Upload
ngoc-ha-pham
View
243
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
GIÁO ÁN
Citation preview
MÃ GIÁM SINH
MUA KIỀUTrích “Truyện Kiều” – Nguyễn Du
Ôn tập “truyện kiều”
Trả lời các câu hỏi về
“Truyện Kiều”
trong 5 giây
Ôn tập “truyện kiều”
Trong đoạn trích “Chị em Thúy
Kiều”, để miêu tả nhan sắc hai chị
em, tác giả đã dùng bút pháp nghệ
thuật __ __
Ôn tập “truyện kiều”
Trong đoạn trích “Cảnh ngày xuân”, tác
giả dùng rất nhiều __ __ thuần Việt, đầy
gợi cảm
Ôn tập “truyện kiều”
Hai đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” và
“Cảnh ngày xuân” cùng thuộc phần Một
của “Truyện Kiều” – phần __ __ __ __
__
Ôn tập “truyện kiều”
Tên chữ Hán của “Truyện
Kiều” là __ __ __ __
Ôn tập “truyện kiều”
Cốt truyện của “Truyện Kiều”
được lấy từ tác phẩm __ __
__ __
Ôn tập “truyện kiều”
Phương thức biểu đạt của
“Truyện Kiều” là __ __
Ôn tập “truyện kiều”
Phần Hai của “Truyện Kiều” có tên
gọi là __ __ __ __ __
Ôn tập “truyện kiều”
Kiều bị Mã Giám Sinh lừa, đẩy vào nhà
chứa. Ở đó có mụ __ __ một kẻ buôn
người thâm hiểm và tàn nhẫn.
Ôn tập “truyện kiều”
Sau khi Kiều đòi tự vẫn, Tú Bà đưa nàng
tới lầu __ __ , bảo rằng sẽ kiếm cho nàng
một tấm chồng.
Đáp án
1. Ước lệ
2. Từ láy
3. Gặp gỡ và đínhước
4. Đoạn trườngtân thanh
5. Kim Vân Kiềutruyện
6. Tự sự
7. Gia biến và lưulạc
8. Tú Bà
9. Ngưng Bích
Tiến trình bài học
Những kiến thức cơ bản
Phân tích văn bản
Tổng kết
1. Những kiến thức cơ bản
Vị trí đoạn trích
Bố cục
Bút pháp tả thực
Đầu phần Hai: Gia biến và lưu lạc.
Hoàn cảnh: Cha và em bị vu oan, Kiều quyết định bán mình để lấy tiền cứu gia đình khỏi tai vạ. Đoạn trích nói về việc Mã Giám Sinh đến mua Kiều.
2 câu đầu: giới thiệu hoàn cảnh buổi mua bán 8 câu tiếp: chân dung Mã Giám Sinh 6 câu tiếp: tâm trạng Thúy Kiều 10 câu cuối: diễn biến buổi mua bán Là bút pháp miêu tả người, vật như những gì vốn
có. Nhân vật bộc lộ bản chất một cách trực tiếp qua hình dáng, cử chỉ, lời nói, hành động.
Trong “Truyện Kiều”, bút pháp này thường được dùng để miêu tả nhân vật phản diện.
Quá niên trạcngoại tứ tuầnMày râu nhẵn
nhụi áo quần bảnhbao
Thoắt trông nhờnnhợt màu da
Ăn gì cao lớn đẫyđà làm sao?
Ở ăn thì nết cũnghay
Nói điều ràng buộcthì tay cũng già
So sánh với bút pháp miêu tả
nhân vật chính diện
Tiêu chí
so sánh
Miêu tả nhân vật chính diện Miêu tả nhân vật
phản diện
Bút pháp Ước lệ tượng trưng
Lý tưởng hóa
(Thủ pháp) chấm phá
Thân phận hóa nhân vật
Tả thực
Hiệu quả Bức chân dung nhân vật đẹp
hơn, gợi nhiều cảm xúc ở người
đọc
Bản chất nhân vật
được phơi bày rõ
ràng với thái độ
khinh bỉ, coi thường
2. Phân tích văn bản
Ở đây ta không phân tích văn bản theo chiềubổ ngang như bố cục đã nêu mà phân tíchtheo chiều bổ dọc, khám phá từng khía cạnhnội dung của văn bản. Bao gồm:
(1) Chân dung Mã Giám Sinh;
(2) Hình ảnh Thúy Kiều;
(3) Tấm lòng nhân đạo của NguyễnDu.
