ESPAZOS NATURAISLIC Río Landro

MN Souto da Retorta

Inclúe os tramos medio e baixo do curso do río Landro, desde Ourol ata Viveiro e o seu afluente Bravos.

O Landro en Chavín

SITUACIÓN: Na costa da comarca da Mariña Occidental (Lugo).Localidades de referencia: Viveiro e OurolSUPERFICIE: 127 haCONCELLOS: Ourol e Viveiro (Lugo)VALORES NATURAIS: paisaxe, flora e fauna

RÍO LANDRO Nace entre o cumio do Xistral e Coto Balsego e, despois de 49 km, desemboca na ría de Viveiro. Discorre encaixado cun forte desnivel case todo o seu percorrido ata remansarse nunha ampla chaira fluvial nas proximidades da desembocadura. Afluentes pola esquerda: Ínsua, Casateiros, Arganza, Os Castros, San Roque e Barral.Afluentes pola dereita: Foxo, Toxoso, San Pantaleón, Porto, Riobarba e San Miguel.

Central eléctrica no Landro

O Landro no val do Naseiro

O Landro no val do Naseiro

O Landro en Landrove

O Pozo Piago, no esteiro do Landro

Esteiro do Landro

Esteiro do Landro

Esteiro do Landro

Esteiro do Landro

RÍO BRAVOSÉ o principal afluente do Landro pola esquerda. Nace no Sixto (Ourol) ao pé da Gañidoira e xúntase co Landro preto de Landrove.

O río Bravos en Galdo

PROTECCIÓN•Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004.•Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014.•Monumento natural “Souto da Retorta”, de 3,19 ha (12 de abril de 2000).

CLIMAOceánico húmido, cunha precipitación media anual de 1.412 mm e una temperatura media de 13 ºC.

Val do Naseiro

A área pertence á rexión eurosiberiana, provincia atlántica-europea e subprovincia cántabro-atlántica, e adscríbese ao sector galaico-asturiano. TIPOS DE HÁBITATS DO ANEXO I DA DIRECTIVA 92/43/CEE-Esteiros-Chairas lamacentas ou areentas que non están cubertos de auga na baixamar-Vexetación anual pioneira con Salicornia e outras especies de zonas lamacentas ou areentas-Pasteiros de Spartina (Spartinion maritimi)-Pasteiros salinos atlánticos (Glauco-Puccinellietalia maritimae)-Matogueiras halófilas mediterráneas e termoatlánticas (Sarcocornetea fructicosae)-Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion-Ríos de ribeiras lamacentas con vexetación de Chenopodion rubri p.p. e de Bidention p.p.-Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae)

FLORANas beiras dos ríos consérvanse bosques de ribeira con ameneiro (Alnus glutinosa), salgueiro (Salix atrocinerea), sanguiño (Frangula alnus), freixo (Fraxinus excelsior), abeleira (Corylus avellana), pradairo (Acer pseudoplatanus)…Entre as especies protexidas e de especial interese atópanse algúns fentos relitos macaronésicos (Woodwardia radicans, Dryopteris aemula) e os narcisos (Narcissus asturiensis e Narcissus cyclamineus). Nas marismas hai xuncos (Juncus maritimus), Elymus pycnanthus, Agrostis stolonifera, Spartina…

Vexetación de esteiro (espartinas, xuncos, algas...)

ESPECIES DE INTERESE PARA A CONSERVACIÓNCladonia subgenus Cladina Limonium dodartii Narcissus asturiensis Narcissus bulbocodium Narcissus cyclamineus Narcissus triandrus Ruscus aculeatus  ESPECIES DO ANEXO II DA DIRECTIVA 92/43/CEENarcissus asturiensisNarcissus cyclamineus CATÁLOGO GALEGO DE ESPECIES AMEAZADASCryphaea lamyana Dryopteris guanchica Fontinalis squamosa Limonium dodartii Narcissus asturiensis Narcissus cyclamineus

Narcissus cyclamineus

Amieiras no val do Naseiro

Freixo (Fraxinus excelsior)Pradairo (Acer pseudoplatanus)

Fentos e amieiras na beira do Landro

Dentabrú, palla real (Osmunda regalis)

Centáurea nigra

Herba lameiriña (Callitriche stagnalis)

Bochos (Fucus vesiculosus) e verdello no intermareal

Lontras (Lutra lutra)

FAUNAA fauna deste espazo está formada por especies acuáticas (de auga doce e salobre) e especies de ribeira.

ESPECIES DE INTERESE PARA A CONSERVACIÓN

MAMÍFEROSGalemys pyrenaicus Lutra lutraMyotis myotis Pipistrellus pipistrellus Pipistrellus pygmaeus Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hipposideros

AVESAccipiter gentilis Accipiter nisus Actitis hypoleucos Aegithalos caudatus Alauda arvensis Alcedo atthis Anas platyrhynchos Anthus trivialis Apus apus Ardea cinerea Athene noctua Buteo buteo Caprimulgus europaeus Certhia brachydactyla Cettia cetti Cinclus cinclus Circus cyaneus Cisticola juncidis Columba palumbus Corvus corone Cuculus canorus Delichon urbica Dendrocopos major

Ferreiriño subeliño (Aegithalos caudatus), un paxaro sedentario en Galiza que vive nos bosque das ribeiras.

