isang

maipagmama-

laking Pilipino.

JOSE

9

Gawain 5

Ano ang mga pangalang itinatawag sa iyo ng

iyong magulang o mga kaibigan bukod sa

unang pangalan mo? Sa mga pangalang ito,

alin ang pinakagusto mong itinatawag sa iyo?

Sa isang malinis na papel, gumawa ng name tag

na nakasulat ang pinakagusto mong pangalan.

Kulayan ito ng iyong paboritong kulay.

Magpatulong sa iyong guro sa paglalagay ng

tali. Isuot ito tuwing oras ng klase.

JOSE

Tandaan

Mahalagang malaman mo ang

iyong pangalan, kaarawan, edad, at tirahan.

Magagamit mo ang mga ito sa

pagpapakilala sa mga bagong kaibigan,

kamag-aral, at kalaro.

10

Aralin 1.2: Ako ay Katangi-tangi

Pag-isipan

Paano mo ilalarawan ang iyong sarili?

Anong pisikal na katangian mo ang

naiiba sa ibang tao sa iyong paligid?

Gawain 1

Kumuha ng isang malinis na papel at iguhit ang

iyong sarili.

Pagkatapos mong gumuhit, isulat ang iyong

pangalan sa ibabang bahagi ng iginuhit na

larawan. Ibahagi sa klase ang iyong ginawa.

11

Kasama ang iyong mga kamag-aral, ipaskil ang

inyong iginuhit sa isang bahagi ng silid-aralan.

Ano ang naramdaman mo habang –

a) iginuguhit ang iyong sarili?

b) ibinabahagi ang iyong iginuhit?

c) nakikinig sa pagbabahagi ng iyong mga

kamag-aral?

Ano ang napansin mo sa iyong iginuhit?

Ilarawan ito.

Bakit hindi magkakapareho ang inyong iginuhit?

Ano ang kaibahan ng iginuhit mo sa mga

ginawa ng iyong mga kamag-aral?

12

Gawain 2

Napagmasdan mo na ba ang iyong mga daliri

sa kamay? Tingnang mabuti ang mga guhit sa

iyong hinlalaki.

Lahat tayo ay may thumb print tulad ng nasa

larawang tinitingnan ng imbestigador. Subukin

mong ikumpara ang iyong thumb print sa iyong

mga kamag-aral.

Bumuo ng isang pangkat na may limang kasapi.

Kumuha ng isang malinis na papel at maghanap

ng maaaring ipangkulay sa inyong hinlalaki.

Matapos kulayan ang inyong hinlalaki, idiin ang

mga ito sa isang malinis na papel tulad ng nasa

larawan.

13

Tingnang mabuti ang mga guhit sa inyong

hinlalaki. Ano ang nalaman mo? Magkapareho

ba ang thumb print ninyo ng iyong mga kamag-

aral?

Bukod sa thumb print, may iba ka pang mga

pisikal na katangian na naiiba sa iyong mga

kamag-aral. May naiisip ka pa ba?

Tandaan:

Mayroon kang mga pisikal na

katangian na naiiba sa iyong mga kamag-

aral tulad ng thumb print, sukat o laki ng

katawan, hugis ng mukha, tangos ng ilong,

hugis at kulay ng mata, at ang kulay at anyo

ng buhok. Nararapat lamang na ipagmalaki

mo ang iyong mga angking katangian.

Bawat isa sa iyong kamag-aral ay natatangi

rin. Dapat mong igalang at pahalagahan

ang kanilang angking katangian.

Bukud tangi la rin ding balang kaklase

mu.Dapat mu la ring igalang ampong dinan

alaga ring karelang bukud tanging

katangian.

14

Gawain 3

Masdan ang nasa larawan.

Ipinakikita sa larawan ang iba’t ibang damdamin ng

tao tulad ng masaya, malungkot, nagulat at galit.

Kailan mo nararamdaman ang mga damdaming

ito?

Malungkot

Masaya

Galit

Nagulat

15

Maglaro tayo. Bumuo kayo ng dalawang pangkat

na may magkasindami ng kasapi. Bawat pangkat ay

bubuo ng isang bilog. Gayahin ninyo ang nasa

larawan.

Babasahin ng inyong guro ang iba’t ibang

pangyayari. Pagkatapos niyang mabasa ang isang

pangyayari, bibilang siya ng isa hanggang sampu

habang ang dalawang pangkat ay umiikot nang

magkasalungat. Pagkabilang ng sampu, ipakita sa

iyong katapat na kamag-aral ang iyong damdamin

sa binanggit na pangyayari ng inyong guro.

Ulitin ang gawaing ito sa susunod pang

pangyayaring babasahin ng guro.

Ano ang naramdaman mo habang ikaw ay

naglalaro? Magkatulad ba ang damdamin mo at ng

iyong katapat na kamag-aral sa iba’t ibang

pangyayaring nabanggit? Oo o hindi, bakit?

16

Gawain 4

May mga mukha sa loob ng kahon na

nagpapakita ng iba’t ibang damdamin. Tingnan

ang mga mukha sa loob ng bawat kahon.

Kulayan ang bawat mukha ng kulay na iyong

naiuugnay sa iba’t ibang damdamin. Iguhit din

ang mga bagay kung bakit ka masaya,

malungkot, nagugulat, at nagagalit sa paligid ng

mukha na nasa loob ng kahon.

Ang Aking Damdamin

Galit

Masaya

Nagulat

Malungkot

Tandaan

Mayroon kang sariling damdamin.

Mayroon ka ring sariling dahilan

kung bakit ka masaya, malungkot,

nagugulat at nagagalit. Katulad mo, ang

ibang bata ay may sariling damdamin na

kailangan mong igalang at kilalanin.

17

Aralin 1.3: Ang Aking Pangangailangan

Pag-isipan

Ano ang iyong pangangailangan sa

araw-araw?

Gawain 1

Tingnan ang mga pangyayari sa larawan.

Pagsunod-sunurin ang mga larawan ayon sa

pangyayari. Isulat sa loob ng bituin ang bilang 1-

4, 1 para sa pinakaunang pangyayari at 4

naman para sa pinakahuli.

Bakit ito ang naisip mong pagkakasunod-sunod

ng larawan?

Ang tawag sa iyong nabuo ay timeline.

Ipinapakita sa atin ng isang timeline kung kailan

naganap ang mga pangyayari at ano-ano ang

mga bagay na nagbago. Upang makagawa ng

timeline, isipin ang pagkakasunod-sunod ng mga

pangyayari.

18

Gawain 2

Narito ang timeline ng iyong ginagawa sa araw-

araw. Iguhit ang iba’t ibang bagay na kailangan

mo sa mga gawaing nakasulat

Mga Pang-araw-araw na Gawain

Mga Bagay na Kailangan

Paggising sa

umaga

Paliligo

Pagbibihis

Pagpasok sa

paaralan

19

Tingnan muli ang timeline at ang mga bagay na

iyong iginuhit.

Sa iyong mga iginuhit, alin sa mga bagay na ito

ang iyong kailangan upang mabuhay? Alin

naman sa mga iginuhit mo ang maaari kang

mabuhay kahit hindi mo ito makuha o magamit?

Pumili ng isang kamag-aral at ibahagi sa kaniya

ang iyong sagot. Pagkumparahin ang inyong

sagot.

Ibahagi sa buong klase ang napag-usapan ninyo

ng iyong kamag-aral.

Mga Pang-araw-

araw na Gawain

Mga Bagay na

Kailangan

Pag-uwi

mula sa

paaralan

Pagkain ng

ha hapunan

Paghahanda

bago matulog

sa gabi

20

Gawain 3

Tingnan ang larawan na nagpapakita ng mga

bagay na ginagamit sa araw-araw. Bilugan ang

mga bagay na iyong kailangan upang lagi kang

malakas at malusog.

Tandaan:

May iba’t ibang pangunahing

pangangailangan ang bawat bata tulad

ng pagkain, damit, tirahan, at mga gamit sa

paaralan.

Iba-iba ang pangangailangan ng bawat

bata ayon sa lugar na kinabibilangan at

sitwasyong nararanasan.

21

Aralin 1.4: Ang Aking mga Paboritong

Bagay

Pag-isipan

Ano ang paborito mong pagkain,

damit, laruan, lugar na pinupuntahan,

at gawain sa araw-araw?

Gawain 1

Mula sa mga lumang diyaryo o magazine,

gumupit ng larawan ng mga pagkain, damit,

laruan, lugar, at gawain na gustong-gusto mo at

nagpapakilala sa iyo. Dalhin ito sa klase.

Humingi ng isang malinis na papel sa iyong guro.

Gamit ang ginupit na larawan, idikit ang mga ito

sa malinis na papel. Huwag kalimutang ilagay

ang iyong pangalan at ang pamagat na “Ito

ang Gusto Ko.”

22

Alam mo ba kung ano ang tawag dito?

Collage (ko-láds) ang tawag sa gawaing ito. Ang

collage ay pinagsama-samang larawan na

nagpapakita ng isang malaking ideya.

Ibahagi ang iyong ginawang collage sa klase.

23

Gawain 2

Gupitin ang mga larawan ng pagkain. Idikit ang

mga ito sa plato. Iguhit sa plato ang iyong mga

paboritong pagkain.

24

Ang Aking mga Paboritong Pagkain

Kulayan ang iyong ginawa. Ibahagi ito sa klase

at sabihin kung bakit ito ang iginuhit mong mga

paboritong pagkain?

25

Gawain 3

Magdala ng mga paborito mong bagay tulad ng

aklat, damit, at laruan.

Ipakita at ibahagi sa klase ang iyong dalang

paboritong bagay.

26

Gawain 4

Pahulaan sa iyong mga kamag-aral ang

paborito mong gawain o bagay sa

pamamagitan ng larong charades. Alam mo ba

ang larong ito? Ang charades ay pagpapahula

ng isang gawain o bagay sa pamamagitan

lamang ng kilos nang hindi nagsasalita. Ang

gagawing pagpapahula ng bawat isa ay

oorasan ng iyong guro.

Matapos ang larong charades, sumama sa iyong

mga kamag-aral na may paboritong gawaing

katulad ng sa iyo. Maghanda ng isang

malikhaing presentasyon na magpapakita ng

inyong paboritong gawain.

Tandaan:

Ang bawat bata ay may kaniya-

kaniyang paboritong bagay, gawain, at

pagkain.

Ang mga ito ang nagpapakilala sa iyo bilang

natatanging bata.

27

Gawain 5

Sina Ana at Mara ay matalik na magkaibigan.

Lagi silang magkasama. Palagi rin silang

nagtutulungan. Pareho nilang gusto ang

paglalaro ng piko at bahay-bahayan.

Sina Jun, Anton, at Paco ay matalik na

magkakaibigan. Madalas silang makikitang

masayang naghahabulan, naglalaro ng sipa, at

nagtataguan. Palagi rin nilang ipinahihiram ang

kanilang mga laruan sa isa’t isa.

28

Ikaw sino ang iyong mga matalik na kaibigan?

Bakit mo sila naging kaibigan? Ano ang mga

katangian nila na nagustuhan mo?

