MADDENİN YAPISI VE

ÖZELLİKLERİ

Eski çağlarda yaşayan insanlar, doğada bulunan bütünmaddelerin;• Dört elementten meydana geldiğine,• Bu dört elementin, hava, su, toprak ve ateşolduğuna,• Doğadaki tüm maddelerin bu dört elementinfarklı şekillerde bir araya gelmesiyleoluştuklarına inanıyorlardı.• Dört elementi farklı biçimlerde çizdikleriüçgenlerle gösterirlerdi.

Bu düşünceler orta çağın sonlarına kadar devam etti.Daha sonraları bu düşünceler değişti. Elementin aynıtip atomlardan meydana gelen saf maddeler olduğunu6. Sınıftan hatırlıyoruz.

• Bir elementin bütün atomları aynıdır.Elementler atomik ya da moleküler yapıda olabilirler.

• Bir elementin bütün atomları birbirinin aynıdır.Farklı elementlerin atomları ise birbirinden farklıdır.

Elementler ve Kullanım AlanlarıBilim insanları elementleri belirli özelliklerine göresınıflandırdığı tabloya periyodik tablo adı verilir. Buperiyodik tablonun ilk 20 elementin kullanım alanlarınısırası ile inceleyelim.

1-Hidrojen: Moleküler yapılı bir gazdır. Güneşte, kâinattave insan vücudunda en fazla bulunan elementtir. En hafifgaz olarak kabul edilir ve patlayıcı özelliğe sahiptir. Entemiz enerji kaynaklarından biridir.

2-Helyum: Atomik yapılı bir gazdır. Balon ve zeplin gibihava taşıtlarında kullanılır. Hidrojen gibi yanıcı değildir.

3-Lityum: Atomik yapılı katı bir elementtir. İlaç ve pilyapımında kullanılır.

4-Berilyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. Uzayaraçlarında ve bilgisayar parçalarında kullanılır.

5-Bor: Atomik yapılı katı bir elementtir. Isıya dayanıklıcamlarda ve uzay çalışmalarında kullanılır.

6-Karbon: Katı halde atomik yapıda bulunan birelementtir. Bütün canlıların yapısında bulunur. Petrol vekömürde bolca bulunur. Kurşun kalemlerin içi karbondur.

7-Azot: Moleküler yapıda bulunan bir elementtir. Havadaen çok bulunan gazdır. Gübre gibi bir çok kimyasalmadde üretiminde kullanılır. Sıvı azot ise soğutmasistemlerinde kullanılır.

8-Oksijen: Moleküler yapıda bulunan bir gazdır. İnsanvücudunda ikinci en fazla bulunan elementtir. Solunumdayer alan ve canlılar için önemli bir elementtir.

9-Flor: Moleküler yapıda bulunan bir gaz elementidir.Ozon tabakasına oldukça zarar veren bir elementtir.

10-Neon: Atomik yapılı bir gazdır. Renkli aydınlatmagereken özel lambalarda kullanılır.

11-Sodyum: Atomik yapılı bir elementtir. Tuzunyapısında bulunur. Eczacılıkta, tarımda, fotoğrafçılıkta, pil yapımında kullanılır.

12-Magnezyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. Hafif olduğu için uçakların yapımında kullanılır.

13-Alüminyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. İçecekkutularında, elektrikli aletlerde, araba üretimi, uçaklarınyapımı gibi birçok alanda kullanılır.

14-Silisyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. Kumunyapısında bulunur. Cam üretiminde ve elektronik aletlerinyapımında kullanılır.

15-Fosfor: Molekül yapılı katı bir elementtir. Havai fişekve gübre üretiminde, suların yumuşatılmasında kullanılır.

16-Kükürt: Molekül yapılı katı bir elementtir. Meyvelerinağartılmasında, kimyasal maddelerin üretiminde, kibrityapımında kullanılır.

17-Klor: Molekül yapıda bulunan bir gazdır. İçme vehavuz sularının dezenfeksiyonunda, kimyasal maddeüretiminde kullanılır. Zehirli bir gazdır.

18-Argon: Atomik yapıda bulunan bir gazdır.Ampullerde kullanılır.

19-Potasyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. Gübre,barut ve temizlik maddelerinin üretiminde kullanılır.

20-Kalsiyum: Atomik yapılı katı bir elementtir. Çimento,alçı, kireç ve mermerin yapısında ve kemiklerde bulunur.

Yaygın Kullanılan Bazı Elementler

Periyodik tablonun ilk 20 elementinden başka sıkçakullanılan bazı elementlerin özelliklerine bakalım.