a) Chân dung Mã Giám Sinh
Các yếu tố bên ngoài (tuổi, ăn mặc, lời
nói, hành động, khung cảnh xung quanh)
Bản chất Tuổi: (ngoại tứ tuần) ngoài bốn mươi tuổi Ăn mặc: (Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao) lịch sự
nhưng có phần chải chuốt, chưng diện, không phù hợp vớilứa tuổi
Lời nói: (Hỏi tên, rằng: “Mã Giám Sinh”; Hỏi quê, rằng: “Huyện Lâm Thanh cũng gần”) cộc lốc, nhát gừng, không thưa gửi, không có đầu có đuôi
Hành động: (Ghế trên ngồi tót sỗ sàng) thô lỗ, trịch thượng, vô lễ
Khung cảnh xung quanh: (Trước thầy sau tớ lao xao) lộn xộn, nhốn nháo, không có tôn ti trật tự
Sự giả dối
Sự bất nhân
a) Chân dung Mã Giám Sinh
Sự giả dối
Lai lịch xuất thân mù mờ
Tướng mạo giả dối
Lời nói xảo quyệt, vờ vĩnh, sặc mùi con buôn
Là “khách ở viễn phương” (khách phương xa) mà lạixưng quê “cũng gần”. Thực tế quê Mã Giám Sinhkhông phải ở Lâm Thanh mà ở tận Lâm Tri.
Những là lạ nước lạ nonLâm Tri vừa một tháng tròn tới nơi
(Cảnh Kiều theo Mã Giám Sinh về sau cuộc mua bán)
Đã đứng tuổi (ngoài bốn mươi) mà lại cố tô vẽ cho trẻ trung, ra vẻthư sinh nho nhã. Nhưng bản chất nhốn nháo của kẻ vô học khôngsao dấu được qua cảnh “trước thầy sau tớ lao xao”. So sánh với sự xuất hiện của Kim Trọng:
Trông chừng thấy một văn nhânLỏng buông tay khấu bước lần dặm băng
Đề huề lưng túi gió trăngSau chân theo một vài thằng con con
Tuyết in sắc ngựa câu giònCỏ pha màu áo nhuộm non da trời
Mặc dù cư xử thô lỗ và đối xử tàn nhẫn với Kiều trongcảnh mua bán nhưng đến lúc trả giá, Mã Giám Sinh lạiđổi giọng lịch thiệp, vờ tôn vinh Thúy Kiều cốt đạt mụcđích mua Kiều với giá rẻ nhất.
a) Chân dung Mã Giám Sinh
Sự bất nhân
Đối xử với cái đẹp hết sức phũ phàng, thô bỉ
“Đắn đo”, “cân sắc cân tài”, “ép”, “thử”. Mã Giám Sinh coi
Kiều chẳng khác nào một món hàng rẻ mạt.
Lạnh lùng, vô cảm trước gia cảnh và tâm trạng của Kiều.
Tất cả vì tiền
Hành động mặc cả keo kiệt và đê tiện: “Cò kè bớt một thêm
hai”. Câu thơ gợi cảnh kẻ mua người bán đưa đẩy món hàng,
túi tiền được cởi ra, thắt vào, nâng lên, đặt xuống.
a) Chân dung Mã Giám Sinh
- Nghệ thuật miêu tảnhân vật
Bút pháp tả thực. Miêu tảtrực diện, chân thực.
Từ ngữ thuần Việt rấtgiàu giá trị gợi tả: “nhẵnnhụi” (gợi sự trơ lì), “tót”, “sỗ sàng”, “cò kè”, “ép”.
b) Hình ảnh nàng Kiều
Hoàn cảnh của nàng
Tâm trạng nhân vậtNỗi nhà: cảnh gia biến đầy loạn lạc, đau khổ. Số phận của cả gia đình lúc này đang phụ thuộcvào Kiều.Nỗi mình: vì gia đình, Kiều phải hy sinh tuổitrẻ, tình yêu. Lúc này đây, nàng đang phải tựđẩy mình vào cảnh mua bán hết sức nhục nhã, rẻ rúng.
b) Hình ảnh nàng Kiều
Tâm trạng nhân vật
Tức
Kiều cảm thấy bất công, oan khuất vì nỗi giabiến, nàng không chịu đồng nhất mình vớicảnh ngộ mua bán nhuốc nhơ này.
Nhưng Kiều đành bất lực và bởi vậy, baonhiêu nỗi niềm dồn lại thành nỗi “tức” nghẹn ngào trong lồng ngực.