Sumulat ng isang katangian nila sa nakalaang

hugis sa ibaba. Pagkatapos, gupitin ito at idikit sa

nakapaskil na larawan sa silid-aralan na inihanda

ng inyong guro.

Matapos ang gawain, awitin ang kantang “Ako’y

Natatangi” sa saliw ng awiting “Are You

Sleeping?”

Ako’y natatangi

Ako’y natatangi

Ikaw rin

Ikaw rin

Maglaro na tayo

Gumawa na tayo

Araw-araw

Araw-araw

29

Gawain 6

Tingnan at suriin ang larawan ni Jose.

Makikita sa larawan na may nakasulat sa

sombrero ni Jose. Mapapansin na ang mga

nakasulat ay naglalarawan kay Jose. Ang tawag

dito ay graphic organizer. Isa itong paraan ng

pagbabahagi at pagsasaayos ng mga ideya sa

isang malikhaing paraan.

30

Upang lubos na maipakilala ang iyong sarili,

isiping muli ang mga paborito mong bagay.

Ipakita ito sa pamamagitan ng graphic organizer

na kamay. Iguhit ang mga ito sa larawan ng

isang kamay tulad ng iyong paboritong gawain,

pagkain, at matalik na kaibigan. Isulat mo rin dito

ang iyong pangalan at edad.

Ang Aking mga Paboritong Bagay at

Matalik na Kaibigan

Pag-aralan ang graphic organizer.

31

Pagkatapos gawin ang graphic organizer,

bumuo ng pangkat na may sampung kasapi.

Alamin kung mayroon sa iyong mga kasama sa

pangkat ang may katulad ng nilalaman ng iyong

graphic organizer.

Bakit walang katulad ng iyong mga isinagot?

Tandaan:

Ikaw ay natatangi. May mga

katangian ka na naiiba sa

iyong mga kamag-aral.

Ang mga katangiang ito ang

nagpapakilala sa iyo. Nararapat lamang

na ipagmalaki mo ang iyong mga

angking katangian.

32

Aralin 2: Pagbabahagi ng Sariling

Kuwento ng Buhay

Panimula

Aralin 2.1: Ang Aking Paglaki

Pag-isipan

Anong mga bagay ang

nagbabago?

33

Gawain 1

Tingnan mo ang timeline na nagpapakita ng

paglaki at pagbabago ng isang agila.

Ano ang napansin mo sa agila?

Ano ang napansin mong pagbabago?

May alam ka pa bang ibang hayop o insekto na

ganito rin ang pagbabago?

Paano mo maihahalintulad sa tao ang mga

pagbabagong pinagdadaanan ng mga insekto

o hayop na natalakay sa klase?

Ano-ano ang pagkakatulad ng pagbabagong

nangyayari sa tao at hayop o insekto na

natalakay sa klase? Ano-ano naman ang

pagkakaiba?

Ang Paglaki at Pagbabago ng Isang Agila

34

Gawain 2

Masdan at ilarawan ang dalawang timeline na

nagpapakita ng pagbabago sa buhay ni Buboy at

Mimi.

Ano ang napansin mong pagbabago sa mga

larawan sa dalawang timeline?

Ang mga Pagbabago sa Buhay

ni Mimi

Ang mga Pagbabago sa Buhay

ni Buboy

35

Ano ang napansin mong pagbabago sa anyo nina

Mimi at Buboy?

Bakit kaya nagbago ang kanilang anyo?

Nakararanas ba lahat ng tao ng ganitong mga

pagbabago?

Pag-aralan ang sumusunod na larawan. Gupitin at

idikit sa tamang kahon ang bawat larawan ayon sa

pagkakasunod-sunod ng mga pagbabagong

nagaganap sa isang tao. Ilagay sa kahon na may

bilang 1 ang dapat na maunang larawan at ilagay

naman sa kahon na may bilang 5 ang dapat na

mahuli.

36

Ang mga Pagbabagong Nagaganap

sa Buhay ng Isang Tao

37

Gawain 2

Makinig nang mabuti sa ibabahagi ng inyong guro

tungkol sa mga pagbabagong naganap at

naranasan niya sa kaniyang buhay. Tingnan ang

timeline ng buhay ng iyong guro.

Ano ang mga pagbabagong naganap sa buhay ng

iyong guro

Tandaan:

Ang bawat tao ay nakararanas ng

pagbabago sa kanyang pisikal na anyo.

Kasabay ng mga pagbabago sa kanilang

katawan ang pagdami ng mga kaya nilang

gawin.

38

Aralin 2.2: Ang Pagbabago sa Aking Sarili

Pag-isipan

Anong mga pagbabago ang napansin

mo sa iyong sarili simula nang ikaw ay

ipinanganak hanggang sa iyong

kasalukuyang edad?

Gawain 1

Ipakuwento sa iyong mga magulang o tagapag-

alaga kung anong mga pagbabago sa iyong sarili

ang kanilang napansin mula nang ikaw ay

ipinanganak hanggang sa iyong kasalukuyang

edad.

Mula sa impormasyong nalaman mo tungkol sa mga

pagbabago sa iyong sarili, gumawa ng isang

Ano-ano

po ang

nagbago

sa akin?

Naku, anak!

Napakaraming

nagbago sa

iyo simula

nang

maipanganak

ka hanggang

ngayon.

39

timeline ng mahahalagang pangyayari sa iyong

buhay mula noong ikaw ay isang taong gulang pa

lamang hanggang sa kasalukuyan mong edad.

Iguhit ito sa film strip.

Ang Mahahalagang Pangyayari sa Aking Buhay

Isalaysay sa klase ang mga pagbabagong naganap

sa iyong sarili ayon sa binuong timeline.

40

Gawain 2

Ipakita sa iyong mga kamag-aral ang dinala mong

personal na gamit o iparinig ang kuwentong

ibinahagi sa iyo ng iyong magulang o tagapag-

alaga tungkol sa sarili mo. Iugnay rin ito sa timeline

na iyong ginawa sa Gawain 1.

41

Gawain 3

Anong mga bagay ang nagbago sa iyo mula noong

ikaw ay sanggol hanggang sa kasalukuyan?

Mayroon bang mga bagay tungkol sa iyo na

nananatili at hindi nagbago kahit lumipas ang mga

taon? Sa tulong ng iyong guro o magulang, isulat

ang iyong sagot sa nakalaang kahon.

Ang mga Bagay na Nanatili at Nagbago

sa Aking Buhay

Mga bagay na nanatili

Mga bagay na nagbago

Tandaan:

Ang bawat bata ay dumaraan at

nakararanas ng pagbabago sa

katangiang pisikal at kayang gawin.

Sa kabila ng pagbabagong ito, mayroon pa ring

mga bagay na nananatili tulad ng pangalan at

petsa ng kapanganakan.

42

Aralin 3: Pagpapahalaga sa Sarili

Panimula

43


Sariling Katawan

Pag-isipan

Paano mo pinahahalagahan ang iyong

katawan?

Gawain 1

Tingnan ang mga larawang nasa loob ng kahon.

Lagyan ng tsek () ang larawang nagpapakita ng

wastong pangangalaga sa katawan. Lagyan

naman ng ekis (X) ang nagpapakita ng hindi

wastong gawi.

44

Tandaan:

Mahalagang pangalagaan ang

iyong katawan.

May iba’t ibang gawain na maaari

mong gawin upang mapanatiling

malusog ang iyong katawan.

Aralin 3.2: Ang Pagpapaunlad sa Aking

Kakayahan

Pag-isipan

Ano ang kaya mong gawin? Paano mo

pinauunlad ang iyong kakayahan?

Gawain 1

Kilala mo ba ang

batang nasa

larawan?

Makinig sa kuwento

ng kanyang buhay.

Bakit nabulag

si Roselle?

Ano ang iyong

naramdaman pagkatapos mong malaman ang

kuwento ng buhay ni Roselle?

Ano ang mga nakamit niyang tagumpay?

45

Paano siya nagtagumpay bilang mag-aaral?

Ano-anong katangian ni Roselle ang maaari mong

tularan?

Gawain 2

Sagutan ang mga patlang sa tulong ng iyong guro o

magulang.

Ako si

___________________________________.

Kaya kong

_________________________________.

Upang maging mas magaling, ako

ay________________________________.

Tandaan:

Mahalagang paunlarin ang iyong

mga kakayahan. May iba’t ibang gawain na

maaari mong gawin upang mapaunlad ang

iyong mga kakayahan.

46

Aralin 3.3: Ang Aking mga Pangarap

Pag-isipan

Ano ang mga nais mong gawin,

makamit, o matupad

sa iyong buhay?

Gawain 1

Pagmasdan ang mga taong nasa larawan sa ibaba.

Katulad mo, minsan din silang naging bata. Sa

kanilang pagsisikap, natupad nila ang kanilang mga

pangarap. Ang pangarap ay mga bagay na nais

mong gawin, makamit o matupad sa iyong buhay.

Ano ang iyong mga pangarap?

Kenneth

Cobonpue

Manny

Pacquiao Jose Rizal Tony Tan

Caktiong

Soccoro

Ramos

Haja Amina

Appi Lea Salonga

Josette Biyo

47

Gawain 2

Ipikit ang iyong mata. Isipin mo na ikaw ay

dalawampung (20)taon na. Ano ang iyong nakikita

na ginagawa mo?

Iguhit sa loob ng bubble ang iyong sarili

dalawampung (20) taon mula ngayon.

48

Gawain 3

Tingnan ang larawan ng isang malaki at dalawang

maliit na bituin. Isulat sa gitna ng malaking bituin ang

iyong pangalan. Sa paligid nito, iguhit ang bagay o

mga bagay na nagpapakita ng iyong pangarap. Sa

dalawang maliit na bituin, iguhit ang mga dapat

mong gawin upang matupad ang iyong mga

pangarap. Tingnan ang halimbawa sa ibaba.

.

Butasan ang mga bituin katulad ng nasa larawan at

lagyan ng tali. Itali sa malaking butas ang maliit na

bituin. Isabit ito sa bintana o kisame ng inyong silid-

aralan, sa tulong ng iyong guro.

LINA

na ateng

ko.

49

Ang Aking Pangarap

Mahalaga ba ang iyong pangarap? Bakit

mahalagang magkaroon ng pangarap ang isang

tao?

Tandaan:

Ang bawat bata ay may sariling

pangarap.

May kailangan kang gawin upang makamit

ang iyong pangarap.

50

Ang Aking mga Nagawa

Panuto. Makinig sa babasahin ng guro. Lagyan ng

tsek () ang angkop na kahon ng iyong sagot.

1. Nasunod ko ang mga panuto.

2. Nagamit ko ang aking mga

kasanayan sa sining.

3. Nagbahagi ako ng aking

kuwento sa mga kamag-aral.

4. Nakinig ako sa kuwento ng aking

guro.


kamag-aral.

6. Nakapaghambing ako ng iba’t

ibang bagay.

7. Natukoy ko ang mga bagay na

gusto ko.

8. Naipaliwanag ko ang mga

bagay na may kinalaman sa

aking sarili.

9. Napahalagahan ko ang aking

sarili.

Mag-aaral Guro

51

Nagawa ko ang mga bagay na ito:

1. Nasabi ko ang mga

impormasyon tungkol sa aking

sarili .

