ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TÂM LÝ - GIÁO DỤC

KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI

CÁC TÌNH HUỐNG GÂY CĂNG THẲNG

VÀ QUẢN LÝ CẢM XÚC

CHO HỌC SINH THPT

(Bài tiểu luận kết thúc học phần)

Đà Nẵng, tháng 06 năm 2015

LÊ VĂN NAM 2

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TÂM LÝ - GIÁO DỤC

KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI

CÁC TÌNH HUỐNG GÂY CĂNG THẲNG

VÀ QUẢN LÝ CẢM XÚC

CHO HỌC SINH THPT (Bài tiểu luận kết thúc học phần)

Học phần: Giáo dục kĩ năng sống

Giảng viên phụ trách: ThS. Lê Thị Duyên

Mã phách:…………………………

Đà Nẵng, tháng 06 năm 2015

LÊ VĂN NAM 3

CHỦ ĐỀ

KỸ NĂNG ỨNG PHÓ

VỚI CÁC TÌNH HUỐNG GÂY CĂNG THẲNG

VÀ QUẢN LÝ CẢM XÚC

I. MỤC TIÊU:

1. Mục tiêu về kiến thức:

- Nêu được khái niệm sự căng thẳng và liệt kê được một số tình huống gây

căng thẳng

- Nhận biết được nguyên nhân gây căng thẳng

- Liệt kê được các biện pháp ứng phó với căng thẳng và hiểu được tầm quan

trọng của việc kiểm soát cảm xúc

- Biết cách giải tỏa cảm xúc và làm chủ cảm xúc

2. Mục tiêu về kỹ năng:

- Bước đầu hình thành các kỹ năng tự nhận thức

- Kỹ năng phòng tránh, ứng phó tích cực với căng thẳng và kiểm soát cảm xúc

- Kỹ năng quản lí thời gian và lên kế hoạch

- Kỹ năng tư duy tích cực, tư duy phê phán

3. Mục tiêu về thái độ:

- Thái độ nhìn nhận vấn đề một cách tích cực

- Thái độ tin tưởng và trân trọng bản thân

- Chấp nhận sự căng thẳng như một phần tất yếu

- Thái độ tôn trọng người khác khi giao tiếp

II. ĐỐI TƯỢNG GIÁO DỤC:

Chủ đề được thiết kế cho học sinh THPT, độ tuổi từ 16 – 18 tuổi.

III. NỘI DUNG:

1. Khái niệm sự căng thẳng và các tình huống gây căng thẳng

2. Biểu hiện của sự căng thẳng

3. Các biện pháp ứng phó với căng thẳng và ý nghĩa

4. Các bước rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng

5. Kỹ năng kiểm soát cảm xúc và vai trò của nó trong cuộc sống

6. Các bước để rèn luyện kỹ năng kiểm soát cảm xúc.

7. Vận dụng giải quyết một số tình huống đơn giản và duy trì thái độ tích cực.

LÊ VĂN NAM 4

IV. PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢ:

- Giấy A4, giấy A0

- Bút dạ, phấn viết

- Các bài tập tình huống

- Tranh ảnh minh họa

- Máy chiếu

V. TIẾN TRÌNH:

1. Hoạt động 1: Khởi động – Trò chơi Bịt mắt bắt sâu

a. Mục tiêu: Giúp học sinh trải nghiệm lạivà nhận dạng được căng thẳng

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên phổ biến luật chơi:

+ Chọn 6 học sinh, chia thành 3 cặp.

+ Mỗi thành viên trong cặp sẽ được gắn kẹp áo lên các vị trí khác nhau

trên cơ thể, thành viên còn lại bị bịt mắt và dùng tay để tìm và lấy

toàn bộ kẹp được gắn trên người đồng đội của mình xuống.

+ Mỗi cặp có 1 phút 30 để hoàn thành trò chơi

- Giáo viên cho học sinh tham gia chơi.

- Sau khi kết thúc trò chơi, giáo viên cho học sinh chia sẻ cảm xúc khi chơi.

c. Kết luận:

Trong cuộc sống có những lúc trạng thái tâm lí con người sẽ bị rối loạn, ức

chế. Nó tác động đến hành vi và phần lớn biểu hiện cảm xúc tiêu cực gây cản

trở công việc cũng như cuộc sống của chúng ta.

