Ilayda Guldursun

11-İ

MEBUSAN MECLISI VE MISAK-I MILLI

MEBUSAN MECLISI NEDIR?

• Meclis-i Mebusan (Parlamenterler Meclisi),

Osmanlı İmparatorluğun’da 23 Aralık 1876 tarihli Anayasa’ya göre kurulmuş ve I.

Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet dönemlerinde görev yapmış yasama organıdır. Seçilmiş

parlamenterlerden oluşmakta ve padişah tarafından atanan kamara üyelerinin

oluşturduğu Soylular Meclisi ile birlikte, Genel Parlamentoyu oluşturmaktaydı.

MEBUSAN MECLISI

• Amasya Görüşmeleri'nde alınan karar gereği Ali Rıza Paşa Hükümeti Mebusan Meclisi'nin

toplanmasını kabul etti. Meclis seçimlerinin yapılmasına başlandı. (7 Kasım 1919).

• Mustafa Kemal, meclisin İstanbul'da toplanmasını istemiyordu.

• İstanbul Hükümeti, anayasada (Kanun-u Esasi) meclisin ancak başkentte toplanacağı, maddesinin bulunduğunu öne sürdü. Bu nedenle meclisin İstanbul'da toplanması kesinlik kazandı.

• Meclis için yapılan seçimleri genelde Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine üye olanlar kazandı.

• Mustafa Kemal de Erzurum'dan milletvekili seçildi. İtilaf Devletleri kendi aleyhlerinde bir karar çıkmasını beklemedikleri için seçimlere ve meclisin toplanmasına engel olmadılar.

MUSTAFA KEMAL NELER ISTEDI?

Mustafa Kemal milletvekillerinden şunları yapmalarını istedi.

• Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararların mecliste kabul edilmesini sağlamak,

• Mecliste milli kararların alınması için Müdafaa-i Hukuk Grubu kurmak.

MISAK-I MILLI’NIN ILANI (28 OCAK

1920)

• Meclisin açılmasının ardından Milli Mücadele yanlısı milletvekilleri Felah -ı Vatan

(Vatanın Kurtuluşu) adında bir grup kurdular. Daha önce Erzurum ve Sivas

Kongrelerinde kabul edilen ilkeler doğrultusunda bir bildiri hazırladılar. Misak -ı Milli

(Milli Ant) adı verilen bu belge 28 Ocak 1920'de Osmanlı Mebusan Meclisi'nde kabul

edildi.

MISAK-I MILLI MADDELERI1. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının güvenliğinin sağlanması şartı ile Boğazların dünya

ulaşım ve ticaretine açılması için bizimle birlikte, ilgili devletlerin verecekleri kararlar geçerli olmalıdır.

2. Arap topraklarının geleceği burada yaşayan halkın vereceği oylar ile belirlenmelidir.

3. Kars, Ardahan, Artvin, Batum ve Batı Trakya'nın hukuki durumunu belirlemek için halk oylamasını kabul ederiz.

4. Ülkemizdeki Hristiyan azınlıklara, komşu ülkelerdeki Müslümanlara tanınan haklardan fazlası verilemez.

5. Milli ve ekonomik gelişmemizi engelleyen siyasi, adli ve mali sınırlamalar (kapitülasyonlar) kaldırılmalıdır.

6. Mondros Ateşkes Anlaşması'nın imzalandığı sırada (30 Ekim 1918) Türk askerlerinin koruduğu sınırlar içindeki Türk vatanının bütünü hiçbir biçimde parçalanamaz.

MISAK-I MILLI’NIN ONEMI

• Misak-ı Milli, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalandığı sıradaki Osmanlı sınırlarını

kapsar. Böylece milli ve bölünmez Türk vatanının sınırları çizilmiştir.

• Misak-ı Milli, Türk milletinin kabul edebileceği barış şartlarını belirtmiştir. Yabancı

devletlerle yapılacak antlaşmalarda ön şart olarak Misak -ı Milli'nin kabulü öne

sürülmüştür.

• Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararlar Osmanlı Mebusan Meclisi'nde de

kabul edilmiştir.

• Kapitülasyonlara, azınlıklara ayrıcalık verilmesine Boğazlardaki kısıtlamalara tepki

gösterilmiştir.

• Misak-ı Milli, Milli Mücadele'nin temel amacı olmuştur.

MISAK-I MILLI’NIN SONUCLARI

• Misak-ı Milli ileTürk vatanının sınırları çizilmiştir.

• Misak-ı Milli’nin ilanı İstanbul’un işgaline sebep olmuştur.

• Istanbul 16 Mart 1920’de itilaf devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir.

• Mebusan Meclisi dağıtılmıştır.

• Bazı milletvekilleri Malta adasına sürgüne gönderilmiş bazıları Ankara’ya kaçmıştır.

SORU:

TBMM AÇILMASI 23 NISAN 1920 – 11 AĞUSTOS 1923

TBMM’de ALINAN KARARLAR:

Hükümet kurmak gereklidir.

Geçici kaydıyla bir hükümet başkanı tanımak veya padişah vekili atamak

doğru değildir. (Süreklilik ilkesi benimsendi)

TBMM’nin üstünde bir güç yoktur. (Milli egemenlik ilkesi)

TBMM, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır.(Güçler birliği

ilkesi)

Meclis, yürütme yetkisini hükümet aracılığı ile kullanır, meclis başkanı aynı

zamanda hükümetinde başkanıdır. (Meclis Hükümeti

Sistemi)

Padişah ve halife, baskı ve zordan kurtulduğu zaman meclisin

düzenleyeceği yasaya uygun olarak durumunu alır.

TBMM’DE BAZI MILLETVEKILLERI

Anadolu’da açılacak olan meclisin, Mebuslar Meclisi adını almasını

istiyorlardı.

BU DURUM:

Osmanlı düzenini sürdürmek istediklerini kanıtlar. Bu vekiller, TBMM ile birlikte yeni bir devlet kurulduğunu kabul etmiyorlardı. İhtilalci bir tutumda değillerdir.

TBMM’NIN ONEMI VE YAPTIGI ISLER

Yeni Türk Devletinin kurulmasını sağlamıştır.

Öncelikli amacı vatanı işgalden kurtarmaktır.

Tek devrimi Saltanatı kaldırmak olmuştur.

Olağanüstü yetkilere sahiptir.(Kurucu Meclis)

Bu meclis açılınca Temsil Kurulu’nun görevi sona ermiştir.

Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasası olan Teşkilat-ı Esasi’yi hazırlamıştır.

Ulusal Kurtuluş savaşını yönetmiş ve kazanmıştır.

Lozan Antlaşması bu dönemde imzalanmış, bundan sonra seçimlere giderek

kendini yenilemiştir.