Nemacko srpska strucna leksikografija

DSJK 201. Doc. dr Jelena Kostić-Tomović

1

Nemačko-srpska stručna leksikografija

kao izazov

za nastavnu i prevodilačku praksu

(2000-2010)

Doc. dr Jelena Kostić-Tomović


2

Struktura izlaganja

Segment IStručni rečnici: karakteristike, kompetencije korisnika i autora

Segment IINemačko-srpska stručna leksikografija: potrebe

Segment IIINemačko-srpska stručna leksikografija: realnost

Segment IVZaključak

Doc. dr Jelena Kostić-Tomović DSJK 2011.


3

I Stručni rečnici

Različite potrebe korisnika →različite namene rečnika →

različiti tipovi rečnika

Dva osnovna tipa rečnika:

1. Opšti rečnici2. Specijalni rečnici



4

I Stručni rečnici

Specijalizacija stručnih rečnika: 1. segment leksikona - stručni termini - (stručni žargon)

2. korisnička grupa.



5

I Stručni rečnici

Korisnici stručnih rečnika

1. Stručnjaci za određenu oblast2. Stručnjaci za jezik

– Prevodioci– Nastavnici stranih jezika– Nastavnici prevođenja

3. Učenici4. Ostali (slučajni korisnici)



6

I Stručni rečnici

Poželjne / potrebne kompetencije korisnika

1. Jezička kompetencija na L12. Jezička kompetencija na L23. Stručna kompetencija za

odgovarajuću oblast4. Leksikografska korisnička

kompetencija



7

I Stručni rečnici

Stvarne kompetencije korisnika

1. Stručnjaci za odgovarajuću oblast: L1, stručna kompetencija

2. Stručnjaci za jezik: L1, L2, leksikografska korisnička kompetencija

3. Učenici: L1, (elementarna) stručna kompetencija

4. Ostali: L1, ?



8

I Stručni rečnici

Neophodne kompetencije autora:

1. opšta jezička kompetencija (L1 i L2)

2. terminološka kompetencija (L1 i L2)

3. stručna kompetencija4. leksikografska kompetencija.



9

I Stručni rečnici

Neophodne kompetencije autora -leksikografska kompetencija:

1. korisnička kompetencija2. poznavanje osnova praktične

leksikografije3. poznavanje aktuelne

leksikografske produkcije4. obučenost za izradu

leksikografskih priručnika.



10

I Stručni rečnici

Preduslovi

1. Tim stručnjaka:- autori- stručni konsultanti- lektori, korektori itd.

2. Standardizacija terminologije3. Korpus4. Finansijska sredstva5. Adekvatni rokovi.



11

I Stručni rečnici

Stvarne kompetencije autorai uslovi rada

?Doc. dr Jelena Kostić-Tomović DSJK 2011.


12

II Nemačko-srpska stručna leksikografija: potrebe

Mali broj potencijalnih korisnika:

- malo i rascepkano tržište- nedostatak novca- nedovoljni međunarodni kontakti i

saradnja- relativno slaba zastupljenost

nemačkog jezika- reputacija nemačkog da je težak za

učenje- manji značaj nemačkog u odnosu na

engleski jezik…



13


Mali broj potencijalnih korisnika ↓

mali broj potencijalnih kupaca↓

neisplativost za komercijalne izdavače↓

neisplativost za autore i druge saradnike

↓odustajanje od projekta

ili nizak kvalitet.



14


Izuzetno velika društvena potreba i značaj

• Ekonomski značaj: snažne ekonomske veze

• Politički značaj: intenzivni politički kontakti

• Kulturni značaj:srazmerno snažne kulturne veze.



15


Izuzetno velika društvena potreba i značaj

• Slaba rasprostranjenost nemačkog → zavisnost od prevođenja.

• Slaba rasprostranjenost nemačkog→ otežana saradnja filologa i nefilologa.

• Malo tržište→ problem specijalizovanja prevodilaca i nastavnika.



16

III Nemačko-srpska (stručna) leksikografija: realnost

• Mali broj rečnika• Mali broj struka• Mali broj uže specijalizovanih stručnih rečnika• Neaktuelnost• Preovlađivanje višejezičnih rečnika (stručni)• Dominacija glosara• Nedostupnost informacija o rečnicima i samih rečnika• Retko korišćenje novih medija



17


Mali broj izdanja

Nemački i srpski:

• Od 1945. do 2000. svega 130 stručnih rečnika (Begenišić 2010).

• Od 2000. u COBISS-u svega 22 (23) zapisa.



18


Mali broj struka, bez uže specijalizacije

• Između 1945. i 2000. zastupljeno 39 struka. (Begenišić 2010)

• Od 2000. do 2010. zastupljeno 13 struka + 2 kombinovana rečnika.



19

III Nemačko-srpska leksikografija: realnost


Oblast Br. Oblast Br.

Ekonomija 4 Saobraćaj 2

Ekonomija i poljoprivreda 1 Obrada rezanjem 1

Ekonomija i pravo 1 Grejanje i hlađenje 1

Pravo 1 Medicina 1

Terminologija EU 1 Građevinarstvo 2

Carinska terminologija 1 Lingvistika 1

Ugostiteljstvo 1 Teologija 1

Vinogradarstvo 1

2000-2010. Mali broj struka


20


Izostanak uže specijalizacije stručnih rečnika:1. po stručnim oblastima2. prema korisnicima:

- nivo jezičkog znanja- starosna dob- stepen stručnosti.



21


Period 1945-2000. (Begenišić 2010)

Broj jezika Br. Broj jezika Br.

Dvojezični, dvosmerni 5 Osmojezični 4

Dvojezični, jednosmerni 55 Devetojezični 3

Trojezični 4 Trinaestojezični 1

Četvorojezični 24 Petnaestojezični 1

Petojezični 23 Šesnaestojezični 1

Šestojezični 18 Dvadesetojezični 2

Sedmojezični 12 Dvadesetdvojezični 2


22


Period 2000-2010.Broj jezika Broj rečnika

Dvojezični, dvosmerni 5

Dvojezični, jednosmerni 8

Trojezični 2

Četvorojezični 2

Petojezični 2

Šestojezični 3

Osmojezični 1



23


Dominacija glosara



24


Nedostupnost• Nedostupnost informacije o postojanju rečnika• Nedostupnost informacija o karakteristikama

rečnika• Nedostupnost rečnika u prodaji• Nedostupnost rečnika u bibliotekama


25

IV Zaključci

• Mali broj rečnika• Mali broj struka• Mali broj uže specijalizovanih stručnih rečnika• Neaktuelnost• Preovlađivanje višejezičnih rečnika (stručni)• Dominacija glosara• Nedostupnost informacija o rečnicima i samih

rečnika• Retko korišćenje novih medija


26

IV Zaključci

Posledice: Drastično otežavanjei umanjenje kvaliteta

• nastave nemačkog kao jezika struke• prevoda stručnih tekstova • nastave (stručnog) prevođenja• komunikacije u struci (na svim

nivoima).


27

IV Zaključci

Preduslovi za otklanjanje problema:

• nekomercijalni projekti• standardizacija terminologije• timski rad• redovna aktualizacija• primena novih medija i tehnologija

uopšte…


28

IV Zaključci

Izgledi za otklanjanje problema

X

Hvala na pažnji!

Education

Nemacko srpska strucna leksikografija