2. Natukoy ko ang mga bagay

na gusto ko.

3. Naikumpara ko ang aking

pisikal na katangian at

karanasan sa aking mga

kamag-aral.

4. Naipagmalaki ko ang mga

taglay na katangian.

5. Nakagawa ako ng collage.

6. Nakabuo ako ng timeline.

7. Nakagawa ako ng graphic

organizer.

8. Naisaayos ko ang mga

larawan ayon sa wastong

pagkakasunod-sunod ng mga

ito.

Mag-aaral Guro

52

Naipapahayag ko ang mga ito tungkol sa

aking sarili:

1. Nasasabi ko na ako ay

natatangi.

2. Nasasabi ko na may mga

bagay na nanatili at nagbago

sa aking sarili.

3. Naipagmamalaki at

napahahalagahan ko ang

aking sarili.

4. Iginagalang ko ang mga

pisikal na katangian at

karanasan ng aking mga

kamag-aral.

Komento ng iyong guro:

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

____________________.

Mag-aaral Guro

53

Yunit 2: ANG AKING PAMILYA

Panimula

54

Mga Layunin:

Matapos ang pag-aaral ng Yunit 2, inaasahang

magagawa mo ang sumusunod:

3. nasasabi na ang bawat pamilya ay may

angking katangian;

4. nakasusunod sa mga alituntunin ng pamilya;

7. napahahalagahan ang ugnayan ng

sariling pamilya sa ibang pamilya

1. nabibigyan ng kahulugan ang salitang pamilya;

2. nakikilala ang mga kasapi ng pamilya;

5. naipagmamalaki ang pamilya;

6. napahahalagahan ang mabuting pakikipag-

ugnayan sa ibang pamilya; at

55

Aralin 1: Pagkilala sa mga Kasapi

ng Pamilya

Panimula

Lolo

Lola

Nanay

Tatay

Ate

Ate

Kuya

Bunso

56

Aralin 1.1: Ang Aking Pamilya

Pag-isipan

Sino ang mga kasapi ng iyong pamilya?

Gawain 1

Iguhit ang mga kasapi ng iyong pamilya sa loob ng

bahay na makikita sa ibaba.

57

Gawain 2

Sagutan ang mga patlang sa tulong ng iyong guro o

tagapag-alaga.

Ako si

______________________________________. (Ano ang iyong pangalan?)

___________________ang kasapi ng aking (Ilan ang kasapi ng iyong pamilya?)

pamilya.

Si _____________________ ang aking ama. (Ano ang pangalan ng iyong ama?)

Si _____________________ang aking ina. (Ano ang pangalan ng iyong ina?)

Si/ Sina

_______________________________________

(Kung mayroon kang kapatid o mga kapatid, ano o ano-ano

ang kanilang pangalan?)

ang aking kapatid/mga kapatid.

58

Gawain 3

Tanungin ang bawat kasapi ng iyong pamilya upang

masagutan ang mga patlang.

Ang ama ko ay si _________________________________.

Siya ay _____________________________ taong gulang.

Gusto niyang mag_______________________________.

Ang ina ko ay si___________________________________.

Siya ay _____________________________ taong gulang.

Gusto niyang mag ________________________________.

Si ___________________________________ay kapatid ko.

Siya ay ______________________________taong gulang.

Gusto niyang mag_________________________________.

59

Gawain 4

Tingnan ang larawan sa ibaba. Nagpapakita ito ng

mga lugar na pinasyalan ng pamilya ni Bing. Ito ay

isang halimbawa ng bar graph. Ipinakikita nito ang

bilang ng oras o tagal na inilagi ng pamilya ni Bing sa

bawat lugar na kanilang pinasyalan.

Ang bar graph ay isang uri ng graph na gumagamit

ng mga bar upang ipakita ang bilang o dami ng

isang bagay.

Bahay

ng lola

Bilang ng Oras na Inilagi ng Pamilya ni Bing sa

Lugar na Kanilang Pinasyalan

Ora

s

Mga Lugar na Pinasyalan

Pamilihan Simbahan Parke

1

2

3

4

5

60

Sa paggamit ng bar graph, mahalagang

tingnan muna ang pamagat upang malaman kung

ano ang ipinakikita nito. Ang pamagat ng bar graph

na makikita sa itaas ay “Bilang ng Oras na Inilagi ng

Pamilya ni Bing sa mga Lugar na Kanilang

Pinasyalan.” Sa pinakaibabang bahagi ng graph,

makikita ang mga lugar na pinasyalan ng pamilya ni

Bing. Sa gilid naman nito makikita ang bilang ng oras

o tagal na inilagi nila sa bawat lugar. Ang bawat bar

sa graph ang nagsasabi kung ilang oras ang inilagi

ng pamilya sa isang lugar. Ituro ang iyong daliri sa

bar para sa simbahan. Umabot lamang ito sa bilang

dalawa (2). Nangangahulugang dalawang oras ang

inilagi ng pamilya ni Bing sa simbahan.

Ilang oras ang inilagi ng pamilya ni Bing sa parke?

Saang lugar sila pinakamatagal na nanatili?

Gawain 5

Kasama ang iyong mga kamag-aral, subukin

ninyong gumawa ng graph na nagpapakita ng

bilang ng mga kasapi ng inyong pamilya. Humingi

ng papel na hugis parisukat sa inyong guro. Ito ang

gagamitin ninyong bar sa gagawing bar graph

upang maipakita ang bilang ng kasapi ng inyong

pamilya.

61

Ang mga Kasapi ng Pamilya

Isulat sa bawat bar ang pangalan ng kasapi ng

iyong pamilya at idikit ito sa graph na ilalagay ng

inyong guro sa isang bahagi ng inyong silid-aralan.

Tandaan:

Ikaw ay bahagi ng isang pamilya.

May iba’t ibang kasaping bumubuo

sa iyong pamilya.

May pamilyang marami ang kasapi. May

pamilyang kakaunti ang kasapi.

Nato

Miko Bea Lina Paolo Tina

Pangalan ng Mag-aaral

Maki

Bert

Rosa

Mark

Malaya

Dan

Edna

Abbi

Pat

Ron

Susan

Mila

Mong

Rina

Ben

Ned

Lito

Aris

Nena

1

2

3

4

5

6

9

8

7

10

Bila

ng

ng

Ka

sap

i n

g P

am

ilya

62

Aralin 1.2: Ang Bahaging Ginagampanan

ng mga Kasapi ng Aking Pamilya

Pag-isipan

Ano-ano ang ginagawa ng mga kasapi

ng iyong pamilya sa loob ng inyong

tahanan?

Gawain 1

Tingnan ang larawan ng dalawang kamay. Isulat

ang tawag mo sa iyong ama at ina o tagapag-

alaga sa patlang na makikita mo sa itaas ng

larawan.

63

Gawain 2

Basahin ang tula na pinamagatang “Ang Aming

Mag-anak”, nakuha mula sa http://www.takdang

aralin.com/Filipino/mga-tulang-pambata/mga-tula-

tungkol-sa-pamilya/.

Sa ating tula, ilan ang kasapi ng pamilya?

Sino-sino sila?

Ano ang naramdaman ng pamilya?

Paano mo ito nasabi?

Ano-ano ang ginagawa nila sa isa’t isa?

Sa iyong palagay, tama kaya ito? Oo o hindi,

bakit?

Ang Aming Mag-anak

Ang aming mag-anak ay laging masaya.

Maligaya kami nina ate at kuya.

Mahal kaming lahat ni ama’t ina.

Mayroon ba kayong ganitong pamilya?

Kahit sa paggawa’y pagod ang katawan,

Tulong ni ama ay laging nakaabang

Suliranin ni ate ay nalulunasan,

Sa tulong ni inang laging nakalaan

.

64

Gawain 3

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Iguhit ang

iba’t ibang kasapi ng pamilya. Humingi ng stick sa

guro. Idikit ang mga iginuhit sa stick.

Ang inyong binuo ay isang halimbawa ng puppet.

Gamit ang ginawang puppet, isalaysay ninyo ang

araw-araw na gawain ng bawat kasapi ng pamilya.

Ipakita rin kung paano nagtutulungan ang bawat

kasapi.

65

Gawain 4

Sabay-sabay awitin ang awit na “Masaya kung

Sama-sama.”

Masaya kung sama-sama,

Sama-sama, sama-sama

Masaya kung sama-sama,

At nagtutulungan

Kay inam ng buhay

Kung nagmamahalan

Masaya kung sama-sama

Ang buong pamilya

Tandaan:

Ang bawat kasapi ng iyong

pamilya ay mahalaga. Bawat isa sa kanila

ay may bahaging ginagampanan sa inyong

pamilya.

66

Aralin 1.3: Ang Aking mga Tungkulin

sa Pamilya

Pag-isipan

Ano ang mga tungkulin mo sa iyong

pamilya?

Gawain 1

Tingnan ang mga larawan na nagpapakita ng isang

araw na gawain sa pamilya ni Ben. Alamin kung ano

ang ginagawa ni Ben sa bawat larawan.

Ano ang ginagawa ni Ben at ng kaniyang mga

kapatid?

67

Sa iyong palagay, tama ba ang ginagawa nila?

Bakit?

Ano kaya ang nararamdaman ng mga magulang ni

Ben sa ginagawa nilang magkakapatid?

Alin sa mga gawaing ito ang iyong ginagawa sa

inyong tahanan?

Ang nasa larawan ay nagpapakita ng mga

tungkulin ng bata sa kanilang tahahan. Ang

tungkulin ay mga bagay na dapat mong tuparin

upang mapanatili ang kaayusan, katahimikan, at

masayang pagsasama ng inyong pamilya.

Ano pa ang mga tungkulin mo sa inyong tahanan?

Gawain 2

Tingnan ang mga larawang nasa tsart. Alamin kung

alin sa mga ito ang nagpapakita na natupad ang

tungkulin.

Iguhit ang masayang mukha sa larawang

nagpapakita na natupad ang tungkulin at

malungkot na mukha naman kung nagpapakita

na hindi natupad ang tungkulin.

68

Gawain o

69

Gawain 3

Tingnan ang tsart ng mga tungkulin sa iyong

pamilya. Lagyan ng tsek () ang iyong nagawang

tungkulin sa bawat araw.

Mga Tungkulin

sa Pamilya

Lunes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Biyern

es

70

Mga Tungkulin

sa Pamilya

Lunes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Biyernes

Tandaan:

Mayroon kang iba’t ibang tungkulin sa

iyong pamilya.

Mahalagang tuparin ang iyong mga tungkulin

upang mapanatili ang kaayusan, katahimikan,

at masayang pagsasama ng inyong pamilya.

71

Aralin 2: Pagbabahagi ng Kuwento ng

Sariling Pamilya

Panimula

72

Aralin 2.1: Mahahalagang Pangyayari

sa Buhay ng Aking Pamilya

Pag-isipan

Ano ang mga pangyayari sa inyong

pamilya na nagpasaya sa iyo?

Gawain 1

Mag-isip ng tatlong nangyari sa iyo kahapon. Iguhit

ang mga ito sa kahon ayon sa pagkakasunod-

sunod.

