Ly 8-b20 - phan tu nguyen tu chuyen dong hay dung yen-tho

Bài 20: NGUYÊN T , PHÂN T CHUY N Đ NG HAY Đ NG YÊN?Ử Ử Ể Ộ ỨNGUYÊN T , PHÂN T CHUY N Đ NG HAY Đ NG YÊN?Ử Ử Ể Ộ ỨHãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy tới xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên, khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn qua phải.

Trò chơi này tưởng như chẳng có liên quan gì tới nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp ta hiểu được một trong những tính chất quan trọng của nguyên tử, phân tử.

Bài 20: NGUYÊN T , PHÂN T CHUY N Đ NG HAY Đ NG YÊN?Ử Ử Ể Ộ ỨNGUYÊN T , PHÂN T CHUY N Đ NG HAY Đ NG YÊN?Ử Ử Ể Ộ ỨI. THÍ NGHIỆM BROWN

Năm 1827 nhà bác học Brown, khi quan sát các hatk phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.

Ở thời kỳ đó, lý thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.


II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG

Các em hãy th gi i thích chuy n đ ng c a các h t ph n hoa trong thí ử ả ể ộ ủ ạ ấnghi m c a Brown b ng cách dùng s t ng t gi a chuy n đ ng ệ ủ ằ ự ươ ự ữ ể ộc a các h t ph n hoa v i chuy n đ ng c a qu bóng mô t đ u ủ ạ ấ ớ ể ộ ủ ả ả ở ầbài. Sau đây là các câu h i g i ý.ỏ ợC1 Qu bóng trên sân t ng t nh h t nào trong thí nghi m c a Brown?ả ươ ự ư ạ ệ ủQu bóng trên sân t ng t nh h t ph n hoa trong thí nghi m Brown.ả ươ ự ư ạ ấ ệC2 Các h c sinh t ng t nh h t nào trong thí nghi m Brown?ọ ươ ự ư ạ ệCác h c sinh t ng t nh h t phân t n c trong thí nghi m Brown.ọ ươ ự ư ạ ử ướ ệC3 T i sao các phân t n c có th làm cho các h t ph n hoa ạ ử ướ ể ạ ấchuy n đ ng?ể ộN u tr l i không đ c thì không sao c ! Vì sau khi ế ả ờ ượ ả Brown làm thí nghi m thì m t kho ng 50 năm sau ệ ấ ả Enbert Einstein m i gi i thích đ c ớ ả ượđ y đ và chính xác thí nghi m c a ầ ủ ệ ủ Brown.



Các h t ph n hoa chuy n đ ng nh trong thí nghi m Brown là doạ ấ ể ộ ư ệ các phân t n c không đ ng yên mà chuy n đ ng không ng ngử ướ ứ ể ộ ừ . Chuy n ểđ ng c a các phân t n c va ch m vào nhi u phía c a h t ph n ộ ủ ử ướ ạ ề ủ ạ ấhoa, các va ch m này không cân b ng làm cho h t ph n hoa chuy n ạ ằ ạ ấ ểđ ng h n đ n không ng ng.ộ ỗ ộ ừ



Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ

Trong thí nghi m c a Brown n u ta càng tăng nhi t đ c a n c thì ệ ủ ế ệ ộ ủ ướchuy n đ ng c a các h t ph n hoa càng nhanh,ch ng t các phân t ể ộ ủ ạ ấ ứ ỏ ửn c chuy n đ ng càng nhanh và va đ p vào các h t ph n hoa càng ướ ể ộ ậ ạ ấm nh. Nhi u thí nghi m khác cũng ch ng t : ạ ề ệ ứ ỏ Nhi t đ càng cao thì các ệ ộnguyên t , phân t chuy n đ ng càng nhanhử ử ể ộ . Vì chuy n đ ng c a các ể ộ ủnguyên t , phân t liên quan ch t ch v i nhi t đ nên chuy n ử ử ặ ẽ ớ ệ ộ ểđ n cnỳ đ c g i là ộ ấ ượ ọ chuy n đ ng nhi t.ể ộ ệ




Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. IV. VẬN DỤNG

C4 Đ nh n c và bình dung d ch CuSOổ ẹ ướ ị 4 (đ ng sunfát) màu xanh. Vì ồn c nh h n nên n i trên t o ra m t m t phân cách gi a hai ch t ướ ẹ ơ ổ ở ạ ộ ặ ữ ấl ng. Sau m t th i gian, m t phân cách m d n r i m t h n. Trong ỏ ộ ờ ặ ờ ầ ồ ấ ẳbình ch còn m t ch t l ng đ ng ch t màu xanh nh t. N c và CuSOỉ ộ ấ ỏ ồ ấ ạ ướ 4 đã hoà l n vào nhau.ẫ Hi n t ng này g i là ệ ượ ọ hi n t ng khu ch tánệ ượ ế .

Hãy dùng nh ng hi u bi t c a mình v ữ ể ế ủ ềnguyên t , phân t đ gi i thích hi n t ng ử ử ể ả ệ ượtrên.





C4 Đ nh n c và bình dung d ch CuSOổ ẹ ướ ị 4 (đ ng sunfát) màu xanh. Vì ồn c nh h n nên n i trên t o ra m t m t phân cách gi a hai ch t ướ ẹ ơ ổ ở ạ ộ ặ ữ ấl ng. Sau m t th i gian, m t phân cách m d n r i m t h n. Trong ỏ ộ ờ ặ ờ ầ ồ ấ ẳbình ch còn m t ch t l ng đ ng ch t màu xanh nh t. N c và CuSOỉ ộ ấ ỏ ồ ấ ạ ướ 4 đã hoà l n vào nhau.ẫ Các phân t n c và CuSOử ướ 4 đ u chuy n đ ng không ề ể ộ

ng ng v m i phía. Nên các phân t CuSOừ ề ọ ử 4 có th ểchuy n đ ng lên phía trên và các phân t n c có ể ộ ử ướth chuy n đ ng xu ng phía d i. Đ n lúc nào đó ể ể ộ ố ướ ếthì chúng hoà l n vào nhau.ẫ





C5 T i sao trong n c ao, h , sông l i có không khí m c dù không khí ạ ướ ồ ạ ặnh h n n c r t nhi u?ẹ ơ ướ ấ ề

Vì các phân t không khí chuy n đ ng không ng ng v m i phía. Nên ử ể ộ ừ ề ọcác phân t không khí có th chuy n đ ng xu ng phía d i n c và ử ể ể ộ ố ướ ướchuy n đ ng trong n c.ể ộ ướ





C6 Hi n t ng khu ch tán có x y ra nhanh h n khi ta tăng nhi t đ ệ ượ ế ả ơ ệ ộkhông? T i sao?ạ

Có. Vì các phân t chuy n đ ng nhanh h n khi nhi t đ tăng.ử ể ộ ơ ệ ộ





C7 B vài h t thu c tím vào m t c c đ ng n c l nh và m t c c ỏ ạ ộ ộ ố ự ướ ạ ộ ốđ ng n c nóng. Quan sát hi n t ng x y ra và gi i thích.ự ướ ệ ượ ả ả

Trong c c đ ng n c nóng, thu c tím tan nhanh h n vì các phân t ố ự ướ ố ơ ửtrong c c n c nóng chuy n đ ng nhanh h n.ố ướ ể ộ ơ

Education

Ly 8-b20 - phan tu nguyen tu chuyen dong hay dung yen-tho