Carduelis F. Flavirostris

Kweekverslag van de frater.

INLEIDING;De soort draagt ook naast vele Nederlandse bijnamen o.a. de steenkneuter ook de wetenschappelijke Carduelis F.Flavirostris( voorheen Acanthis f. flavirostris). In het Duits heet de soort Berghänfling , in het Engels heet de soort Twite en in het Frans heet de soort Linotte á bec jaune. Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken heeft de soort ook nog een tiental ondersoorten en dat zijn :Voorkomend in Schotland de C.f. bensonorum.Voorkomend in N.Ierland de C.F. pipilans.Voorkomend in Turkije,Kaukasus en delen van Iran de C.f. brevirostrisVoorkomend in delen van India,Nepal en Tibet de C.F. rufostrigataVoorkomend in delen van Tibet en China de C.f. miniakensisVoorkomend in delen van China en Kirgizië de C.f. montanellaVoorkomend in delen van China en Kazachstan de C.f.korejeviVoorkomend in Kazachstan de C.f. kirghizorumVoorkomend in delen van Siberië en Mongolië de C.f. altaicaVoorkomend in delen van Pakistan en Afghanistan de C.f.pamirensisZo dat was me het lijstje wel , wilt u de onderlinge verschillen weten dan nodig ik u uit om op het W.W.W. te gaan zoeken.

De zo op het eerste oog opslag wat saai uitgedoste frater is een soort als men goed deze bekijkt daar toch heel veel kleur in kan vinden want het kleine priemsnaveltje is geel met wat zwart op de punt ,heeft tussen de overwegende bruine kleur een zwarte bestreping,tussen de zwarte bestreping laten vooral de mannen in de broedtijd een karmijnroodroze stuitkleur zien. De onderbuik is wit en het wit is ook in de vleugels terug te vinden. Pootjes zijn donkerbruinzwart. De zang stelt in mijn ogen niet zo heel veel voor maar zijn lieflijke kalme karakter maakt een hoop goed.In de vrije natuur is het een bewoner van open landschappen zoals moerasgebieden ,akkerlanden, toendra's en leeft graag langs de randen van bosgebieden. Het is een echte zaadeter buiten het broedseizoen om en in de vrije natuur leeft de frater van diverse onkruiden en onkruidzaden. In de broedtijd word dit menu aangevuld met dierlijk voedsel en dit zeker in de eerste dagen als er jongen zijn.

Als volière of broedkooi vogel dienen ze in eerste plaats van de juiste wettelijke advies ringmaat van 2,5mm te zijn beringd ,zonder deze ring mag u deze Europese cultuurvogel niet in uw bezit hebben. De soort kan in een gezeldschapvoliere maar in een volière met gelijksoortige vogels zoals de kneu of barmsijs is dit niet verstandig dit mede omdat de frater dan wel agressief kan overkomen of er de kans op bastaardkweek bestaat. Mocht dit juist uw bedoeling zijn dan heb ik niets gezegd. Zoals geschreven kunnen de fraters ook in een ruime broedkooi gehouden en gekweekt worden zonder problemen , op 1 ding dient men wel bedacht te zijn en dat is het feit dat de frater enorm kan vervetten bij een te rijke zaadmengeling. tegenwoordig heb je van diverse merken een heuse frater zaadmengeling en dat is een mengeling van diverse zeer fijne zaden. Deze mengeling kan men aanvullen met eivoer wat zeer zeker aan te bevelen is als men er mee wilt kweken want als de frater gewend is aan het eten van eivoer dan zal hij /zij dit ook aan de jongen voeren. Ook kan u het menu uitbreiden met diverse onkruiden zoals paardenbloem, herderstasje,graszaden etc.

AANSCHAF: De aanschaf was weer een apart verhaal eigenlijk want ik had weer eens contact met mijn maatje Bob en die vertelde mij met een klein probleempje te zitten want hij zat in een verbouwing van zijn vogelkamer en juist op dat moment werd hij gebeld door de kweker dat zijn bestelde koppeltje frater klaar waren om van eigenaar te verwisselen. Hij had al een koppeltje fraters maar dat bleken achteraf 2 poppen te zijn en dat is vrij moeilijk kweken kan ik u vertellen uit de inmiddels opgedane ervaring . Bob wilde niet weer een jaar wachten door de vogels af te bestellen en vroeg mij om het koppel frater tijdelijk onder te brengen bij mij op het hok. Zo gezegd zo gedaan. Na een tijdje bij mij op het hok te hebben gezeten was ik toch wel "verliefd"geworden op het soortje en Bob had dit in de gaten gekregen en nadat hij zijn vogelkamer klaar had belde hij mij op en vertelde mij dat hij nog 2 mannen kon kopen bij een Belgische kweker om zo nog 2 koppels te maken met zijn 2 poppen. Ik zei word dit niet wat veel voor je op de vogel kamer en hij zei ; dat koppel.......kweek jij er maar mee want hij vond het belangrijk dat er meer fraters kwamen want voor als nog is de frater toch wel het onder geschoven kindje van de zaadetende Europese cultuur vogeltak . Wij naar die Belgische kweker en wat schets mijn verbazing ...Bob kocht 1 koppel en 1 losse man want 1 van zijn poppen zat niet heel lekker in haar vel en hij vreesde dat zij het loodje ging leggen wat achteraf niet het geval bleek te zijn de vogel had gewoon moeite om door de rui te komen . Oké dacht ik nog maar wat nu? Bob zo droog als hij is zei......hier neem 1 koppel mee voor je vader want ik heb de ruimte niet en als we alle drie 1 koppel hebben om te kweken dan kunnen we het risico van ziektes spreiden en we hebben bij een geslaagde kweek ten alle tijden onverwante en 100% natuurbroed en medicijnvrije jongen om zo andere mensen weer verder te helpen. Zo gezegd zo gedaan. Achteraf was het een zeer goede en wijze zet geweest van Bob want het koppel wat ik in bezit had bleek achteraf gekuurde vogels te zijn en zoals u weet doe ik daar absoluut niet aan, nadeel van het niet geven van de medicijnstoffen die de gekuurde vogels nodig hebben is dat bij stressmomenten de ziektes vaak direct de kop opsteken.