Ang Tatlong Bagay na Nangyari sa Akin Kahapon

73

Gawain 2

Makinig sa kuwento ng iyong guro tungkol sa

mahahalagang pangyayari sa buhay ng kanyang

pamilya.

Mahahalagang

Pangyayari sa

Buhay ng

Pamilya ng Guro

74

Gawain 3

Tignang mabuti ang larawang nasa ibaba.

Ano ang nakikita sa larawan?

Sino-sino ang nakikita sa larawan?

Anong pangyayari ang nakikita sa larawan?

Ano ang nararamdaman ng mga tao sa larawan?

Bakit?

Mahalaga kaya ang pangyayaring ito para sa

pamilyang nakikita sa larawan? Bakit mo ito nasabi?

Ano pa kayang pangyayari sa buhay ng pamilya

ang maituturing na mahalaga?

75

Gawain 4

Pumili ng limang mahahalagang pangyayari sa

buhay ng iyong pamilya. Iguhit ang bawat

pangyayari ayon sa pagkakasunod-sunod sa loob

ng larawan ng bahay.

76

Gawain 5

Ibahagi sa klase ang mahahalagang pangyayari sa

buhay ng iyong pamilya batay sa ginawang

timeline.

Ano ang naramdaman mo habang ibinabahagi ang

kuwento ng buhay ng iyong pamilya?

Tandaan:

May mahahalagang pangyayari sa

buhay ng iyong pamilya. Bahagi ito ng

iyong buhay. Makatutulong ang mga ito sa

pagpapabuti ng iyong sarili.

77

Aralin 2.2: Mga Bagay na Nagbago at Nanatili

sa Aking Pamilya

Pag-isipan

Ano ang mga bagay o pangyayaring

nagbabago o nagpapatuloy sa iyong

pamilya?

Gawain 1

Ito ang pamilya ni Laya noong isilang siya at noong

anim na taon na siya. Alin ang nagbago sa

dalawang larawan? Kulayan ito ng berde.

Larawan 1: Noong isilang si Laya

A B

78

Larawan 2: Noong anim na taong gulang na si Laya

Marami ka bang nakulayan?

Gawain 2

Ibahagi sa iyong mga kamag-aral ang mga

napansin mong nagbago at nanatili sa Larawan 1 at

Larawan 2 ng pamilya ni Laya.

Pareho lang ba ang bilang ng kasapi ng pamilya ni

Laya sa letrang A at letrang B ng Larawan 1?

Ikumpara ang hitsura ni Laya at ng mga kasapi ng

pamilya na nasa letrang A at letrang B ng Larawan

1. Anong pagbabago ang napansin mo sa kanila?

Ano ang masasabi mo sa kanilang bahay at sa

kapaligiran nito kung ikukumpara mo ang letrang C

at letrang D ng Larawan 2?

C D

79

Gawain 3

Mag-isip ka ng tatlong mahalagang pangyayari sa

iyong pamilya matapos kang isilang at kanilang

makasama. Gumawa ng timeline na nagpapakita

ng mga pangyayaring ito. Iguhit ito sa loob ng kahon

ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.

Mahahalagang Pangyayari sa

Buhay ng Aking Pamilya Simula

Nang Isilang Ako

80

Gawain 4

Tingnan ang ginawang timeline. Tukuyin kung ano

ang mga bagay na nagbago at nanatili sa buhay

ng iyong pamilya. Iguhit ang mga nagbago at

nanatili sa buhay ng iyong pamilya sa kahon.

Ang Buhay ng Aking

Pamilya

Ano ang

nagbago?

Ano ang

hindi

nagbago?

Kasapi

Tirahan

Ginagawa sa loob

ng bahay

Sa iyong palagay, bakit may mga bagay o mga

pangyayari na nagbabago at nananatili?

May naiisip ka pa bang mga bagay o pangyayari sa

buhay ng inyong pamilya na nagbago at mga

bagay na nagpatuloy o hindi nagbago?

Tandaan:

May mga bagay o pangyayari na

nagbabago at nananatili sa buhay

ng isang pamilya.

Ang pagpapasya ng mga kasapi ng isang

pamilya ang nagdudulot ng mga pagbabago

o pananatili ng isang bagay o pangyayari.

81

Aralin 2.3: Paghahambing sa Kuwento

ng Aking Pamilya at ng Pamilya ng Aking mga

Kamag-aral

Pag-isipan

Ano ang pagkakaiba at pagkakatulad

ng iyong pamilya at pamilya ng iyong

kamag-aral?

Gawain 1

Iguhit ang iyong pamilya sa loob ng kahon. Kulayan

ito.

Sa tulong ng iyong guro o kasama sa bahay, punan

ng salita o mga salita ang mga patlang upang

makabuo ng kuwento ng iyong pamilya.

82

Ang Aking Pamilya

Ako ay nabibilang sa pamilya _________________. (apelyido)

Binubuo ang aking pamilya ng _____________ (bilang ng kasapi)

kasapi.

Nakatira ang aming pamilya sa

______________________________________________. (lugar ng tirahan)

Ang tatay ko ay isang _________________________. (gawain o hanapbuhay)

Ang nanay ko ay isang ________________________. (gawain o hanapbuhay)

Ang mga paborito naming ginagawa nang sama-

sama ay ________________________________. (paboritong gawain ng pamilya)

Ang aming pamilya ay ________________________.

(pinakagustong katangian ng pamilya)

83

Gawain 2

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Ibahagi

ang kuwento ng iyong pamilya. Sa tulong ng inyong

guro, isulat ang inyong ibinahagi sa tsart na makikita

sa ibaba.

Pangalan

ng mga

kasapi ng

pangkat

Apelyido

Bilang

ng

Kasapi

ng

Pamilya

Tirahan

Gawain

o

hanap-

buhay

ng

tatay

Gawain

o

hanap-

buhay

ng

nanay

Paboritong

gawain ng

pamilya

May napansin ka bang pagkakatulad at

pagkakaiba ng iyong pamilya at pamilya ng iyong

mga kamag-aral?

May nais ka pa bang ibahaging impormasyon

tungkol sa iyong pamilya?

84

Gawain 3

Magdala ng mga pangkulay, gunting, paste, at

makukulay na papel o lumang diyaryo o magazine o

tuyong dahon.

Gamit ang makukulay na papel o diyaryo o

magazine o tuyong dahon, gumawa ng isang puno

at idikit ito sa isang malinis na papel

Iguhit sa loob ng kahon ang mukha ng bawat kasapi

ng iyong pamilya. Gupitin ang mga kahon at idikit ito

sa ginawang puno.

85

Family tree ang tawag sa iyong ginawa. Ipinakikita

ng family tree ang mga kasapi ng pamilya at

ugnayan ng bawat isa.

86

Gawain 4

Ibahagi sa klase ang ginawang family tree. Ipaskil sa

pisara o isang bahagi ng silid-aralan ang natapos

ninyong family tree ng iyong mga kamag-aral.

Pagmasdang mabuti ang mga family tree. Ano ang

masasabi mo sa inyong mga nabuong family tree?

Bakit kaya magkakaiba ang mga nabuong family

tree?

Tandaan:

May pagkakaiba at pagkakatulad

ang katangian ng bawat pamilya. Sa

pagkakaibang ito makikita ang namumukod

na katangian ng isang pamilya.

Nararapat lamang na igalang ang

katangian ng bawat pamilya.

87

Aralin 3: Ang mga Alituntunin ng Aking

Pamilya

Panimula

88

Aralin 3.1: Ang Alituntuning Ipinatutupad ng

Aking Pamilya

Pag-isipan

Ano ang mga dapat at di dapat gawin

sa loob ng inyong bahay?

Gawain 1

Pagmasdan ang sumusunod na larawan. Alin sa

mga ito ang iyong ginagawa sa bahay? Kulayan

ang mga larawan na nagpapakita ng iyong

ginagawa sa bahay.

Bakit mo ginagawa ang nasa larawang iyong

kinulayan? Ang mga ugali o gawi na ipinatutupad

ng iyong magulang o nakatatandang kasapi ng

pamilya ay tinatawag na alituntunin.

May naisip ka pa bang alituntunin na ipinatutupad

sa inyong pamilya? Ano ang mga ito?

89

Gawain 2

Tingnan ang mga larawang nasa loob ng kahon.

Lagyan ng tsek () kung alin sa mga ito ang

ipinatutupad at ginagawa sa inyong bahay.

A.

D.

Kumain ng masustansiyang pagkain Iligpit ang pinagtulugan

B. E.

Ubusin ang pagkaing inihanda Umuwi sa bahay sa

itinakdang oras

C. F.

Iwasang manood ng telebisyon lligpit ang pinagkainan

habang kumakain

.

90

G. Magsabi ng “po” at

“opo” sanakatatanda

H. Gawin muna ang

takdang

aralin bago maglaro

I. Iligpit ang mga laruan

matapos laruin

Maaari po

ba akong

sumama?

91

Gawain 3

Tukuyin kung anong uri ng alituntunin kabilang ang

mga sinagutan mo sa Gawain 2. Isulat ang letra sa

ikalawang hanay ng tsart na makikita mo sa ibaba.

Mga Uri ng Alituntunin

Pag-aaral

Pagpapahinga ng katawan at

isipan para sa kalusugan

Pagpapanatili ng kaayusan sa

tahanan

Paggalang sa nakatatanda

92

Gawain 4

Pumili ng isa sa iyong mga kamag-aral. Ibahagi sa

isa’t isa ang mga alituntuning ipinatutupad sa inyong

pamilya. Alamin ang pagkakatulad at pagkakaiba

ng mga alituntuntuning ito.

Tandaan:

May iba’t ibang alituntuning

ipinatutupad sa bawat pamilya.

Nararapat lamang igalang ang mga

alituntunin ng iyong pamilya at maging ng

ibang pamilya.

93

Aralin 3.2: Ang Kahalagahan ng Pagtupad sa

mga Alituntunin ng Aking Pamilya

Pag-isipan

Bakit mahalagang sundin ang mga

alituntunin ng iyong pamilya?

Gawain 1

Makinig sa kuwentong babasahin ng iyong guro na

pinamagatang “Ang Ilaw at ang Gamugamo.”

Anong sinabi ng matandang gamugamo sa batang

gamugamo?

Anong ginawa ng batang gamugamo?

Bakit hindi sinunod ng batang gamugamo ang sinabi

ng matandang gamugamo?

Ano kaya ang naramdaman ng matandang

gamugamo sa hindi pagsunod ng batang

gamugamo?

94

Anong nangyari sa batang gamugamo?

Kung ikaw ang batang gamugamo, gagawin mo rin

ba ang kaniyang ginawa? Bakit?

May mga pagkakataon ba na, tulad ng batang

gamugamo, hindi mo rin sinusunod ang payo o utos

sa iyo ng iyong nanay o tatay? Ikuwento mo nga

ang iyong karanasan.

Sa iyong palagay, bakit mahalagang sundin ang

mga alituntunin ng inyong pamilya?

Gawain 2

Kulayan ang mga larawan na nagpapakita ng

pagsunod sa mga alituntunin ng pamilya.

95

Gawain 3

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Bawat

kasapi ng pangkat ay maglalaro ng binagong

“Snakes and Ladders.” Makinig sa panutong

sasabihin ng inyong guro para sa larong ito.