Garzota (Egretta garzetta)

Egretta garzetta Emberiza cia Emberiza cirlus Emberiza citrinella Erithacus rubecula Falco tinnunculus Gallinula chloropus Garrulus glandarius Hippolais polyglotta Hirundo rustica Larus cachinnans Larus fuscus Larus marinus Larus melanocephalus Larus ridibundus Locustella naevia Melanitta fusca Melanitta nigra Mergus serrator Milvus migrans Motacilla alba Motacilla cinerea Motacilla flava Numenius arquata Numenius phaeopus Oriolus oriolus

Carrán cristado (Thalasseus sandvicensis)

Parus ater Parus caeruleus Parus cristatus Parus major Phoenicurus ochruros Phylloscopus ibericus Pica pica Picus viridis Podiceps nigricollis Prunella modularis Pyrrhula pyrrhula Regulus ignicapilla Riparia riparia Saxicola torquata Streptopelia decaocto Streptopelia turtur Strix aluco Sylvia atricapilla Sylvia borin Thalasseus sandvicensisTroglodytes troglodytes Turdus merula Turdus philomelos Tyto alba

Escáncer (Anguis fragilis)

RÉPTILESCoronella austriaca Iberolacerta monticola Lacerta schreiberi Anguis fragilis Natrix natrix

Sapiño pinto(Discoglossus galganoi)

ANFIBIOSChioglossa lusitanica Discoglossus galganoi Lissotriton boscai Rana iberica Pelophylax perezi

Muxe (Chelon labrosus)

PEIXESChondrostoma duriense Petromyzon marinus Salmo salar Chelon labrosusAguilla anguilla

INVERTEBRADOSCoenagrion mercuriale Hirudo medicinalis Lucanus cervus Margaritifera margaritifera

Mexillón de río (Margaritifera margaritifera)

ESPECIES DO ANEXO II DA DIRECTIVA 92/43/CEEMamíferosGalemys pyrenaicusLutra lutraMyotis myotisRhinolophus ferrumequinumRhinolophus hipposiderosAvesAlcedo atthis Caprimulgus europaeus Certhia brachydactyla Circus cyaneus Milvus migrans Sterna sandvicensis RéptilesLacerta monticolaLacerta schreiberiAnfibiosChioglossa lusitanicaDiscoglossus galganoiPeixesChondrostoma polylepisPetromyzon marinusSalmo salarInvertebradosMargaritifera margaritiferaCoenagrion mercurialeLucanus cervus

CATÁLOGO GALEGO DE ESPECIES AMEAZADASInvertebradosMargaritifera margaritifera Unio pictorum PeixesPetromyzon marinus AnfibiosChioglossa lusitanica Rana iberica AvesCircus cyaneus MamíferosGalemys pyrenaicus Myotis myotis Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hipposideros

Saramaganta (Chioglossa lusitanica)

EUCALIPTAL DE CHAVÍN / SOUTO DA RETORTA É unha plantación de eucaliptos (Eucalyptus globulus) de 3,19 ha situada na marxe dereita do río Landro en Chavín. Os case 600 eucaliptos foron plantados a partir de 1860 como protección contra as avenidas do río. Algúns acadan tamaños espectaculares. Entre eles sobreviven especies de flora autóctona: avelairas, freixos, amieiras, pradairos...É propiedade da Xunta de Galiza.

O eucalipto é unha árbore de folla perenne orixinaria de Australia que se atopa plantada polas partes baixas de Galiza, sobre todo pola costa. É unha árbore de crecemento moi rápido que pode acadar unha gran altura e que ten un cheiro moi característico.

Follas, flores e froitos de Eucaliptus globulus

Paseo á beira da canle da antiga fábrica de Chavín

AVÓ DO EUCALIPTAL DE CHAVÍN 71,40 m de altura e 7,9 m e de perímetro (11 m na base), un dos eucaliptos de maior talle de Europa. Idade estimada: 120-130 anos.

Paseo e observatorio de aves no esteiro do Landro

ACTIVIDADESPesca, lecer, enerxía hidroeléctrica...

PROBLEMASEspecies invasoras, contaminación, construcións na canle do río...

Paseo á beira do esteiro do Landro

PUNTOS DE INTERESEViveiro: Chavín. área de lecer do Naseiro, paseo do esteiro, muíño de mareas dos Verxeis, ponte de Landrove...

Acea de “Os Verxeis”, no esteiro do Landro. Un muíño de marea transformando en vivenda.

O río Landro, nas proximidades de Chavín, tivo un aproveitamento enerxético importante, para mover a maquinaria dunha fábrica de coches, varios muíños e, máis tarde, para xerar enerxía eléctrica.

Antiga canle de condución de auga do Landro para mover as máquinas da fábrica de coches de Chavín.

HISTORIA

Montaxe e fotos: Adela Leiro, Mon Daportafebreiro 2017