DE KWEEK:Het koppel wat bij Bob zat begon als eerste met broedneigingen te vertonen en maakte al vrij snel een nestje in een metalen nestkorfje er werden eieren gelegd maar die bleken onbevrucht te zijn. Bij mij zaten de fraters ook binnen en begonnen met nestbouw in een kanarie traliekastje maar zoals u weet is de broedtijd een stressvolle gebeurtenis en ondanks dat de man floot, beide vogels drukbezig waren met nestbouw etc. zag ik de vogels achteruit gaan in conditie en ja hoor op een ochtend zag ik de man en die was er niet best aan toe, de dag erop de pop die precies hetzelfde liet zien met als resultaat :

Voor mij was het dus einde frater kweek dacht ik ( later bleek dit een onterechte gedachte te zijn) maar bij Bob begon het te lopen omdat hij aan binnenkweek deed en die kreeg meerdere nesten met eieren en met jongen, niet allemaal hebben het gered tot volwassenheid want ook Bob kuur niet met medicijnen en hij had het probleem dat de jongen heel vroeg uit het nest sprongen en zich letterlijk dood sprongen als zij uit het nest kwamen wat bovenin de volière zat ,wat u moet weten is dat Bob in zijn vogelkamer in grote volières kweekt zoals we die kennen als standaard kweekbox ,uiteraard direct hier tegen maatregelen genomen door wat takken onder het nest te bevestigen. In broedkooien heeft men hier geen last van maar als u in strakke volières kweekt is mijn tip aan u dus om voor wat takken onder het nest te zorgen zodat de val gebroken word voor de al vroeg uitspringende jongen. Bij mijn vader was het een heel ander verhaal met de kweek. Hij had de fraters in een hele grote beplante buitenvlucht gedaan en de fraters zaten daarin alleen. Omdat de fraters buiten zaten gingen ze met het seizoen mee ( koud , nat etc.) en ondanks dat er volop nesten gebouwd werden en met volop bedoel ik 7 stuks kwamen er maar geen eieren. De pop was er klaar voor terwijl de man dit niet was ,hij bouwde wel degelijk mee aan de nesten en voerde de pop maar pogingen om ze te bevliegen deed hij niet. Was er misschien wat anders aan de hand ,legde de pop wel eieren maar waren de vogels of 1 van de vogels eierpikkers? Was het een kwestie van ongedierte in de volière? Het meest recent gebouwde nest maar voorzien van een nestcamera maar eieren werden er gewoon weg niet gelegd dus eierpikkers waren het niet en van ongedierte in de volière was ook geen sprake.

Ondertussen was het al eind mei geworden en er moest "iets" gebeuren want zo kwamen er hier geen fraters op stok natuurlijk. Ik overleg gehad met Bob over wat te doen , het waren zijn vogels en ik had wel een idee om wat te doen maar ik kon niet zomaar gaan experimenteren met zijn vogels. Mijn vader zou snel zijn verjaardag vieren en ik besloot in overleg met Bob de vogels over te kopen van Bob zodat mijn vader een zeer mooi verjaardagscadeau had en ik de vrijheid had om mijn plannetje uit te werken. Zo gezegd zo gedaan en nadat ik de vogels betaald had ging ik naar een kweker die een frater man had zitten welke ik wel mocht lenen om te kijken of er nog wat van het broedseizoen gemaakt kon worden want nesten waren er zat maar eieren ho maar. De eigen man had ik afgevangen en de nieuwe man bij de pop gedaan, na een korte kennismaking zag ik de man de pop bevruchten en nog geen 2 dagen later was daar het eerste ei. Conclusie mijn plannetje was gelukt en mijn vermoeden bevestigd want ik had gewoon een nog te jonge man die alles goed deed maar niet snapte dat hij de pop moest bevliegen. De geleende man bleef een week bij de pop en ik bracht volgens afspraak deze weer terug naar de eigenaar. De jonge man deed ik bij de pop in de vlucht en of er niets gebeurd was ging hij verder met het verzorgen van de pop en voerde haar zelfs op het nest.