Ano ang naramdaman mo habang nilalaro ang

binagong Snakes and Ladders?

Ano ang nangyayari kapag natapat ang iyong

pamato sa larawang nagpapakita ng pagsunod sa

alituntunin?

Ano naman ang nangyayari kapag natapat ang

iyong pamato sa larawang nagpapakita ng hindi

pagsunod sa alituntunin?

96

Gawain 4

Magpatulong sa guro upang mapunan ang

patlang sa liham na naglalaman ng pangako mo

sa iyong magulang o tagapag-alaga

Mahal na _____________________,

Ipinangangako ko na simula sa araw na ito,

________________________________________________

Isulat ang petsa ngayon

susundin ko ang sumusunod na alituntunin sa ating

pamilya:

1. _________________________________________

2. _________________________________________

3. _________________________________________

______________________________________ Isulat ang buong pangalan

______________________________________

Papirmahan sa magulang o tagapag-alaga

Tandaan:

Mahalaga ang mga alituntunin.

Nagkakaroon ng kaayusan at katahimikan sa

pamilya kapag sinusunod ng mga kasapi ang

mga ito.

97

Aralin 4: Pagpapahalaga sa Pamilya

Panimula

98

Aralin 4.1: Ipinagmamalaki Ko ang Aking

Pamilya

Pag-isipan

Ano ang maipagmamalaki mo sa iyong

pamilya?

Gawain 1

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Isadula

ang mga katangian ng isang mabuting pamilya na

nakatakda sa inyong grupo.

Pangkat 1- Pamilyang mapagmahal

Pangkat 2- Pamilyang may takot sa Diyos

Pangkat 3- Pamilyang matulungin sa kapwa

Pangkat 4- Pamilyang may pagkakaisa

Pangkat 5- Pamilyang mapagkakatiwalaan

99

Gawain 2

Alin sa naisadulang mabubuting katangian ng isang

pamilya ang katangian din ng iyong sariling

pamilya? Lagyan ng tsek () ang mga larawang

nagpapakita nito.

May iba ka pa bang naiisip na mabubuting

katangian ng iyong pamilya?

100

Gawain 3

Anong mga gawain ang nagbibigay ng saya sa

iyong pamilya? Iguhit ang dalawa sa mga bagay na

ito sa loob ng kahon sa ibaba. Maaari ring magdala

ng larawan ng masasayang gawain ng inyong

pamilya. Halimbawa, namamasyal nang sama-

sama, nagsisimba, gumagawa ng gawaing-bahay,

at iba pa.

Pumili ng isa sa mga larawang iyong iginuhit at

isalaysay sa klase ang kuwentong ito ng inyong

pamilya.

101

Gawain 4

Gumawa ng isang liham ng pasasalamat sa iyong

pamilya. Sa tulong ng iyong guro, punan ang mga

patlang sa liham na nasa loob ng kahon.

Tandaan:

Ang bawat pamilya ay may taglay

na mabubuting katangian.

Nararapat lamang na ipagmalaki mo ang

pamilyang iyong kinabibilangan.

Sa aking mga mahal na ____________________,

(pangalan ng mga kasapi ng

pamilya)

Maraming salamat sa

_____________________________________________

_____________________________________________

____________________________________________.

(Ano ang mga nagawa o naiparamdam sa iyo ng mga kasapi ng iyong

pamilya na dapat mong pasalamatan)

Ipinagmamalaki ko ang ating pamilya!

Nagmamahal,

___________________________ (Isulat ang iyong pangalan)

102

Aralin 4.2: Ang Mabuting Pakikipag-ugnayan

ng Aking Pamilya sa Ibang Pamilya

Pag-isipan

Bakit mahalagang panatilihin ang

mabuting pakikipag-ugnayan ng iyong

pamilya sa iba pang pamilya?

Gawain 1

Kumuha ng isang malinis na papel. Iguhit ang

larawan ng iyong pamilya. Pagsama-samahin ang

mga larawang iginuhit ninyo ng iyong mga kamag-

aral. Bumuo ng letrang P, ang unang letra ng

salitang pamilya, gamit ang larawang iginuhit mo at

ng iyong mga kamag-aral. Idikit ito sa isang bahagi

ng inyong silid-aralan.

Alam mo ba ang tawag dito?

Ang inyong ginawa ay isang uri ng sining na

tinatawag na mosaic. Ang mosaic ay pinagdikit-dikit

na larawan upang makabuo ng isang hugis o

pattern.

103

Gawain 2


pinamagatang “Ang Pamilyang Ismid” na sinulat

nina Ramoncito Serrano at Rene O. Villanueva at

iginuhit ni Sammy Esquillon.

Ilan ang kasapi ng pamilyang Ismid?

Ano ang paboritong gawin ng pamilyang Ismid?

Ano ang problema sa lugar na tinitirahan ng

pamilyang Ismid?

Bakit hindi sila nakikipagtulungan sa iba pang

pamilya sa kanilang lugar?

Ano ang nangyari sa pamilyang Ismid isang gabi

habang sila ay natutulog?

Sino ang tumulong sa pamilyang Ismid?

Kung isa ka sa mga kasapi ng pamilyang Ismid, ano

ang mararamdaman mo sa ginawa sa iyong

pamilya ng inyong mga kapitbahay? Bakit?

104

Gawain 3

Maglaro tayo ng “Paint Me a Picture.” Alam mo ba

ang larong ito? Sa “Paint Me a Picture” ang mga

kasali sa laro ay bubuo ng larawan ng isang

pangyayari gamit ang kanilang katawan.

Bumuo ng pangkat na may walong kasapi.

Magpakita ng isang pangyayari na naglalarawan

nang naidudulot ng mabuting pakikipag-ugnayan

ng isang pamilya sa iba pang pamilya.

Kapag sinabi ng inyong guro na “1, 2, 3, Paint Me a

Picture”, ipakita ang napili ninyong pangyayari.

Huminto sa paggalaw hanggang sabihin ng inyong

guro na maaari na kayong muling kumilos.

Pahulaan sa mga kamag-aral kung ano ang

ipinakitang larawan ng inyong pangkat.

105

Gawain 4

Pagmasdan mo ang larawang nasa ibaba.

Ano ang ipinakikita ng larawan?

Bakit masaya ang mga taong nasa larawan?

Bakit mahalagang nagkakasundo at nagtutulungan

ang bawat pamilya?

Tandaan:

Mahalagang panatilihin ang

mabuting pakikipag-ugnayan ng iyong

pamilya sa iba pang pamilya.

Sa pamamagitan nito, napananatiling masaya

at tahimik ang inyong lugar. Ang iba’t ibang

pamilya rin ang nagtutulungan sa oras ng

pangangailangan.

106

Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan:

Panuto. Makinig sa babasahin ng guro.

Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon ng iyong

sagot.

Nagamit ko ang mga

kasanayang ito:


2. Nagamit ko ang aking kasanayan

sa sining.


kuwento sa aking mga kamag-

aral.


guro.


kamag-aral.

6. Nasuri ko ang iba’t ibang

larawan.


ibang pangyayari.

8. Natukoy ko ang mga bagay na

nagbago at nanatili sa aking

pamilya.

9. Napahalagahan ko ang

pagkakatulad at pagkakaiba ng

bawat pamilya.

10. Naipaliwanag ko ang iba’t ibang

bagay tungkol sa aking pamilya.

Mag-aaral Guro

107

Nagawa ko ang mga

bagay na ito:



pamilya.

2. Nakaguhit ako ng iba’t ibang

larawan.

3. Nakagawa ako ng stick

puppet.

4. Naisadula ko ang mabuting

katangian ng pamilya.

5. Naikumpara ko ang kuwento

ng aking pamilya sa kuwento

ng pamilya ng aking mga

kamag-aral.

6. Naipagmalaki ko ang aking

pamilya.

7. Nakagawa ako ng bar graph.



organizer.

10. Nakagawa ako ng mosaic.

11. Nakasulat ako ng liham

pasasalamat sa aking

magulang.

12. Nakagawa ako ng family tree.

13. Nakabigkas ako ng isang tula.

14. Nakaawit ako ng isang kanta.

Mag-aaral Guro

108

Naipahahayag ko ang mga ito:

1. Nasasabi kong binubuo ng iba’t

ibang kasapi ang isang pamilya.

2. Nasasabi kong may iba’t ibang

tungkuling ginagampanan ang

bawat kasapi ng pamilya.

3. Nasasabi kong may mga bagay

na nanatili at nagbago sa isang

pamilya.

4. Nasasabi kong may iba’t ibang

Alituntuning ipinatutupad sa

bawat pamilya.

5. Nasasabi kong mahalaga ang

mabuting ugnayan ng bawat

pamilya sa isang pamayanan.

6. Naipagmamalaki ko at

napahahalagahan ang aking

pamilya.

7. Iginagalang ko ang mga

katangian at paniniwala ng ibang

pamilya.


___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

_____________________.

Mag-aaral Guro

109

Yunit 3: ANG AKING PAARALAN

Panimula

Mga Layunin:



1. naipakikilala ang iyong paaralan;

2. nailalarawan ang pisikal na kapaligiran ng

paaralan;

3. nasasabi ang mabuting nagagawa ng

paaralan para sa iyo;

4. nasasabi ang konsepto ng pagbabago at

pagpapatuloy batay sa kuwento ng paaralan;

5. nasasabi ang mga dapat gawin ng isang mag-

aaral;

6. nakatutupad sa mga alituntunin ng silid-aralan;

at

7. napahahalagahan ang iyong paaralan.

110

Aralin 1: Pagkilala sa Paaralang Aking

Kinabibilangan

Panimula

111

Aralin 1.1: Ang Pagkilala sa Aking Paaralan

Pag-isipan

Anong mahahalagang impormasyon

ang masasabi mo sa iyong paaralan?

Gawain 1

Itanong sa inyong punong-guro ang sumusunod:

1. Ano ang pangalan ng ating paaralan?

2. Bakit ito ang pangalan ng ating paaralan?

3. Kailan itinayo ang ating paaralan?

4. Saan ito matatagpuan?

5. Sino-sino ang bumubuo sa ating paaralan?

112

Gawain 2

Iguhit ang iyong paaralan sa loob ng kahon sa

ibaba. Gawing makulay ang iyong iginuhit.

113

Tandaan:

Mahalagang makilala mo ang

paaralang iyong pinapasukan. Ito ang

nagsisilbing pangalawa mong tahanan.

Gawain 3

Buuin ang graphic organizer sa ibaba upang

maipakita ang mga batayang impormasyon

tungkol sa iyong paaralan.

Taon ng

Pagkakata- tag

Lokasyon ng Paaralan

Paaralan

Mga Taong Bumubuo sa Paaralan

Pangalan

ng

Paaralan

114

Aralin 1.2: Ang Papel na Ginagampanan ng

Paaralan sa Aking Buhay

Pag-isipan

Ano ang mabuting nagagawa ng

paaralan para sa iyo?

Gawain 1


pinamagatang “Celia Studious and Conrad Cat” ni

Regina S. Fernandez.

Saan pumupunta si Celia araw-araw?

Ano-ano ang ginagawa ni Conrad para

hikayatin si Celia na huwag nang pumasok sa

paaralan?