• Demir: Tabiatta en çok yaygın olarak bulunan elementtir.Dayanıklı ve sert olmasından dolayı inşaatlarda yapımalzemesi olarak kullanılır.

• Bakır: Mutfak eşyalarının ve süs eşyalarının yapımındakullanılır. Elektrik akımını ileten en ucuz elementolduğundan elektrik tesisatlarında kullanılır.

• Altın: Doğada az bulunan değerli bir elementtir. Süseşyalarının ve mücevherlerin yapımında kullanılır.

• Gümüş: Tabiatta az bulunan değerli bir elementtir. Dahaçok süs eşya yapımında kullanılır

• Kalay: Çekiçle dövülebilen, kolayca tel ve levha halinegelebilen bir metaldir. Paslanmaya karşı dirençliolduğundan diğer metallerin kaplanmasında kullanılır.

• Kurşun: Yumuşak, ağır, dövülebilen ve zehirli birelementtir. İnşaat sektöründe, pil yapımında, mermiyapımında, lehim ve diğer alaşımlarda kullanılır.

• Çinko: Demir, Bakır ve Alüminyumdan sonra en çokkullanılan elementtir. Otomotiv endüstrisinde, dökümkalıplarında, pil gövdelerinin yapımında kullanılır.

• İyot: Çoğu canlının az miktarda iyoda gereksinimi vardır.İlaç yapımında, antiseptiklerde, gıda katkılarında,boyalarda ve fotoğrafçılıkta kullanılır.

• Cıva: Oda koşullarında sıvı halde bulunan bir elementtir.Oldukça tehlikeli bir maddedir. Termometrelerde ve pilyapımında kullanılır.

• Krom: Sanayide birçok alanda kullanılan bir elementtir.Özellikle kaplamacılıkta yaygın olarak kullanılır.

• Nikel: Çatal, bıçak takımları, çekiç, pense gibi birçok evve hastane aletlerinin yapımında, uçak ve gemisanayinde, motorlu araç ve parçalarının yapımında kullanılır.

İnsan Vücudunda Bulunan Elementlerin Oranları

Oksijen � %65Karbon � %18Hidrojen %10Azot � %3Kalsiyum % 2Fosfor �%1,1Potasyum %0,35Kükürt � %0,25Sodyum � %0,15Diğerleri � %0,15

Element Sembolleri Elementlerin adları genelde elementin özelliklerine göreveya elementi bulan kişinin adı verilmiştir. Elementlerinisimleri ortak bilim dili kabul edilen Latince olarakverilir. Bilimsel çalışmalarda elementler sembolleri ilegösterilirler. Elementleri sembollerle göstermek bilimseliletişimi kolaylaştırır.

Elementlerin sembolleri oluşturulurken;• Öncelikle Latince adlarının ilk harfleri tercihedilmiştir.Hidrojen (Hydrogen) � HOksijen ( Oxygen) � O

• İlk harfleri aynı olan birden fazla element varsa bu durumda sonradan bulunan elementin öncelikle ilk iki harfi sembol olarak kullanılır.

Sodyum (natrium) � Na

• Ancak birinci harfle üçüncü, dördüncü hatta beşinci harflerinde kullanıldığı olur.

Magnezyum (Magnesium) � Mg

� Bütün elementlerin sembolleri dünyanın bütünülkelerinde aynı harfle gösterilir.� Semboller elementlerin atomik ya da moleküleryapıda mı olduğunu belirtmez. Bu yüzden molekülyapıda olan elementlerin moleküllerinin kaçatomdan oluştuğunu belirtmek için formüllerkullanılır.Hidrojen Atomu � HHidrojen Molekülü � H2Molekül formülü olan bazı elementlerFlor Molekülü � F2Oksijen Molekülü � O2Hidrojen Molekülü � H2İyot Molekülü � I2Klor Molekülü � Cl2Brom Molekülü � Br2

hhhh

Bileşikler Birden fazla elementin atomlarının belirli oranlarda biraraya gelmesiyle oluşan yeni ve saf maddeye bileşikdenir. Bir bileşiğin, elementlerinin kaçar tane atomun biraraya gelmesiyle oluştuğunu göstermek için sembol değilformüller kullanılır.

CO2 (Karbondiokdit) bileşiğinde 1 tane C atomu, 2 taneO atomu bir araya gelmiştir.

H2O (Su) bileşiğinde 2 tane H atomu 1 tane O atomu ilebirleşmiştir.

http://www.dersfen.com/7-sinif-fen/53-4-unite-maddenin-yapisi-ve-ozellikleri/671-maddenin-yapisi-ve-ozellikleri

http://www.oguzhocam.org/2011/04/4unitemaddenin-yaps-ve-ozellikleri-ilk.html