http://jeroenclemens.nl

context• Digitale Netwerkmaatschappij

• Meeste informatie digitaal /online >> Digitale vaardigheden cruciaal

• 87 procent van de scholieren gebruikt internet (Beljaarts, 2006)

• Leren omgaan digitale informatie belangrijke opdracht van het onderwijs (EU High Level Group on Literacy, 2012; European Commission, 2010,..)

• Hoe dan? Wat dan? Wie dan?

promotieonderzoek

• Wat is Online Tekstbegrip (literatuuronderzoek; klaar)

• Wat vinden / willen / weten / doen docenten Nederlands (surveyonderzoek; lopend)

• Wat kunnen leerlingen (ontwerpen instrument; > mei 2014)

• Ontwikkelen materiaal & didactiek (aug 2014)

• Training docenten (sept-okt 2014)

• Uittesten in klas / observeren / testen lln ( nov 13 maart 15)

• Bijstellen / aanpassen / bruikbaar maken ( aug 2015)

wat?

online teksten / informatie

• nieuwe tekstsoorten (websites, blogs, forums, tweets, ..)

• niet lineair (inleiding, middenstuk, slot) maar cluster via hyperlinks

• geen vaste pagina

• Veel teksten ongemonitord / iedereen schrijft

• niet statisch, maar dynamisch en soms versplinterd

• multimediaal en multimodaal

• interactief

• meerdere auteurs / soms onduidelijke auteur(s)

Doc Ned N=232

MBO N=16

Online tekstbegrip

• Nieuwe manieren van communicatie die steeds veranderen (blogs, websites, forums, twitter, whatsapp..)

• Oceaan van ongemonitorde informatie

• Begrijpen van online tekstsoorten cruciaal in digitale wereld

• Online tekstsoorten hebben afwijkende kenmerken

• Vaardigheden van offline tekstbegrip zijn ook heel belangrijk, maar niet voldoende

• Voor begrijpen van online teksten aanvullende vaardigheden en strategieën nodig

Leerlingen problemen

(1) PISA (2006) Offline Tekstbegrip (digital reading)

• 40 % basaal of daaronder; 18% ernstige problemen

• grote spreiding ( Bolivia 70%, Zuid Korea 9%)

• verschil meisjes – jongens kleiner

(2) Amerikaans onderzoek ORCA bevestigt dit (Leu, Coiro e.a.)

Algemeen: N=232

MBO N=16

Nieuwe vaardigheden ?

• (Coiro 2011) 3 toetsen Voorkennis, Offline tekstbegrip, Online tekstbegrip. 17 % alleen te verklaren uit nieuw, online vaardigheden en strategieën

• Uniek: navigeren met hyperlinks, kennis nieuwe tekstsoorten, paralelle multimedia, constant veranderend, leesstrategieën interactie, ..

• Van meer belang: strategische vaardigheden, kritisch lezen, zelfsturing

• Complexer: tekststructuren, zelfregulatie, kritisch lezen, ..

Algemeen N=232

MBO N=16

Onderwijs Nederland

• Onduidelijkheid / Verwarrende terminologie

• Tekstbegrip is domein van Nederlands

• Bij Nederlands staat online tekstbegrip niet in eindtermen / kerndoelen / methoden / toetsen / examens en nog geen onderzoek, in vaktijdschriften

Algemeen N=232

MBO N=16

wat wel dan?

• Geen behoefte aan nieuwe schoolboeken maar nieuwe didactiek ; arrangeur van leersituaties

• In ICT-toepassingen zijn leerlingen vaak wel goed

• Besteed aandacht aan online teksten in functionele context

• Samenwerkend lezen

• Reciprocal teaching

• Peer feedback en co-teaching

Algemeen N=232

MBO N=16

meedoen & contact

• Jeroen Clemens • http://jeroenclemens.nl • jeroencl@gmail.com • @jeroencl

• Docenten Nederlands survey / vragenlijst via https://www.surveymonkey.com/s/X39S2XQ

• Presentatie op http://www.slideshare.net/jeroencl