Bakit hindi nahihikayat ni Conrad si Celia na

lumiban sa pagpasok sa paaralan?

115

Ano ang natuklasan ni Conrad sa paaralan ni

Celia?

Ano-ano ang masayang karanasan ni Celia sa

kaniyang paaralan?

Ano kaya ang naramdaman ni Conrad noong siya

ay napasama sa paaralan ni Celia? Bakit ito ang

kaniyang naramdaman?

Kung ikaw si Conrad, sasama ka pa ba kay Celia sa

paaralan? Bakit?

Gawain 2

Ano ang iyong masasayang karanasan

sa paaralan? Pumili ng tatlong masayang

karanasan at iguhit ito sa loob ng mga bilog.

Ang Masasayang Karanasan ko sa

Paaralan

116

Gawain 3

Nakaguhit dito ang mga ginagawa at natutuhan ni

Celia sa paaralan. Subukin mong iguhit sa kabilang

kahon ang mga ginagawa at natututuhan mo sa

iyong paaralan.

Ang mga ginagawa at natututuhan

ni Celia sa paaralan

Ang mga ginagawa at

natututuhan ko sa aking

paaralan

Tandaan: Ang paaralan ay isang lugar na marami

kang makikilalang bagong kaibigan na

iyong makakalaro,

makakasama sa pagbabasa, pagsusulat, pagguhit, at

iba pang mga gawain para matuto.

Mahalaga ang papel na ginagampanan ng

paaralan sa iyong buhay.

117

Aralin 2: Ang Kuwento ng Aking Paaralan

Panimula

118

Aralin 2.1: Ang mga Bagay na Nagbago at Di

Nagbago sa Aking Paaralan

Pag-isipan

Ano ang mga bagay na nagbago at di

nagbago sa aking paaralan?

Gawain 1

Tanungin ang bisitang inanyayahan ng iyong guro

tungkol sa pinagmulan ng iyong paaralan.

Narito ang maaaring itanong sa inyong bisita:

Ano po ba ang hitsura ng aming paaralan noong

itinatag ito?

Nagbago po ba ang laki o sukat nito?

Mas marami po ba ang mga mag-aaral na unang

pumasok sa aming paaralan kung ikukumpara sa

bilang ng mga mag-aaral sa aming paaralan

ngayon?

May uniporme po ba sila?

Ano po ang mga itinuturo ng mga guro?

Ano-ano pa po ang nagbago rito?

119

Gawain 2

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Subukin

ninyo ng iyong mga kapangkat na punan ng

impormasyon ang tsart na makikita sa ibaba.

Ngayon Noon

Pangalan ng

paaralan

Lokasyon ng

paaralan

Laki o lawak ng

paaralan

Mga kasapi ng

paaralan

Bilang ng mga

mag-aaral

Uniporme ng

mga mag-aaral

na pumapasok

sa paaralan

Mga itinuturo sa

paaralan

Batay sa mga impormasyong inyong nakuha at

naisulat, ano ang mga bagay na nagbago at di

nagbago.

120

Gawain 3

Iguhit ang iyong paaralan noon at ngayon sa mga

kahong nasa ibaba.

Ang Aking Paaralan

Noon

Ang Aking Paaralan

Ngayon

Tandaan:

May mga bagay na nagbabago

at may mga bagay na nagpatuloy

o hindi nagbago sa iyong

paaralan.

Ang mga desiyon o pagpapasya ng mga

kasapi ng isang paaralan ang nagdudulot ng

mga pagbabago o pagpapatuloy.

121

Aralin 3: Ang mga Gawaing Dapat Kong

Gawin Habang Nasa Paaralan

Panimula

122

Aralin 3.1: Ang Aking mga Gawain sa Paaralan

Pag-isipan

Ano-ano ang iyong ginagawa sa

paaralan?

Gawain 1

Pagsunod-sunurin ang mga larawan ng mga gawain

ng mga mag-aaral sa paaralan. Isulat ang bilang 1

sa loob ng bilog para sa pinakaunang gawain at 5

naman sa pinakahuling gawain.

A. B. C.

D. E.

123

Gawain 2

Gumawa ng timeline na nagpapakita ng iyong

gawain sa iyong paaralan sa loob ng isang araw.

Iguhit ang mga ito sa loob ng kahon. Kulayan ang

iyong ginawa.

Ang Aking mga Gawain sa Paaralan sa Loob ng Isang Araw

Bago

magsimula ang klase

Habang

nagtuturo

ang aking Guro

Oras ng

pagkain o recess

Bago

mag-

uwian ang

klase

124

Gawain 3

Tingnan mo ang mga larawan. Kulayan ang mga

larawan na nagpapakita ng mga itinuturo ng iyong

guro at natututuhan mo sa iyong paaralan.

A. B. C.

D. E. F.

H.

G.

Maaari po

ba akong

makipaglaro

kay Laya

mamaya?

125

Aralin 3.2: Ang Aking mga Tungkulin sa

Paaralan

Pag-isipan

Ano ang mga dapat mong gawin sa

paaralan bilang isang mag-aaral?

Gawain 1

Si Len ay isang mag-aaral sa Baitang 1.

Ano sa palagay mo ang mga dapat gawin ni Len sa

paaralang kaniyang pinapasukan.

Suriin ang mga larawan at bilugan ang nagpapakita

ng mga tungkulin o mga dapat gawin ni Len bilang

isang mag-aaral.

A. B.

C.

Magandang

umaga po

Bb. Pablo.

126

A.

C.

B.

Bakit ito ang mga larawang iyong binilugan?

Ano ang mangyayari kapag ginawa ni Len ang mga

gawaing iyong binilugan?

Ano naman ang mangyayari kapag ginawa ni Len

ang mga gawaing hindi mo binilugan?

127

Gawain 2

Makikita sa tsart ang iba’t ibang tungkulin ng mag-

aaral sa paaralan. Alin sa mga ito ang ginagawa mo

sa bawat araw? Lagyan ito ng tsek () .

Mga Tungkulin

ng Mag-aaral

Mga Araw na May Pasok

Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes

Pumapasok sa

paaralan sa

wastong oras

Nakikinig sa

guro habang

siya ay

nagtuturo

Tinatapos ang

mga gawaing

ipinagagawa

ng guro sa

klase

128

Mga Tungkulin

ng Mag-aaral

Mga Araw na May Pasok Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes

Inililigpit ang

pinagkainan

matapos ang

recess

Itinatapon ang

basura sa

basurahan.

Ginagawa

ang takdang-

aralin

Marami ka bang nailagay na tsek sa tsart?

Ano ang iyong naramdaman matapos mong

malagyan ng tsek ang mga tungkuling nagagawa

mo bilang mag-aaral?

Sa iyong palagay, bakit mahalagang gawin mo ang

iyong mga tungkulin sa paaralan?

129

Gawain 3

Tingnan at suriin ang mga larawan sa letrang A at

letrang B. Subukin mong iguhit sa loob ng kahon

kung ano ang posibleng mangyari sa huling bahagi

ng ipinakikitang sitwasyon.

A

1 2

3 4

Tahimik siyang

umupo sa

kaniyang upuan

at nakinig sa

kaniyang guro

habang

nagtuturo

Nagbigay ng

pagsusulit ang

kaniyang guro

Pumasok si Jun sa

kanilang silid-

aralan

130

B

1 2

3 4

Oras ng recess

ng klase ni

Mimay.

Masayang

kumain si Mimay

kasama ng

kaniyang mga

kaibigan.

Nang

magsisimula na

muli ang klase,

itinapon nina

Mimay sa sahig

ang kanilang

pinagkainan

?

131

Alin sa dalawang pangkat ng mga larawan ang

nagpapakita ng paggawa sa tungkulin ng isang

mag-aaral, letrang A o letrang B?

Bakit ang iyong iginuhit ang napili mong huling

pangyayari sa ipinakitang sitwasyon?

Bakit mahalagang gawin ng mga mag-aaral ang

kanilang mga tungkulin?

Tandaan:

Mayroon kang iba’t ibang

tungkulin sa paaralan.

Mahalagang gawin mo ang

iyong

mga tungkulin bilang mag-aaral upang

mapanatili ang kaayusan sa iyong

paaralan. Makatutulong din ito upang

mapabuti ang iyong pag-aaral.

132

Aralin 4: Ang Pagsunod sa mga Alituntunin sa

Aking Silid-Aralan

Panimula

133

Aralin 4.1: Ang mga Alituntunin sa Aking

Silid-Aralan

Pag-isipan

Anong mga alituntunin ang ipinatutupad

sa inyong silid-aralan?

Gawain 1

Bilang isang klase, bumuo ng isang graphic organizer

na nagpapakita ng iba’t ibang alituntunin na

ipinatutupad sa loob ng inyong silid-aralan.

Bago

magsimula

ang klase

Habang

nagkaklase

Tuwing

recess

Bago mag-

uwian

Gawain 2

Basahin ang sumusunod na sitwasyon. Ano kaya

ang mangyayari o magiging bunga kapag ginawa

mo ang mga ito? Isulat sa nakalaang bahagi ng

graphic organizer ang iyong sagot sa bawat

sitwasyon.

134

B. Nakikipag-

kuwentuhan ka sa

iyong katabi habang

nagtuturo ang iyong

guro.

C.Isinisigaw mo ang

iyong sagot kahit

hindi ka pa

tinatawag ng iyong

guro para sumagot.

D. Pumipila nang

maayos

E. Hindi nagpapasa

ng takdang- aralin

sa

napagkasunduang

araw ng pasahan.

F. Tinatapos ang

gawaing

ipinagagawa ng

guro sa takdang

oras/araw ng

pasahan.

A. Tahimik na

hinihintay ang iyong

guro bago magsimula

ang klase.

135

Gawain 3

Balikan ang inyong ginawang graphic organizer. Sa

iyong palagay, alin sa mga sitwasyon ang

nagpapakita ng pagsunod sa mga alituntunin ng

inyong silid-aralan? Alin naman sa mga ito ang

nagpapakita ng hindi pagsunod sa mga alituntunin?

Isulat ang letra ng sitwasyon sa loob ng angkop na

kahon.

Ano ang nagiging bunga ng pagsunod sa

alituntunin?

Ano naman ang naging bunga ng hindi pagsunod

sa alituntunin?

Sa iyong palagay, bakit mahalagang sundin ang

mga alituntunin?

Pagsunod sa

Alituntunin

Hindi Pagsunod sa

Alituntunin

136

May iba ka pa bang naiisip na alituntunin na

maipatutupad para sa ikabubuti ng inyong

samahan sa silid-aralan?

Tandaan:

May iba’t ibang alituntuning

ipinatutupad sa inyong silid-

aralan.

Mahalagang sumunod sa mga

alituntunin upang mapanatili ang

kaayusan at katahimikan sa paaralan.

Makabubuti rin ang mga ito sa

pagpapanatili ng mabuting samahan

ninyo ng iyong mga kamag-aral at ng

inyong guro.

137

Aralin 5: Ang Aking Pagpapahalaga sa

Aking Paaralan

Panimula

138

Aralin 5.1: Ang Kahalagahan ng Aking

Paaralan

Pag-isipan

Bakit mahalaga ang iyong paaralan?