2. Hoạt động 2: Tìm hiểu các tình huống gây căng thẳng

a. Mục tiêu:

- Nhận diện, liệt kê được các tình huống có thể gây căng thẳng

- Diễn tả được những cảm xúc thường gặp khi căng thẳng

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên cho cả lớp trả lời các câu hỏi:

Hãy kể lại những tình huống gây căng thẳng mà các bạn đã trải qua

Cảm xúc của bạn lúc đó như thế nào? Ảnh hưởng của trạng thái căng

thẳng

- Cho học sinh ghi đáp án vào giấy sau đó chia sẻ với cả lớp

- Giáo viên ghi lại các ý kiến trên bảng và tổng hợp

LÊ VĂN NAM 5

c. Kết luận:

- Những sự việc, vấn đề xảy ra trong cuộc sống,trong mối quan hệ phức tạp

giữa con người , những thay đổi của môi trường tự nhiên tác động đến con

người và gây ra cảm xúc mạnh, phần lớn là tiêu cực . Tình huống gây căng

thẳng luôn tồn tại trong cuộc sống.

- Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta phải đối mặt với những tình huống

gây căng thẳng như : sắp thi cử, bị thất bại, áp lực công việc...

3. Hoạt động 3: Biểu hiện cảm xúc khi căng thẳng

a. Mục đích:

Nhận biết và trình bày được các biểu hiện về cảm xúc, hành vi khi gặp những

tình huống gây căng thẳng

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên cho học sinh lần lượt ghi lên bảng những biểu hiện khi căng

thẳng của bản thân

- Tổng hợp và sắp xếp các biểu hiện theo 3 dạng : dấu hiệu sinh lí, dấu hiệu

cảm xúc, phủ nhận cảm xúc, dấu hiệu hành vi

- Giáo viện chiếu những hình ảnh minh họa về các biểu hiện khác nhau khi

bị căng thẳng nhưng không nêu tên mà để học sinh tự đoán.

- Đưa ra kết quả và rút ra kết luận

c. Kết luận:

Sự căng thẳng biểu hiện ở nhiều mặt và khác nhau ở từng cá nhận. Hiểu và

nhân diện được những dấu hiệu của sự căng thẳng của bản thân mình là hết sức

cần thiết để tìm cách giải tỏa căng thẳng.

4. Hoạt động 4: Các nguyên nhân gây căng thẳng

a. Mục tiêu:

Trình bày được các nguyên nhân gây trạng thái căng thẳng.

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên cho học sinh lần lượt nêu lên những nguyên nhân gây ra căng

thẳng.

- Giáo viên nhận xét và tổng hợp ý kiến

c. Kết luận:

Có 2 dạng nguyên nhân chủ yếu đó là nguyên nhân chủ quan (suy nghĩ tiêu

cực, tự tạo áp lực cho bản thân, thiếu tin tưởng vào bản thân…)và nguyên nhân

khách quan( môi trường sống tiêu cực, áp lực từ công việc và cuộc sống…)

LÊ VĂN NAM 6

5. Hoạt động 5: Cách ứng phó tích cực và tiêu cực khi căng thẳng

a. Mục tiêu:

Giúp học sinh nhận biết được các cách ứng phó tích cực và tiêu cực khi ở

trong trạng thái căng thẳng

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên đưa ra tình huống: Để chuẩn bị cho kì thi cuối kì, cô giáo giao

khá nhiều bài tập về nhà. Mặc dù đã cố gắng nhưng bạn vẫn không thể làm

hết và có một số bài quá khó, bạn làm mãi vẫn không được.

- Hãy viết ra giấy những suy nghĩ và cách ứng phó tích cực và tiêu cực khi

gặp tình huống trên

- Học sinh chia sẻ, nhận xét

- Giáo viên ghi lại trên bảng, đánh giá và đưa ra kết luận

c. Kết luận:

- Trong một tình huống gây căng thẳng có thể có nhiều cách ứng phó khác

nhau, phụ thuộc vào nhận thức, kinh nghiệm sống, nhân cách và điều kiện

của mỗi người

- Khi không tìm được cách ứng phó tích cực, sẽ dễ dẫn đến đưa ra cách giải

quyết tiêu cực. Điều này sẽ gây ra những hậu quả đáng tiếc. Vì vậy, cần

phải rèn luyện kỹ năng nhận thức, kỹ năng giải quyết vấn đề và tìm kiếm

sự giúp đỡ để giúp bạn vượt qua khủng hoảng, căng thẳng trong cuộc sống.