Đau khổ
Thể hiện qua những giọt nước mắt lã chã rơi
theo bước chân Kiều.
Tác giả dùng từ “lệ hoa” có nghĩa là giọt
nước mắt của người đẹp khiến người đọc
càng thương tiếc, xót xa hơn cho thân phận
nàng Kiều.
E sợ
“Gió”, “sương” là từ dùng để chỉ cuộc sống bênngoài tự do, vô lối, đầy những bất trắc. “Dợngió e sương” là trạng thái e sợ gió sương cuộcđời.
Là người con gái khuê các, Kiều chưa từng phảiđặt mình vào thế giới của những kẻ bán mua tấpnập, sỗ sàng này. Nàng càng e sợ hơn khi biếtrằng mình sắp phải làm vợ của một kẻ mà bấygiờ mình còn chưa biết mặt.
Xấu hổ, nhục nhã
Thể hiện qua từ “ngừng”, “thẹn”, “mặt dày”.
Kiều có ý thức rất cao về giá trị và nhân phẩm củabản thân. Nàng biết lựa chọn con đường này là hysinh phẩm giá, tự hạ thấp mình nhưng nàng khôngcòn cách nào khác.
Nỗi “thẹn” này rất đáng quý. Chính vì biết “thẹn”, nên suốt 15 năm, bị cuộc đời nhấn xuống bùn nhơbao lần nhưng Kiều không buông xuôi, sa ngã, không bao giờ đánh mất tấm lòng trong sáng.
Buồn bã, thẫn thờ
Nỗi buồn của Kiều trong suốt cuộc mua bánđược miêu tả thoảng qua, nhẹ nhàng mà ámảnh: “Nét buồn như cúc điệu gầy như mai”.
Đó là trạng thái buồn bã đến thẫn thờ, phờ phạc.
Sử dụng hình ảnh thiên nhiên ước lệ “cúc”, “mai”, Nguyễn Du cho thấy Thúy Kiều trongđau buồn thì vẫn đẹp, vẫn giữ cốt cách thanhcao, không ngã gục.
So sánh nàng Kiều của Thanh
Tâm Tài Nhân
Kiều rằng: 300 thì thực không đủ, mang tiếngbán mình mà chẳng đủ việc thì bán làm chi.
…
Kiều nói: Khốn nạn tôi đã nói thực là việc củatôi phi 500 lạng không đủ cơ mà.
…
Nói xong nàng quay lại bảo mụ mối: Mụ ơi, vấnđề tiền bạc như thế cũng đã tạm xong, tôi muốnphiền mụ đến nhà Chung công báo cho ôngbiết, và xin ông cho cha với em tôi về…
c) Tấm lòng nhân đạo của
Nguyễn Du
- Khinh bỉ và căm phẫn bọn buôn người
- Tố cáo thế lực đồng tiền
- Cảm thương sâu sắc trước thân phận
người phụ nữ trong XHPK
Diện mạo của Mã Giám Sinh bộc lộ cái nhìnkhinh bỉ, căm tức của tác giả Nguyễn Du. Nhàthơ đã dùng những từ ngữ hết sức đắt giá đểkhông nói trực tiếp mà vẫn bộc lộ được thái độcủa mình.
Vì tiền mà Thúy Kiều bị đẩy vào cảnh bán mua, trở thành món hang rẻ mạt. Những kẻ như MãGiám Sinh thì dựa vào tiền, cho rằng “Tiền lưngđã sẵn việc gì chẳng xong”, và vì thế mà hắn hợmhĩnh, phũ phàng trước cái đẹp, cái tài. Nguyễn Du đau đớn vì cái tài, cái đẹp phải trởthành món đồ chơi của tạo hóa, bị vùi dập khôngthương tiếc trong một thời cuộc tàn nhẫn, phũphàng. Nguyễn Du như hóa thân vào nhân vật, “đi một bước đường một đau”.
TỔNG KẾT
Bức tranh hiện thực xã hội đương thời
Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du
Nghệ thuật tả thực đặc sắc
NHẮC LẠI KIẾN THỨC
Đặc điểm nhân vật Mã Giám Sinh
• Bên ngoài
Lố bịch, thô lỗ, vô học
• Bên trong
Giả dối
Bất nhân
Tâm trạng nàng Kiều
Tức
Đau khổ
E sợ
Xấu hổ nhục nhã
Buồn bã thẫn thờ