Gawain 1

Sabay-sabay ninyong awitin o bigkasin ang “Bata pa

Ako” na sinulat ni Julia Abueva.

Bata Pa Ako

Di ka ba nagtataka

Ako'y nasa lansangan

At ikaw ay nasa sasakyan

Papuntang paaralan

Makatapos kaya ako

Kahit mga libro'y pinaglumaan mo

Pangarap lang ba

Pagka't mahirap lang ako

Pwede bang sumali sa inyong laro

Kahit kunwa-kunwaring nag-aaral din ako

Dala ba ng tadhana na tayo'y magkaiba

Sana balang araw maging tulad din kita

139

Ano ang nararamdaman mo habang inaawit o

binibigkas ninyo ang nilalaman ng “Bata pa Ako”?

Ano sa iyong palagay ang karanasan ng bata sa

inyong inawit o binasa? Nag-aaral kaya siya?

Ano-ano kaya ang mayroon ka ngayon na wala

siya?

Ano kaya ang nagagawa mo ngayon na gusto rin

niyang magawa o maranasan?

Paano bang sumulat, magbasa ng gaya

mo

Bata alam mo ba, na bata rin ako?

Musmos pa rin ako,

Di lang napapansin

Magulang at kapatid,

Nakaasa sa akin

Bata sino ba

Ang nagtuturo't gumagabay sa'yo

May pag-asa pa bang

Maturuan din nya ako

Sa lahat ng inaasam

Isa ang pinakagusto

Na sana'y pagtanda natin

Wala ng batang tulad ko

Mula sa : http://www.elyrics.net/read/j/julia-abueva-lyrics/bata-pa-ako-lyrics.html

140

Gawain 2

Ano kaya ang mangyayari sa isang bata sa

kaniyang pagtanda kung hindi man lamang siya

makapag-aral sa isang paaralan?

Alin sa mga larawan sa ibaba ang nagpapakita ng

maaaring mangyari sa mga taong nakapag-aral?

Alin naman ang nagpapakita ng maaaring

mangyari sa mga taong hindi nakapag-aral?

Lagyan ng arrow ( ) papunta sa larawan ng

paaralan ang mga larawang nagpapakita ng

maaaring mangyari sa mga taong nakapag-aral.

Tingnan mo ang halimbawa.

Nilagyan ng arrow ang larawan ng guro papunta sa

larawan ng paaralan.

141

Gawain 3

Sa loob ng kahon, gumuhit ng isang larawan na

nagpapakita ng kahalagahan ng iyong paaralan.

Sa tulong ng guro o magulang o tagapag-alaga,

punan ang patlang na nagpapahayag kung bakit

mahalaga sa iyo ang iyong paaralan.

Mahalaga ang aking paaralan dahil_________

______________________________________________

______________________________________________

Tandaan:

Mahalaga ang paaralan sa buhay

ng batang tulad mo. Sa tulong ng

paaralan,

mapapaunlad mo ang iyong mga angking

kakayahan at mga kaalaman.

Malaki ang pag-asa mong mapaunlad ang

iyong buhay kung pumapasok ka at nag-aaral

nang mabuti sa isang paaralan.

142

Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan


Lagyan ng tsek(√ ) ang angkop na kahon sa iyong

sagot.

Nagamit ko ang mga kasanayang ito:





kuwento sa aking kamag-aral.

4. Nakinig ako sa kuwento ng

aking guro.

5. Nakinig ako sa kuwento ng

aking kaklase.

6. Nasuri ko ang iba’t ibang

bagay.


ibang bagay.

8. Natukoy ko ang mga bagay

na nanatili at nagbago sa

aking paaralan.

9. Nakapag-isip ako ng maaaring

mangyari sa isang sitwasyon .

10. Napahalagahan ko ang aking

paaralang kinabibilangan.

Mag-aaral Guro

143



batayang impormasyon

tungkol sa aking paaralan.

2. Natukoy ko ang iba’t ibang

kasapi ng paaralan.

3. Nakagawa ako ng isang

panayam.


larawan.



organizer.

7. Nakaawit ako ng isang awitin.

8. Nakabigkas ako ng isang tula.

9. Nasuri ko ang isang awit o

tula.

10. Naipagmalaki ko ang aking

paaralan.

Mag-aaral Guro

144


1. Natutuhan ko ang mga batayang


paaralan.

2. Natutuhan ko ang mga batayang


paaralan.

3. Natutuhan ko na may iba’t ibang

kasapi na bumubuo sa aking

paaralan .

4. Natutuhan ko na may mga bagay

na nanatili at nagbago sa aking

paaralan.

5. Natutuhan ko ang kahalagahan

ng mga alituntuning ipinatutupad

sa aking paaralan.

6. Natutuhan ko ang kahalagahan

ng pagtupad sa mga tungkulin

bilang mag-aaral.

7. Natutuhan kong pahalagahan ang

aking pag-aaral at paaralan.

Komento ng iyong guro

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

__________________________.

Mag-aaral Guro

145

Yunit 4: AKO AT ANG UGNAYAN NG

AKING PAMILYA AT PAARALAN

Panimula

Mga Layunin:



1. natutukoy ang distansiyang katulad ng malapit

at malayo;

2. naituturo ang direksiyon tulad ng kanan at

kaliwa, likod at harapan, at iba pa;

3. natutukoy ang paraan ng pag-uugnayan at

pagtutulungan ng pamilya at paaralan para sa

kabutihan ng anak/mag-aaral; at

4. napahahalagahan ang ugnayan at

pagtutulungan ng pamilya at paaralan.

146

Aralin 1: Ang Pisikal na Kapaligiran ng

Aking Tahanan at Paaralan

Panimula

147

Aralin 1.1: Ang Aking Pag-unawa sa Konsepto

ng Distansiya

Pag-isipan

Ano ang distansiya?

Gawain 1

Bumuo ng pangkat na may tatlong kasapi.

Magtakda ng letra sa bawat kasapi. Halimbawa,

ang unang kasapi ay letrang A, ang ikalawa ay

letrang B at ang ikatlo ay letrang C. Pahawakan

ninyo sa kasapi A ang dalawang taling ibinigay ng

inyong guro. Ang kasapi B at kasapi C naman ang

hahawak sa dulo ng magkabilang tali. Hawak ang

dulo ng tali, sabihan ang kasapi B at kasapi C na

lumayo sa kasapi A hanggang sa maunat ito.

Kasapi A Ano ang napansin mong

pagkakaiba ng

dalawang tali?

Aling tali ang hawak ng

kasaping mas malayo?

Aling tali ang hawak ng

kasaping mas malapit?

Kasapi C

Kasapi B

Ang lapit o layo sa pagitan ng dalawang bagay ay

tumutukoy sa distansiya.

148

Gawain 2

Tingnan at suriin mo ang mga larawang nasa ibaba.

Kulayan ang larawan na nagpapakita ng

distansiyang malapit.

A. Mula sa pisara, aling bagay ang mas malapit?

B. Mula sa bag, aling bagay ang mas malapit?

149

C. Mula sa bola, aling bagay ang mas malapit?

D. Mula sa t-shirt, aling bagay ang mas malapit?

150

Gawain 3

Subukin mong sukatin ang distansiya ng mga bagay

na nakatala sa ibaba. Isulat kung ilang hakbang ang

layo sa pagitan ng dalawang bagay.

Mga bagay

Ilang hakbang

ang layo sa

pagitan

ng

dalawang

bagay?

A. A. pisara at mesa ng

B. iyong guro

C. B. pisara at upuan

D. ng iyong guro

C. pisara at pintuan

E. D. pisara at iyong

F. upuan

Mula sa pisara, alin sa mga gamit ang nagpapakita

ng distansiyang malapit? Alin sa mga gamit ang

nagpapakita ng distansiyang malayo?

Tandaan:

Ang distansiya ay nagpapakita ng

lapit o layo sa pagitan ng dalawang bagay.

151

Aralin 1.2: Ang Aking Pag-unawa sa

Konsepto ng Direksiyon

Pag-isipan

Nasaan ang iyong kanan, kaliwa, likod, at

harapan?

Gawain 1

Buksan ang iyong

kwaderno sa magkatapat

na malinis na pahina.

Bakatin ang iyong

kaliwang kamay sa unang

pahina at bakatin ang

iyong kanang kamay sa

kabilang pahina.

Gawain 2

Tingnan ang mga

larawan ng iba’t ibang

hayop sa ibaba. Itupi

ng pahalang ang isang

pahina ng iyong

kwaderno kagaya ng

nasa ibaba. Isulat ang

bilang ng mga hayop

na nakaharap sa

kaliwa sa unang hanay. Isulat ang bilang ng mga

hayop na nakaharap sa kanan sa ikalawang hanay.

152

Gawain 3

Awitin ang kantang “Kumusta ka?” at sundin ang

kilos na gagawin ng iyong guro.

Kumusta ka?

Kumusta ka?

Halina’t magsaya

Pumalakpak, pumalakpak

Ituro ang paa

Padyak sa kanan

Padyak sa kaliwa

Umikot nang umikot

at humanap ng iba

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7. 8

.

153

Gawain 4

Suriin ang larawan. Ano ang mga bagay na nasa

harapan ng bata? Bilugan ang mga ito. Ano naman

ang bagay na makikita sa kanyang likuran. Ikahon

ang mga bagay na ito.

154

Gawain 5

Maglaro tayo.

Bumuo ng dalawang pangkat. Bawat pangkat ay

pipili ng kinatawan. Tatakpan ng inyong guro ang

mata ng kinatawan ng inyong pangkat.

Layunin ng laro na makuha ng bawat nakapiring na

kinatawan ng pangkat ang panyo na inilagay ng

inyong guro sa isang bahagi ng inyong silid-aralan.

Ang mga natitirang kasapi ang magbibigay ng

direksiyon---kanan, kaliwa, harap at likod--- upang

mapuntahan ng kinatawan ang kinalalagyan ng

panyo. Ang grupong kinabibilangan ng kinatawan

na pinakamabilis na makakakuha ng panyo ang

siyang panalo.

Tandaan:

May iba’t ibang direksiyon tulad

ng kanan, kaliwa, harapan, at

likod na magagamit sa pagtukoy

ng kinalalagyan ng mga bagay.

155

Aralin 1.3: Ang Mapa ng Aming Bahay

Pag-isipan

Ano ang mapa?

Gawain 1

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Habang

nakaupo, ilatag ang mga gamit tulad ng isang lapis,

isang aklat, isang pangkulay, at isang pirasong papel

sa mesa o sahig.

Tumayo kayo at pagmasdang mabuti ang mga

bagay na inyong inilatag sa mesa o sahig. Ano ang

inyong nakikita?

Pag-aralan ang kinalalagyan ng bawat bagay.

Subuking ilarawan sa isang papel ang iyong

napagmasdan at napag-aralang kinalalagyan ng

mga bagay habang kayo ay nakatayo. Sa halip na

iguhit ang eksaktong anyo ng mga bagay, gumamit

ng iba’t ibang hugis na kakatawan sa mga ito.

156

Halimbawa:

Kayo naman sa inyong grupo, ano ang inyong

iginuhit?