6. Hoạt động 6: Các bước rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng và kiểm soát

cảm xúc.

a. Mục tiêu:

Trình bày được các bước rèn luyện kỹ năng ứng phó với căng thẳng và

kiểm soát cảm xúc

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên đưa ra tình huống: Vào giờ kiểm tra, thầy giáo vô tình nhìn thấy

tài liệu bị rơi xuống đất. Thầy buộc bạn tội xem tài liệu trong giờ kiểm tra

và cho bạn 0 điểm môn đó. Nhưng thật ra tài liệu đó là của bạn ngồi bên và

cũng là bạn thân của bạn. Hãy nêu những suy nghĩ và cách ứng phó tích

cực trong trường hợp trên.

- Giáo viên chia lớp thành các nhóm để thảo luận. Từ việc tìm kiếm cách ứng

phó tích cực, hãy nêu ra quy trình để kiểm soát được cảm xúc và cách rèn

luyện kỹ năng ứng phó tích cực với căng thẳng và viết vào giấy A0.

- Học sinh sắm vai giải quyết tình huống, các nhóm nhận xét.

- Giáo viên đánh giá và rút ra kết luận

LÊ VĂN NAM 7

c. Kết luận:

Căng thẳng là điều hiễn nhiên trong cuộc sống và việc bạn đối mặt với nó

như thế nào sẽ thể hiện được một phần bạn là người thành công hay thất bại.

7. Hoạt động 7:

a. Mục đích: Học sinh có khả năng xậy dựng một cuộc sống lành mạnh, hạn chế

những yếu tố có nguy cơ tạo nên căng thẳng.

b. Cách tiến hành:

- Giáo viên đặt câu hỏi: Làm cách nào để hạn chế tình trạng căng thẳng

trong cuộc sống?

- Học sinh suy nghĩ và nêu ý kiến

- Giáo viên ghi ý kiến lên bảng và tổng hợp

c. Kết luận:

- Nhận thức được tình huống gây căng thẳng để tránh gây trạng thái căng

thẳng

- Cần có chế độ sinh hoạt, làm việc giải trí hợp lý

- Có lối sống lành mạnh, thường xuyên rèn luyện bản thân

8. Hoạt động 8: Bài tập củng cố

a. Mục đích:

Giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện để từng bước hình thành kỹ

năng ứng phó với cằng thẳng và kiểm soát cảm xúc.

b. Bài tập:

- Học sinh ghi lại những căng thẳng mình gặp trong vòng 1 tuần và cách

ứng phó với căng thẳng.

- Lập thời gian biểu sinh hoạt và học tập tích cực

- Báo cáo lại vào tiết học sau

VI. TỔNG KẾT:

Giáo viên yêu cầu học sinh nêu lên được:

Những thu hoạch rút ra từ chủ đề

Một số kĩ năng được sử dụng trong chủ đề

Giáo viên tổng kết lại những ý chính trong chủ đề:

Cần nhận thức rõ được bản thân mình những biểu hiện của cơ thể, cảm xúc,

hành vi để từ đó có thể tìm được nguyên nhân ứng phó một cách tích cực

khi gặp căng thẳng

LÊ VĂN NAM 8

Phải biết chấp nhận căng thẳng như là một điều tất yếu của cuộc sống và

luôn suy nghĩ tích cực trong mọi hoàn cảnh

Rèn luyện bản thân, sống lành mạnh, sinh hoạt điều dộ để hạn chế tối đa

được các tình huống căng thẳng có thể xảy ra

LÊ VĂN NAM 9

PHỤ LỤC

Hình ảnh minh họa:

1. Dùng lời nói xúc phạm người khác 2. Sợ hãi

3. Hút thuốc 4. Đau đầu

5. Chán ăn 6. Hung dữ

LÊ VĂN NAM 10

7. Tự làm đau bản thân 8. Lo lắng

9. Tức ngực, khó thở

10: Dùng chất kích thích

LÊ VĂN NAM 11

Điểm kết luận của bài thi Chữ kí xác nhận của CB chấm thi Chữ kí xác nhận

của

CB nhận bài thi Bằng số Bằng chữ CB chấm 1 CB chấm 2

LÊ VĂN NAM 12

Họ và tên sinh viên: Lê Văn Nam Ngày sinh: 07-11-95; Mã phách:…………….

Lớp: 13CTL Khoa: Tâm lý – Giáo dục

Tên Tiểu luận: KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI CÁC TÌNH HUỐNG GÂY CĂNG THẲNG VÀ

QUẢN LÝ CẢM XÚC

Học phần: Kĩ năng sống

Giảng viên phụ trách: ThS. Lê Thị Duyên

Sinh viên kí tên