De pop had uiteindelijk 6 eieren gelegd welke licht blauw waren met her en der wat bruine spikkels. De jonge man deed niks met de eieren en als de pop even van het nest was om zich te ontlasten dan zat hij voor het nest om het nest en de eieren te bewaken. Na 12 dagen was het weer eventjes spannend want bleef de jonge man zo goed bezig ten opzichte van de pop en de eieren/jongen ? Het antwoord kwam al vrij snel want nadat het eerste jong was uitgekomen begon de man de pop te voeren en de pop voerde het jong weer op haar beurt. Het voer wat aan de jongen gevoerd was een goed eivoer en zaadmengeling en wat het seizoen bood aan onkruiden die op dat moment er waren of geoogst konden worden. Zo kwamen 4 van de 6 eieren uit en werden allemaal zonder problemen gevoerd door zowel de man als de pop echter het laatst geboren jong was met 2 dagen verschil van uitkomen echt te klein ten op zicht van de andere jongen en die moest uiteindelijk toch het onderspit delven, na 5 dagen tijd de jongen geringd met de juiste ringmaat en op een leeftijd van 12 dagen oud zijn vlogen de jongen uit. Nou ja in dit geval klommen de jongen eruit en zaten heel dicht bij het nest in de weelderige begroeiing. De eerste dagen na het uitvliegen voerde zowel de pop als de man de jongen , de pop kreeg het weer op haar heupen en ik zag dat ze 1 van de andere nesten uit koos om nog een ronde te doen. Fraters kunnen tot 4 rondes grootbrengen maar normaliter is het met 2 a 3 rondes wel gedaan. De man gedroeg zich voorbeeldig en voerde alle jongen nu in zijn eentje.

3 jongen fraters net geringd

Foto genomen vlak voor het uitvliegen van de jongen

Net uitgevlogen en direct bedelen om voedsel

Jonge frater neemt een bad ,dit is 1 van de tekenen van naderende zelfstandigheid

De vraag was nu natuurlijk was de jonge eigen man nu wel klaar voor de pop en zijn vaderschap? De pop begon op een gegeven moment weer met eieren leggen en ik had nog steeds geen bevruchtingspogingen van de man gezien. Toch maar weer eens de man uitvangen en kijken want de twijfel nam toe ondanks alle info die je van de vogel krijgt . De vogel voor de zoveelste keer in de hand en er is gewoon geen twijfel mogelijk het is een man incl. een tap zo groot dat je zou denken dat hij geregeld achter de zitstok blijft haken als hij wil wegvliegen. Dit nest met eieren was toch weer onbevrucht helaas. Op zich geen probleem er waren fraters gekweekt en daar ging het om natuurlijk. Mijn vader en ik besloten om de vogels ̀ heel̀ te houden en ze niet meer in te zetten voor de kweek ,volgend jaar moest de man zijn kunstje maar laten zien. De vogels verhuisde van de buitenvolière om plaats te maken voor wat andere vogels naar een binnenkooi waarin het koppel fraters had gezeten welke helaas ons waren ontvallen. De vogels kregen de ̀ bewuste klap ̀van het verhuizen en ik dacht dat dit kweekseizoen zal wel ten einde zijn nu. Maar niets bleek minder waar want de pop en man gingen gewoon vrolijk verder met hun broedseizoen. De pop vond her en der een verdwaald sisaltouwtje en begon een soort van nestje te maken in het voerbakje. Hier sprong ik direct op in natuurlijk en verstrekte een houten bakje met een kokosvezelnestje erin en beklede de zijkanten met wat coniferentakjes. Vier eieren werden gelegd en het wonder was geschiet want de eieren waren bevrucht de man en pop verzorgden hun jongen weer goed en zo kwamen ook deze jongen zonder verdere problemen op stok. En zo had ik zelf toch nog fraters gekweekt dit jaar.

RESUMEREND :

De frater was ondanks zijn niet al te uitbundige uiterlijk of zang toch een uitdaging gebleken voor iemand die talloze vogelsoorten gekweekt heeft inmiddels. De soort bleek voor mij lastiger te zijn dan menig andere vogelsoort die te boek staan als zijnde moeilijke of niet te kweken vogels .De moeilijkheid zat vooral in het gegeven dat er hier niet gekuurd , eieren geraapt , hulp van pleegouders in gezet o.i.d. werd, hierdoor kwamen vogels om , dit is absoluut niet leuk om mee te maken maar het is volgens onze visie wel de enigste juiste weg om te bewandelen en daarvoor betaal je soms veel leergeld. Ook nu weer is er bewezen dat je ook met fraters op een 100 % natuurbroed en medicijnvrije manier kan kweken in zowel kweekboxen van 1 m breed x 2m hoog ex 2 m diep, in broedkooien van 1,2m lang x 0,6 m diep en 0.6m hoog en in grote beplante buitenvolières. Al met al , het was een leuke ervaring . Tekst : A.Bakker te DordrechtFoto´s : Y . BakkerTekstcontrole : M.P.P.