Ang inyong iginuhit ay isang halimbawa ng mapa.

Ang mapa ay isang larawang kumakatawan sa

kinalalagyan ng mga bagay o lugar. Ipinakikita nito

ang anyo ng bagay o lugar kung titingnan ito mula

sa itaas.

Idikit ang inyong ginawa sa isang bahagi

ng silid-aralan.

157

Gawain 2

Balikan ang ipinakitang halimbawa ng mapa sa

Gawain 1. Ipinakita rito ang iba’t ibang bagay tulad

ng papel, lapis, aklat, at pangkulay.

Ang maliit na kahon na nasa kanan ng mapa na

naglalaman ng hugis na kumakatawan sa papel,

lapis, aklat, at pangkulay ay tinatawag na pananda.

Ang pananda ang nagsasabi kung ano ang

kinakatawang bagay o lugar ng bawat hugis o kulay

na ginamit sa mapa.

Balikan ang mapang ginawa ng inyong pangkat.

Subukin ninyong gumawa ng isang pananda ng

inyong ginawang mapa.

Pananda:

aklat

pambura

lapis bag

158

Gawain 3

Bumuo ng pangkat na may limang kasapi. Pag-

aralan ang itsura ng inyong silid-aralan at gumuhit ng

mapa nito. Lagyan ito ng pananda.

Ibahagi sa klase ang ginawa ninyong mapa.

Magkakapareho ba ang ginawa ninyong mapa?

Bakit o bakit hindi?

159

Gawain 4

Ilarawan mo ang iyong paaralan. Aling bahagi ng

iyong paaralan ang paborito mo? Iguhit mo ito sa

loob ng picture frame na nasa ibaba.

Magpatulong sa guro o magulang upang sagutin

ang mga sumusunod batay sa nagawang mapa:

1. Anu-ano ang mga malalapit sa iyong silid-

aralan?

2. Anu-ano ang mga malalayo sa iyong silid-

aralan?

160

Gawain 5

Ipinakikita sa ibaba ang mapa ng loob ng isang

bahay.

Ano-ano ang iyong nakikita? Subukin mong

gumawa ng mapa ng loob ng inyong bahay. Tiyakin

na lagyan ito ng pananda.

161

Gawain 6

Aling bahagi ng inyong tahanan ang paborito mo?

Iguhit mo ito sa loob ng kahon at ipakita ang

sumusunod:

1. ang hugis ng bahagi ng bahay na paborito mo

2. ang pinto o bintana (kung mayroon)

3. mga kagamitang matatagpuan dito

4. iba pang mga detalye

162

Sa tulong ng iyong guro o magulang o tagapag-

alaga, punan ang patlang sa ibaba.

Paborito ko ang bahaging ito ng aming bahay

dahil__________________________________________.

Magpatulong sa guro o magulang upang sagutin

ang mga sumusunod batay sa nagawang mapa:

1. Ano-ano ang mga bagay ang malapit sa pinto?

2. Ano-ano ang mga bagay ang malayo sa

bintana (kung mayroon)?

3. Ano-ano ang mga bagay ang magkakalapit?

4. Ano-ano ang mga bagay ang magkakalayo?

Tandaan:

Magagamit mo ang mapa sa

paghahanap ng kinalalagyan ng

isang bagay o lugar.

Makikita mo rin dito ang anyo ng bagay o

lugar at kung alin ang mga bagay na

magkakalapit o magkakalayo.

163

Aralin 1.4: Ang Aking Dinaraanan Mula

Bahay Patungong Paaralan Pag-isipan

Ano- ano ang iyong nakikita mula sa

inyong bahay patungong paaralan?

Gawain 1

Sa loob ng bintana sa ibaba, iguhit ang iyong mga

nakikita sa paligid ng inyong tahanan. Gawing

makulay ang iyong gawain.

164

Gawain 2

Malayo ba ang inyong bahay sa iyong paaralan?

Paano ka nakakarating sa iyong paaralan?

Kulayan ang mga larawang tumutukoy sa mga

paraan upang makarating ka sa iyong paaralan.

165

Gawain 3

Ano-ano ang nakikita mo sa daan patungo sa iyong

paaralan?

Kulayan ang mga larawang nakikita mo sa iyong

dinaraanan tuwing pumupunta ka o pauwi mula sa

paaralan.

Pamilihan

Mga puno Palaisdaan

Simbahan

Sementeryo

Ospital

166

Ibang paaralan Mga gusali

Bundok Ilog

Istasyon ng Bumbero Istasyon ng Pulis

Mga bahay

167

Gawain 4

Pagmasdan mo ang mapa na nagpapakita ng

lokasyon ng bahay ni Mimi at ng kaniyang paaralan.

Ano-ano ang nadaraanan niya papunta sa

kaniyang paaralan?

Pananda:

Bahay ni Mimi

Bahay ng mga

kaklase ni Mimi

Simbahan

Puno

168

Gawain 5

Gumawa ng mapa sa loob ng kahon na

nagpapakita ng lokasyon ng inyong bahay at

paaralan. Tiyaking maiguhit din ang mga nakikita sa

dinaraanan mo papunta sa paaralan. Maglagay ng

pananda. Gawing makulay ang iyong gawain.

169

Tingnan ang ginawa mong mapa. Magpatulong sa

magulang o guro at sagutin ang mga sumusunod:

Saan matatagpuan ang iyong paaralan, sa kaliwa o

kanan ng inyong bahay?

Ano ang nasa harap at likuran ng iyong paaralan?

Malayo ba ang iyong bahay sa iyong paaralan?

Bakit mo nasabi ito?

Madali bang puntahan ang iyong paaralan?

Tandaan:

Nakatutulong ang mapa upang

malaman mo ang daan patungo

sa iyong mga

pinupuntahan. May iba’t ibang paraan ng

pagpunta mula sa isang lugar patungo sa iba

pang lokasyon.

170

Aralin 2: Ang Pag-uugnayan at

Pagtutulungan ng Aking Pamilya at

Paaralan

Panimula

171

Aralin 2.1: Ang Ugnayan ng Aking Pamilya

at Paaralan

Pag-isipan

Bakit mahalagang magkaroon ng

ugnayan ang aking pamilya at

paaralan?

Gawain 1

Pagmasdan ang dalawang larawan ng isang

paaralan sa ibaba. Aling paaralan ang nais mong

pasukan? Ipaliwanag sa iyong mga kaklase ang

iyong sagot.

172

Gawain 2

Basahin ang sumusunod na sitwasyon at piliin ang

maaring mangyari. Isulat ang napiling pangungusap

sa iyong kwaderno.

1. Sa aming paaralan, bago mag-umpisa ang

klase…

a. Ang paligid ng aming paaralan ay malinis.

b. Ang paligid ng aming paaralan ay marumi.

173

2. Nagpupulong ang mga mag-aaral upang

mapanatiling malinis ang paaralan.

a. Alam ng mga mag-aaral ang tamang

pagtapon ng basura.

b. Ang mga mag-aaral ay nagtatapon ng

basura kahit saan.

3. Naglalaro ang mga mag-aaral sa mga

halamanan ng paaralan.

a. Wala nang makikitang halamanan ang

paaralan.

b. Namumulaklak at malulusog ang mga

halaman sa halamanan ng paaralan.

Oo, para

mabawasan ang

kalat sa paaralan.

Mainam kung

magkaroon tayo ng

basurahan para sa

iba’t ibang uri ng

basura.

174

Gawain 3

Sa iyong palagay, bakit mahalaga ang

pagpapanatili ng kalinisan ng paaralan?

Alin ang mga larawan na ginagawa ng kasapi ng

paaralan na nagpapakita ng pagpapanatili ng

kalinisan ng kapaligiran? Tukuyin ang mga ito at

sabihin sa mga kaklase.

175

Gawain 4

Pag-usapan ang mga pagkakataon na nagkaroon

ng sama-samang gawain ang mga kasapi ng iyong

paaralan sa pagpapanatili ng kalinisan sa inyong

kapaligiran. Paano ito nakapagpapaganda ng

inyong kapaligiran?

Tandaan:

Maraming paraan ng pagpapanatili

ng kalinisan ng paaralan. Mahalaga

ang mga gawaing tumutulong sa

pagpapanatili ng kalinisan ng bawat

isang mag-aaral.

176


Mabuting Ugnayan ng Aking Pamilya at

Paaralan

Pag-isipan

Paano mo maipakikita ang iyong

pagpapahalaga sa mabuting ugnayan

ng iyong pamilya at paaralan?

Gawain 1

Suriin ang iba’t ibang sitwasyon sa ibaba at iguhit

ang iyong pakiramdam sa bawat pangyayari. Isulat

ang iyong sagot sa iyong kwaderno o isang papel.

1. 2.

3. 4.

177

Gawain 2

Pagmasdan at suriin ang mga larawan sa loob ng

kahon. Iguhit sa pinakahuling kahon ang maaaring

mangyari sa bawat sitwasyon.

1.

2.

3.

178

Gawain 3

Bilang isang mag-aaral, magsulat ng tatlong maaari

mong gawin upang mapabuti pa ang ugnayan ng

iyong pamilya at paaralan?

1._________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

2._________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

3._________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

Tandaan:

Nakatutulong sa iyo ang

mabuting ugnayan ng iyong

pamilya at paaralan.

Mahalagang gampanan mo ang iyong

bahagi sa pagpapatatag at pagpapabuti

ng ugnayang ito.

179

Ang Aking mga Nagawa at Natutuhan


Lagyan ng tsek(√ ) ang angkop na kahon sa iyong

sagot.

Nagamit ko ang mga kasanayang ito:





ibang bagay.


kuwento sa aking kamag-aral.

5. Tumulong ako sa pangkatang

gawain.


guro.


kamag-aral.

8. Nasuri ko ang iba’t ibang bagay

9. Nakapag-isip ako ng maaaring

sumunod na mangyayari sa isang

sitwasyon.

Mag-aaral Guro

180


1. Naikumpara ko ang distansiyang

malayo at malapit.

2. Natukoy ko ang direksiyong

kaliwa, kanan, harap at likod.


larawan.

4. Nakagawa ako ng mapa.

5. Naitala ko ang mga dahilan ng

ugnayan ng pamilya at paaralan.

10. Napahalagahan ko ang

ugnayan ng aking pamilya at

paaralan.

11. Nasabi ko ang iba’t ibang

pagkakataon na nagkaroon ng

ugnayan ang aking pamilya at

paaralan.

12. Natukoy ko ang iba’t ibang

gawaing nagtutulungan ang

aking pamilya at paaralan.

Mag-aaral Guro

Mag-aaral Guro

181


1. Natutuhan ko ang batayang

konsepto ng distansiya at direksiyon.

2. Natutuhan ko ang batayang

konsepto ng distansiya at direksiyon.

3. Natutuhan ko ang iba’t ibang

gawaing nagkakaroon ng ugnayan

ang aking pamilya at paaralan.

4. Natutuhan ko ang bahaging dapat

kong gampanan upang mapatatag

ang mabuting ugnayan g aking

pamilya at paaralan.

5. Natutuhan kong pahalagahan ang

mabuting ugnayan ng aking pamilya

at paaralan.


___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________________________

___________________________________.

Mag-aaral Guro